Luận văn tốt nghiệp: Phân tích rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nnông nghiệp & Phát triển nông thôn huyện Đầm Dơi tỉnh Cà Mau

TRƯỜNG ðẠI HỌC CẦN THƠ

KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH ------oOo------

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

PHÂN TÍCH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

HUYỆN ðẦM DƠI - TỈNH CÀ MAU

Giáo viên hướng dẫn:

Sinh viên thực hiện:

TS. LÊ KHƯƠNG NINH

HỒ TRUNG TẤN

MSSV: 4053818

Lớp: Tài Chính 02 – K31

ðầm Dơi, tháng 02/2009

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

LỜI CẢM TẠ

---oOo---

ðược sự phân công của Quý Thầy Cô Khoa Kinh Tế & Quản Trị Kinh

Doanh của Trường ðại học Cần Thơ, sau gần ba tháng thực tập, em ñã hoàn

thành xong luận văn tốt nghiệp “Phân tích rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông

Nghiệp & Phát triển nông thôn huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau”. ðể hoàn thiện

ñược luận văn tốt nghiệp ngoài sự nổ lực học hỏi của bản thân còn có sự hướng

dẫn tận tình của Quý Thầy Cô và các Quý Cô Bác Anh Chị trong ngân hàng.

ðạt ñược kết quả này, em vô cùng biết ơn Quý Thầy Cô Khoa Kinh Tế &

Quản Trị Kinh Doanh của Trường ðại học Cần Thơ, ñã nhiệt tình dạy bảo em

trong những năm học vừa qua. Ngoài việc truyền ñạt cho em những kiến thức cơ

bản về chuyên ngành kinh tế, Thầy Cô còn tạo ñiều kiện ñể em tiếp cận những

kiến thức thực tế ngoài xã hội, mà em tin chắc rằng những kiến thức ñó sẽ giúp

em trở nên vững vàng và tự tin hơn khi bước vào ñời.

Em xin chân thành cảm ơn Thầy Lê Khương Ninh ñã trực tiếp hướng dẫn,

dìu dắt và tận tình giúp ñỡ em ñể em hoàn thành ñề tài tốt nghiệp này.

Qua ñây em xin chân thành cảm ơn ban lãnh ñạo cùng toàn thể các anh

chị trong NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ñã tận tình giúp ñỡ, hướng dẫn cho em

thật chi tiết, giúp em hoàn thiện ñề tài này.

Tuy nhiên, vì kiến thức chuyên môn còn hạn chế và bản thân còn thiếu

kinh nghiệm thực tiễn, nên ñề tài không tránh khỏi những thiếu xót, em xin kính

mong nhận ñược sự góp ý chỉ bảo thêm của Quý Thầy Cô ñể ñề tài này ñược

hoàn thiện hơn.

Một lần nữa xin gửi ñến Quý Thầy Cô, Quý Cô Bác Anh Chị trong NHNo

& PTNN huyện ðầm Dơi lời cảm ơn chân thành và lời chúc tốt ñẹp nhất.

Trân trọng!

ðầm Dơi, ngày 27 tháng 04 năm 2009

Sinh viên thực hiện

Hồ Trung Tấn

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

LỜI CAM ðOAN

---oOo---

Tôi cam ñoan rằng ñề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu

thu thập và kết quả phân tích trong ñề tài là trung thực, ñề tài không trùng với

bất cứ ñề tài nghiên cứu khoa học nào.

ðầm Dơi, ngày 27 tháng 04 năm 2009

Sinh viên thực hiện

Hồ Trung Tấn

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP

-----oOo-----

................................................................................................................

..............................................................................................................................

ðầm Dơi, ngày … tháng … năm 2009

Thủ trưởng ñơn vị

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

iii

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN

-----oOo-----

................................................................................................................

..............................................................................................................................

Cần Thơ, ngày … tháng … năm 2009

Giáo viên hướng dẫn

Lê Khương Ninh

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN 1

-----oOo-----

................................................................................................................

..............................................................................................................................

Cần Thơ, ngày … tháng … năm 2009

Giáo viên phản biện 1

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN 2

-----oOo-----

................................................................................................................

..............................................................................................................................

Cần Thơ, ngày … tháng … năm 2009

Giáo viên phản biện 2

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau MỤC LỤC

---oOo---

Chương 1: GIỚI THIỆU............................................................................... 1

1.1. ðẶT VẤN ðỀ NGHIÊN CỨU ................................................................. 1

1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của ñề tài ........................................................ 1

1.1.2. Căn cứ thực tiễn ................................................................................... 2

1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ...................................................................... 2

1.2.1. Mục tiêu tổng quát ............................................................................... 2

1.2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................... 3

1.3. PHẠM VI NGHIÊU CỨU ........................................................................ 3

1.3.1. Phạm vi về thời gian ............................................................................. 3

1.3.2. Phạm vi về không gian .......................................................................... 3

1.3.3. Phạm vi về nội dung.............................................................................. 3

1.4. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU .......................................................................... 3

1.5. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN.................................................................. 4

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN & PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.. 5

2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN ............................................................................ 5

2.1.1. Những vấn ñề về ngân hàng .................................................................. 5

2.1.1.1. Một số ñịnh nghĩa............................................................................ 5

2.1.1.2. Vai trò của ngân hàng thương mại ................................................... 6

2.1.1.3. Các hoạt ñộng của ngân hàng thương mại ....................................... 6

2.1.2. Những vấn ñề về rủi ro tín dụng ............................................................ 6

2.1.2.1. Khái niệm........................................................................................ 6

2.1.2.2. Phân loại ......................................................................................... 7

2.1.2.3. ðo lường rủi ro tín dụng.................................................................. 8

2.1.2.4. ðặc ñiểm rủi ro tín dụng.................................................................. 8

2.1.2.5. Những căn cứ ñể xác ñịnh rủi ro tín dụng ........................................ 9

2.1.2.6. Hậu quả của rủi ro tín dụng ........................................................... 11

2.1.2.7. Những nguyên nhân dẫn ñến rủi ro tín dụng ................................... 12

2.1.2.8. Phương pháp quản lý rủi ro tín dụng............................................... 13

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

vii

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 2.1.3. Các chỉ tiêu ñánh giá và phân tích hoạt ñộng kinh doanh, hiệu quả hoạt

ñộng tín dụng và ño lường rủi ro tín dụng .....................................................................14

2.1.4.1. Các chỉ tiêu phân tích hoạt ñộng kinh doanh ........................................14

2.1.4.2. Các chỉ tiêu ñánh giả hiệu quả hoạt ñộng và ño lường rủi ro tín dụng..15

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................ 16

2.2.1. Phương pháp chọn vùng nghiên cứu ................................................... 16

2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu.............................................................. 17

2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu ............................................................ 17

2.2.3.1. Phương pháp so sánh..................................................................... 17

2.2.3.2. Phương pháp thống kê, mô tả ........................................................ 18

Chương 3: PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG TẠI NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN ðẦM DƠI -

TỈNH CÀ MAU ........................................................................................... 19

3.1. VÀI NÉT VỀ HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU............................. 19

3.1.1. ðiều kiện tự nhiên ............................................................................... 19

3.1.1.1. Vị trí ñịa lý.................................................................................... 19

3.1.1.2. ðiều kiện khí hậu .......................................................................... 19

3.1.1.3. Tài nguyên thiên nhiên .................................................................. 20

3.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội..................................................................... 20

3.2. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH & PHÁT TRIỂN CỦA NHNo & PTNT

HUYỆN ðẦM DƠI - TỈNH CÀ MAU .............................................................. 21

3.2.1. Lịch sử hình thành............................................................................... 21

3.2.2. Quá trình phát triển của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ................... 22

3.3. THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM

DƠI - TỈNH CÀ MAU......................................................................................... 22

3.3.1. Thuận lợi ............................................................................................ 22

3.3.2. Khó khăn ............................................................................................ 23

3.4. CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI –

TỈNH CÀ MAU ................................................................................................... 23

3.4.1. Cơ cấu tổ chức của ngân hàng ............................................................ 23

3.4.2. Chức năng và nhiệm vụ của từng bộ phận........................................... 24

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

viii

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 3.5. CHỨC NĂNG & HOẠT ðỘNG CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM

DƠI – TỈNH CÀ MAU ...................................................................................... 25

3.5.1. Chức năng của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ................................. 25

3.5.2. Hoạt ñộng chủ yếu của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ..................... 25

3.6. QUY TRÌNH CHO VAY CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI –

TỈNH CÀ MAU ................................................................................................... 25

3.6.1. Quy trình cho vay trực tiếp ................................................................. 25

6.6.2. Quy trình cho vay gián tiếp ................................................................. 27

3.7. KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ðỘNG KINH DOANH TẠI NHNo & PTNT

HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU QUA 3 NĂM ........................................ 28

3.7.1. Thu nhập.............................................................................................. 28

3.7.2. Chi phí................................................................................................. 29

3.7.3. Lợi nhuận ............................................................................................ 29

3.7.4. Các chỉ tiêu ñánh giá hoạt ñộng kinh doanh ........................................ 30

3.7.4.1. Hệ số lợi nhuận .............................................................................. 30

3.7.4.2. Hệ số doanh lợi .............................................................................. 31

3..7.4.3. Hệ số sử dụng tài sản .................................................................... 31

3.7.4.4. Thu nhập trên chi phí ..................................................................... 32

3.8. ðỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM

DƠI – TỈNH CÀ MAU TRONG NĂM 2009...................................................... 32

3.8.1. Mục tiêu phát triển............................................................................... 32

3.8.2. Phương hướng hoạt ñộng..................................................................... 33

Chương 4: PHÂN TÍCH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG

NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH

CÀ MAU ...................................................................................................... 34

4.1. KHÁI QUÁT VỀ CƠ CẤU NGUỒN VỐN CỦA NGÂN HÀNG .......... 34

4.1.1. Cơ cấu nguồn vốn ................................................................................ 34

4.1.2. Tình hình huy ñộng vốn........................................................................ 38

4.2. PHÂN TÍCH HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG & ðÁNH GIÁ HIỆU QUẢ

HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG.................................................................................. 39

4.2.1. Phân tích hoạt ñộng tín dụng .............................................................. 39

4.2.1.1. Tình hình doanh số cho vay......................................................... 39

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

4.2.1.2. Tình hình thu nợ .......................................................................... 41

4.2.1.3. Tình hình dư nợ........................................................................... 44

4.2.4. ðánh giá hiệu quả hoạt ñộng tín dụng ................................................ 46

4.3. PHÂN TÍCH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT HUYỆN

ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU.............................................................................. 47

4.3.1. Phân tích nợ quá hạn theo phân loại nợ.............................................. 47

4.3.2. Phân tích nợ xấu theo thời hạn............................................................ 51

4.3.3. Phân tích nợ quá hạn theo ngành kinh tế............................................. 53

4.4. MỘT SỐ CHỈ TIÊU ðÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG TÍN

DỤNG & RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI

QUA 3 NĂM (2006 – 2008) ................................................................................. 58

4.4.1. Hệ số rủi ro tín dụng ........................................................................... 58

4.4.2. Tổng dư nợ trên tổng tài sản................................................................ 59

4.4.3. Vòng quay vốn tín dụng ....................................................................... 59

4.4.4. Nợ xấu trên dự phòng rủi ro tín dụng .................................................. 60

4.4.5. Thời gian thu nợ .................................................................................. 60

4.4.6. Tổng dư nợ trên nguồn vốn huy ñộng .................................................. 61

4.4.7. Hệ số thu nợ ........................................................................................ 61

4.5. NGUYÊN NHÂN DẪN ðẾN RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo &

PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU.................................................... 62

4.5.1. Từ phía ngân hàng............................................................................... 62

4.5.2. Từ phía khách hàng ............................................................................. 66

4.5.3. Từ ñảm bảo tín dụng............................................................................ 66

4.5.4. Nguyên nhân khác ............................................................................... 67

4.6. ðÁNH GIÁ CHUNG VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT

HUYỆN ðẦM DƠI ............................................................................................. 67

Chương 5: BIỆN PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN ðẦM DƠI -

TỈNH CÀ MAU ........................................................................................... 69

5.1. BIỆN PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG ....................................... 69

5.1.1. Sàng lọc khách hàng tiềm năng ........................................................... 70

5.1.2. Xét duyệt trước khi cho vay và giám sát sau khi cho vay...................... 70

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 5.1.3. Xây dựng quy trình quản lý rủi ro tín dụng phù hợp với chiến lược

của ngân hàng....................................................................................................... 71

5.1.4. Nâng cao trình ñộ kỹ năng của cán bộ trong ngân hàng ...................... 72

5.1.5. Bảo hiểm tín dụng................................................................................ 72

5.1.6. Xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng .................................... 73

5.1.7. Nâng cao hiệu quả thẩm ñịnh và quản lý bảo ñảm tiền vay.................. 73

5.1.8. Hạn chế cho vay .................................................................................. 74

5.1.9. ða dạng hóa các danh mục ñầu tư tín dụng......................................... 74

5.1.10. Lập quỹ dự phòng rủi ro .................................................................... 74

5.1.11. Hiện ñại hóa công nghệ ngân hàng.................................................... 74

5.1.12. Tăng vốn tự có................................................................................... 75

5.1.13. Thường xuyên theo dõi những biến ñộng trong, ngoài nước và tăng

cường công tác kiểm tra nội bộ ..................................................................... 75

5.1.14. Phối hợp các cơ quan ñịa phương trong việc thu hồi nợ .................... 75

5.2. BIỆN PHÁP XỬ LÝ RỦI RO TÍN DỤNG ............................................. 76

Chương 6: KẾT LUẬN & KIẾN NGHỊ...................................................... 78

6.1. KẾT LUẬN ............................................................................................... 78

6.2. KIẾN NGHỊ ............................................................................................... 80

6.2.1. Kiến nghị ñối với cơ quan nhà nước .................................................... 80

6.2.2. Kiến nghị ñối với chi nhánh................................................................. 81

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................... 82

xi

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

DANH MỤC BIỂU BẢNG

---oOo---

Bảng 3.1: Kết quả hoạt ñộng kinh doanh của NHNo & PTNT ðầm Dơi................ 28

Bảng 3.2: Hệ số lợi nhuận của NHNo & PTNT ðầm Dơi...................................... 30

Bảng 3.3: Hệ số doanh lợi của NHNo & PTNT ðầm Dơi...................................... 31

Bảng 3.4: Hệ số sử dụng tài sản của NHNo & PTNT ðầm Dơi ............................. 31

Bảng 3.5: Hệ số thu nhập trên chi phí của NHNo & PTNT ðầm Dơi .................... 32

Bảng 4.1: Tình hình cơ cấu nguồn vốn của NHNo & PTNT ðầm Dơi ................... 34

Bảng 4.2: Cơ cấu nguồn vốn huy ñộng của NHNo & PTNT ðầm Dơi................... 36

Bảng 4.3: Doanh số cho vay của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo thời hạn ............. 39

Bảng 4.4: Doanh số cho vay của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo ngành nghề ........ 40

Bảng 4.5: Doanh số thu nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo thời hạn ............... 42

Bảng 4.6: Doanh số thu nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo ngành nghề .......... 43

Bảng 4.7: Tình hình dư nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo thời hạn ................ 44

Bảng 4.8: Tình hình dư nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo ngành nghề........... 45

Bảng 4.9: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo phân loại nợ........ 47

Bảng 4.10: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo thời hạn............. 51

Bảng 4.11: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo ngành nghề ....... 53

Bảng 4.12: Hệ số rủi ro TD của NHNo & PTNT ðầm Dơi.................................... 58

Bảng 4.13: Dư nợ trên tổng tài sản của NHNo & PTNT ðầm Dơi ........................ 59

Bảng 4.14: Vòng quay vốn TD của NHNo & PTNT ðầm Dơi ............................... 59

Bảng 4.15: Nợ xấu trên dự phòng rủi ro TD của NHNo & PTNT ðầm Dơi........... 60

Bảng 4.16: Thời gian thu nợ bình quân của NHNo & PTNT ðầm Dơi .................. 60

Bảng 4.17: Dư nợ trên tổng vốn huy ñộng của NHNo & PTNT ðầm Dơi .............. 61

Bảng 4.18: Hệ số thu nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi......................................... 61

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

xii

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau DANH MỤC BIỂU ðỒ & SƠ ðỒ

---oOo---

Hình 2.1: Phân loại rủi ro tín dụng ......................................................................... 7

Hình 3.1: Cơ cấu tổ chức của ngân hàng .............................................................. 23

Hình 3.2: Quy trình cho vay trực tiếp tại NHNo & PTNT ðầm Dơi ...................... 25

Hình 3.3: Quy trình cho vay gián tiếp tại NHNo & PTNT ðầm Dơi ...................... 27

Hình 3.4: Hoạt ñộng kinh doanh của NHNo & PTNT ðầm Dơi qua 3 năm ........... 30

Hình 4.1: Cơ cấu nguồn vốn của NHNo & PTNT ðầm Dơi qua 3 năm ................. 35

Hình 4.2: Tình hình cho vay theo thời hạn của NHNo ðầm Dơi qua 3 năm .......... 40

Hình 4.3: Tình hình cho vay theo ngành nghề của NHNo ðầm Dơi qua 3 năm ..... 41

Hình 4.4: Tình hình thu nợ theo thời hạn của NHNo & PTNT ðầm Dơi................ 42

Hình 4.5: Tình hình thu nợ theo ngành nghề của NHNo & PTNT ðầm Dơi .......... 43

Hình 4.6: Tình hình dư nợ theo thời hạn của NHNo & PTNT ðầm Dơi................. 44

Hình 4.7: Tình hình dư nợ theo ngành nghề của NHNo & PTNT ðầm Dơi ........... 46

Hình 4.8: Tình hình nợ xấu theo phân loại nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi ........ 48

Hình 4.9: Tình hình nợ xấu theo thời hạn của NHNo & PTNT ðầm Dơi ............... 52

Hình 4.10: Tình hình nợ xấu theo ngành nghề của NHNo & PTNT ðầm Dơi........ 54

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

xiii

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau DANH SÁCH TỪ VIẾT TẮT

-----oOo----

Agribank : Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam

NHNo & PTNT : Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

NHTM : Ngân hàng thương mại

NHNN : Ngân hàng nhà nước

TD : Tín dụng

VN : Việt Nam

NH : Ngân hàng

NN : Nhà nước

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

xiv

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau TÓM TẮT

-----oOo----

Trải qua hơn 10 năm hình thành và phát triển NHNo & PTNT huyện ðầm

Dơi ñược biết ñến là NH thành công và có uy tín. Tuy nhiên ñi cùng với những

khó khăn của nền kinh tế và cuộc khủng hoảng tài chính trên phạm vi toàn cầu,

chất lượng TD của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ñang có những dấu hiệu

giảm sút nghiêm trọng, tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu cao và có xu hướng tăng lên. Do

ñó nâng cao chất lượng TD thông qua hoàn thiện công tác quản trị rủi ro TD là

nhiệm vụ hàng ñầu của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau trong giai

ñoạn hiện nay. Hoạt ñộng kinh doanh của NH luôn gắn liền với chất lượng TD.

Nên việc nâng cao chất lượng TD tại NH có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, nó quyết

ñịnh sự tăng trưởng hoạt ñộng TD của các NH, ñảm bảo cho NH hoạt ñộng an

toàn, hiệu quả, góp phần thúc ñẩy nền kinh tế phát triển, ổn ñịnh chính sách tiền

tệ quốc gia. Với ý nghĩa ñó, cần phải ñánh giá chất lượng TD, tìm ra nguyên

nhân, làm cơ sở ñể ñưa ra giải pháp nâng cao chất lượng TD của các NH trong

nền kinh tế nhằm ñảm bảo hệ thống NH phát triển an toàn.

Dựa trên những cơ sở lý luận về rủi ro TD và quản trị rủi ro TD, luận văn

ñi sâu vào nghiên cứu thực trạng và nguyên nhân dẫn ñến rủi ro TD, cũng như

công tác quản trị rủi ro TD tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi, chỉ ra những

mặt còn hạn chế cần khắc phục. Từ ñó tác giả ñã mạnh dạn ñưa ra những giải

pháp cụ thể ñể nâng cao chất lượng quản trị rủi ro TD trên cơ sở những quan

ñiểm ñịnh hướng và mục tiêu trong giai ñoạn phát triển sắp tới của NH. Một số

giải pháp nằm ngoài tầm quyết ñịnh của NH, tác giả ñã ñề xuất và kiến nghị ñể

hỗ trợ cho sự tăng trưởng TD bền vững.

ðề tài ñược viết trên cơ sở kết hợp lý thuyết về rủi ro TD trong kinh doanh

NH cùng với những kinh nghiệm thực tiễn trong công tác TD của tác giả trong

quá trình thực tập tại NH. Tuy nhiên do những hạn chế về mặt kiến thức lý thuyết

và thực tiễn trong môi trường kinh doanh ñang thay ñổi nhanh chóng nên ñề tài

nghiên cứu không tránh khỏi những thiếu sót – hạn chế, rất mọng sự ñóng góp ý

kiến chân thành ñể ñề tài ñược hoàn thiện hơn.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Chương 1:

GIỚI THIỆU

1.1. ðẶT VẤN ðỀ NGHIÊN CỨU

1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của ñề tài:

Ngân hàng (NH) là ngành kinh doanh ñặc biệt vì cả nguyên liệu lẫn sản

phẩm kinh doanh ñều là tiền tệ. Có ñối tượng phục vụ rất ña dạng, ở nhiều ngành

nghề, nhiều lĩnh vực kinh tế và hoạt ñộng của NH lại dựa trên yếu tố tâm lý hết

sức nhạy cảm ñó là niềm tin. Nên trong giai ñoạn này, khi mà kinh doanh NH trở

nên sôi ñộng với lợi nhuận khổng lồ, song hành cùng rủi ro không thể dự ñoán,

thì việc nhà quản trị có những chiến lược phù hợp nhằm tối ña hóa lợi nhuận,

giảm thiểu rủi ro là nhân tố hết sức quan trọng ảnh hưởng ñến hoạt ñộng của NH.

Trong một nền kinh tế, hệ thống NH ñóng vai trò quan trọng là cầu nối

giữa các nơi thừa và thiếu vốn. Hệ thống NH có ñủ “sức khỏe” thì nền kinh tế

mới có thể vững mạnh. ðất nước ta ñang có sự chuyển mình với những bước ñi

ñúng hướng, những thành tựu mới trong mọi lĩnh vực của ñời sống kinh tế - xã

hội, cùng với việc Việt Nam (VN) trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức

Thương mại thế giới (WTO), mở ra nhiều cơ hội mới cho mọi doanh nghiệp, mọi

lĩnh vực. Trong ñó chúng ta không thể không nói tới một lĩnh vực hết sức nhạy

cảm ñó chính là NH. Chúng ta ñang bắt ñầu thực hiện các cam kết mở cửa, khiến

cho các doanh nghiệp ñứng trước sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, cơ hội mở ra

nhiều nhưng thách thức cũng không nhỏ. Vì vậy trong thời kỳ hội nhập như vậy,

hoạt ñộng NH phải phát triển hơn nữa ñể ñảm bảo ñược nhu cầu vốn trong nước,

tăng khả năng cạnh tranh với những NH nước ngoài ñã và ñang thành lập ở VN.

Trong kinh doanh NH thì hoạt ñộng tín dụng (TD) là một trong những

hoạt ñộng tạo ra giá trị nhiều nhất, mang lại lợi nhuận cao nhất cho NH. Hoạt

ñộng TD là nghiệp vụ chủ yếu, nó chiếm từ 70 – 90% thu nhập của NH, nhưng

rủi ro mang lại là lớn nhất. Mặt khác trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới

chúng ta cần phải cải cách và hoàn thiện toàn bộ hệ thống nhằm nâng cao chất

lượng TD và giảm thiểu rủi ro TD. Trước tình hình cấp thiết ñó, em quyết ñịnh

chọn ñề tài “Phân tích rủi ro TD tại ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển nông

thôn (NHNo & PTNT) huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau” ñể ñưa ra những biện

pháp nhằm giảm thiểu rủi ro của NH.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

1.1.2. Căn cứ thực tiễn

Tài chính, NH là huyết mạch là phong vũ biểu phản ánh sức khỏe của một

nền kinh tế. ðối với VN - nền kinh tế ñang trong giai ñoạn chuyển ñổi, hệ thống

tài chính càng có vai trò quan trọng hơn, ñặc biệt trong huy ñộng vốn, khai thác

mọi nguồn lực nhàn rỗi ñể ñầu tư hiệu quả vào các lĩnh vực, các ngành kinh tế

ñóng góp cho tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. So với các ngành kinh tế

khác, hoạt ñộng tài chính, NH có những ñặc ñiểm riêng. Tính ñặc thù thể hiện rất

rõ ở Agribank, khách hàng của Agribank có thể là các hộ sản xuất kinh doanh,

các doanh nghiệp thương mại, dịch vụ, kinh doanh bất ñộng sản, chứng khoán,…

Năm 2008 là năm mà cơn bão suy thoái kinh tế lan ra khắp toàn cầu gây

biến ñộng lớn cho nền kinh tế thế giới. ðất nước vừa gia nhập WTO, không tránh

khỏi những hệ lụy, không nằm ngoài vùng phủ sóng của nền kinh tế toàn cầu.

Agribank là một NH lớn, là huyết mạch của nền kinh tế ñất nước trong hệ thống

của ngân hàng thương mại (NHTM), có mạng lưới rộng khắp cả nước với 2.200

chi nhánh và phòng giao dịch khắp cả nước vẫn vượt lên phía trước khẳng ñịnh

vị thế và sức mạnh của một NH ñi ñầu trong chiến lược kinh tế gánh vác trọng

trách là kênh dẫn vốn quan trọng trong kinh tế nông nghiệp của ñất nước.

Ở nước ta hiện nay, mặc dù ñã có nhiều biện pháp phòng ngừa từ phía

ngân hàng nhà nước (NHNN), NHNo & PTNTVN, nhưng chất lượng TD vẫn

còn chứa ñựng nhiều rủi ro ñặc biệt là rủi ro trong TD nông nghiệp. Trong xu thế

mở cửa, nếu từng chi nhánh của Agribank không có những giải pháp hạn chế rủi

ro TD ñi kèm với tăng trưởng TD thì nguy cơ thua lỗ, thậm chí sẽ phá sản là rất

lớn. Vì bất cứ một doanh nghiệp nào muốn tồn tại ñều phải ñặt mục tiêu lợi

nhuận lên hàng ñầu, Agribank không phải là trường hợp ngoại lệ. Nhưng

Agribank là một NHTM quốc doanh, một doanh nghiệp nhà nước (NN). Do vậy

càng có trách nhiệm nặng nề hơn trước cộng ñồng, xã hội, trước ðảng và NN.

1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

1.2.1. Mục tiêu tổng quát

Hoạt ñộng TD trong NH luôn ñi kèm với những rủi ro TD. Giảm thiểu rủi

ro TD luôn là vấn ñề ñược quan tâm trong NH. Tìm ra nguyên nhân gây ra rủi ro

là yếu tố quan trọng góp phần cho sự thành công của NH. Vì vậy, ñề tài tập trung

tìm hiều về nguyên nhân gây ra rủi ro TD của NH, từ ñó ñề xuất các giải pháp

phù hợp ñể giảm thiểu rủi ro TD, nâng cao chất lượng TD.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 1.2.2. Mục tiêu cụ thể: ðể ñạt ñược mục tiêu tổng quát ñề tài tập trung

nghiên cứu những nội dụng sau:

- Phân tích và ñánh giá hiệu quả hoạt ñộng TD của NH từ 2006 – 2008.

- Phân tích thực trạng rủi ro TD, tình hình nợ xấu của NH qua 3 năm.

- Tìm ra những nguyên nhân gây ra rủi ro TD cho NH.

- ðưa ra các biện pháp phòng ngừa, hạn chế và xử lý rủi ro TD.

1.3. PHẠM VI NGHIÊU CỨU

1.3.1. Phạm vi về thời gian

ðề tài ñược nghiên cứu trong khoảng thời gian 3 tháng từ 02/02/2009 ñến

01/05/ 2009.

1.3.2. Phạm vi về không gian

ðề tài ñược nghiên cứu tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi. Do thời gian

nghiên cứu có hạn, nên ñề tài chỉ ñưa ra những nhận xét chung dựa trên sự ñánh

giá của cá nhân về những yếu tố phân tích, trên cơ sở hiểu biết về NH trong quá

trình thực tập. Sử dụng số liệu từ năm 2006 ñến năm 2008.

1.3.3. Phạm vi về nội dung

Vì kiến thức và thời gian tiếp cận với những hoạt ñộng thực tiễn ña dạng và

phong phú tại NH có hạn nên luận văn tập trung ñề cập một số vấn ñề sau ñây:

- Phân tích hoạt ñộng TD và rủi ro TD theo thành phần kinh tế và thời hạn

trong hoạt ñộng TD của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau.

- ðưa ra một số giải pháp ñể nâng cao hiệu quả hoạt ñộng TD và hạn chế

rủi ro TD của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau.

1.4. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU

Sau ñây là một số ñề tài về phân tích rủi ro TD mà tác giả ñã sưu tầm ñược

ñể làm tài liệu tham khảo:

Lê Phúc Hậu (2006), Luận văn tốt nghiệp, Phân tích rủi ro TD tại NH ðầu tư

& Phát triển Cần Thơ, lớp Tài chính – NH 02 Khóa 29, Trường ðại học Cần Thơ.

Nguyễn Khánh Ly (2006), Luận văn tốt nghiệp, Phân tích thực trạng và

giải pháp ñể hạn chế rủi ro TD tại NHNo & PTNT huyện Long Hồ - tỉnh Vĩnh

Long, lớp Tài chính – NH 02 Khóa 29, Trường ðại học Cần Thơ.

Nguyễn Xuân Hoan (2006), Luận văn tốt nghiệp, Phân tích và phòng ngừa

rủi ro TD tại NH Công Thương huyện Mỏ Cày – tỉnh Bến Tre, lớp Tài chính –

NH 02 Khóa 29, Trường ðại học Cần Thơ.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Theo những tài liệu mà em ñã thu thập ñược thực hiện bởi các tác giả trên

thì ñều nhằm mục tiêu là nắm bắt ñược tình hình TD, rủi ro TD ở ñịa ñiểm NH

mà các tác giả tham gia thực tập. Từ ñó có những giải pháp cho các hoạt ñộng

của các NH ñó có hiệu quả hơn.

Từ việc tham khảo những tài liệu trên ñã phần nào hữu ích cho ñề tài của

em là muốn phân tích ñược tình hình rủi ro TD của một NH nào ñó thì sử dụng

các chỉ tiêu doanh số cho vay, tình hình thu nợ, dư nợ và nợ quá hạn, nợ xấu. Bên

cạnh ñó còn sử dụng một số chỉ tiêu ñánh giá hiệu quả TD của NH nhằm nêu bật

lên ñược tình hình rủi ro của NH. Và ñây cũng là hướng ñi cho ñề tài “Phân tích

rủi ro TD tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau” của em. Tuy

nhiên, ñể hiểu rõ hơn tình hình rủi ro TD của trong 3 năm (2006 - 2008) thì bên

cạnh việc vận dụng phương pháp nghiên cứu của các ñề tài trước thì ñề tài này

còn có sử dụng phương pháp thu thập số liệu tương ñối chính xác nhờ ñược sự

hướng dẫn của cán bộ TD tại NH, tham gia trực tiếp vào quá trình cho vay khách

hàng - cùng cán bộ TDNH ñi ñến hộ vay ñể thẩm ñịnh cho vay, làm hồ sơ cho

khách hàng vay, xử lý những rủi ro khi cho vay nên có phần nào nắm ñược tình

hình TD cũng như rủi ro TD tại NH. Và ñặc biệt là ñề tài này sẽ ñược tập trung

vào nội dung chính là rủi ro TD hơn.

