Luận văn Nghiên cứu đặc điểm thạch học các đá magma và biến chất khu vực thị trấn Cốc Pài, huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang phục vụ đánh giá điều kiện địa chất công trình cho thủy điện Sông Chảy 6

Më ®Çu

Trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, viÖc ph¸t

triÓn ngµnh c«ng nghiÖp n¨ng lîng ®· trë thµnh mét tiÒn ®Ò cho sù ph¸t

triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c. ViÖt Nam lµ mét ®Êt níc cã hÖ

thèng s«ng ngßi ch»ng chÞt nªn cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn

ngµnh c«ng nghiÖp n¨ng lîng nµy. HiÖn nay níc ra cã rÊt nhiÒu c¸c nhµ

m¸y thñy ®iÖn lín nhá nh : Hßa B×nh, Yaly, TrÞ An, Hµm ThuËn, §a Mi, §a

Nhim, Th¸c M¬, Th¸c Bµ,… Tuy nhiªn t×nh tr¹ng thiÕu ®iÖn vÉn thêng

xuyªn x¶y ra, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i x©y dùng thªm c¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn

®Ó sím ®¸p øng nhu cÇu sö dông ®iÖn trong s¶n xuÊt vµ tiªu dïng.

C¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn thêng ®îc x©y dùng hÇu hÕt ë c¸c vïng nói,

n¬i kinh tÕ x· héi cßn chËm ph¸t triÓn. Hµ Giang lµ mét tØnh miÒn nói

phÝa b¾c cña Tæ quèc, ®ang cã nhiÒu thay ®æi to lín trong mäi lÜnh vùc

cña ®êi sèng, kinh tÕ x· héi.

TØnh ®ang cã chñ tr¬ng tËp trung ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, c¸c c«ng tr×nh

c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh v× vËy nh cÇu ®iÖn

phôc vô cho s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña tØnh lµ rÊt lín. Trªn ®Þa bµn tØnh

Hµ Giang cã mét sè tuyÕn s«ng chÝnh. §ã lµ hÖ thèng s«ng Nho QuÕ, hÖ

thèng s«ng G©m, hÖ thèng s«ng Ch¶y. Trªn c¸c tuyÕn s«ng vµ chi nh¸nh

1

cña chóng ®· vµ ®ang tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c kh¶o s¸t vµ x©y dùng c¸c

c«ng tr×nh thñy ®iÖn võa vµ nhá. HÖ thèng S«ng Ch¶y trªn ®Þa bµn tØnh

Hµ Giang thuéc phÇn thîng lu n»m trªn ®Þa bµn c¸c huyÖn XÝn MÇn, vµ

Hoµng Su Ph×, theo quy ho¹ch sÏ x©y dùng 5 c«ng tr×nh thñy ®iÖn nhá.

Dù ¸n thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6 lµ mét trong c¸c dù ¸n trªn.

§îc sù ®ång ý cña Ban gi¸m hiÖu trêng §¹i häc Má- ®Þa chÊt, Ban

chñ nhiÖm khoa ®Þa chÊt, Bé m«n Kho¸ng Th¹ch, díi sù híng dÉn cña c«

Ph¹m ThÞ V©n Anh vµ th©y Lª TiÕn Dòng, t«i ®· tiÕn hµnh thùc hiÖn ®Ò

tµi tèt nghiÖp víi tiªu ®Ò:

“Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm th¹ch häc c¸c ®¸ magma vµ biÕn chÊt

khu vùc thÞ trÊn Cèc Pµi, huyÖn XÝn MÇn, tØnh Hµ Giang phôc vô

®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh cho thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6 ”.

Môc ®Ých cña ®Ò tµi

Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm th¹ch häc c¸c ®¸ magma vµ biÕn chÊt khu vùc

Cèc Pµi. Tõ ®ã ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh phôc vu x©y

dùng thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6.

NhiÖm vô cña ®Ò tµi

Thµnh lËp b¶n ®å ®Þa chÊt th¹ch häc vµ nghiªn cøu thµnh phÇn vËt

chÊt c¸c ®¸ magma vµ biÕn chÊt khu vùc Cèc Pµi.

2

§¸nh gi¸ mùc ®é ¶nh hëng ®Õn ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh khu

thñy ®iÖn. Dù b¸o quy m« møc ®é nguy hiÓm cña chóng vµ kiÕn nghÞ c¸c

gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu còng nh c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc.

Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu

Ph¬ng ph¸p tæng hîp t liÖu vÒ ®Þa chÊt

§ã lµ tæng hîp tÊt c¶ c¸c t liÖu vÒ ®Þa chÊt khu vùc nghiªn cøu tríc

thêi gian ®i thùc tËp vµ trong thêi gian viÕt ®å ¸n.Trong kho¶ng thêi gian

nµy t«i ®· thu thËp ®îc nhiÒu tµi liÖu liªn quan nh c¸c b¶n vÏ, b¶n b¸o c¸o

“ThuyÕt minh vÒ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6” cña

PGS.TS. Lª TiÕn Dòng.

Ph¬ng ph¸p lÊy mÉu vµ thÝ nghiÖm trong phßng

Trong c«ng t¸c nghiªn cøu ®Þa chÊt c«ng tr×nh viÖc lÊy mÉu, thÝ

nghiÖm tÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt ®¸ vµ xö lý sè liÖu thÝ nghiÖm lµ c«ng

viÖc kh«ng thÓ thiÕu.

MÉu th¹ch häc l¸t máng: ®îc lÊy t¹i cac ®iÓm lé tù nhiªn hoÆc nh©n

t¹o cña c¸c lo¹i ®¸ kh¸c nhau trªn c¸c lé tr×nh ®Þa chÊt, gåm hai lo¹i: MÉu

m¾t thêng vµ mÉu l¸t máng

3

MÉu m¾t thêng: ®îc lÊy nh»m nghiªn cøu thµnh phÇn, cÊu t¹o, kiÕn

tróc cña ®¸ ë ngoµi thùc ®Þa vµ trong phßng. KÝch thíc cña mÉu

(6x9x12)cm.

MÉu l¸t máng: ®îc lÊy t¹i c¸c ®iÓm quan s¸t cña c¸c ®¸ nh»m nghiªn

cøu thµnh phÇn, cÊu t¹o, kiÕn tróc vµ x¸c®Þnh tªn ®¸ díi kÝnh hiÓn vi

ph©n cùc. KÝch thíc cña mÉu (2x3x4)cm.

CÊu tróc ®å ¸n bao gåm c¸c ch¬ng môc sau:

Më ®Çu

Ch¬ng 1. §Æc ®iÓm ®Þa lý tù nhiªn, kinh tÕ, nh©n v¨n vµ lÞch

sö nghiªn cña ®Þa chÊt vïng XÝn MÇn.

Ch¬ng 2. CÊu tróc ®Þa chÊt vïng XÝn MÇn- Hµ Giang

Ch¬ng 3. §Æc ®iÓm c¸c ®¸ magma vµ biÕn chÊt khu vùc XÝn

MÇn

Ch¬ng 4. §¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh phôc vô x©y

dùng thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6.

KÕt luËn

Trong thêi gian ®i thùc tËp vµ lµm ®å ¸n tèt nghiÖp t«i lu«n nhËn ®îc

sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o trong bé m«n Kho¸ng Th¹ch,

§Æc biÖt lµ sù gióp ®ì vµ chØ b¶o tËn t×nh cña Th.S Ph¹m ThÞ V©n Anh

4

vµ PGS.TS Lª TiÕn Dòng.T«i xin b¶y tá lßng c¶m ¬n ch©n thµnh ®èi víi tÊt

c¶ sù gióp ®ì quý b¸u ®ã.

Do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ céng víi ®èi tîng nghiªn cøu cßn míi mÎ do

®ã b¶n ®å ¸n cña t«i kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu vµ sai sãt, rÊt mong sù

®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy, ¸c c« cïng c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó b¶n ®å

¸n ®îc hoµn thiÖn h¬n.

Xin ch©n thµnh c¶m ¬n !

Ch¬ng 1

®Æc ®iÓm ®Þa lý tù nhiªn, kinh tÕ, nh©n v¨n vµ lÞch sö nghiªn cøu

®Þa chÊt vïng xÝn mÇn

1.1 §Æc ®iÓm ®Þa lý tù nhiªn.

1.1.1 VÞ trÝ ®Þa lý

5

Vïng nghiªn cøu n»m ë phÝa t©y tØnh Hµ Giang, thuéc thÞ trÊn Cèc

Pµi, huyÖn XÝn MÇn, c¸ch thÞ x· Hµ Giang kho¶ng 120km, c¸ch Hµ Néi

400km vÒ phÝa b¾c. Toµn bé vïng nghiªn cøu n»m vÒ phÝa thîng lu cÇu

Cèc Pµi kho¶ng 0,3-0,4km víi täa ®é 22˚41'24.57"N vµ 104˚27'59.36"E.

1.1.2 §Æc ®iÓm ®Þa h×nh

Vïng nghiªn cøu cã ®Þa h×nh kh¸ phøc t¹p. §Þa h×nh chñ yÕu lµ nói

cao, ®é dèc kh¸ lín, xen kÏ lµ c¸c thung lòng, s«ng suèi chia c¾t nhiÒu. C¸c

khèi nói kÐo dµi theo ph¬ng ®«ng b¾c t©y nam.

1.1.3 M¹ng s«ng suèi

S«ng Ch¶y lµ mét phô lu cÊp 1 cña S«ng L« vµ lín thø 2 sau nh¸nh

S«ng G©m. Lu vùc S«ng Ch¶y n»m ë phÝa ®«ng b¾c ViÖt Nam, phÝa t©y

gi¸p víi lu vùc s«ng Hång, víi d·y nói Con Voi lµ ®êng ph©n níc gi÷a hai lu

vùc nµy, phÝa b¾c vµ ®«ng b¾c gi¸p víi lu vùc S«ng L«.

6

H×nh: vÞ trÝ vïng nghiªn cøu

7

Trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Giang, S«ng Ch¶y lµ phÇn thîng nguån, víi c¸c

suèi nhanh b¾t nguån tõ c¸c ®Ønh cao cña d·y nói T©y C«n LÜnh. §Ønh

T©y C«n LÜnh cã ®é cao 2427m.

Trong ph¹m vi c«ng tr×nh cña dù ¸n S«ng Ch¶y 6, dßng s«ng Ch¶y cã

híng ch¶y chung lµ ®«ng b¾c - t©y nam. Mé sè ®o¹n s«ng uèn khóc nhÑ

chuyÓn híng ®«ng - t©y hoÆc ®«ng - nam -t©y b¾c. §o¹n tuyÕn ®Ëp,

s«ng Ch¶y cã híng ch¶y lµ b¾c - t©y b¾c.

§Þa h×nh däc lßng s«ng Ch¶y kh¸ b×nh æn, chªnh cao kh«ng lín. T¹i

®iÓm ®u«i hå chøa, ®é cao mÆt ®¸y s«ng kho¶ng 291m. Nh vËy chªnh

lÖch vÒ ®é cao gi÷a ®Ønh hå vµ ®u«i hå kho¶ng 23-25m, Däc lßng s«ng,

kh«ng cã th¸c ghÒnh. Líp trÇm tÝch aluvi cã ph©n bè hÑp, chñ yÕu lµ c¸c

tÝch tô lßng hiÖn ®¹i, b·i båi quy m« nhá. PhÇn bê s«ng s¸t mÐp níc, thêng

lé mét vÖt ®¸ gèc thµnh phÇn granitoit. Trªn ®o¹n s«ng, v¾ng mÆt hoµn

toµn c¸c bËc thÒm. S«ng Ch¶y ®o¹n XÝn MÇn thuéc kiÓu x©m thùc däc c-

êng ®é cao.

MÆt c¾t ngang s«ng h×nh ch÷ V kh¸ ®èi xøng. BÒ mÆt sên hai bªn

lßng s«ng cã ®é dèc lín, trung b×nh 20-25˚.

§o¹n tuyÕn ®Ëp, s«ng Ch¶y cã ph¬ng ¸ kinh tuyÕn, lßng s«ng më

réng mét chót so víi thîng lu. BÒ mÆt sên ph¶i tho¶i h¬n so víi bªn bê tr¸i.

8

C¸c ®¸ gèc lé kh¸ m¹nh s¸t mÐp bê s«ng nhÊt lµ bªn bê tr¸i. Lßng s«ng lÊp

®Çy bëi tÇng c¸t vµ cuéi, chiÒu dµy theo tµi liÖu khoan vµ ®Þa vËt lý ®Õn

15m.

