NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Số 8 (Tháng 11/2022) GẶP GỠ Y KHOA ǀ 34
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM DỊ HÌNH VÁCH NGĂN Ở BỆNH NHÂN ĐƯỢC KHÁM
NỘI SOI TAI MŨI HỌNG TẠI BỆNH VIỆN TÂM TRÍ ĐÀ NẴNG
BS Lê Phú Trà My*, BS Hà Thúc Trinh*
*Bệnh viện Tâm Trí Đà Nẵng
Đặt vấn đề: Đề tài nhằm khảo sát đặc điểm lâm sàng của dị hình vách ngăn và mối liên quan giữa dị hình vách ngăn với viêm
mũi xoang mạn tính ở bệnh nhân được phát hiện dị hình vách ngăn qua nội soi.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu trên 122 bệnh nhân được chẩn đoán dị hình vách ngăn qua nội soi tai
mũi họng tại Bệnh viện Tâm Trí Đà Nẵng, bằng phương pháp nghiên cứu cắt ngang, mô tả.
Kết quả: Nam chiếm tỷ lệ 54,9%, nữ 45,1%. Độ tuổi trung bình là 39,9 ± 14,6. Nghẹt mũi là triệu chứng chiếm tỷ lệ cao nhất
với 55,7%. Vị trí của dị hình vách ngăn chủ yếu ở phần thấp chiếm 86,9%. Vị trí dị hình theo phân loại Cottle chủ yếu là vùng
IV, tỷ lệ 70,5%. Hình thái dị hình thường gặp nhất là mào 27%, gai 26,2% và vẹo chữ C 23,0%. Nội soi cho thấy điểm tiếp
xúc ở 18% bệnh nhân dị hình vách ngăn và phát hiện 22% bệnh nhân dị hình vách ngăn có bất thường vách mũi xoang khác.
Vị trí dị hình vách ngăn có liên quan đến mức độ viêm mũi xoang mạn tính với p <0,05.
Kết luận: Nội soi mũi không những khảo sát tốt hình thái, vị trí của dị hình vách ngăn, mà còn khảo sát tốt các đặc điểm về
bất thường vách mũi xoang, cung cấp nhiều dữ kiện cho phẫu thuật viên trong phẫu thuật mũi xoang nói chung và chỉnh hình
vách ngăn nói riêng.
Từ khóa: Nội soi, dị hình vách ngăn.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Mũi đóng một vai trò hết sức quan trọng trong quá
trình hô hấp, đó không chỉ là cửa ngõ giúp đưa
không khí vào phổi, mà còn là hàng rào bảo vệ đầu
tiên của cơ thể với chức năng làm ấm, làm ẩm và
lọc sạch không khí. Ngoài ra, thông qua phản xạ
hắt hơi, mũi bảo vệ cơ thể bằng cách ngăn cản vật
lạ xâm nhập đường hô hấp[2].
Dị hình vách ngăn là phổ biến, nhưng thường
không có triệu chứng[8]. Nếu dị hình vách ngăn mà
không có triệu chứng chức năng như nghẹt mũi
hay nhức đầu thì không cần điều trị[4]. Chỉ khi dị
hình vách ngăn ảnh hưởng đến chức năng hô hấp,
khứu giác, dẫn lưu xoang, biểu hiện trên lâm sàng
như đau đầu, nghẹt mũi, chảy mũi, ngửi kém… thì
mới xem là dị hình vách ngăn cần điều trị.
Tỷ lệ dị hình vách ngăn dao động từ 18,8% đến
75,1% tùy theo nghiên cứu[7]. Nguyên nhân của dị
hình vách ngăn là đa dạng và có thể tóm tắt bởi 2
nguyên nhân chính là bẩm sinh hoặc do chấn
thương. Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để
giải thích căn nguyên của dị hình vách ngăn ở
những bệnh nhân không có tiền sử chấn thương
mũi và nhiều giả thuyết được đề xuất.
Nội soi mũi xoang hiện tại đang ngày càng được
sử dụng nhiều trong khảo sát các bệnh lý mũi
xoang, tác động lớn đến khảo sát hình ảnh và gia
tăng năng lực chẩn đoán của thầy thuốc về tình
trạng cấu trúc của các thành phần trong hốc mũi,
trong đó có dị hình vách ngăn.
Bệnh viện Tâm Trí Đà Nẵng đã áp dụng kĩ thuật
nội soi trong khám mũi xoang trong thời gian dài,
đem lại nhiều chẩn đoán chính xác, nhất là việc
xác định rõ dị hình vách ngăn. Tuy nhiên đến nay
chưa có nghiên cứu nào được thực hiện về dị hình
vách ngăn tại bệnh viện. Do đó chúng tôi thực hiện
đề tài “Nghiên cứu đặc điểm dị hình vách ngăn ở
bệnh nhân được khám nội soi tai mũi họng tại
Bệnh viện Tâm Trí Đà Nẵng” với hai mục tiêu:
1. Mô tả đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân có dị
hình vách ngăn
2. Khảo sát mối liên quan giữa dị hình vách ngăn
với viêm mũi xoang mạn tính
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu: Gồm 122 bệnh nhân
được chẩn đoán dị hình vách ngăn qua nội soi tai
mũi họng tại Bệnh viện Tâm Trí Đà Nẵng, từ
01/02/2022 đến 30/04/2022.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu: Phương pháp nghiên
cứu cắt ngang, mô tả.
2.2.2. Phương tiện nghiên cứu: Bộ dụng cụ khám
TMH, bộ dụng cụ nội soi mũi xoang.
2.2.3. Các chỉ số nghiên cứu
- Đặc điểm chung: Giới, tuổi, nghề nghiệp, địa dư,
lý do chính đến khám
