Quản lý bằng chiêu
buông lỏng nhân viên
Khi cầm một vật thể mà buông tay ra thì tất nhiên vật thể đó bị rơi
xuống tự do. Từ lúc chúng ta buông tay, vật đó rời khỏi ta và ta không có
sự tiếp xúc với nó nữa. Triết lý nhà Phật mượn hình ảnh ấy để minh họa
cho lời khuyên nên bỏ bớt những sự quan tâm không cần thiết.
Đó có thể là những phiền muộn, là cái tôi trong mỗi con người, là những sự
việc khiến chúng ta bị phân tâm, không thể tập trung vào điều chính yếu đang
cần quản.
Michelangelo, nhà điêu khắc thiên tài người Ý ở thời kỳ Phục hưng đã nói về
cách tạc một con voi như sau: "Tôi lấy một tảng đá lớn và đục bỏ đi những
phần nào không phải con voi". Đối với một nhà quản trị kinh doanh, điều
quan trọng là nhận ra được đâu là "con voi" cần được tập trung để "điêu khắc"
giữa bộn bề công việc và rất nhiều điều khác cũng thu hút sự quan tâm. Khái
niệm "con voi" của nhà quản trị là mục tiêu và định hướng trong công việc,
chứ không phải những thứ "râu ria" như sở thích và quan điểm cá nhân, tiểu
tiết về chuyên môn nghiệp vụ của nhân viên…
Tinh tế trong các tiểu tiết là một tố chất rất cần thiết của các nhà quản trị, nhất
là đối với các công việc trong lĩnh vực lễ tân, đối ngoại. Tuy nhiên, điều đó
phải được nằm trong mục tiêu, định hướng chung mà nhà quản trị cần lãnh
đạo để đội ngũ nắm rõ và thực hiện cho tốt chứ không phải tình cờ phát hiện
ra rồi tự mình thực hiện hoặc làm phát sinh thêm công việc chi li, khiến bộ
máy hoạt động đang chạy trơn tru bị gián đoạn đột ngột, gây hậu quả khôn
lường. Chẳng hạn, trước khi tổ chức một sự kiện, cả đội ngũ nhân viên cần
được nắm rõ nội dung và yêu cầu cần đạt được khi thực hiện, ví dụ phong
cách phục vụ ra sao, các tiêu chí quan trọng phải đạt được là gì… rồi mới
đồng bộ triển khai. Trái lại, nếu không tạo được sự hiểu biết đầy đủ và đồng
thuận trước, có thể sự kiện đó sẽ được các cấp thực hiện theo những cách
khác nhau để rồi "đứa con" (sự kiện) được sinh ra với đầy đủ các bộ gien lạ,
để rồi nhà quản trị phải tái định hình theo đúng hướng cần thiết bằng cách
tiêm thêm vào mấy gien "chính thống" nữa. Kết cục là "đứa bé" vẫn có thể
như ý của nhà quản trị nhưng vẫn mang các gien lặn (các khả năng tiềm ẩn
gây ra rủi ro).
Nếu một nhà quản trị phải ôm đồm quá nhiều công việc, phải tốn nhiều công
sức để bảo vệ quan điểm riêng của mình hay ngược lại, không có chủ kiến
trong giao tiếp với khách hàng, dẫn đến không định hướng được hoạt động
của đội ngũ nhân viên thì đó rõ ràng là một nhà quản trị tồi.
Công việc sẽ đi đến thành công nếu mọi người đều tập trung thực hiện phần
việc của mình, mà nghệ thuật của sự tập trung lại là phép buông bỏ của chính
nhà quản trị. Nhiều nhà quản trị dù có quan điểm giao việc trọn gói cho các
bộ phận chuyên môn nhưng vẫn không dứt bỏ được sự can thiệp quá sâu vào
công việc bộ phận đó, giống như đã buộc sợi dây vào một vật rồi thì cứ lo kéo
lên, kéo xuống. Họ xem đó là một cách kiểm soát, quản lý nhưng có thể đó lại
chính là trở ngại cho hoạt động của bộ phận.
Về phía bản thân nhà quản trị, do bị bận tâm, vướng víu với sợi dây nên
không thể hoàn toàn tập trung cho chuyên môn chính là quản lý tổng thể một
quy trình, một dây chuyền. Cũng cần nói thêm rằng buông bỏ ở đây không có
nghĩa là chối từ, ghét bỏ vì như thế, công việc lại giống như những củ khoai
tây bị xổ tung khỏi bao, lăn long lóc tứ phương tám hướng, không được kiểm
soát.
Buông bỏ trong triết lý nhà Phật chỉ là nhẹ nhàng tập trung cho điều đang cần
được quan tâm hơn, buông bỏ với một sự nồng hậu như tặng quà cho người
mình quý mến: tặng trách nhiệm và quyền hạn cho nhân viên cấp dưới với
niềm tin họ đã quán triệt được định hướng và mục đích.