C¸c nh¸nh S«ng Ch¶y

Trong ®o¹n hå chøa, s«ng Ch¶y cã mét sè nh¸nh nhá ë hai bªn bê

ph¶i vµ bê tr¸i. C¸c suèi nh¸nh cã lu vùc kh«ng lín tõ vµi km2 ®Õn 40-50

km2. Suèi nh¸nh lín nhÊt lµ suèi NÊm DÇn cã cöa n»m c¸ch tuyÕn ®Ëp

500m vÒ phÝa bê tr¸i. Suèi NÊm DÇn gåm cã hai nh¸nh lín, diÖn tÝch lu

vùc gÇn 150 km2. Trªn dßng suèi nµy sÏ cã dù ¸n thñy ®iÖn nhá víi c«ng

suÊt 5-6MW. C¸c suèi nh¸nh kh¸c nh Tµ Lai, §ång KÐ, Tµ §ång Lñng, Nµ

Sai, NËm Hai ®Òu lµ c¸c suèi nhá, diÖn tÝch lu vùc kh«ng qu¸ 20 km2. Trõ

suèi NÊm DÇn, c¸c suèi kh¸c ®Òu rÊt dèc vµ ng¾n. Trªn dßng suèi lé rÊt

nhiÒu ®¸ gèc t¹o nªn c¸c th¸c vµ ghÒnh rÊt ®Ñp.

1.1.4 §Æc ®iÓm khÝ hËu

Khu vùc nghiªn cøu thuéc tØnh miÒn nói cao nªn khÝ hËu mang tÝnh

chÊt nhiÖt ®íi giã mïa, l¹nh râ rÖt so víi vïng thÊp vµ trung du kÕ cËn.. §é

Èm trong n¨m cao, ma nhiÒu vµ kÐo dµi nhiÖt ®é m¸t vµ l¹nh. NhiÖt ®é

trung b×nh ë XÝn mÇn dao ®éng tõ 18- 20˚C .Dao ®éng nhiÖt ®é ngµy

®ªm diÔn ra m¹nh mÏ h¬n vïng ®ång b»ng. Biªn ®é nhiÖt trong n¨m cã sù

9

dao ®éng trªn 10˚C vµ trong ngµy còng tõ 6 - 7˚C. Hµng n¨m ®îc ph©n

thµnh 2 mïa: mïa ma vµ mïa kh«

Mïa ma: tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 10

Mïa kh«: tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 3 n¨m sau

Lîng ma t¬ng ®èi nhiÒu, trung b×nh tõ 2000-3000 mm vµ cã nhiÒu s-

¬ng mï

ChÕ ®é ma kh¸ phong phó. Lîng ma hµng n¨m ®¹t 2860mm. §é Èm b×nh

qu©n hµng n¨m ®¹t 85% sù dao ®éng còng kh«ng lín l¾m.

1.1.5 §Æc ®iÓm thùc vËt

Líp phñ thùc vËt kh¸ nghÌo nµn, kh«ng cã rõng c©y cá lÊy gç vµ rõng

giµ. Däc hai bªn bê S«ng Ch¶y, mét sè n¬ng rÉy vµ rõng t¸i sinh. Tuy nhiªn

phÇn lín chóng n»m ë ®é cao trªn 295m

1.2 Kinh tÕ nh©n v¨n

1.2.1 D©n c

Vïng nghiªn cøu lµ bé phËn cña c¸c tØnh miÕn nói phÝa B¾c.MËt ®é

d©n c trong vïng rÊt tha thít kho¶ng 60 ngêi/km2. Cã nhiÒu d©n téc cïng

chung sèng trong c¸c b¶n lµng nh Kinh, Nïng, M«ng, MÌo, La ChÝ, Phï L¸ …

Mét sè d©n téc sèng ë c¸c vïng nói cao, chñ yÕu nhê vµo ph¸t n¬ng lµm

10

rÉy vÉ cßn t×nh tr¹ng du canh, du c, ®êi sèng cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, chñ

yÕu lµ tù cung tù cÊp.

1.2.2 Giao th«ng vËn t¶i

Lµ khu vùc n»m ë vïng s©u vïng xa, nhng ®iÒu kiÖn giao th«ng ®Õn

vïng l¹i kh«ng mÊy khã kh¨n. Tõ B¾c Quang trªn quèc lé sè 2, theo ®êng

nhùa qua thÞ trÊn Hoµng Su Ph× ®Õn vïng nghiªn cøu víi tæng chiÒu dµi

gÇn 100km. TuyÕn ®êng nhùa nh×n chung ®¶m b¶o cho c¸c lo¹i ph¬ng

tiÖn ®i l¹i dÔ dµng.Tuy nhiªn vµo mïa ma, cã thÓ x¶y ra c¸c sù cè do trît lë

®Êt däc theo taluy ©m vµ taluy d¬ng.

Ngoµi ra trong vïng cßn cã c¸c ®êng mßn lèi liÒn gi÷a c¸c b¶n lµng.

Nh÷ng con ®êng nµy thêng nhá hÑp, cheo leo trªn sên nói, mïa ma viÖc ®i

l¹i rÊt khã kh¨n. Ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn chñ yÕu lµ mang v¸c vµ ngùa thå.

Nh×n chung giao th«ng trong vïng thuËn lîi cho c«ng t¸c nghiªn cøu

®Þa chÊt vµo mïa kh«. Dù ¸n thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6 n»m s¸t tuyÕn ®êng

nhùa nãi trªn do ®ã kh¸ thuËn lîi cho c«ng t¸c kh¶o s¸t vµ x©y dùng.

1.2.3 Kinh tÕ

Vïng nghiªn cøu gåm c¸c x· cña tØnh miÒn nói phÝa B¾c. Kinh tÕ

nh×n chung cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, chñ yÕu lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp,

11

n¨ng suÊt c©y trång thÊp chØ ®ñ tù cung tù cÊp cho nh©n d©n ®Þa ph-

¬ng.

Do ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh hiÓm trë, giao th«ng bÞ ph©n c¾t bëi nhiÒu

nói cao, vùc s©u nªn viÖc ®i l¹i cña ngêi d©n vïng cao nµy rÊt khã kh¨n,

mËt ®é d©n c thÊp, ph©n bè kh«ng ®Òu, tËp chñ yÕu ë c¸c thÞ trÊn vµ

ven ®êng quèc lé vµ c¸c vïng chuyªn canh s¶n xuÊt l¬ng thùc tËp trung nªn

viÖc ®i l¹i giao lu hµng hãa gi÷a c¸c vïng trong khu vùc vµ c¸c ®Þa ph¬ng

kh¸c cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n.

Ngoµi ra, huyÖn XÝn MÇn cµng ë thÕ khã kh¨n h¬n so víi c¸c huyÖn

kh¸c trong tØnh v× cha ®îc mét doanh nghiÖp nµo ®ì ®Çu vÒ hç trî ph¸t

triÓn. ChÝnh v× vËy huyÖn XÝn MÇn giê vÉn ®îc xÐt lµ huyÖn nghÌo víi

3884 hé nghÌo/10388, sè hé cËn nghÌo còng lín ®Õn 6000 hé.

Bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n h¹n chÕ trªn, ®iÒu kiÖn tù nhiªn còng cã

nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ, nhÊt lµ ph¸t triÓn n«ng - l©m nghiÖp vµ

th¬ng m¹i -dÞch vô - du lÞch víi c¸c u thÕ næi bËt nh: cã diÖn tÝch ®Êt ®ai

cha ®îc khai th¸c rÊt réng lín; cã nhiÒu danh lam th¾ng c¶nh víi b¶n s¾c

v¨n hãa d©n téc phong phó. Trong khu vùc nµy ®· cã líi ®iÖn quèc gia, ®¸p

øng vÒ c¬ b¶n nhu cÇu sö dông ®iÖn cho s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t.

12

Tãm l¹i: Vïng nghiªn cøu n»m trong khu vùc ®Þa h×nh miÒn nói hiÓm

trë, chñ yÕu lµ nói cao, sên dèc nhng nh×n chun c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa lý tù

nhiªn, kinh tÕ, nh©n v¨n cña khu vùc vÉn thuËn lîi cho c«ng t¸c nghiªn cøu

®¹i chÊt, c¸c khã kh¨n ®Òu cã thÓ kh¾c phôc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu.

1.3 LÞch sö nghiªn cøu ®Þa chÊt

C«ng t¸c nghiªn cøu ®Þa chÊt vïng c«ng t¸c g¾n liÒn víi viÖc nghiªn

cøu ®Þa chÊt vïng §«ng B¾c ViÖt Nam. Trong hÖ thèng b¶n ®å ®Þa chÊt

tû lÖ 1: 200.000, vïng c«ng t¸c thuéc tê b¶n ®é ®Þa chÊt F48 – IX thµnh

lËp vµo kho¶ng thêi gian n¨m 1988 vµ xuÊt b¶n hiÖu ®Ýnh n¨m 2000. Khu

vùc nµy cha ®îc kh¶o s¸t lËp b¶n ®å ®Þa chÊt tû lÖ 1: 50.000.

Trong vïng cña dù ¸n cha cã c¸c c«ng tr×nh th¨m dß, kh¶o s¸t vµ khai

th¸c kho¸ng s¶n nµo ®¸ng kÓ ngoµi mét sè b·i khai th¸c c¸t díi lßng s«ng.

Theo c¸c tµi liÖu ®· cã, vïng c«ng t¸c thuéc phÇn tiÕp gi¸p gi÷a

batholit S«ng Ch¶y víi c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch lôc nguyªn cacbonat møc

tuæi Cambri – hÖ tÇng Hµ Giang. Khèi x©m nhËp batholit S«ng Ch¶y lµ

mét thÓ ®Þa chÊt phùc t¹p vµ cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu trong vµ

ngoµi níc

VÒ mÆt ®Þa chÊt c«ng tr×nh, trªn tuyÕn S«ng Ch¶y thuéc ph¹m vi

tØnh Hµ Giang, Tæng c«ng ty S«ng §µ vµ c¸c c«ng ty thµnh viªn ®ang tiÕn

13

hµnh kh¶o s¸t mét lo¹t dù ¸n thñy ®iÖn trong ®ã cã dù ¸n thñy ®Ön S«ng

Ch¶y 6.

VÒ phÝa h¹ lu, trªn ®Þa b¶n tØnh Lµo Cai, cã dù ¸n thñy ®iÖn B¾c

Hµ hiÖn ®ang ®îc x©y dùng vµ mét sè dù ¸n thñy ®iÖn nhá kh¸c.

Ch¬ng 2

®Æc ®iÓm ®Þa chÊt khu vùc

14

2.1 §Þa tÇng

Giíi Paleozoi

HÖ Cambri

HÖ tÇng Hµ Giang (€hg)

HÖ tÇng Hµ Giang do Bourret R. 1922 ( Lamede HaGiang); TrÇn V¨n

TrÞ 1975 (HÖ tÇng Hµ Giang) x¸c lËp n¨m ®Ó chØ cho c¸c thµnh t¹o lôc

nguyªn vµ carbonat ph©n bè rÊt réng r·i ë vïng §«ng B¾c ViÖt nam. Theo

c¸c t¸c gi¶ trªn, thµnh phÇn hãa häc vña hÖ tÇng bao gåm:

a) ®¸ phiÕn biotit-th¹ch anh cã granat, ®¸ phiÕn sericit-clorit cã vËt chÊt

than,thÊu kÝnh ®¸ v«i hoa hãa,600m;

b)®¸ v«i d¨m kÕt xen líp máng ®¸ phiÕn sericit, 100m;

c)®¸ phiÕn sÐt-sericit cã vËt chÊt than (shungit),Phylit,®¸ v«i,400m

d)®¸ v«i trøng c¸ xen nh÷ng líp phylit v«i cã sericit 200m

e)®¸ phiÕn sÐt-sericit xen líp máng bét kÕt hoÆc thÊu kÝnh ®¸ v«i,300m

f)®¸ phiÕn bét kÕt xen ®¸ v«i,500m

Trong vïng c«ng t¸c vµ diÖn tÝch kÕ cËn, hÖ tÇng Hµ Giang cã hai

tËp th¹ch häc rÊt kh¸c nhau. §ã lµ tËp ®¸ phiÕn th¹ch anh Sericit vµ tËp ®¸

carbonat Mèi quan hÖ ®Þa chÊt gi÷a hai tËp ®¸ ®ang m« t¶ lµ chuyÓn

15

tiÕp chØnh hîp. Tõ trªn cÇu Cèc Pµi, cã thÓ quan s¸t ®îc cÊu t¹o chØnh

hîp gi÷a ®¸ v«i ë phÇn trªn vµ ®¸ trÇm tÝch lôc nguyªn ë phÇn thÊp.

TËp díi (€hg1)

ChiÕm toµn bé diÖn tÝch khu ®Çu mèi vµ vïng kÕ cÇn. MÆt c¾t tiªu

biÓu cã thÓ quan s¸t tõ mÐp níc s«ng Ch¶y ®o¹n tuyÕn ®Ëp lªn trªn khu

vùc thÞ trÊn Cèc Pµi. C¸c hè khoan cña dù ¸n hoµn toµn ph©n bè trong tËp

díi cña hÖ tÇng Hµ Giang.

VÒ mÆt ®Þa h×nh ®Þa m¹o, tËp díi trïng víi c¸c d¶i ®Þa h×nh nói cã

bÒ mÆt tho¶i, ®é dèc 15-20˚, líp tµn tÝch cã chiÒu dµy lín,chñ yÕu sÐt

lÉn d¨m s¹n vµ cóc ®¸. C¸c líp ®¸ gèc chØ ®îc bãc lé däc bê s«ng vµ c¸c

taluy ®êng lín.

