BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH VÀ QUẢN TRỊ CÔNG
*
VƯƠNG HỮU ÁI LINH
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC V GIM NGHÈO BN VNG
TI CÁC THÀNH PH TRC THUỘC TRUNG ƯƠNG
VIT NAM NGHIÊN CU THC TIN
TI THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 9 34 04 03
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG
HÀ NỘI - NĂM 2025
Công trình được hoàn thành tại :
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH VÀ QUẢN TRỊ CÔNG
Người hướng dẫn khoa học:
1: PGS.TS.Lê Hùng Sơn
2: TS Tạ Thị Hương
Phản biện 1: ..................................................................................
Phản biện 2: ..................................................................................
Luận án sđược bảo vtrước Hội đồng đánh giá luận án cp hc viện
Địa điểm: Phòng bảo vệ luận án tiến sĩ - Phòng họp….. Nhà ……,
Học viện Hành chính và Quản trị công. Số: 77 - Đường Nguyễn Chí
Thanh - Quận Đống Đa - Hà Nội
Thời gian: vào hồi ……… giờ ….. ngày … tháng …. năm ………
thể tìm hiểu luận án tại Thư viện Quốc gia Việt Nam hoặc thư
viện của Học viện Hành chính và Quản trị công.
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giảm nghèo bền vững vấn đề tính chiến lược, đóng vai trò
then chốt trong định hướng phát triển kinh tế - hội của mỗi quốc
gia. Tại Việt Nam, giảm nghèo bền vững được xác định một trong
ba chương trình mục tiêu quốc gia trọng điểm, nhằm thực hiện mục
tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững trên phạm vi cả nước.
Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi kinh tế
đô thị hóa với tốc độ thuộc nhóm nhanh nhất khu vực Đông Á, các
đô thị lớn phát triển mạnh mẽ, đóng góp tích cực cho tăng trưởng
kinh tế nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức phức tạp về xã
hội, nhất vấn đề đảm bảo hiệu quả giảm nghèo bền vững. Các
thành phố trực thuộc Trung ương như Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng,
TP. Hồ Chí Minh và Cần Thơ là những trung tâm kinh tế, văn hóa, xã
hội quan trọng, song cũng là nơi tồn tại nhiều bất cập về chênh lệch
thu nhập, thiếu hụt tiếp cận dịch vụ xã hội và tình trạng nghèo đô thị.
Đặc điểm nghèo tại các thành phố trực thuộc Trung ương không
chỉ đơn thuần thiếu thu nhập còn liên quan đến nhiều chiều
cạnh khác như giáo dục, y tế, nhà ở, điều kiện vệ sinh việc làm
bền vững. Nhóm đối tượng chịu tác động rõ nhất là lao động nhập cư,
người làm việc trong khu vực phi chính thức với thu nhập bấp bênh
và điều kiện sống thiếu thốn.
Nhận thức được tính chất phức tạp của vấn đề, Đảng và Nhà nước
đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách và giải pháp đồng bộ nhằm
nâng cao hiệu quả quản nhà nước về giảm nghèo bền vững, trong
đó nổi bật là việc áp dụng phương pháp tiếp cận nghèo đa chiều từ
năm 2016 theo Quyết định số 1722/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính
phủ. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai tại các thành phố trực thuộc
Trung ương vẫn còn tồn tại những khó khăn nhất định do thiếu
chế đặc thù phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - hội của khu
vực đô thị, công tác xác định đối tượng nghèo còn gặp nhiều hạn chế,
nguồn lực tài chính chưa đáp ứng yêu cầu và sự phối hợp giữa các cơ
quan chức năng chưa thực sự đồng bộ.
Trong các thành phố trực thuộc Trung ương, TP. Hồ Chí Minh
được lựa chọn làm địa bàn nghiên cứu điển hình do là đô thị đặc biệt,
trung tâm kinh tế - hội lớn nhất cả nước với tốc độ đô thị hóa cao,
đồng thời cũng là địa phương đi đầu trong triển khai các chương trình
giảm nghèo bền vững với nhiều hình, giải pháp sáng tạo linh
2
hoạt phù hợp với điều kiện đặc thù. Tuy nhiên, TP. Hồ Chí Minh
cũng đang đối mặt với những thách thức đáng kể như tỷ lệ dân nhập
cao, tình trạng nghèo đa chiều diễn biến phức tạp nguy bỏ
sót đối tượng trong quá trình quản lý, hỗ trợ.
Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, nghiên cứu sinh lựa chọn đề tài
“Quản nhà nước về giảm nghèo bền vững tại các thành phố trực
thuộc Trung ương Việt Nam, nghiên cứu thực tiễn tại Thành phố Hồ
Chí Minh” nhằm góp phần hoàn thiện sở luận đề xuất các
giải pháp nâng cao hiệu quả quản nhà nước về giảm nghèo bền
vững tại các đô thị lớn, đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển kinh tế -
xã hội của đất nước.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên nền tảng nghiên cứu cơ sở lý luận về QLNN đối với công tác
giảm nghèo bền vững tại các thành phố trực thuộc Trung ương cùng
với việc phân tích thực tiễn công tác QLNN triển khai tại Thành phố
Hồ Chí Minh, luận án đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công
tác QLNN về giảm nghèo bền vững cho các thành phố trực thuộc
Trung ương ở Việt Nam.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu đã đề ra, luận án tập trung thực
hiện các nhiệm vụ sau:
- Tổng hợp phân tích hệ thống các tài liệu, công trình
nghiên cứu trong ngoài nước liên quan đến vấn đề đói nghèo, xu
hướng đói nghèo, chuẩn nghèo tại đô thị cũng như QLNN về giảm
nghèo bền vững, đặc biệt trong bối cảnh đô thị. Từ đó, xác định
những nội dung sẽ được kế thừa, những khoảng trống trong nghiên
cứu và các vấn đề cần tiếp tục được làm rõ trong khuôn khổ luận án.
- Hệ thống hóa sở luận về QLNN về giảm nghèo bền vững
tại các thành phố trực thuộc Trung ương.
- Phân tích thực trạng công tác giảm nghèo bền vững thực
trạng QLNN về giảm nghèo bền vững tại Thành phố Hồ Chí Minh
nhằm chỉ ra những thành tựu đạt được, hạn chế còn tồn tại
nguyên nhân của các hạn chế đó.
- Làm quan điểm, định hướng mục tiêu giảm nghèo tại các
thành phố trực thuộc Trung ương thông qua nghiên cứu thực tiễn tại
Thành phố Hồ Chí Minh.
3
- Đề xuất các giải pháp mang tính khả thi nhằm hoàn thiện QLNN
về giảm nghèo bền vững tại các thành phố trực thuộc Trung ương
Việt Nam.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án hoạt động QLNN về giảm
nghèo bền vững.
3.2. Phạm vi nghiên cứu:
- Về không gian: Luận án tập trung nghiên cứu điển hình tại địa
bàn Thành phố Hồ Chí Minh trên sở đó khái quát hóa các vấn
đề để áp dụng cho các thành phố trực thuộc Trung ương ở Việt Nam.
- Về thời gian: Luận án tập trung vào phân tích thực trạng QLNN
về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2023 (từ khi áp dụng
phương pháp nghèo đa chiều) và định hướng đến năm 2030.
- Về Nội dung: Luận án nghiên cứu các hoạt động QLNN đối với
công tác giảm nghèo bền vững, bao gồm các vấn đề sau: (i) xây
dựng, ban hành văn bản chính sách về giảm nghèo bền vững; (ii) t
chức bộ máy bố trí nguồn nhân lực trong QLNN về giảm nghèo
bền vững; (iii) tchức thực hiện chính ch giảm nghèo bền vững;
(iv) quản nguồn lực tài chính để thực hiện giảm nghèo bền vững;
(v) thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo xử vi phạm
trong QLNN về giảm nghèo bền vững.
4. Phương pháp nghiên cứu khoa học
4.1. Phương pháp luận:
Luận án dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện
chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử về giảm nghèo bền vững nghiên cứu
trong khoa học quản công, luận án phân tích được sự phát triển
thay đổi của kinh tế ảnh hưởng đến xu hướng nghèo tại đô thị
QLNN về giảm nghèo bền vững theo từng giai đoạn lịch sử khác
nhau và các yếu tố ảnh hưởng tới QLNN về giảm nghèo bền vững.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu, các phương pháp: nghiên cứu tài liệu
thứ cấp; phương pháp điều tra hội học bằng bảng hỏi; phương
pháp chuyên gia; phương pháp thống tả; phương pháp phỏng
vấn sâu.
5. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết khoa học
5.1. Câu hỏi nghiên cứu