1.5. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN

Chương 1: Giới thiệu

Chương 2: Phương pháp luận & phương pháp nghiên cứu

Chương 3: Phân tích hiệu quả hoạt ñộng tại NHNo & PTNT huyện ðầm

Dơi – tỉnh Cà Mau

Chương 4: Phân tích rủi ro TD tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh

Cà Mau

Chương 5: Biện pháp hạn chế rủi ro TD tại NHNo & PTNT huyện ðầm

Dơi – tỉnh Cà Mau

Chương 6: Kết luận & kiến nghị

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Chương 2:

PHƯƠNG PHÁP LUẬN & PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN

2.1.1. Những vấn ñề về ngân hàng

2.1.1.1. Một số ñịnh nghĩa

a. Ngân hàng thương mại (NHTM)

Theo pháp lệnh các tổ chức TD (1990) thì NHTM ñược ñịnh nghĩa:

“NHTM là một tổ chức kinh doanh tiền tệ mà hoạt ñộng chủ yếu và thường xuyên

là nhận tiền gửi của khách hàng với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền ñó ñể

cho vay, thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và làm phương tiện thanh toán”.

b. Tín dụng ngân hàng (TDNH)

TDNH là quan hệ TD giữa các NH, các tổ chức TD với các ñơn vị, các tổ

chức kinh tế và cá nhân ñược thực hiện dưới hình thức: Các NH, các tổ chức TD

sẽ ñứng ra huy ñộng vốn rồi sử dụng nguồn vốn ñó ñể cho vay.

c. Doanh số cho vay

Doanh số cho vay là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản TD mà NH cho

khách hàng vay không nói ñến việc món vay ñó thu ñược hay chưa trong một

thời gian nhất ñịnh.

d. Doanh số thu nợ

Nó là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản TD mà NH thu về ñược khi ñáo

hạn vào một thời ñiểm nhất ñịnh nào ñó.

e. Dư nợ

Dư nợ là chỉ tiêu phản ánh số nợ mà NH ñã cho vay và chưa thu ñược vào

một thời ñiểm nhất ñịnh. ðể xác ñịnh ñược dư nợ, NH sẽ so sánh giữa hai chỉ

tiêu doanh số cho vay và doanh số thu nợ.

f. Nợ quá hạn

Nợ quá hạn là chỉ tiêu phản ánh các khoản nợ ñến hạn, khách hàng không có

khả năng trả nợ cho NH mà không có lý do chính ñáng. Khi ñó NH chuyển từ tài

khoản dư nợ sang tài khoản khác gọi là tài khoản nợ quá hạn.

g. Dư nợ bình quân: Là số dư nợ trung bình của NH trong một năm.

Công thức tính: Dư nợ bình quân = (Dư nợ ñầu năm + Dư nợ cuối năm)/2

Dư nợ cuối Kỳ = Doanh số cho vay – Doanh số thu nợ + Dư nợ ñầu Kỳ.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

2.1.1.2. Vai trò của ngân hàng thương mại

- Góp phần thúc ñẩy sản xuất phát triển: Trong quá trình sản xuất – kinh

doanh của doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế khác trong xã hội thường xuyên

xảy ra hiện tượng thừa – thiếu vốn. ðể duy trì sự hoạt ñộng liên tục, NH góp

phần ñiều phối quá trình này, tạo ñiều kiện cho quá trình sản xuất – kinh doanh

không bị gián ñoạn.

- Ngoài ra, NH cũng tạo ñiều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp và tổ

chức kinh tế trong việc mở rộng hoạt ñộng sản xuất kinh doanh.

- Góp phần ổn ñịnh tiền tệ và giá cả. Chính những cơ chế ñặc biệt của NH ñã

trực tiếp thay ñổi lượng tiền mặt trong lưu thông và góp phần làm giảm lạm phát.

- Góp phần ổn ñịnh ñời sống, tạo công ăn việc làm và ổn ñịnh trật tự xã hội.

2.1.1.3. Các hoạt ñộng chủ yếu của của ngân hàng thương mại

Các hoạt ñộng chủ yếu của NHTM là:

- Hoạt ñộng huy ñộng vốn.

- Hoạt ñộng TD.

- Hoạt ñộng dịch vụ thanh toán.

- Hoạt ñộng ngân quỹ.

- Các hoạt ñộng khác như góp vốn, mua cổ phần, tham gia thị trường tiền

tệ, kinh doanh ngoại hối, kinh doanh vàng, kinh doanh bất ñộng sản, kinh doanh

dịch vụ và bảo hiểm, nghiệp vụ ủy thác và ñại lý, dịch vụ tư vấn và các dịch vụ

khác liên quan ñến kinh doanh của NH.

2.1.2. Những vấn ñề về rủi ro tín dụng

2.1.2.1. Khái niệm

Rủi ro TD là khả năng khách hàng nhận khoản vốn vay không thực hiện,

thực hiện không ñầy ñủ nghĩa vụ ñối với NH, gây tổn thất cho NH, ñó là khả

năng khách hàng không trả, trả ñầy ñủ, ñúng hạn cả gốc và lãi cho NH. Rủi ro

TD phát sinh khi một bên ñối tác không thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc nghĩa

vụ theo hợp ñồng ñối với NH.

Như vậy có thể nói rằng rủi ro TD có thể xuất hiện trong các mối quan hệ

mà trong ñó NH là chủ nợ, khách hàng là con nợ. Nó diễn ra trong quá trình cho

vay, chiết khấu công cụ chuyển nhượng và giấy tờ có giá, cho thuê tài chính, bảo

lãnh, bao thanh toán của NH. ðây còn gọi là rủi ro mất khả năng chi trả và rủi ro

sai hẹn, là loại rủi ro liên quan ñến chất lượng hoạt ñộng TD của NH.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

2.1.2.2. Phân loại

Căn cứ vào nguyên nhân phát sinh rủi ro, rủi ro TD ñược phân chia thành

các loại sau:

Rủi ro TD

Rủi ro giao dịch Rủi ro danh mục

Rủi ro lựa chọn Rủi ro bảo ñảm Rủi ro nghiệp vụ Rủi ro nội tại Rủi ro tập trung

Hình 2.1: Phân loại rủi ro tín dụng

- Rủi ro giao dịch: Là một hình thức của rủi ro TD mà nguyên nhân phát

sinh là do những hạn chế trong quá trình giao dịch và xét duyệt cho vay, ñánh giá

khách hàng. Có 03 bộ phận: rủi ro lựa chọn, rủi ro bảo ñảm và rủi ro nghiệp vụ.

+ Rủi ro lựa chọn: Là rủi ro có liên quan ñến quá trình ñánh giá và phân tích

TD, khi NH lựa chọn những phương án vay vốn có hiệu quả ñể ra quyết ñịnh cho vay.

+ Rủi ro bảo ñảm: Là rủi ro phát sinh từ các tiêu chuẩn bảo ñảm như:

Các ñiều khoản trong hợp ñồng cho vay, các loại tài sản ñảm bảo, chủ thể bảo

ñảm, cách thức ñảm bảo và mức cho vay trên giá trị của tài sản ñảm bảo.

+ Rủi ro nghiệp vụ: Là rủi ro liên quan ñến công tác quản lý khoản vay

và hoạt ñộng cho vay, bao gồm cả việc sử dụng hệ thống xếp hạng rủi ro và kỹ

thuật xử lý các khoản cho vay có vấn ñề.

- Rủi ro danh mục: Là một hình thức của rủi ro TD mà nguyên nhân phát

sinh là do những hạn chế trong quản lý danh mục cho vay của NH, ñược phân

chia thành 02 loại là rủi ro nội tại và rủi ro tập trung.

+ Rủi ro nội tại: Xuất phát từ các yếu tố, các ñặc ñiểm riêng, mang tính

riêng biệt bên trong của mỗi chủ thể ñi vay hoặc ngành, lĩnh vực kinh tế. Nó xuất

phát từ ñặc ñiểm hoạt ñộng hoặc ñặc ñiểm sử dụng vốn của khách hàng vay vốn.

+ Rủi ro tập trung: là trường hợp NH tập trung vốn cho vay quá nhiều

ñối với một số khách hàng, cho vay quá nhiều doanh nghiệp hoạt ñộng trong

cùng một ngành, lĩnh vực kinh tế; hoặc trong cùng một vùng ñịa lý nhất ñịnh;

hoặc cùng một loại hình cho vay có rủi ro cao.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

2.1.2.3. ðo lường rủi ro tín dụng

Một trong những tính chất cơ bản của tài chính là tính rủi ro. Có thể sử

dụng nhiều mô hình khác nhau ñể ñánh giá rủi ro TD. Nhưng ở ñây chúng ta sử

dụng mô hình ñịnh tính về rủi ro TD – Mô hình 6C. Việc sử dụng mô hình này

tương ñối ñơn giản, song hạn chế của mô hình này là nó phụ thuộc vào mức ñộ

chính xác của nguồn thông tin thu thập, khả năng dự báo cũng như trình ñộ phân

tích, ñánh giá của cán bộ TD. ðiều này liên quan ñến việc nghiên cứu chi tiết “6

khía cạnh – 6C” của khách hàng bao gồm:

- Tư cách người vay: Cán bộ TD phải chắc chắn rằng người vay có mục

ñích TD rõ ràng và có thiện chí nghiêm chỉnh trả nợ khi ñến hạn.

- Năng lực của người vay: Người ñi vay phải có năng lực pháp luật và năng

lực hành vi dân sự, người vay có phải là ñại diện hợp pháp của doanh nghiệp.

- Thu nhập của người vay: Xác ñịnh nguồn trả nợ của khách hàng vay.

- Bảo ñảm tiền vay: Là nguồn thu thứ hai ñược dùng ñể trả nợ vay cho NH.

- Các ñiều kiện: NH quy ñịnh các ñiều kiện tùy theo chính sách TD từng

thời kỳ.

- Kiểm soát: ðánh giá những ảnh hưởng do sự thay ñổi của luật pháp, quy

chế hoạt ñộng, khả năng khách hàng ñáp ứng các tiêu chuẩn của NH.

2.1.2.4. ðặc ñiểm của rủi ro tín dụng

ðể phòng ngừa rủi ro TD có hiệu quả thì việc nhận biết các ñặc ñiểm của

rủi ro TD rất cần thiết và hữu ích. Rủi ro TD có những ñặc ñiểm cơ bản sau:

- Rủi ro TD mang tính gián tiếp: Trong quan hệ TD, NH chuyển giao quyền

sử dụng vốn cho khách hàng. Rủi ro TD xảy ra khi khách hàng gặp những tổn

thất và thất bại trong quá trình sử dụng vốn, hay nói cách khác những rủi ro trong

hoạt ñộng kinh doanh của khách hàng là nguyên nhân chủ yếu gây nên rủi ro TD.

- Rủi ro TD có tính chất ña dạng và phức tạp, biểu hiện ở sự ña dạng, phức

tạp của nguyên nhân, hình thức, hậu quả của rủi ro. Do ñó, khi phòng ngừa và xử

lý rủi ro TD phải chú ý ñến mọi dấu hiệu rủi ro, nguyên nhân xuất phát, bản chất

và hậu quả do rủi ro TD ñem lại ñể có biện pháp phòng ngừa phù hợp.

- Rủi ro TD có tính tất yếu, nó luôn tồn tại và gắn liền với hoạt ñộng TD,

thông tin bất cân xứng làm cho NH không thể nhận biết ñược rủi ro một cách

toàn diện và ñầy ñủ. Bất cứ khoản vay nào cũng tiềm ẩn rủi ro, kinh doanh NH

thực chất là kinh doanh rủi ro ở mức phù hợp và ñạt ñược lợi nhuận tương ứng.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

2.1.2.5. Những căn cứ ñể xác ñịnh mức ñộ rủi ro tín dụng

Thông thường ñể ñánh giá chất lượng TD của NH người ta thường dùng

chỉ tiêu nợ quá hạn và kết quả phân loại nợ.

a. Nợ quá hạn

Nợ quá hạn là những khoản TD không hoàn trả ñúng hạn, không ñược

phép và không ñủ tiêu chuẩn ñể ñược gia hạn nợ.

b. Phân loại nợ

Theo quy ñịnh của NHNN theo nội dung quyết ñịnh số 493/2005/Qð-

NHNN ngày 22/04/2005 và quyết ñịnh số 18/2007/Qð-NHNN ngày 25/04/2007

của thống ñốc NHNN thì tổ chức TD thực hiện phân loại nợ thành 5 nhóm sau:

- Nhóm 1 (nợ ñủ tiêu chuẩn) bao gồm:

+ Các khoản nợ trong hạn và tổ chức TD ñánh giá có khả năng thu hồi ñầy

ñủ cả gốc và lãi ñúng hạn.

+ Các khoản nợ quá hạn dưới 10 ngày và tổ chức TD ñánh gái là có khả

năng thu hồi ñầy ñủ gốc và lãi bị quá hạn và thu hồi ñầy ñủ gốc và lãi ñúng thời

hạn còn lại.

+ Các khoản nợ khác ñược phân vào nhóm 1 theo quy ñịnh.

- Nhóm 2 (nợ cần chú ý) bao gồm:

+ Các khoản nợ quá hạn từ 10 ñến 90 ngày.

+ Các khoản nợ ñiều chỉnh kỳ hạn lần ñầu.

+ Các khoản nợ khác ñược phân vào nhóm 2 theo quy ñịnh.

- Nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) bao gồm:

+ Các khoản nợ quá hạn từ 91 ngày ñến 180 ngày.

+ Các khoản nợ gia hạn tời hạn trả nợ lần ñầu.

+ Các khoản nợ ñược miễn hoặc giảm lãi do khách hàng không ñủ khả

năng thanh toán lãi ñầy ñủ theo hợp ñồng TD.

+ Các khoản nợ khác ñược phân vào nhóm 3 theo quy ñịnh.

- Nhóm 4 (nợ nghi ngờ) bao gồm:

+ Các khoản nợ quá hạn từ 181 ñến 360 ngày.

+ Các khoản nợ cơ cấu thời hạn trả nợ lần ñầu quá hạn dưới 90 ngày theo

thời hạn trả nợ ñược cơ cấu lại lần ñầu.

+ Các khoản nợ cơ cấu lại thời gian trả nợ lần thứ hai.

+ Các khoản nợ khác ñược phân vào nhóm 4 theo quy ñịnh.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

- Nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) bao gồm:

+ Các khoản nợ quá hạn trên 360 ngày.

+ Các khoản nợ cơ cấu lại thời gian trả nợ lần ñầu quá hạn từ 90 ngày trở

lên theo thời hạn trả nợ ñược cơ cấu lại lần ñầu.

+ Các khoản nợ cơ cấu lần thứ hai quá hạn theo thời hạn trả nợ ñược cơ

cấu lần thứ hai.

+ Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ ba trở lên.

+ Các khoản nợ khoanh, nợ chờ xử lý.

+ Các khoản nợ khác ñược phân vào nhóm năm theo quy ñịnh.

Bên cạnh ñó, quy ñịnh này cũng nêu rõ, thời gian ñể thăng hạng nợ (ví dụ

từ nhóm 2 lên nhóm 1,…) là 6 tháng ñối với khoản nợ trung dài hạn và 03 tháng

ñối với khoản nợ ngắn hạn kể từ ngày khách hàng trả ñầy ñủ gốc và lãi của khoản

vay bị quá hạn hoặc khoản nợ ñược cơ cấu lại thời hạn trả nợ. Và toàn bộ dư nợ

của khách hàng tại các tổ chức TD ñược phân vào cùng một nhóm nợ. Ví dụ:

Khách hàng có hai khoản nợ trở lên tại các tổ chức TD mà có bất cứ một khoản

nợ nào ñược phân vào nhóm có rủi ro cao hơn các khoản nợ còn lại thì toàn bộ

các khoản nợ còn lại của khách hàng phải ñược tổ chức TD phân vào nhóm nợ có

ñộ rủi ro cao nhất ñó.

Nợ xấu là các khoản nợ thuộc các nhóm 3, 4 và 5. Chúng có những ñặc

trưng cơ bản sau:

+ Khách hàng ñã không thực hiện nghĩa vụ trả nợ với NH khi các cam kết

này ñã ñến hạn.

+ Tình hình tài chính của khách hàng ñang có chiếu hướng xấu, có thể dẫn

ñến khả năng NH không thu ñược ñầy ñủ gốc và lãi.

+ Tài sản ñảm bảo ñược ñánh giá là giá trị phát mãi không ñủ trang trải nợ

gốc và lãi.

+ Thông thường là những khoản nợ ñã ñược gia hạn nợ, hoặc những

khoản nợ quá hạn trên 90 ngày.

Tóm lại, một khoản nợ nếu có ñủ cơ sở ñể ñánh giá khả năng trả nợ của

khách hàng bị suy giảm thì phải tính một cách chính xác, minh bạch ñể phân loại

nợ phù hợp với mức ñộ rủi ro. Một NH có tỷ lệ nợ xấu dưới 5% ñược coi là nằm

trong giới hạn cho phép, khi tỷ lệ nợ xấu vượt quá tỷ lệ 5% cần phải xem xét, rà

soát lại danh mục ñầu tư của mình một cách ñầy ñủ, chi tiết và thận trọng hơn.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

2.1.2.6. Nguyên nhân dẫn ñến rủi ro tín dụng

Tìm hiểu và nhận diện những nguyên nhân gây ra rủi ro TD giúp NH có

biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Có 3 nhóm nguyên nhân cơ bản sau ñây:

- Những nguyên dân thuộc về năng lực quản trị của NH:

+ Chính sách TD không hợp lý, chạy theo lợi nhuận dẫn ñến cho vay ñầu

tư quá liều lĩnh, tập trung nguồn vốn cho vay quá nhiều vào một doanh nghiệp

hoặc một ngành kinh tế nào ñó.

+ Do thiếu am hiểu thị trường, thiếu thông tin hoặc phân tích thông tin

không ñầy ñủ dẫn ñến cho vay và ñầu tư không hợp lý.

+ Do tính chất cạnh tranh nên các NH mong muốn có tỷ trọng, thị phần

cao hơn các NH khác.

+ Cán bộ TD không tuân thủ chính sách TD, không chấp hành ñúng quy

trình cho vay. Cán bộ TD yếu kém về nghiệp vụ, vi phạm ñạo ñức kinh doanh.

+ ðịnh giá tài sản không chính xác, không thực hiện ñầy ñủ các thủ tục

pháp lý cần thiết hoặc không ñảm bảo các nguyên tắc của tài sản là: Dễ ñịnh giá,

dễ chuyển nhượng quyền sở hữu, dễ tiêu thụ.

- Các nguyên nhân thuộc về phía khách hàng:

+ Do khách hàng vay vốn thiếu năng lực pháp lý.

+ Sử dụng vốn vay sai mục ñích, kém hiệu quả.

+ Do kinh doanh thua lỗ liên tục, hàng hóa không tiêu thụ ñược.

+ Quản lý vốn không hợp lý dẫn ñến thiếu thanh khoản.

+ Chủ doanh nghiệp vay vốn thiếu năng lực ñiều hành, tham ô, lùa ñảo.

+ Do mất ñoàn kết trong nội bộ Hội ñồng quản trị, ban ñiều hành.

- Các nguyên nhân khách quan liên quan ñến môi trường bên ngoài:

+ Do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn,…

+ Tình hình an ninh, trong nước, trong khu vực bất ổn.

+ Do khủng hoảng hoặc suy thoái kinh tế, lạm phát, mất thăng bằng cán

cân thanh toán quốc tế, tỷ giá hối ñoái biến ñộng bất thường.

+ Môi trường pháp lý không thuận lợi, lỏng lẻo trong quản lý vĩ mô.

Tóm lại, các nguyên nhân gây ra rủi ro TD rất ña dạng, có những nguyên

nhân khách quan và nguyên nhân do chủ thể tham gia quan hệ TD. Những

nguyên nhân chủ quan do các chủ thể có ảnh hưởng rất lớn ñến chất lượng TD và

NH có thể kiểm soát ñược nếu có những biện pháp thích hợp.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

2.1.2.7. Hậu quả của rủi ro rín dụng

Rủi ro TD luôn tiềm ẩn trong kinh doanh NH và ñã gây ra những hậu quả

nghiêm trọng, ảnh hưởng nhiều mặt ñến ñời sống kinh tế - xã hội của mỗi quốc

gia, thậm chí có thể lan rộng trên phạm vi toàn cầu.

- ðối với NH bị rủi ro: Do không thu hồi ñược nợ (gốc, lãi và các loại phí)

làm cho nguồn vốn NH bị thất thoát, trong khi NH vẫn phải chi trả tiền lãi cho

nguồn vốn hoạt ñộng, làm cho lợi nhuận bị giảm sút, thậm chí nếu trầm trọng

hơn thì có thể bị phá sản.

- ðối với hệ thống NH: Hoạt ñộng của một NH trong một quốc gia có liên

quan ñến hệ thống NH, các tổ chức kinh tế, xã hội và cá nhân trong nền kinh tế.

Do vậy, nếu một NH có kết quả hoạt ñộng xấu, thậm chí dẫn ñến mất khả năng

thanh toán và phá sản thì sẽ có những tác ñộng dây chuyền ảnh hưởng xấu các

NH và các bộ phận kinh tế khác. Nếu không có sự can thiệp kịp thời của NHNN

và Chính phủ thì tâm lý sợ mất tiền sẽ lây lan ñến toàn bộ người gửi tiền và họ sẽ

ñồng loạt rút tiền tại các NHTM làm cho các NH khác cũng rơi vào tình trạng

mất khả năng thanh toán.

- ðối với nền kinh tế: NH có mối quan hệ chặt chẽ với nền kinh tế, là kênh

thu hút và bơm tiền cho nền kinh tế, vì vậy rủi ro TD gây nên sự phá sản một NH

sẽ làm cho nền kinh tế bị rối loạn, hoạt ñộng kinh tế bị mất ổn ñịnh và ngưng trệ,

mất bình ổn về quan hệ cung cấu, lạm phát, thất nghiệp, tệ nạn xã hội gia tăng,

tình hình an ninh chính trị bất ổn,…

- Trong quan hệ kinh tế ñối ngoại: Làm ảnh hưởng ñến vị thế và hình ảnh

của hệ thống tài chính - NH quốc gia, cũng như toàn bộ nền kinh tế của quốc gia

ñó trên trường quốc tế. Khả năng thu hút vốn ñầu tư nước ngoài vào nước ta bị

giảm xuống.

Tóm lại, rủi ro TD của một NH xảy ra sẽ gây ảnh hưởng ở các mức ñộ

khác nhau. Nhẹ nhất là NH bị giảm lợi nhuận khi phải trích lập quỹ dự phòng,

không thu hồi ñược lãi cho vay. Nặng nhất NH không thu ñược vốn gốc, lãi vay.

Nếu nợ thất thu với tỷ lệ cao dẫn ñến NH bị lỗ và mất vốn. Nếu tình trạng này

kéo dài không khắc phục ñược NH sẽ bị phá sản, gây hậu quả nghiêm trọng cho

nền kinh tế nói chung và hệ thống NH nói riêng. Chính vì vậy, khi phân tích rủi

ro ñòi hỏi các nhà quản trị NH phải hết sức thận trọng ñể có những biện pháp

thích hợp nhằm giảm thiểu rủi ro trong cho vay.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

2.1.2.8. Phương pháp quản lý rủi ro TD

Thực hiện ñúng các quy ñịnh của pháp luật về cho vay, bảo lãnh, cho thuê

tài chính, chiết khấu, bao thanh toán và bảo ñảm tiền vay, xem xét thật cẩn thận

trước khi ñưa ra quyết ñịnh cho vay có bảo ñảm bằng tài sản, không có bảo ñảm

bằng tài sản hoặc cho vay có bảo ñảm bằng tài sản hình thành từ vốn vay. ðặc

biệt chú trọng các giải pháp thu hồi nợ vay, nâng cao chất lượng TD không ñể nợ

xấu gia tăng.

Phải tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành các nguyên tắc, thủ tục

cho vay và cấp TD khác ñể tránh xảy ra sự cố gây thất thoát tài sản. Sắp xếp lại

tổ chức bộ máy, tăng cường công tác ñào tạo cán bộ ñể ñáp ứng yêu cầu kinh

doanh NH trong ñiều kiện hội nhập quốc tế.

Xây dựng hệ thống xếp hạng TD nội bộ phù hợp với hoạt ñộng kinh

doanh, ñối tượng khách hàng, tính chất rủi ro của khoản nợ.

Thực hiện chính sách quản lý rủi ro TD, mô hình giám sát rủi ro TD,

phương pháp xác ñịnh và ño lường rủi ro TD có hiệu quả, trong ñó bao gồm:

Cách thức ñánh giá về khả năng trả nợ của khách hàng, hợp ñồng TD, các tài sản

ñảm bảo, khả năng thu hồi nợ và quản lý nợ của tổ chức TD.

Thực hiện các quy ñịnh ñảm bảo kiểm soát rủi ro và an toàn hoạt ñộng TD.

ðối với các trường hợp dây dưa nhận nợ và trả nợ vay, cần áp dụng các

biện pháp kiên quyết, ñúng pháp luật ñể thu hồi nợ vay, kể cả việc xử lý tài sản

cố ñịnh, cầm cố và bảo lãnh, khởi kiện lên cơ quan tòa án.

Bảo hiểm tiền vay, nghĩa là NH chuyển toàn bộ rủi ro cho cơ quan bảo

hiểm chuyên nghiệp. Phải có một chính sách TD hợp lý và duy trì các khoản dự

phòng ñể ñối phó với rủi ro. Thực hiện tốt việc thẩm ñịnh và khả năng trả nợ.

Rủi ro TD có thể phát sinh do rất nhiều nguyên nhân chủ quan hoặc khách

quan. Các biện pháp phòng chống rủi ro có thể nằm trong tầm tay của các NHTM

nhưng cũng có những biệp pháp vượt ngoài khả năng của riêng từng NH, liên

quan ñến vấn ñề nội tại của bản thân nền kinh tế ñang chuyển ñổi, ñang ñịnh

hướng mô hình phát triển ở VN. Trong tầm tay của các NH, rủi ro TD phụ thuộc

vào năng lực của cán bộ TD trong việc phát triển và hạn chế rủi ro từ lúc xem xét

quyết ñịnh cho vay cũng như trong suốt thời gian vay. Năng lực cấp TD phụ

thuộc vào chuyên môn của cán bộ TD và các nguồn lực của NH về nhân sự cũng

như về cơ sở vật chất.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 2.1.3. Các chỉ tiêu ñánh giá, phân tích hoạt ñộng kinh doanh, hiệu quả

hoạt ñộng TD và ño lường rủi ro TD

2.1.3.1. Các chỉ tiêu phân tích hoạt ñộng kinh doanh

a. Hệ số doanh lợi

Lợi nhuận ròng = Doanh thu Hệ số doanh lợi

Chỉ số này cho biết hiệu quả của một ñồng thu nhập tạo ra bao nhiêu ñồng

lợi nhuận ròng. ðồng thời ñánh giá hiệu quả quản lý thu nhập của NH. Cụ thể,

chỉ số này cao chứng tỏ NH có những biện pháp tích cực trong việc giảm chi phí

và tăng lợi nhuận của NH.

b. Hệ số sử dụng tài sản

Tổng doanh thu = Hệ số sử dụng tài sản Tổng tài sản

Hệ số sử dụng tài sản có nghĩa là với một ñồng tài sản ñem vào hoạt ñộng

kinh doanh thì thu về bao nhiêu ñồng doanh thu. Chỉ số này ño lường hiệu quả sử

dụng tài sản của NH, chỉ số này cao chứng tỏ NH ñã phân bổ tài sản ñầu tư một

cách hợp lý và hiệu quả tạo nền tảng cho việc tăng lợi nhuận của NHTM.

c. Hệ số lợi nhuận (ROA: Return on Asset)

Lợi nhuận ròng = Tổng tài sản Hệ số lợi nhuận (ROA)

ROA giúp cho nhà phân tích xác ñịnh hiệu quả kinh doanh của một ñồng

tài sản, hay khả năng sinh lời của tài sản. ROA lớn chứng tỏ hiệu quả kinh doanh

của NH tốt, NH có sự sắp xếp, phân bổ và quản lý tài sản một cách hiệu quả, có

sự ñiều ñộng linh hoạt giữa các hạn mục trên tài sản trước những biến ñộng của

nền kinh tế. Nếu ROA quá lớn nhà phân tích sẽ lo lắng vì rủi ro luôn song song

với lợi nhuận. Vì vậy, việc so sánh giữa các kỳ hoạch toán có thể rút ra nguyên

nhân thành công hoặc thất bại của NH.

d. Thu nhập trên chi phí

Tổng thu nhập x 100% <=5% = Tổng chi phí Thu nhập trên chi phí

Chỉ tiêu này giúp ta ñánh giá hiệu quả hoạt ñông kinh doanh, mức ñộ phù

hợp của phương thức hoạt ñộng. Tức là khi bỏ ra một ñồng chi phí sẽ thu ñược

bao nhiêu ñồng thu nhập.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 2.1.3.2. Các chỉ tiêu ñánh giá hiệu quả hoạt ñộng và ño lường rủi ro TD

a. Hệ số rủi ro TD

Nợ xấu x 100% <=5% Hệ số rủi ro TD = Tổng dư nợ

Chỉ tiêu này phản ánh chất lượng TD, tỷ lệ này càng thấp càng tốt. Thực

tế, rủi ro trong kinh doanh là không tránh khỏi, nên NH thường chấp nhận một tỷ

lệ nhất ñịnh ñược coi là giới hạn an toàn. Mức giới hạn này ở mỗi nước là khác

nhau, riêng ở VN hiện nay chấp nhận tỷ lệ là 5%.

Rủi ro theo phân loại nợ = Nợ quá hạn theo nhóm / Tổng dư nợ.

Rủi ro theo ngành = Nợ quá hạn theo ngành / Tổng dư nợ.

Rủi ro theo thời hạn nợ = Nợ quá hạn theo thời hạn/ Tổng dư nợ.

b. Nợ xấu trên dự phòng rủi ro TD

Nợ xấu x 100% Dự phòng rủi ro TD Nợ xấu/Dự phòng rủi ro TD =

Chỉ tiêu này phản ánh khả năng bù ñắp tổn thất của NH khi rủi ro TD xảy ra.

c. Tổng dư nợ trên nguồn vốn huy ñộng

Tổng dư nợ

Nguồn vốn huy ñộng Dư nợ trên vốn huy ñộng = X 100% nợ

Chỉ tiêu này giúp ta so sánh khả năng cho vay với khả năng huy ñộng vốn,

ñồng thời xác ñịnh hiệu quả của một ñồng vốn huy ñộng. Thông thường chỉ tiêu

này càng lớn chứng tỏ NH sử dụng nhiều vốn huy ñộng và hoạt ñộng của NH sẽ

hiệu quả hơn, ñiều này sẽ không ñúng. Vậy tỷ lệ này lớn tốt hay nhỏ tốt? Chúng ta

chưa thể khẳng ñịnh ñược, bởi nếu tiền gửi ít hơn tiền cho vay thì NH phải tìm

kiếm nguồn vốn có chi phí cao hơn, còn nếu tiền gửi nhiều hơn tiền cho vay thì

NH sẽ rơi vào tình trạng thừa vốn. Do ñó, chỉ tiêu này chỉ mang tính tương ñối

giúp chúng ta so sánh khả năng cho vay và huy ñộng vốn của một NH.

d. Hệ số thu nợ Doanh số thu nợ x 100% Hệ số thu nợ = Doanh số cho vay

Chỉ tiêu này cho biết khả năng thu hồi nợ của NH khi cho khách hàng vay,

NH sẽ thu lại ñược bao nhiêu phần trăm khi sử dụng chính số tiền cho vay của

mình. Nếu tỷ lệ này càng cao cho thấy khả năng thu hồi nợ của NH là rất tốt, NH

hoạt ñộng có hiệu quả.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

e. Vòng quay vốn TD Doanh số thu nợ x 100% Vòng quay vốn TD = Dư nợ bình quân

ðây là chỉ tiêu phản ánh số vòng luân chuyển của vốn vay (thường là 1

năm). Chỉ tiêu này càng tăng thì tính tổ chức, quản lý TD càng tốt, chất lượng

cho vay càng cao. Nó còn ño lường tốc ñộ luân chuyển vốn TD của NH, phản

ánh số vốn ñầu tư ñược quay vòng nhanh hay chậm. Nếu số lần vòng quay vốn

TD càng cao thì ñồng vốn của NH quay càng nhanh, luân chuyển liên tục ñạt

hiệu quả cao. Thời gian thu hồi nợ của NH là nhanh hay chậm thì ñược chỉ tiêu

vòng quay vốn TD vận dụng một cách hữu hiệu. Vòng quay vốn TD càng lớn,

càng nhanh chóng chứng tỏ hoạt ñộng kinh doanh của NH tốt.

f. Thời gian thu nợ bình quân Dư nợ bình quân x 360 ngày Thời gian thu nợ bình quân = Doanh số thu nợ

ðây là chỉ tiêu phản ánh tốc ñộ thu hồi nợ nhanh hay chậm về mặt thời

gian, chỉ tiêu này càng nhỏ thì khả năng thu hồi nợ của NH càng cao, tốc ñộ luân

chuyển vốn của NH càng nhanh.