C¸c quan s¸t ngoµi trêi cho thÊy,thµnh phÇn th¹ch häc bao gåm c¸c líp

®¸ phiÕn th¹ch anh sericit, ®¸ phiÕn sÐt, ®¸ phiÕn argilit,c¸c thÊu kÝnh ®¸

phiÕn sÐt than quy m« nhá.

VÒ mÆt cÊu t¹o ®Þa chÊt tËp díi ®ãng vai trß lµ nh©n nÕp låi. T¹i

khu vùc tuyÕn ®Ëp c¸c ®¸ cã thÕ n»m chung lµ c¾m vÒ phÝa t©y nam

gãc dèc 10˚ ®Õn 20˚. Do ¶nh hëng cña ®øt g·y, c¸c líp ®¸ phiÕn nguyªn

thñy bÞ dÞch chuyÓn thÕ n»m x¸o trén kh¸ m¹nh nhÊt lµ phÝa bê ph¶i.

16

TËp trªn (€hg2 )

Tõ cÇu Cèc Pµi cã thÓ qu¸n s¸t ®îc c¸c d¶i nói ®¸ v«i ph©n c¾t rÊt

m¹nh mÏ víi c¸c líp ®¸ v«i ph©n líp dµy ®Õn d¹ng khèi. Däc lßng s«ng, vÒ

phÝa h¹ lu cÇu Cèc Pµi 500m, c¸c ®¸ v«i ®· kÐo xuèng vµ trµn ngËp khu

vùc lßng s«ng vµ hai bªn bê.

Thµnh phÇn th¹ch häc bao gåm c¸c ®¸ v«i mµu xanh vµ ®¸ v«i tr¾ng

x¸m. §¸ cã cÊu t¹o d¶i ph©n líp. ChiÒu dµy líp tõ 5-10cm ®Õn vµi chôc cm,

®«i khi cã cÊu t¹o khèi.

Giíi Kainozoi

3)

HÖ §Ö tø (aQ),Thèng Holocen, phô thèng trªn (aQ2

C¸c trÇm tÝch Kainozoi trong vïng c«ng t¸c ph¸t triÓn rÊt yÕu ít hiÖn

diÖn díi d¹ng c¸c trÇm tÝch lßng vµ b·i båi hiÖn ®¹i. Thµnh phÇn ®a phÇn

gåm c¸t lÉn Ýt sÐt vµ cuéi s¹n.

Trªn tuyÕn ®Ëp, c¸c hè khoan th¨m dß cho thÊy, líp trÇm tÝch lßng

gåm hai phÇn. PhÇn trªn gåm c¸t h¹t mÞn ®Õn c¹t h¹t trung dµy 2-3m,

phÇn díi gåm cuéi sái lÉn s¹n vµ c¸t dµy ®Õn 15-16 m. §©y chÝnh lµ nguån

vËt liÖu x©y dùng cã gi¸ trÞ.

17

2.2 Magma x©m nhËp

C¸c thµnh t¹o magma x©m nhËp trong vïng ®îc m« t¶ trong phøc hÖ

S«ng Ch¶y møc tuæi Devon. Trªn quy m« khu vùc, khèi S«ng Ch¶y cã diÖn

tÝch trªn 4000km2 chiÕm mét phÇn rÊt lín ®Þa b¶n huyÖn XÝn MÇn,

Hoµng Su Ph×, MÌo V¹c, Yªn Minh vµ kÐo sang Trung Quèc.

Cho ®Õn nay, cÊu tróc ®Þa chÊt vµ nguån gèc cña granitoit S«ng

Ch¶y cßn cã rÊt nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau. Tuy nhiªn ®iÒu ®ã kh«ng lµm

¶nh hëng ®Õn viÖc ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh dù ¸n thñy

®iÖn S«ng Ch¶y 6. Trong ph¹m vi dù ¸n, diÖn tÝch lßng hå trïng víi mét bé

phËn cña khèi S«ng Ch¶y. Ranh giíi gi÷a ®Þa chÊt gi÷a khèi S«ng Ch¶y vµ

c¸c trÇm tÝch lôc nguyªn hÖ tÇng Hµ Giang n»m c¸ch cÇu Cèc Pµi vÒ

phÝa thîng lu ngãt 2km. T¹i d¶i ®¸ gèc phÝa bê tr¸i khu tuyÕn ®Ëp, quan s¸t

thÊy c¸c thÊu kÝnh nhá ®¸ granit xuyªn c¾t chØnh hîp víi c¸c líp ®¸ phiÕn

th¹ch anh sericit.

Thµnh phÇn th¹ch häc cña khèi S«ng Ch¶y bao gåm c¸c ®¸ granit,

biotit, granitognei,granit d¹ng næi ban. §¸ cã cÊu t¹o gneis vµ gneis d¹ng

m¾t. KiÕn tróc næi ban, kiÕn tróc cµ n¸t vµ milonit.

18

2.3 KiÕn tróc vµ cÊu t¹o

Vïng c«ng t¸c n»m trong ®íi kiÕn t¹o §«ng B¾c ViÖt Nam thuéc ®íi t-

íng cÊu tróc Hµ Giang. VÒ phÝa t©y lµ d·y nói Con Voi t¹o nªn bëi c¸c ®¸

biÕn chÊt cao thuéc tíng Amphibolit phøc hÖ s«ng Hång. PhÝa ®«ng b¾c

lµ khèi S«ng Ch¶y t¹o nªn bëi c¸c ®¸ granitoid d¹ng gneis.

C¸c thµnh t¹o cña hÖ tÇng Hµ Giang trong vïng dù ¸n cã nguån gèc tõ

c¸c trÇm tÝch sÐt vµ carbonat, biÕn chÊt thÊp trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é

300-450˚

Trªn b×nh ®å hiÖn ®¹i, chóng bÞ uèn nÕp vµ biÕn d¹ng m¹nh mÏ. Trªn quy

m« hÑp cña vïng c«ng t¸c, kh«ng c¸c ®Þnh ®îc chÝnh x¸c cÊu t¹o uèn nÕp

nguyªn thñy cña c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt. C¸c khèi nói n»m ®éc lËp hoÆc

bÞ che phñ díi tÇng trÇm tÝch hoÆc phong hãa cã chiÒu dµy kh¸ lín.

C¾n cø theo ®Æc ®iÓm thµnh phÇn vËt chÊt, khu vùc c«ng t¸c ®îc

ph©n chia thµnh hai tÇng cÊu tróc chÝnh nh sau:

TÇng cÊu tróc díi : bao gåm toµn bé diÖn ph©n bè cña hÖ tÇng Hµ

Giang. Thµnh phÇn th¹ch häc bao gåm ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit vµ ®¸ v«i,

dolomit. §êng ph¬ng cÊu tróc chung trong vïng c«ng t¸c lµ t©y b¾c ®«ng

nam. TÇng cÊu tróc díi t¹o thµnh mét phøc nÕp låi, nh©n trïng víi c¸c ®¸

19

phiÕn th¹ch anh sericit, c¸nh lµ c¸c ®¸ v«i dolomit. Mét bé phËn phÇn nh©n

bÞ khèi granit S«ng Ch¶y xuyªn c¾t vµ lµm biÕn d¹ng.

TÇng cÊu tróc trªn : trïng víi diÖn ph©n bè cña batholit S«ng Ch¶y.

Mét ®Æc ®iÓm næi bËt vµ mang tÝnh ®Æc thï, c¸c ®¸ granit khèi S«ng

Ch¶y cã tÝnh ph©n phiÕn vµ gneis hãa rÊt m¹nh. §êng ph¬ng cÊu t¹o

ph©n phiÕn trïng víi ®êng ph¬ng cÊu tróc cña ®¸ v©y quanh. ChÝnh v×

®Æc ®iÓm nµy, nhiÒu nhµ ®Þa chÊt gäi ®ã lµ ‘Vßm S«ng Ch¶y ” .

§Æc ®iÓm ho¹t ®éng ph¸ hñy ®øt g·y kiÕn t¹o

C¸c ho¹t ®éng ®øt g·ykiÕn t¹o trong vïng ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ qua

nhiÒu giai ®o¹n ®Þa chÊt.

Pha kiÕn t¹o liªn quan ®Õn biÕn d¹ng dÎo

C¸c pha kiÕn t¹o cæ liªn quan víi biÕn d¹ng dÎo cña batholit S«ng

Ch¶y cã tuæi cæ nhÊt, dù kiÕn trong pha kiÕn t¹o Indoxini. Liªn quan víi

pha biÕn d¹ng nµy, c¸c ®¸ bÞ Ðp phiÕn, milonit hãa vµ siªu milonit. ¶nh h-

ëng cña pha biÕn d¹ng cæ ®èi víi ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt dù ¸n thñy ®iÖn

S«ng Ch¶y 6 lµ kh«ng lín.

C¸c pha kiÕn t¹o liªn quan víi biÕn d¹ng dßn

20

DÊu tÝch ®Ó l¹i trªn b×nh ®å ®Þa chÊt lµ c¸c ®íi dËp vì,cµ n¸t. C¸c

dÊu hiÖu ®Þa m¹o thÓ hiÖn rÊt tÝch cùc ®Æc biÖt lµ khu vùc thung lòng

S«ng Ch¶y ®o¹n tuyÕn ®Ëp.

* Ho¹t ®éng ®øt g·y

C¨n cø theo møc tuæi ®Þa chÊt t¬ng ®èi, cã thÓ ph©n chia c¸c hÖ

thèng ®øt g·y chÝnh sau ®©y

HÖ thèng ®øt g·y t©y b¾c ®«ng nam vµ ®«ng b¾c t©y nam.

§©y lµ c¸c ®øt g·y quy m« nhá cÊp IV. DÊu hiÖu cña chóng lµ c¸c ®íi

dËp vì cµ n¸t vµ c¸c ®íi uèn nÕp trªn c¸c líp ®¸ phiÕn. T¸c ®éng cña hÖ

thèng ®øt g·y nµy ®èi víi æn ®Þnh cña dù ¸n thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6 lµ

kh«ng lín.

HÖ thèng ®øt g·y ¸ kinh tuyÕn

§©y lµ c¸c ®øt g·y cã tuæi trÎ nhÊt vµ ®Ó l¹i dÊu Ên râ nhÊt trong

vïng tuyÕn víi c¸c dÊu hiÖu ®Þa m¹o, dÊu hiÖu th¹ch häc vµ c¸c dÊu hiÖu

®Þa chÊt kh¸c.

VÒ ®Þa m¹o, thung lòng S«ng Ch¶y ®o¹n tuyÕn ®Ëp trïng víi ph¬ng ¸

kinh tuyÕn, bªn vai tr¸i quan s¸t c¸c cÊu t¹o bËc thang ®îc t¹o nªn bëi c¸c

khèi lé ®¸ gèc. Theo c¸c bËc thang cã thÓ quan s¸t ®¬c c¸c mÆt trît kÐo

dµi tõ vµi chôc mÐt ®Õn hµng tr¨m mÐt. ChiÒu cao cña c¸c bËc thang d¹o

21

®éng tõ 2-3m ®Õn 40-50m. H×nh th¸i bËc thang ®ang m« t¶ kh«ng quan

s¸t thÊy hoÆc kh«ng râ trong phÇn vai ph¶i. CÊu t¹o bËc thang liªn quan víi

®øt g·y ¸ kinh tuyÕn cã thÓ biÓu diÔn trong c¸c mÆt c¾t vïng tuyÕn.

DÊu hiÖu cÊu t¹o ®Þa chÊt râ nhÊt khi quan s¸t c¸c khèi lé ®¸ däc hai

bªn S«ng Ch¶y. T¹i ®©y, c¸c mÆt trît kÐo dµi nghiªng vÒ phÝa bê tr¸i víi

gãc dèc 75 ®Õn 80˚. §ång sinh víi ®íi mÆt trît lµ c¸c khe nøt t¸ch vµ dËp vì

yÕu trªn nÒn ®¸.

Do t¸c ®éng cña ®øt g·y ¸ kinh tuyÕn, khèi ®¸ cøng ®o¹n tuyÕn ®Ëp

cã xu híng thu hÑp ë ®¸y s«ng vµ më réng khi ®i lªn cao. Vµ t¹o nªn mÆt

c¾t h×nh ch÷ V rÊt ®iÓn h×nh. Dßng S«ng Ch¶y hiÖn ®¹i trïng víi phÇn

tròng nhÊt cña mÆt c¾t ®ang m« t¶.

C¨n cø vµo nhËn xÐt trªn ®©y, cã thÓ kh¸i qu¸t hãa ®íi ®øt g·y ¸ kinh

tuyÕn trong vïng tuyÕn b»ng c¸c mÆt trît cïng ph¬ng. Theo ph©n lo¹i ®øt

g·y, chóng t¬ng ®¬ng víi cÊp V vµ cÊp VI hoÆc t¬ng ®¬ng víi c¸c khe nøt

lín.

Trªn b¶n ®å ®Þa chÊt tû lÖ 1:2000 vïng tuyÕn vµ diÖn tÝch kÕ cËn,

b¶n ®å ®Þa chÊt tû lÖ 1:25000 vïng hå ®· thÓ hiÖn c¸c hÖ thèng ®øt g·y

võa m« t¶.

