PhÇn thùc tËp
Bµi 1: c¸c gièng vËt nu«i
gi¸m ®Þnh ngo¹i h×nh
®o c¸c chiÒu ®o trªn c¬ thÓ vËt nu«i
2.1. Môc ®Ých
- T×m hiÓu c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña mét sè gièng vËt nu«i hiÖn cã ë n−íc ta
- Lµm quen víi c¸ch gi¸m ®Þnh ngo¹i h×nh vËt nu«i b»ng ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸, cho ®iÓm
- §o c¸c chiÒu ®o c¬ b¶n trªn vËt nu«i, −íc tÝnh khèi l−îng cña vËt nu«i theo c«ng thøc
2.2. Nguyªn liÖu
- B¨ng h×nh, ¶nh chôp, tµi liÖu giíi thiÖu vÒ c¸c gièng vËt nu«i
- Tiªu chuÈn gi¸m ®Þnh ngo¹i h×nh lîn n¸i (Tiªu chuÈn gia sóc gièng TCVN-82)
- Lý thuyÕt vÒ c¸ch ®o c¸c chiÒu ®o, c«ng thøc −íc tÝnh khèi l−îng c¨n cø vµo chiÒu ®o cña
tr©u bß (Bµi gi¶ng, gi¸o tr×nh Chän läc vµ Nh©n gièng vËt nu«i)
- Lîn n¸i Mãng C¸i (t¹i Tr¹i ch¨n nu«i), tr©u bß cÇy kÐo (t¹i Bé m«n)
- Th−íc ®o (th−íc gËy, th−íc d©y), c©n ®iÖn tö 1000kg
2.3. Néi dung
- Xem mét sè b¨ng h×nh, ¶nh chôp vÒ c¸c gièng vËt nu«i
- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cho ®iÓm, xÕp cÊp ngo¹i h×nh lîn n¸i Mãng C¸i theo Tiªu chuÈn TCVN-
82
- §o c¸c chiÒu ®o: cao vai, dµi th©n, dµi th©n chÐo, vßng ngùc cña tr©u bß
- C¨n cø c¸c chiÒu ®o ®· x¸c ®Þnh ®−îc, −íc tÝnh khèi l−îng tr©u bß theo c«ng thøc
- So s¸nh ®èi chiÕu víi c©n khèi l−îng tr©u bß b»ng c©n ®iÖn tö
- ViÕt t−êng tr×nh c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc vÒ ®¸nh gi¸ xÕp cÊp ngo¹i h×nh lîn n¸i Mãng C¸i, c¸c
chiÒu ®o, kÕt qu¶ −íc tÝnh vµ c©n khèi l−îng. KÌm theo bé s−u tÇm gåm 3 ¶nh (photocopy),
cïng 3 tµi liÖu giíi thiÖu tãm t¾t vÒ 3 gièng vËt nu«i cã ë n−íc ta
Bµi 2: HÖ phæ, tÝnh to¸n quan hÖ di truyÒn céng gép,
hÖ sè cËn huyÕt
2.1. Môc ®Ých
- Lµm quen víi c¸ch ®äc c¸c lo¹i hÖ phæ ®Çy ®ñ, tãm t¾t vµ thu gän
- ChuyÓn ®æi ®−îc tõ hÖ phæ ®µy ®ñ hoÆc tãm t¾t sang hÖ phæ thu gän
- TÝnh ®−îc quan hÖ di truyÒn céng gép, hÖ sè cËn huyÕt ®èi víi mét sè hÖ phæ ®¬n gi¶n
2.2. Nguyªn liÖu
- Lý thuyÕt vÒ hÖ phæ (Bµi gi¶ng, gi¸o tr×nh Chän läc vµ Nh©n gièng gia sóc)
- C«ng thøc tÝnh quan hÖ di truyÒn céng gép, hÖ sè cËn huyÕt (Bµi gi¶ng, gi¸o tr×nh Chän läc
vµ Nh©n gièng gia sóc)
2.3. Néi dung
Sinh viªn hoµn thµnh 4 bµi tËp sau vµ viÕt t−êng tr×nh.