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.2.1. Phương pháp chọn vùng nghiên cứu

ðầm Dơi là một huyện chuyên về nuôi trồng thủy sản, dân cư sống thưa

thớt, chủ yếu là ở nông thôn, công nghiệp, dịch vụ chưa phát triển. Huyện ñang

từng bước phát huy hết thế mạnh về nguồn nhân lực và tiềm năng sẵn có tại ñịa

phương ñể hoà nhập vào sự phát triển chung của tỉnh nhà và cả nước. Mục tiêu

của huyện trong thời gian tới là tập trung ñầu tư phát triển luân canh một vụ lúa

trên ñất nuôi tôm, phù hợp với ñiều kiện và lợi thế của từng tiểu vùng, khu vực

trên ñịa bàn huyện. Vì vậy, việc tăng năng suất nuôi trồng thuỷ sản, ñiện khí hoá

nông thôn, phát triển công thương nghiệp, ñầu tư cơ sở hạ tầng, dịch vụ, tạo ra

sản phẩm có giá trị xuất khẩu cao. Một trong những vấn ñề quan trọng gây khó

khăn nhất là nguồn vốn ñầu tư ban ñầu ñể có thể làm trỗi dậy một nền kinh tế ñầy

tiềm năng. Thông qua việc cho vay và huy ñộng vốn, NH sẽ kích thích tiết kiệm

và ñẩy mạnh ñầu tư, trong ñó NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi có vai trò rất quan

trọng trong việc góp phần thực hiện tăng trưởng kinh tế ñúng hướng, ñể nền kinh

tế của huyện nhà ngày càng phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện ñại hóa.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu

Thu thập số liệu trực tiếp từ chi nhánh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi -

tỉnh Cà Mau qua 3 năm 2006, 2007, 2008. Cụ thể qua:

+ Báo cáo kết quả hoạt ñộng kinh doanh qua 3 năm 2006 ñến 2008. + Bảng cân ñối kế toán qua 3 năm. + Bảng báo cáo: doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dư nợ, nợ quá hạn.

+ Thu thập thông tin, sách báo và tạp chí.

+ Thu thập thông tin, tin tức thực tế trên ñịa bàn huyện ðầm Dơi.

2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu

2.2.3.1. Phương pháp so sánh

- Phương pháp so sánh bằng số tuyệt ñối: Là kết quả của phép trừ giữa trị số

của kỳ phân tích với kỳ gốc của chỉ tiêu kinh tế. Ví dụ: So sánh giữa kết quả thực

hiện với kế hoạch hoặc giữa thực hiện kỳ này và thực hiện kỳ trước.

∆y = y1 - yo

Trong ñó: yo : Chỉ tiêu năm trước

y1 : Chỉ tiêu năm sau

∆y : Là phần chệnh lệch tăng, giảm của các chỉ tiêu kinh tế.

Phương pháp này sử dụng ñể so sánh số liệu năm tính với số liệu năm

trước của các chỉ tiêu xem có biến ñộng không và tìm ra nguyên nhân biến ñộng

của các chỉ tiêu kinh tế, từ ñó ñề ra biện pháp khắc phục.

- Phương pháp so sánh bằng số tương ñối: Là tỷ lệ phần trăm (%) của chỉ

tiêu phân tích so với chỉ tiêu gốc, là kết quả của phép chia giữa trị số của kỳ phân

tích so với kỳ gốc của các chỉ tiêu kinh tế.

x 100 - 100% ∆y = y1 yo

Trong ñó: yo : Chỉ tiêu năm trước.

y1 : Chỉ tiêu năm sau.

∆y : Biểu hiện tốc ñộ tăng trưởng của các chỉ tiêu kinh tế.

Phương pháp dùng ñể làm rõ tình hình biến ñộng mức ñộ của các chỉ tiêu

kinh tế trong thời gian nào ñó. So sánh tốc ñộ tăng trưởng của chỉ tiêu giữa các

năm và so sánh tốc ñộ tăng trưởng giữa các chỉ tiêu. Từ ñó tìm ra nguyên nhân và

biện pháp khắc phục.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

2.2.3.2. Phương pháp thống kê mô tả

Thống kê mô tả là tổng hợp các phương pháp ño lường, mô tả và trình bày

số liệu ñược ứng dụng bằng cách rút ra những kết luận dựa trên những số liệu và

thông tin ñược thu thập trong ñiều kiện không chắc chắn. Thống kê mô tả ñược

sử dụng ñể mô tả những ñặc tính cơ bản của dữ liệu thu thập ñược từ nghiên cứu

thực nghiệm qua các cách thức khác nhau. Tạo ra nền tảng của mọi phân tích

ñịnh lượng về số liệu. ðể hiểu ñược các hiện tượng và ra quyết ñịnh ñúng ñắn,

cần nắm ñược các phương pháp cơ bản của mô tả dữ liệu. Có rất nhiều kỹ thuật

hay ñược sử dụng. Thống kê mô tả sử dụng các phương pháp:

- Biểu diễn dữ liệu bằng ñồ họa trong ñó các ñồ thị mô tả dữ liệu hoặc giúp

so sánh dữ liệu.

- Biểu diễn dữ liệu thành các bảng số liệu tóm tắt về dữ liệu.

- Phương pháp thống kê mô tả còn ñược sử dụng trong việc mô tả và phân

tích các số liệu tổng quan về hệ thống TD trên ñịa bàn huyện ðầm Dơi.

Dựa trên nội dung, ý nghĩa của các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả hoạt ñộng

TD và rủi ro TD cho từng ñối tượng phân tích, phân tích, giải thích và ñánh giá

các chỉ tiêu ñánh giá những biến ñộng của những chỉ số ñó. Qua ñó có những

biện pháp ñiều chỉnh hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt ñộng cho NH.

Ngoài ra còn sử dụng phương pháp tổng hợp và ñánh giá số liệu qua các

năm, kết hợp với phương pháp phân tích tỷ trọng. Dùng biểu ñồ ñể phân tích

nhằm làm rõ vấn ñề. ði thực tế xuống từng hộ nông dân ñể thấy rõ tình hình hoạt

ñộng sản xuất kinh doanh của hộ. Tham khảo ý kiến của cán bộ lãnh ñạo tại NH,

các anh chị cán bộ TD về các vấn ñề có liên quan ñể tiến hành phân tích.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Chương 3:

PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG TẠI NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

HUYỆN ðẦM DƠI - TỈNH CÀ MAU

3.1. VÀI NÉT VỀ HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU

3.1.1. ðiều kiện tự nhiên

3.1.1.1. Vị trí ñịa lý

ðầm Dơi là một huyện của tỉnh Cà Mau, ñược ñổi tên từ huyện Ngọc

Hiển của tỉnh Minh Hải từ ngày 12 tháng 10 năm 1984. Huyện ðầm Dơi nằm ở

Phía ðông Nam tỉnh Cà Mau. Phía Bắc giáp Thành phố Cà Mau và tỉnh Bạc

Liêu, Phía Nam giáp với huyện Ngọc Hiển, Phía Tây giáp với huyện Cái Nước,

Phía ðông giáp với biển ðông. Về ñơn vị hành chính, huyện ðầm Dơi ñược chia

thành 15 xã, 1 thị trấn. Huyện ðầm Dơi có chiều dài bờ biển 22km, có cửa biển

Gành Hào, Hố Gùi, Giá Lồng ðèn,…là tiền ñề phát triển kinh tế biển.

Huyện ðầm Dơi là một trong 7 ñơn vị hành chính tỉnh Cà Mau, diện tích

ñất tự nhiên của huyện là 78.204, 04 hecta, bằng 15% diện tích toàn tỉnh Cà Mau.

3.1.1.2. ðiều kiện khí hậu

Huyện có khí hậu nhiệt ñới gió mùa, mang ñặc trưng của khí hậu ven biển cận xích ñạo. Nhiệt ñộ trung bình trong năm là 26,50C, tháng nóng nhất trong năm là tháng tư nhiệt ñộ trung bình là 27,80C, tháng lạnh nhất trong năm là tháng giêng nhiệt ñộ trung bình là 250C.

Số giờ nắng trung bình trong năm là 2500 giờ, lượng bức xạ trực tiếp cao,

lượng mưa trung bình hàng năm thường thấp hơn các huyện khác trong tỉnh

khoảng 2000mm. Lượng mưa có sự phân bổ khác nhau, càng về cửa Gành Hào

lượng mưa càng giảm và hình thành hai vùng có lượng mưa khác nhau: Vùng

Phía Tây và Tây Nam huyện có lượng mưa trên 1800mm, vùng ðông Bắc huyện

có lượng mưa dưới 1800mm.

Với nền nhiệt ñộ cao, gió thịnh hành theo mùa lượng bốc hơi trung bình

hàng năm khoảng 4mm/ngày vào mùa khô và 2mm/ngày vào mùa mưa. ðộ ẩm

trung bình là 85,6%, tháng khô nhất là tháng 3 ñộ ẩm trung bình là 79%.

ðộ mặn nước sông: Vào mùa khô nước kênh rạch hoàn toàn là nước mặn,

khu vực cửa sông có ñộ mặn tương ñương ñộ mặn nước biển.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

3.1.1.3. Tài nguyên thiên nhiên

- Tài nguyên ñất: Tổng diện tích ñất tự nhiên của huyện là 78.204,04 hecta.

Trong ñó ñất sản xuất nông nghiệp là 63.320,22 hecta, chiếm 80,97% diện tích

ñất tự nhiên, ñất lâm nghiệp có rừng 8.008,6 hecta chiếm 10,24%. ðất ở 933,65

hecta chiến 1,19%. ðất chuyên dùng 2.820,8 hecta, chiếm 3,61%. ðất chưa sử

dụng và sông rạch 3121,68 hecta chiếm 3,99%.

- Tài nguyên nước: Nước mưa và nước ngầm hiện là nguồn nước chủ yếu

ñể cung cấp cho sản xuất nông nghiệp và một phần cho sinh hoạt.

- Tài nguyên rừng: Diện tích ñất lâm nghiệp của huyện là 11.366 hecta, tập

trung ở 3 xã: Nguyễn Huân, Tân Tiến và Tân Thuận. Lâm ngư trường ðầm Dơi có

diện tích 10.230 hecta, xã Tân Thuận có 1004 hecta, xã Tân Duyệt có 132 hecta.

- Tài nguyên biển: Tiềm năng kinh tế biển là một trong những thế mạnh của

huyện, vùng biển Cà Mau là một trong 4 ngư trường lớn của cả nước, trữ lượng

lớn, chủng loại ña dạng, nhiều loại có giá trị kinh tế cao.

- Tài nguyên du lịch: ðầm Dơi có tiềm năng du lịch sinh thái và du lịch

biển, trong ñó sân chim ðầm Dơi và bãi cát tại biển Giá Lồng ðèn là những nơi

có khả năng thu hút nhiều khách trong và ngoài nước ñến thăm quan.

3.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội

ðầm Dơi trước ñây là vùng ñất trồng lúa, thực hiện chuyển ñổi cơ cấu sản

xuất, hiện nay toàn huyện có 62.059 hecta ñất nuôi trồng thủy sản, trong ñó có

762 hecta ñất nuôi tôm công nghiệp, 360 hecta ñất nôi tôm quảng canh cải tiến.

Cơ cấu kinh tế của huyện ñược xác ñịnh là nông – lâm – ngư nghiệp và

dịch vụ. Hiện nay huyện ñang tập trung ñầu tư cho chuyển dịch cơ cấu sản xuất

nuôi trồng thủy sản, phù hợp với ñiều kiện tự nhiên sinh thái nhằm nâng cao tối

ña hoá lợi nhuận trên một ñơn vị diện tích sản xuất, qua ñó kéo theo sự phát triển

của công nghiệp và dịch vụ.

Nhìn chung, huyện ñã xác ñịnh ñược một hướng ñi ñúng ñể nền kinh tế

huyện ngày càng tăng trưởng, có những bước phát triển tốt, nhiều mô hình sản

xuất mới ñược nhân rộng, ñời sống nhân dân ñược cải thiện, nông thôn từng

bước ñược ñổi mới. Kinh tế của huyện ngày càng phát triển trên mọi lĩnh vực,

khai thác ñược mọi tiềm năng kinh tế, tạo bước phát triển nông nghiệp nông thôn

theo hướng phát triển công nghiệp hóa hiện ñại hóa. ðó là ñiều kiện thuận lợi ñể

NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi mở rộng cho vay.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 3.2. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH & PHÁT TRIỂN CỦA NHNo & PTNT

HUYỆN ðẦM DƠI - TỈNH CÀ MAU

3.2.1. Lịch sử hình thành

Năm 1988: Agribank ñược thành lập theo Nghị ñịnh số 53/HðBT ngày

26/3/1988 của Hội ñồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) về việc thành lập các NH

chuyên doanh, trong ñó có NH Phát triển Nông nghiệp VN hoạt ñộng trong lĩnh

vực nông nghiệp. Lịch sử Agribank có nhiều thăng trầm và dấu ấn ñáng ghi nhớ,

với những tên gọi khác nhau của từng thời kỳ phát triển kinh tế ñất nước. Chính

sự trải nghiệm qua những thăng trầm thử thách ấy ñã tôi luyện lên một bản lĩnh,

một ý chí, một phong cách nghề nghiệp. Luôn vượt lên khó khăn có những sáng

tạo, cách làm mới trong gánh vác sứ mệnh mà ðảng và NN tin tưởng giao phó.

Bước sang giai ñoạn lịch sử mới với việc ñổi tên thành NHNo & PTNTVN

hoạt ñộng theo mô hình tổng công ty. Từ năm 1996 hoạt ñộng của Agribank có sự

thay ñổi về chất, vừa kế thừa và phát huy truyền thống, vừa tạo ñược những yếu tố

ñột phá trên nhiều phương diện về lĩnh vực tài chính, công nghệ, tổ chức, cán bộ

và quản trị ñiều hành hướng ñến chuẩn mực, thông lệ hiện ñại. ðặc biệt từ cuối

năm 2006 ñến nay, bằng những giải pháp mang tính ñột phá và cách làm mới,

Agribank thực sự khởi sắc. ðến cuối năm 2007, tổng tài sản ñạt 325.802 tỷ ñồng

tương ñương với 20 tỷ USD gấp lần 220 lần so với ngày ñầu thành lập. Tổng dư

nợ cho vay nền kinh tế ñạt 242.102 tỷ ñồng. Trong ñó: Cho vay nông nghiệp

chiếm trên 70% với trên 10 triệu hộ gia ñình, cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ

chiếm trên 36% với gần 3 vạn doanh nghiệp. Tổng nguồn vốn 295.048 tỷ ñồng và

gần như hoàn toàn là vốn huy ñộng. Nếu như tổng nguồn vốn năm 1988 chỉ có

575 tỷ ñồng thì ñến cuối năm 2008, tổng nguồn vốn ñạt 363.001 tỷ ñồng gấp 600

lần so với năm 1988. Tổng dư nợ nền kinh tế tính ñến hết ngày 31/12/2008 ñạt

284,617 tỷ ñồng, tổng tài sản 386.868 tỷ ñồng.

NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ñược thành lập vào ngày 26 tháng 03 năm

1998 do hội ñồng bộ trưởng (nay là chính phủ) ban hành nghị ñịnh 53/HðBT, ñến

tháng 07 năm 1998 mới chính thức ñi vào hoạt ñộng. NHNo & PTNT huyện ðầm

Dơi là chi nhánh của NHNo & PTNT tỉnh Cà Mau, có trụ sở ñặt tại khóm IV Thị

Trấn ðầm Dơi, tỉnh Cà Mau. Là một ñại diện pháp nhân thuộc hệ thống NHTM

quốc doanh, hoạt ñộng kinh doanh tổng hợp trên lĩnh vực tiền tệ, TD thanh toán và

dịch vụ về NH theo quy chế tổ chức hoạt ñộng của NHNo & PTNTVN.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

3.2.2. Quá trình phát triển của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

Những năm ñầu ñi vào hoạt ñộng ñã gặp nhiều khó khăn, ở vào thời ñiểm

ñó nhiều người gọi NH là 8 nhất: Thiếu vốn nhất, ñông người nhất, nghiệp vụ

yếu nhất, chi phí cao nhất, dư nợ thấp nhất, nợ quá hạn nhiều nhất, kinh doanh

thua lỗ nhất, tổn thất rủi ro cao nhất. Những khó khăn ñó ñã không cản trở ñược

quyết tâm vương lên của NHNo ðầm Dơi. Sau những năm ñổi mới, NHNo ðầm

Dơi ñã có những chuyển biến mang ý nghĩa quyết ñịnh trong quá trình hoạt ñộng

kinh doanh, ñã vận dụng tốt những ñiểm mạnh ñể phát huy, là NH lớn nhất, uy

tín nhất trên ñịa bàn huyện về kinh doanh trong lĩnh vực tài chính – tiền tệ. Lợi

nhuận ñạt tốc ñộ tăng trưởng cao ñã hình thành nên bộ mặt của NH như hôm nay.

NHNo ðầm Dơi không ngừng mở rộng hoạt ñộng kinh doanh trên nhiều

lĩnh vực nhằm ñáp ứng nhu cầu của khách hàng, thông qua cải tiến phong cách

làm việc, quy trình, thủ tục ñầu tư và áp dụng nhiều loại hình dịch vụ với nhiều

tiện ích mới,… Từ ñó NHNo ðầm Dơi ñã tận dụng ñược mọi khả năng ñể nâng

cao hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh, ña dạng hoá các hình thức huy ñộng vốn và

cho vay. Luôn giữ vị trí chủ ñạo trên thị trường tài chính trong việc góp phần

phát triển nông thôn và cải thiện ñời sống của người dân.

3.3. THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN CỦA NHNo & PTNT HUYỆN

ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU

3.3.1. Thuận lợi

- Chi nhánh NH huyện ðầm Dơi nằm ở vị trí trung tâm của huyện nên tạo

ñiều kiện thuận lợi cho NH trong công tác huy ñộng vốn, thu hút ñược nhiều vốn

nhàn rỗi trong khu vực ñông ñúc dân cư.

- NH có ñội ngũ cán bộ nhiều kinh nghiệm với nhiều năm công tác tại NH,

luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ ñược giao.

- Do NH ñóng ở ñịa bàn mà phần lớn dân cư sống bằng nghề nông, nhu cầu

vốn cho sản xuất và tái sản xuất nuôi trồng thủy sản là dưới 12 tháng nên việc cho

vay vốn sản xuất thủy sản của NH là rất phù hợp với nhu cầu vốn lớn của NH.

- NH hoạt ñộng rất lâu và có hiệu quả, tạo ñược nềm tin, uy tín với khách

hàng trên ñịa bàn.

- Huyện ðầm Dơi là huyện mới chuyển dịch cơ cấu trồng lúa sang nuôi

tôm, có nhu cầu về vốn ñể ñầu tư sản xuất là rất lớn. Vì vậy, NH là mục tiêu

hướng ñến của các ñối tượng này.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

3.3.2. Khó khăn

- Do cán bộ TD còn ít, một lúc phải ñảm nhận quá nhiều công việc, làm cho

hiệu quả công việc bị giảm xuống.

- Công tác thẩm ñịnh hồ sơ vay vốn của NH còn gặp nhiều khó khăn.

- Việc kiểm tra sử dụng vốn vay của khách hàng có ñúng mục ñích ghi trên

hợp ñồng TD hay không thì rất khó. Vì vậy, cần có sự kiểm tra thường xuyên.

- Nhu cầu khách hàng thì nhiều nhưng việc ñáp ứng nhu cầu ñó thì có hạn,

vì vậy thường xảy ra khó khăn cho cán bộ xuống ñịa bàn thẩm ñịnh cho vay.

- ðiều kiện giao thông nông thôn của huyện ñi lại rất khó khăn, hộ vay vốn

phân tán trên khắp ñịa bàn huyện ñã gây không ít khó khăn cho cán bộ TD trong

công tác thẩm ñịnh và thu hồi nợ. Tôm chết kéo dài với các xã mới chuyển dịch

cơ cấu nên làm công tác thu hồi nợ rất khó khăn.

3.4. CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI –

TỈNH CÀ MAU

3.4.1. Cơ cấu tổ chức của NH:

Ban Giám ðốc chịu trách nhiệm chính trong quá trình hoạt ñộng kinh doanh

của NH. Tiếp theo là 2 phó Giám ñốc chịu trách nhiệm lãnh ñạo 2 phòng chính

trong NH. Nhưng trong ñó ñặc biệt là phòng kế hoạch kinh doanh chịu trách

nhiệm ñiều hành trực tiếp quá trình thẩm ñịnh, cho vay, thu nợ, nhờ ñó mà ta có

ñược số liệu về TD ñể tiến hành phân tích.

GIÁM ðỐC

PGð PHỤ TRÁCH KINH DOANH

PGð PHỤ TRÁCH KẾ TOÁN - NGÂN QUỸ

PHÒNG KẾ

PHÒNG

BỘ PHẬN

HOẠCH

KINH

KẾ TOÁN NGÂN

DOANH

QUỸ

TỔ CHỨC HÀNH CHÍNH

Hình 3.1: Cơ cấu tổ chức tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

3.4.2. Chức năng và nhiệm vụ của từng bộ phận

a. Ban giám ñốc:

ðiều hành toàn bộ hoạt ñộng của NH. Chịu trách nhiệm trước NHNo Cà

Mau về kết quả hoạt ñộng của ñơn vị. Ban giám ñốc gồm 3 cán bộ: Giám ñốc

chỉ ñạo chung, phụ trách kế hoạch tổ chức cán bộ, kiểm tra và kiểm toán nội bộ.

2 phó giám ñốc giúp việc cho giám ñốc theo phân công ủy quyền của giám ñốc.

b. Bộ phận tổ chức hành chính:

Có chức năng quản lý, mua sắm các tài sản, công cụ lao ñộng, xây dựng

cơ bản, sữa chữa tài sản của ñơn vị, lễ tân, làm thư ký chung cho các cuộc họp

của cơ quan, là ñầu mối phát hành, tiếp nhận văn thư, lưu trữ tài liệu ñi và ñến.

c. Phòng kế toán – ngân quỹ:

- Tổ chức theo dõi hoạch toán kế toán, hoạch toán thống kê các nghiệp vụ

kinh tế phát sinh theo chế ñộ quy ñịnh tài chính của hệ thống NHNo & PTNT,

ñảm bảo phản ánh chính xác, kịp thời, ñầy ñủ mọi tình hình biến ñộng của tài sản

“Có” và tài sản “Nợ” do ñơn vị quản lý.

- Tổng hợp xử lý, cung cấp lưu trữ thông tin tại chi nhánh.

- Phân tích hoạt ñộng tài chính, tham mưu cho ban lãnh ñạo trong công tác

quản lý tài chính, vốn và tài sản.

- Thực hiện các nghiệp vụ tin học, triển khai các chương trình ứng dụng

công nghệ thông tin vào trong hoạt ñộng kinh doanh.

- Các nghiệp vụ thu, chi, vận chuyển tiền và chế ñộ an toàn cho quỹ.

- Phát hành các kỳ phiếu, trái phiếu và chứng chỉ tiền gửi theo quy ñịnh.

d. Phòng kế hoạch kinh doanh: Là phòng giữ vị trí quan trọng hàng ñầu

trong hoạt ñộng kinh doanh của NH. Phòng này có các nghiệp vụ sau:

- Nghiên cứu ñề xuất chiến lược khách hàng, chiến lược huy ñộng vốn.

- Xây dựng kế hoạch theo ñịnh hướng của NHNo cấp trên và ban giám ñốc.

- Tổng hợp báo cáo thống kê, thông tin kinh tế, nghiên cứu và ñề xuất các

biện pháp chỉ ñạo ñiều hành theo chuyên ñề.

- Cân ñối nguồn vốn, sử dụng vốn làm thủ tục xin vay vốn ñiều hoà từ cấp trên.

- Tổng hợp, phân tích hoạt ñộng kinh doanh hàng quý, hàng năm. Làm báo

cáo sơ kết, tổng kết theo chuyên ñề.

- Thẩm ñịnh phân loại khách hàng, ñề xuất cho vay hay không cho vay các

dự án. Phân loại, phân tích nợ quá hạn, tìm nguyên nhân và biện pháp khắc phục.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 3.5. CHỨC NĂNG & HOẠT ðỘNG CỦA NHNo & PTNT HUYỆN

ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU

3.5.1. Chức năng của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

- Tổ chức tài chính trung gian: Chi nhánh ñứng ra huy ñộng vốn trong xã

hội và cung cấp vốn cho các chủ thể cần vốn dưới hình thức cho vay. Góp phần

ñáp ứng nhu cầu vốn trong sản xuất kinh doanh cho các thành phần kinh tế.

- Thực hiện chức năng là tổ chức trung gian thanh toán giữa các chủ thể

trong nền kinh tế, tiến hành nhập tiền vào tài khoản, chi trả theo yêu cầu của chủ

tài khoản. Chức năng này gắn liền với chức năng tài chính trung gian.

- Chi nhánh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi thực hiện chức năng làm các

dịch vụ khác như: Dịch vụ ủy thác, chỉ ñịnh,…

3.5.2. Các hoạt ñộng chủ yếu tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

Hiện nay NHNo & PTNT ðầm Dơi hoạt ñộng chủ yếu 2 nội dung chính:

- Huy ñộng vốn trong dân cư, các tổ chức kinh tế, ñơn vị kinh doanh trong và

ngoài quốc doanh. Huy ñộng vốn với nhiều hình thức: Nhận tiền gửi không kỳ hạn,

có kỳ hạn, tiền gửi thanh toán của các ñơn vị, tổ chức kinh tế, mọi thành phần dân

cư bằng tiền VN, phù hợp luật pháp hiện hành. Tiếp nhận vốn tài trợ, vốn ủy thác

ñầu tư từ NHNN và nhận nguồn vốn ñiều hòa từ NHNo & PTNT VN.

- Cho vay ngắn, trung hạn, dài hạn ñối với các cá nhân, ñơn vị, tổ chức kinh tế.

Thực hiện các dịch vụ ủy thác về TD và dịch vụ NH như: Cho vay hộ nghèo.

3.6. QUY TRÌNH CHO VAY CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI

3.6.1. Quy trình cho vay trực tiếp

THỦ QUỸ

HỘ SẢN XUẤT

6 1 2 5

KẾ TOÁN

CÁN BỘ TD

T. P TÍN DỤNG

4b 4a

GIÁM ðỐC

Hình 3.2: Quy trình cho vay trực tiếp tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau - Cán bộ TD trực tiếp nhận hồ sơ vay vốn của khách hàng, có trách nhiệm

ñối chiếu danh mục hồ sơ như quy ñịnh, kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ của từng

loại hồ sơ và báo cáo với trưởng phòng TD.

- Trưởng phòng TD có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ vay vốn, tính hợp lệ của

hồ sơ và báo cáo thẩm ñịnh do cán bộ TD trình lên. Tiến hành xem xét, tái thẩm

ñịnh, ghi ý kiến, báo cáo thẩm ñịnh, tái thẩm ñịnh và trình giám ñốc quyết ñịnh.

- Giám ñốc chi nhánh NH nơi cho vay xem xét, kiểm tra lại hồ sơ vay vốn,

báo cáo thẩm ñịnh, tái thẩm ñịnh do phòng TD trình lên, xem xét quyết ñịnh cho

vay hay không cho vay và giao cho phòng TD.

+ Nếu không cho vay thì thông báo cho khách hàng bằng văn bản.

+ Nếu cho vay thì NH cùng khách hàng lập hồ sơ TD.

+ Khoảng cho vay vượt quyền phán quyết thì thực hiện theo quy ñịnh

hiện hành của NHNo & PTNTVN.

Sau khi hoàn tất các khâu công việc trên, nếu khoản vay ñược giám ñốc

xét duyệt cho vay thì bộ phận TD chuyển hồ sơ cho bộ phận kế toán, thủ quỹ

thực hiện giải ngân cho khách hàng. Cán bộ TD vào sổ theo dõi cho vay, thu nợ.

- Sau khi thực hiện giải ngân, cán bộ TD phải tiến hành kiểm tra tình hình

sử dụng vốn vay theo ñiều 28 quy ñịnh này.

- Các dự án trong quyền phán quyết: Trong thời gian không quá 10 ngày

làm việc ñối với cho vay ngắn hạn và không quá 45 ngày ñối với cho vay trung -

dài hạn. Kể từ khi NHNo nơi cho vay nhận ñược ñầy ñủ hồ sơ vay vốn hợp lệ và

thông tin cần thiết của khách hàng. NHNo nơi cho vay phải quyết ñịnh thông báo

việc cho vay hoặc không cho vay ñối với khách hàng. Trường hợp quyết ñịnh

không cho vay phải thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do từ chối cho vay.

- Các dự án vượt quyền phán quyết: Trong thời gian không quá 5 ngày làm

việc ñối với cho vay ngắn hạn và không quá 25 ngày làm việc ñối với cho vay

trung và dài hạn từ khi NHNo nơi cho vay nhận ñược ñầy ñủ hồ sơ vay vốn hợp lệ

của khách. NHNo nơi cho vay phải làm ñầy ñủ thủ tục trình lên NHNo cấp trên.

Trong thời gian không quá 5 ngày làm việc ñối với cho vay ngắn hạn và 20 ngày

làm việc ñối với cho vay trung và dài hạn kể từ ngày nhận ñủ hồ sơ trình lên,

NHNo cấp trên thông báo chấp nhận cho vay hoặc không chấp nhận cho vay.

Hàng tháng kế toán cho vay tiến hành sao kê các bảng vay vốn ñã quá hạn, sắp ñến

hạn báo cáo giám ñốc ñể chỉ ñạo ñiều hành.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

3.6.2. Quy trình cho vay gián tiếp

Các tổ chức làm trung gian cho NH giao dịch với hộ sản xuất

HỘ SẢN XUẤT

3 4

NHNo & PTNT nơi cho vay

Hình 3.3: Quy trình cho vay gián tiếp tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

- Tổ vay vốn thông qua các thành viên hộ gia ñình, cá nhân tự nguyện thành

lập, có cùng mục ñích kinh doanh, có truyền thống ñoàn kết tương trợ.

- Trình tự thành lập tổ vay vốn:

+ Thông qua danh sách tổ viên.

+ Rút ra quy ước hoạt ñộng.

+ Trình UBND xã xác nhận cho phép hoạt ñộng.

- Trách nhiệm và quyền hạn của tổ trưởng vay vốn:

+ Nhận giấy ñề nghị của tổ viên.

+ Cùng cán bộ thẩm ñịnh, lập danh sách tổ viên ñề nghị NH cho vay.

+ Kiểm tra, giám sát, ñôn ñốc tổ viên sử dụng vốn ñúng mục ñích, trả nợ,

trả lãi ñúng theo thoả thuận.

- Trách nhiệm của NHNo & PTNT:

+ Thẩm ñịnh hồ sơ cho vay

+ Hướng dẫn lập thủ tục vay và trả nợ.

+ Thực hiện giải ngân, thu nợ, thu lãi ñến từng tổ viên.

+ Kiểm tra ñiển hình việc sử dụng vốn vay của từng tổ viên.

- Thủ tục vay:

+ ðể ñược vay vốn tổ viên phải gửi cho tổ trưởng giấy ñề nghị vay vốn và

giấy tờ khác theo quy ñịnh.

