98
NHẬN THỨC BAN ĐẦU CỦA NGƯỜI DÂN
PHƯỜNG TÂN PHƯỚC KHÁNH VỀ GIẢM THIỂU
CHẤT THẢI NHỰA THEO KHÁI NIỆM KINH TẾ TUẦN HOÀN
VÀ ĐỀ XUẤT MỘT VÀI GIẢI PHÁP
Bùi Thị Ngọc Bích 1
1. Khoa Khoa học Quản lý, Trường Đại học Thủ Dầu Một
TÓM TẮT
Giảm chất thải hiệu quả hơn trong thời gian theo hướng kinh tế tuần hoàn đang là khía cạnh mới
ở nhiều tỉnh ở Việt Nam. Tiếp cận giảm thiểu chất thải rắn dựa trên mô hình kinh tế tuần hoàn được hy
vọng sẽ có tính hiệu quả và khả thi cao. Mô hình kinh tế tuần hoàn tận dụng nguồn nguyên liệu đã qua
sử dụng để tái tạo thành nguồn năng lượng mới theo một chu trình khép kín, thay vì tiêu tốn chi phí khai
thác tài nguyên mới và chi phí xử lý chất thải. Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp phỏng vấn các hộ
dân tại phường Tân Phước Khánh để tìm hiểu nhận thức của người dân về khái niệm giảm thiểu chất
thải theo hướng kinh tế tuần hoàn, và cho thấy 78% người dân tại phường chưa từng nghe về khái niệm
này. Do đó, bài viết cũng đề xuất một vài giải pháp để khái nâng cao nhân thức của người dân tại phường
Tân Phước Khánh
Từ khóa: chất thải, giảm thiểu, nhận thức, kinh tế tuần hoàn.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Hiện nay, áp lực về dân số tăng nhanh, đô thị hóa và nhu cầu tiêu thụ vật chất ngày càng lớn, khiến
nguồn tài nguyên tự nhiên trở nên cạn kiệt, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, tạo ra nhiều thách thức
trong việc nâng cao chất lượng môi trường sống.
Các quốc gia trên thế giới trong rất nhiều năm đã vận hành theo Kinh tế tuyến tính truyền thống
(Linear Economy) thường bắt đầu từ Khai thác tài nguyên thiên nhiên (Take), đến Sản xuất (Make), Tiêu
dùng (Use) và cuối cùng là Thải bỏ (Dispose) (Nguyễn Hoàng Nam và ctv, 2019). Cách thức vận hành
này khiến tài nguyên liên tục bị khai thác và khối lượng chất thải ra môi trường gia tăng .
Đó là lý do cần ưu tiên thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn (Circular Economy) để giải quyết
được vấn đề kép về nguồn nguyên liệu giảm và lượng chất thải tăng bằng một chu trình khép kín, trong
đó các sản phẩm hoặc nguyên liệu liên tục được bảo trì, tái sử dụng, tái chế,...từ đó đạt được mục tiêu
phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường, hướng tới phát triển bền vững. Vì vậy, kinh tế tuần hoàn
(KTTH) là một xu hướng chuyển dịch tất yếu trong lịch sử kinh tế loài người, vốn đang diễn ra tại nhiều
nước trên thế giới (Nguyễn Hoàng Nam và ctv, 2019).
Việc chuyển dịch mô hình phát triển từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn trong nhiều quốc
gia đã trở thành xu hướng trên thế giới. Mô hình kinh tế tuyến tính quan tâm đến việc khai thác tài nguyên,
sản xuất và vứt bỏ sau tiêu thụ, dẫn đến việc tạo ra lượng lớn phế thải thì mô hình kinh tế tuần hoàn tận
dụng được nguồn nguyên liệu đã qua sử dụng để tái tạo thành nguồn năng lượng mới theo một chu trình
khép kín, thay vì tiêu tốn chi phí khai thác tài nguyên mới và chi phí xử lý chất thải. Cách tiếp cận này giúp
giảm áp lực lên khai thác tài nguyên khoáng sản thô, giảm vứt chất thải sẽ góp phần giảm thiểu các tác
