TRƯỜNG ĐẠI HỌC CỬU LONG

Báo cáo chuyên đề CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHẾ KEO

Giáo viên hướng dẫn: ThS.DS Nguyễn Ngọc Lê

1

Lớp: Dược K21, Nhóm IV

Vĩnh Long - 2021

NỘI DUNG TRÌNH BÀY

I.

II.

III.

IV.

ĐẶT VẤN ĐỀ NỘI DUNG ĐIỀU CHẾ KEO KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO

2

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

3

Trong ngành công nghiệp dược thường phải thực hiện các quá trình liên quan đến môi trường chất lỏng, với sự phân bố tương đối đồng đều về vật chất và nhiệt độ như huyền phù, nhũ tương, kem, dầu, cao. Khi đưa thuốc vào cơ thể làm ảnh hưởng đến sức khoẻ và tính mạng con người →Vì vậy cần có các thiết bị khuấy trộn đáp ứng được các yêu cầu và phù hợp trong môi trường lỏng.

II. ĐIỀU CHẾ KEO

1. Định nghĩa:

Hệ keo là hệ phân tán dị thể bao gồm các hạt có kích thước khoảng 10- 7-10-5 cm phân tán trong môi trường phân tán và ổn định trong thời gian sử dụng.

Có 2 phương pháp tổng quát để điều chế keo:

Hệ keo

10­5

Phương pháp phân tán: là quá trình chia nhỏ các hạt phân tán khô đạt tới kích của hạt keo. Phương pháp ngưng tụ: là quá trình kết hợp các phân tử hoặc ion có kích thước nhỏ trở thành kích thước hạt keo.

10­7

4

Dung dịch thật Hệ thô

II. ĐIỀU CHẾ KEO

2. Các phương pháp điều chế dung dịch keo

2.1 Nguyên tắc chung: • Pha phân tán tan không đáng kể trong môi trường phân tán.

• Có mặt chất làm bền để các hạt keo không liên kết lại.

5

II. ĐIỀU CHẾ KEO 2.2 Điều chế dung dịch keo bằng phương pháp ngưng tụ

Nguyên

6

tắc: ngưng tụ là quá trình điều chế keo bằng cách kết hợp tử, nhiều phân tử hoặc nguyên ion, để tạo thành tử hệ tiểu phân keo.

II. ĐIỀU CHẾ KEO

a. Lý thuyết ngưng tụ tạo keo:

• Càng quá bão hoà, hạt keo thu được có kích thước càng nhỏ. • Quá trình tạo mầm chỉ hiệu quả trong dung dịch rất bão hoà. • Nhân kết tinh thường là cát hạt bụi cực nhỏ, hay vết xướt của bình chứa.

7

k: là hệ số tỷ lệ Cq: nồng độ dung dịch quá bão hòa Cp: nồng độ dung dịch bão hòa

II. ĐIỀU CHẾ KEO

a. Lý thuyết ngưng tụ tạo keo:

Giai đoạn phát triển

mầm:

• Để thu được hạt keo nhỏ, đơn phân tán thì V phải lớn và V phải nhỏ. • Điều kiện quá trình kết tinh bằng cách đưa mầm từ bên ngoài hoặc

₂ ₁

8

dùng chất ức chế.

II. ĐIỀU CHẾ KEO

b. Phương pháp ngưng tụ trực tiếp

Ví dụ: Đun nóng natri đến bốc hơi, cho hơi natri ngưng tụ trong hơi benzen ( làm lạnh ). Natri sẽ ngưng tụ thành các hạt keo phân tán trong môi trường benzen.

9

Phương pháp này xảy ra khi pha hơi đi vào môi trường lạnh đột ngột. Người ta có thể điều chế được sol Hg, S, Se, Te khi cho hơi các nguyên tố này vào nước lạnh. Bằng phương pháp hồ quang người ta có thể điều chế được các sol Cu, Ag, Au, Pt trong môi trường nước, rượu, glixerin hay benzen.

II. ĐIỀU CHẾ KEO

c. Phương pháp thay thế dung môi

Ví dụ: Colofan hoặc lưu huỳnh là những chất tan trong rượu nhưng không tan trong nước. Nếu lấy một ít dung dịch các chất trên ở trong rượu cho vào một lượng lớn nước, do tính không tan trong nước colofan hoặc lưu huỳnh sẽ ngưng tụ lại thành các hạt sol.

10

Phương pháp này dựa vào độ tan khác nhau của chất tan trong các dung môi.

II. ĐIỀU CHẾ KEO d. Phương pháp dùng phản ứng hoá học

Các hệ keo ghét lưu là không bền, dễ

Các dạng phản ứng hóa học tạo ra kết tủa dưới dạng hạt keo đòi hỏi phải thực hiện trong những điều kiện khắt khe về nồng độ chất phản ứng, thứ tự trộn lẫn, nhiệt độ và các điều kiện khác nữa…. keo tụ. Để làm tăng độ bền vững của sol, trong quá trình điều chế người ta phải thêm chất bảo vệ hạt keo, thường là chất điện li. 11

II. ĐIỀU CHẾ KEO

d. Phương pháp dùng phản ứng hoá học

Sau đây là một số ví dụ:

Phản ứng thuỷ phân: Phản ứng này thường được sử dụng để điều chế sol kim loại nặng Ví dụ sol Fe(OH)3 có thể điều chế theo phản ứng: FeCl3 + 3H2O → Fe(OH)3 + 3HCl

12

Phản ứng khử: phương pháp này là việc điều chế sol vàng bằng cách khử axit HAuCl4 bằng H2O2 hoặc chất khí khác 2HAuCl4 + H2O2 → 2Au + 8HCl + 3O2

II. ĐIỀU CHẾ KEO

e. Ứng dụng trong ngành dược

Dùng để sản xuất nhũ tương

13

Các NT thuốc uống NT thay thế thể tích huyết tương Các axit amin tiêm truyền

II. ĐIỀU CHẾ KEO

2.3 Điều chế dung dịch keo bằng phương pháp phân tán

b. Công thức:

14

a. Nguyên tắc: Phân tán là quá trình dùng năng lượng để phá vỡ lực liên kết bên trong của các hạt thô để tạo ra các hạt mới có kích thước hệ keo. Công sử dụng : A=σ.ΔS + q A: công cần thiết cho sự phân tán ΔS: độ tăng diện tích bề mặt σ: sức căng bề mặt q: nhiệt tổn thất trong quá trình phân tán

II. ĐIỀU CHẾ KEO

c. Các phương pháp phân tán

Phương pháp phân tán bằng cơ học, sóng siêu âm, hồ quang điện

15

Phân tán bằng siêu âm: Tiến hành bằng cách dùng bước sóng cực ngắn có tần số 20.000 – 50.000 hz để bắn hạt to thành hạt nhỏ hơn Phân tán bằng hồ quang điện: Tiến hành bằng cách dùng một dòng điện có hiệu điện thế lớn để hoá hơi chất phân tán.

Phân tán cơ học: Tiến hành bằng cách dùng thủ công hoặc máy móc để nghiền các hạt rắn thành hạt có kích thước tiểu phân keo.

II. ĐIỀU CHẾ KEO

16

* Phương pháp phân tán bằng sóng siêu âm, cơ học, hồ quang điện

II. ĐIỀU CHẾ KEO

ươ ằ Ph ng pháp phân tán b ng keo tán

Bằng chất điện ly: : Ví dụ: Kết tủa Fe(OH) bị keo ₃ tán khi thêm FeCl₃

Keo tán bằng cách rửa kết tủa: khi rửa kết tủa, một phần kết tủa bị mất đi do sự keo tán. Bằng chất hoá học: Kết tủa + chất làm bền

Bằng chất hoạt động bề mặt: Chất HĐBM hấp phụ lên hạt keo tạo điện tích hay lớp vỏ solvat hoá bền vững ngăn keo tụ. 17

II. ĐIỀU CHẾ KEO

18

* Phương pháp phân tán bằng keo tán

II. ĐIỀU CHẾ KEO

d. Ứng dụng trong ngành dược

Dùng để sản xuất thuốc mỡ, thuốc khí dung

Thuốc mỡ Thuốc khí dung

III. KẾT LUẬN

Phương pháp phân tán

Phương pháp ngưng tụ

Keo tán Cơ học

Ngưng tụ trực tiếp Hồ quang điện Sóng siêu âm

Thay thế dung môi

Dùng phản ứng hóa học

Bằng chất HĐBM

Bằng chất hóa học Bằng chất điện ly

20

Bằng cách rửa kết tủa

III. KẾT LUẬN

ĐIỂM MẠNH

TỒN TẠI

Giúp biết được các nguyên lý hoạt động của các phương pháp điều chế keo

21

Do ảnh hưởng đến sức khẻo và tính mạng của con người nên khi điều chế cần phải thận trọng , chính xác , tỉ mĩ… Do sản xuất thuốc tiêm, và tiêm truyền thì cần phải trang bị thiết bị vô trùng nên rất tốn kém, phải có chuyên môn cao. Giúp chúng ta hiểu được vai trò và tầm quan trọng của phương pháp điều chế keo trong ngành công nghiệp dược.

IV. Tài liệu tham khảo

https://xuatbanyhoc.vn/hoa-ly-duoc-0 sách Hóa Lý Dươc của PGS. TS. Đỗ Minh Quang bài Điều chế và Tinh chế keo . Truy cập ngày 20.04.0201

https://www.academia.edu/33321265/KH%C3%81I_QU%C3%81T_V%C3%80_PH%C3%82N_LO%E1%BA%A0I_H%E1%BB%86_KEO bài Khái quát và phân loại hệ keo của tác giả Trung Lê. Truy cập ngày 20.04.2021

https://www.slideshare.net/daykemquynhon/lecture-note-hoa-ly-duoc- hoa-hoc-he-phan-tan-2018 bài Hóa học phân tán 2018 của tác giả Nguyễn Thanh Tú. Truy cập ngày 20.04.2021

22

https:// www.academia.edu/6295279/Hoa_hoc_he_phan_tan_keo_Thay_Luc?email_work_card=title bài Hóa học phân tán keo của tác giả Quang Trung 09H5 . Truy cập ngày 20.04.2021

CẢM ƠN THẦY CÔ

VÀ CÁC BẠN ĐÃ

LẮNG NGHE !

23