74
1/ ChuyÓn c¸c hÖ phæ sau thµnh hÖ phæ thu gän:
7 5 7
3 3 3
8 7 8
1 1 1
3 9 8 9
1 4 4 4
4 10 9 10
X X X X
1 1 10 7
2 5 5 5
5 11 11 11
2 2 2
12 12 12
6 6 6
13 13 13
(a) (b) (c) (d)
2/ X¸c ®Þnh c¸c quan hÖ hä hµng cña c¸c cÆp phèi gièng 1 vµ 2 trong c¸c hÖ phæ trªn.
3/ TÝnh quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a X vµ 1 (hÖ phæ a), X vµ 1 (hÖ phæ b), X vµ 5 (hÖ phæ
c), X vµ 7 (hÖ phæ d).
4/ TÝnh hÖ sè cËn huyÕt cña X trong c¸c hÖ phæ trªn.
Bµi 3: TÝnh to¸n, m« t¶ c¸c tÝnh tr¹ng n¨ng suÊt vËt nu«i
2.1. Môc ®Ých
- Lµm quen víi c¸ch c¸ch tÝnh to¸n biÓu thÞ c¸c ®é sinh tr−ëng
- TÝnh to¸n c¸c tham sè thèng kª mét sè tÝnh tr¹ng n¨ng suÊt vËt nu«i
2.2. Nguyªn liÖu
- Lý thuyÕt vÒ c¸c ®é sinh tr−ëng tÝch luü, tuyÖt ®èi, t−¬ng ®èi (gi¸o tr×nh Chän läc vµ Nh©n
gièng gia sóc):
- §é sinh tr−ëng tuyÖt ®èi: lµ khèi l−îng, thÓ tÝch, kÝch th−íc t¨ng lªn trong mét ®¬n vÞ
thêi gian A = (V2 - V1)/(t2 - t1)
trong ®ã, A : ®é sinh tr−ëng tuyÖt ®èi
V2 vµ V1: khèi l−îng, thÓ tÝch, kÝch th−íc x¸c ®Þnh ®−îc ë thêi ®iÓm t2 vµ t1
t2 vµ t1 : c¸c thêi ®iÓm c©n ®o, ®ong, ®Õm.
- §é sinh tr−ëng t−¬ng ®èi: lµ tû lÖ phÇn tr¨m khèi l−îng, thÓ tÝch, kÝch th−íc ë thêi
®iÓm sau t¨ng lªn so víi thêi ®iÓm tr−íc.
V% = [100(V2 - V1)]/[0,5(V2 + V1)]
trong ®ã, A : ®é sinh tr−ëng t−¬ng ®èi
V2 vµ V1: khèi l−îng, thÓ tÝch, kÝch th−íc x¸c ®Þnh ®−îc ë thêi ®iÓm sau vµ tr−íc
75
- C¸c c«ng thøc tÝnh c¸c tham sè thèng kª (gi¸ trÞ trung b×nh, ®é lÖch tiªu chuÈn, sai sè cña sè
trung b×nh, hÖ sè biÕn ®éng (Bµi gi¶ng, gi¸o tr×nh Chän läc vµ Nh©n gièng gia sóc)
2.3. Néi dung
Sinh viªn hoµn thµnh c¸c bµi tËp sau vµ viÕt t−êng tr×nh.
