
1
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp rèn kĩ năng tự phục vụ cho trẻ mẫu
giáo 3 – 4 tuổi”
2. Lĩnh vực (mã)/cấp học: Giáo dục (03)/Mầm non
3. Thời gian áp dụng sáng kiến:
Từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021.
4. Tác giả
Họ và tên: Trần Thị Gấm
Năm sinh: 22/9/1991
Nơi thường trú: xã Trực Cường, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định
Trình độ chuyên môn: Trung cấp Sư phạm mầm non
Chức vụ công tác: Giáo viên
Nơi làm việc: Trường Mầm non Trực Cường, xã Trực Cường, huyện Trực
Ninh, tỉnh Nam Định
Điện thoại: 0338447369
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100%
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến
Tên đơn vị: Trường mầm non Trực Cường.
Địa chỉ: Xóm Đề Thám – xã Trực Cường- huyện Trực Ninh- tỉnh Nam Định.
Điện thoại:…........................................................

2
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Trẻ được lớn lên phát triển toàn diện là nhờ một phần vào sự chăm sóc của gia
đình và nhà trường. Việc bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ hiện nay, đang là trách
nhiệm của mỗi gia đình, nhà trường và của toàn xã hội. Vậy phải làm như thế nào để
có được những công dân có ích cho xã hội đó là nhiệm vụ của mỗi chúng ta, bồi
dưỡng và phát triển trẻ em thành những con người toàn diện.
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Nó đặt nền
móng cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ,... của trẻ, chuẩn bị cho
trẻ bước vào học phổ thông.
“Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình” - Bác Hồ kính yêu của chúng
ta đã dặn dạy như thế. Và điều đầu tiên chúng ta dạy đứa trẻ không phải là thuộc
nhiều bài hát, bài thơ… mà là cách thực hiện các công việc phục vụ chính bản thân
chúng.
Ngày nay trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, đứng trước nhiều cơ hội
cũng như thách thức từ yêu cầu thực tiễn đòi hỏi mỗi người đều phải biết tự trang bị
cho mình những kĩ năng cơ bản trong cuộc sống, những năng lực không thể thiếu
như: năng lực cá thể, năng lực chuyên môn, năng lực phương pháp và năng lực xã
hội. Những khả năng, kĩ năng sẽ giúp con người có thể chung sống trong một thế
giới, một mái nhà và đó là những kĩ năng cơ bản nhất của con người. Chúng thực sự
cần thiết cho con người nói chung và trẻ em nói riêng.
Kỹ năng tự phục vụ là một trong những kĩ năng đòi hỏi trẻ biết tự làm những
công việc đơn giản liên quan tới trẻ trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ như: đi giầy
dép, mặc quần áo, xúc cơm ăn, cất dọn đồ chơi sau khi chơi, biết lấy gối và tự lên
giường đi ngủ….mà không cần sự trợ giúp của người lớn.
Đối với trẻ mẫu giáo, những kỹ năng tự phục vụ có ý nghĩa vô cùng to lớn đối
với chính cuộc đời đứa trẻ vì đây là giai đoạn nền móng vững chắc cho một nhân
cách mới. Nó như tấm lá chắn bảo vệ và giúp trẻ có thể tự biết ăn, ngủ, học hành. Khi
trẻ làm là trẻ đã lớn lên cả về thể chất và tâm hồn, trẻ khẳng định với những người
xung quanh là “con đã lớn”.
Bản thân là một giáo viên trực tiếp chăm sóc - giáo dục trẻ tôi nhận thấy kỹ
năng tự phục vụ là cần thiết cho trẻ mẫu giáo là đối tượng càng cần được quan tâm
giáo dục kỹ năng tự phục vụ hơn cả. Do đó tôi đã nghiên cứu và đưa ra “Một số biện
pháp rèn kĩ năng tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi”

3
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP KĨ THUẬT
1. MÔ TẢ GIẢI PHÁP KĨ THUẬT TRƯỚC KHI CÓ SÁNG KIẾN
Năm học 2020 -2021 tôi được phân công dạy lớp 3-4 tuổi, sĩ số 39 cháu. Trong
quá trình làm quen với trẻ tôi thấy một số trẻ đã có kĩ năng tự phục vụ bản thân như
cầm thìa xúc cơm ăn, tự cất ghế khi ngồi xong và chơi xong biết cất dọn đồ chơi
đúng nơi qui định. Tuy nhiên vẫn còn có trẻ kĩ năng tự phục vụ bản thân còn hạn chế
các bé chưa biết cầm thìa xúc cơm ăn, chưa biết cất đồ chơi khi chơi xong, chưa biết
tự cởi – kéo quần khi đi vệ sinh…. Bên cạnh đó lớp Mẫu giáo bé của tôi thường
xuyên đón các cháu mới nhập học nên các cháu còn chưa quen nền nếp của lớp, rụt
rè, nhút nhát chưa tự tin thể hiện hiểu biết của mình.
