Sử dụng tính kháng dọc

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

64
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhà chọn giống cần phải cẩn thận khi chỉ sử dụng tính kháng đặc thù. Tính kháng đơn gen đặt ra áp lực chọn lọc lớn đối với quần thể gây bệnh hoặc sâu hại tạo điều kiện cho chúng gây bệnh hay kiểu sinh học mới phát sinh và phát triển.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sử dụng tính kháng dọc

Sử dụng tính kháng dọc Nhà chọn giống cần phải cẩn thận khi chỉ sử dụng tính kháng đặc thù. Tính kháng đơn gen đặt ra áp lực chọn lọc lớn đối với quần thể gây bệnh hoặc sâu hại tạo điều kiện cho chúng gây bệnh hay kiểu sinh học mới phát sinh và phát triển. Nếu thể gây bệnh là loài “lãi xuất đơn” (cây bị nhiễm một lần trong một vụ) có tốc độ lây lan chậm thì rủi ro không lớn lắm. Ngược lại tính kháng sử dụng rộng rãi để chống thể gây bệnh “lãi suất phức” (cây bị tái nhiễm đi tái nhiễm lại nhiều lần trong suốt cả vụ như nấm gỉ sắt cây cốc) và thể gây bệnh có tốc độ phát tán lớn thì rủi ro vô cùng lớn. Vì một thể gây bệnh và côn trùng hình thành các chủng mới dễ dàng
để khắc phục hàng rào kháng đặc thù đơn gen, nhiều nhà chọn giống sử dụng các nhóm gen kháng đặt thù trên một giống. Các giống nhiều gen này thực sự có hiệu lực nếu chứa các gen kháng chưa được sử dụng từ trước. 3.4.2.1. Giống nhiều dòng: Để giảm áp lực chọn lọc lên thể gây bệnh hay sâu hại, một chiến lược quan trọng là tăng tính đa dạng di truyền trong giống và giữa các giống. Sự phức hợp của các quần thể thực vật tự nhiên là nguyên nhân cơ bản tạo ra sự ổn định của hệ kí chủ - kí sinh. Đối với cây trồng sự đa dạng di truyền có thể đạt được thông qua hỗn hợp nhiều kiểu gen. Ở đây sự tự thụ phấn giống nhiều dòng được coi là con đường
tăng tính đa dạng di truyền đối với tính kháng bệnh và sâu hại mà vẫn duy trì được giá trị nông học của giống (Browning và Frey, 1969). Giống nhau nhưng đồng nhất về hình thái, thời gian sinh trưởng, và các thuộc tính khác. Vì vậy giống nhiều dòng có thể chống lại nhiều nòi của thể gây bệnh. Đơn vị cấu thành hỗn hợp có thể thay đổi khi nòi hay nhiều kiểu sinh học mới xuất hiện. Vì trong quần thể hỗn hợp luôn luôn có cây kháng nên giảm thiểu sự lây lan hay phát tán của thể gây bệnh trong ruộng. Tuy nhiên có hai nhược điểm làm hạn chế khả năng sử dụng giống nhiều dòng: - Chuyển các gen kháng vào giống ưu tú rất tốn kém.
- Bố mẹ lai lại là yếu tố hạn chế năng suất hay các đặc điểm nông học của giống nhiều dòng và thời gian tạo giống lâu lam cho giống có thể bị lạc hậu lúc được phổ biến. 3.4.2.2. Đa dạng hoá giống: Cũng có thể tăng sự đa dạng di truyền ở kí chủ bằng con đường đa dạng hoá giống về không gian hoặc thời gian. Đa dạng hoá không gian có thể hiện bằng cách trồng nhiều giống mang các gen kháng khác nhau trên cùng một trang trại hay một cánh đồng hoặc trong một vùng. Vùng gieo trồng cũng có thể chia ra nhiều vùng nhỏ khác nhau của mỗi vùng chỉ được phép gieo trồng một số giống nhất định tuỳ
theo gen kháng. Đa dạng hoá về thời gian là trồng các giống có gen kháng khác nhau trong các vụ khác nhau. Bằng cách này nhà nông có thể sử dụng quay vòng các gen kháng (Crill và Khush, 1982). Sự đa dạng hoá làm giảm thiểu hay ngăn ngừa sự hình thành nòi gây bệnh mới. 3.4.2.3. Sử dụng nhiều gen kháng: Nếu một giống mang hai hay nhiều gen kháng chống lại các nòi chủ yếu thì giống có khả năng kháng lâu bền hơn. Một đột biến đơn lẻ ở kí sinh từ không gây bệnh sang gây bệnh tại một trong các gen không đủ để phá vỡ hàng rào kháng của cây. Chiến lược sử dụng nhiều gen kháng cũng có một số nhược điểm:
- Tốn nhiều công sức để chuyển các gen kháng vào một kiểu gen. Phải thử nghiệm với nhiều nòi khác nhau để đảm bảo sự có mặt của gen kháng. - Sử dụng phương pháp lai lại có thể hạn chế các đặc điểm nông học của giống mới. - Khả năng kháng của giống có thể xúc tiến sự hình thành các nòi gây bệnh mới