+ Tổ trưởng nhận hồ sơ, tổ chức họp bình xét nhu cầu vay vốn sau ñó tổng

hợp danh sách tổ viên có ñủ ñiều kiện vay vốn, ñề nghị NH xét cho vay. Tổ

trưởng ký hợp ñồng TD hoặc từng tổ viên ký hợp ñồng TD trực tiếp với NH.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 3.7. KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ðỘNG KINH DOANH TẠI NHNo &

PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU QUA 3 NĂM

Bảng 3.1: Kết quả hoạt ñộng kinh doanh của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm (2006 – 2008) ðVT: Triệu ñồng

Năm Chênh lệch

Chỉ tiêu 2007/2006 2008/2007 2006 2007 2008 ( % ) Số tiền

Thu nhập Chi phí Lợi nhuận 26.300 20.900 5.400 39.910 33.769 6.141 Số tiền 13.610 51,75 12.869 61,57 741 13,72 ( % ) 14.390 36,06 14.031 41,55 5,85 359

54.300 47.800 6.500 (Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

3.7.1. Thu nhập

Qua bảng số liệu trên ta thấy tổng thu nhập của NH tăng trong 3 năm

2006 - 2008, ñây là một ñiều ñáng mừng. Cụ thể, năm 2006 tổng thu nhập của

NH là 26.300 triệu ñồng, sang năm 2007 thì tổng thu nhập tăng lên ñến 39.910

triệu ñồng, tăng 13.610 triệu ñồng so với năm 2006 (tức là tăng 51,75% so với

năm 2006). Năm 2008 tổng thu nhập là 54.300 triệu ñồng tăng 14.390 triệu ñồng

so với năm 2007 (tức là tăng 36,06%). ðạt ñược những kết quả ñáng khích lệ

như vậy là do NH ngày càng nâng cao các hoạt ñộng dịch vụ cho khách hàng và

thu hút ngày càng nhiều khách hàng có uy tín ñã làm cho hoạt ñộng TD thu từ lãi

cho vay của NH ngày càng tăng làm cho tổng thu nhập của NH cũng tăng theo.

Ngoài ra trong 2 năm 2006 – 2007 thì tình hình phát triển kinh tế của ñất nước

tương ñối bền vững, nhu cầu vốn của cá nhân và doanh nghiệp ngày càng cao do

ñó làm cho thu nhập của NH ngày càng tăng lên. Trong tình hình biến ñộng của

nền kinh tế và xã hội, NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ñã không ngừng nâng cao

năng lực tái cơ cấu và hoàn thiện bộ máy hoạt ñộng, sửa ñổi quy chế và quy trình

nghiệp vụ kinh doanh ñể có thể thích ứng với ñiều kiện từng vùng miền, ngành

nghề kinh doanh. ðưa sản phẩm dịch vụ cho vay hấp dẫn linh hoạt ñến nhiều ñối

tượng khách hàng như: Cho vay với lãi suất ưu ñãi, lãi suất thả nổi,… Ngoài ra,

NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi luôn kiểm soát chất lượng TD, tập trung ñầu tư

vốn trên cơ sở thần trọng an toàn. Nhờ ñó, NH ñã làm tăng ñược tổng thu nhập

của mình. Có tốc ñộ tăng cao như vậy là do có sự thay ñổi về chính sách hoạt

ñộng TD chuyển sang lĩnh vực nuôi trồng thuỷ sản.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

3.7.2. Chi phí

Thu nhập tăng sẽ ñi kèm với chi phí tăng, ñây là ñiều tất yếu. Trong 3

năm, chi phí của NH tăng cao, ñiều này là do NH ñã mở rộng qui mô hoạt ñộng.

Trong năm 2006 và 2007 tăng từ 20.900 triệu ñồng lên 33.769 triệu ñồng tức là

tăng 12.869 triệu ñồng (tăng 61,57%) so với năm. Trong năm 2008, chi phí của

NH tăng lên ñến 47.800 triệu ñồng, tăng 14.031 triệu ñồng so với năm 2007 (tức

là tăng 41,55%) ðiều này là do nhu cầu TD tăng cao, NH phải huy ñộng vốn

nhiều ñể ñáp ứng nhu cầu của khách hàng nên lãi suất huy ñộng tăng cao. Vì vậy

chi phí tăng cao. Bên cạnh việc chi trả lãi, NH còn chịu khoản chi phí khá lớn

cho việc xây dựng, ñầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, tiền công tác phí, chi phí cho

việc quảng cáo và quảng bá hình ảnh của NH cũng tăng cao.

3.7.3. Lợi nhuận

Qua 3 năm, kết quả hoạt ñộng kinh doanh của NH tăng trưởng khá tốt. Lợi

nhuận năm sau cao hơn năm trước. Cụ thể, năm 2006 tổng lợi nhuận sau thuế của

NH là 5.400 triệu ñồng, sang năm 2007 thì tổng lợi nhuận tăng lên ñến 6.141

triệu ñồng tăng 741 triệu ñồng so với năm 2006 (tức là tăng 13,72% so với năm

2006). Trong 2 năm qua, với sự nổ lực không ngừng của toàn thể cán bộ công

nhân viên cùng với việc ñầu tư vào các lĩnh vực kinh doanh có hiệu quả ñã giúp

NH ngày càng xây dựng ñược uy tín và thương hiệu của chính mình.

Sang năm 2008 thì lợi nhuận của NH là 6.500 triệu ñồng so với năm 2007

tăng 359 triệu ñồng tức là tăng 5,85% so với năm 2007. Nhưng vẫn còn thấp so

với tốc ñộ tăng trưởng của năm 2007. Mặc dù nền kinh tế có nhiều biến ñộng,

lạm phát gia tăng, lãi suất biến ñộng liên tục,... Nhưng nhờ có sự cố gắng của

toàn thể cán bộ NH và sự chỉ ñạo hết sức ñúng ñắn của ban lãnh ñạo NH nên ñã

vượt qua mọi thử thách ñể vươn ñến thành công. Trước những bối cảnh biến

ñộng của nền kinh tế xã hội, thị trường vốn và thị trường trong nước, ñã không

ngừng nâng cao năng lực tái cơ cấu và hoàn thiện bộ máy hoạt ñộng, sửa ñổi quy

chế và quy trình kinh doanh nhằm thích ứng với ñiều kiện từng vùng miền,

ngành nghề kinh doanh. ðưa các sản phẩm dịch vụ cho vay hấp dẫn, linh hoạt

ñến nhiều ñối tượng khách hàng. Ngoài ra, NH luôn kiểm soát chất lượng TD,

tập trung ñầu tư vốn trên cơ sở thận trọng an toàn.

Qua bảng số liệu trên ta có thể thấy ñược tình hình lợi nhuận của NH tăng

ñột biến qua 3 năm. Nguyên nhân của việc tăng mạnh này là do hoạt ñộng của

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau NH trong việc thẩm ñịnh hồ sơ vay vốn của khách hàng có hiệu quả, nhân viên

có nhiều kinh nghiệm, việc lựa chọn ñối tượng khách hàng ñể cho vay rất phù

hợp. Do nền kinh tế tăng trưởng liên tục, các tổ chức kinh tế trong nước cần rất

nhiều vốn cho việc mở rộng sản xuất, thúc ñẩy hoạt ñộng kinh doanh, vì vậy mà

hoạt ñộng huy ñộng vốn và hoạt ñộng kinh doanh của NH rất phát triển.

Biểu ñồ 3.4: Kết quả hoạt ñộng kinh doanh của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm (2006 - 2008)

Thu nhập

Chi phí

Lợi nhuận

g n ồ ñ u ệ i r T

60,000 40,000 20,000 0

2006

2007

2008

Năm

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Tóm lại, mặc dù ñã gặp rất nhiều khó khăn, nhưng NHNo ðầm Dơi ñã cố

gắng vượt qua. Trong tương lai, NH cần phải có những chiến lược, sách lược

kinh doanh hợp lý, phù hợp với tình hình kinh tế mới, nhằm khẳng ñịnh vị trí, vai

trò của NH trong quá trình thực hiện công nghiệp hóa hiện ñại hóa ñất nước.

3.7.4. Các chỉ tiêu ñánh giá kết quả hoạt ñộng kinh doanh

3.7.4.1. Hệ số lợi nhuận

Bảng 3.2: Hệ số lợi nhuận

Chỉ tiêu

Lợi nhuận ròng ðơn vị Triệu ñồng Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 4.680 3.888 4.422

Tổng tài sản Hệ số ROA 259.117 1,50 433.550 1,08

Triệu ñồng 375.168 1,18 % (Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Chỉ số có xu hướng giảm dần qua các năm, cụ thể là trong năm 2006 là

1,50%, nghĩa là 100 ñồng tài sản thì thu về ñược 1,5 ñồng lợi nhuận, nhưng ñến

năm 2007 thì giảm xuống còn 1,18% tức là giảm 0,32%. ðến năm 2008 thì tiếp

tục giảm xuống còn 1,08%, tức là giảm so với năm 2007 là 0,1%. Nguyên nhân

chỉ số này giảm một phần là do lợi nhuận các năm này giảm và NH hoạt ñộng

trong lĩnh vực dịch vụ nên cần một nguồn vốn lưu ñộng khá lớn nên mức tăng

của tài sản tăng cao hơn mức tăng của lợi nhuận làm cho tỷ số này giảm.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

3.7.4.2. Hệ số doanh lợi

Bảng 3.3: Hệ số doanh lợi

Chỉ tiêu

Lợi nhuận ròng Thu nhập Hệ số doanh lợi ðơn vị Triệu ñồng Triệu ñồng % Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 4.680 54.300 8,62 3.888 26.300 14,78 4.422 39.910 11,08

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Chỉ số này giúp ta ñánh giá tình hình lợi nhuận của NH có ñược từ thu nhập.

Chỉ số này ñã giảm dần qua các năm trong quá trình hoạt ñộng kinh doanh của

NHNo ðầm Dơi. Năm 2006, chỉ số này còn khá cao 14,78%, có nghĩa là 100 ñồng

doanh thu thì thu ñược 14,78 ñồng lợi nhuận. Nhưng ñã hạ thấp còn 11,08% vào

năm 2007. Con số này giảm xuống là do tốc ñộ tăng của lợi nhuận tăng chậm hơn

tốc ñộ tăng của doanh thu, cụ thể, tốc ñộ tăng trưởng của doanh thu trong năm

2007 tăng 51,75 %, còn của lợi nhuận là 13,72%. ðến năm 2008, hệ số doanh lợi

là 8,62%, có nghĩa là trong 100 ñồng doanh thu của NH thì thu ñược 8,62 ñồng

lợi nhuận. Tỷ suất này của NH trong năm 2008 có giảm so với 2007, do trong

năm này nhu cầu sản xuất kinh doanh của người dân tăng cao, tình hình dịch

bệnh lan tràn khắp nơi, nên số lượng các khoản vay tăng lên, chi phí bỏ ra chưa

thu hồi hết trong năm, NH sẽ tiếp tục thu lãi và vốn các khoản vay vào năm sau.

3.7.4.3. Hệ số sử dụng tài sản

Bảng 3.4: Hệ số sử dụng tài sản

Chỉ tiêu

Thu nhập Tổng tài sản Hệ số sử dụng tài sản ðơn vị Triệu ñồng Triệu ñồng % Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 54.300 433.550 12,52 39.910 375.168 10,64 26.300 259.117 10,15

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Hoạt ñộng của một NHTM là ñem nguồn vốn có ñược ñầu tư vào những

loại tài sản khác nhau nhằm sinh lời. Và hệ số sử dụng tài sản sẽ cho ta biết hiệu

quả của việc ñầu tư này. Chỉ số này của NHNo & PTNT ðầm Dơi tăng dần qua

các năm, năm 2006 là 10,15% ñến năm 2007 là 10,64%, giữa 2 năm này có tốc

ñộ tăng chậm, nhưng ñến năm 2008 thì có tốc ñộ tăng rất nhanh lên ñến 15,62%.

NH ñã sử dụng tài sản vào hoạt ñộng kinh doanh có hiệu quả qua các năm, làm

tăng thu nhập của NH và ñã tạo nên nền tản của việc tăng lợi nhuận của NH.

ðiều này chứng tỏ khả năng sinh lời tài sản của NH là rất tốt.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

3.7.4.4. Thu nhập trên chi phí

Bảng 3.5: Thu nhập trên chi phí

Chỉ tiêu ðơn vị Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008

Thu nhập Triệu ñồng 26.300 39.910 54.300

Chi phí Triệu ñồng 20.900 33.769 47.800

Thu nhập trên chi phí % 125,84 118,19 113,60

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Căn cứ vào bảng báo cáo kết quả hoạt ñộng kinh doanh của NH ta thấy

thu nhập và chi phí của NH gia tăng nhưng với tốc ñộ khác nhau và tỷ lệ này lại

có xu hướng giảm. Cụ thể, năm 2006 tỷ lệ này ñạt 125,84%, sang năm 2007 thì

tỷ số này giảm xuống còn 118,19%. ðến năm 2008 tỷ lệ thu nhập trên chi phí

tiếp tục giảm xuống còn 113,60%, so với năm 2007 thì tỷ lệ này giảm ñi 4,59%.

ðiều này chứng tỏ tốc ñộ tăng của chi phí luôn lớn hơn tốc ñộ tăng của doanh thu

nên ñã ảnh hưởng ñến hoạt ñộng kinh doanh của toàn Chi nhánh. Ngoài ra, do lãi

suất biến ñộng liên tục trong năm 2008 và do ñáp ứng nhu cầu của khách hàng

nên ñã làm tăng chi phí. Nhưng song song với chi phí tăng thì thu nhập cũng tăng

lên. Tỷ lệ này giảm mạnh qua các năm chứng tỏ NH ñã có những biện pháp tích

cực trong việc làm giảm chi phí và tăng lợi nhuận.

3.8. ðỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NHNo & PTNT HUYỆN

ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU TRONG NĂM 2009

3.8.1. Mục tiêu phát triển

Trên cơ sở chiến lược kinh doanh của NHNo & PTNTVN, NHNo & PTNT

chi nhánh tỉnh Cà Mau và quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh

Cà Mau, huyện ðầm Dơi, chi nhánh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ñã ñưa ra

mục tiêu hoạt ñộng kinh doanh nhằm ñảm bảo an toàn và hiệu quả. Tốc ñộ tăng

trưởng của nguồn vốn huy ñộng là 15%, tổng dư nợ là 10%, giảm nợ xấu và nâng

cao công tác quản trị rủi ro TD. Giữ vững ñược vị trí là NH số một trên ñịa bàn

nông thôn huyện.

Nhìn chung, các mục tiêu mà NH hướng ñến trong năm 2009 là tiếp tục

hoàn thiện cơ cấu tổ chức, nâng cao năng lực quản lý và chuyên môn của cán bộ

NH mà ñặc biệt là cán bộ TD. Song song với ñó là ña dạng hóa các dịch vụ tài

chính, nâng cấp cơ sở hạ tầng, giúp người dân có thể tiếp cận ñến nguồn vốn vay

và các dịch vụ của NH một cách tiện lợi, nhanh chóng và hiệu quả.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

3.8.2. Phương hướng hoạt ñộng

Theo nghị quyết của tỉnh ủy Cà Mau và của huyện ðầm Dơi phấn ñấu ñạt

tốc ñộ tăng trưởng kinh tế hằng năm trên 12,5%. ðẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu

kinh tế, tăng nhanh tỷ trọng kinh tế công nghiệp, xây dựng và dịch vụ. Phát triển

sản xuất ngư – nông – lâm nghiệp và kinh tế nông thôn. Tiếp tục ña dạng hóa cây

trồng, vật nuôi gắn với thị trường tiêu thụ, tăng cường ứng dụng khóa học công

nghệ, nhất là công nghệ sinh học vào sản xuất. Khuyến khích liên kết giữa các

doanh nghiệp và hộ nông dân.

ðể thu hút ñược nguồn tiền nhàn rỗi trong dân nhằm ñầu tư với số vốn

ngày càng lớn hơn nữa cho hộ nông dân, theo mục tiêu ña ngành nghề, ña cây

con và ñầu tư vào những dự án có hiệu quả kinh tế. Góp phần vào sự nghiệp công

nghiệp hóa, hiện ñại hóa ñất nước, xóa ñói giảm nghèo và làm cho bộ mặt nông

thôn huyện luôn ñổi mới.

Các giải pháp:

- Về công tác huy ñộng vốn: Triển khai thực hiện ñề án huy ñộng vốn của

NHNo Cà Mau, theo quyết ñịnh 373/Qð.NHNo.03 ngày 12 tháng 07 năm 2006

của Giám ñốc NHNo & PTNT tỉnh Cà Mau là khoán chỉ tiêu huy ñộng ñến từng

cán bộ TD. Tổ tiếp thị tiếp tục phát huy thành tích ñã ñạt ñược trong năm 2008.

Giữ vững ñược khách hàng truyền thống và mời gọi ñược nhiều khách hàng mới

thông qua giới thiệu lãi suất ưu ñãi có tính cạnh tranh cao, các sản phẩm của NH.

ðồng thời giữ vững ñược thị phần ở huyện trong ñiều kiện cạnh tranh.

- Về công tác TD: ða dạng hóa các hình thức cho vay phù hợp với ñiều

kiện sản xuất kinh doanh của khách hàng như: Cho vay theo hạn mức TD, cho

vay theo dự án ñầu tư,…Chi nhánh quy ñịnh lịch làm việc với cán bộ TD, lãnh

ñạo phòng kinh doanh, ban giám ñốc tổ chức làm việc với những hộ có nợ xấu,

nợ tồn ñọng. Tìm biện pháp thu hồi nợ, kết hợp với Ban nhân dân ấp, Ủy ban

nhân dân xã mời những hộ vay vốn day dưa có nợ xấu, nợ tồn ñọng ñến trụ sở

văn hóa ấp, xã ñể làm việc nếu cần thiết ñề nghị ban thu hồi nợ của huyện mời về

xử lý. Tiếp tục hợp ñồng với các ñoàn thể chính trị - xã hội ñể thu hồi nợ có vấn

ñề, nợ tồn ñọng.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Chương 4:

PHÂN TÍCH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU

4.1. KHÁI QUÁT VỀ CƠ CẤU NGUỒN VỐN VÀ TÌNH HÌNH HUY

ðỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG

4.1.1. Cơ cấu nguồn vốn

Với phương châm “ñi vay ñể cho vay”, Chi nhánh NHNo & PTNT huyện

ðầm Dơi luôn xác ñịnh ñây là nhiệm vụ trọng tâm hàng ñầu trong kinh doanh

của mình.

ðVT: Triệu ñồng

Bảng 4.1: Tình hình nguồn vốn của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

qua 3 năm (2006 – 2008)

Chênh lệch Năm Chỉ tiêu

2006 2007 2008 2007/2006 % Số tiền 2008/2007 Số tiền %

I. Vốn huy ñộng 77.417 187.271 236.994 109.854 141,90 55.723 29,76

90.821 94.000 54.245 148,31 3179 3,5

289 0 853 - 289 -100 853 0

80.625 131.927 43.499 117,17 51.302 63,63 37.126

3.426 15.825 16.214 12.399 361,91 389 2,46

161.359 165.358 167.500 3.999 2,48 2.142 1,30

20.341 22.539 23.056 2.198 10,81 517 2,29 1. Tiền gửi Kho bạc 36.576 2. Tiền gửi và các khoản vay trong nước 3. Tiền gửi của khách hàng 4. Giấy tờ có giá phát hành II. Tài sản khác III. Vốn ñiều chuyển

Tổng cộng 259.117 375.168 433.550 116.051 44,79 58.382 15,56 (Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Trong hoạt ñộng chủ yếu của NH, ñể ñáp ứng cho nhu cầu khách hàng vay

thì ñòi hỏi NH phải có nguồn vốn. Vốn ñược xem là yếu tố quyết ñịnh ñến sự

thành công của NH, mà ñể có ñược nguồn vốn thì NH không thể dựa vào nguồn

vốn cấp trên hay nguồn vốn tự có mà NH phải tiến hành huy ñộng vốn. Vốn huy

ñộng là phương tiện tiền tệ do NH huy ñộng bằng nghiệp vụ nhận tiền gửi và các

SVTH: Hồ Trung Tấn

34 nghiệp vụ khác của NH ñể làm vốn kinh doanh. GVHD: TS.Lê Khương Ninh

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Hàng năm NH huy ñộng vốn dưới nhiều hình thức khác nhau: Tiền gửi kho

bạc, vay NHNN, tiền gửi và các khoản vay trong nước, tiền gửi của khách hàng

không kỳ hạn, có kỳ hạn, các loại giấy tờ có giá ñã phát hành và các loại tiền gửi

tiết kiệm. Huy ñộng vốn là một trong những biện pháp mở rộng TD, nâng cao

hiệu quả hoạt ñộng tạo uy tín cho NH, cùng với việc áp dụng lãi suất hấp dẫn có

chính sách khuyến mãi, quảng cáo. ðó cũng là tiền ñề thu hút người dân gửi tiền

tại chi nhánh NHNo ðầm Dơi thời gian qua ñược biểu hiện qua biểu ñồ sau:

Biểu ñồ 4.1: Cơ cấu nguồn vốn của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm(2006-2008)

Vốn huy ñộng Tài sản khác Vốn ñiều chuyển

g n ồ ñ u ệ i r T

300000 200000 100000 0

Năm

2006

2007

2008

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Qua bảng số liệu cho thấy tổng nguồn vốn của NHNo & PTNT ðầm Dơi

có xu hướng tăng qua các năm. Cụ thể là: Năm 2006 chi nhánh tổng nguồn vốn

là 259.117 triệu ñồng. Sang năm 2007 tổng nguồn vốn là 375.168 triệu ñồng, so

với năm 2006 tăng 116.051 triệu ñồng với tốc ñộ tăng trưởng 44,79%. ðến năm

2008 tổng nguồn vốn tiếp tục tăng lên ñến 433.550 triệu ñồng, so với năm 2007

tăng 58.382 triệu ñồng với tốc ñộ tăng trưởng 15,56%.

Nguyên nhân tăng trưởng nguồn vốn các năm là do có ñược sự giúp ñỡ về

vốn của NHNo cấp tỉnh, cấp trung ương, sự giúp ñỡ của kho bạc NN và NHNo

ðầm Dơi cũng ñã phát hành các loại giấy tờ có giá ñể tăng nguồn vốn. Ngoài ra,

qua các năm trên ñịa bàn huyện có tình hình kinh tế ổn ñịnh, người dân chuyên

tâm sản xuất và ñầu tư nuôi trồng thuỷ sản ñạt hiệu quả cao, nên phần lớn người

dân gửi tiền vào NH ñể vừa ñược hưởng lãi vừa ñược ñảm bảo an toàn tuyệt ñối.

Nguồn vốn huy ñộng của NH:

Nguồn vốn huy ñộng của NH có xu hướng tăng trong 3. Cụ thể là trong

năm 2006 tổng nguồn vốn huy ñộng của NH ñạt 77,417 triệu ñồng, ñến năm

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 2007 nguồn vốn huy ñộng ñạt 187.271 triệu ñồng tăng so với năm 2006 là

109.854 triệu ñồng tức là tăng 141,90% so với năm 2006. Sang năm 2008 nguồn

vốn huy ñộng ñạt 236.994 triệu ñồng tăng so với năm 2007 là 55.723 triệu ñồng

tức là giảm 29,76% so với năm 2007. ðể làm rõ thêm những nguyên nhân của sự

tăng giảm chúng ta ñi vào cơ cấu nguồn vốn huy ñộng của NH qua 3 năm thể

hiện qua bảng số liệu sau:

Bảng 4.2: Cơ cấu nguồn vốn huy ñộng của NH qua 3 năm (2006 – 2008)

Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chỉ tiêu Số tiền % Số tiền % Số tiền %

I. Vốn huy ñộng 77.417 100,00 187.271 100,00 236.994 100,00

36.576 47,25 90.821 48,50 94.000 39,66

289 0,37 0.000 0,00 853 0,36

1. Tiền gửi Kho bạc NN 2. Tiền gửi và các khoản vay trong nước 3. Tiền gửi của khách hàng 37.126 47,96 80.625 43,05 131.927 55,67

4. Giấy tờ có giá phát hành 3.426 4,43 15.825 8,45 10.214 4,31

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

* Tiền gửi Kho bạc NN

Loại tiền gửi này chiếm tỷ trọng rất lớn trong nguồn vốn huy ñộng của NH.

Qua bảng số liệu ta thấy tiền gửi Kho bạc NN tăng lên theo từng năm. Năm 2006

huy ñộng ñạt 57.617 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 47,25% tổng nguồn vốn huy ñộng.

Năm 2007 huy ñộng ñạt 90.821 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 48,50% tổng nguồn vốn

huy ñộng, so với năm 2006 tăng 54.242 triệu ñồng tương ñương tăng 141,90%.

Năm 2008 huy ñộng ñạt 94.000 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 38,68% tổng nguồn vốn

huy ñộng, so với năm 2007 tăng 3.179 triệu ñồng tương ñương 3,50%.

Nguyên nhân dẫn ñến tăng nguồn tiền này là do ñiều kiện kinh tế ñịa

phương ngày càng phát triển, nên người dân cũng như các tổ chức kinh tế có

lượng tiền nhàn rỗi gửi vào NH, từ ñó mà hoạt ñộng của NH ngày càng phát

triển. Chính vì lẽ ñó mà kho bạc cũng có lượng tiền nhàn rỗi gửi vào NH, nhờ

vậy mà nguồn vốn huy ñộng tại chổ của NH ngày càng tăng lên, nguồn vốn này

chiếm tỷ trọng tương ñối lớn trong tổng nguồn vốn huy ñộng và ñóng vay trò rất

quan trọng ñối với NH. Sang năm 2008, mặc dù lạm phát tăng cao cùng với biện

pháp thắt chặt tiền tệ của NHNN nhưng lượng tiền gởi vào NH và kho bạc NN

cũng tăng lên ñáng kể.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

* Tiền gửi và các khoản vay trong nước

Năm 2006 NH huy ñộng 289 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 0,37% tổng nguồn

vốn huy ñộng. Năm 2007 NH không huy ñộng vốn từ loại hình này. Năm 2008

NH huy ñộng ñược 853 triệu ñồng chiếm 0,54% tổng nguồn vốn huy ñộng.

* Tiền gửi của khách hàng

ðây là hình thức huy ñộng thu hút các khoản tiền tạm thời nhàn rỗi trong

các tầng lớp dân cư nhằm ñảm bảo mục ñích an toàn và sinh lợi. Nó bao gồm tiền

gửi có kỳ hạn và không kỳ hạn. Năm 2006 tiền gửi là 37.126 triệu ñồng chiếm tỷ

trọng 47,96% trong tổng vốn huy ñộng, năm 2007 tiền gửi của khách hàng là

80.625 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 43,5% trong tổng vốn huy ñộng tăng so với

năm 2006 là 43.499 triệu ñồng hay tăng so với năm 2006 là 117,17%. ðến năm

2008 lượng tiền gởi của khách hàng lại tiếp tục tăng 131.927 triệu ñồng, chiếm tỷ

trọng 84,3% trong tổng vốn huy ñộng và tăng so với năm 2007 là 51.302 triệu

ñồng tức là tăng so với năm 2007 là 63,63%. Sang năm 2008 tiền gửi của khách

hàng là 131.927 triệu ñồng, chiếm tỷ trọng 55,67% và tăng so với năm 2007 là

51.302 triệu ñồng tức là tăng 63,63%.

Nguyên nhân của việc tăng tiền gửi của khách hàng là do trong những

năm qua, NH ñã thường xuyên quảng bá công tác huy ñộng vốn, ña dạng hóa

nghiệp vụ huy ñộng vốn theo sự chỉ ñạo của ban Giám ñốc, ñổi mới phong cách

phục vụ lịch sự tạo sự thoải mái cho khách hàng ñến giao dịch, xử lý nhanh

chóng, chính xác chứng từ trên máy vi tính, cũng như trong kiểm ñếm nên ñã tạo

ñược uy tín với khách hàng, khách hàng ngày càng nhận ñược nhiều tiện ích mà

NH cung cấp, nên lượng khách hàng ñến giao dịch ngày càng nhiều. Vì vậy, tiền

gửi của khách hàng ngày càng tăng.

* Giấy tờ có giá ñã phát hành

Là công cụ ñể huy ñộng tiền tiết kiệm có kỳ hạn nhất ñịnh do NH phát

hành nhằm mục ñích kinh doanh trong từng thời kỳ nhất ñịnh. ðây là nguồn vốn

ổn ñịnh giúp NH yên tâm hoạt ñộng ñầu tư hoạt ñộng vì ít khi khách hàng rút vốn

trước thời hạn. Qua bảng số liệu ta thấy năm 2006 huy ñộng ñược 3.426 triệu

ñồng chiếm tỷ trọng là 4,43% tổng nguồn vốn huy ñộng, sang năm 2007 tiếp tục

tăng 15.825 triệu ñồng, tăng 12.399 triệu ñồng so với năm 2006 tương ứng tăng

361,91%. Năm 2008 huy ñộng ñược 16.214 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 6,67%

tổng nguồn vốn huy ñộng, so với năm 2007 tăng 389 triệu ñồng (tăng 35,46%).

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

Tài sản khác

Hình thức huy ñộng ở loại tài sản này ñạt kết quả khá cao. Năm 2006 huy

ñộng ñạt 161.359 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 62,27% tổng nguồn vốn. Năm 2007

huy ñộng ñạt 165.385 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 44,08% tổng nguồn vốn huy

ñộng, so với năm 2006 tăng 3.999 triệu ñồng tương ứng tăng 2,48%. Sang năm

2008 huy ñộng ñạt 167.500 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 48,19% tăng so với năm

2007 là 2.142 triệu ñồng tức là tăng 1,30% so với năm 2007.

Vốn ñiều chuyển

Năm 2006 huy ñộng ñạt 20.341 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 7,85% tổng

nguồn vốn. Năm 2007 huy ñộng ñạt 22.539 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 6,01% tổng

nguồn vốn, so với năm 2006 tăng 2.198 triệu ñồng tương ứng tăng 10,81%. ðến

năm 2008 tiếp tục tăng lên ñến 23.056 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 6,63% tổng

nguồn vốn tăng so với năm 2007 là 517 triệu ñồng tương ứng 2,29%.

4.1.2. Tình hình huy ñộng vốn của NH

Một NH hoạt ñộng hiệu quả là một NH huy ñộng ñược nguồn vốn cần

thiết cho hoạt ñộng của mình. Trong tình hình cạnh tranh về lãi suất và thị trường

có nhiều kênh thu hút vốn như hiện nay thì việc huy ñộng vốn gặp không ít khó

khăn, nhưng qua bảng số liệu trên cho thấy khả năng huy ñộng vốn của NHNo

ðầm Dơi vẫn giữ tốc ñộ tăng dần qua các năm. Mặc dù NH ñã áp dụng nhiều

hình thức huy ñộng vốn với nhiều khung lãi suất khác nhau và ña dạng về loại hình

huy ñộng. Ngoài ra chi nhánh ñã treo nhiều băng gôn, quảng cáo thương hiệu,

quảng bá chương trình huy ñộng vốn ở những nơi ñông dân cư, chương trình tiết

kiệm dự thưởng, thông báo trên ñài phát thanh huyện ñể góp phần tăng nguồn vốn.

Ngoài ra NH luôn theo dõi diễn biến lãi suất trên thị trường nhằm ñưa ra lãi suất

huy ñộng mang tính cạnh tranh nhưng vẫn ñảm bảo lợi nhuận, thực hiện chăm

sóc khách hàng, thu hút khách hàng mới, duy trì mối quan hệ với khách hàng cũ.

Tóm lại, tổng nguồn vốn huy ñộng của NH qua 3 năm ñều tăng trưởng

khá tốt, có ñược kết quả này là do NH không ngừng ñổi mới phong cách phục vụ

khách hàng của nhân viên giao dịch, nhân viên xử lý công việc nhanh chóng

tránh gây phiền hà cho khách hàng. Ngoài ra còn có nhiều chương trình gửi tiền

với nhiều mức lãi suất hấp dẫn ñã lôi kéo ñược rất nhiều tầng lớp dân cư, tổ chức

kinh tế và tổ chức TD tham gia. ðiều này ñã chứng tỏ sự tin tưởng của khách

hàng vào NHNo ðầm Dơi ngày càng cao.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 4.2. PHÂN TÍCH HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG & ðÁNH GIÁ HIỆU

QUẢ HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG

4.2.1. Phân tích hoạt ñộng TD

4.2.1.1. Tình hình doanh số cho vay

Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, NHNo ðầm Dơi ñã mở

rộng lĩnh vực hoạt ñộng và không ngừng phát triển về qui mô. Trong 3 năm qua,

NH ñã ñáp ứng 1 phần vốn cung cấp cho doanh nghiệp ñể kích thích quá trình

sản xuất kinh doanh. Với nổ lực không ngừng của toàn thể nhân viên và cán bộ

quản lý, giải quyết nhanh chóng nhu cầu vay vốn của khách hàng nên lượng

khách hàng tìm ñến với NHNo ðầm Dơi ngày càng nhiều. Thể hiện rõ qua bảng:

Bảng 4.3: Doanh số cho vay của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

qua 3 năm (2006 – 2008) theo thời hạn

Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 2007/2006 2008/2007

181.973

90 223.879 86,06 274.241 92,06 41.906 23,03

50.362

22,50

Chỉ tiêu % % % % % Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền

20.219

36.249 13,94

23.652

7,94 16.030 79,28

-12.597

-34,75

Ngắn hạn Trung dài hạn

100 260.128

100 297.893

100 57.936 28,65

37.765 14,52

Tổng 202.192 (Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Nhìn chung, doanh số cho vay của NHNo & PTNT ðầm Dơi ñều tăng qua

3 năm, năm 2006 với doanh số cho vay là 202.192 triệu ñồng, sang năm 2007

doanh số cho vay của NH là 260.128 triệu ñồng tăng 57.936 triệu ñồng so với

năm 2006 tức là tăng 28,65% so với năm 2007. Sang năm 2008 doanh số cho vay

tăng lên ñến 297.893 triệu ñồng, tăng 37.765 triệu ñồng so với năm 2007 hay

tăng 14,52% so với năm 2007. ðặc biệt là trong năm 2007 doanh số cho vay ñạt

ñược là 260.127 triệu ñồng, tăng 58.302 triệu ñồng so với năm 2006. ðiều này

cho thấy NHNo huyện ðầm Dơi ñang mở rộng qui mô và ñối tượng cho vay.