Vì vậy, trong quá trình triển khai nghiên cứu để thực hiện đề tài này, tôi có gặp
một số thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi
- Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, đầu tư cơ sở vật chất trường lớp
sạch sẽ, thoáng mát tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên tổ chức các hoạt động
trong ngày của trẻ.
- 100% học sinh ở lớp được đầu tư đầy đủ đồ dùng học tập, đồ dùng cá nhân
cho mỗi trẻ.
Giáo viên luôn gương mẫu cho trẻ làm theo. Giáo viên trong lớp kết hợp chặt
chẽ việc rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Đơn giản nhất là biết cất đồ dùng cá nhân
của mình vào đúng tủ, đúng ngăn.
- Môi trường sư phạm sạch đẹp khang trang, có đủ đồ dùng đồ chơi phù hợp
với trẻ.
- Phụ huynh luôn quan tâm, giúp đỡ nhiệt tình trong mọi hoạt động.
* Khó khăn
- Lớp học chỉ có một phòng chung cho tất cả các hoạt động.
- 30% phụ huynh không có thời gian chăm sóc trẻ vào buổi sáng, nhiều trẻ
đến lớp với quần áo, đầu tóc không gọn gàng, sạch sẽ.
- 25% phụ huynh ít đưa đón con đi học thường nhờ ông, bà, anh chị hàng
xóm vì thế giáo viên không có cơ hội trao đổi về tình hình của trẻ ở lớp để cùng phối
hợp.
- Nhận thức của phụ huynh về ngành học, về trẻ còn hạn chế, nuông chiều
con quá mức luôn làm mọi công việc hộ con từ bé, không muốn con phải lao động
dẫn đến trẻ không có tính tự giác, không có kỹ năng, ý thức tự phục vụ. Mặt khác
nhiều phụ huynh không muốn cho con em mình phải lao động sợ con mệt, sợ con

4
bị bẩn quần áo, phụ huynh thường làm hết việc hộ cho trẻ, vì thế nhiều trẻ không
biết làm những việc phục vụ cho bản thân. Thiếu kỹ năng tự phục vụ sẽ dẫn đến
lười biếng, thụ động và khó khăn khi tham gia vào các hoạt động của tập thể. Dẫn
đến hay dỗi hờn làm nũng hay ỷ lại không có kỹ năng, ý thức tự phục vụ một số trẻ
sống trong môi trường không lành mạnh từ gia đình. Do đó việc đưa trẻ vào nề nếp
rất khó khăn.
