intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tài liệu giáo dục môi trường _ lớp 4

Chia sẻ: TRẦN THỊ THANH HẰNG | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST
Báo xấu
210
lượt xem 33
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'tài liệu giáo dục môi trường _ lớp 4', khoa học tự nhiên, công nghệ môi trường phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu giáo dục môi trường _ lớp 4

  1. Döï aùn PARC - Vöôøn Quoác gia Yok Ñoân Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng TAØI LIEÄU GIAÙO DUÏC MOÂI TRÖÔØNG LÔÙP 4 Soâng Sreâpoâk Buoân Ñoân 2003 (Taøi lieäu löu haønh noäi boä)
  2. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 Lôøi caûm ôn ! Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n Côc KiÓm l©m thuéc Bé N«ng nghiÖp & Ph¸t triÓn N«ng th«n, ñy ban Nh©n d©n tØnh Dak Lak, V−ên Quèc gia Yok §«n, ñy ban Nh©n d©n HuyÖn Bu«n §«n, Phßng Gi¸o dôc §µo t¹o huyÖn Bu«n §«n ®· gióp ®ì chóng t«i trong qu¸ tr×nh biªn so¹n tµi liÖu nµy. Cho phÐp chóng t«i göi lêi c¶m ¬n ®Õn Ban l·nh ®¹o vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn thuéc c¸c tæ chøc ®· trùc tiÕp céng t¸c gióp ®ì chóng t«i trong suèt qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ biªn so¹n tµi liÖu nµy: Dù ¸n PARC Yok §«n; Phßng Kü thuËt, H¹t kiÓm l©m vµ Ban Du lÞch V−ên Quèc gia Yok §«n, Dù ¸n PARC Ba BÓ/Na Hang, Tr−êng TiÓu häc Y Jót, Tr−êng TiÓu häc NguyÔn ThÞ Minh Khai, Tr−êng TiÓu häc NguyÔn Du, Tr−êng Trung häc C¬ së Vâ ThÞ S¸u, Tr−êng Trung häc C¬ cë Lª Hång Phong Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c¸n bé, chuyªn gia, t− vÊn cña Dù ¸n PARC Yok §«n ®· cho phÐp chóng t«i sö dông kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc cña quÝ vÞ ®Ó phôc vô cho viÖc biªn so¹n tµi liÖu nµy. Chóng t«i còng mong muèn ®−îc c¶m ¬n tÊt c¶ c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc ®· tham gia ®ãng gãp ý kiÕn còng nh− cung cÊp tµi liÖu tham kh¶o trong qu¸ tr×nh viÕt tµi liÖu nµy, bao gåm: Ch−¬ng tr×nh Ph¸t triÓn Liªn HiÖp Quèc (UNDP), Quü B¶o tån Thiªn nhiªn Hoang d· (WWF). V−ên Quèc gia C¸t Tiªn. Ch−¬ng tr×nh Gi¸o dôc M«i tr−êng Dù ¸n PARC - V−ên Quèc gia Yok §«n
  3. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4
  4. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 MUÏC LUÏC Trang 5 BAØI 1 : CAÙC THAØNH PHAÀN CUÛA ÑAÁT - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 5 II. HOAÏT ÑOÄNG 6 III. TOÙM TAÉT 7 IV. CAÂU HOÛI BAØI TAÄP 7 V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 7 Trang 8 BAØI 2 : QUAN TAÂM VAØ BAÛO VEÄ ÑOÄNG VAÄT HOANG DAÕ - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 8 II. HOAÏT ÑOÄNG 8 10 III. TOÙM TAÉT IV. CAÂU HOÛI BAØI TAÄP 10 V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 11 Trang 12 BAØI 3 : VAI TROØ VAØ CAÙC MOÁI ÑE DOÏA TÔÙI VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN I. GIÔÙI THIEÄU 12 II. HOAÏT ÑOÄNG 12 III. TOÙM TAÉT 13 13 IV. BAØI TAÄP V. BAØI THAM KHAÛO 14 Trang 15 BAØI 4 : XOÙI MOØN ÑAÁT - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 15 II. HOAÏT ÑOÄNG 16 III. TOÙM TAÉT 17 17 IV. BAØI TAÄP V. PHAÀN THAM KHAÛO 18 Trang 17 BAØI 5 : TROÀNG CAÂY NHÖ THEÁ NAØO - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU 19 II. HOAÏT ÑOÄNG 19 21 III. TOÙM TAÉT IV. BAØI TAÄP 21 V. PHAÀN THAM KHAÛO 21
  5. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 Trang 23 BAØI 6 : NHU CAÀU SOÁNG CUÛA THÖÏC VAÄT - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 23 II. HOAÏT ÑOÄNG 23 III. TOÙM TAÉT 25 25 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ V. HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI KHOÙA 25 BAØI 7 : NHU CAÀU SOÁNG CUÛA ÑOÄNG VAÄT Trang 28 - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 28 II. HOAÏT ÑOÄNG 28 III. TOÙM TAÉT 29 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 30 30 V. HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI KHOÙA BAØI 8 : TÌM HIEÅU LOAØI BOØ SAÙT Trang 31 - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU 31 II. HOAÏT ÑOÄNG 31 III. TOÙM TAÉT 33 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 33 BAØI 9 : VOØNG TUAÀN HOAØN CUÛA NÖÔÙC Trang 34 - Muïc ñích I. GIÔÙI THIEÄU 34 II. HOAÏT ÑOÄNG 34 III. TOÙM TAÉT 35 IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 35 V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 36
  6. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 Bµi sè 1 : C¸c thµnh phÇn cña ®Êt môc ®Ých - Gióp häc sinh t×m hiÓu s¬ l−îc vÒ c¸c thµnh phÇn trong ®Êt. - N©ng cao ý thøc b¶o vÖ m«i tr−êng n¬i c¸c em häc sinh. - Thùc hµnh mét sè ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr−êng. I - Giíi thiÖu chung 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt. C¸c nhµ khoa häc ®· chøng minh ®−îc r»ng ®Êt ®−îc h×nh thµnh khi ®¸ bÞ bµo mßn, phong hãa bëi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, gi¶i phãng c¸c chÊt kho¸ng mµ c©y cá cã thÓ sö dông lµm chÊt dinh d−ìng nu«i c¬ thÓ. VÝ dô: Rong rªu vµ ®Þa y cã thÓ sèng trªn c¸c hßn ®¸ tr¬ träi kh«ng cã ®Êt. Khi thùc vËt chÕt ®i chóng môc ra vµ t¹o thµnh mét líp mïn trªn ®¸ vµ ®©y lµ sù khëi ®Çu cña viÖc h×nh thµnh ®Êt. C¸c ®éng vËt nhá sèng trong ®Êt nh− giun dÕ trén c¸c chÊt nµy lªn vµ chÝnh chóng sÏ bæ sung thµnh phÇn cho ®Êt khi chóng chÕt ®i. Cø nh− thÕ sau mét thêi gian dµi sÏ h×nh thµnh mét líp ®Êt hçn hîp dµy bao gåm rÊt nhiÒu c¸c lo¹i chÊt kho¸ng vµ x¸c ®éng thùc vËt chÕt. §©y chÝnh lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt. 2. Thµnh phÇn ®Êt. Cã rÊt nhiÒu lo¹i ®Êt kh¸c nhau, thËm chÝ ®Êt ë hai khu ®Êt gÇn nhau còng cã thµnh phÇn ®Êt rÊt kh¸c nhau. §iÒu nµy gi¶i thÝch r»ng ®Êt lµ mét m«i tr−êng rÊt phøc t¹p vµ chØ cÇn mét sù kh¸c biÖt nhá vÒ ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh còng dÉn ®Õn sù kh¸c biÖt lín vÒ thµnh phÇn cña ®Êt. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 1 5
  7. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 II - Ho¹t ®éng 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt. (Gi¸o viªn gîi ý cho häc sinh th¶o luËn sau ®ã ®óc kÕt l¹i theo ý sau). - §Êt ®−îc h×nh thµnh tõ ®¸ vµ c¸c chÊt kh¸c sau khi ®· tr¶i qua c¸c qu¸ tr×nh phong hãa bëi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn. (N¾ng, m−a, ®é Èm, nhiÖt ®é...) - Khi thùc vËt chÕt ®i, chóng môc ra vµ t¹o thµnh mét líp mïn trªn ®¸ vµ ®©y lµ sù khëi ®Çu cña viÖc h×nh thµnh ®Êt. - C¸c ®éng vËt gióp cho viÖc pha trén c¸c chÊt trong ®Êt vµ bæ sung thµnh phÇn cho ®Êt khi chóng chÕt ®i. 2. Thµnh phÇn ®Êt. (Gi¸o viªn dïng s¬ ®å sau ®Ó h−íng dÉn cho c¸c em häc sinh vÒ c¸c thµnh phÇn trong ®Êt. Gi¸o viªn cã thÓ dïng gi¸o cô trùc quan vµ c¸c gîi ý ®Ó gióp c¸c em th¶o luËn). C«n trïng Giun C¸t N−íc §Êt L«ng loµi vËt X¸c thùc vËt chÕt X¸c ®éng Bé phËn c¸c vËt chÕt loµi H¹t c©y §¸ Chóng ta cã thÓ chia tÊt c¶ nh÷ng thµnh phÇn trªn thµnh 3 nhãm chÝnh: Thµnh phÇn kh«ng sèng Thµnh phÇn sèng Thµnh phÇn x¸c chÕt Kh«ng khÝ C«n trïng vµ giun L¸ c©y rông N−íc NÊm RÔ, th©n, cµnh c©y chÕt §¸ vµ chÊt kho¸ng Vi khuÈn X¸c chÕt ®éng vËt Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 6
  8. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 III - Tãm t¾t §Êt ®−îc h×nh thµnh bëi qu¸ tr×nh phong hãa ®¸ d−íi t¸c ®éng cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh−: N¾ng, m−a vµ nhiÖt ®é... §Êt ®−îc cÊu t¹o bëi ba thµnh phÇn chÝnh: C¸c thµnh phÇn kh«ng sèng (nh− chÊt kho¸ng, n−íc vµ kh«ng khÝ), c¸c thµnh phÇn ®· chÕt (l¸ c©y rông, x¸c sinh vËt chÕt) vµ c¸c thµnh phÇn sèng (nh− giun, c«n trïng vµ vi khuÈn). §Êt chÞu ¶nh h−ëng cña sinh vËt sinh sèng trªn vµ trong lßng nã trong ®ã cã con ng−êi. IV - c©u hái vµ bµi tËp 1. §¸, thùc vËt, cã vai trß nh− thÕ nµo trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña ®Êt. 2. KÓ tªn ba c¸ch thùc vËt b¶o vÖ ®Êt. 3. §iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu kh«ng cã thùc vËt. V - BµI §äc Tham kh¶o TÇm quan träng cña ®Êt §Êt lµ n¬i c©y cèi vµ mét sè loµi ®éng vËt sinh sèng. C©y trång kh«ng thÓ mäc ®−îc trªn ®Êt c»n cçi (kh«ng mµu mì). Kh«ng cã ®Êt th× sÏ kh«ng cã c©y vµ nÕu kh«ng cã c©y th× sÏ kh«ng cã bãng m¸t, kh«ng cã c¸c lo¹i thuèc quý, kh«ng cã cñi ®un, kh«ng cã nguyªn liÖu cho x©y dùng vµ kh«ng cã ®éng vËt. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt diÔn ra trong mét thêi gian dµi vµ ®−îc t¹o thµnh bëi: C¸c chÊt kho¸ng (t¹o bëi líp ®¸ d−íi lßng ®Êt) vµ c¸c chÊt h÷u c¬ (t¹o bëi c¸c bé phËn cña c©y chÕt). C¸c líp ®¸ d−íi lßng ®Êt th−êng bÞ bµo mßn bëi m−a vµ t¹o ra c¸c chÊt kho¸ng cho ®Êt. Khi thùc vËt chÕt, chóng sÏ bÞ thèi r÷a vµ trë thµnh chÊt mïn cho ®Êt mµu mì. C¸c loµi ®éng vËt nhá sinh sèng trong lßng ®Êt gióp ph©n hñy c¸c chÊt h÷u c¬ (l¸, th©n, cµnh...) trë thµnh mïn. Ngoµi viÖc cung cÊp c¸c chÊt h÷u c¬ cho ®Êt, thùc vËt cßn gióp ®Êt tr¸nh bÞ xãi mßn bëi m−a. T¸n c©y ®ãng vai trß nh− mét m¸i nhµ lµm gi¶m tèc ®é cña h¹t m−a r¬i xuèng ®Êt. RÔ c©y gióp n−íc m−a ngÊm vµo ®Êt, ng¨n c¶n sù t¹o thµnh c¸c dßng ch¶y trªn mÆt ®Êt cuèn tr«i líp ®Êt mµu mì. NÕu kh«ng cã c©y, sÏ kh«ng cã c¸c chÊt h÷u c¬ bæ sung, ®Êt trë nªn kÐm mµu mì, c»n cçi. §Êt kh«ng ®−îc c©y b¶o vÖ khi m−a xuèng, n−íc m−a r¬i xuèng ®Êt víi tèc ®é m¹nh, cµy xíi líp ®Êt mïn lªn. N−íc m−a sÏ kh«ng ngÊm xuèng ®Êt mµ t¹o thµnh c¸c dßng ch¶y trªn bÒ mÆt ®Êt. Khi kh«ng cã c©y c¶n c¸c dßng ch¶y nµy chóng sÏ cuèn ®i tÊt c¶ líp ®Êt bÒ mÆt. §iÒu nµy gäi lµ sù xãi mßn. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 1 7
  9. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 Bµi sè 2 : Quan t©m vµ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· Môc ®Ých - Gióp c¸c em häc sinh t×m hiÓu kh¸i niÖm ban ®Çu vÒ ®éng vËt - hoang d· vµ vai trß cña chóng. - N©ng cao lßng yªu mÕn vµ ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn n¬i c¸c em häc sinh. I - Giíi thiÖu chung §éng vËt hoang d· lµ c¸c loµi ®éng vËt sèng trong tù nhiªn, kh«ng chÞu sù chi phèi cña con ng−êi trong qu¸ tr×nh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn (ch−a ®−îc thuÇn hãa). §éng vËt hoang d·, dï lµ c¸c loµi nhá bÐ hay to lín còng cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi con ng−êi. VÝ dô: Loµi kiÕn gióp lµm cho ®Êt t¬i xèp, loµi ong, b−ím gióp cho viÖc thô phÊn cña hoa, loµi chim ¨n s©u bä gióp b¶o vÖ mïa mµng. Mét sè loµi gióp cho con ng−êi dù b¸o ®−îc thêi tiÕt, lµm thuèc ch÷a bÖnh, phôc vô cho viÖc nghiªn cøu khoa häc... ChÝnh v× ®éng vËt hoang d· cã vai trß quan träng ®èi víi con ng−êi nªn chóng ta h·y gãp phÇn b¶o vÖ chóng. II - Ho¹t ®éng Gi¸o viªn gi¶i thÝch cho häc sinh vÒ kh¸i niÖm "§éng vËt hoang d·" vµ cho c¸c em th¶o luËn ®Ó t×m hiÓu thªm vÒ vai trß cña chóng ®èi víi con ng−êi. 1. Kh¸i niÖm vÒ ®éng vËt hoang d·. §éng vËt hoang d· lµ c¸c loµi ®éng vËt sèng trong tù nhiªn, kh«ng chÞu sù chi phèi cña con ng−êi trong qu¸ tr×nh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn (ch−a ®−îc thuÇn hãa). Gi¸o viªn gi¶i thÝch vµ gióp häc sinh so s¸nh: Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 8
  10. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 Ho¹t ®éng §éng vËt hoang d· §éng vËt nu«i ë trong chuång, lång, N¬i tró Èn Tù lµm tæ, ®µo hang hang do con ng−êi lµm Do con ng−êi ch¨n th¶, Thøc ¨n Tù s¨n måi, kiÕm ¨n cung cÊp thøc ¨n. Tù nhiªn kh«ng cã sù t¸c ®éng Cã sù t¸c ®éng gióp ®ì cña Sinh s¶n gióp ®ì cña con ng−êi con ng−êi Khi bÞ Cã sù gióp ®ì ch¨m sãc Tù t×m c©y thuèc trong tù nhiªn cña con ng−êi bÖnh Con ng−êi mang ch«n hay Khi chÕt X¸c ph©n hñy trong tù nhiªn lµm thÞt. 2. Vai