Nếu nhìn về tỷ lệ tăng trưởng qua các năm, ta nhận thấy hoạt ñộng TD của NH

có tốc ñộ tăng trưởng chưa tốt lắm. Nếu tốc ñộ tăng trưởng trong năm 2007 so

với năm 2006 là 28,65% thì ñến nay năm 2008 tốc ñộ tăng trưởng của doanh số

cho vay chỉ có 14,52% so với năm 2007. ðây là ñiều mà ban lãnh ñạo và cán bộ

NH cần quan tâm. Nguyên nhân của sự sụt giảm về tăng trưởng doanh số cho vay

SVTH: Hồ Trung Tấn

39 là do trong năm 2008 tình hình kinh tế có nhiều biến ñộng. GVHD: TS.Lê Khương Ninh

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

Biểu ñồ 4.2: Tình hình cho vay của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm(2006-2008) theo thời hạn

300.000

Ngắn hạn

200.000

100.000

g n ồ ñ u ệ i r T

Trung và dài hạn

Năm

2006

2007

2008

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Nhìn vào biểu ñồ doanh số cho vay phân theo thời hạn, ta có thể dễ dàng

nhận thấy rằng NH tập trung cho các món vay ngắn hạn hơn là trung và dài hạn.

Trong năm 2006 cho vay ngắn hạn chiếm tỷ trọng 90% và sang năm 2007 chiếm tỷ

trọng là 86,06%, ñến năm 2008 chiếm tỷ trọng rất cao 92,06% trên tổng doanh số

cho vay. ðiều này là do các khoản vay trung và dài hạn có thời gian thu hồi vốn lâu,

lại có ñộ rủi ro cao do ảnh hưởng của biến ñộng kinh tế nên NH cũng ñã rất thận

trọng trong công tác thẩm ñịnh và cho vay.

Nếu như trước 2006, NHNo ðầm Dơi chỉ chú trọng cho vay trong lĩnh

vực nông - lâm nghiệp thì sang năm 2006 NH ñã tiến hành thay ñổi ñối tượng và

lĩnh vực cho vay sang ñầu tư nuôi trồng thủy sản và một số ngành kinh tế khác.

Cụ thể ñược thể hiện qua bảng doanh số cho vay theo ngành nghề của NH:

Bảng 4.4: Doanh số cho vay của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

Năm 2006

Năm 2007

Năm 2008

2007/2006

2008/2007

Chỉ tiêu

Số tiền

1.692

0,84

0,00

-1.692

-100

0,00

Nông nghiệp

194.841 96,36 236.196 90,80 210.294 70,59

41.355 21,22

-25.902 -10,97

Thủy sản

5.659

2,80

23.932

9,20

87.599 29,41

18.273 322,90

63.667 266,03

Ngành khác

Tổng

qua 3 năm (2006 – 2008) theo ngành nghề

100 260.128

57.936 28,65

100 37.765 14,52

202.192 100 297.893 (Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau NHNo ðầm Dơi khi mở rộng hoạt ñộng TD thì NH ñã chuyển ñổi lĩnh

vực cho vay sang thủy sản. Vì thế cho vay trong lĩnh vực nông nghiệp năm 2006

có 1.692 triệu ñồng, chiếm tỷ trọng 0,84% trong doanh số cho vay, thủy sản là

194.841 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 96,36%. Cụ thể là ngành thủy sản năm 2007 là

236.196 triệu ñồng, chiếm tỷ trọng 90,80%, mặc dù có tỷ trọng thấp hơn năm

2006 nhưng doanh số cho vay vẫn tăng lên, ñiều này chứng tỏ là NH ñã mở rộng

ñầu tư sang những ngành nghề khác.

Biểu ñồ 4.3: Tình hình cho vay của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 (2006 - 2008) theo ngành nghề

Nông nghiệp Thủy sản Ngành khác

g n ồ ñ u ệ i r T

300.000 200.000 100.000 0

Năm

2006

2007

2008

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Năm 2008 là một năm có sự phấn ñấu và nổ lực không ngừng của toàn thể

nhân viên trong việc phấn ñấu ñể ñưa NHNo ðầm Dơi ngày một ñi lên, là NH

với các sản phẩm và dịch vụ ña dạng. Tốc ñộ tăng trưởng của doanh số cho vay

trong năm 2008 là 14,52% so với năm 2007, nhưng trong ñó có sự thay ñổi về cơ

cấu. Ngành thủy sản có sự giảm sút về lượng chỉ còn 210.294 triệu chiếm tỷ

trọng còn có 70,59% trong năm 2008, giảm 25.902 triệu ñồng tức là giảm

10,97% so với năm 2007. Trong khi ñó những ngành khác có sự tăng trưởng

mạnh và chiếm tỷ trọng ñến 29,41% với tốc ñộ 266,03% so với năm 2007.

4.2.1.2. Tình hình thu nợ

Trong quá trình cho vay, thu nợ là khâu chiếm vị trí quan trọng ñược NH

ñặc biệt quan tâm. Nó không những thể hiện khả năng thẩm ñịnh dự án sản xuất

kinh doanh của cán bộ TD, mà nó còn ảnh hưởng trực tiếp ñến kết quả hoạt ñộng

của NH. Doanh số thu nợ phần lớn tùy thuộc vào thời hạn trả nợ thỏa thuận trong

hợp ñồng TD và một số yếu tố khác thuộc về bản thân NH như: Cán bộ TD có

năng lực hay không, NH có chính sách như thế nào ñối với các khoản nợ.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Bảng 4.5: Doanh số thu nợ của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

qua 3 năm (2006 – 2008) theo thời hạn

Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 2007/2006 2008/2007

176.931

94,15 147.054

95,59 277.241

89,39

-29.877

-16,89 130.187 88,53

11.000

5,85

6.780

4,41

32.924

10,61

-4.220

-38,36 26.144 385,60

Chỉ tiêu % % % % % Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền

187.931 100 153.834

100 310.165

100 -34.097

-18,14 156.331 101,62

Ngắn hạn Trung dài hạn Tổng

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Như ñã trình bày, doanh số cho vay của NH chủ yếu là cho vay ngắn hạn,

song song ñó NH ñã kiểm soát tốt các khoản vay, thực hiện tốt tiến ñộ thu nợ

ngắn hạn. ðiều ñó ñã chứng tỏ cán bộ TD ñã làm tốt công tác ñánh giá ñúng

khách hàng và tư vấn cho khách hàng sử dụng tiền vay có hiệu quả ñể trả nợ cho

NH. Tuy nhiên trong năm 2007 công tác thu nợ giảm do tình hình tôm chết ở

nhiều ñịa phương làm cho khách hàng không thể trả ñược nợ và họ làm ñơn xin

gia hạn nợ ñể tiếp tục ñầu tư nuôi trồng thủy sản nhằm ñạt lợi nhuận ñể trả vốn

vay NH. Nguyên nhân tăng doanh số thu nợ năm 2006 và 2008 là do sản xuất

kinh doanh và ñầu tư nuôi trồng thuỷ sản trên ñịa bàn huyện ñạt hiệu quả cao

ñem lại lợi nhuận cao nên việc thu nợ của NH cũng thuận lợi nên doanh số thu

nợ cao và khách hàng trả nợ ñúng hạn. ðể hiểu rõ hơn tình hình thu nợ của

NHNo ðầm Dơi theo thời hạn ta xem xét biểu ñồ sau:

Biểu ñồ 4.4: Tình hình thu nợ của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm(2006-2008) theo thời hạn

300000

200000

Ngắn hạn Trung và dài hạn

100000

g n ồ ñ u ệ i r T

2006

2007

2008

Năm

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

Bảng 4.6: Doanh số thu nợ của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

qua 3 năm (2006 – 2008) theo ngành nghề

Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 2007/2006 2008/2007

1.579

0,84

0,00

-1.579

-100

0,00

183.118

97,44 150.400

97,48 232.165 74,85

-32.718 -17,87 81.765

54,37

3.234

1,72

3.884

2,52 78.000 25,15

650 20,10 74.116

1908,24

Chỉ tiêu % % % % % Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền

187.931 100 154.284

-33.647 -17,90 155.881

100 101,04

Nông nghiệp Thủy sản Ngành khác Tổng

100 310.165 (Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Trong năm 2007 do NH vừa mới thay ñổi trong cơ cấu, hạn chế cho vay

trong nông - lâm nghiệp, tuy nhiên doanh số thu nợ ñối với ngành thủy sản vẫn

có sự suy giảm so với năm 2006 với tốc ñộ là 17,87% so với năm 2006 nhưng lại

có sự tăng mạnh vào năm 2008. So với năm 2007 ngành thủy sản tăng ñến

54,37%. ðược thể hiện rõ qua biểu ñồ sau:

Biểu ñồ 4.5: Tình hình thu nợ của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 (2006 - 2008) theo ngành nghề

Nông nghiệp Thủy sản Ngành khác

g n ồ ñ u ệ i r T

300.000 200.000 100.000 0

Năm

2006

2007

2008

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Nhìn chung khi hoạt ñộng NH ñã ñi vào ổn ñịnh thì NH tiến hành theo dõi

và thu hồi các khoản cho vay ñúng thời hạn. ðể có kết quả như vậy là do NH có

ñội ngũ nhân viên có nhiều kinh nghiệm trong việc lựa chọn khách hàng, trong

công tác thẩm ñịnh, theo dõi quá trình sử dụng vốn và ñôn ñốc khách hàng trả nợ.

ðối với thu nợ theo ngành, sau khi cho vay cán bộ TD phải thường xuyên

kiểm tra quá trình sử dụng vốn vay của khách hàng, bám sát hoạt ñộng sản xuất

kinh doanh của khách hàng, thường xuyên theo dõi sự biến ñộng giá cả cũng như

nhu cầu trên thị trường. Qua ñó NH sẽ nắm vững tình hình sản xuất kinh doanh

của khách hàng mà có hướng ñầu tư và kế hoạch thu hồi vốn một cách hiệu quả.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

4.2.1.3. Tình hình dư nợ

Bảng 4.7: Tình hình dư nợ của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm (2006 – 2008) theo thời hạn

Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 2007/2006 2008/2007

1.600

0,82

26.627 13,54

48.755 20,00 42.886 17,91

34.312 13,32

-5.869 -12,04

-8.574 -19,99

Chỉ tiêu % % % % % Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền

100 257.559

100 239.506

243.775

100 -4.269

-1,75

18.053 7,54

Ngắn hạn 195.020 80,00 196.620 82,09 223.247 86,68 Trung dài hạn Dư nợ

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Năm 2007 tình hình dư nợ ngắn hạn tăng 1.600 triệu ñồng (tăng 0,82%) so

với 2006 và tiếp tục tăng trong năm 2008 là 26.627 triệu ñồng (tăng 13,54%) so

với năm 2007. Tình hình dư nợ trung – dài hạn thì có xu hướng ngược lại với

ngắn hạn. Trong năm 2006 dư nợ trung – dài hạn là 48.755 triệu ñồng và ñến

năm 2007 còn 42.886 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 17,91% và giảm 45.869 triệu

ñồng (giảm 12,04%) so với năm 2006. ðến năm 2008 giảm còn 34.312 triệu

ñồng chiếm tỷ trọng 13,32% giảm 8.574 triệu ñồng (giảm 19,99%) so với năm

2008. Nguyên nhân là do nền kinh tế có nhiều biến ñộng. Thị trường bất ñộng

sản gần như ñóng băng, thị trường chứng khoán có dấu hiệu sụt giảm nghiêm

trọng làm ảnh hưởng ñến hoạt ñộng sản suất kinh doanh của các doanh nghiệp.

Lạm phát tăng cao, khủng hoản tài chính thế giới làm cho khả năng trả nợ của

khách hàng giảm. Vì vậy tình hình dư nợ của NH trong 3 năm qua tăng liên tục.

Biểu ñồ 4.6: Tình hình dư nợ của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm(2006-2008) theo thời hạn

Ngắn hạn Trung và dài hạn

g n ồ ñ u ệ i r T

250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0

2006

2007

2008 Năm

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

Bảng 4.8: Tình hình dư nợ của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm (2006 – 2008) theo ngành nghề

Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 2007/2006 2008/2007

182

0,07

0,02

0,00

-140

-76,92

-42

-100

Chỉ tiêu % % % % % Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền

239.330

98,18 227.658 95,05 212.606

82,55

-11.672

-4,88

-15.052

-6,61

Nông nghiệp

4.263

1,75 11.806

4,93

44.953

17,45

7.543 176,94

33.147 280,76

Thủy sản

243.775 100 239.506

100 257.559

100 -4.269

-1,75

18.053 7,54

Ngành khác Dư nợ

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Xét về cơ cấu dư nợ cho vay thì ngành thủy sản chiếm tỷ trọng cao nhất

nhưng lại có xu hướng giảm dần qua các năm, cụ thể năm 2006 dư nợ là 239.330

triệu ñồng chiếm tỷ trọng 98,18%; sang năm 2007 giảm xuống còn 227.658 triệu

ñồng chiếm tỷ trọng 95,05%, giảm 4,88%, dư nợ năm 2008 của ngành thủy sản là

212.606 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 82,55%, giảm 6,61% so với 2007. Nguyên

nhân là do xu hướng của những nhà kinh doanh thích học hỏi và không ngừng

phát triển quy mô hoạt ñộng, nâng cao chất lượng sản phẩm dẫn ñến nhu cầu về

vốn gia tăng mạnh và NH là nơi ñáp ứng ñược nhu cầu về vốn ngày càng tăng

ñó. Vì thế mà dư nợ cho vay của NH không ngừng tăng qua các năm.

Ngành thủy sản là ngành có tổng dư nợ cho vay cao nhất trong tổng dư nợ

của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi. Nguyên nhân do cơ cấu của huyện có sự

thay ñổi chuyển hướng sang nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên tình hình dư nợ có

chiều hướng giảm chủ yếu là do hợp ñồng TD cho vay trong lĩnh vực này là ngắn

hạn, mà tình hình tôm mất mùa và dịch bệnh lây lan khắp nơi làm cho NH chưa

thể tiến hành thu nợ ñược. Thêm vào ñó, trong năm 2008 cuộc khủng hoản kinh

tế toàn cầu và lạm phát ngày một tăng.

Ngành nông nghiệp là ngành chiếm tỷ trọng thấp nhất và dần dần không còn

dư nợ nữa. Do thay ñổi cơ cấu mà NH không còn ñầu tư vào lĩnh vực này nữa.

Ngành khác bao gồm các ngành như thương nghiệp, xuất khẩu, cho vay

ñời sống,… Tỷ trọng dư nợ cho vay ngành này không cao lắm nhưng vẫn giữ

ñược tốc ñộ tăng trưởng theo các năm, số liệu dư nợ cụ thể như sau: Năm 2006

do NH chưa phát triển mạnh nên dư nợ của các ngành này thấp chỉ có 4.263 triệu

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau ñồng chiếm tỷ trọng 1,75%, nhưng ñến những năm sau ñó NH ña dạng hóa các

ñối tượng cho vay nên dư nợ cho vay các ngành này tăng dần cụ thể như dư nợ

năm 2007 là 11.806 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 4,93%, tăng 7.543 triệu ñồng (tức

tăng 176,94%) so với năm 2006. Sang năm 2008 tiếp tục tăng lên ñến 44.953

triệu ñồng chiếm tỷ trọng 17,45% và tăng lên ñến 208,76% so với năm 2007. Có

ñược kết quả như thế là do các ngành này kinh doanh sản xuất ổn ñịnh, phát triển

ñều ñặn ñã làm cho dư nợ cho vay ở các ngành nghề này tăng qua các năm.

Biểu ñồ 4.7: Tình hình dư nợ của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 (2006 - 2008) theo ngành nghề

Nông nghiệp Thủy sản Ngành khác

g n ồ ñ u ệ i r T

300.000 200.000 100.000 0

Năm

2006

2007

2008

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

4.2.2. ðánh giá hiệu quả hoạt ñộng TD tại NHNo ðầm Dơi

Nhìn chung, trong 03 năm (2006 - 2008) doanh số cho vay, doanh số thu nợ

và dư nợ ñều có sự tăng trưởng. Trong ñó, không có sự dịch chuyển về tỷ trọng

giữa nợ ngắn hạn và trung - dài hạn. Cụ thể là tỷ trọng cho vay ngắn hạn, thu nợ

ngắn hạn và dư nợ ngắn hạn qua 3 năm còn tỷ trọng rất cao. Trong khi ñó cho

vay trung - dài hạn, thu nợ trung dài - hạn và dư nợ trung dài - hạn có tỷ trọng

thấp. ðó là do chi nhánh ñã thực hiện ñiều chỉnh cơ cấu cho vay, tăng tỷ trọng

cho vay ngắn hạn lên nhằm giữ ổn ñịnh dư nợ và ñể phòng ngừa rủi ro về lãi

suất. Ngoài ra, trong năm 2008 chi nhánh chú trọng mở rộng cơ cấu dư nợ theo

hướng cho vay hộ kinh doanh cá thể và doanh nghiệp. ðồng thời cho vay mới

phải thẩm ñịnh chính xác có hiệu quả mới tiến hành ñầu tư. Do vậy, cần phải

nâng cao chất lượng TD nhằm hạn chế rủi ro. Năm 2008 là năm có sự biến ñộng

lãi suất rất lớn nên cũng ñã ảnh hưởng rất lớn ñến tình hình sản xuất của người

dân. Vì vậy, ngay vụ thu hoạch tôm của bà con nông dân, họ tranh thủ vốn trả

một phần cho NH nên dư nợ trong năm giảm 12.531 triệu ñồng.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 4.3. PHÂN TÍCH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT HUYỆN

ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU

4.3.1. Phân tích nợ xấu theo phân loại nợ

Bảng 4.9: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm (2006 – 2008) theo loại nợ

Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 2007/2006 2008/2007

273

Chỉ tiêu % % % % % Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền

9,40 4,30 1.508 2.371 37,40 1.869 11,65 3.695 58,30 12.663 78,95 100 100 16.040 6.339

-343 -29 1.168 797

-55,69 -1,20 46,24 14,38

1.125 453,24 -502 -21,17 8.967 242.65 9.701 153,04

Nhóm 3 615 11,10 Nhóm 4 2.400 43,30 Nhóm 5 2.527 45,60 Tổng 100 5.542

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Trong 3 năm qua, tình hình nợ xấu của NH tăng nhanh về số lượng. ðặc

biệt là trong năm 2008, số nợ xấu của NH là 16.040 triệu ñồng, tăng 9.701 triệu

ñồng so với năm 2007, tăng 153,04%. Nguyên nhân tồn tại nợ xấu trong 3 năm

qua là do tình hình kinh tế có nhiều biến ñộng, tình hình lạm phát tăng cao và ảnh

hưởng chung của xu hướng thế giới. Năm 2006, nợ xấu là 5.542 triệu ñồng; vào

thời ñiểm năm này, ñối tượng NH cho vay chủ yếu là các hộ nuôi trồng thủy sản.

Trong khi ñó vào năm 2006, giá phân bón và thuốc trừ sâu tăng quá cao, chi phí

ñầu vào tăng trong khi ñó ñầu ra lại không ổn ñịnh. ðiều này ảnh hưởng rất lớn

ñến tiến ñộ thu nợ của NH, làm tăng số nợ xấu vì lĩnh vực nuôi trồng thủy sản

luôn chiếm hơn 80% trong doanh số cho vay của NHNo & PTNT huyện ðầm

Dơi. Thêm vào ñó là trong năm 2007 VN gia nhập WTO, cơ hội mở ra nhiều

nhưng cũng ñầy những khó khăn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở VN, 20%

doanh nghiệp vừa và nhỏ trên cả nước rơi vào tình hình phá sản, 60% doanh

nghiệp doanh ở tình trạng khó khăn, sản xuất kinh doanh bị ñình trệ.

Một nguyên nhân ảnh hưởng quan trọng ñến nợ xấu của NH là trong năm

2005, NHNN ban hành quyết ñịnh 493 với những tiêu chuẩn phân loại TD và các

khoản nợ thành 5 nhóm. Các NH tiến hành phân loại và cơ cấu lại các khoản nợ.

ðến năm 2006 và 2007, các NHTM ñã xây dựng và hoàn chỉnh các chỉ tiêu ñánh

giá, phân loại khách hàng, chất lượng các món vay, ñánh giá ñúng tình hình nợ

quá hạn – nợ xấu của NH, tránh những hiện tượng cho vay ñảo nợ. Các NH ñã

ñặt mục tiêu an toàn, không chạy theo lợi nhuận như ñã thực hiện ñối với các NH

thuộc sở hữu NN trước ñây.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

Biểu ñồ 4.8: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm(2006 - 2008) theo phân loại nợ

15,000

10,000

5,000

Nhóm 3 Nhóm 4 Nhóm 5

g n ồ ñ u ệ i r T

Năm

2006

2007

2008

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Thêm một dấu hiệu ñáng báo ñộng cho NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi

là xét về cơ cấu nợ xấu qua 3 năm thì nợ nhóm 5 (nợ có nguy cơ mất vốn) chiếm

tỷ trọng rất cao gần và hơn 50% trong tổng nợ xấu qua 3 năm. Cụ thể là năm

2006 là 45,60%, năm 2007 là 58,30%, còn năm 2008 là 78,95%.

Trong 3 năm, tình hình nợ xấu của NH tăng nhanh về số lượng. ðặc biệt

là trong năm 2008, số nợ xấu của NH là 16.040 triệu ñồng với tốc ñộ là 153,04%.

Nguyên nhân tồn tại nợ xấu trong năm qua là do tình hình kinh tế có nhiều biến

ñộng, tình hình lạm phát tăng cao và ảnh hưởng chung của xu hướng thế giới ñó

là cuộc khủng hoản tài chính Mỹ. Ngoài ra, sự quá tải ñối với cán bộ TD nên

công tác kiểm tra sử dụng vốn, quản lý khách hàng vay có ñôi lúc còn thiếu chặt

chẽ, vì thế dễ tạo nguy cơ nợ xấu phát sinh ngoài tầm kiểm soát.

Nợ quá hạn nhóm 3

Qua bảng số liệu trên ta thấy nợ dưới tiêu chuẩn của NH có sự tăng, giảm

thất thường trong 3 năm, ñây là một ñiều ñáng cảnh báo về sự quản lý nợ nhóm 3

của NH. Cụ thể, năm 2006 nợ dưới tiêu chuẩn của NH là 615 triệu ñồng chiếm tỷ

trọng 11,10% trong tổng nợ xấu. Sang năm 2007 thì nợ dưới tiêu chuẩn giảm

xuống còn 273 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 4,30%, giảm 343 triệu ñồng so với năm

2006 (tức là giảm 55,69% so với năm 2006). ðến năm 2008 nợ nhóm 3 ñột ngột

tăng lên ñến 1.508 triệu ñồng, chiếm tỷ trọng 9,40% và tăng 1.235 triệu ñồng

tăng 453,24% so với năm 2007. ðiều này ñã chứng tỏ NH ñã làm giảm ñược tình

trạng nợ quá hạn nhưng không ñồng bộ qua các năm. ðồng thời do uy tín của NH

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau và ñội ngủ nhân viên là việc một cách có hiệu quả trong việc thẩm ñịnh hồ sơ cho

vay trong năm 2007 rất tốt so với năm 2006. Ngoài ra trong 2 năm 2006 – 2007

thì tình hình phát triển kinh tế của ñất nước tương ñối bền vững, nhu cầu vốn của

cá nhân và doanh nghiệp ngày càng cao do ñó có một phần nợ của khách hàng

chưa thu hồi kịp so với thời hạn cho vay. Nhưng tỷ lệ nợ dưới tiêu chuẩn ñã giảm

trong năm 2007 là một thành tích lớn của toàn hệ thống NH. Trong năm 2008

tình hình biến ñộng của nền kinh tế và xã hội, NHNo & PTNT ðầm Dơi ñã

không ngừng nâng cao năng lực tái cơ cấu và hoàn thiện bộ máy hoạt ñộng, sửa

ñổi quy chế và quy trình nghiệp vụ TD ñể có thể thích ứng với ñiều kiện từng

vùng miền, ngành nghề kinh doanh. ðưa sản phẩm dịch vụ cho vay hấp dẫn linh

hoạt ñến nhiều ñối tượng khách hàng. Ngoài ra, NH luôn cố gắng kiểm soát chất

lượng TD, tập trung ñầu tư vốn trên cơ sở thần trọng an toàn, nhưng NH vẫn

không khỏi tránh những rủi ro.

Nguyên nhân của tình trạng tăng ñột biến này là do dư nợ của NH tăng

cao, do dư nợ của những năm trước chuyển sang và doanh số thu nợ của NH

không ñủ ñể bù ñắp doanh số cho vay do ñó mà dư nợ của NH tăng cao qua 3

năm. Phần khác, nợ quá hạn nhóm 3 chiếm tỷ trọng thấp hơn các nhóm còn lại là

do nợ quá hạn của nhóm này ñã chuyển một phần qua nợ nhóm 4.

Nợ quá hạn nhóm 4

Nợ quá hạn của nhóm 4 giảm mạnh qua 3 năm. Năm 2006 nợ quá hạn

nhóm 4 là 2.400 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 43,30%. Sang năm 2007 nợ quá hạn

của nhóm này giảm xuống còn 2.371 triệu ñồng giảm 29 triệu ñồng so với năm

2006 (tức là giảm 1,2% so với năm 2006). ðến năm 2008 nợ quá hạn nhóm 4 chỉ

còn 1.869 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 11,65% giảm 502 triệu tức là giảm 21,17%.

Nợ quá hạn của nhóm 4 giảm mạnh là do trong 3 năm là do tình hình kinh tế của

nước ta tăng trưởng nhanh, tạo ñộng lực thúc ñẩy hoạt ñộng của các thành phần

kinh tế, ñặc biệt là lĩnh vực tài chính NH. Tuy tình hình lạm phát ñược kiểm soát

tốt và chính sách bình ổn tỷ giá USD/VND của NHNN tạo môi trường kinh tế ổn

ñịnh và niềm tin ñối với các nhà ñầu tư và người tiêu dùng. Kết quả là sản xuất

và các sản phẩm dịch vụ NH khác cũng không ngừng tăng lên. Thêm vào ñó, nợ

quá hạn của nhóm 3 chuyển sang cũng làm cho nợ quá hạn của nhóm này tăng

lên. ðồng thời nợ nhóm này cũng ñã chuyển một phần qua nhóm 5 nên có sự

giảm mạnh qua các năm.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

Nợ quá hạn nhóm 5

Trong 3 nhóm nợ quá hạn ñược phân vào nợ xấu của NH thì nợ nhóm 5

chiếm tỷ lệ cũng rất cao và có xu hướng tăng mạnh. Năm 2006, nợ quá hạn của

nhóm này là 2.527 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 45,60%. Sang năm 2007 là 3.695

triệu ñồng chiếm tỷ trọng 58,30%, tăng 1.168 triệu ñồng so với năm 2006 (tức là

giảm 46,24% so với năm 2006). ðến năm 2008 nợ quá hạn nhóm 5 này là 12.663

triệu ñồng chiếm tỷ trọng 78,95%, tăng 8.967 triệu ñồng tức là tăng 242,65%.

Trước những biến ñộng của nền kinh tế xã hội, thị trường vốn và thị

trường trong nước. NHNo ðầm Dơi ñã không ngừng nâng cao năng lực tái cơ

cấu và hoàn thiện bộ máy hoạt ñộng, sửa ñổi quy chế và quy trình nghiệp vụ TD

nhằm thích ứng với ñiều kiện từng vùng miền, ngành nghề kinh doanh. ðưa các

sản phẩm dịch vụ cho vay hấp dẫn linh hoạt ñến nhiều ñối tượng khách hàng.

Ngoài ra, NH cần phải kiểm soát chất lượng TD, tập trung ñầu tư vốn trên cơ sở

thận trọng an toàn. Nợ nhóm 5 của NH có xu hướng, là những khoản nợ có khả

năng mất vốn của NH, do ñó NH cần có những chính sách phù hợp nhằm hạn chế

những khoản nợ này ñể hoạt ñộng TD của NH ñạt hiệu quả hơn.

Qua bảng số liệu trên ta có thể thấy ñược tình hình nợ xấu của NH tăng

ñột biến qua 3 năm. Năm 2006 nợ xấu của NH là 5.542 triệu ñồng tăng ñến năm

2007 nợ xấu của NH là 6.339 triệu ñồng tăng 797 triệu ñồng so với năm 2006

(tức là tăng 14,38% so với năm 2006). Nguyên nhân của tình trạng tăng mạnh

này là do hoạt ñộng của NH trong việc thẩm ñịnh hồ sơ vay vốn của khách hàng

chưa thực sự có hiệu quả, nhân viên chưa có trình ñộ cao, việc lựa chọn ñối

tượng khách hàng ñể cho vay không phù hợp. Mặc dù tình hình nợ xấu của NH

vẫn còn cao và tăng nhanh qua các năm. Trong 3 năm tình hình kinh tế của nước

VN tăng trưởng rất mạnh, năm 2006 tốc ñộ tăng trưởng kinh tế của nước ta là

8,17% so với năm 2005, là một trong những nền kinh tế tăng trưởng hàng ñầu

Châu Á và thế giới. Do nền kinh tế tăng trưởng liên tục nên nhu cầu về vốn rất

lớn trong 3 năm vừa qua. Các tổ chức kinh tế trong nước cần rất nhiều vốn cho

việc mở rộng sản xuất, thúc ñẩy hoạt ñộng kinh doanh. Vì vậy mà hoạt ñộng huy

ñộng vốn và hoạt ñộng cho vay của NH rất phát triển. Các doanh nghiệp và cá

nhân vay vốn của NH ñang trong thời kỳ cần vốn nên chưa hoàn trả hết phần vốn

vay cho NH làm cho dư nợ của NH vẫn còn rất là cao. Các nguyên nhân trên

cũng là những nguyên nhân góp phần làm cho nợ xấu của NH tăng lên ñáng kể.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

4.3.2. Phân tích nợ xấu theo thời hạn

Phân tích nợ quá hạn theo thời hạn là ñể hiểu rõ hơn về hoạt ñộng kinh

doanh của NH trong thời gian qua, nợ quá hạn cao có thể xảy ra rủi ro cho NH.

ðây là vấn ñề mà NH rất quan tâm và ñặc biệt chú ý ñến công tác thu hồi nợ và

hạn chế nợ quá hạn phát sinh.

ðối với khoản cho vay khi ñến kỳ hạn trả nợ mà khách hàng không trả

ñược nợ ñúng hạn thì có thể chuyển sang nợ quá hạn. Nếu khách hàng vì những

nguyên nhân khách quan nên không trả ñược nợ ñúng hạn thì có thể làm ñơn xin

gia hạn hoặc ñiều chỉnh kỳ hạn nợ nếu ñược NH ñồng ý thì ñược ñiều chỉnh kỳ

hạn nợ hoặc ñược gia hạn nợ. Sau khi hết thời gian gia hạn hoặc ñiều chỉnh kỳ

hạn nợ mà khách hàng vẫn không trả ñược nợ cho NH thì nợ ñó ñược chuyển

sang nợ quá hạn. Còn nếu khách hàng không có ñơn xin gia hạn hoặc ñiều chỉnh

kỳ hạn nợ, tất yếu NH cũng chuyển nợ ñó sang nợ quá hạn ngay sau khi hết hạn.

