Sở hữu trí tuệ của Ticome có thực sự bị xâm hại?
Hãng Ticome là một hãng lớn có uý tín của Mỹ chuyên về thiết kế, nghiên
cứu và phát triển, và sản xuất các đồng hồ báo thức đặc biệt. Ticome đã phát triển
thành công rất nhiều loại các đồng hồ báo thức đặc biệt bao gồm kiểu môtô
Harley-Davidson, môtô cảnh sát Harley-Davidson, xe bán tải kiểu Mỹ, đầu máy xe
lửa kiểu cổ.
Bên kia đại dương, thay cho việc tự nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới,
công ty Semane của Pháp đã có những chiếc đồng hồ báo thức đặc biệt này được
tháo dỡ ra làm khuôn để sao chép. Không phải nghiên cứu và phát triển hoặc
không mất thiết kế phí, Semane đã có một lợi thế cạnh tranh. Hành vi của Semane
về việc sao chép các sản phẩm khác mà đã được thiết kế và tiếp thị bằng đầu tư và
các nỗ lực đáng kể và cạnh tranh trên thị trường với hàng giả có chi phí sản xuất
thấp liệu có vi phạm luật cạnh tranh và xâm hại đến sở hữu trí tuệ của Ticome.
Thiết kế của đồng hồ báo thức đặc biệt là đối tượng điều tra được làm theo
mẫu của các vật nổi tiếng (môtô Harley-Davidson hoặc những vật khác). Mặc dù
có sự khác nhau giữa đồng hồ và các vật thực này, yếu tố bán hàng chủ yếu là việc
thừa nhận hình thức của những vật này. Ticome cho rằng chi phí khuôn đúc bình
quân đối với một mẫu là từ 1,5 triệu USD trở lên; tuy nhiên, số tiền này khó có thể
so sánh với giá trị của nhân hiệu được thừa nhận rộng rãi trên thế giới những vật
vật chất nổi tiếng này.
Lợi ích hợp pháp mà Ticome yêu cầu bảo hộ thiếu lý lẽ thích đáng. Các sản
phẩm của Semane có thể tương tự như các sản phẩm của Ticome về một số hình
thức hoặc kết cấu không quan trọng đối với các đối tác kinh doanh; sác sản phẩm
của Semane cũng có thể là hàng giả hoàn toàn các sản phẩm của Ticome mà
không có sự thay đổi nào.
Về các hành vi sao chép sản phẩm này, theo nhiều chuyên gia thì Semane
có thể bị kết tội thiếu đạo đức kinh doanh. Tuy nhiên, pháp luật cạnh tranh Mỹ và
Pháp ngăn cấm đó là các hành vi gian dối và không lành mạnh rõ ràng được thực
hiện nhằm mục đích cạnh tranh không lành mạnh. Những chiếc đồng hồ báo thức
đặc biệt này được làm theo mẫu của các hàng hóa nổi tiếng. Bởi vậy, Semane
không bị coi là đã có hành vi gian dối.
Về việc những hành vi tạo nên hành vi không lành mạnh rõ ràng này có cố
ý nhằm mục đích cạnh tranh không lành mạnh hay không? Điều tra của một số cơ
quan cho thấy rằng lý do chủ yếu vì sao loại sản phẩm đặc biệt này lại hấp dẫn
người tiêu dùng chính là sự thừa nhận hành thức của nó được làm theo mẫu các
những vật thể. Chi phí của Ticome trong việc thiết kế sản phẩm của nó không thể
so sánh với những lợi ích đạt được từ trị giá của việc thừa nhận quốc tế về sản
phẩm nổi tiếng này. Bởi vậy, mặc dù hành vi của Semane có thể còn bị chỉ trích,
nhưng có những sự khác nhau đáng kể giữa chi phí của Ticome và giá trị của
quyền mà hãng yêu cầu bảo hộ.
Nhiều chuyên gia kinh tế và sở hữu trí tuệ của Pháp không cho rằng
Semane đã vi phạm bản quyền bởi thực tế Ticome không có “sở hữu trí tuệ” trong
các sản phẩm của mình và do đó không thể khẳng định Semane đã vi phạm sở hữu
trí tuệ.
Qua đây, nhiều doanh nghiệp cần nhận thức rõ đâu là hành vi vi phạm sở
hữu trí tuệ thực sự. Chỉ những sản phẩm do mình thực sự sáng tạo ra và khi bị
người khác sao chép thì lúc đó là cần thiết để yêu cầu bảo hộ quyền sáng chế của
mình. Còn nếu chỉ sáng tạo dựa trên những nguyên mẫu có sẵn từ trước thì đó sẽ
không phải là những “sáng chế” thực sự của doanh nghiệp, do đó nếu những mẫu
hàng hoá này bị xâm hại thì sẽ rất khó để yêu cầu cơ quan nhà nước bảo hộ sở hữu
trí tuệ của mình vì khi đó các cơ quan chức năng sẽ cho rằng “không có đủ căn cứ
để bảo hộ”.