B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHM HÀ NI
NGUYỄN ĐỨC HIN
NGHIÊN CỨU
BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI – PHI TUYẾN CỦA
KIM LOẠI, HP KIM XEN KẼ HAIBA
THÀNH PHẦN
LUN ÁN TIN SĨ VT
HÀ NI - 2023
B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHM HÀ NI
NGUYỄN ĐỨC HIN
NGHIÊN CỨU
BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI PHI TUYẾN CỦA
KIM LOẠI, HỢP KIM XEN KẼ HAIBA
THÀNH PHẦN
LUN ÁN TIN SĨ VT
Chuyên ngành: Vt lí lí thuyết và vt lí toán
Mã s: 9.44.01.03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. PGS. TS. NGUYỄN QUANG HỌC
2. PGS. TS. HOÀNG VĂN TÍCH
HÀ NI - 2023
i
LI CẢM ƠN
Trưc tiên, tôi xin chân thành bày t lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS. Nguyn
Quang Học PGS. TS. Hoàng Văn Tích đã dành nhiều thời gian hướng dẫn giúp đỡ,
tạo điều kin để tác gi hoàn thành bn lun án này.
Tôi cũng xin gửi li cảm ơn đến các Thy, các Cô ca T Vt thuyết, Ban Ch
nhim Khoa Vt lí, Phòng Sau đại hc ca Trường Đại học Sư phạm Hà Ni, Ban Giám
hiệu các đồng nghip Trường THPT Mạc Đĩnh Chi, huyện Chư Păh, tnh Gia Lai,
những người thân trong gia đình và các bạn bè thân thiết đã động viên khích lệ, giúp đỡ
và to mọi điều kin tinh thn và vt chất để tôi hoàn thành bn lun án.
Cui cùng tôi mong nhận được nhng ý kiến đóng góp quí báu của các Thy,
giáo và các bạn đồng nghiệp để ni dung bn luận án được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
Hà Nội, ngày ..... tháng ..... năm 2023
Nghiên cu sinh
Nguyễn Đức Hin
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng luận án mang tên Nghiên cu biến dạng đàn hồi phi
tuyến ca kim loi, hp kim xen k hai ba thành phncông trình nghiên cứu
riêng ca tôi. Các s liu trình bày trong công trình này là trung thực, đã được các đồng
tác gi cho phép s dụng và chưa từng được công b trong bt c công trình nào khác.
Hà Nội, ngày ..... tháng ..... năm 2023
Nghiên cu sinh
Nguyễn Đức Hin
iii
MC LC
LI CẢM ƠN ....................................................................................................................... I
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................................ II
MC LC .......................................................................................................................... III
DANH MC T VIT TT ............................................................................................. VI
DANH MC BNG S ................................................................................................... VII
DANH MC HÌNH V ..................................................................................................... XI
M ĐẦU .............................................................................................................................. 1
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ........................................................................................................ 1
2. MỤC ĐÍCH, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU ............................................................. 4
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................................. 4
4. Ý NGHĨA KHOA HC VÀ THC TIN CA LUN ÁN ............................................................ 4
5. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CA LUN ÁN .............................................................................. 5
6. CU TRÚC CA LUN ÁN ................................................................................................. 5
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ BIẾN DẠNG CỦA KIM LOẠI VÀ HỢP KIM ............. 8
1.1. HP KIM XEN K .......................................................................................................... 8
1.2. LÝ THUYT BIN DNG .............................................................................................. 11
1.2.1. Biến dạng đàn hồi ............................................................................................. 11
1.2.2. Biến dng phi tuyến ........................................................................................... 14
1.2.3. Sóng đàn hi trong vt rn ................................................................................ 15
1.2.4. nh hưởng ca biến dng lên s khuếch tán ...................................................... 17
1.3. MT S PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU LÝ THUYT CH YU ........................................... 18
1.3.1. Pơng pháp đng lc hc phân t ................................................................... 18
1.3.2. Pơng pháp phn t hu hn .......................................................................... 18
1.3.3. Pơng pháp tính toán t các nguyênđầu tiên ............................................... 19
1.3.4. Pơng pháp Hamiltonian liên kết cht ............................................................. 19
1.3.5. Pơng pháp lý thuyết phiếm hàm mật độ ......................................................... 21
1.3.6. Pơng pháp tính toán giản đồ pha ................................................................... 21
1.3.7. Các phương pháp lý thuyết khác ........................................................................ 22
1.4. PHƯƠNG PHÁP THỐNG KÊ MÔMEN ............................................................................... 22
KT LUN CHƯƠNG 1........................................................................................................ 26
CHƯƠNG 2: NGHIÊN CỨU BIN DẠNG ĐÀN HI - PHI TUYN CA HP KIM
XEN K HAI THÀNH PHN AC VI CU TRÚC LẬP PHƯƠNG ............................ 27
2.1. MÔ HÌNH HỢP KIM VÀ NĂNG NG T DO HELMHOLTZ ............................................. 27
2.2. NĂNG LƯỢNG LIÊN KT, THÔNG S TINH TH KHONG LÂN CN GN NHT TRUNG BÌNH
GIA HAI NGUYÊN T ....................................................................................................... 29
2.3. BIN DẠNG ĐÀN HI ................................................................................................... 35
2.3.1. Các môđun đàn hi và hng s đàn hồi ............................................................. 35
2.3.2. Vn tốc sóng đàn hồi ......................................................................................... 37
2.4. BIN DNG PHI TUYN ............................................................................................... 38