Cã thÓ ®øa ra mét sè nhËn xÐt kh¸i qu¸t sau ®©y:

22

- Trong vïng c«ng t¸c vµ ®Æc biÖt lµ vïng tuyÕn cña dù ¸n thñy

®iÖn S«ng Ch¶y 6 kh«ng tån t¹i c¸c ®øt g·y lín tõ cÊp III trë lªn

- HiÖn t¹i kh«ng quan s¸t thÊy c¸c ®øt g·y ®ang ho¹t ®éng hoÆc c¸c

®øt g·y ®¬ng ®¹i.

*C¸c nÕp uèn

Trong vïng nghiªn cøu ho¹t ®éng uèn nÕp ph¸t triÓn chñ yÕu lµ c¸c

nÕp lâm ph©n bè nöa phÝa t©y cña tê b¶n ®å. C¸c nÕp lâm ë ®©y cã ph-

¬ng trôc theo híng ®«ng b¾c t©y nam vµ bÞ c¸c ®øt g·y chia c¾t m¹nh mÏ.

2.4 §Æc ®iÓm ®Þa m¹o vµ t©n kiÕn t¹o

Trong vïng tån t¹i c¸c d¹ng ®Þa h×nh t¬ng ph¶n nhau rÊt râ rÖt.

D¹ng ®Þa h×nh x©m thùc bãc mßn trïng víi diÖn ph©n bè granitoit

S«ng Ch¶y vµ tËp 1 hÖ tÇng Hµ Giang. BÒ mÆt ®Þa h×nh kh¸ tho¶i, d¹ng

lîn sãng.Líp vá phong hãa gåm sÐt bét c¸t kh¸ dµy, cã thÓ lªn ®Õn hµng

chôc mÐt. D¹ng ®Þa h×nh nµy chiÕm toµn bé diÖn tÝch vïng hå vµ vïng

tuyÕn.

D¹ng ®Þa h×nh karsto. Trïng víi diÖn ph©n bè tËp 2 hÖ tÇng Hµ

Giang. §©y lµ c¸c khèi nói ®¸ v«i ®Þa h×nh ph©n c¾t m¹nh, cã tiÒm n¨ng

ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng hang ®éng liªn quan víi qu¸ tr×nh mÊt níc. D¹ng

23

®Þa h×nh nµy ph©n bè réng r·i ë phÝa t©y b¾c, t©y nam cÇu Cèc Pµi vµ

kh«ng liªn quan ®Õn hå chøa vµ vïng tuyÕn ®Ëp.

D¹ng ®Þa h×nh tÝch tô. Cã quy m« hÑp ph©n bè däc lßng vµ hai bªn

bê s«ng. Chóng lµ c¸c b·i båi vµ c¸c doi c¸t, c¸c b·i cuéi sái quy m« nhá. Liªn

quan víi d¹ng ®Þa h×nh nµy lµ c¸c má c¸t cuéi sái x©y dùng t¹i chç cã gi¸

trÞ.

C¸c yÕu tè ®Þa h×nh phi tû lÖ

Trong vïng kh¶o s¸t tån t¹i mét sè yÕu tè ®Þa h×nh ®Þa m¹o phi tû

lÖ. §ã lµ c¸c m¬ng xãi, c¸c dßng suèi c¹n, c¸c th¸c ®¸ n»m däc theo c¸c

dßng suèi c¹n. §Æc biÖt trong vïng tuyÕn tån t¹i mét khe c¹n bÞ ch«n vïi

(yÕu tè ®Þa m¹o Èn).

C¸ dÊu hiÖu ho¹t ®éng t©n kiÕn t¹o

VÒ mÆt lý luËn, c¸c yªu tè tÊn kiÕn t¹o c¸c ®øt g·y ®ang ho¹t ®éng

cã mèi liªn quan víi c¸c yÕu tè ®Þa h×nh ®Þa m¹o, c¸c mÆt facet, c¸c dÊu

hiÖu trît lë vµ nøt ®Êt ®Þnh kú mang tÝnh lÆp l¹i, mét sè dÊu hiÖu cíp

dßng cña c¸c hÖ thèng suèt hiÖn ®¹i.

§èi chiÕu víi c¸c dÊu hiÖu kÓ trªn, vïng dù ¸n thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6

v¾ng mÆt c¸c dÊu hiÖu ®øt g·y ®¬ng ®¹i ®ang ho¹t ®éng. TÊt c¶ c¸c ®øt

g·y ®ang ®îc quan s¸t ®Òu lµ c¸c ®øt g·y ch«n vïi, ®øt g·y ¸ kinh tuyÕn ®·

24

m« t¶ chi tiÕt ë vïng tuyÕn cã tuæi muén nhÊt, tíng øng víi Pleistocen, c¸c

®©y kho¶ng 5-7 triÖu n¨m.

2.5 §Æc ®iÓm ®Þa chÊt thñy v¨n

2.5.1 §Æc ®iÓm nguån níc mÆt

Níc trªn dßng S«ng Ch¶y cã lu lîng lín. ChÊt lîng níc phô thuéc theo

mïa. Vµo mïa kh«: níc trong suèt, vÞ ngät. Vµo mïa ma: níc mang nhiÒu

phï sa vµ ®é ®ôc rÊt cao.

Mét sè kÕt qu¶ ph©n tÝch hãa häc cho thÊy, nguån níc S«ng Ch¶y

kh«ng ¨n mßn bª t«ng vµ kim lo¹i. Chóng cã thÓ sö dông ®Ó chÕ t¹o d¨m bª

t«ng phôc vô cho c«ng tr×nh thñy ®iÖn.

2.4.2 C¸c tÇng chøa níc díi ®Êt

Liªn quan víi khu vùc kh¶o s¸t, nguån níc ngÇm tån t¹i díi d¹ng c¸c

®¬n vÞ chøa níc sau ®©y:

TÇng chøa níc trong trÇm tÝch aluvi lßng hiÖn ®¹i vµ b·i båi

Thùc chÊt ®©y lµ níc mÆt ®îc tÝch tô trong c¸c b·i c¸t, cuéi sái vµ

®Æc biÖt lµ c¸c trÇm tÝch lßng hiÖn ®¹i. Níc tån t¹i trong c¸c lç hæng gi÷a

c¸c h¹t cuéi d¨m s¹n. Kh¶ n¨ng gi÷ níc rÊt kÐm do thµnh phÇn sÐt rÊt thÊp.

TÇng chøa níc trong ®íi phong hãa tµn tÝch

25

TÇng chøa níc cã quy m« nhá vµ phô thuéc vµo ho¹t ®éng cña níc m-

a. Níc tån t¹i trong c¸c khe nøt trong ®íi IA2, IB lµ chñ yÕu. N¬i xuÊt lé níc

lµ c¸c níi ®Þa h×nh thÊp ven suèi vµ ven bê S«ng Ch¶y. Níc ngÇm tho¸t ra

díi d¹ng thÈm rØ. Nguån níc nµy cã thÓ khai th¸c sö dông níc sinh ho¹t.

§íi cha níc theo c¸c ®íi ®øt g·y kiÕn t¹o

Trong c¸c ®íi dËp vì kiÕn t¹o, níc ngÇm dÔ dµng di chuyÓn vµ tÝch

tô ë c¸c ®é s©u kh¸c nhau. Nguån níc cung c©p cho d¹ng níc nµy chÝnh lµ

níc ma. MiÒn tho¸t chÝnh lµ c¸c ®iªm giao gi÷a ®íi chøa níc víic¸c n¬i ®Þa

h×nh thÊp nh ven suèi vµ ven s«ng. HiÖn ®· quan s¸t ®îc mét vµi vÕt lé níc

thÊm dØ ven dßng S«ng Ch¶y.

C¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch hãa häc níc trong ®Ò ¸n ®îc thÓ hiÖn trong

b¶ng díi ®©y. Cã thÓ nhËn thÊy, níc ngÇm vµ níc mÆt ®Òu cã chung

tÝnh chÊt níc Bicarbonat Calci Natri. C¨n cø theo tiªu chuÈn x©y dùng, c¸c

lo¹i níc trªn kh«ng ¨n mßn bª t«ng vµ kim lo¹i. Cã thÓ sù dông níc S«ng

Ch¶y ®Ó chÕ t¹o bª t«ng cho c«ng tr×nh x©y dùng; c¸c nguån níc díi ®Êt

cã thÓ sö dông cho ¨n uèng vµ sinh ho¹t.

Ion (mg/l) MO2 HK1 HK16 HK18 HK11

pH 7,2 7,7 7,6 7,7 7,7

Na+ 25.0 52.5 25.0 30.0 27.5

26

Ca++ 14.0 30.0 14.0 12.0 16.0

Mg++ 3.6 2.4 2.4 3.6 2.4

Tæng 86.1 41.4 41.4 45.6 45.9

-2 SO4

Cl - 14.2 10.7 73.2 10.7 10.7

- HCO3

4.8 0.0 4.8 0.0 0.0

207.4 97.6 109.8 109.8 73.2

Tæng 226.4 108.3 120.5 120.5 99.3

Tæng ®é cøng 1.80 0.9 0.90 0.9 1.0

§é cøng

0.30 0.50 0.3 0.1 0.3 t¹m thêi

§é cøng

0.60 1.30 0.6 0.8 0.7 vÜnh viÔn

CO2 tù do 13.2 17.6 8.8 8.8 8.8

CO2 x©m thùc 6.4 11.0 6.8 6.5

4.5 B¶ng tæng hîp c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch níc

27

Ch¬ng 3

®Æc ®iÓm c¸c ®¸ magma vµ biÕn chÊt khu vùc cèc pµi

3.1 §Æc ®iÓm ®Þa chÊt

Theo mèi quan hÖ ®Þa chÊt, trong ph¹m vi vïng tuyÕn trªn tê b¶n ®é

1).Ph©n bè ë phÇn thÊp nhÊt cña mÆt c¾t. VÕt lé tiªu

tû lÖ 1 : 10.000 cã thÓ ph©n lµm hai líp nh sau.

Líp díi (€hg1

biÓu lµ d¶i ®¸ ven mÐp níc phÝa bê tr¸i khu tuyÕn ®Ëp. Thµnh phÇn th¹ch

häc gåm c¸c líp ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit chiÒu dµy ®Õn 200-300m. §¸

cøng ch¾c do bÞ biÕn chÊt m¹nh ë tr×nh ®é tíng phiÕn lôc. Toµn bé khu

®Çu mèi cña dù ¸n thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6 n»m trong ph¹m vi ph©n bè cña

tËp díi.

28

¶nh 3.1 §¸ phiÕn th¹ch anh sericit lé ra t¹i bê tr¸i S«ng Ch¶y 6

29

2). ChuyÓn tiÕp víi líp díi. VÒ thµnh phÇn ®¸nh dÊu bëi

Líp trªn (€hg1

sù xuÊt hiÖn c¸c líp ®¸ phiÕn chøa than vµ ®Æc biÖt lµ c¸c thÊu kÝnh sÐt

than mµu ®en cã chiÒu dµy 1-2m ®Õn díi 10m. Cµng lªn trªn cét ®Þa

tÇng, khèi lîng c¸c ®¸ phiÕn sÐt than cµng lín vµ dÇn xuÊt hiÖn c¸c líp ®¸

sÐt v«i vµ ®¸ v«i ph©n líp máng ®Ó chuyÓn tiÕp lªn tËp trªn gåm c¸c ®¸

v«i.

¶nh 3.2 §¸ phiÕn sÐt chøa than

3.2 §Æc ®iÓm th¹ch häc

C¸c ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit phÇn thÊp cña hÖ tÇng Hµ Giang

30

TËp trung vÒ phÝa tuyÕn ®Ëp thuéc ®o¹n trªn cña hå chøa. Thµnh

phÇn gåm ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit cÊu t¹o ph©n líp vµ ph©n phiÕn

máng. Vá phong hãa gåm

sÐt vµ d¨m s¹n dµy 1-5m. §©y lµ tÇng c¸ch níc hoµn toµn, kh«ng cã tiÒm

n¨ng sinh karst¬. C¸c ®¸ v«i mµu x¸m xanh cÊu t¹o khèi vµ ph©n líp dµy

thuéc tËp trªn hÖ tÇng Hµ Giang

§¸ granioit thuéc phøc hÖ S«ng Ch¶y

Ph©n bè tËp trung ë ®o¹n trªn cña hå chøa. Thµnh phÇn th¹ch häc

bao gåm c¸c ®¸ granitoit vµ granitogneis. §¸ cÊu t¹o ph©n phiÕn vµ cÊu t¹o

gneis rÊt ®Æc trng cho mét khèi vßm ®ång t©m.

-§¸ magma:

§¸ biÕn chÊt:

31

Ch¬ng 4

®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ c¸c vÊn ®Ò ®Þa chÊt c«ng

tr×nh

4.1 §Æc ®iÓm ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh

32

4.1.1 Phong hãa vµ vá phong hãa

C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt trong vïng nhiÖt ®íi Èm bÞ phong hãa vËt lý

vµ phong hãa hãa häc rÊt m·nh liÖt. §©y lµ mét trong c¸c qu¸ tr×nh ngo¹i

sinh ph¸t triÓn m¹nh nhÊt trong vïng c«ng t¸c. CÊu tróc mÆt c¾t vá phong

hãa trong vïng tu©n theo quy luËt chung cña vïng nhiÖt ®íi Èm. Cã thÓ

ph©n biÖt hai qu¸ tr×nh phong hãa chñ yÕu. §ã lµ phong hãa hãa häc vµ

phong hãa c¬ häc. S¶n phÈm cña hai qu¸ tr×nh phong hãa lµ vá phong

hãa.