Nợ quá hạn, nợ khó ñòi là những biểu hiện rõ nét của chất lượng TD. Khi

phát sinh nợ quá hạn cũng ñồng nghĩa với khoản vay của NH ñã bị rủi ro. Vì vậy,

NH cần tìm ra các nguyên nhân phát sinh nợ quá hạn ñồng thời tìm ra các giải

pháp ñể hạn chế nợ quá hạn, nhằm giảm thiểu rủi ro cho NH cũng ñồng nghĩa với

nâng cao hiệu quả hoạt ñộng cho NH. Tình hình nợ quá hạn theo thời hạn tại chi

nhánh NHNo & PTNT ðầm Dơi qua 3 năm ñược thể hiện qua bảng số liệu sau:

Bảng 4.10: Tình hình nợ quá hạn của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm (2006 – 2008) theo thời hạn

Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 2007/2006 2008/2007

3.879 69,99 4.437 70,00

9.624 60,00

558 14,39 5.187 116,90

1.663 30,01 1.902 30,00

6.416 40,00

239 14,37 4.514 237,33

Chỉ tiêu % % % % % Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền

100 6.339

16.040

100 797 14,38 9.701 153,04

Ngắn hạn Trung dài hạn Tổng

5.542 (Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Qua bảng số liệu ta thấy năm 2006 nợ quá hạn là 5.542 triệu ñồng, trong

ñó nợ quá hạn ngắn hạn là 3.879 triệu ñồng, nợ quá hạn trung và dài hạn là

1.663 triệu ñồng. Năm 2007 nợ quá hạn là 6.339 triệu ñồng, trong ñó nợ quá hạn

ngắn hạn là 4.437 triệu ñồng, nợ quá hạn trung và dài hạn là 1.902 triệu ñồng.

So với năm 2006 nợ quá hạn ngắn hạn tăng 558 triệu ñồng tức là tăng 14,39%, 51 GVHD: TS.Lê Khương Ninh SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau trung và dài hạn năm 2007 tăng 239 triệu ñồng tức là tăng 14,37%. ðến năm

2008 doanh số nợ quá hạn là 16.040 triệu ñồng, trong ñó nợ quá hạn ngắn hạn là

9.624 triệu ñồng, nơ quá hạn trung và dài hạn là 6.416 triệu ñồng, trong ñó nợ

quá hạn ngắn hạn năm 2008 tăng 5.187 triệu ñồng hay tăng 116,90% so với năm

2007, nợ quá hạn trung và dài hạn năm 2008 tăng 4.514 triệu ñồng với mức tăng

237,33% so với năm 2007.

Biểu ñồ 4.9: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm(2006 - 2008) theo thời hạn

15,000

10,000

Ngắn hạn Trung và dài hạn

5,000

g n ồ ñ u ệ i r T

Năm

2006

2007

2008

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Nguyên nhân dẫn ñến nợ xấu tăng trở lại trong năm 2007, 2008 là vì tôm

chét kéo dài trên diện rộng cho nên khách hàng không ñủ tiền ñể trả nợ cho NH,

nhiều hộ vay vốn ñể phục vụ nhu cầu sản xuất kinh doanh nhưng không ñạt hiệu

quả, dẫn ñến bị thua lỗ, không có nguồn thu ñể trả nợ. ðây chính là thách thức

rất lớn mà NH cần phải có biện pháp cụ thể ñể hạn chế rủi ñến mức thấp nhất.

Nợ quá hạn tăng qua các năm, chứng tỏ những năm qua hoạt ñộng TD của

NH phải chịu rất nhiều rủi ro. Như vậy rủi ro từ hoạt ñộng kinh doanh của khách

hàng vay vốn cũng chính là nguyên nhân dẫn ñến rủi ro trong hoạt ñộng TD của

NH. Mà nguyên nhân dẩn ñến rủi ro TD chủ yếu là từ phía khách hàng. Khi

khách hàng vay vốn sản xuất thua lỗ, hay những nguyên nhân bất khả kháng

không lường trước ñược ảnh hưởng ñến năng suất kinh doanh như thời tiết bất

lợi, dịch bệnh bùng phát,… hoặc do khách hàng vay vốn và sử dụng vốn sai mục

ñích dẫn ñến khả năng hoàn trả vốn gốc và lãi cho NH, hoặc cũng có thể do

khách hàng cố ý lừa ñảo NH bằng cách ñem cùng một tài sản thế chấp ở nhiều

NH ñể ñược vay nhiều hơn.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Nợ quá hạn không thể không có ở bất kỳ một NH nào vì NH không thể dự

ñoán trước ñược những khoản nợ nào sẽ thu hồi ñược hay những khoản nợ nào

không thu hồi ñược khi ký kết hợp ñồng TD. Nợ quá hạn là một trong những rủi

ro trong TD và có tác ñộng tiêu cực ñến hoạt ñộng kinh doanh của NH, nợ quá

hạn làm cho nguồn vốn của NH bị chiếm dụng, vòng quay vốn chậm không tái

ñầu tư ñược, không ñáp ứng ñược nhu cầu vay vốn của khách hàng làm ảnh

hưởng ñến thu nhập của NH. Hậu quả nghiêm trọng hơn là nó làm cho tâm lý của

người gửi tiền tại NH không an tâm khi giao dịch, làm giảm uy tín của NH.

4.3.3. Phân tích nợ xấu theo ngành kinh tế

Nợ quá hạn là một chỉ tiêu phản ánh rõ nét về chất lượng TD cũng như

hiệu quả sử dụng vốn vay của NH, chất lượng TD cao hay thấp, rủi ro TD ít hay

nhiều tuỳ thuộc vào khâu lựa chọn khách hàng, vào việc thẩm ñịnh trước khi cho

vay, và việc theo dõi tình hình thu nợ gốc và lãi nhằm phát hiện kịp thời những

yếu tố xấu trong quá trình sử dụng vốn vay ñể hạn chế thấp nhất những rủi ro có

thể xảy ra. Vì vậy, ta ñi vào phân tích sau ñể hiểu rõ hơn:

Bảng 4.11: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm (2006 – 2008) theo ngành nghề

Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 2007/2006 2008/2007

182 3,28

0,66

0,00

-140

-76,92

-42

-100

5.049 91,10 6.034

95,19 15.970 99,56

985

19,51

9.936 164,67

311 5,61

263

4,15

0,44

-48

-15,43

-193

-73,38

Chỉ tiêu % % % % % Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền Số tiền

100 6.339

100 16.040

14,38

797

100 9.701 153,04

Nông nghiệp Thủy sản Ngành khác Tổng

5.542 (Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Qua bảng số liệu ta thấy nợ quá hạn của các năm ñược biểu hiện rất rõ nét

và cụ thể: Năm 2006 tổng nợ quá hạn là 5.542 triệu ñồng. Năm 2007 tổng nợ

quá hạn là 6.339 triệu ñồng, so với năm 2006 tăng 797 triệu ñồng tương ứng

giảm 14,38%. ðến năm 2008 tổng nợ quá hạn là 16.040 triệu ñồng, so với năm

2007 tăng 9.701 triệu ñồng tương ứng tăng 153,04%. Nợ quá hạn của các ngành

tăng giảm ñược biểu hiện rõ biểu ñồ tình hình nợ quá hạn của NHNo & PTNT

huyện ðầm Dơi qua 3 năm như sau:

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

Biểu ñồ 4.10: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi qua 3 năm(2006 - 2008) theo ngành nghề

20,000

15,000

10,000

Nông nghiệp Hải sản Ngành khác

g n ồ ñ u ệ i r T

5,000

0 2006

2007

2008 Năm

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Ngành nông nghiệp

Nợ quá hạn năm 2006 là 182 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 3,28%. Nợ quá hạn

năm 2007 là 42 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 0,66%, so với năm 2006 giảm 140 triệu

ñồng tương ứng với tỷ lệ giảm 76,92%. ðến năm 2008 nợ quá hạn là 0 triệu

ñồng, so với năm 2007 giảm 42 triệu ñồng tương ứng với tỷ lệ giảm 100%.

Nguyên nhân giảm là do thời tiết thuận lợi nông dân trúng mùa nên có tiền trả

NH, vì vậy nợ quá hạn của ngành này ngày một giảm và là dấu hiệu tốt cho phía

NH. Ngoài ra trong năm 2008, cơ cấu kinh tế huyện ñã có sự thay ñổi từ trồng

lúa sang nuôi tôm nên NH không cho vay trong lĩnh vực nông nghiệp nữa. Do ñó

mà trong năm 2008 không còn nợ xấu ñối với lĩnh vực nông nghiệp.

Ngành nghề khác

Nợ quá hạn của loại hình này cũng không kém phần quan trọng và ñược

NH rất quan tâm. Năm 2006 nợ quá hạn là 311 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 5,61%,

năm 2007 nợ quá hạn giảm 263 triệu ñồng tỷ trọng 4,15%, so với năm 2006 nợ

quá hạn giảm 48 triệu ñồng tương ứng giảm 15,43%. Năm 2008 nợ quá hạn là 70

triệu ñồng chiếm tỷ trọng 0,44%, giảm 193 triệu ñồng tức là giảm 73,38 %. Nợ

quá hạn của loại hình này có sự thay ñổi. Tuy nhiên NH không ñược lơ là trong

công tác quản trị và hạn chế rủi ro TD trong lĩnh vực này. Chúng ta cần phải

quan tâm hơn nữa ñể tìm ra biện pháp giảm nợ quá hạn của loại hình này xuống

mức thấp nhất có thể.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

Ngành thủy sản

Nợ quá hạn năm 2006 là 5.049 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 91,10%, sang

năm 2007 nợ quá hạn là 6.034 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 95,19%, ñến năm 2008

nợ quá hạn là 15.970 triệu ñồng chiếm tỷ trọng 99,56% so với năm 2007 tăng

9936 triệu ñồng tương ứng tăng 164,67%.Với sự tăng trưởng sản xuất nuôi trồng

thủy sản trong thời gian qua ñã ñóng góp rất lớn cho kim ngạch xuất khẩu của ñất

nước. Sản lượng nuôi trồng thủy sản ñã vượt lên 1 triệu tấn và ñứng hàng thứ 7

trên thế giới. Sản phẩm thủy sản của VN ñã có mặt trên 100 quốc gia và vùng

lãnh thổ. Cơ cấu mặt hàng và chất lượng của mặt hàng thủy sản xuất khẩu ñã

ngày càng ña dạng, ñáp ứng thị hiếu và yêu cầu ngày càng cao của thị trường,

ñặc biệt là thị trường lớn như: Mỹ, EU, Nhật Bản,…ðể ñạt ñược những thành

tựu to lớn trong phát triển nuôi trồng thủy sản, vai trò của TDNH là rất to lớn.

Nhờ nguồn vốn ñầu tư của NH, chủ yếu là NHNo & PTNTVN mà hàng triệu hộ

nông dân, ngư dân ñã ñầu tư phát triển ñược nghề nuôi trồng thủy sản, tạo hàng

triệu việc làm, tăng thu nhập nâng cao ñời sống cho nhiều hộ nông dân và vươn

lên thoát nghèo. Sự phát triển nuôi trồng thủy sản ñã tạo diện mạo mới cho nông

nghiệp, nông thôn, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo

hướng ña dạng hóa, thâm canh, công nghiệp hóa ñem lại hiệu quả kinh tế hàng

hóa ngày càng cao.

Chúng ta biết rằng TD là hoạt ñộng sinh lời chủ yếu của NH. Trong hoạt

ñộng TD mục tiêu cơ bản là lợi nhuận, trên cơ sở phục vụ, thỏa mản nhu cầu của

các ñối tượng khách hàng khác nhau. Tuy nhiên hoạt ñộng luôn tiềm ẩn những

rủi ro, rủi ro phát sinh khi vì một nguyên nhân nào ñó người vay không trả, trả

không ñúng hạn vốn gốc và tiền lãi cho NH. Bởi vậy, trong mọi khoản vay NH

luôn chú trọng việc ñánh giá chất lượng TD, ñánh giá các rủi ro TD của các

khoản vay ñó.

Trong thời gian qua hoạt ñộng TD trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản ñang

ñược NH quan tâm hàng ñầu. Trong quá trình ñầu tư, NH rất chú trọng ñến hoạt

ñộng TD nói chung và TD nuôi trồng thủy sản nói riêng. Tuy nhiên do gặp nhiều

khó khăn trong thiên tai, dịch bệnh, trình ñộ kỹ thuật nuôi trồng, chế biến thủy

sản còn hạn chế, thị trường tiêu thụ trong nước và thế giới thường xuyên biến

ñộng, vốn ñầu tư cho nuôi trồng thủy sản chủ yếu là vốn trung - dài hạn, thời

gian hoàn vốn nuôi trồng thủy sản vẫn còn cao so với những ngành nghề khác.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Nguồn vốn TD ngắn hạn cho vay phục vụ chủ yếu ñầu tư con giống, thức

ăn, chăm sóc, phòng trừ dịch bệnh và trả tiền nhân công trong quá trình nuôi

trồng. Chi phí vốn này ñầu tư cho mỗi ñơn vị nuôi trồng cho mỗi giống loài thủy

sản thường không cố ñịnh, mà biến ñộng tùy thuộc vào mức ñộ nuôi, vị trí, năng

suất, thời vụ,..do vậy nhu cầu vốn vay ngắn hạn cũng biến ñộng theo. Việc ñầu tư

cho vay ngắn hạng theo mùa vụ, do vậy rủi ro TDNH phát sinh khi mỗi vụ nuôi

trồng bị thất thu hoặc thu kém ảnh hưởng ñến khả năng trả nợ của khách hàng

cho NH khi ñến hạn. Nợ quá hạn thường phát sinh và tăng cao trong các khoản

vay ngắn hạn cho nuôi trồng thủy sản, tuy nhiên từng món vay thường không

lớn. Nguồn vốn trung và dài hạn ñược ñầu tư chủ yếu cho việc xây dựng cơ sở hạ

tầng vùng ao nuôi và các cơ sở sản xuất con giống, các cơ sở chế biến và thu mua

phục vụ xuất khẩu,…Nguồn vốn này ñòi hỏi món vay lớn, thời hạn vay dài và

nhu cầu ngày một tăng cao cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nghề nuôi trồng

thủy sản.

Nhìn chung về kết cấu ñầu tư trung - dài hạn ñang tăng dần, ñiều này ñã

phản ứng ñúng ñầu tư ñang ngày càng chuyên sâu, khép kín theo dự án và ñầu tư

ngày càng hiện ñại. Trong thời gian ñầu, khi nghề nuôi trồng thủy sản mới phát

triển mạnh ở VN, khả năng và kinh nghiệm kinh doanh còn hạn chế, các doanh

nghiệp, hộ gia ñình chỉ tập trung hình thức nuôi quảng canh là chủ yếu, với

nguồn vốn yêu cầu thấp và chủ yếu là nguồn vốn ngắn hạn phục vụ có tính chất

thời vụ. Sự thành công của nghề nuôi trồng thủy sản, ñặc biệt là nuôi tôm sú, thẻ,

cua,…với hiệu quả mang lại lợi nhuận cao gấp nhiều lần so với trồng cây lượng

thực hay ñầu tư ngành nghề khác ở các ñịa phương ñã có tác ñộng như ñòn bẩy

có tính lan truyền nhan chóng trong toàn quốc. Mặt khác, sự thành công và lợi

nhuận ñã kích thích tạo niềm tin cho nông ngư dân và các doanh nghiệp dám bỏ

vốn và vay NH ñầu tư nuôi trồng thủy sản ngày một lớn hơn và công nghệ ngày

một tiên tiến hiện ñại hơn, qua cho vay thí ñiểm, ñúc rút kinh nghiệm thực tế, NH

cũng hình thành ñược quy trình thẩm ñịnh các dự án nuôi trồng ñể quyết ñịnh

ñầu tư cho vay hay không. Bởi vậy, dư nợ cho ngành nuôi trồng ngày một tăng

và kết cấu vốn vay trung và dài hạn, cho vay theo dự án khép kín ngày một tăng.

Ngoài ra NH cần phải chú trọng hơn nưa công tác quản lý những hộ sản xuất tôm

công nghiệp. Vì ña phần những hộ này ñều vay với số tiền lớn. Nếu họ kinh

doanh thất bại thì nguy cơ rủi ro TD của NH là rất cao.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Trong những năm qua, các NHTM và ñặc biệt là NHNo & PTNT VN ñã

chỉ ñạo sâu sát và kịp thời theo chủ trương ñầu tư cho nuôi trồng thủy sản của

chính phủ, ngày 24/06/2000 Bộ thủy sản ñã có văn bản số 1920/TS-VP, thông

báo kết luận giữa bộ thủy sản và NHNo & PTNT VN ñã có công văn số 2071,

yêu cầu các chi nhánh NHNo & PTNT tỉnh ký kết các chương trình kết hợp với

sở thủy sản các tỉnh trong việc cung ứng vốn ñầu tư cho nuôi trồng thủy sản tại

ñịa phương, ñiều này ñã ñưa lại hiệu quả thiết thực, làm tăng diện tích, sản lượng

và kim ngạch xuất khẩu thủy sản trong toàn quốc. Quan hệ giữa người vay và

cho vay ngày càng thuận lợi, hiểu biết lẫn nhau, chất lượng TD ñược nâng cao,

người vay ngày càng làm ăn có lãi, trả ñược nợ và lãi vay cho NH, có thể nói NH

ñã bắt tay làm giàu cho nông dân. Tuy nhiên việc ñáp ứng vốn vay của NH còn

rất thấp và hạn chế, ñây là một vấn ñề mà các NH, các cấp ngành cần quan tâm

nhằm ñáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nghề nuôi trồng thủy sản.

Mặt khác việc phát triển nuôi trồng thủy sản trong thời gian qua còn bộc

lộ nhiều hạn chế và yếu kém, ñặc biệt là trong quy hoạc ñể hướng tới phát triển

nuôi trồng thủy sản bền vững. ðã ñến lúc chúng ta không thể phát triển bằng bất

cứ giá nào, chúng ta không chỉ quan tâm ñến lợi ích hiện tại trước mắt mà phải

ñảm bảo cho sự phát triển lâu dài và bền vững trong tương lai. Từ ñó việc ñánh

giá hiệu quả của nghề nuôi trồng thủy sản cũng có sự thay ñổi, phát triển nuôi

trồng thủy sản phải gắn với quy hoạch và bảo vệ môi trường sinh thái, phải

hướng ñến sự phát triển bền vững của nghề nuôi trồng thủy sản.

Tình hình nợ quá hạn của ngành thủy sản này chiếm tỷ trọng rất lớn trong

tổng nợ quá hạn của các ngành kinh tế qua các năm. Nguyên nhân nợ quá hạn

cao như vậy là do người dân vay vốn NH ñể ñầu tư vào nuôi trồng thuỷ sản

nhưng không ñạt hiệu quả tôm chết kéo dài nên không ñủ tiền trả nợ NH và từ ñó

làm cho nợ quá hạn ngành Thủy sản ngày một tăng. Vì vậy, NH phải có những

biện pháp xử lý tích cực hơn nữa ñể giảm thiểu số nợ quá hạn ñang tồn ñọng và

ñây cũng là vấn ñề rất khó khăn ñối với NH. Ngoài ra NH cần phải ñi cùng với

người ñầu tư, góp ý kiến, tham gia vào quá trình ñầu tư. Nếu cần thiết có thể cử

cán bộ có khả năng am hiểu về lĩnh vực nuôi trồng thủy sản ñể ñảm bảo cho việc

kinh doanh của khách hàng vay vốn ñạt ñược nhiều thành công. Thành công của

khách hàng trong việc sử dụng vốn vay cũng chính là thành công của NH trong

việc kinh doanh và ñầu tư phát triển kinh tế nông thôn theo ñề án của chính phủ.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 4.4. MỘT SỐ CHỈ TIÊU ðÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG TÍN

DỤNG & RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo ðẦM DƠI QUA 3 NĂM

4.4.1. Hệ số rủi ro TD Bảng 4.12: Hệ số rủi ro TD

Chỉ tiêu ðơn vị Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008

Nợ xấu Triệu ñồng 5.542 6.339 16.040

Tổng dư nợ Triệu ñồng 243.775 239.506 257.559

Hệ số rủi ro TD % 2,27 2,65 6,23

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Qua bảng số liệu trên ta thấy chỉ tiêu nợ xấu/tổng dư nợ của NH tăng

mạnh qua 3 năm. Năm 2006 chỉ tiêu này là 2,27% sang năm 2007 chỉ số này tăng

lên ñến 2,65% và tiếp tục tăng mạnh trong năm 2008 là 6,23% ñây là thời ñiểm

ñáng báo ñộng. ðiều này cho thấy mặc dù dư nợ của NH tăng lên nhanh nhưng

vẫn không nhanh bằng tốc ñộ tăng của nợ xấu. Nợ xấu của NH tăng lên nhanh

hơn tổng dư nợ là do nền kinh tế nước ta ñang trong thời kỳ tăng trưởng, các

doanh nghiệp và nông dân cần nhiều vốn cho hoạt ñộng sản xuất kinh doanh.

Nhưng do nền kinh tế tăng trưởng quá nhanh làm cho lạm phát tăng cao, một số

doanh nghiệp kinh doanh bị thua lỗ, một số doanh nghiệp chỉ mới bắt ñầu ñầu tư

vốn vào sản xuất, ñầu tư vào trang thiết bị lâu năm, tôm mất mùa thường xuyên,

dịch bệnh lan truyền nên chưa kịp thu hồi vốn trả cho NH làm cho nợ xấu tăng

cao mặc dù dư nợ cũng không ngừng tăng lên. Hiện nay do nhịp ñộ tăng trưởng

cao của nền kinh tế nên NH cũng tích cực cải cách quy trình nghiệp vụ, phát triển

nhiều sản phẩm mới, hiện ñại hóa công nghệ theo tiêu chuẩn quốc tế, nỗ lực phát

triển quy mô hoạt ñộng, mạng lưới kinh doanh và năng lực cạnh tranh. Việc mở

rộng hoạt ñộng ñó làm cho NH có thêm nhiều khách hàng mới không phải là

những khách hàng quen biết, nên làm cho nợ xấu của NH tăng cao hơn tổng dư

nợ và chỉ tiêu nợ xấu/tổng dư nợ tăng cao qua 3 năm.

Tỷ số này phản ánh chất lượng TD. Nhìn chung qua 3 năm dư nợ của

NHNo ðầm Dơi tăng và ñang ở mức cao, ñặc biệt là năm 2008, tỷ lệ này là

6,23% ñã vượt mức quy ñịnh cho phép. ðiều này là do trong năm 2008 do việc

mở rộng TD nên NH vẫn chưa thể kiểm soát tình hình thu nợ, không ổn ñịnh lĩnh

vực cho vay thì tỷ lệ này giảm ñáng kể. Tóm lại, ñể có kết quả như vậy là do NH

ñã có các giải pháp hữu hiệu và triệt ñể nhằm hạn chế tỷ lệ này ở mức tốt nhất.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Rủi ro TD của NH ñược xác ñịnh bởi hệ số nợ quá hạn. Năm 2006 hệ số

nợ quá hạn là 2,27%. Năm 2007 hệ số nợ quá hạn là 2,65%, so với năm 2006 hệ

số nợ quá hạn tăng 0,38%. Năm 2008 hệ số nợ quá hạn là 6,23%, so với năm

2007 hệ số nợ quá hạn tăng quá nhanh 3,58%. Nguyên nhân dẫn ñến nợ rủi ro

tăng trở lại trong năm 2007 là vì tôm chết kéo dài khách hàng không ñủ tiền ñể

trả nợ cho NH, ñồng thời cho thấy chính sách cho vay và thu nợ rủi ro của NH

chưa hợp lý và ñạt hiệu quả chưa cao, NH cần phải có biện pháp hợp lý ñể thu

hồi nợ ñạt hiệu quả hơn. Nhìn chung bất kỳ một NH nào cũng muốn hạn chế rủi

ro ñến mức thấp nhất ñể tránh tổn thất về vốn của mình.

4.4.2. Tổng dư nợ trên tổng tài sản

Bảng 4.13: Dư nợ trên tổng tài sản

ðơn vị Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chỉ tiêu

Tổng dư nợ Triệu ñồng 243.775 239.506 257.559

Tổng tài sản Triệu ñồng 259.117 375.168 433.550

Dư nợ trên tổng tài sản % 94,08 63,84 59,41

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Chỉ tiêu này cho ta biết dư nợ chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng tài

sản mà NH có. Nhìn vào bảng số liệu ta thấy ñược chỉ tiêu này giảm dần theo

thời gian, chứng tỏ quy mô hoạt ñộng TD của NH ngày càng có hiệu quả theo

thời gian. ðặt biệt giảm mạnh trong năm 2008.

4.4.3. Vòng quay vốn TD

Bảng 4.14: Vòng quay vốn TD

Chỉ tiêu ðơn vị Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008

Doanh số thu nợ Triệu ñồng 187.931 154.284 310.165

Dư nợ bình quân Triệu ñồng 236.645 241.641 248.533

Vòng quay vốn TD vòng 0,79 0,64 1,25

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Chỉ tiêu này của NH qua 3 năm có sự tăng, giảm ñột ngột. Năm 2006 là

0,79 vòng, năm 2007 giảm còn 0,64 vòng, giảm 0,15 vòng. ðến năm 2008 lại

tăng ñến 1,25 vòng, tăng 0,61 vòng so với 2007. ðiều này là do trong năm 2008

NH mở rộng lĩnh vực TD cho vay, tăng mức ñầu tư vào cho vay ngắn hạn mặc

dù nền kinh tế có nhiều biến ñộng lớn ảnh hưởng ñến khả năng thu nợ của NH.

Trong năm 2006 và 2007, thị trường bất ñộng sản và thị trường chứng khoán có

sự sụt giảm nghiêm trọng, vì thế ảnh hưởng ñến khả năng trả nợ của khách hàng.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

4.4.4. Nợ xấu trên dự phòng rủi ro TD

Bảng 4.15: Nợ xấu/dự phòng rủi ro TD

Chỉ tiêu ðơn vị Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008

Nợ xấu Triệu ñồng 5.542 6.339 16.040

Dự phòng rủi ro TD Triệu ñồng 1.555 1.769 1.872

Nợ xấu/dự phòng rủi ro TD Lần 3,56 3,58 8,57

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Cũng như 2 chỉ tiêu trước, chỉ tiêu này cũng tăng lên qua 2 năm nhưng tốc

ñộ tăng có vẻ chậm hơn 2 chỉ tiêu trước, ñiều này cho thấy NH ñã không tích cực

lắm trong việc quản lý rủi ro TD. Năm 2006, chỉ tiêu này là 3,56 lần. Sang năm

2007 chỉ tiêu này tăng lên 3,58 lần và tăng mạnh trong năm 2008 là 8,57 lần.

Trong hoạt ñộng TD, NHNo & PTNT ðầm Dơi ñặt mục tiêu ñạt tỷ lệ sinh lời

trên vốn ñã ñiều chỉnh theo rủi ro trong khi vẫn ñảm bảo rằng rủi ro TD nằm

trong giới hạn cho phép. NH ñã tiến hành xây dựng và từng bước ñưa vào áp

dụng sổ tay TD, cụ thể hóa các chính sách, quy trình và thủ tục nhằm xác ñịnh và

ño lường chính xác rủi ro TD và xây dựng hệ thông cảnh báo sớm nhằm quản lý

tốt hơn các rủi ro phát sinh từ hoạt ñộng TD. Từ ñó NH ñưa ra quỹ dự phòng TD

hợp lý cho những khoản nợ xấu của NH ñể hạn chế rủi ro ñến mức thấp nhất.

4.4.5. Thời gian thu nợ bình quân

Bảng 4.16: Thời gian thu nợ bình quân

Chỉ tiêu ðơn vị Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008

Dư nợ bình quân Triệu ñồng 236.645 241.641 248.533

Doanh số thu nợ Triệu ñồng 187.931 154.284 310.165

Thời gian thu nợ bình quân ngày 453,32 563,83 288,46

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Bên cạnh hệ số vòng quay vốn TD, thời gian thu hồi nợ bình quân cũng là

một chỉ tiêu ñể ñánh giá hiệu quả vốn TD trên cơ sở phản ánh thời gian thu hồi

nhanh hay chậm trong số tiền mà NH ñã phát cho khách hàng vay. Qua bảng số

liệu ta thấy thời gian thu hồi nợ quá lâu. Năm 2006 thời gian thu hồi nợ bình

quân là 453,32 ngày, năm 2007 tăng lên ñến 563,83 ngày, sang năm 2008 ñược

rút ngắn lại rất nhiều chỉ có 288,46 ngày. ðạt ñược ñiều ñó phần lớn là do trong

hoạt ñộng cho vay, cán bộ TD của NH ñã chấp hành ñúng nguyên tắc, sáng suốt

và khách quan thực hiện công tác thu hồi nợ, ñảm bảo nhanh chóng, kip thời và

ñầy ñủ, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt ñộng TD của NH.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

4.4.6. Tổng dư nợ trên nguồn vốn huy ñộng

Bảng 4.17: Dư nợ/tổng vốn huy ñộng

Chỉ tiêu ðơn vị Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008

Tổng dư nợ Triệu ñồng 243.775 239.506 257.559

Vốn huy ñộng Triệu ñồng 77.417 187.271 156.994

Dư nợ/tổng vốn huy ñộng % 314,89 127,89 164,06

(Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Tỷ số này phản ánh hiệu quả sử dụng vốn huy ñộng của NH. Trong 3 năm

qua có thể thấy tình hình cho vay của NH có phần giảm sút so với khả năng huy

ñộng vốn của NH. ðiều này là do nền kinh tế có nhiều biến ñộng, NH hạn chế

cho vay ñể phòng tránh rủi ro. Cụ thể là chỉ số này giảm dần qua các năm từ

314,89% giảm còn 164,06%.

4.4.7. Hệ số thu nợ

Bảng 4.18: Hệ số thu nợ

Chỉ tiêu ðơn vị Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008

Doanh số thu nợ Triệu ñồng 187.931 154.284 310.165

Doanh số cho vay Triệu ñồng 202.192 260.128 297.893

59,31 %

Hệ số thu nợ 104,12 92,95 (Nguồn: Phòng kinh doanh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi)

Hệ số thu nợ năm 2006 là 92,95%, năm 2007 hệ số này giảm xuống còn

58,31%, nhưng lại tăng ñột ngột trong năm 2008 với tốc ñộ rất nhanh 104,12%.

NH cũng ñã có sự cố gắng tăng cường thu nợ ñể hạn chế nợ quá hạn tăng lên quá

cao. Tuy nhiên, công tác thu nợ này chưa ñạt hiệu quả cao. Do ñó, NH nên hoàn

thiện quy trình TD, nâng cao chất lượng cán bộ thẩm ñịnh, theo dõi tình hình nợ

ñối với các khách hàng có nợ quá hạn ñể có giải pháp kịp thời và phù hợp.

Tóm lại, qua các chỉ tiêu trên có thể kết luận rằng hoạt ñộng TD của NH

trong những năm qua có xu hướng ngày càng hiệu quả. Mặc dù gặp nhiều khó

khăn về tình hình kinh tế trong nước và trên thế giới. Huy ñộng vốn của NH vẫn

tăng lên liên tục qua các năm, quy mô TD ñược ngày càng mở rộng, công tác thu

nợ ñạt hiệu quả, tỷ lệ nợ quá hạn giảm thấp. Với kết quả trên sẽ làm nền tảng và

ñịnh hướng cho hoạt ñộng NH trong thời gian tới ngày càng tốt hơn góp phần

làm tăng uy tín của NH. Tuy rằng tình hình nợ xấu tăng nhanh nhưng NH cũng

ñã có nhiều cố gắng trong công tác quản trị rủi ro TD của mình.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 4.5. NGUYÊN NHÂN DẪN ðẾN RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NHNo &

PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU

TDNH là một loại kinh doanh ñặc biệt mang tính tổng hợp gắn liền với các

ñiều kiện kinh tế chính trị của ñất nước. Do ñó, muốn ñưa ra những giải pháp

nhằm nâng cao chất lượng TD và quản trị rủi ro TD thì phải tìm ra nguyên nhân,

yếu tố tác ñộng ñến TD. Do ñó, tác giả ñã nhận thấy và ñưa ra một số nguyên

nhân ảnh hưởng ñến chất lượng TD tại chi nhánh NHNo ðầm Dơi như sau:

4.5.1. Từ phía NH

- Thông tin về khách hàng bất cân xứng: Một khó khăn ñối với các NH là

luôn thiếu thông tin sạch về khách hàng hoặc thông tin luôn trong tình trạng

không cân xứng, không cập nhật và ở ñây NHNo & PTNT ðầm Dơi cũng vậy.

