Sự đe dọa tính mạng từ những cơn
đau đầu dữ dội bất thường
(Kỳ 2)
4. Điều trị túi phình động mạch não.
Điều trị dựa trên việc sửa chữa lại mạch máu bị tổn thương. Hai phương
pháp thường dùng là kẹp (clipping) và đặt vòng (coiling).
a. Kẹp (clipping): Bác sĩ phẫu thuật thần kinh mổ sọ não hở, xác định vị trí
mạch máu tổn thương và đặt một clip (kẹp mạch máu) ngang qua túi phình. Việc
làm này sẽ ngăn máu không chảy vào túi phình nữa. Túi phình sẽ ngừng tăng
trưởng và chấm dứt nguy cơ nứt vỡ gây xuất huyết.
b. Đặt giá đỡ hình vòng xoắn và bít túi phình (coiling): Bác sĩ X Quang
can thiệp sau khi đã xác định vị trí của túi phình bằng chụp mạch máu cản quang
sẽ luồn một giá đỡ dạng vòng xoắn và sợi bằng platin hoặc latex vào vị trí túi
phình. Thủ thuật này sẽ ngăn chặn máu không tiếp tục chảy vào túi phình được
nữa.
Dùng Coil để bít túi phình động mạch não
Cả 2 phương pháp trên đều có nguy cơ làm tổn thương mạch máu và gây
xuất huyết nặng hơn, gây tổn thương các mô não kế cận, gây phản xạ co thắt mạch
máu ở các động mạch chung quanh, gây thiếu máu não và gây tai biến mạch não.
Do đó, trước, trong và sau phẫu thuật, phẫu thuật viên cần chú ý bảo vệ não và
các mạch máu não không bị thêm những thương tổn khác. Cần theo dõi dấu sinh
tồn thường xuyên và đặt monitor theo dõi hoạt động tim, phát hiện sớm các rối
loạn nhịp. Có thể dùng thuốc để dự phòng co thắt mạch máu não, các cơn động
kinh, trạng thái lo lắng bồn chồn và làm giảm đau.
Túi phình động mạch được cắt bỏ
5. Tiên lượng
Phình động mạch não có tỉ lệ tử vong cao. Khoảng 10% bệnh nhân vỡ
phình động mạch não chết trước khi đến bệnh viện. Nếu không được điều trị kịp
thời, 50 % nữa sẽ tử vong trong vòng một tháng và 25% bệnh nhân sẽ có đợt xuất
huyết kế tiếp trong vòng 1 tuần. Ngoài vấn đề xuất huyết, bệnh nhân còn có nguy
cơ đáng kể bị co thắt mạch máu gây tai biến mạch não. Tỉ lệ sống sót cao hơn nếu
bệnh nhân được cấp cứu sớm, chữa mạch máu bị túi phình sớm và kiểm soát tốt
nguy cơ co thắt mạch não bằng thuốc. .
6. Hướng điều trị phình động mạch não trong tương lai?
Đối với những bệnh nhân sống sót sau lần vỡ phình động mạch não đầu
tiên, vấn đề co thắt động mạch (vasospasm) có thể sẽ là yếu tố xấu nhất gây tổn
thương não liên tục sau này. Hiện vẫn đang có những thử nghiệm để triển khai
những dược phẩm mới có tác dụng kiểm soát hiện tượng co thắt mạch máu não.
Các phân tử gây hiện tượng co mạch đã được xác định và chúng ta hoàn toàn có
thể tạo ra những kháng thể để làm giảm bớt tác dụng của chúng. Hiện nay, các nhà
khoa học đang có những nghiên cứu để tìm hiểu xem phình động mạch não có yếu
tố di truyền hay không? Trong tương lai có thể nghĩ đến việc tầm soát phình động
mạch não ở những nhóm dân cư có nguy cơ cao.
KẾT LUẬN: Phình động mạch não là một bệnh nguy hiểm thường gặp, tỉ
lệ tử vong cao khi nứt vỡ. Bệnh có thể được phát hiện sớm và điều trị hiệu quả ở
nhóm dân cư có nguy cơ cao dựa trên các triệu chứng lâm sàng và các công cụ
chẩn đoán hiện đại như MSCT 64 (CT 64 lát cắt), MRI (Cộng hưởng từ), DSA
(chụp mạch máu xoá nền kỹ thuật số).
BS. ĐỒNG NGỌC KHANH - BV Đa Khoa Hoàn Mỹ Sài Gòn
Tài liệu tham khảo:
www.merck.com; www.emedicine.com;
www.mayoclinic.com; http://brighamrad.harvard.edu;
http://depts.washington.edu/neurosur/ptcare/brain_aneurysm.html;
http://www.freepatentsonline.com/6802851-0-large.jpg