CÊu tróc chung cña vá phong hãa gåm nhiÒu ®íi. Trªn cïng lµ ®íi sÐt

víi sù phong phó c¸c kho¸ng vËt sÐt nguån gèc tõ qu¸ tr×nh hidrat hãa c¸c

kho¸ng vËt alumosilicat vµ silicat cã trong c¸c ®¸ gèc nhÊt lµ c¸c ®¸ magma

x©m nhËp. TiÕp theo lµ vá phong hãa vì vôn, s¶n phÈm cña phong hãa c¬

häc. T¹i ®©y vai trß c¸c t¸c nh©n phong hãa hãa häc gi¶m m¹nh vµ v¾ng

mÆt trong c¸c ®íi díi. Theo quy luËt nµy, hµm lîng c¸c kho¸ng vËt cµng

gi¶m dÇn khi xuèng s©u.

ChiÒu dµy cña vá phong hãa phô thuéc nhiÒu vµo c¸c ®Æc ®iÓm

®Þa m¹o h×nh nh: ®é dèc mÆt ®Þa h×nh, ®é dÇy th¶m thùc vËt, c¸c dßng

ch¶y t¹m thêi, c¸c ®íi kiÕn t¹o ch«n vïi ( c¸c ®øt g·y cæ ®· ngõng ho¹t

®éng). Däc theo c¸c ®íi dËp vì kiÕn t¹o, do c¸c ®¸ gèc bÞ cµ n¸t dËp vì, níc

33

ngÇm vµ níc mÆt cã thÓ di chuyÓn vµ thÊm s©u h¬n, nªn chiÒu s©u c¸c

®íi phong hãa t¨ng m¹nh so víi c¸c vÞ trÝ l©n cËn. Còng do ®ã, theo c¸c ®íi

kiÕn t¹o ch«n vïi, c¸c tai biÕn ®Þa chÊt thêng x¶y ra víi cêng ®é lín h¬n.

§©y lµ nh÷ng quy luËt chung, ®· ®îc c¸c t¸c gi¶ lu ý trªn b¶n ®å vµ c¸c mÆt

c¾t ®Þa chÊt c«ng tr×nh.

Díi ®©y sÏ m« t¶ chi tiÕt vá phong hãa trªn ®¸ th¹ch anh sericit vµ ®¸

v«- ®á hoa ph©n líp hÖ tÇng Hµ Giang. Vá phong hãa tiªu biÓu nhÊt cña

vïng tuyÕn ®îc h×nh thµnh do qu¸ tr×nh ph¸t triÓn trªn c¸c ®¸ phiÕn th¹ch

anh sericit thuéc tËp díi hÖ tÇng Hµ Giang.

C¸c quan s¸t theo h×nh trô hè khoan vµ c¸c vÕt lé ®Þa chÊt trong

vïng tuyÕn cho thÊy, vá phong ho¸ ph¸t triÓn kh«ng hoµn chØnh. Trªn cïng

lµ ®íi edQ, IA1, IA2 sau ®ã gÆp ®íi IB vµ ®íi IIA.

§íi edQ bao gåm c¸c m¶nh d¨m s¹n ®i cïng sÐt - c¸t tr¹ng th¸i bë rêi

kh«ng g¾n kÕt. ChiÒu dµy dao ®éng tõ 1-2 m ®Õn trªn chôc mÐt. MÆt

c¾t râ nhÊt cã thÓ quan s¸t ngay t¹i vïng tuyÕn trªn taluy ®êng ®o¹n vai

®Ëp d©ng.

§íi IA1 t¬ng tù ®íi edQ nhng sè lîng m¶nh ®¸ t¨ng cao, cÊu t¹o ph©n

líp vµ ph©n phiÕn ®îc kÕ thõa râ tõ ®¸ mÑ.

34

§íi IA2 gåm c¸c líp ®¸ phiÕn phong ho¸ chuyÓn thµnh mÇu n©u, tr¹ng

th¸i cøng ®Õn nöa cøng. BÒ mÆt ph©n phiÕn cã nhiÒu kho¸ng vËt sÐt.

C¸c hè ®µo vµ c¸c vÕt lé tù nhiªn cã thÓ nhËn râ ®îc c¸c mÆt c¾t cña ®íi

IA1 vµ IA2.

§íi IB gåm tæ hîp c¸c ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit ph©n líp. §¸ bÞ biÕn

mÇu loang læ vµ nøt nÎ kh«ng ®Òu, bÒ mÆt cã nhiÒu limonit. §íi IB kh«ng

chøa sÐt. §íi IB cã thÓ quan s¸t trong c¸c hè khoan vµ c¸c vÕt lé tù nhiªn

däc hai bªn bê s«ng Ch¶y.

§íi IIA vµ IIB lé ra ë hai bªn lßng díi d¹ng c¸c b·i ®¸ vµ n»m ë ®é cao t-

¬ng ®èi so víi ®¸y s«ng, hoÆc ngay díi lßng s«ng bÞ ch«n vïi díi líp trÇm

tÝch aluvi hiÖn ®¹i, hoÆc trªn c¸c v¸ch ®¸ kÐo dµi vµi chôc mÐt theo ph¬ng

¸ vÜ tuyÕn ë vai tr¸i trªn ®é cao t¬ng ®èi 10m ®Õn 100m. Trong c¸c hè

khoan vai ®Ëp, chóng bÞ ch«n vïi ë ®é s©u 10-20m. §íi IIA vµ IIB kh«ng

ph©n biÖt râ rµng vÒ thµnh phÇn th¹ch häc. Chóng bao gåm c¸c líp ®¸

phiÕn th¹ch anh sericit rÊt t¬i mµu x¸m xanh cøng ch¾c, kh«ng cã limonit

lÊp ®Çy khe nøt.

4.1.2. C¸c dßng bïn c¸t ch«n vïi

§îc ph¸t hiÖn bªn vai ph¶i ph¬ng ¸n tuyÕn hai lu. §©y lµ bÒ mÆt sên

cã ®é dèc kh«ng lín h¬i tròng so víi xung quanh. T¹i hè khoan HK5 to¹ ®é

35

X = 39349, Y = 2510662 vµ HK8 to¹ ®é X = 393482, Y = 2510702 ®· ghi

nhËn ®îc líp sÐt bïn mµu ®en lÉn d¨m s¹n cuéi sái n»m díi líp ®Êt sÐt d¨m

s¹n mµu vµng nguån gèc tµn tÝch hoÆc sên tÝch. Líp sÐt mµu ®en lÉn

cuéi d¨m dµy 7- 8m ®Õn trªn 15m. Bïn mµu ®en sê bÈn tay vµ bãp n¸t dÔ

dµng. Chóng tiªu biÓu cho nguån gèc hå ®Çm. ViÖc xuÊt hiÖn dßng bïn

nguån gèc hå ®Çm quy m« nhá nµy ®· lµm ¶nh hëng ®Õn tÝnh kh¶ thi cña

ph¬ng ¸n tuyÕn h¹ lu.

4.1.3. C¸c hÖ thèng m¬ng xãi vµ suèi ®¸

Lé ra däc c¸c lßng suèi ven hå chøa. C¸c d¶i ®¸ gèc cøng ch¾c n»m

däc lßng suèi chiÒu dµi ®Õn hµng ngh×n mÐt, chiÒu réng vµi chôc mÐt

®Õn tr¨m mÐt tuú theo quy m« cña dßng suèi.

4.1.4. Xãi lë vµ c¸c d¶i ®¸ l¨n ven s«ng

C¸c hiÖn tîng xãi lë ven s«ng vµ ven suèi s¶y ra rÊt h¹n hÑp. HiÖn t¹i

míi quan s¸t ®îc mét ®o¹n ng¾n kho¶ng 300m ven bê ph¶i phÝa tríc cÇu

Cèc Pµi. C¸c cung xãi lë quy m« nhá ®Þnh vÞ trªn líp tÝch tô proluvi. Tuy

nhiªn, d¶i xãi lë nµy kh«ng cã mèi liªn quan víi c«ng tr×nh.

4.1.5. TrÇm tÝch hiÖn ®¹i

HiÖn diÖn díi d¹ng c¸c doi c¸t, b·i cuéi sái vµ c¸c tÝch tô trÇm tÝch

36

lßng s«ng hiÖn ®¹i.

Quy m« cña c¸c b·i båi thÊp vµ trÇm tÝch doi c¸t lµ kh«ng lín. Chóng

ph©n bè ë ven dßng s«ng kÐo dµi 20-30m ®Õn 100m, chiÒu réng 20-30m.

Chóng thêng xuyªn bÞ ngËp níc vµo mïa ma.

C¸c trÇm tÝch lßng lÊp ®Çy dßng s«ng víi chiÒu dµy tõ 4-5m ®Õn

15-16m t¹i khu vùc tuyÕn. Theo c¸c kÕt qu¶ khoan th¨m dß, líp trÇm tÝch

aluvi lßng hiÖn ®¹i gåm cã hai phÇn. PhÇn trªn dµy 2-3m chñ yÕu gåm c¸t

s¹n, phÇn díi 10-15m gåm cuéi sái Ýt d¨m s¹n.

4.1.6. Hang hèc kast¬

Theo quy luËt, trong vïng ®¸ v«i ph©n líp dµy thêng xuÊt hiÖn c¸c

hang ®éng karst¬. §ã lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh phong ho¸ ho¸ häc. C¸c

hang ®éng karst¬ thêng cã cêng ®é cao däc theo c¸c ®øt gÉy, c¸c bÒ mÆt

tiÕp xóc gi÷a c¸c khèi ®¸ v«i. Ngoµi ra cßn phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm ®Þa

h×nh ®Þa m¹o. Trong vïng c«ng t¸c vµ diÖn tÝch kÕ cËn, ®· cã kh¸ nhiÒu

hang ®éng ®îc ph¸t hiÖn liªn quan víi ®Þa h×nh karst¬. Tuy nhiªn trong

ph¹m vi ph©n bè cña hå chøa, chóng hoµn toµn v¾ng mÆt.

4.2 §iÒu kiÖn ®Þa chÊt khu ®Çu mèi

4.2.1 §iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh ph¬ng ¸n thîng lu

37

4.2.1.1 §Æc ®iÓm ®Þa m¹o

Dßng s«ng Ch¶y t¹o khu vùc ph¬ng ¸n thîng lu ch¶y híng b¾c víi ph-

¬ng vÞ 3600. VÒ phÝa thîng lu vµ h¹ lu, dßng s«ng Ch¶y chuyÓn híng vÒ

phÝa tÊy b¾c t¹o nªn h×nh ch÷ S ngîc. Sù uèn khóc cña dßng ch¶y liªn

quan víi c¸c yªu tè ®Þa chÊt vµ t©n kiÕn t¹o. Lßng s«ng kh¸ b»ng ph¼ng ®-

îc lÊp ®Çy bëi líp trÇm tÝch aluvi c¸t cuéi sái dµy ®Õn 15-16m.

Hai bªn vai ®Ëp, cã sù t¬ng ph¶n vÒ mÆt h×nh th¸i mÆt sên thung

lòng. TÝnh t¬ng ph¶n nµy liªn quan víi sù xuÊt hiÖn cña hÖ thèng ®øt g·y

vµ c¸c mÆt trît cïng ph¬ng ¸ kinh tuyÕn.

PhÇn vai ph¶i, bÒ mÆt sên thung lòng s«ng t¬ng ®èi thÊp vµ ®iÒu

hßa, ®é dèc tõ 10 ®Õn 150200. Líp phñ tµn tÝch (®íi edQ) t¬ng ®èi dµy vµ

æn ®Þnh. PhÝa mÐp níc, lé v¸ch ®¸ gèc tõ mÆt níc ®Õn ®é cao t¬ng ®èi

4-6m. Trong khi ®ã, bÒ mÆt sêng thung lòng ë vai trai kh«ng ®ång nhÊt

víi sù xuÊt hiÖn c¸c gê ®¸ trªn sên vµ c¸c vÖt ®¸ cøng ven s«ng. C¸c gê ®¸

cøng kÐo dµi 10m ®Õn 40-50m theo ph¬ng ¸ kinh tuyÕn, Líp phñ tµn tÝch

kh¸ máng tõ 1 dÕn 2-3m. S¸t bê s«ng, mét vÖt ®¸ cõng kh¸ réng 15-20m

kÐo dµi 40-50m víi ®é cao 2-3m so víi mùc níc. Cã thÓ h×nh dung ®îc mét

lo¹t “bËc thang ®¸” tån t¹i ë phÝa bê tr¸i, chiÒu cao c¸c “ bËc thang ®¸” dao

®éng tõ 1-2m ®Õn hµng chôc mÐt.