Theo dâi sinh tr−ëng cña lîn ®ùc gièng Landrace nu«i t¹i Tr¹m kiÓm tra n¨ng suÊt An
Kh¸nh (Hµ T©y) trong n¨m 1998, ng−êi ta thu ®−îc c¸c sè liÖu sau:
Thø tù c¸c
c¸ thÓ tham dù
kiÓm tra
Khèi l−îng b¾t
®Çu kiÓm tra
(kg)
Khèi l−îng sau
1 th¸ng kiÓm tra
(kg)
Khèi l−îng sau
2 th¸ng kiÓm tra
(kg)
Khèi l−îng sau
3 th¸ng kiÓm tra
(kg)
1 30,0 54,0 71,6 88,5
2 22,5 38,0 59,0 76,0
3 21,0 36,0 53,0 70,5
4 23,5 39,5 65,0 84,0
5 23,5 42,2 62,5 83,6
6 25,0 41,5 51,0 68,5
7 23,5 40,5 61,0 82,8
8 20,6 36,6 53,0 70,5
9 23,8 40,5 59,0 77,0
10 24,0 40,5 57,6 74,4
11 25,0 41,0 58,0 81,0
1/ TÝnh: §é sinh tr−ëng tuyÖt ®èi, t−¬ng ®èi cña tõng c¸ thÓ qua c¸c th¸ng kiÓm tra
2/ TÝnh c¸c gi¸ trÞ trung b×nh, ®é lÖch tiªu chuÈn, sai sè cña sè trung b×nh, hÖ sè biÕn ®éng t¹i
c¸c thêi ®iÓm: b¾t ®Çu kiÓm tra, sau 1 th¸ng, sau 2 th¸ng vµ kÕt thóc kiÓm tra.
3/ BiÓu diÔn b»ng ®å thÞ ®é sinh tr−ëng tÝch luü, tuyÖt ®èi, t−¬ng ®èi qua c¸c th¸ng kiÓm tra.
Bµi 4: dù tÝnh hiÖu qu¶ chän läc, −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng vµ
®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng
2.1. Môc ®Ých
- Lµm quen víi c¸ch dù tÝnh hiÖu qu¶ chän läc
- HiÓu kü thªm vÒ mét sè ph−¬ng ph¸p −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng vËt nu«i
- §¸nh gi¸ ®−îc ®é chÝnh x¸c cña mét sè ph−¬ng ph¸p −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng vËt nu«i
2.2. Nguyªn liÖu
- Lý thuyÕt hiÖu qu¶ chän läc (Bµi gi¶ng, gi¸o tr×nh Chän läc vµ Nh©n gièng gia sóc)
- Lý thuyÕt vÒ chØ sè chän läc, mét sè ph−¬ng ph¸p −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng vËt nu«i, ®é chÝnh
x¸c cña c¸c −íc tÝnh nµy (Bµi gi¶ng, gi¸o tr×nh Chän läc vµ Nh©n gièng gia sóc)
2.3. Néi dung
Sinh viªn hoµn thµnh c¸c bµi tËp sau vµ viÕt t−êng tr×nh.
1/ Trong mét c¬ së ch¨n nu«i lîn, ng−êi ta tiÕn hµnh kiÓm tra n¨ng suÊt ®Ó chän läc lîn ®ùc
gièng vÒ tèc ®é t¨ng träng vµ ®é dµy mì l−ng. C¸c lîn ®ùc gièng tèt nhÊt (chiÕm 10%) ®−îc
sö dông t¹i c¸c Tr¹m thô tinh nh©n t¹o. N¨ng suÊt trung b×nh cña ®µn lîn vÒ 2 tÝnh tr¹ng nµy
lµ 600 g/ngµy vµ 20 mm.
76
a/ N¨ng suÊt trung b×nh vÒ 2 tÝnh tr¹ng nªu trªn cña c¸c lîn ®ùc gièng tèt nhÊt nµy
b»ng bao nhiªu?
b/ §êi con cña chóng sÏ cã tèc ®é t¨ng träng vµ ®é dµy mì l−ng lµ bao nhiªu, biÕt r»ng
hai tÝnh tr¹ng nµy cã hÖ sè di truyÒn lÇn l−ît lµ 0,3 vµ 0,6; ®é lÖch tiªu chuÈn kiÓu h×nh lÇn
l−ît lµ 60 g vµ 1,5 mm.
c/ N¨ng suÊt ®êi con sÏ thay ®æi nh− thÕ nµo, nÕu mÑ cña chóng còng ®−îc chän läc vÒ
2 tÝnh tr¹ng nµy víi tû lÖ chän läc lµ 60%.
d/ TiÕn bé di truyÒn vÒ 2 tÝnh tr¹ng nµy lµ bao nhiªu, biÕt kho¶ng c¸ch thÕ hÖ trung
b×nh ®èi víi lîn ®ùc lµ 2 n¨m, lîn c¸i lµ 3 n¨m.
