NG DN QUY TRÌNH K THUT BNH VIN 86
PHU THUT NI SOI CT BN SNG GII ÉP
TRONG HP NG SNG THẮT LƢNG
BS. Nguyễn Nhật Linh
I. ĐẠI CƢƠNG
Phẫu thuật nội soi cắt bản sống giải ép trong hẹp ống sống thắt lưng
phương pháp phẫu thuật làm rộng ống sống giải ép tủy rễ thần kinh ống sống thắt
lưng bằng kênh nội soi dưới sự dẫn đường bằng X-quang.
Ưu điểm của phương pháp này: ít xâm lấn, giảm đau lưng sau mổ, hồi phục
lại sinh hoạt nhanh, giảm chi phí nằm viện lâu.
II. CHỈ ĐỊNH
Những bệnh lí gây hẹp ống sống đã có chỉ đinh phẫu thuật:
- Thoát vị đĩa đệm đơn thuần hoặc không đơn thuần
- Thoát vị đĩa đệm tái phát sau phẫu thuật nội soi hoặc điều trị bảo tồn thất
bại.
- Hẹp ống sống do dây chằng vàng hoặc bao khớp
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Hẹp ống sống nặng
- Hẹp ống sống kết hợp mất vững cột sống một hoặc nhiều tầng nội soi
không thể can thiệp bằng đường sau.
- Hội chứng chùm đuôi ngựa.
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện: bác sỹ, điều dưỡng, kỹ thuật viên…như mổ mở tiêu chuẩn.
2. Phương tiện: tên, số lượng của thiết bị, dụng cụ, vật tiêu hao (định hướng,
ước lượng…)
- Bộ dụng cụ phẫu thuật nội soi.
- Bộ que nong
- Ống thao tác: đường kính 8 mm, có mặt vát.
NG DN QUY TRÌNH K THUT BNH VIN 87
- Ống soi với góc nhìn thẳng, chếch
- Bàn phẫu thuật xuyên tia.
- Máy đốt điện sóng cao tầng, nguồn sáng và màn hình.
- Máy C - arm chụp XQ tại bàn phẫu thuật.
3. Người bệnh:
- Được tiêm kháng sinh png ngừa tc rạch da khoảng 30 phút
- Ni bệnh nằm sấp, gây nội khí quản. Tư thế này thuận lợi trong trưng
hợp phẫu thuật nội soi tht bại, cần chuyn phu thut hở sẽ không cần lại thế
ngưi bệnh.
4. Hồ sơ bệnh án: Hoàn thành đầy đủ thông tin như mọi cuộc mổ thông thường
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ: đầy đủ xét nghiệm những cận lâm sàng thiết yếu cho cuộc
mổ…
2. Kiểm tra người bệnh: đúng tên tuổi, đúng bên mổ…
3. Thực hiện kỹ thuật:
Chụp XQ kiểm tra tầng thoát vị định ớng đường o. Trên XQ thế
trước - sau, điểm vào nằm tại bới bản sống trên tại tng tht vị, cạnh đường gia,
ớng về bới của bản sống, bờ trong của khối khớp bên.
Rạch da khong 7 mm t đường giữa, cắt cân cạnh sống. Đưa que
nong vào tách sát mỏm gai sau của bên tht v, đến khoảng liên bn sống, ra
sát khối khp bên, sau đó đưang thao tác qua que.
Đưa ng soi qua ống thao tác vào xác định vị trí bản sống, dây chằng vàng
bờ trong khối khớp bên trên màn hình. Phẫu trường được bơm rửa liên tục bằng
nước muối sinh lý 0,9%. Cắt phần dây chằng vàng cạnh khối khớp bên, bộc lộ khối
mỡ ngoài màng cứng. Đưa ống thao tác vào ống sống, xác định vị trí bao màng
cứng và rễ thần kinh bị chèn ép. Dùng khoan mài hoặc kểm cắt rộng dần mô xương
và dây chằng vàng đến khi giải phóng màng cứng đủ rộng.
NG DN QUY TRÌNH K THUT BNH VIN 88
Kiểm tra nếu thấy có thoát vị đĩa đệm rõ: Lấy phần thoát vmảnh rời nếu có,
sau đó qua vị trí rách bao sợi, vào trong khoang đĩa đệm lấy nhân đệm, thể tách
và cắt thêm một phần bao sợi để tạo đường vào khoang đĩa đệm nếu cần.
Kiểm tra sự giải phóng rễ thần kinh. Nếu cần có thể đốt quanh chkhuyết trên
bao sợi cầm máu bằng đốt điện sóng cao tầng. Đốt bao sợi 2 hiệu quả: (1) Bao
sợi giàu collagen, nhit độ làm cho collagen biến cht, dày n và co lại tại chỗ, (2)
Nhit gây tổn thương các si thần kinh dẫn truyền cảm giác đau quanh bao.
Kiểm tra chảy máu trước khi t ống nội soi. Đóng da bng 1 mũi ku.
VI. THEO DÕI
Theo dõi hậu phẫu như phẩu thuật đĩa đệm thắt lưng thường qui
- Sinh hiệu, tri giác
- Triệu chứng thần kinh
- Tình trạng ổ bụng.
- Tình trạng vết m
VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN
- Thương tổn cấu trúc phía trước thân sng: Rách mch máu ln (hay xy ra
tng L4L5, ch 50% thy máu chy ra phẫu trường, t l t vong cao), mt s
trường hp tổn thương ruột và niu quản...theo dõi để phu thut cp cu sm.
- Hi chứng chùm đuôi ngựa, yếu chi sau phu thut, rách màng cng
(thường gặp trong các trường hp phu thut li), tổn thương rễ thn kinh. Tùy mc
độ, cân nhc m m sm.
- Sai tầng nếu phát hin ngay trong mổ: định v và phu thut lại đúng tầng.
- Nhim trùng: viêm màng não, nhim trùng sâu (viêm thân sống đĩa đm, áp
xe ngoài màng cng), nhim trùng nông.
- Biến chng mun:
- Thoát v đĩa đệm tái phát, sẹo gây triu chứng đau theo rễ thn kinh.
Trượt đốt sng sau phu thut...