38

4.1.1.2 §Æc ®iÓm ®Þa chÊt vµ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh

4.1.1.2.1 §Æc ®iÓm c¸c tÇng ®¸

a-TÝch tô aluvi

C¸c tÝch tô hiÖn ®¹i lßng s«ng. Líp c¸t chøa s¹n lÊp ®Çy dßng s«ng.

Cã chiÒu dµy kh¸ æn ®Þnh, dao ®éng tõ 5-16m. Thµnh phÇn gåm c¸t s¹n

th¹ch anh lÉn Ýt mica tr¾ng ë phÇn trªn; cuéi t¶ng vµ s¹n ë phÇn díi.

Trong ph¹m vi ph©n bè tuyÕn thîng lu, hai bªn vai ®Ëp v¾ng mÆt

hoµn toµn cuéi t¶ng c¸t díi d¹ng c¸c b·i båi vµ bËc thÒm.

B¶ng .Thèng kª chiÒu dµy líp trÇm tÝch lßng s«ng trong c¸c hè khoan

STT Tªn hè TÇng trÇm tÝch aQ (m) Thµnh

Tõ §Õn Dµy khoan phÇn

HK11 0,0 1 15,1 15,1

HK17 0,0 2 15,7 15,7

HK18 0,0 5 13,0 13,0

HK19 0,0 3 13,5 13,5

b-§íi phong tµn tÝch (edQ)

Ph©n bè ë vai ph¶i vµ vai tr¸i, t¹o nªn mét líp kh¸ dµy trªn khu

vùc vai tr¸i vµ ®Æc biÖt lµ vai ph¶i cña tuyÕn ®Ëp. Theo c¸c tµi liÖu ®o vÏ

39

®Þa chÊt vµ khoan th¨m dß, ®íi tµn tÝch cã thµnh phÇn sÐt pha c¸t lÉn

d¨m s¹n mµu vµng tr¹ng th¸i dÎo cøng. PhÇn díi cña líp edQ cã lÉn nhiÒu

m¶nh vôn ®¸ phiÕn tµn d cha bÞ phong hãa. ChiÒu dµy cña ®íi tµn tÝch

kh«ng ®ång nhÊt, cã xu híng t¨ng dÇn khi ®i tõ mÐp s«ng lªn ®Ønh ®Ëp, ë

vai ph¶i ®íi cã chiÒu dµy lín h¬n ë vai tr¸i.

c- §íi phong hãa m¹nh vµ trung b×nh IA1+IA2

Ph¸t triÓn trªn nÒn ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit. Thµnh phÇn gåm c¸t

s¹nm, d¨m côc vµ sÐt n»m hçn ®én mµu vµng vµ x¸m vµng. Cµng xuèng

s©u, lîng c¸c côc t¶ng cµng t¨ng cao. §íi edQ + IA2 +IA1 cã chiÒu dµy tõ 5-

6m ®Õn 9-10m. Trong mét sè hè ®µo vµ c¸c vÕt lé, thÊy c¸c líp ®¸ phiÕn

th¹ch anh sericit phong hãa m¹nh rÊt yÕu, nhng vÉn gi÷ nguyªn cÊu t¹o

ph©n phiÕn nguyªn thñy, dïng bóa ®Ëp nhÑ ®¸ nøt vì hoµn toµn. C¸c vÕt lé

nµy ®îc m« t¶ chung trong ®íi IA2.

C¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch c¬ lý cho thÊy, ®¸ trong ®íi IA2 rÊt mÒm yÕu,

cêng ®é kh¸ng nÐn cao nhÊt kho¶ng 40-62KG/cm2.

d- §íi phong hãa yªu-IB

§íi IB hoµn toµn lµ ®íi ®¸ cóng, kh«ng cã mÆt sÐt. §¸ bÞ biÕn mµu

thµnh x¸m tr¾ng vµ x¸m vµng, bÒ mÆt khe nøt cã líp limonit vµ oxit s¾t

40

dµy tõ 1-2mm ®Õn 4-5mm. Lâi khoan cã trÞ sè RQD kh¸ thÊp, chñ yÕu díi

d¹ng c¸c côc ng¾n vµ m¶nh d¨m s¾c c¹nh.

C¸c ®¸ cøng lé trªn bÒ mÆt ®Þa h×nh hiÖn ®¹i däc hai bªn mÐp

s«ng ®îc xÕp vµo ®íi IB, trong ®ã gåm c¶ d¶i ®¸ cøng s¸t mÐp s«ng phÝa

bê tr¸i.

e- §íi nguyªn khèi Ýt bÞ phong hãa-IIA

§íi IIA kh«ng lé trªn bÒ mÆt ®Þa h×nh hiÖn ®¹i, bÞ ch«n vïi díi ®íi IB

vµ edQ.

Thµnh phÇn th¹ch häc gåm ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit, ®¸ phiÕn th¹ch

anh mica mµu x¸m xanh. §¸ cÊu t¹o ph©n phiÕn, ph©n d¶i rÊt cøng ch¾c.

BÒ mÆt khe nøt s¹ch ®«i khi cã líp limonit mµu vµng máng.

Trong c¸c hè khoan, nâi khoan ®íi IIA chñ yÕu lµ c¸c thái hoÆc côc

dµi, gi¸ trÞ RQD rÊt cao, ®«i khi ®Õn 80-90%. Cêng ®é kh¸ng nÐn trung

b×nh 734,5KG/cm2.

4.1.1.2.2. §Æc ®iÓm ®øt g·y kiÕn t¹o vµ c¸c hÖ thèng khe nøt

Trong vïng tuyÕn thÓ hiÖn hai pha biÕn d¹ng lín, pha ®Çu liªn quan

víi biÕn d¹ng dÎo vµ c¸c ®øt g·y ®ång sinh ph¬ng ®«ng b¾c t©y nam. Pha

41

muén h¬n liªn quan víi biÕn d¹ng dßn vµ hÖ thèng mÆt tr¬t ph¬ng ¸ kinh

tuyÕn. §ång sinh víi c¸c ®øt g·y ¸ kinh tuyÕn cã c¸c hÖ thèng khe nøt ph-

¬ng ®«ng t©y.

C¸c ®øt g·y liªn quan víi biÕn d¹ng dßn vµ hÖ thèng mÆt trît ph¬ng ¸

kinh tuyÕn trong vïng tuyÕn ph¬ng ¸ thîng lu ®· ®îc thÓ hiÖn trong c¸c

mÆt c¾t ®Þa chÊt vµ b¶n ®å ®Þa chÊt vïng tuyÕn. T¹i ®©y thÊy râ ®îc

vµi trß cña ®øt g·y ¸ kinh tuyÕn víi tËp hîp c¸c mÆt trît song song theo ph-

¬ng ¸ kinh tuyÕn víi gãc dèc tõ 70 ®Õn 80-900. NÕu bãc ®i toµn bé líp phñ

trÇm tÝch aluvi vµ líp tµn tÝch edQ, mÆt c¾t vuong gãc víi dßng s«ng

Ch¶y trªn tuyÕn ®Ëp ph¬ng ¸n thîng lu lµ c¸c bËc thang nèi tiÕp nhau khi

®i tõ ®Ønh ®Ëp xuèng phÝa díi ch©n ®Ëp, chiÒu cao cña bËc thang tõ 1-

2m ®Õn trªn chôc mÐt. MËt ®é cña khe nøt ¸ kinh tuyÕn tõ 1-2m ®Õn vµi

chôc mÐt. ®¸y thung lòng s«ng lµ phÇn bËc thang n»m ë ®é s©u lín nhÊt.

C¸c mÆt trît ®ang m« t¶ t¹o nªn ®íi ph¸ hñy trïng víi thung lòng s«ng. Theo

phan cÊp ®øt g·y, chóng thuéc vµo ®øt g·y cÊp IV.

HÖ thèng khe nøt ph¬ng ¸ ®«ng t©y ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ. T¹i d¶i ®¸

lé ven dßng s«ng ë bªn bê tr¸i, cã thÓ quan s¸t ®îc hÖ thèng khe nøt nµy

mét c¸ch kh¸ toµn diÖn. C¸c khe nøt kÐo dµi 5-6m, gãc dèc 75-90 0. Díi t¸c

®éng cña phong hãa, c¸c khe nøt cã ®é më 5-6mm, bÒ mÆt khe nøt nh¸m

42

bÈn vµ nhiÒu limonit. ¶nh chôp vµ h×nh chiÕu cÇu cña hÖ thèng khe nøt ¸

®«ng t©y ®îc thÓ hiÖn trong h×nh díi ®©y.

TÝnh thÊm t¨ng cao cña ®íi IB liªn quan víi c¸c qu¸ tr×nh phong hãa

vµ c¸c qu¸ tr×nh dËp vì kiÕn t¹o, c¸c ®íi khe nøt vµ ®øt g·y cÊp IV vµ cÊp V

®ang m« t¶.

§èi víi ®íi IIA vµ IIB, kh¶ n¨ng thÊm gi¶m m¹nh do tÝnh liÒn khèi vµ Ýt

nøt nÎ cña tÇng ®¸ cøng vµ nguyªn khèi.

H×nh .C¸c khe nøt ¸ vÜ tuyÕn t¹i vÕt lé phÝa vai tr¸i tuyÕn ®Ëp thîng lu

43

Fisher Concentrations % of total per 1.0 % area

2 1

0.00 ~ 4.50 % 4.50 ~ 9.00 % 9.00 ~ 13.50 % 13.50 ~ 18.00 % 18.00 ~ 22.50 % 22.50 ~ 27.00 % 27.00 ~ 31.50 % 31.50 ~ 36.00 % 36.00 ~ 40.50 % 40.50 ~ 45.00 %

No Bias Correction Max. Conc. = 44.6161%

Equal Angle Lower Hemisphere 30 Poles 30 Entries

2 S

H×nh. H×nh chiÕu cÇu hÖ thèng khe nøt ph¬ng ¸ vÜ tuyÕn t¹i vÕt lé phÝa

vai tr¸i tuyÕn ®Ëp thîng lu

4.1.1.2.3 §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thÊm qua vai vµ nÒn ®Ëp do karst¬ hãa

Trong vïng tuyÕn, thµnh phÇn th¹ch häc bao gåm c¸c ®¸ phiÕn th¹ch

anh sericit cøng ch¾c vµ mét vµi thÊu kÝnh ®¸ granit, c¸c m¹ch th¹ch anh

mµu tr¾ng lÊp ®Çy c¸c khe nøt. T¹i ®©y, hoµn toµn v¾ng mÆt c¸c ®¸ v«i

vµ c¸c ®¸ carbonat. Do ®ã, hoµn toµn kh«ng cã tiÒm n¨ng sinh kast¬ vµ qu¸

tr×nh mÊt níc do karst¬ hãa.

4.1.1.2.4 C¸c tai biÕn ®Þa chÊt kh¸c

44

C¸c qu¸ trinh xãi lë hai bªn dßng ch¶y, c¸c hiÖn tîng ®¸ ®æ lë hiÖn ch-

a ®îc quan s¸t trong vïng tuyÕn.

Nguy c¬ tiÒm Èn lín nhÊt trong vïng tuyÕn lµ qu¸ tr×nh tÝch tô hiÖn

®¹i vµ c¸c qu¸ tr×nh tÝch tô trÇm t Ých sau khi hå tÝch níc.

ChiÒu dµy tÇng trÇm tÝch aluvi hiÖn ®¹i trªn dßng s«ng Ch¶y vïng

tuyÕn kh¸ lín, cao nhÊt ®Õn 15-16m, lµ mét trong c¸c trë ng¹i lín cho qu¸

tr×nh thi c«ng.

TuyÕn ®Ëp n»m díi nga ba suèi NËm DÇn cha ®Çy 300m. §©y lµ

mét suèi nh¸nh lín, lu vùc trªn 150km2. Chóng b¾t ®Çu tõ vïng nói cao, nÒn

®¸ gèc lµ mét bé phËn cña khèi granitoit S«ng Ch¶y. Dù ®o¸n mét khèi lîng

lín c¸t s¹n sÏ ®îc tÝch tô ®©y cña suèi g©y ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh vËn

hµnh cña nhµ m¸y. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh trÇm tÝch vËt liÖu nµy sÏ gi¶m ®i

®¸ng kÓ do sù cã mÆt tuyÕn ®Ëp nhµ m¸y thñy ®iÖn NËm DÇn n»m c¸ch

cöa suãi kho¶ng5-6km.

4.2.2 §iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh ph¬ng ¸n thîng lu

Tríc qu¸ tr×nh thi c«ng kh¶o s¸t, ®©y ®îc xem lµ ph¬ng ¸n chän lùa sè

1 do ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh thuÇn lîi. Tuy nhiªn c¸c kÕt qu¶ khoang th¨m dß

c¸c hè khoan HK5 vµ HK8 phÇn vai ph¶i ®· ®a ®Õn quyÕt ®Þnh lo¹i bá ph-

45

¬ng ¸n nµy.

TuyÕn ®Ëp ph¬ng ¸n h¹ lu n»m c¸ch tuyÕn ®¹p ph¬ng ¸n thîng lu

kho¶ng 40m vÒ phÝa h¹ lu. VÒ c¬ b¶n, tuyÕn ®Ëp h¹ lu kh«ng cã sù kh¸c

biÖt so víi tuyÕn thîng lu.