Hiện nay, tại chi nhánh thông tin về khách hàng là do sự hiểu biết của nhân viên

TD. Vì vậy quá trình thẩm ñịnh thường mất thời gian và kém hiệu quả, có khi

không chính xác.

- Công tác thực hiện tài sản ñảm bảo chưa tốt: Thị trường bất ñộng sản ở

VN thiếu sự ổn ñịnh và rất ña dạng. Do ñó gây khó khăn cho cán bộ TD trong

quá trình thẩm ñịnh. Mặc dù khoản vay ñã có bảo hiểm nhưng ñó không thể coi

là bùa hộ mệnh ñối với giá trị khoản vay. ðôi khi cán bộ TD bỏ xót một số khâu

trong quá trình thẩm ñịnh, gây ra rủi ro cho NH trong quá trình thu hồi nợ. Hơn

nữa việc quản lý tài sản ñối với NH rất khó khăn, do không thể bảo quản nên

thường xảy ra tình trạng sụt giảm giá trị của tài sản mà NH không thể kiểm soát

do ảnh hưởng của ñiều kiện tự nhiên.

- Vi phạm quy chế cho vay: Do quá trình cho vay và thẩm ñịnh dự án ñầu tư

chưa kỹ, với số lượng cán bộ TD còn mỏng cho nên công tác tiếp cận từng khách

hàng ñể kiểm tra quá trình sử dụng vốn vay có hợp pháp hay không thì rất khó

khăn, ñiều ñó làm cho việc kiểm tra khách hàng sử dụng vốn ñúng mục ñích hay

không còn rất hạn chế, cho nên ảnh hưởng ñến khả năng trả nợ cho NH.

Do chạy theo doanh số cho vay cho nên cán bộ TD lơ là trong công tác

thẩm ñịnh khách hàng. Cán bộ TD hầu hết là người ở ñịa phương nên có mối

quan hệ thân thiết với nhiều người dân ở ñịa phương ñiều ñó là rất tốt ñể tạo

niềm tin cho khách hàng. Nhưng quá lợi dụng mối quan hệ này mà cán bộ TD ñã

bỏ qua những bước quan trọng của quy trình TD, ñiều ñó sẽ ảnh hưởng rất lớn

ñến NH nếu khách hàng sử dụng vốn không mục ñích.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Thẩm ñịnh qua loa cho có, ñịnh kỳ trả nợ chưa hợp lý dẫn ñến tình hình

gia hạn nợ nhiều. Bởi vì, ðầm Dơi là huyện mà phần lớn người dân sống nhờ

nuôi trồng thủy sản nên khách hàng vay vốn của NH chủ yếu phục vụ việc nuôi

trồng kéo dài suốt cả năm. Nếu cán bộ TD ñịnh kỳ hạn trả nợ không chính xác sẽ

dẫn ñến nợ quá hạn.

- Công tác kiểm tra sử dụng vốn của cán bộ TD chưa ñảm bảo chất lượng.

Tình hình kiểm tra sử dụng vốn của cán bộ TD tại chi nhánh còn mang tính sơ

sài, thiếu tính nghiệp vụ và chưa ñánh giá ñược khả năng thu hồi nợ từ khoản vay

ñã ñược kiểm tra. Có thể nói theo cảm nhận ban ñầu, nhu cầu và dự kiến sử dụng

vốn vay của nguời vay dường như hoàn toàn rõ ràng. Tuy nhiên, trong nhiều

khoản vay thương mại, ñiều này lại không ñúng như thế. Thông thường thì việc

xác ñịnh nhu cầu và mục ñích sử dụng thực sự ñối với khoản vay ñòi hỏi phải có

những kỷ năng phân tích tốt về kế toán và tài chính doanh nghiệp. Về mặt này,

nhiều cán bộ TD còn mơ màng khi nhìn vào báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

ðiều này làm ảnh hưởng trực tiếp ñến chất lượng TD.

- Công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ chưa hiệu quả. Chất lượng kiểm tra,

kiểm soát nội bộ còn nhiều bất cập, chưa ñáp ứng với sự phức tạp của nội dung

kiểm tra TD. Về trình ñộ chuyên môn ñối với cán bộ làm công tác kiểm soát ñòi

hỏi phải tinh thông về nghiêp vụ, nhưng hiện nay cán bộ kiểm soát của chi nhánh

còn yếu về nghiệp vụ chuyên môn, chưa tương xứng với công việc, chính vì vậy,

có lúc kiểm soát vẫn không phát hiện ñược sai phạm trong hồ sơ TD.

- Cán bộ NH vi phạm về mặt ñạo ñức: Những cán bộ TD không có phẩm

chất ñạo ñức nghề nghiệp tốt có thể cấu kết với khách hàng ñể hợp thức hóa hồ

sơ vay. Thông tin TD chưa ñầy ñủ: Do trong quá trình cho vay thiếu những thông

tin sát thực về khách hàng nhưng do vì cạnh tranh và chạy theo lợi nhuận do ñó

chứa ñựng rủi ro rất lớn. Do công tác ñánh giá tài sản bảo ñảm sai lầm hoặc do

biến ñộng giá tài sản ñảm bảo dẫn ñến cho vay vượt mức của tài sản bảo ñảm, do

ñó khi phát mải tài sản không ñủ thu hồi nợ vay.

Nhìn chung rủi ro xuất phát từ các nguyên nhân sau: Hạn chế trong việc

nắm bắt thị trường tiêu thụ sản. Một doanh nghiệp hay một cơ sở có thể làm ăn

có hiệu quả, sản phẩm tiêu thụ nhanh tại một thời ñiểm này nhưng ở một thời

ñiểm nào ñó có thể gặp rủi ro về mặt thị trường tiêu thụ dẫn ñến tồn kho, vốn

hoàn trả lâu,…sẽ phát sinh rủi ro cho phương án vay.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

4.5.2. Từ phía khách hàng

Trong những năm qua tình hình kinh tế - xã hội ở huyện ðầm Dơi có

nhiều biến ñộng như tôm thất mùa và dịch bệnh lây lan trên diện rộng, tôm mất

giá, thức ăn, tôm giống giá lại cao,… ñã làm cho người dân gặp phải những khó

khăn trong sản xuất và kinh doanh. ða số khách hàng của NH là nông dân thực

hiện phương án sản xuất chủ yếu là nuôi tôm công nghiệp và quảng canh nên khi

ñiều kiện tự nhiên không thuận lợi sẽ làm cho tôm, cua thất mùa, dịch bệnh. ðiều

ñó ñã làm cho hộ nông dân rơi vào hoàn cảnh khó khăn về kinh tế nên không có

khả năng trả ñược nợ vay. Vì vậy, cần phải có thời gian dài ñể phục hồi sản xuất,

khôi phục khả năng tài chính ñể trả nợ vay cho NH.

- Khách hàng thiếu khả năng tài chính, thiếu kinh nghiệm quản lý và ñiều

hành kinh doanh. Khách hàng không kê khai ñúng tình hình hoạt ñộng sản xuất

kinh doanh làm cho NH không thể nắm bắt ñược khả năng thực sự của khách

hàng vay vốn. Mặt khác, trình ñộ quản lý kinh doanh của doanh nghiệp yếu kém

dẫn ñến sử dụng vốn không hợp lý làm thất thoát vốn vào những chi phí không

cần thiết. Công tác quản lý nguồn vốn còn thấp, chưa có khả năng lập kế hoạch

sản xuất, do ñó không tự chủ ñược trong sản xuất. Một số bộ phận nông dân sản

xuất chủ yếu dự vào kinh nghiệm dân gian, chưa biết áp dụng những tiến bộ của

khoa học kỹ thuật nên hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh còn thấp.

- Khách hàng sử dụng vốn sai mục ñích: Phần lớn khách hàng xin vay tiền

NH ñể kinh doanh nhỏ như mua bán, nuôi trồng,…một số khác lại dùng số tiền

vay ñược cho người khác vay với lãi suất cao hơn ñể hưởng chênh lệch, nhưng

một khi việc kinh doanh không ñược thuận lợi thì họ không có khả năng trả nợ

cho NH như ñã cam kết trong hợp ñồng TD. Bắt buộc họ phải vay nóng bên

ngoài với lãi suất cao ñể ñược vay lại. ðiều này càng làm cho ñồng vốn ñầu tư

ngày càng không có hiệu quả.

- Thị trường tiêu thụ: Do chưa có quy hoạch cụ thể vùng dẫn ñến việc người

dân tự ý nuôi tràng lan và chưa kiểm soát chặt chẽ ñược quy trình nuôi tôm, dẫn

ñến việc ô nhiễm môi trường, mất cân bằng sinh thái và gây ra nhiều loại dịch

bệnh. Giá cả thị trường thường xuyên biến ñộng ñặc biệt là khi nước ta bị kiện là

bán phá giá, tiêm chít những tạp chất vào mặt hàng thủy sản,… ñã làm cho giá cả

của những mặt hàng này bị giảm giá mạnh, gây không ít khó khăn cho bà con

nông dân trong việc thu hồi vốn kinh doanh của mình ñễ trả nợ cho NH.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau - Thị trường ñầu vào bị ñột biến: Nguồn con giống sạch bệnh tại ñịa

phương không ñủ cung ứng cho thị trường phải nhập từ các tỉnh khác về, ñiều

này ñã làm giảm chất lượng con giống do vận chuyển xa, từ ñó tỷ lệ hao hụt của

con giống khi ñến tay người dân sẽ cao hơn dẫn ñến chi phí ñầu vào tăng lên,

ñiều ñó ảnh hưởng ñến hiệu quả sản xuất kinh doanh của bà con nông dân.

- Dây dưa trong việc trả nợ: Nghiêm trọng hơn hết là trường hợp khách

hàng dây dưa không chịu trả nợ hoặc cố tình lừa ñảo NH bằng việc lợi dụng sự

quen biết hay tín nhiệm. Với những khách hàng cố ý lừa ñảo thì phần lớn NH

thiệt hại rất nhiều.

- Trình ñộ văn hóa còn thấp: Trình ñộ văn hoá của các hộ nông dân còn

tương ñối thấp cho nên cũng ảnh hưởng ñến hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh vì

thế cũng ảnh hưởng ñến khả năng trả nợ cho NH. Do ñó kiến thức về thủy sản

của nông dân còn yếu kém, nên việc nuôi trồng thủy sản chưa mang lại hiệu quả

cao. Nuôi tôm phụ thuộc rất nhiều vào ñiều kiện tự nhiên như lượng mưa, ñộ

mặn,…sẽ tác ñộng trực tiếp ñến con tôm làm cho người dân dễ mất vốn từ ñó

không có khả năng thanh toán các khoản nợ cho NH.

- Nguồn thông tin chưa phong phú: Khách hàng hầu hết là hộ nông dân nên

ít có ñiều kiện tiếp cận thông tin thị trường, hoặc không quan tâm những thông

tin về nuôi trồng thủy sản, dẫn ñến việc ñầu tư ồ ạc theo xu hướng từ ñó sẽ làm

cho giá cả của mặt hàng sụt giảm, ñiều ñó ảnh hưởng ñến khả năng trả nợ cho

NH.

- Năng lực tài chính của khách hàng thường yếu kém: Phần lớn khách hàng

vay ở NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ñều có vốn tự có rất nhỏ so với nguồn

vốn kinh doanh. Tình hình nợ quá hạn ñối với ngành nuôi trồng thủy sản liên tục

tăng qua các năm ñiều ñó là do ngày càng có nhiều khách hàng ñầu tư vào ngành

này và ña số chưa có kinh nghiệm nên dễ bị thất bại do dịch bệnh, năng suất thấp.

Trong quá trình nuôi trồng thủy sản ñòi hỏi người dân phải có kinh

nghiệm và chuyên môn trong công tác chọn giống, thức ăn, bảo vệ môi trường.

Mà ở ñây ña số là nông dân ñầu tư theo xu hướng cho nên trong quá trình nuôi

thường dễ mắc phải những khó khăn vướn mắt nên khả năng thu hồi ñủ vốn còn

khó khăn nói chi là trả nợ cho NH. Còn nuôi tôm theo mô hình thâm canh mặt dù

ít chăm sóc, không tốn kém nhiều về thức ăn nhưng năng suất không cao có khi

còn lỗ do ñó rủi ro của mô hình này rất cao, lợi nhuận thấp.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

4.5.3. Từ ñảm bảo TD

- Tài sản thế chấp của khách hàng ña số là bất ñộng sản nên thời gian bán

tài sản ñể thu hồi nợ có thể kéo dài, ñôi khi không tiêu thụ ñược. Trong quá trình

cho vay mà người bảo lãnh gặp phải những tình huống khó khăn như tai nạn,

bệnh tật,… ðiều ñó có thể dẫn ñến người bảo lãnh không có khả năng thực hiện

những lời cam kết của mình, tức là không có khả năng thay mặt người vay trả nợ

cho NH ñầy ñủ cả gốc và lãi.

Trong quá trình vay vốn nhiều gia ñình gặp phải những hoàn cảnh khó

khăn như người thân gặp tai nạn, bệnh tật,…cho nên làm gián ñoạn quá trình sản

xuất kinh doanh làm cho hiệu quả giảm sút

ðể ñảm bảo cho khoản vay NH ñòi hỏi khách hàng ñem thế chấp, cầm cố

tài sản. Thế chấp, cầm cố tài sản ñể vay vốn NH là vấn ñề luôn ñược NH quan

tâm. Thế chấp, cầm cố là một trong những biện pháp ñể phòng chống rủi ro của

NH trong cho vay. Người ñi vay bắt buộc phải ñem tài sản thuộc quyền sở hữu

của mình ñể ñảm bảo cho số nợ vay và cam kết trong trường hợp không trả ñược

nợ vay thì NH tiến hành phát mãi tài sản ñể thu nợ. Mặc dù vậy cho ñến nay việc

thế chấp vẫn mang lại rủi ro cho NH. Khi khách hàng thế chấp tài sản ñể vay

vốn, NH chỉ giữ lấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản,… về phía khách hàng vẫn

ñược phép sử dụng tài sản ñó. Do ñó, một khi tài sản bị hư hỏng hoặc bị giảm giá

trị do lạc hậu sẽ gây khó khăn cho NH trong việc phát mãi tài sản trong trường

hợp khách hàng không còn khả năng thanh toán cho NH.

- Tài sản thế chấp tại NH chủ yếu ñược ñảm bảo bằng bất ñộng sản vì có giá

trị lớn và luật ñất ñai ñã ñược ban hành, nhưng việc phát mãi tài sản còn nhiều khó

khăn phức tạp, thủ tục rườm rà, rắc rối, còn phải phụ thuộc vào các ngành có liên

quan như: Sở Vật Giá, Công An, Sở Tài Chính, Toà Án,… và vì thế không thể xác

ñịnh chính xác thời gian phát mãi tài sản, làm cho thời gian xử lý tài sản thường

kéo dài, tạo cơ hội cho người vay dây dưa trong việc hoàn trả nợ vay.

- Tài sản thế chấp bị mất giá, do thời gian xử lý các khoản nợ NH quá lâu,

khi tiến hành bán tài sản trên thị trường thì giá bán thực tế thấp hơn so với giá do

NH và khách hàng ñã thoả thuận trước ñây. Hiệu lực của cơ quan hành pháp

chưa ñáp ứng ñược yêu cầu giải quyết các tranh chấp, tố tụng và hợp ñồng kinh

tế,…Thời gian và thủ tục phát mãi tài sản thường kéo dài, chi phí ngoài cao. Dẫn

ñến kéo dài thời gian thu hồi nợ của NH.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

4.5.4. Các nguyên nhân khác

Do cường ñộ làm việc của cán bộ TD rất lớn, phải thường xuyên bám sát

khách hàng trong việc sử dụng vốn và quản lý tài sản thế chấp, thông thạo các vấn

ñề pháp lý và giá cả thị trường của tài sản ñảm bảo nợ vay,…Mặt khác, do số

lượng người vay ngày càng ñông nên khối lượng công việc các cán bộ TD phải

thực hiện càng nhiều. Song do số lượng công việc chỉ có thể thực hiện ñược trong

khoảng thời gian làm việc trong ngày và ngày làm việc trong tuần nên dễ dẫn ñến

tình trạng quá tải của cán bộ TD, do khối lượng công việc quá nhiều trong khi số

lượng cán bộ TD có hạn. ðôi khi, họ buộc phải làm thêm ngoài giờ, làm cả buổi

tối và ngày chủ nhật. Vì vậy, một số cán bộ TD không thực hiện ñúng với quy

trình ñề ra, sơ xuất trong hồ sơ cho vay, dễ dẫn ñến phát sinh nợ quá hạn, chất

lượng TD sẽ bị giảm sút. Tuy nhiên rủi ro do nguyên nhân này rất ít xảy ra tại NH.

Tóm lại, rủi ro trong TD là ñiều không tránh khỏi trong ngành NH. Chính

vì thế, việc phân tích những rủi ro, những nguyên nhân làm phát sinh rủi ro ñể từ

ñó có những biện pháp nhằm làm hạn chế mức ñộ rủi ro là việc làm cần thiết tại

một NH. Mục ñích sau cùng là nâng cao hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh, ñem lại

lợi nhuận tối ưu, bảo ñảm sự phát triển lâu dài của NH.

4.6. ðÁNH GIÁ CHUNG VỀ TÌNH HÌNH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI

NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU

Hoạt ñộng TD tại NHNo ðầm Dơi ñã ñạt ñược những kết quả ñáng kể:

- Dư nợ cho vay tăng trưởng ở mức cao, quản lý rủi ro tốt và kinh doanh

hiệu quả, trong ñó ưu tiên cho mục tiêu tăng trưởng. Mặc dù chịu áp lực cạnh

tranh khá lớn trên thị trường nhưng NH vẫn ñạt ñược tốc ñộ tăng trưởng khá cao

cả về huy ñộng vốn và cấp TD. NH ñã tận dụng hệ thống giao dịch NH trực

tuyến và danh mục sản phẩm huy ñộng và cho vay phong phú, ña dạng của mình

ñể tập trung thực thi chiến lược thâm nhập thị và phát triển thị trường tại các

vùng kinh tế phát triển.

- NH ñã có kế hoạch và nỗ lực chuyển ñổi cơ cấu cho vay. Cụ thể, cho vay

từ nông nghiệp sang thủy sản, tỷ trọng cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn

ñược ñiều chỉnh hợp lý. NH ñã tích cực phát triển các dịch vụ ñể nâng cao năng

lực phục vụ khách hàng và thu hút khách hàng mới, nâng cao chất lượng dịch vụ

và cho ra ñời nhiều sản phẩm gắn với nhu cầu của người dân, từ ñó nâng cao hiệu

quả kinh doanh và khả năng cạnh tranh của NH.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau - NH ñã chú trọng ñến công tác phòng ngừa và quản lý rủi ro TD. Quản lý

TD ñược ñặc biệt kiện toàn, cụ thể là: xây dựng chính sách TD trong ñó thực

hiện nghiêm túc quy ñịnh, chế ñộ, quy trình nghiệp vụ TD của NH, xác ñịnh rõ

các giới hạn cho vay ñể ñịnh hướng cho việc tăng trưởng TD trong tầm kiểm

soát. Và nhiệm vụ này sẽ tiếp tục ñược ñẩy mạnh nhưng không chỉ dừng ở chỗ

phát hiện và yêu cầu khắc phục mà còn phải phân tích nguyên nhân, ñề xuất biện

pháp giải quyết thích hợp và triệt ñể. Với những kết quả trên, có thể kết luận rằng

những biện pháp mà NH ñã áp dụng trong thời gian qua nhằm hạn chế và ngăn

ngừa rủi ro TD, chất lượng TD phần nào cũng ñược cải thiện và quan trọng nhất

là ñã ñược nhìn nhận và ñánh giá ñúng hướng, ñúng bản chất của vấn ñề.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả ñã ñạt ñược, vẫn còn nhiều tồn tại cần

ñược khắc phục ñể nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh NH nói

chung và hiệu quả hoạt ñộng TD nói riêng. Cụ thể là tỷ lệ nợ quá hạn trên tổng

dư nợ có xu hướng tăng trong năm 2008, ñồng thời việc xử lý nợ xấu, thu hồi lãi

và gốc còn gặp nhiều khó khăn, nguy cơ gia hạn nợ và phát sinh nợ quá hạn vẫn

lớn, ngay cả ñối với một số món nợ chưa ñến hạn nhưng chất lượng không cao.

Chất lượng TD của NH ñang có dấu hiệu giảm sút, giá trị và tỷ lệ nợ xấu còn

chiếm một tỷ trọng lớn (6,23%) và có dấu hiệu ngày càng tăng, ảnh hưởng không

tốt ñến hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh. Chi nhánh có ñội ngũ cán bộ TD ít, chỉ có

20 cán bộ TD trong tổng số 50 cán bộ nhân viên. Nhưng phải quản lý số dư nợ

lớn. Do ñó, ñã tạo sự quá tải ñối với cán bộ TD. Nên công tác kiểm tra sử dụng

vốn, quản lý khách hàng vay có ñôi lúc còn thiếu chặt chẽ. Vì thế dễ tạo nguy cơ

nợ xấu phát sinh ngoài tầm kiểm soát.

Từ thực trạng hoạt ñộng TD của NH trong thời gian vừa qua, các giải

pháp nâng cao chất lượng rủi ro TD. Tập trung xử lý những tồn tại ảnh hưởng

không tốt ñến chất lượng TD và nâng cao khả năng phòng ngừa rủi ro TD của

NH. ðề xuất sửa ñổi về, quy ñịnh TD, hỗ trợ thông tin,… góp phần hoàn thiện

công tác quản trị rủi ro TD trong NH. ðồng thời cũng kiến nghị một số vấn ñề ñể

tạo lập một môi trường kinh doanh và quản trị rủi ro có hiệu quả, phát triển một

hệ thống tài chính ổn ñịnh và bền vững. Sự nỗ lực của NH cùng với sự hỗ trợ có

hiệu quả của các cơ quan NN có thẩm quyền, công tác quản trị rủi ro TD sẽ ñáp

ứng các yêu cầu về tăng trưởng TD an toàn và hiệu quả góp phần cho sự phát

triển nhanh và bền vững của nền kinh tế VN trong quá trình hội nhập.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Chương 5:

BIỆN PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

HUYỆN ðẦM DƠI - TỈNH CÀ MAU

5.1. BIỆN PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TD

Rủi ro TD là yếu tố gắn liền với mọi hoạt ñộng, trong ñó có hoạt ñộng cho

vay của NH. Trong nỗ lực nhằm thu ñược lợi nhuận các NH không thể chối bỏ

rủi ro, nghĩa là không thể không cho vay. Mà chỉ có thể tìm cách làm cho hoạt

ñộng này trở nên an toàn và hạn chế những tổn thất có thể bằng cách ñề ra cho

mình một chiến lược quản lý rủi ro thích hợp. ðối với NHNo & PTNT ðầm Dơi

cũng vậy, hoạt ñộng NH cũng tiềm ẩn những yếu tố rủi ro, ñặc biệt là rủi ro TD.

Ở nước ta hiện nay, mặc dù ñã có nhiều biện pháp phòng ngừa từ phía

NN, cũng như từ phía NHNo & PTNTVN, nhưng chất lượng TD vẫn còn chứa

ñựng nhiều rủi ro. Xây dựng, hoàn thiện chiến lược, chính sách quản trị rủi ro

phù hợp, thành lập bộ phận chuyên trách về quản lý rủi ro, ñộc lập với kinh

doanh. Tiến tới thực hiện quản lý rủi ro theo ngành dọc, giảm dần mức ñộ ủy

quyền theo hàng ngang. Nâng cao chất lượng các công cụ lượng hóa rủi ro và áp

dụng các công cụ ño lường mới, giúp các nhà lãnh ñạo NH phát hiện sớm các

dấu hiệu, nhận biết chính xác các nguyên nhân gây ra rủi ro ñể có giải pháp kịp

thời và hiệu quả.

Như ñã phân tích ở phần thực trạng hoạt ñộng TD và một số nguyên nhân

cơ bản dẫn ñến rủi ro TD tại NHNo ðầm Dơi. Rủi ro TD có thể xảy ra từ những

nguyên nhân chủ quan, khách quan, từ chính bản thân NH, từ khách hàng và từ

cả môi trường kinh tế bên ngoài. Nhận diện ñược những nguyên nhân trên là ñiều

kiện cơ bản ñể phòng ngừa và hạn chế rủi ro TD. Trong giai ñoạn vừa qua,

NHNo ðầm Dơi ñã thực hiện khá nhiều giải pháp hiệu quả ñể giảm thiểu rủi ro.

Tuy nhiên, quản lý rủi ro là một quá trình liên tục nên ñể ñạt hiệu quả bền vững

thì không ngừng ñề ra các giải pháp ñể nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý rủi ro

TD. Sự chủ ñộng này ñược thể hiện ngay từ khi xây dựng chính sách, quy trình

cho vay, thực hiện quy trình và kể cả các biện pháp kỹ thuật ñể ñảm bảo an toàn

vốn cho NH khi khách hàng gặp rủi ro. Sau ñây, chúng ta sẽ ñi sâu phân tích việc

áp dụng giải pháp ñể giảm thiểu rủi ro TD cho NH.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

5.1.1. Sàng lọc và lựa chọn khách hàng tiềm năng

Sự lựa chọn, tìm kiếm ñối tượng trong thị trường cho vay ñòi hỏi NH phải

sàn lọc và lựa chọn. ðể hạn chế rủi ro TD, NH phải lựa chọn những khách hàng

vay có triển vọng tốt ra khỏi những người vay có triển vọng xấu. Muốn cho việc

sàn lọc khách hàng vay có hiệu quả, NH phải tập hợp các thông tin tin cậy về

những người vay tiền, lịch sử vay tiền của khách hàng. Trên cơ sở các thông tin

thu thập ñược tiến hành tính ñiểm TD. ðánh giá xếp loại khách hàng có triển

vọng tốt hay xấu ñể quyết ñịnh cho vay.

ðối với khách hàng vay là cá nhân, NH cần tập hợp các thông tin về tuổi

tác, thu nhập, tài sản, tình trạng hôn nhân, thời gian làm việc, những khoản tiền

ñã vay và những món tiền vay còn tồn ñọng, mục ñích sử dụng tiền vay hiện

tại,….bằng cách phỏng vấn trực tiếp người vay, hoặc những người có liên quan

do khách hàng cung cấp.

ðối với những khoản vay kinh doanh do các doanh nghiệp thực hiện,

ngoài các thông tin về tình hình tài chính, khả năng sản xuất kinh doanh,…NH

cần tiềm hiểu về khả năng cạnh tranh, cách thức sử dụng tiền vay cũng như kế

hoạch trọng tương lai của doanh nghiệp. Nói chung, dù là cho vay ñối với cá

nhân hay tổ chức, NH cần tăng cường thu thập, xử lý thông tin TD một cách

chính xác ñể lựa chọn khách hàng vay tiềm năng cho mình.

5.1.2. Xét duyệt trước khi cho vay và theo dõi giám sát việc sử dụng

vốn sau khi cho vay

a. Xét duyệt trước khi cho vay

Trong hoạt ñộng TD, trước khi quyết ñịnh quan hệ với một khách hàng, các

cán bộ TD cần phải ñặt quy trình xét duyệt hồ sơ vay vốn lên hàng ñầu. ðây là

bước ñầu và mang tính chất quyết ñịnh ñến chất lượng, hiệu quả của khoản TD

mà NH ñưa ra bên ngoài thị trường. Bởi vì khả năng chứa ñựng rủi ro tiềm ẩn

mang lại cho NH chính là trong giai ñoạn này, giai ñoạn mà kết quả của nó giúp

cho NH quyết ñịnh có nên hay không nên quan hệ với khách hàng và nếu có

quan hệ thì quan hệ ở mức bao nhiêu là ñược. Sau khi yêu cầu khách hàng nộp

những giấy tờ cần thiết cho món vay, NH cần tiến hành thẩm ñịnh các yếu tố sau:

Tư cách, năng lực pháp lý, năng lực dân sự khách hàng, uy tín, thu nhập của

khách hàng, hiệu quả sản xuất kinh doanh, khả năng trả nợ khách hàng, tài sản

ñảm bảo tiền vay.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

b. Kiểm tra sau khi cho vay

ðể hạn chế khách hàng sử dụng vốn vay sai mục ñích, sử dụng vốn vào

các hoạt ñộng kinh doanh có mức ñộ rủi ro cao, những khoản ñầu tư mà làm mất

khả năng trả nợ cho NH. Trong quá trình cho vay cán bộ TD phải thường xuyên

kiểm tra ñánh giá tình hình sử dụng vốn của khách hàng, vấn ñề tuân thủ theo các

ñiều khoản ñã ghi trong hợp ñồng TD, nếu họ không tuân theo có thể sử dụng các

biện pháp cưỡng chế thi hành những quy ñịnh trong hợp ñồng. ðiều này ñòi hỏi

việc soạn thảo hợp ñồng TD cần phải rõ ràng, ñầy ñủ, chính xác, chặt chẽ.

5.1.3. Xây dựng quy trình quản lý rủi ro TD phù hợp với thực tế của NH

- Nhận diện và phân loại rủi ro TD: Nhận diện các dấu hiệu rủi ro là một

trong những khâu quan trọng nhất trong quy trình quản lý rủi ro TD. Trên cơ sở

những dữ liệu thu thập ñược, tiến hành so sánh với các tiêu chuẩn, tham khảo dự

báo sự phát triển của các ngành nghề, mô hình chấm ñiểm, xếp loại từng khách

hàng ñể có những dự báo sớm nhận diện ñược rủi ro TD tiềm ẩn.

- Những dấu hiệu ñể nhận biết một khách hàng có nguy cơ rủi ro: Khách

hàng vay nhiều tổ chức TD, có dấu hiệu vay ñảo nợ, khách hàng luôn che dấu

thông tin về hoạt ñộng sản xuất kinh doanh, ñịa ñiểm kinh doanh không ổn ñịnh,

thiếu chiến lược, phương án sản xuất kinh doanh lâu dài. Tương tự, ta cũng có

thể chỉ ra những dấu hiệu nhận biết một khoản vay có rủi ro: Không trả gốc và lãi

vay ñúng hạn, vốn tự có tham gia vào dự án thấp, sử dụng vốn vay không ñúng

mục ñích, từ chối hay trì hoãn các yêu cầu chính ñáng của NH.

- ðánh giá và ño lường rủi ro: ðể ñánh giá và ño lường rủi ro người ta

thường sử dụng một số mô hình chấm ñiểm TD như: Mô hình ñiểm số Z –

SCORE của ALTMAN; mô hình rủi ro TD ZETA.

- Thông thường công tác quản lý rủi ro gồm các bước:

+ Xác ñịnh rủi ro: NH phải biết trong hoạt ñộng kinh doanh tiềm ẩn những

rủi ro gì, khả năng kiểm soát của NH như thế nào.

+ ðịnh lượng rủi ro: NH phải tính toán mức ñộ rủi ro thành những con số

cụ thể thông qua sử dụng các mô hình toán học.

+ ðiều tiết rủi ro: Tùy thuộc vào mức ñộ rủi ro mà NH phải có biện pháp ñể

ñiều tiết, hạn chế rủi ro. Các biện pháp phải hiệu quả, hạn chế ñược chi phí.

