PHẦN I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hoạt động trải nghiệm là sự tương tác của trẻ đối với các sự vật,
hiện tượng xung quanh, qua đó giúp trẻ lĩnh hội các tri thức, kỹ năng và
hình thành thái độ tích cực đối với các sự vật và hiện tượng xung quanh
trẻ.
Tôi đã chọn “Biện pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm nhằm hình
thành và phát triển biểu tượng toán cho trẻ 3-4 tuổi” bởi vì trẻ ở giai
đoạn 3-4 tuổi, giáo viên cần tác động đến sự phát triển nhận thức của trẻ
qua HĐ làm quen với toán.
Điều quan trọng là giáo viên phải biết gây hứng thú cho trẻ trong
HĐLQVT như chọn nội dung toán học phù hợp, thay đổi phương pháp,
hình thức tổ chức linh hoạt sáng tạo, chuẩn bị đồ dùng đồ chơi phong
phú, gần gũi an toàn để trẻ trải nghiệm có hiệu quả cao. Trẻ nhỏ đặc biệt
được kích thích bởi những đồ chơi đẹp đa dạng, ngộ nghĩnh và đáng
yêu. Vì vậy giáo viên cần tạo ra môi trường làm quen với toán phù hợp
như: khoảng không gian cho trẻ trải nghiệm, góc toán trong lớp học. Qua
HĐLQVT giúp trẻ hình thành các kỹ năng, phát triển khả năng nhanh
nhẹn, trí thông minh, sự phán đoán, tư duy. Giáo viên cần nắm được đặc
điểm tâm lý của trẻ để chọn nội dung, hình thức phù hợp với tính cách
của trẻ nhằm giúp trẻ phát triển nhận thức một cách hiệu quả nhất.
Thực tế trẻ ở lớp tôi tham gia HĐLQVT còn hạn chế có nhiều trẻ
nhút nhát, chưa mạnh dạn, chưa phát huy tính tích cực của mình khi
tham gia vào HĐLQVT. Bên cạnh đó cha mẹ trẻ còn xem nhẹ việc cho
trẻ làm quen với toán phụ huynh chủ yếu cho con mình xem nhiều ti vi,
điện thoại nên khi đến lớp trẻ thường thụ động, chưa tương tác cùng cô,
cùng bạn, trẻ rụt rè, ít nói.
Để khắc phục vấn đề này, tôi đã quyết định chọn “Biện pháp tổ
chức hoạt động trải nghiệm nhằm hình thành và phát triển biểu tượng
toán cho trẻ 3-4 tuổi”.
PHẦN II. NỘI DUNG
1. Đánh giá thực trạng
Năm học 2023 - 2024, tôi được nhà trường phân công phụ trách
lớp Mẫu giáo 3 - 4 tuổi B. Có tổng số trẻ là 35 trẻ trong quá trình thực
hiện thì tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn như sau:
* Thuận lợi:
- Được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường tạo
điều kiện trang bị đầy đủ về cơ sở vật chất, thiết bị, đồ dùng đồ chơi
trong lớp nói chung. và đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động làm
quen với toán nói riêng.
- Môi trường học tập bên trong bên ngoài lớp học được xây dựng
theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Đặc biệt môi trường lớp học trang trí
theo hướng mở, tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm nhiều hơn.
1
- Giáo viên có trình độ nghiệp vụ sư phạm vững vàng, năng động
sáng tạo, yêu nghề mến trẻ.
- Được sự giúp đỡ của đồng nghiệp trong việc chăm sóc giáo dục
trẻ và tổ chức HĐLQVT.
Tuy nhiên bên cạnh những thuận lợi còn gặp một số khó khăn
trong quá trình thực hiện như sau:
*Khó khăn:
- Về phía cha mẹ trẻ: Thực tế hiện nay chúng ta thấy là cha mẹ trẻ
rất bận rộn với công việc, ít tương tác với con mình họ chủ yếu cho trẻ
xem nhiều ti vi, điện thoại nên khi đến lớp trẻ thường thụ động, chưa
tương tác cùng cô, cùng bạn nên ảnh hưởng đến sự phát triển nhận
thức của trẻ.
- Về phía trẻ: Một số trẻ lần đầu tiên đến lớp, trẻ chưa học qua lớp
nhà trẻ nên trẻ chưa thích nghi với nề nếp và điều kiện sinh hoạt của
lớp.
- Trẻ chưa hứng thú trong hoạt động LQVT
- Khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều dẫn đến sự chênh
lệch về trình độ nhận thức, sự hiểu biết,
Để biết rõ hơn về HĐLQVT của trẻ trong lớp, tôi đã tiến hành khảo
sát trẻ đầu năm học và nhận được kết quả như sau:
Qua khảo sát vào đầu năm học lớp MG 3 - 4 tuổi B thì số trẻ hứng
thú tham gia hoạt động LQVT và chất lượng của trẻ tỉ lệ còn thấp đạt
dưới 45% và số liệu cụ thể được thể hiện qua bảng khảo sát như sau:
Nô#i dung
kha'o sa)t
Đa#t Chưa đa#t
Sô) tre' Ti' lê#
%Sô) tre' Ti' lê#
%
1. Khả năng nắm được kiến thức về
một số khái niệm sơ đẳng về toán. 14/35 40 21/35 60
2. Mức độ hứng thú khi tham gia hoạt
động LQVT 15/35 43 20/35 57
3. Kỹ năng trẻ trải nghiệm khi tham
gia hoạt động LQVT 14/35 40 21/35 60
Từ thực trạng và kết quả khảo sát trên, là một giáo viên trực tiếp
giảng dạy. Bản thân tôi rất băn khoăn và lo lắng làm thế nào để giúp trẻ
phát triển tốt về lĩnh vực nhận thức HĐLQVT. Vì vậy tôi tìm ra biện
pháp“Biện pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm nhằm hình thành và phát
triển biểu tượng toán cho trẻ
3-4 tuổi”như sau:
2. Trình bày biện pháp
Biện pháp thứ 1: Xây dựng môi trường lớp học, làm đồ dùng đồ chơi
từ các nguyên vật liệu địa phương.
Để thu hút trẻ tham gia vào hoạt động làm quen với toán đạt kết quả tốt
thì tôi đã cho trẻ trải nghiệm thực tế qua các nguyên vật liệu quen thuộc, gần gũi
với trẻ như hột hạt, mảnh gỗ, bìa cát tông, lá cây..Tôi đã cho trẻ xếp, vẽ cùng cô
những hình ảnh về bông hoa, chiếc lá, hình các con vật... sau đó trang trí thật
2
đẹp mắt để thu hút lôi cuốn trẻ vào HĐLQVT như về số lượng, kích thước, hình
dạng, xếp tương ứng...Ngoài ra tôi còn tận dụng một số bông gòn, nỉ, hộp kẹo…
để cho trẻ trải nghiệm trực tiếp và cho trẻ làm cùng cô để tạo nên 1 số đồ dùng,
đồ chơi như các loại quả bí đao, củ cà rốt...để phục vụ cho HĐLQVT qua đó trẻ
có thể học và chơi từ các đồ dùng, đồ chơi tự làm.
Ví dụ từ những tấm bìa cát tông cho trẻ làm cùng cô những cái mũ, đôi
dép, khi làm thì làm mủ to nhỏ khác nhau, dép to nhỏ qua đó trẻ có thể nhận biết
to, nhỏ.
Hoặc là ví dụ tôi có thể tận dụng lõi giấy và hoa thông, lá cây để cho trẻ
cùng làm với cô cây thông và cây chuối. Cây thông cao hơn và cây chuối thấp
hơn và trẻ có thể nhận biết cao thấp . Bên cạnh đó tôi còn trang trí góc học toán
trong lớp với nguyên vật liệu gần gũi với trẻ như sử dụng các que tính, hộp giấy,
ống hút tôi đã cùng trẻ tạo nên một đoàn tàu với đầy đủ các biểu tượng về toán
học như số lượng, kích thước, hình dạng...
Các góc được trang trí theo hướng mở giúp trẻ dễ lấy để tương tác trong
quá trình chơi, học qua đó trẻ có thể khám phá, trải nghiệm một cách dễ dàng.
Sau khi thực hiện biện pháp này tôi thấy trẻ lĩnh hội kiến thức toán học một cách
tự nhiên, tích cực chủ động hơn.
Biện pháp thứ 2: Tổ chức hoạt động trải nghiệm thông qua trò chơi
trên tiết học LQVT.
Sử dụng trò chơi hấp dẫn nhằm thu hút trẻ tham gia vào HĐLQVT. Trò
chơi kích thích sự hứng thú của trẻ, lôi cuốn trẻ tham gia hoạt động. Trẻ học
bằng chơi, chơi mà học. Sử dụng các trò chơi nhằm phát triển các thao tác tư
duy cho trẻ, giúp trẻ rèn luyện, củng cố và khắc sâu những kiến thức kỹ năng,
đồng thời phát triển vốn kinh nghiệm mà trẻ tích lũy được qua hoạt động chơi.
* Ví dụ 1: Với đề tài “Nhận biết hình tròn” Tôi sẽ tổ chức cho trẻ chơi
trò chơi “Chiếc vòng xinh xắn”
Cách chơi đầu tiên tôi cho trẻ thực hành, trải nghiệm với những đồ chơi
có dạng hình tròn như xắc xô, vòng đeo tay bằng hột hạt và những chiếc vòng
thể dục sau đó cho trẻ chọn những chiếc vòng trẻ thích và chơi theo ý muốn của
trẻ như lăn vòng, lắc vòng, xếp vòng…Sau đó tôi hỏi trẻ chiếc vòng có dạng
hình gì?
* Ví dụ 2: Với đề tài “Nhận biết hình vuông, tam giác, chữ nhật” tôi tổ
chức cho trẻ chơi trò chơi “Ngôi nhà thân yêu”: Với trò chơi này tôi tổ chức
cho trẻ chơi tìm những hình vuông, tam giác, chữ nhật có sẵn trong lớp để gắn
vào các bộ phận còn thiếu của ngôi nhà như chọn hình vuông to gắn vào thân
nhà, hình vuông nhỏ gắn vào cửa sổ, chọn hình chữ nhật làm cửa chính, hình
tam giác làm mái nhà. Sau mỗi lần trẻ chọn tôi đều hỏi trẻ: Con chọn hình gì
làm mái nhà ? Còn thân nhà hình gì, cửa sổ và cửa chính con chọn hình gì?
*Ví dụ 3: Đề tài: Đếm trên đối tượng trong phạm vi 3.
Trò chơi: “Ai nhanh hơn”
*Cách chơi:
- Chia lớp thành 3 đội, các thành viên trong đội đi quanh lớp tìm đồ dùng
có số lượng 3 mang về cho đội của mình
3
* Luật chơi: Trong thời gian một bản nhạc nếu đội nào mang được nhiều
đồ dùng có số lượng 3 thì đội đó sẽ chiến thắng và nhận được một phần quà.
4
*Ví dụ 4: Đề tài: “Sắp xếp theo quy tắc”tôi tổ chức cho trẻ chơi “ Đôi
bàn tay kỳ diệu”
5