1
Ng độc st trên heo con
1. Ng độc st do cht lượng st
- Cht lượng st kém: mt s sn phm st không đạt yêu cu k thut nên các
p
hân
t
st không được gn kết vào cu trúc ca Dextran, phân t st này dng t
do rt d b oxy hóa trong quá trình bo qun s gây ra nhng tác dng ph khi s
dng: cht st t lng t ti ch, gây xót, mô b hoi t, viêm sưng to abxe ti ch,
heo suy yếu và tiêu chy sau khi tiêm st vài ngày,…
- Trường hp cht lượng st tt: nhưng sau khi tiêm vn có th xy ra s sưng đỏ
ti ch tiêm là do mt lượng ln canxi t máu vn chuyn đến để bao vây ch
tiêm.
2. Triu chng
Đàn heo đẻ non, đàn có trng lượng sơ sinh thp dưới 700g, đàn có nái b kém sa
ngay sau khi đẻ, các heo đẹt trong đàn và tui càng nh càng d có nguy cơ b ng
2
độc khi tiêm st.
Trong đàn heo mc bnh, mc độ ng độc thường không hoàn toàn như nhau, có
con nng, chết ngay sau khi được tiêm st.
+ Ng độc cp tính: ngay sau khi tiêm st 15-20 phút heo con s tím bm vòng
mõm, dn dn tím bm toàn thân, ói ma, khó th, đi lo đảo, có co git, không
can thip kp thi s chết.
+ Ng độc nh: mt s heo con s yếu sau khi tiêm st, tiêu chy do ng độc
p
eroxyt,…
3. Cơ chế gây ng độc
Khi tiêm cho heo con cht st thường dng kết hp vi Dextran (Fer-Dextran).
Khi tiêm:
- Mt phn st s ngm trc tiếp vào máu ti ch tiêm thông qua mch máu tn
thương.
- Phn ln st được chuyn t t vào máu nh quá trình đại thc bào ca cơ th.
Sau khi vào máu, hn hp Fer-Dextran b phá v cu trúc để tách st ra dng t
do. St t do này s kết hp vi globulin trong máu để to nên dng st kết hp là
Tranferrin. Sau đó mt phn chuyn vào gan d tr dưới dng Ferritin, phn còn
li chuyn trc tiếp đến các cơ quan để thành lp nhóm Heme ca Hemolobin.
- Khi cơ th heo con thiếu vitamin E: st t do trong máu dng hóa tr 2 nhanh
chóng b oxy hóa chuyn thành dng st t do có hóa tr 3. Nhưng st có hóa tr 3
không th kết hp Globulin để to thành dng Tranferrin, st có hóa tr 3 s oxy
hóa cht béo ca màng tế bào cht để to nên các peroxyt, t đó heo con s b ng
3
độc bi các peroxyt. Peroxyt là cht rt độc đối vi các loi mô tế bào, nht là tế
bào cơ tim, gan, thn, lá lách.
- Khi cơ th heo con thiếu Selenium: kh năng phá hy các peroxyte có trong tế
bào s kém, s làm cho mc độ ng độc càng nng thêm (selenium có tác dng phá
hy peroxyte).
Tóm li: thc ăn ca heo nái đầy đủ vitamin E và selenium s phòng nga và hn
chế tác hi ca hin tượng ng độc st heo con vì:
Vitamin E: giúp chng oxy hóa st t do dng hóa tr 2 thành hóa tr 3 s gián
tiếp ngăn chn quá trình hình thành cht độc peroxyt gây ng độc khi tiêm st.
Selenium: giúp phá hy cht độc peroxyt để hn chế ng độc khi tiêm st.
4. Bin pháp can thip:
Tiêm vitamin C, kết hp các thuc tr sc như Camphona, truyn dung dch
Serumglucose.
Tăng cường sc đề kháng bng hn hp vitamin và acid amin, vitamin C,…
Trường hp biến chng tiêu chy: phi s dng kháng sinh để tiêu dit vi sinh v
t
đường tiêu hóa như: Colam P.I....
5. Bin pháp phòng nga
N
ên tiêm Vitamin E, selenium E cho heo nái.
Tiêm Vitamin E cho đàn heo con yếu, đẻ non trước khi tiêm st 1-2 ngày.
4
N
ên b sung các loi Premix có cha đầy đủ Vitamin E và Selenium trong khu
p
hn nuôi heo nái mang thai và nuôi con.
Trường hp heo con tiêu chy, nên cha tr hp lý và ch tiêm st sau khi heo con
hết tiêu chy.
Hoài Thu (Theo: Sách hi đáp v bnh heo)