Đầu năm tôi đã khảo sát thực tế và khả năng trẻ tự phục như sau:
TT
Nội dung khảo sát
Đạt
Chưa đạt
Số
lượng
Tỷ lệ
%
Số
lượng
Tỷ lệ
%
1
Xếp hàng đúng cách
20
51,3
19
48,7
2
Tự lấy và cất ghế
22
56,4
17
43,6
3
Tự xúc cơm ăn
28
71,8
11
28,2
4
Tự lấy cốc và uống nước đúng cách
30
76,9
9
23,1
5
Tự rửa tay
24
61.5
15
38,5
6
Tự xúc miệng nước muối sau khi ăn cơm
29
74,4
10
25,6
7
Tự lấy tay che miệng khi ho
31
79,5
8
20,5
8
Tự biết cách lau mặt
19
48,7
20
51,3
9
Tự biết lau miệng đúng cách
20
51,3
19
48,7
10
Tự biết mặc, cởi áo
25
64,1
14
35,9
11
Tự biết cách cất dép và đi dép
30
76,9
9
23,1
12
Tự biết cài khuy áo
15
38,5
24
61.5
13
Tự biết lấy và cất gối
25
64,1
14
35,9
14
Tự biết cách cầm kéo, cầm dao
12
30,8
27
69,2
15
Tự cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy
định
30
76,9
9
23,1
16
Tự biết cách gấp, mắc quần áo
12
30,8
27
69,2

5
17
Khả năng trẻ tự làm được không cần cô
nhắc nhở
4
10,3
35
89,7
Bảng 1: Bảng khảo sát khả năng tự phục vụ của trẻ trong lớp
Thời gian đầu khi tôi mới nhận lớp , tôi thấy khả năng nhận thức của trẻ còn
chưa có, khả năng tự phục vụ của trẻ còn rất hạn chế.Có nhiều trẻ nói có chưa rõ, chứ
biết những kỹ năng tự phục vụ đơn giản như : Có những trẻ muốn uống nước nhưng
không biết lấy nước uống, không biết cách cầm cốc lấy nước sao cho đỡ đổ, một số
trẻ có như cầu đi vệ sinh nhưng không biết cởi quần và mặc quần nên thường hay đấi
dầm luôn ra quần, ... Bên cạnh đó có những trẻ nghe chưa kịp hoặc không hiểu những
hiệu lệnh của cô nên không thực hiện được. Tuy nhiên cơ một số trẻ lại có những kỹ
năng tự phục vụ rất tốt nhưng thiếu tính chủ động nên trẻ luôn chờ đợi người lớn
nhắc nhở mới thực hiện.
Có thể hiểu ở đây hai vấn đề: hành động và kỹ năng. Khi tôi dạy trẻ rằng: con
hãy lau mặt cho sạch, trẻ thực hiện yêu cầu của cô, đó là hành động. Hầu hết các trẻ
lứa tuổi mầm non đều biết các hành động đơn giản: nhặt rác, chào hỏi người lớn, xin
lỗi và cám ơn... Nhưng để những hành động đó trở thành kỹ năng thì lại cần một quá
trình giáo dục. Hành động của trẻ trở thành kỹ năng khi trẻ thấy tay bẩn trẻ đi rửa tay,
mặt bẩn trẻ đi lau mặt, ăn cơm xong là đi chải răng chứ không cần ai nhắc nhở, vì khi
đó trẻ làm vì ý thức: thấy tay bẩn, mặt bẩn thì đi rửa tay, rửa mặt, chải răng ngay sau
khi ăn để răng sạch chứ không làm vì người khác sai bảo.
Như vậy, bên cạnh việc dạy trẻ các hành động vệ sinh cá nhân: rửa tay, lau mặt,
chải đầu tóc, gấp quần áo hay nói chung là giữ gìn vệ sinh cá nhân... chúng ta cần dạy
trẻ ý thức được những việc làm đó và trẻ thực hiện các hành động đó vì ý thức trẻ
hiểu chứ không phải vì người lớn bắt trẻ phải làm, khi đó kỹ năng sống của trẻ được
hình thành và theo trẻ đến suốt cuộc đời. Khi hiểu được bản chất của việc dạy kỹ
năng sống cho trẻ: "đưa hành động vào trong ý thức" thì việc dạy kỹ năng sống cho
trẻ nên đơn giản và các bậc cha mẹ và thầy cô đều có thể thực hiện được mà không
phải băn khoăn là làm sao để dạy trẻ kỹ năng sống.
Trong phạm vi đối tượng cần dạy là 3- 4 tuổi, dạy trẻ một số kỹ năng phục vụ,
tôi đã đề ra một số biện pháp sau:
Việc bồi dưỡng kinh nghiệm sống, rèn luyện thói quen tốt giúp trẻ hình thành kỹ
năng cần thiết trong cuộc sống, biết hợp tác cùng bạn, xây dựng tính độc lập, kích
thích óc tò mò, khả năng sáng tạo, biết yêu thương chia sẻ, biết lắng nghe người khác
nói. Để bồi dưỡng, hình thành thói quen tốt cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non, tôi đưa
ra một số biện pháp sau đây.