2/ §Ó ®¸nh gi¸ s¶n l−îng s÷a cña 1 bß ®ùc gièng, ng−êi ta sö dông 2 ph−¬ng ph¸p:
- C¨n cø s¶n l−îng s÷a trung b×nh thu ®−îc qua theo dâi 5 kú tiÕt s÷a cña bß c¸i lµ mÑ
cña bß ®ùc gièng
- C¨n cø s¶n l−îng s÷a (theo dâi ë løa 1) cña 5 chÞ em g¸i cïng bè kh¸c mÑ víi bß ®ùc
gièng.
a/ Ph−¬ng ph¸p nµo cã ®é chÝnh x¸c −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng cña bß ®ùc gièng tèt h¬n ?
b/ §Ó cã ®é chÝnh x¸c t−¬ng ®−¬ng nh− trong tr−êng hîp theo dâi 5 kú tiÕt s÷a cña bß
mÑ, cÇn sö dông sè liÖu cña bao nhiªu chÞ em g¸i cïng bè kh¸c mÑ víi bß ®ùc gièng ?
BiÕt r»ng s¶n l−îng s÷a cã hÖ sè di truyÒn lµ 0,3; hÖ sè lÆp l¹i lµ 0,4.
3/ Khi kh¶o s¸t phÈm chÊt thÞt cña 1 lîn ®ùc gièng, ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña −íc tÝnh gi¸
trÞ gièng, nÕu kh«ng mæ kh¶o s¸t 1 lîn lµ anh chÞ em ruét víi lîn ®ùc gièng nµy th× ng−êi ta
ph¶i mæ kh¶o s¸t bao nhiªu con lîn lµ anh chÞ em cïng bè kh¸c mÑ víi lîn ®ùc gièng ®ã. BiÕt
r»ng hÖ sè di truyÒn c¸c tÝnh tr¹ng vÒ phÈm chÊt thÞt lµ 0,5.
Bµi 5: Mæ kh¶o s¸t n¨ng suÊt thÞt cña vËt nu«i
2.1. Môc ®Ých
- Lµm quen víi tr×nh tù c¸c b−íc mæ kh¶o s¸t n¨ng suÊt thÞt vËt nu«i
- BiÕt ®−îc c¸ch x¸c ®Þnh mét sè chØ tiªu n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng thÞt khi mæ kh¶o s¸t
2.2. Nguyªn liÖu
- Tµi liÖu h−íng dÉn mæ kh¶o s¸t lîn thÞt, gµ thÞt
- Lîn thÞt hoÆc gµ thÞt ë tuæi giÕt thÞt
- C¸c dông cô: c©n, th−íc ®o, dao...
2.3. Néi dung
- TiÕn hµnh lÇn l−ît c¸c b−íc mæ kh¶o s¸t vËt nu«i
- X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu chñ yÕu: khèi l−îng giÕt mæ, c¸c chiÒu ®o trªn th©n thÞt xÎ, khèi l−îng
thÞt mãc hµm, thÞt xÎ, n¹c, mì, x−¬ng, da ë lîn; hoÆc khèi l−îng giÕt mæ, th©n thÞt, thÞt ®ïi,
thÞt ngùc ë gµ.
- TÝnh to¸n c¸c tû lÖ thÞt mãc hµm, thÞt xÎ, n¹c, mì, x−¬ng, da ë lîn; hoÆc tû lÖ th©n thÞt, thÞt
®ïi, thÞt ngùc ë gµ.
- ViÕt t−êng tr×nh c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc.
77