Sử dụng hợp lý thực phẩm cho
người cao tuổi
Gạo: tốt nhất là ǎn gạo lức,
gạo toàn phần nhưng nên đã
bóc cám riêng ra cho gạo mềm
dễ nhai. Khi nấu trộn với cám
đã bóc ra, cơm cám này ǎn với
muối vừng rất béo và rất ngon.
Đây là cách ǎn thông minh của
nhân dân vùng Giao Thủy
Nam Hà.
Gạo lức là loại gạo đặc biệt dành cho các cụ có điều kiện,
có nhiều thời giờ, còn bình thường chỉ cần chọn gạo dẻo,
không mốc và không xát quá trắng.
Người cao tuổi nên hạn
chế thực phẩm giàu
protetin và chất béo.
- Khoai củ các loại: người cao tuổi nên ǎn rút bớt cơm và
thay vào đó nên ǎn nhiều loại khoai. Khoai có khối lượng
lớn gây cảm giác no nhưng cho ít nǎng lượng không gây
béo mà lại có nhiều chất xơ giúp chống táo bón, giúp thải
cholesterol thừa và đề phòng ung thư đại tràng.
- Đậu tương (đậu nành): đậu các loại có giá trị dinh dưỡng
rất cao, giàu chất đạm. Riêng đậu tương còn có thêm nhiều
axit béo không no rất quý, cần khuyến khích trồng ở mọi
vùng và chế biến đậu tương ra nhiều loại thức ǎn.
+ Làm tương: tương cà gia bản, tương không phải chỉ là
một loại nước chấm ngon (tương Bần), tương Cự Đà.
Tương còn được coi như một món ǎn chế biến sẵn ở nhiều
vùng quê. Trong bữa ǎn, múc ra một bát tương to, mọi
người rưới tương án với cơm.
+ Đậu phụ, cháo.
+ Sữa đậu nành, sữa chua từ đậu nành: sử dụng nhiều loại
đậu, đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen, đậu trắng vào chế biến món
ǎn và ngâm giá đỗ.
- Lạc, vừng: lạc, vừng đều giàu chất đạm, chất béo, nhiều
axit béo không no. Nên chế biến sẵn một ìọ nhỏ vừng, lạc
để ǎn dần bổ sung vào bữa ǎn trong vòng 1 tuần.
- Rau: bữa nào cũng cần có món rau, đặc biệt là rau xanh
cò chứa nhiều b-proten kể cả trong các bữa tiệc cũng không
nền chỉ nghĩ đến. thịt cá, giò, chả, mà quên rau.
- Quả chín: rất quý nhất là với người nhiều tuổi. Nguồn
cung cấp nhiều vitamin và nhất khoáng, nhiều chất chống
oxy hóa. Cần gây thành tập tục có quả tráng miệng sau bữa
ǎn.
Rau quả giúp con người tǎng sức khỏe, đẩy lùi bệnh tật.
"Hàng ngày quả chí rau xanh
Cũng như thầy thuốc đứng canh bên mình! "
- Thịt, cá: mỗi tuần lễ tối thiểu có 3 bữa cá, thịt tùy theo
khả nǎng. Bình quân đầu người nhiều tuổi 1 kg/tháng.
- Trứng: là món ǎn có giá trị dinh dưỡng cao nhưng không
phải cứ ǎn nhiều trứng là tốt. Đối với người khỏe mạnh mỗi
tuần cũng không nên ǎn quá 6 quả vì ở trứng có nhiều
cholesterol. Đối với người nhiều tuổi vừa trải qua những
bệnh làm cơ thể gầy sút nhiều nếu không có phản chỉ định
của thày thuốc, có thể ǎn 3 quả trứng một tuần.
Không nên cho những người có triệu chứng của bệnh thiếu
máu tim, rối loạn tuần hoàn não ǎn trứng. Tốt nhất khi ǎn
trứng nên kèm theo ǎn sữa vì trọng sữa có nhiều lexitin có
thể trung hòa tác dụng cửa cholesterol.
- Sữa: dân ta chưa có tập tục dùng sữa. Nhưng vì sữa rất bổ
nên cần có kế hoạch phát triển ngành nuôi bò sữa, nuôi trâu
sữa, nuôi dê lấy sữa và sản xuất sữa đậu nành. Đối với
người nhiều tuổi ǎn sữa rất bổ và dễ tiêu. Đặc biệt sữa chua
vừa bổ vừa có tác dụng điều hòa hoạt động của bộ máy tiêu
hóa. Nếu có điều kiện mỗi ngày các cụ nên ǎn một cốc sữa
chua.
- Mật ong: mật ong có rất nhiều tác dụng đối với cơ thể.
Trong điều trị học mật ong được sử dụng có kết quả tốt
trong các bệnh viêm, loét dạ dày, tá tràng, các trạng thái
suy yếu gan, thần kinh. Nhưng người nhiều tuổi có đặc
điểm giảm mức chịu đựng đối với chất ngọt vì thế người
nhiều tuổi không được ǎn quá 20g đường một ngày trong
đó có tính cá mật ong.
- Mắm: mỗi địa phương Việt Nam đều có những loại mắm
riêng được dân rất ưa thích. Đối với người nhiều tuổi tuy
mắm rất ngon nhưng không nên ǎn thường xuyên và mỗi
lần ǎn cũng nên dùng ít thối vì. lượng muối NaCl trong
mắm rất cao, không thích hợp với cơ thể người có tuổi.
- Muối: Đã co nhiều công trình nghiên cứu và các cuộc
điều tra dịch tễ học dinh dưỡng ở thực địa về mối liên quan
không thể chối cãi giữa mức tiêu thủ muối ǎn với mức độ
thường gặp bệnh huyết áp cao. Theo Freiss (1976) thì: