Một số giải pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ 3- 4 tuổi ở Trường Mầm Non 3.
I. TÊN SÁNG KIẾN:
Một số giải pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ
3- 4 tuổi ở trường Mầm non 3.
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI, MÔ TẢ NỘI DUNG.
1. Lý do chọn đề tài:
Trong công tác chăm sóc giáo dục vệ sinh cho trẻ mẫu giáo một việc rất quan
trọng, nhưng điều quan trọng hơn việc rèn luyện những thói quen vệ sinh hành vi văn
minh cho trẻ mẫu giáo đónhiệm vụ rất cần thiết. Giúp cho cơ thể trẻ phát triển tốt, chống
đỡ được các bệnh tật, tránh được những dị tật thích nghi được với điều kiện sống, hình
thành những thói quen bản để giúp trẻ nhiều nề nếp tốt. Việc rèn luyện thói quen vệ
sinh hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo cùng quan trọng. Song công việc thật
không đơn giản. Trình độ nhận thức tiếp thu của mỗi cháu khác nhau, điều kiện hoàn cảnh
sống từng gia đình mỗi cháu không đồng đều. MCt khác những thói quen giữ vệ sinh cá
nhân không phải rèn luyện ngày một ngày hai có, được rèn luyện thưEng xuyên
liên tục thì mới được hình thành. Những thói quen y sI là hành trang theo tr suốt đEi,
góp phần phát triển nhân cách của trẻ.
Trẻ mầm non khi đi học sI được chuyển từ môi trưEng gia đình sang tập thể. Môi
trưEng mới đòi hỏi các em phải kỹ năng nhất định để hòa nhập. Tuy nhiên, phần lớn trẻ
đến trưEng thiếu thói quen và kỹ năng thực hành vệ sinh cá nhân như đánh răng, rửa tay, rửa
mCt… như thế nào cho sạch đúng cách; trẻ chưa phân biệt được những tốt, những
xấu, những nên làm không nên làm. thế đòi hỏi cần phải sự hướng dẫn của ngưEi
lớn, ngưEi mà hàng ngày trẻ tiếp xúc nhiều nhất là cô giáo của trẻ. Là cô giáo mầm non, vừa
ngưEi thầy vừa ngưEi mS chăm lo cho các cháu, vai trò của giáo viên mầm non rất
quan trọng trong việc hình thành những thói quen tốt trong việc giữ vệ sinh bao gồm cả giữ
vệ sinh cá nhângiữ vệ sinh chung. Qua nhiều năm giảng dạy, tôi rất tâm đUc vấn đề này.
BWi tôi cho rXng, trẻ con rất đáng yêu, chúng ta cần quan tâm đến trẻ nhiều hơn. Cho trẻ ăn,
cho trẻ mCc chưa hZn đủ mà chúng ta cần theo d[i trẻ hàng ngày, cần dạy trẻ phải biết ăn
như thế nào đủ, ngủ như thế nào hợp l\, v sinh ra làm sao? …đấy điều tôi muốn
nói.
Hiểu được sự cần thiết của việc rèn luyện những thói quen vệ sinh hành vi văn
minh cho trẻ rất quan trọng cho nên tôi luôn suy nghĩ phải làm sao để trẻ lớp mình thể
hình thành những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh được tốt nên tôi quyết định chọn đề
tài: “Một số giải pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh hành vi văn minh cho trẻ
3- 4 tuổi ở trường Mầm non 3”.
2. Mô tả nội dung
Rèn luyện những thói quen vệ sinh hành vi văn minh giáo dục cho trẻ những
kỹ năng văn hóa vệ sinh những hành vi tốt tạo cho trẻ những thói quen được lCp đi lCp lại
hXng ngày trW thành những kỹ năng văn hóa vệ sinh, kỹ năng lao động tự phục vụ. Đó
những động tác thói quen rửa mCt, rửa tay, tập súc miệng, tập đánh răng, tập ngồi ngay
ngUn, tập xì mũi vào khăn, tập mCc quần áo, không vứt rác…
2.1. Kết quả khảo sát đầu năm:
Năm học này lớp tôi tất cả 32 trẻ, để đưa ra những giải pháp phù hợp thì tôi đã khảo
sát trẻ lớp tôi và đạt kết quả như sau:
GV: Nguy3n Th4 Th5y Trang – L9p Mầm 3- Trường Mầm Non 3 1
Một số giải pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ 3- 4 tuổi ở Trường Mầm Non 3.
Stt Nội dung Đạt Chưa đạt
Số
trẻ
Tỉ lệ
%
Số
trẻ
Tỉ lệ
%
1Trẻ biết giữ gìn vệ sinh nhân: chải răng, rửa tay, rửa
mCt, lau mũi bXng khăn tay, giữ gìn quần áo sạch sI, đầu
tóc gọn gàng
13 40.6 19 59.4
2Trẻ có thói quen giữ vệ sinh cá nhân 11 34.4 21 65.6
3Trẻ biết một số hành vi văn minh trong sinh hoạt: khi ho,
hUt hơi phải lấy tay che miệng hoCc quay chỗ khác;
không m ồn khi có ngưEi khác đang nghm ngơi; không
giẫm đạp lên cỏ, hái hoa trong công viên; phải xếp hàng
chE đến lượt…
9 28.1 23 71.9
4Trẻ thói quen thực hiện những hành vi văn minh phù
hợp với độ tupi.
7 21.9 25 78.1
2.2. Nguyên nhân th<c tr=ng
Thuận lợi:
- Được sự chm đạo sâu sUc về chuyên môn của Phòng Giáo dục Đào tạo Thành Phố
Vĩnh Long, Ban giám hiệu nhà trưEng cùng với sự quan tâm tạo điều kiện về sW vật chất
đầy đủ, tạo được môi trưEng hoạt động W lớp tương đối phong phú.
- Lớp được phân chia đúng độ tupi, hai giáo viên trong lớp đều đạt trình độ trên
chusn.
- Bản thân được đào tạo và đã trải qua nhiều năm kinh nghiệm thực tế, hàng năm được
học chuyên môn do Phòng tp chức, Ban giám hiệu thưEng xuyên bồi dưỡng chuyên môn và
đã được dự giE một số tiết mẫu của trưEng, của các trưEng bạn nên cũng đã học được một
số kinh nghiệm.
- Được sự tín nhiệm và tin cậy của phụ huynh.
Khó khăn:
- Đa số các cháu mới đi học, chưa qua lớp nhà trẻ, nên còn khóc nhiều; chưa quen với
cô và các bạn; chưa thích nghi với điều kiện sinh hoạt và các hoạt động W lớp.
- Một số trẻ con một, con cưng nên rất tính, rất nghịch thích làm theo sW
thích của bản thân.
- Một số phụ huynh làm nghề kinh doanh, buôn bán tự do hay bWi tính chất công việc
luôn bận rộn, chiếm nhiều thEi gian nên ít quan tâm đến những thói quen vệ sinh những
hành vi văn minh cho trẻ.
Trước những khó khăn trên, tôi đã tích cực tìm tòi suy nghĩ, nghiên cứu để tìm ra
một số giải pháp nhXm giúp trẻ những thói quen vệ sinh, những hành vi văn minh tốt
hơn. Với mong muốn trẻ W lớp tôi phụ trách, càng ngày sI phát triển tốt về mọi mCt đCc biệt
là lĩnh vực vệ sinh và những hành vi văn minh trong giao tiếp hàng ngày, do đó tôi đã mạnh
GV: Nguy3n Th4 Th5y Trang – L9p Mầm 3- Trường Mầm Non 3 2
Một số giải pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ 3- 4 tuổi ở Trường Mầm Non 3.
dạn đề xuất thực hiện các giải pháp tôi đã nghiên cứu trên trẻ của lớp mình, nhXm
giúp trẻ phát triển mạnh dạn, tự tin, giao tiếp tốt với cô, bạn mọi ngưEi xung quanh hơn
nữa.
2.3 Đề ra giải pháp:
Giải pháp 1: Chusn bị đầy đủ kiến thức trước khi dạy trẻ
Giải pháp 2: Rèn luyện cho trẻ các hành vi vệ sinh hành vi văn minh một cách
thưEng xuyên.
Giải pháp 3: Rèn luyện cho trẻ các hành vi vệ sinh, hành vi văn minh mọi lúc mọi
nơi.
Giải pháp 4: Rèn luyện thói quen vệ sinh hành vi văn minh cho trẻ thông qua các
hoạt động hàng ngày W lớp.
Giải pháp 5: Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh.
2.4. Những nội dung cần đ=t:
- 90% trẻ trW lên biết giữ gìn vệ sinh cá nhân.
- Có 79- 85 % trẻ có thói quen thực hiện giữ vệ sinh cá nhân
- Từ 75% trẻ trW lên, nhận biết thói quen thực hiện một số hành vi văn minh
trong sinh hoạt
- từ 75% phụ huynh trW lên sI tham gia phối kết hợp tốt cùng giáo viên để rèn
luyện thói quen vệ sinh và hành vi văn minh.
III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN “ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM”
Giải pháp 1: Chuẩn bị đầy đủ kiến thức trước khi dạy trẻ
- Trước khi muốn thực hiện dạy trẻ một kỹ năng vệ sinh hoCc hành vi văn minh nào
đó bản thân giáo viên phải luôn chusn bị kiến thức sẵn sàng phù hợp với trình độ nhận thức
của trẻ để trẻ có thể dễ dàng tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên
Ví dụ như: Để dạy trẻ rửa tay bXng xà phòng cô giáo phải chusn bị kiến thức về quy
trình rửa tay theo các bước
+Bước 1: Làm ướt 2 bàn tay bXng nước sạch. Thoa phòngo lòng bàn tay.
Chà sát 2 lòng bàn tay với nhau.
+Bước 2: Dùng ngón tay và lòng bàn tay này cuốn và xoáy lần lượt từng ngón của
bàn tay kia và ngược lại.
+Bước 3: Dùng lòng bàn tay này chà sát chéo lên mu bàn tay kia và ngược lại.
+Bước 4: Dùng đầu ngón tay của bàn tay này miết vào kẻ giữa các ngón tay của
bàn tay kia và ngược lại.
+Bước 5: Chụm 5 ngón tay của bàn tay này cọ vào lòng bàn tay kia bXng cách
xoay đi xoay lại.
+Bước 6: Xả cho sạch hết xà phòng dưới nguồn nước sạch. Lau khô tay bXng khăn
sạch.
GV: Nguy3n Th4 Th5y Trang – L9p Mầm 3- Trường Mầm Non 3 3
Một số giải pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ 3- 4 tuổi ở Trường Mầm Non 3.
- cần chusn bị tốt lEi hướng dẫn làm thành thạo động tác mẫu, vừa làm vừa
giải thích, thể tập truớc cho một cháu để cháu đó làm mẫu cho các cháu khác làm
theo.
dụ: Thao tác đánh răng một cháu thực hiện các cháu khác làm theo– đọc lEi
hướng dẫn: rửa sạch bàn chải, lấy kem ra bàn chải, súc miệng, đCt bàn chải nghiêng một góc
300- 450 so với mCt răng, chải hàm trên theo hướng từ trên xuống, hàm dưới từ dưới lên, mCt
nhai đưa bàn chải đi lại vuông góc với mCt răng, súc miệng thật kĩ, rửa sạch bàn chải, vsy
ráo nước và cất dụng cụ vệ sinh vào nơi quy định.
Khi chusn bị kiến thức chính xác phù hợp với độ tupi, sự chusn bị trước hoạt
động dạy trẻ sI giúp giáo viên dạy trẻ một cách tự tin và trẻ sI nUm được kiến thức một cách
nhanh nhSn và thực hiện các thao tác một cách dễ dàng. Sau khoảng thEi gian hướng dẫn trẻ
hiện nay trẻ lớp tôi có kỹ năng rửa tay rất tốt, đúng theo quy trình không cần hướng dẫn như
đầu năm.
- Tùy vào trình độ nhận thức của trẻ lớp mình mà giáo viên thể hướng dẫn dạy
trẻ các thói quen vệ sinh hành vi văn minh một cách phù hợp để trẻ thể tiếp thu thực
hiện các hành vi vệ sinh văn minh ấy.
Ví dụ như: W lớp tôi đang công tác có một số trẻ chưa học qua lớp nhà trẻ nên nề nếp
thói quen của trẻ sI chưa được hình thành nhiều như các cháu đã tham gia học lớp Mầm
thế khi dạy trẻ một hành vi vệ sinh, n minh nào tôi dạy trẻ những nh vi dễ thực hiện
nhất như tôi dạy trẻ tự mCc quần trước cho thành thạo sau đó mới đến dạy trẻ mCc áo....
HoCc khi dạy trẻ gấp quần áo tôi sI chia nhỏ các hoạt động ra để dạy trẻ như thứ hai
sI dạy trẻ gấp quần sau đó đến thứ ba sI ôn lại xem trẻ đã thực hiện được chưa nếu trẻ chưa
thực hiện được tôi sI dạy lại và cho trẻ luyện tập đến khi nào thành thạo rồi mới tiếp tục dạy
trẻ gấp áo.
Với cách dạy trên hiện giE các cháu đã biết cách xếp quần áo, chm còn một vài cháu
nử xếp áo ( áo đầm) chưa đSp lUm.
Giải pháp 2: Rèn luyện cho trẻ các hành vi vệ sinh hành vi văn minh một
cách thường xuyên.
- Các cháu học bán trú nên thEi gian W lớp rất dài, nếu sUp xếp lớp học gọn gàng,
sạch sI mọi sinh hoạt của lớp sẻ trW nên có nề nếp làm cho lớp học vui tươi đầm ấm sạch sẻ
thoáng mát. Tất cả những yếu tố trên ảnh hưWng rất lớn đến sự hình thành thói quen cho trẻ.
Lớp học sạch đSp cháu không nỡ vứt rác bừa bãi, cháu không vứt đồ chơi lung tung, khi
mọi thứ trong lớp điều được sUp xếp theo đúng chỗ quy định.
- Nếu hàng ngày thực hiện nghiêm túc thEi gian biểu cháu sI thực hiện đúng giE
nào việc đó. Vì những việc làm tốt được lCp đi lCp lại nhiều lần thì sI thành thói quen tốt.
- Sự gương mẫu của những ngưEi xung quanh. ĐCc điểm của trẻ hay bUt
chước, thể bUt chước cái đúng, cái tốt, nhưng cũng thể bUt chước cái sai, cái xấu.
vậy cô giáo và mọi ngưEi xung quanh cần phải tự rèn bản thân và tuân thủ những yêu cầu vệ
sinh của nhà trưEng, thực hiện triệt để lEi nói phải đi đôi với việc làm để thực sự tấm
gương sáng cho các cháu noi theo.
- Ngay cả trong việc ăn uống cũng phải cần văn hoá vệ sinh: việc ăn uống không
những nhXm đáp ứng nhu cầu sinh l\ của thể, còn khía cạnh đạo đức, thsm mỹ.
Hành vi trên bàn ăn thể hiện sự tôn trọng mọi ngưEi xung quanh và ngưEi phục vụ.
GV: Nguy3n Th4 Th5y Trang – L9p Mầm 3- Trường Mầm Non 3 4
Một số giải pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ 3- 4 tuổi ở Trường Mầm Non 3.
- Trẻ cần nUm được các quy trình về ăn uống như :
+ Vệ sinh trước khi ăn: rửa mCt, rửa tay, ngồi đúng vị trí của mình, mEi mọi ngưEi
xung quanh.
+ Vệ sinh trong khi ăn: biết sử dụng các dụng cụ ăn uống (cầm muỗng bXng tay
phải, chén bXng tay trái, cách giữ muỗng, chén), biết nhai nuốt đồ ăn (ngậm miệng lúc
nhai, ăn chậm, nhai kĩ, vừa nhai vừa nuốt …). Biết qu\ trọng đồ ăn, thức uống (không làm
rơi vãi, đp thức ăn, không để thừa, chm được ăn W chén của mình cần ăn hết đồ ăn W chén
mình).
+ Vệ sinh sau khi ăn: biết sử dụng khăn sau khi ăn, uống nước súc miệng, dọn dSp
dụng cụ ăn uống và bàn ghế vào nơi quy định.
- Bên cạnh đó trẻ cần phải thói quen giao tiếp văn hoá: trẻ biết chào hỏi mọi
ngưEi khi gCp gỡ hoCc chia tay, biết thể hiện sự đề nghị khi có nhu cầu, biết thể hiện sự
quan tâm khi ngưEi khác cần và đáp lại sự quan tâm của ngưEi khác, biết thể hiện sự biết lỗi
khi có lỗi và cư xử đúng mức khi ngưEi khác có lỗi với mình, biết thực hiện các yêu cầu khi
tham gia, thể hiện lòng tin đối với mọi ngưEi.
dụ: qua những ngày sau khi dạy trẻ, trẻ nào có những biểu hiện tốt thì khen
trẻ, tuyên dương trẻ để trẻ biết được mình đã làm đúng luôn duy trì các bạn khác noi
theo.
Giải pháp 3: Rèn luyện cho trẻ các hành vi vệ sinh, hành vi văn minh mọi lúc
mọi nơi:
Các hành vi vệ sinh, hành vi văn minh sI được trẻ thực hiện như thói quen nếu như
trẻ được thực hiện thưEng xuyên xem đó nhiệm vụ cần thiết của bản thân. thế nên
hXng ngày mọi lúc mọi nơi khi nào hội tôi luôn giáo dục cho cháu các hành vi văn
minh, thói quen vệ sinh
VD: Cháu Ngọc Diệp sau khi ăn xong nếu cháu không đánh răng cháu thấy rất khó
chịu và không chịu đi ngủ.
HoCc đCt tình huống cho trẻ như “nếu sau khi ngủ dậy không chải tóc gọn gàng
thì đầu tóc các con sI trW nên như thế nào? Từ tình huống ấy cô sI nhUc lại cho trẻ cách chải
tóc phải như thế này: cầm lược chải tóc suông, rI đôi chải sang hai bên hoCc chải hất từ
trước ra sau, từ trên xuống dưới. Các cháu thực hiện được theo cô.
Ngoài ra thông qua các hoạt động mọi lúc mọi nơi quan sát những hành vi, thói
quen của trẻ xem đã thực hiện tốt chưa để có kế hoạch rèn luyện phù hợp.
Ví dụ như: Trẻ có thực hiện được các thói quen vệ sinh như tự rửa mCt, rửa tay trước
khi ăn, sau khi đi vệ sinh, chải đầu, đánh răng….
\ thức giữ vệ sinh nơi công cộng, tôn trọng ngưEi khác như: không nhp bậy,
không vứt rác ra lớp học, nơi công cộng, biết sử dụng nước sạch cũng được dạy cháu W
mọi lúc, mọi nơi: giE chơi hoạt động ngoài trEi, lồng ghép vào các môn học, giE hoạt động
góc. Khi trong lớp rác cho cháu nhCt rác bỏ vào thùng rác nói cho trẻ biết sử dụng
nước sạch để đảm bảo được sức khoẻ, cơ thể mới khoẻ mạnh.
Giải pháp 4: Rèn luyện thói quen vệ sinh hành vi văn minh cho trẻ thông
qua các hoạt động hàng ngày ở lớp.
GV: Nguy3n Th4 Th5y Trang – L9p Mầm 3- Trường Mầm Non 3 5