Sù kh¸c biÖt lín nhÊt lµ sù cã mÆt c¸c trÇm tÝch sÐt bïn lÉn cuéi sái

bªn vai ph¶i ®· ®ùc ph¸t hiÖn ë HK5 vµ HK8 nh ®· nãi ë trªn.

M« t¶ hè khoan 5 :

Tõ 0 - 6.5 ( Líp edQ) : Thµnh phÇn gåm sÐt, bét mµu n©u ®á tr¹ng

th¸i dÎo mÒm lÉn s¹n, t¶ng l¨n ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit.

Tõ 6.5 - 25m ( Líp apQ):Thµnh phÇn gåm sÐt bét mµu vµng, bïn mµu

xanh lÉn d¨m s¹n, cuéi, t¶ng ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit.

Hè khoan HK8

Tõ 0 - 5.5 (Líp edQ): Thµnh phÇn gåm sÐt, bét mµu n©u ®á tr¹ng th¸i

dÎo mÒm lÉn s¹n, t¶ng l¨n ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit.

Tõ 5.5 -16.5m ( §íi IA2): §¸ phiÕn th¹ch anh sericÝt bÞ phong ho¸

m¹nh cã mµu tr¾ng bît, n©u ®á, cã lÉn sÐt mµu n©u vµng. Khi khoan ®¸

bÞ n¸t vôn thµnh slam

46

Tõ 16.5 - 20m ( §íi IB): §¸ phiÕn th¹ch anh sericit nøt nÎ m¹nh phong

ho¸ trung b×nh cã mµu n©u ®á, x¸m xanh. C¸c khe nøt bÞ lÊp nhÐt bëi oxit

s¾t, sÐt cã mµu vµng, n©u ®á

Tõ 20 - 21m (§íi IIA): §¸ phiÕn th¹ch anh sericit mµu x¸m xanh, x¸m

®en, h¹t mÞn, cÊu t¹o phiÕn Ýt nøt nÎ. C¸c khe nøt bÞ lÊp nhÐt bëi limonit,

oxÝt s¾t cã mµu n©u ®á.

Sù cã mÆt líp sÐt bïn lÉn cuéi d¨m t¶ng ë vai ph¶i cho phÐp nhËn

®Þnh vÒ sù cã mÆt cña mét sßng suèi cæ hoÆc hiÖn ®¹i bÞ ch«n vïi díi

líp sÐt lÉn d¨m s¹n nguån gèc sên tÝch.

Sù cã mÆt tÇng ®Êt yÕu víi chiÒu dµy kh¸ lín trªn vai ph¶i lµ mét

nguyªn nh©n dÉn ®Õn tÝnh kh«ng kh¶ thi cña ph¬ng ¸n tuyÕn h¹ lu.

4.2.3. So s¸nh vµ kiÕn nghÞ chän lùa ph¬ng ¸n tuyÕn

Hai tuyÕn kh¶o s¸t võa tr×nh bµy cho phÐp nªu mét sè nhËn ®Þnh

sau ®©y.

Do hai tuyÕn n»m gÇn nhau vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, cïng trªn mét ®o¹n

s«ng ch¶y híng b¾c nam, do ®ã vÒ c¬ b¶n kh«ng cã sù kh¸c nhau nhiÒu

vÒ cÊu tróc ®Þa chÊt tÇng ®¸ gèc vµ líp phñ, chiÒu dµy vá phong ho¸ vµ

c¸c hÖ thèng ®øt gÉy kiÕn t¹o.

47

Sù kh¸c nhau c¬ b¶n nhÊt gi÷a hai tuyÕn lµ sù cã mÆt líp ®Êt yÕu

phÝa vai ph¶i tuyÕn h¹ lu. TÇng ®Êt yÕu cã chiÒu dµy lín, chÝnh v× vËy,

so víi tuyÕn thîng lu, tuyÕn h¹ lu cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh phøc

t¹p h¬n vµ kh«ng æn ®Þnh, khèi lîng ®µo ®¾p t¨ng cao vµ chøa ®ùng

nhiÒu nguy c¬ tiÒm Èn.

4.3 §iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh hå chøa níc

4.3.1 §Æc ®iÓm ®Þa h×nh ®Þa m¹o

Hå chøa níc S«ng Ch¶y 6 n»m däc theo s«ng Ch¶y kÐo dµi tõ tuyÕn

®Ëp vÒ phÝa thîng lu.

trªn 7,5km. ChiÒu réng lßng hå dao ®éng tõ 35-40m ®Õn kho¶ng 150-

200m. DiÖn tÝch hå chøa tÝnh ®Õn cao tr×nh 295m vµo kho¶ng 45-50ha.

Ngoµi lßng hå chÝnh, lßng hå cã c¸c nh¸nh phô kÐo dµi theo c¸c suèi

nh¸nh, trong ®ã lín nhÊt lµ nh¸nh NËm DÇn kÐo dµi theo ph¬ng ¸ kinh

tuyÕn kho¶ng 1,5km víi chiÒu réng kho¶ng 50-80m.

§Þa h×nh xung quanh hå chøa lµ c¸c bÒ mÆt sên dèc ®Õn rÊt dèc,

b×nh bÒ mÆt sên hai bªn hå chøa kho¶ng 10-200. Do ®ã, mét ®Æc ®iÓm

48

hÕt søc riªng biÖt cña hå chøa S«ng Ch¶y 6 lµ lßng hå hÑp nhng kÐo dµi,

bÒ mÆt sên xung quanh hå dèc ®Õn rÊt dèc.

Th¶m thùc vËt trªn c¸c bÒ mÆt sên xung quanh hå hÕt søc nghÌo

Suèt däc lßng hå vµ bÒ mÆt sên hai bªn hå chøa cã thÓ nhËn thÊy,

líp phñ tµn tÝch chiÕm diÖn tÝch lín nhÊt. C¸c khèi ®¸ gèc lé trªn bÒ mÆt

®Þa h×nh hiÖn ®¹i rÊt hiÕm hoi vµ trªn diÖn tÝch rÊt nhá hÑp. C¸c khèi lé

®¸ gèc ®¸ granitoit chñ yÕu n»m däc theo mÐp s«ng Ch¶y víi cêng ®é t¬ng

®èi 5-10m so víi mÆt níc s«ng hiÖn nay.

kho¶ng 1,5km. Lßng hå t¬ng ®èi réng tõ 70 ®Õn 80m vµ uèn khóc cïng víi

nh¸nh hå chøa theo suèi NËm DÇn.

§o¹n díi cña hå chøa kÐo dµi ®Õn ®u«i hå trªn ®o¹n dµi 6-8km.Lßng

hå hÑp, bÒ mÆt sên dèc ®Õn rÊt dèc.

4.3.2 §Æc ®iÓm ®Þa chÊt

4.3.2.1 Thµnh phÇn th¹ch häc

C¸c ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit phÇn thÊp cña hÖ tÇng Hµ Giang

49

TËp trung vÒ phÝa tuyÕn ®Ëp thuéc ®o¹n trªn cña hå chøa. Thµnh

máng. Vá phong hãa gåm

thuéc tËp trªn hÖ tÇng Hµ Giang kh«ng tham gia vµo ®êng bê hå chøa.

§¸ granioit thuéc phøc hÖ S«ng Ch¶y

C¸c trÇm tÝch aluvi lÊp ®Çy lßng s«ng c¸c b·i båi thÊp ven s«ng

nhau. C¸c tÝch tô c¸t aluvi lßng vµ doi c¸t hiÖn ®¹i ph¸t triÓn rÊt m¹nh trong

ph¹m vi ®o¹n trªn cña hå chøa. §o¹n ®u«i hå, c¸c trÇm tÝch aluvi b·i båi ph¸t

triÓn h¹n hÑp.

4.3.2..2 §øt g·y kiÕn t¹o

C¸c hÖ thèng ®øt g·y kiÕn t¹o trong khu vùc hå chøa vµ diÖn tÝch kÕ

cËn ®îc thÓ hiÖn trªn b¶n ®å ®Þa chÊt tû lÖ 1:25000 vïng hå.

50

HÖ thèng kiÕn t¹o trong vïng hå vµ diÖn tÝch kÕ cËn ®îc chia lµm

hai nhãm.

Nhãm ®øt g·y liªn quan víi biÕn d¹ng dÎo:

b¾c ®«ng nam. PhÇn lín c¸c ®o¹n s«ng chÝnh ®Æt lßng theo hai hÖ thèng

®øt g·y kiÕn t¹o liªn quan víi biÕn d¹ng dÎo. C¸c ®¸ magma vµ trÇm tÝch

beiÐn chÊt c¹nh ®øt g·y bÞ milonit hãa, Ðp vµ phiÕn hãa m¹nh mÏ. T¹i mét

sã vÞ trÝ côc bé, ph¸t hiÖn c¸c cÊu t¹o uèn nÕp, mÆt trôc cña c¸c vi uèn

nÕp song song víi c¸c ®êng ®øt g·y. C¸c khe nøt ®ång sinh víi ®øt g·y ®îc

lÊp ®Çy bëi th¹ch anh nhiÖt dÞch. KÝch thíc c¸c m¹ch th¹ch anh chiÒu dµy

10-50cm, kÐo dµi 1-2m ®Õn vµi chôc mÐt. C¨n cø theo ®Æc ®iÓm h×nh

c¸c biÕn d¹ng thÊm.

Nhãm ®øt g·y liªn quan víi biÕn d¹ng dßn.

Tiªu biÓu nhÊt lµ hÖ thèng mÆt trît ¸ kinh tuyÕn ®îc m« t¶ kü trong

ch¬ng tríc. Trong khu vùc hå chøa cugnx ®· ghi nhËn mét sè ®íi mÆt trît t-

¬ng tù. ChiÒu dµi cña c¸c ®íi mÆt trît vµ ®øt g·y ¸ kinh tuyÕn tõ vµi chôc

mÐt ®Õn vµi tr¨m mÐt. Tæng chiÒu réng c¸c ®íi mÆt trît ¸ kinh tuyÕn trung

51

b×nh tõ 30-50m. vÒ tæng thÓ, mçi ®íi trît ¸ kinh tuyÕn cã thÓ t¬ng ®¬ng víi

®øt g·y cÊp IV.

4.3.3 §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng mÊt níc vµ c¸c gi¶i ph¸p xö lý.

C¸c kh¶ n¨ng mÊt níc cña hå chøa S«ng Ch¶y 6:

1.MÊt níc do hiÖn tîng karsto hãa

2.MÊt níc tõ lßng hå vÒ phÝa h¹ lu theo c¸c ®íi ®øt g·y vµ c¸c ®íi khe

nøt vÒ phÝa h¹ lu.

3.MÊt níc do thÊm vßng qua vai ®Ëp.

§èi víi dù ¸n thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6 hoµn toµn kh«ng cã kh¶ n¨ng

®¸ cøng kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn hang hèc.

Trong khu vùc vai ®Ëp phÝa ph¶i vµ phÝa tr¸i, chiÒu dµy ®íi ®Êt sÐt

ph¸ nguån gèc tµn tÝch dao ®éng tõ 5-10m. HÖ sè thÊm theo c¸c kÕt qu¶

thÝ nghiÖm ë møc thÊp. §íi IIB vµ IIA gåm c¸c ®¸ phiÕn th¹ch anh sericit

dùng.

nam cã híng c¾t qua nÒn ®Ëp vµ vai ®Ëp vµ t¹o nªn c¸c ®êng thÊm d¹ng

52

chøa. Tuy nhiªn c¸c kÕt qu¶ thÝ nghiÖm thÊm trong c¸c hè khoan cho thÊy,

vïng nÒn ®Ëp ®Òu cã gi¸ trÞ tØ lu lîng ë møc thÊp. Trong qu¸ tr×nh thi

c«ng, cÇn tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiÖm thÊm vµ gi¸ cè nÒn ®Ëp b»ng ph¬ng

ph¸p khoan phun truyÒn thèng.

Tãm l¹i, kh¶ n¨ng mÊt níc ®èi víi lßng hå thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6 lµ

dùng c«ng tr×nh.

4.3.4 §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng trÇm tÝch lµm ®Çy lßng hå

Qu¸ tr×nh phong hãa c¬ häc trong khu vùc thîng nguån S«ng Ch¶y t-

vËy, nguån cung cÊp vËt liÖu lµm ®Çy lßng hå lµ rÊt phong phó. Trong

thêi ®iÓm kh¶o s¸t, líp c¸t s¹n lÊp ®Çy lßng s«ng cã chiÒu dµy trung b×nh

tõ 5-6m ë phÇn ®u«i hå, tõ 10 ®Õn 16m ë khu vùc vïng tuyÕn.

Doi c¸t c¸ch tuyÕn ®Ëp kho¶ng 10-20m vÒ phÝa thîng lu cã diÖn

tÝch kho¶ng 2-3 ha thêng xuyªn næi cao h¬n mÆt níc vµo mïa kh«. BÒ

®äng lín nhÊt vµ cã xu híng tiÕn dÇn vÒ phÝa h¹ lu khu vùc tuyÕn ®Ëp

53

thÓ thÊy r»ng tèc ®é l¾ng ®äng lµ kh¸ lín.

Mét trong c¸c u thÕ cña dù ¸n thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6 lµ nguån vËt

¸n.

4.3.5.1 §¸ d¨m bª t«ng

C¸c ®¸ v«i mµu x¸m xanh vµ ®¸ hoa mµu x¸m tr¾ng, x¸m xanh hoÆc

trÞ ®Ó lµm d¨n bª t«ng phôc vô cho c«ng tr×nh.

Khèi ®¸ v«i phÝa bê ph¶i c¸ch cÇu Cèc Pµi vÒ phÝa h¹ lu 500-600m

cã quy m« rÊt lín. §¸ v«i hoa hãa trong ph¹m vi khèi nói cã mµu x¸m xanh,

kh«i. Thµnh phÇn kho¸ng vËt gåm calcit ®i cïng Ýt dolomit vµ th¹ch anh.

KiÕn tróc h¹t biÕn tinh.

Khèi ®¸ v«i hÖ tÇng Hµ Giang cã trò lîng rÊt lín, hoµn toµn ®¸p øng

dùng kh¸c.

4.3.5.2 C¸t s¹n

54

Nguån c¸t s¹n cho dù ¸n thñy ®iÖn S«ng Ch¶y 6 dù kiÕn lµ c¸c b·i c¸t

n»m phÝa díi cÇu Cèc Pµi kho¶ng 400m. C¸c b·i c¸t ®îc khai th¸c b»ng m¸y

C¸t trªn S«ng Ch¶y khu vùc Cèc Pµi cã chÊt lîng tèt, thµnh phÇn chñ

yÕu gåm th¹ch anh, Ýt mica vµ h¹t felspat. C¸t th¹ch anh h¹t ®Òu cì h¹t

trung b×nh ®Õn lín, hÇu nh kh«ng cã kho¸ng vËt sÐt.Tr÷ lîng má c¸t ®ñ

4.3.5.3 §Êt sÐt dÎo

vïng bê ph¶i s«ng Ch¶y liªn quan víi c¸c khèi nói tho¶i, lîn sãng. C¸c ®¸

phong hãa lµ nguån gèc cña c¸c lo¹i ®Êt sÐt ®ang m« t¶. SÐt mµu vµng,

tr¹ng th¸i dÎo ®Õn dÎo cøng. Hµm lîng sÐt chiÕm trªn 30%. C¸c kÕt qu¶

55

Phô lôc l¸t

máng th¹ch häc

56

1-Sè hiÖu mÉu :01/1

phiÕn

2-Tªn ®¸: §¸ phiÕn th¹ch anh- felspat mica

4-KiÕn tróc: H¹t biÕn tinh

5-Thµnh phÇn kho¸ng vËt:

Th¹ch anh: 50-55%

Biotit+muscovit: 30-35%

Felspat :15-20%

57

Kho¸ng vËt thø sinh : limonit

6-M« t¶ chi tiÕt:

tinh, thµnh phÇn chÝnh gåm th¹ch anh vµ biotit,muscovit, felspat

-Th¹ch anh : cã d¹ng tha h×nh, kÝch thíc tõ <0,1 mm ®Õn 1mm, díi 1

nicon kh«ng mµu, bÒ mÆt nh½n, nøt nÎ., díi 2 nicon cã mµu giao thoa

s¸ng s¸ng tr¾ng bËc 1, t¾t lµn sãng.

-Biotit vµ muscovit: d¹ng v¶y, tÊm nhá kÐo dµi kÝch thíc tõ <0,05mm

mµu, díi 2 nicon chóng cã mµu giao thoa xanh bËc 2, t¾t ®øng.

58

¶nh 1: §¸ phiÕn th¹ch anh-th¹ch anh felspat mica. §é phãng ®¹i 42X

1-Sè hiÖu mÉu :02

2-Tªn ®¸: §¸ phiÕn th¹ch anh- sericit

59

4-KiÕn tróc:V¶y biÕn tinh

5-Thµnh phÇn kho¸ng vËt:

Th¹ch anh : 55-57%

Sericit: 15%

Biotit : 10%

Clorit: 3-5%

Sulfur:1-2%

Thø sinh: limonit

6-M« t¶ chi tiÕt:

phÇn chñ yÕu lµ th¹ch anh vµ bitotit, sericit

-Th¹ch anh : tha h×nh cã kÝch thíc tõ <0,1mm ®Õn 1mm, díi 1 nicon

kh«ng mµu bÒ mÆt nh½n, nøt nÎ, díi 2 nicon: cã mµu giao thoa s¸ng tr¾ng

bËc 1

-Bitotit : d¹ng v¶y, tÊm kÐo dµi cã kÝch thíc tõ <0,1mm ®Õn 1mm, díi

60

-Sericit: díi 1 nicon kh«ng mµu, díi 2 nicon cã mµu giao thoa vµngbËc

-Sulfur: díi 1nicon h¹t nhá cã mµu ®en

-clorit: díi 2 nicon cã mµu xanh lôc phít vµng

¶nh 2: §¸ phiÕn th¹ch anh- sericit. §é phãng ®¹i 36X

1-Sè hiÖu mÉu : 03

-NhËn xÐt b»ng m¾t thêng : §¸ s¸ng mµu, cÊu t¹o gneis

61

2-Tªn ®¸: Gneis

3-CÊu t¹o: Gneis

4-KiÕn tróc: H¹t biÕn tinh, v¶y, tÊm biÕn tinh

5-Thµnh phÇn kho¸ng vËt:

Th¹ch anh: 30%

Plagioclas + felspat kali : 50-55 %

Biotit + muscovit : 20%

6-M« t¶ chi tiÕt:

§¸ biÕn chÊt nhiÖt ®éng tíng amphibolit cã cÊu t¹o gneis, thµnh phÇn

chÝnh gåm th¹ch anh, plagioclas, felspat kali, biotit, muscovit.

-Th¹ch anh: d¹ng h¹t biÕn tinh, tha h×nh cã kÝch thíc tõ <0,1mm ®Õn

2mm. Díi 1 nicon: kh«ng mµu bÒ mÆt nh½n, díi 2 nicon cã mµu giao thoa

s¸ng tr¾ng bËc 1, t¾t lµn sãng.

-Plagioclas: tÊm biÕn tinh , kÝch thíc tõ <0,3mm ®Õn 3mm, díi 1

nicon kh«ng mµu, ®é næi thÊp, díi 2 nicon cã mµu giao thoa s¸ng bËc 1,

ghÐp song tinh ®a hîp.

-Felspat-kali: D¹ng h¹t tÊm biÕn tinh, kÝch thíc tõ 0,2mm ®Õn 3mm.

Díi 1 nicon: kh«ng mµu, ®é næi thÊp, díi 2 nicon cã mµu giao thoa x¸m tèi

bËc 1.

62

-Biotit vµ muscovit : d¹ng v¶y tÊm nhá dµi kÝch thíc tõ<0,1mm ®Õn

híng thµnh d¶i song song.

63

¶nh 5,6,7. §¸ gneis. §é phãng ®¹i 50X

64

1-Sè hiÖu mÉu :01/2

-NhËn xÐt b»ng m¾t thêng : §¸ mµu x¸m, x¸m ®en, cÊu t¹o khèi

2-Tªn ®¸: Quaczit

3-CÊu t¹o: Khèi

4-KiÕn tróc:

5-Thµnh phÇn kho¸ng vËt:

Th¹ch anh : 97%

VËt chÊt than: 3%

6-M« t¶ chi tiÕt:

§¸ biÕn chÊt nhiÖt ®éng cã nguån gèc tõ ®¸ c¸t kÕt th¹ch anh. Thµnh

phÇn chÝnh gåm chñ yÕu lµ th¹ch anh, Ýt vËt chÊt than vµ mét vµi vÈy

muscovit. §¸ cã cÊu t¹o khèi, kiÕn tróc h¹t biÕn tinh, ®«i chç cßn tµn d kiÕn

tróc c¸t.

-Th¹ch anh h¹t biÕn tinh, ®«i chç cßn tµn d¹ng h¹t vôn c¬ häc cã kÝch

thíc tõ <0,1-3mm, díi 1 nicon kh«ng mµu bÒ mÆt nh½n, díi 2 nicon cã mµu

giao thoa s¸ng tr¾ng bËc 1. Ranh giíi h¹t d¹ng ®êng r¨ng ca ken chÆt.

65

66

¶nh 7 vµ 8. §¸ quaczit. §é phãng ®¹i 30X

67

1-Sè hiÖu mÉu :05

-NhËn xÐt b»ng m¾t thêng : §¸ mµu x¸m, x¸m xanh, cÊu t¹o Ðp phiÕn

m¹nh

2-Tªn ®¸: §¸ phiÕn th¹ch anh – felspat mica

4-KiÕn tróc: H¹t biÕn tinh

5-Thµnh phÇn kho¸ng vËt:

Th¹ch anh : 55-57%

Biotit + muscovit : 20%

Plagioclas+Felspat kali: 20%

Sulfur:1-2%

6-M« t¶ chi tiÕt:

tinh, thµnh phÇn chÝnh gåm th¹ch anh, biotit+ muscovit, plagiclas + felspat

kali.

-Th¹ch anh : d¹ng tha h×nh kÝch thíc tõ <0,1mm ®Õn 1mm, díi 1

nicon kh«ng mµu, bÒ mÆt nh½n, nøt nÎ, díi 2 nicon cã mµu giao thoa s¸ng

tr¾ng bËc 1

68

-Biotit vµ muscovit d¹ng v¶y, tÊm nhá dµi, kÝch thíc tõ <0,05mm ®Õn

®Þnh híng song song. Biotit bÒ mÆt nh¸m bÈn do bÞ phong hãa rÊt m¹nh.

-Plagioclas: d¹ng tÊm biÕn tinh víi kÝch thíc <0,5mm. Díi 1 nicon

kh«ng mµu, ®é næi thÊp. Díi 2 nicon cã mµu giao thoa x¸m s¸ng bËc 1.

-Felspat kali d¹ng tÊm chiÕm kho¶ng 5%, kÝch thíc tõ 0,3mm

®Õn2mm. Díi mét nicon kh«ng mµu, ®é næi thÊp, c¾t khai hoµn toµn. Díi

2 nicon cã mµu giao thoa x¸m bËc 1.

69

¶nh 9. §¸ phiÕn th¹ch anh –felpat mica. §é phãng ®¹i 30X

1-Sè hiÖu mÉu :06

2-Tªn ®¸:§¸ phiÕn th¹ch anh - mica

4-KiÕn tróc: V¶y biÕn tinh

70

5-Thµnh phÇn kho¸ng vËt:

Th¹ch anh : 50-55%

Biotit+muscovit : 35-40%

6-M« t¶ chi tiÕt:

tinh, thµnh phÇn chÝnh gåm th¹ch anh, biotit-muscovit

-Th¹ch anh : H¹t biÕn tinh tha h×nh víi kÝch thíc tõ <0,1mm ®Õn

1mm. Díi 1 nicon kh«ng mµu, bÒ mÆt nh½n, nøt nÎ. Díi 2 nicon cã mµu

c¸c d¶i mica.

-Biotit vµ muscovit : d¹ng v¶y, tÊm nhá dµi, kÝch thíc tõ <0,05mm

®Þnh híng thµnh d¶i song song. Biotit bÞ oxi hãa m¹nh.

71

¶nh 10. §¸ phiÕn th¹ch anh – mica. §é phãng ®¹i 23X

72

1-Sè hiÖu mÉu :07

-NhËn xÐt b»ng m¾t thêng : §¸ s¸ng mµu, x¸m xanh, cÊu t¹o khèi

2-Tªn ®¸: §¸ hoa

3-CÊu t¹o: Khèi

4-KiÕn tróc: H¹t biÕn tinh, v¶y biÕn tinh

5-Thµnh phÇn kho¸ng vËt:

Calcit : 90%

Th¹ch anh:3-5%

Phlogopit:1%

6-M« t¶ chi tiÕt:

§¸ biÕn ®æi tõ trÇm tÝch carbonat, chøa chñ yÕu lµ calcit, Ýt th¹ch

vµ mét vµi h¹t phlogopit.

-Calcit : d¹ng h¹t biÕn tinh cã kÝch thíc <0,02mm ®Õn 2mm. Díi 1

nicon kh«ng mµu, ®é næi trung b×nh. Díi 2 nicon cã mµu giao thoa tr¾ng

bËc cao, c¸c h¹t cã hÖ thèng c¾t khai gÇn 600

-Th¹ch anh : d¹ng h¹t nhá, kÝch thíc <0,01mm. Díi 1 nicon kh«ng mµu,

®é næi thÊp. Díi 2 nicon cã mµu giao thoa s¸ng bËc 1.

73

-Phlogopit: d¹ng v¶y nhá dµi, díi 1 nicon cã mµu phít hång ®a s¾c

trung b×nh. Díi 2 nicon cã mµu giao thoa, cao nhÊt ®Õn xanh bËc 2, t¾t

®øng.

74

¶nh 13,14. §¸ hoa. §é phãng ®¹i 40X