Phòng trừ bệnh chảy gôm
hại cây có múi
Bệnh chảy gôm gây hại ở tất cả các bộ phận của cây. Bệnh làm
thối rữa các cánh hoa, chết nhụy, làm rụng hoa hàng loạt; gây hiện
tượng thối nâu trên quả. Những quả này bị rụng khi vết bệnh biểu hiện
rõ. Bệnh gây những đám thối mầu nâu đen trên vỏ, những vết nứt theo
chiều dọc của thân chảy ra một dòng nhựa màu nâu trong (gôm); phần
gỗ ở dưới vết nứt chết khô dần. Các đoạn thân, cành ở dưới các vị trí
phân nhánh thường bị bệnh nặng. Nguy hiểm hơn khi bệnh xuất hiện ở
phần sát gốc, gây hiện tượng thối cổ rễ, thối rễ gây chết cây. Đây cũng là
hiện tượng làm giảm tuổi thọ các vườn cam, quýt, bưởi v.v...
Bệnh phát sinh và gây hại nặng ở các vườn trồng dày, cây ít được tỉa
cành tạo tán, đất quá ẩm ướt, vườn không có rãnh thoát nước, nước mưa,
nước tưới chảy tràn từ gốc nọ sang gốc kia. Các vườn có tuổi từ 8 – 12 năm
trở lên thường bị bệnh nặng. Trong các giống cây ăn quả có múi thì bưởi,
chanh, đào, quất cảnh, quýt vỏ vàng Bắc Sơn là những giống bị nhiễm bệnh
nặng. Bệnh phát triển mạnh từ tháng 9 năm trước đến tháng 5 năm sau. Cao
điểm của bệnh vào thời kỳ cây nở hoa và mang quả non. Đây cũng là một
trong các nguyên nhân gây mất mùa các vùng bưởi đặc sản Phúc Trạch (Hà
Tĩnh), Đoan Hùng (Phú Thọ) và nhiều vùng cam quýt khác.
Ở miền Bắc nước ta đã phát hiện được hai loài nấm gây bệnh này, là
Phytophthora Citrophthora, nảy mầm được ở nhiệt độ 35 độ C; nấm
phytophthora Citricola, nảy mầm tốt ở nhiệt độ trên dưới 10 độ C. Như vậy
cả mùa đông và mùa hè bệnh chảy gôm đều phát triển được. Cả hai loài nấm
này đều phát triển tốt trong điều kiện nhiệt độ từ 15 – 25 độ C, ẩm độ không
khí bão hòa, độ pH từ 4 – 8. Nấm lây lan phát tán nhờ nước mưa và nước
tưới. Cần thực hiện tốt các biện pháp sau đây để hạn chế bệnh chảy gôm:
1- Tùy theo từng giống, trồng với mật độ thích hợp, để khi cây được
từ 8 – 12 tuổi vẫn đảm bảo độ thông thoáng, vườn không bị quá rậm rạp.
2 – Hàng năm phải vệ sinh vườn tược, tỉa cành, tạo tán cho cây.
3 – Làm các rãnh tiêu nước trong mùa mưa, dẫn nước tưới trong mùa
khô.
4 – Bón phân cân đối giữa đạm, lân và kali, đặc biệt chú ý bón đủ kali.
Mỗi năm bón vôi và phân chuồng một lần.
5 – Dùng thuốc trừ bệnh có hoạt chất Fosetyl Aluminium như Alpine
80 WP, pha nồng độ 1 - 3‰ phun ướt đẫm toàn bộ tán lá, hoặc quét lên thân
cây đều cho kết quả tốt. Từ tháng 9 – 12 mỗi tháng phun một lần thuốc; từ
tháng 1 – 5 cứ 10 – 15 ngày phun thuốc một lần. Không nên hòa thuốc với
nước rồi tưới vào gốc cây, hiệu quả không cao.
Dùng thuốc Alpine có tác dụng hơn hẳn Boóc-đô và Ridomin, vì
Alpine có tác dụng qua nội hấp hai chiều và là thuốc đặc trị nấm
phytophthora.