+ Giám sát rủi ro: Cần phải kiểm tra thường xuyên ñể phát hiện sớm rủi ro,

tính hiệu quả của hoạt ñộng ñiều tiết rủi ro.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 5.1.4. Nâng cao trình ñộ và kỹ năng của cán bộ hoạt ñộng trong NH

Yếu tố con người là yếu tố quan trọng nhất quyết ñịnh ñến sự thành bại

của bất cứ hoạt ñộng nào trên mọi lĩnh vực. ðối với hoạt ñộng TD thì yếu tố con

người lại càng ñóng một vai trò quan trọng hơn, nó quyết ñịnh ñến chất lượng

TD, chất lượng dịch vụ và hình ảnh của NH và từ ñó quyết ñịnh ñến hiệu quả TD

của NH. Vì vậy, ñể NH ngày càng vững mạnh ñáp ứng ñược yêu cầu cạnh tranh

ngày càng gay gắt của thị trường nội ñịa và quốc tế ñòi hỏi phải có một ñội ngũ

nhân viên giỏi nghiệp vụ, năng ñộng, tìm tòi học hỏi, tuân thủ ñúng qui ñịnh của

NH và có ñạo ñức kinh doanh. ðể ñạt ñược mục tiêu trên các NH phải quan tâm

ñến công tác quản trị và ñào tạo nhân viên về nghiệp vụ, ngoại ngữ, thực hiện tốt

công tác tuyển dụng, chế ñộ khen thưởng, thường xuyên tổ chức hội thảo, tập

huấn cho nhân viên, ñồng thời hỗ trợ của các phòng nghiên cứu và quan hệ khách

hàng trong hoạch ñịnh chiến lược. NH là ngành kinh tế rất nhạy cảm, ñộng chạm

trực tiếp ñến tiền bạc ñòi hỏi ñội ngủ cán bộ phải có nhận thức và trách nhiệm

cao trước công việc ñược giao. Phần lớn các vụ việc ñáng tiếc xảy ra tại NH như

lấy trộm ngân quỹ rồi bỏ trốn, làm giả hồ sơ cho vay, cho vay sai quy ñịnh,..ñều

xuất phát từ ý thức của cán bộ. Bên cạnh ñó, nguồn nhân lực hay nói cách khác là

trình ñộ cán bộ làm việc trong hệ thống tài chính, NH thường cao hơn so với các

ngành khác. Mức ñộ cạnh tranh trong thu hút nguồn nhân lực cũng gay gắt hơn.

Vì vậy, cũng có sự chọn lọc hơn trong việc tuyển dụng nhân viên.

5.1.5. Bảo hiểm tín dụng

Trong hoạt ñộng TD, có những khách hàng vay mang nhiều rủi ro, nhưng

là những khách hàng tiềm năng. ðể có thể hạn chế ñược rủi ro mà vẫn có thể giữ

ñược khách hàng, NH có thể chuyển rủi ro cho các chủ thể khác có khả năng chịu

ñựng rủi ro bằng cách bảo hiểm TD.

ðể ñề phòng một số trường hợp dẫn ñến rủi ro trong hoạt ñộng TD mà NH

không thể lường trước ñược như thiên tai, hỏa hoạn, hư hỏng công trình, tai

nạn,… việc mua bảo hiểm tiền gửi sẽ giúp NH hạn chế ñược tác hại của rủi ro,

bởi lẽ toàn bộ những rủi ro này sẽ ñược chuyển cho cơ quan bảo hiểm, và ñây

cũng là nguồn trả nợ chính cho NH khi rủi ro xảy ra. Vì vậy công tác mua bảo

hiểm là một trong những biện pháp hữu hiệu và an toàn nhất ñể phòng chống rủi

ro TD khi cho vay.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

5.1.6. Xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng

Về phía NH, xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng là một trong

những nguyên lý quan trọng trong quản lý rủi ro TD, ñây là một cách ñể NH thu

thập thông tin về những người vay tiền. Nếu một khách hàng ñã có mối quan hệ

lâu dài với NH trong hoạt ñộng gửi hoặc vay tiền, thì thông qua các giao dịch

phát sinh trên các tài khoản tiền gửi, tiền vay, cán bộ TD có thể biết ñược nhu

cầu và khả năng thanh toán của khách hàng, biết khi nào khách hàng cần vay tiền

và lịch sử TD của khách hàng,….Qua ñó giúp cho NH giảm thiểu các chi phí có

liên quan ñến việc thu thập thông tin, ñánh giá tiềm năng và rủi ro TD của khách

hàng. Việc phân loại khách hàng theo mức ñộ rủi ro TD cũng trở nên dễ dàng và

ñảm bảo chính xác hơn.

ðối với khách hàng có mối quan hệ lâu dài với NH cũng giúp họ dễ ñược

vay NH với mức lãi suất thấp, thời gian nhanh nhất vì NH phải bỏ ra ít chi phí

hơn trong việc thu thập thông tin ñánh giá khách hàng. Sự gắn bó chặt chẻ giữa

NH với khách hàng ñem lại lợi ích cho cả hai.

ðể tạo ra sự gắn bó chặt chẽ này NH có thể nắm giữ các cổ phần trong các

doanh nghiệp mà họ cho vay tiền. Hoặc ñưa ra một hạn mức TD cho khách hàng,

theo ñó NH cam kết cho khách hàng vay một lượng vốn nhất ñịnh vào một thời

ñiểm nhất ñịnh trong tương lai, ñổi lại khách hàng phải cung cấp ñịnh kỳ cho NH

các thông tin về tình hình thu nhập, về hoạt ñộng kinh doanh, tài sản Có và tài

sản Nợ,…Cam kết này sẽ có lợi cho cả hai phía: Khách hàng yên tâm về khoản

TD sẽ có khi cần ñến, còn NH có thể giảm chi phí thu thập thông tin ñánh giá

khách hàng. ðồng thời việc quản lý rủi ro TD cũng trở nên dễ dàng và có hiệu

quả hơn.

5.1.7. Nâng cao hiệu quả thẩm ñịnh và quản lý bảo ñảm tiền vay

Bảo ñảm tiền vay là một trong những công cụ quan trọng ñể quản lý rủi ro

TD. Biện pháp ñảm bảo tiền vay hiệu quả nhất là sử dụng tài sản cầm cố, thế

chấp. Trong trường hợp khách hàng không hoàn trả ñược vốn vay và lãi khi ñáo

hạn, NH có thể phát mãi tài sản ñảm bảo ñể bù lại tổn thất của mình do khách

hàng vay gây nên. Trong qui trình quản lý tài sản cần lưu ý giá trị có thể chuyển

ñổi thành tiền thực tế trên thị trường tài sản hay gọi là giá trị thị trường của tài

sản ñảm bảo. Giá trị của bất cứ tài sản nào luôn khác biệt khi chúng ta bán nó ở

tương lai. Vì vậy, việc ñịnh giá tài sản ñảm bảo tiền vay phải hết sức chính xác.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

5.1.8. Hạn chế cho vay

ðể hạn chế rủi ro, ñôi khi NH cần phải từ chối cung cấp TD cho những

nhu cầu vay với lãi suất cao, hoặc là chỉ ñáp ứng một phần trong toàn bộ nhu cầu

vay của khách hàng. Việc từ chối cho vay với khách hàng nhằm ngăn ngừa hiện

tượng ñối nghịch trong cho vay vì những khách hàng có khả năng vay vốn với

mức lãi suất cao thường sử dụng vốn vay vào những dự án có mức rủi ro cao.

5.1.9. ða dạng hóa các danh mục ñầu tư tín dụng

Hoạt ñộng TD của chi nhánh phát triển chưa tương ứng với khả năng huy

ñộng vốn của NH, vẫn còn tập trung thiếu ñịnh hướng. ðể khắc phục tình trạng

này, chi nhánh cần phải xây dựng một danh mục TD cụ thể, trong ñó phân bố các

chỉ tiêu TD cho từng cán bộ. Nhằm tăng tốc ñộ tăng trưởng TD.

Cần có sự ñầu tư vào công tác nghiên cứu, phát triển sản phẩm nhằm ñáp

ứng tối ña nhu cầu của từng ñối tượng khách hàng. Nên có sự mở rộng cho vay

những lĩnh vực khác, không nên tập trung quá nhiều vào một ñối tượng.

ðể thực hiện ña dạng hóa danh mục cho vay NH cần phải có chính sách

khách hàng linh hoạt, mềm dẻo, phục vụ khách hàng tốt ở tất cả các loại hình

dịch vụ, chiến lược phát triển thương hiệu chiều sâu.

5.1.10. Lập quỹ dự phòng rủi ro

Quỹ dự phòng rủi ro tạo ra nguồn bù ñắp tổn thất cho NH khi có rủi ro xảy

ra. Do vây. Lập quỹ dự phòng rủi ro ñược coi là một trong những biện pháp quan

trọng ñể tăng khả năng chống ñỡ rủi ro của NH, giúp NH có thể ổn ñịnh và phát

triển ñược hoạt ñộng kinh doanh trong trường hợp có rủi ro xảy ra. Mỗi NHTM

phải trích lập quỹ dự phòng rủi ro ñúng và ñủ theo quy ñịnh của pháp luật.

Biện pháp này nhằm ñể xử lý kịp thời những rủi ro TD xảy ra, ñảm bảo

cho quá trình hoạt ñộng kinh doanh của NH ñược diễn ra bình thường, liên tục.

Việc trích lập quỹ dự phòng rủi ro TD phải theo ñúng tỷ lệ quy ñịnh của NH và

ñưa vào chi phí, tuy nhiên cũng phải phù hợp với kết quả hoạt ñộng kinh doanh

của NH, nếu không sẽ ảnh hưởng ñến lợi nhuận của NH.

5.1.11. Hiện ñại hóa công nghệ ngân hàng

Việc hiện ñại hóa công nghệ NH là hết sức cần thiết trong hoạt ñộng thẩm

ñịnh bởi nó giúp cho việc thu thập thông tin ñể thẩm ñịnh và giám sát khách hàng

hiệu quả hơn. Hơn nữa, quá trình sắp xếp lại mô hình tổ chức, tăng cường các kỹ

năng quản lý rủi ro muốn thành công cần phải có sự hỗ trợ của công nghệ.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

5.1.12. Tăng vốn tự có

Trong hoạt ñộng kinh doanh, vốn tự có ñược coi là nền tảng, là lá chắn ñể

phòng chống rủi ro. Hiện tại, vốn tự có của chi nhánh vẫn còn nhỏ, không chỉ gây

khó khăn cho NH trong việc cho vay những dự án có giá trị lớn mà làm cho NH

không thể ñạt ñược tiêu chuẩn về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu. Về nguyên tắc phải

ñược bổ sung dần từ lợi nhuận, song nếu áp dụng phương pháp ñó thì phải mất

nhiều thời gian NH mới ñạt ñược tốc ñộ an toàn vốn tối thiểu theo quy ñịnh.

5.1.13. Thường xuyên theo dõi những biến ñộng của tình hình kinh tế -

xã hội trong, ngoài nước và tăng cường công tác kiểm tra nội bộ

Biện pháp này nhằm mục ñích xây dựng chính sách cho vay hợp lý ñể ñảm

bảo an toàn cho hoạt ñộng ñầu tư của NH, ñặc biệt là tình hình tài chính tiền tệ

trong và ngoài nước có liên quan trực tiếp việc xây dựng chính sách TD cho NH.

Nội dung nghiên cứu thể hiện ở các mặt:

+ Sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế, diễn biến của thị trường vốn,

quan hệ cung cầu vốn trên thị trường,…

+ Diễn biến về sự biến ñộng của giá vàng và ngoại tệ trên thị trường, qua ñó

xác ñịnh hệ số rủi ro cấu thành trong lãi suất ñầu tư và cho vay của NH. Hệ số rủi

ro trong cho vay trung và dài hạn lớn hơn cho vay ngắn hạn.

Công tác kiểm tra nội bộ cần thực hiện có trọng ñiểm, theo các ngành nghề

và các lĩnh vực tiềm ẩn nguy cơ rủi ro ñể kịp thời chấn chỉnh và ñề xuất các giải

pháp ñể tăng cường khả năng phòng ngừa rủi ro TD.

5.1.14. Phối hợp với các cơ quan và chính quyền ñịa phương trong việc

thu hồi nợ

Khách hàng của NHNo ðầm Dơi ña số là những người nông dân. Trong

việc thu hồi nợ ñòi hỏi ñến nhà mỗi người và công việc này phải nhờ ñến xã, ấp.

Do ñó, NH có mối quan hệ tốt với chính quyền ñịa. Trong việc xử lý nợ quá hạn

NH thường gặp khó khăn ở khâu phát mãi tài sản bởi vì cần kết hợp với nhiều

ban ngành như: Công an, Viện kiểm sát, Tòa án,…ñòi hỏi NH tăng cường mối

quan hệ tốt với các ban ngành hữu quan sẽ có một lợi ích trong công việc kinh

doanh của NH.

Tóm lại, những dấu hiệu trên báo hiệu cho NH biết rủi ro TD có thể xảy ra,

khi phát hiện NH phải nhanh chóng có những biện pháp thích hợp, kịp thời nhằm

hạn chế tối ña tốn thất trong quan hệ TD với khách hàng.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

5.2. BIỆN PHÁP XỬ LÝ RỦI RO TÍN DỤNG

ðối với nhóm nợ quá hạn có tài sản ñảm bảo, NH cần ưu tiên xử lý trước:

- Các khoản nợ khó ñòi có khả năng thu hồi thì tiến hành xử lý ngay, thu

hồi triệt ñể. Các khoản nợ quá hạn của NHNo ðầm Dơi là do sự tồn ñọng của

những năm trước lại. ðó là do hiệu quả của những chính sách TD. Những khoản

nợ này trở thành gánh nặng ñối với hoạt ñộng kinh doanh của NH. Cần có sự rà

soát lại tình hình nợ quá hạn, có sự phân loại theo ngành nghề, kỳ hạn và theo ñịa

bàn. ðồng thời phân tích, ñề ra những biện pháp xử lý và hạn chế rủi ro.

- ðối với nợ quá hạn có khả năng thu hồi: Phải bám sát những khách hàng

có nợ quá hạn, theo dõi tình hình sản xuất kinh doanh, nắm chắt sự vận ñộng của

ñồng vốn TD, tư vấn cho khách hàng nhằm tạo cơ hội giải phóng vốn nhanh ñể

trả nợ cho NH.

- ðối với nợ quá hạn do nguyên nhân khách quan hoặc các doanh nghiệp ñã

giải thể, phá sản thì sử dụng quỹ dự phòng rủi ro ñể xóa nợ.

- ðối với những tài sản xiết nợ, NH tiến hàng phát mãi tài sản nhằm bù ñắp

một phần thiệt hạn do không thu hồi ñược nợ.

- Các khoản nợ có khả năng thu một phần thì NH tiến hành thu dần.

- ðối với nhóm nợ thực sự khó khăn về tài chính, sản xuất kinh doanh

không thể tiếp tục do thiếu vốn, không có ñầu ra tiêu thụ sản phẩm, nguồn thu

tương lai không có hoặc không ñáng kể tùy từng ñối tượng có các giải quyết sau:

- Doanh nghiệp gặp khó khăn không trả ñược nợ cho NH. Tuy nhiên qua

tìm hiểu doanh nghiệp có một dự án khá tốt nhưng thiếu vốn ñể tiếp tục triển

khai. NH nên mạnh dạn tài trợ cho dự án ñể vừa thu ñược nợ, thu hồi vốn ñầu tư

và thu thêm ñược khoản lợi nhuận.

- Nếu khách hàng gặp khó khăn không trả ñược nợ cho NH do không tiêu

thụ ñược hàng hóa thì NH có thể gia hạn thêm thời gian.

Sản xuất trong nước chịu sự cạnh tranh lớn: Trong vòng một năm nữa,

ngành NH ñược mở cửa hoàn toàn, và chúng ta thực sự bước lên một sân chơi

hoàn toàn bình ñẳng trước những ñối thủ cạnh tranh mạnh từ khắp nơi trên thế

giới. Nguy cơ sụt giảm xuất khẩu là rất lớn, bởi vì hàng hóa của chúng ta sản

xuất ra có giá bán cao nhưng chất lượng cũng không khác gì hàng hóa của Trung

Quốc. Ngoài ra còn ảnh hưởng của những sự kiện kinh tế chính trị của các nước

trên thế giới, khủng bố, dịch bệnh,...

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Dự báo những yếu tố tác ñộng ñến hoạt ñộng TD của chi nhánh: Hoạt

ñộng TD là một trong những hoạt ñộng chịu ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài

nhiều nhất. Vì vậy, công tác dự báo các yếu tố tác ñộng của môi trường sẽ giúp

cho chi nhánh chủ ñộng hơn và hoạt ñộng hiệu quả hơn.

Môi trường kinh tế xã hội ổn ñịnh: Chỉ tiêu chính phủ ñề ra trong năm

2009 với tốc ñộ tăng trưởng GDP phải ñạt tốc ñộ là 8%, ñó là chỉ tiêu phù hợp

với tình hình phát triển kinh tế của ñất nước, nước ta là một trong những nước có

nền kinh tế phát triển, tình hình kinh tế chính trị ổn ñịnh nhất trong khu vực. ðây

là một trong những yếu tố quan trong thu hút ñầu tư nước ngoài.

Nhu cầu vốn của nền kinh tế rất cao: Do hội nhập quốc tế nên sẽ có rất

nhiều thuận lợi cho NH trong việc cho vay ñể phát triển ñặc biệt là những ngành

kinh tế lớn như: Giao thông vận tải, ñiện, viễn thông,...rất cần sự hỗ trợ của NH.

ðặt biệt là khu vực kinh tế hộ gia ñình, tư nhân ñể thực hiện những dự án nuôi

trồng thủy sản, nhu cầu vốn rất lớn ñể phát triển sản xuất.

Tóm lại, hoạt ñộng TD của chi nhánh NHNo ðầm Dơi trong ba năm qua

là khá tốt. Tình hình nợ quá hạn của NH ñang ở mức cao. Vì vậy, trong thời gian

tới, chi nhánh cần phải tiếp tục ñẩy mạnh quá trình thu hồi những khoản nợ quá

hạn. ðối với những khách hàng có thiện chí trả nợ, NH áp dụng các biện pháp

ñốc thúc, phối hợp với khách hàng tìm ra biện pháp khắc phục khó khăn ñể có

thể trả nợ NH. Ngược lại chi nhánh áp dụng những biện pháp cứng rắn liên quan

ñến tòa án ñể thu hồi nợ. Chi nhánh cần phải ñẩy mạnh hơn nữa hoạt ñộng kinh

doanh của mình, trong ñó phải nâng cao chất lượng tăng trưởng TD, tận dụng tối

ña nguồn vốn huy ñộng của NH. Hiện tại, hoạt ñộng kinh doanh của NH vẫn

chưa an toàn, khả năng xảy ra rủi ro rất cao, không thể chủ quan trong công tác

quản trị rủi ro của mình. Phải ñảm bảo ñược ba mục tiêu: Tăng trưởng – an toàn

và hiệu quả.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Chương 6:

KẾT LUẬN & KIẾN NGHỊ

6.1. KẾT LUẬN

TD là hoạt ñộng kinh doanh phức tạp nhất so với các hoạt ñộng kinh

doanh khác của NHTM, hoạt ñộng này tuy thu ñược nhiều lợi nhuận nhưng cũng

gặp không ít rủi ro. Vì vậy, rủi ro TD nếu xảy ra sẽ có tác ñộng rất lớn và ảnh

hưởng trực tiếp ñến sự tồn tại và phát triển của mỗi tổ chức TD, cao hơn nó tác

ñộng ảnh hưởng ñến toàn bộ hệ thống NH và toàn bộ nền kinh tế. Quản trị rủi ro

TD là vấn ñề khó khăn nhưng rất bức thiết. ðặc biệt ñối với NHTMVN, do thu

nhập của TD là chủ yếu chiếm từ 70 - 90% thu nhập của NH. Trong kinh doanh

NH việc ñương ñầu với rủi ro TD là ñiều không thể tránh khỏi ñược. Thừa nhận

một tỷ lệ rủi ro tự nhiên trong hoạt ñộng kinh doanh NH là yêu cầu khách quan

hợp lý. Vấn ñề là làm thế nào ñể hạn chế rủi ro này ở một tỷ lệ thấp nhất có thể

chấp nhận ñược. Luận văn ñã khái quát các vấn ñề cơ bản về rủi ro TD cũng như

ñề cập ñến các biện pháp ñảm bảo giảm thiểu rủi ro TD. Với mọi nỗ lực nhằm

hạn chế rủi ro trong hoạt ñộng TD cho thấy công tác TD tại NHNo & PTNT

huyện ðầm Dơi trong thời gian qua ñã ñạt ñược những kết quả ñáng kể: Quy mô

tăng trưởng dư nợ TD ở mức cao.

Từ thực trạng hoạt ñộng TD của NHNo ðầm Dơi trong thời gian vừa qua,

các giải pháp nâng cao chất lượng quản trị rủi ro TD, tập trung xử lý những tồn

tại ảnh hưởng không tốt ñến chất lượng TD và nâng cao khả năng phòng ngừa rủi

ro TD tại NH, ñề xuất sửa ñổi về cơ cấu tổ chức, quy trình TD, hỗ trợ thông

tin,… góp phần hoàn thiện công tác quản trị rủi ro TD trong toàn hệ thống. Sự nỗ

lực của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi cùng với sự hỗ trợ có hiệu quả của các

cơ quan NN có thẩm quyền, công tác quản trị rủi ro TD sẽ ñáp ứng các yêu cầu

về tăng trưởng TD an toàn, hiệu quả góp phần cho sự phát triển nhanh và bền

vững của nền kinh tế VN trong quá trình hội nhập.

ðược sự quan tâm chỉ ñạo của NHNo tỉnh Cà Mau, ñược sự ủng hộ của

Huyện Uỷ, UBND huyện ðầm Dơi, cùng với sự nỗ lực, ñoàn kết thống nhất nội

bộ của toàn thể cán bộ cán bộ công nhân viên chức và dưới sự lãnh ñạo của Ban

Giám ðốc NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi, trong năm 2008 ñạt ñược một số chỉ

tiêu ñáng khích lệ:

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Về nguồn vốn: Tổng nguồn vốn của chi nhánh cuối 2008 là 433.550 triệu

ñồng, tăng so với cùng kỳ năm 2007 hơn 58.382 triệu ñồng, tỷ lệ tăng 15,56%.

Nhìn chung, tổng nguồn vốn huy ñộng năm 2008 của chi nhánh tăng khá

tốt, tăng 58.382 triệu ñồng so với năm 2007. Nguồn vốn tăng là do chi nhánh tiếp

tục thực hiện hiệu quả theo ñề án huy ñộng của Giám ñốc NHNo tỉnh Cà Mau, so

với nhiều hình thức huy ñộng vốn, với nhiều khung lãi suất khác nhau và ña dạng

về loại hình huy ñộng. Hơn nữa trong năm 2008 chi nhánh ñã treo nhiều băng

gôn, quảng cáo thương hiệu, quảng bá chương trình huy ñộng vốn ở những nơi

ñông dân cư, thông báo trên ñài phát thanh huyện ñã góp phần tăng nguồn vốn.

Bên cạnh những kết quả ñáng ghi nhận thì NH ñã ñề ra nhiều giải pháp và

khoán chỉ tiêu cụ thể ñến từng cán bộ. Tuy nhiên chi nhánh nhận thấy vẫn còn

một vài khiếm khuyết trong việc thực hiện nghiệp vụ huy ñộng vốn cần ñược

khắc phục ñó là: ðịa bàn dân cư rộng, phương tiện ñi lại khó khăn, quảng ñường

người dân ñi gửi tiền xa, thậm chí xa hơn tỉnh bạn. Trong khi ñó mạng lưới chi

nhánh chỉ có 01 ñặt tại trung tâm huyện ðầm Dơi.

Về công tác TD

- Dư nợ: ðến ngày 31/12/2008 dư nợ của chi nhánh là 257.559 triệu ñồng,

tăng so với cuối năm 2007 là 18.053 triệu ñồng tỷ lệ tăng 7,54%, số khách hàng

vay là 10.088 khách hàng. Trong ñó: Dư nợ ngắn hạn là 223.247 triệu ñồng tăng

so với năm 2007 là 26.627 triệu ñồng, tăng 13,45 %. Dư nợ trụng hạn là 34.312

triệu ñồng giảm so với cuối năm 2007 là 8.574 triệu ñồng, tức là giảm 19,99%,

nguyên nhân giảm cho vay trung và dài hạn nhằm giảm rủi ro về lãi suất, ñồng

thời thực hiện chiến lượt của ngành ñề ra.

Trong năm 2008 chi nhánh chú trọng mở rộng cơ cấu dư nợ theo hướng

cho vay hộ kinh doanh và doanh nghiệp, ñồng thời cho vay mới phải thẩm ñịnh

chính xác có hiệu quả mới tiến hành ñầu tư.

- Chất lượng TD: Nợ xấu: ðến ngày 31/12/2008 là 16.314 triệu ñồng,

chiếm tỷ lệ 6,23% trên tổng dư nợ. Tỷ lệ này chi nhánh thực hiện còn cao hơn chỉ

Về công tác tài chính: Về thu nhập: Tổng thực thu năm 2008 là 54.300

tiêu tỉnh giao (5%). ðiều ñáng quan tâm có 9/20 ñịa bàn có nợ xấu cao hơn 5%

triệu ñồng. Nhìn chung phần thu của NHNo ðầm Dơi ngay từ ñầu ñã xác ñịnh là

các nguồn thu chủ yếu như thu lãi trong hạn, lãi ñến hạn, lãi quá hạn, lãi xử lý,

lãi nợ khoanh,… Về phần chi: Tổng chi phí 47.800 triệu ñồng.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

6.2. KIẾN NGHỊ

Qua thời gian thực tập và tìm hiểu các quy trình nghiệp vụ TD của NHNo

& PTNT huyện ðầm Dơi, em có một số kiến nghị như sau:

6.2.1. Kiến nghị ñối với các cơ quan nhà nước

- Duy trì nền kinh tế phát triển ổn ñịnh, vững chắc; khuyến khích hình

thành và phát triển các thị trường tiền tệ, thị trường vốn, thị trường chứng khoán

tạo tiền ñề thúc ñẩy cải tiến và ñổi mới công nghệ NHVN, từng bước hội nhập

vào nền tài chính thế giới.

- Cần ban hành chế ñộ kiểm toán bắt buộc, trước mắt là các doanh nghiệp

lớn và các dự án lớn; cung cấp thông tin giữa NH và các cơ quan NN, áp dụng kỷ

luật trong lập báo cáo và cung cấp thông tin.

- Mọi hoạt ñộng kinh doanh của các tổ chức kinh tế nói chung và NH nói

riêng ñều chịu sự quản lý của NN và tuân theo chính sách pháp luật của ðảng và

NN, nếu thiếu hệ thống pháp luật sẽ làm giảm niềm tin, hiệu quả hoạt ñộng và rủi

ro cho NH. Do ñó cơ quan NN cần:

+ ðơn giản hóa các thủ tục, các loại giấy tờ công chứng; hạn chế công

chứng ở nhiều cơ quan; cần giải quyết nhanh các hồ sơ nhằm tạo thuận lợi và

ñảm bảo về mặt thời gian cho những người có nhu cầu vay vốn.

+ Trong quá trình phát mãi tài sản thế chấp ñể thu hồi nợ thì NH gặp rất

nhiều khó khăn trong khâu xử lý do văn bản thi hành án còn rất chậm. Vì vậy cơ

quan thi hành án cần phải bàn giao nhanh tài sản cho NH, có sự phối hợp tốt giữa

NH với tòa án ñể NH xử lý các khoản nợ tồn ñộng có hiệu quả hơn.

- Hỗ trợ tối ña cho chi nhánh trong việc xử lý và thu hồi nợ khó ñòi, rút

ngắn thời gian thụ lý hồ sơ ñể NH thu hồi sớm vốn ñã cho vay, tiếp tục công việc

kinh doanh của mình.

- Các cơ quan bảo vệ và thị hành pháp luật cần ñẩy nhanh tiến ñộ xét xử các

vụ án có liên quan ñến hoạt ñộng NH, tránh kéo dài gây ñọng vốn cho NH. Cơ

quan thi hành án cần thực hiện nghiêm túc quy ñịnh về cưỡng chế buộc người

vay thi hành án.

- Chính quyền ñịa phương cần tích cực hợp tác với NH trong việc phát hiện

ra những dự án kinh doanh manh tính khả thi cao, có khả năng tạo ra phúc lợi

cho xã hội. Tạo ñiều kiện cho NH xét duyệt những hồ sơ vay vốn lớn chính xác

và có hiệu quả.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

6.2.2. Kiến nghị ñối với chi nhánh

- Hạn chế cán bộ TD tiếp nhận hồ sơ của những khách hàng là người thân

quen ñể tránh sự gian lận hoặc ý kiến chủ quan trong công tác thẩm ñịnh.

- Với những khoản vay có mức TD cao thì ngoài cán bộ TD phụ trách hồ

sơ, cần phải có thêm Trưởng phòng dịch vụ khách hàng, Trưởng phòng quản lý

TD hoặc Giám ñốc cùng tham gia kiểm tra cơ sở sản xuất kinh doanh và thẩm

ñịnh hồ sơ ñể ñảm bảo cho khoản vay hoàn toàn có thể thu hồi.

- Chi nhánh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi cần tiếp tục chú trọng hơn nữa

công tác xử lý nợ quá hạn trong những năm tới. Xử lý nợ tồn ñọng phải ñược

quán triệt tới từng cán bộ và từng ñịa phương nơi mà khách hàng ñi vay.

- ðẩy nhanh tốc ñộ tăng thu, giảm chi, triệt ñể tiết kiệm ñể tạo ñược lợi

nhuận dồi dào, tạo ñiều kiện trích lập dự phòng rủi ro lớn ñể xử lý nợ tồn ñọng,

giảm rủi ro xảy ra cho NH.

- Chi nhánh NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi có thể ban hành cơ chế, nội

quy làm việc, nghĩa vụ, quyền lợi của ñội ngũ cán bộ TD, có chính sách ưu ñãi

ñối với cán bộ TD về thu nhập, phương tiện ñi lại, ñảm bảo an toàn. Thường

xuyên quan tâm tới việc nâng cao trình ñộ, rèn luyện ñạo ñức, ñộng việc khen

thưởng kịp thời ñể cán bộ TD làm tốt hơn nữa công việc của mình.

- ðể tránh trường hợp khách hàng bị tai nạn hoặc bị bệnh bất ngờ dẫn ñến

việc khách hàng bị giảm hay mất khả năng trả nợ, NH có thể ñề nghị khách hàng

mua bảo hiểm trước khi vay. Như vậy khi rủi ro xảy ñến khách hàng sẽ không

dùng số tiền vay cho mục ñích khác như ñiều trị bệnh và NH vẫn có thể thu hồi

ñủ món nợ vay.

- ðối với ñiều kiện trong hợp ñồng cho vay cán bộ công nhân viên, ngoài

ñiều kiện cán bộ ñi vay phải có ñơn vị liên kết ñứng ra bảo lãnh cam kết trích

lương của người vay ñể trả nợ, NH cũng nên yêu cầu ñơn vị bảo lãnh không ñược

chuyển công tác ñối với những cán bộ có vay vốn khi thời hạn hợp ñồng vẫn còn

hiệu lực. ðiều này vừa giúp cho NH thu nợ ñược dễ dàng hơn, vừa ngăn chặn

tình trạng khách hàng không muốn trả nợ vì ñã thay ñổi ñơn vị khác mà ñơn vị

này lại không có cam kết bảo lãnh với NH.

- Chi nhánh nên thành lập cho mình một trang Web riêng ñể tạo ñiều kiện

giao dịch ñược thuận lợi hơn trong giai ñoạn hội nhập quốc tế và có cơ hội thu

hút nhiều khách hàng tiềm năng.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn

Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

---oOo---

(cid:1) Nguyễn Tấn Bình (2003). Phân tích hoạt ñộng kinh doanh, NXB ðại học

quốc gia Tp. Hồ Chí Minh

(cid:1) Thái Văn ðại, Nguyễn Thanh Nguyệt (2008). Quản trị Ngân hàng thương

mại, Tủ sách Trường ðại học Cần Thơ.

(cid:1) TS. Nguyễn Văn Tiến (2002). ðánh giá và phòng ngừa rủi ro trong kinh

doanh Ngân hàng, NXB Thống kê.

(cid:1) Thái Văn ðại (2007). Giáo trình Nghiệp vụ Ngân hàng thương mại, Tủ

sách Trường ðại học Cần thơ.

(cid:1) Lê Văn Tư (2005). Quản trị ngân hàng thương mại, NXB Tài Chính

(cid:1) Các tạp chí: Tạp chí Ngân hàng, tạp chí Tài chính, tạp chí Ngân hàng

Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Việt Nam

(cid:1) Từ một số Website khác.

GVHD: TS.Lê Khương Ninh

SVTH: Hồ Trung Tấn