trß cña ®éng vËt hoang d· ®èi víi con ng−êi vµ thiªn nhiªn. (Gi¸o viªn cho häc sinh lµm viÖc theo nhãm, t×m xem c¸c loµi ®éng vËt hoang d· nµo gióp cho c¸c viÖc sau): STT Néi dung Tªn loµi cã Ých 1 Lµm xèp ®Êt Giun, kiÕn... B¾t s©u bä, chuét g©y h¹i cho Chim, Õch nh¸i, r¾n... 2 mïa mµng 3 Gióp cho viÖc thô phÊn Chim, ong... 4 Gióp con ng−êi dù b¸o thêi tiÕt Chuån chuån, cãc... 5 Cung cÊp thøc ¨n T«m, c¸ ngoµi ®ång, s«ng biÓn... Ngoµi ra, rÊt nhiÒu loµi ®éng vËt hoang d· ®−îc con ng−êi sö dông trong viÖc nghiªn cøu khoa häc, trÞ bÖnh... (Gi¸o viªn cã thÓ nªu tªn mét sè loµi ®éng vËt hoang d· vµ hái c¸c em vÒ nh÷ng lîi Ých mµ c¸c loµi nµy cã thÓ mang l¹i). Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 9
  11. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 3. C¸c t¸c ®éng cã h¹i ®Õn c¸c loµi ®éng vËt hoang d·. HiÖn nay, c¸c loµi ®éng vËt hoang d· ®ang n»m trong t×nh tr¹ng bÞ ®e däa nghiªm träng bëi nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã cã c¸c nguyªn nh©n do con ng−êi g©y ra nh− : (Gi¸o viªn gîi ý cho c¸c em th¶o luËn). S¨n b¾t c¸c loµi ®éng vËt hoang d· b»ng c¸c ph−¬ng tiÖn hñy diÖt nh− b¾t c¸ b»ng ®iÖn lµ chÕt trøng, c¸ con, t«m tÐp... S¨n b¾t c¸c loµi chim, thó quý hiÕm vÒ nu«i lµm c¶nh, lµm vËt trang trÝ trong nhµ. Phun thuèc trõ s©u, x¶ r¸c lµm ¶nh h−ëng ®Õn nguån n−íc. Ph¸ rõng lµm mÊt n¬i c− ngô sinh sèng cña c¸c loµi ®éng vËt hoang d·. 4. Em cã thÓ lµm g× ®Ó gãp phÇn b¶o vÖ ®éng vËt hoang d·. Kh«ng tham gia s¨n b¾t, mua b¸n c¸c loµi ®éng vËt hoang d· bÞ cÊm. Kh«ng x¶ r¸c bõa b·i, ph¸ tæ chim, chÆt ph¸ c©y rõng, (NhÊt lµ rõng míi trång) ®Ó b¶o vÖ n¬i c− ngô vµ nguån n−íc uèng cho ®éng vËt. Kh«ng ®¸nh b¾t c¸ b»ng c¸c ph−¬ng tiÖn hñy diÖt (®iÖn, thuèc sóng). Tham gia c¸c phong trµo cæ vò cho viÖc b¶o vÖ ®éng vËt hoang d·. III - Tãm T¾t §éng vËt hoang d· lµ c¸c loµi ®éng vËt sèng trong tù nhiªn mang ®Æc tÝnh hoang d·, kh«ng chÞu sù chi phèi cña con ng−êi trong qu¸ tr×nh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn. §éng vËt hoang d· cã vai trß quan träng trong cuéc sèng cña con ng−êi vµ thiªn nhiªn. Chóng ta h·y cïng nhau b¶o vÖ chóng. IV - C©u hái vµ bµi tËp 1. ThÕ nµo lµ ®éng vËt hoang d· ? 2. B¹n sÏ lµm g× khi nh×n thÊy c¸c loµi ®éng vËt hoang d· bÞ b¾t vµ ®em b¸n? 3. B¹n h·y t×m sù kh¸c nhau gi÷a vËt nu«i vµ ®éng vËt hoang d·. 4. H·y viÕt mét c©u chuyÖn kÓ vÒ mét viÖc lµm tèt cña em hoÆc mét ng−êi nµo ®ã nh»m môc ®Ých b¶o vÖ c¸c loµi ®éng vËt hoang d·. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 10
  12. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 V - Bµi §äc tham kh¶o Ngµy x−a bªn Trung Quèc cã mét «ng vua rÊt tham lam. ¤ng t×m ®ñ mäi c¸ch ®Ó ng−êi d©n ph¶i ®ãng thuÕ cho triÒu ®×nh thËt nhiÒu. Mét ngµy nä, khi nghe bän nÞnh thÇn bÈm b¸o r»ng lóa ngoµi ®ång ®· chÝn vµng vµ mïa thu ho¹ch gÇn ®Õn, «ng ta liÒn c¶i trang ®Ó ®i ra ®ång nh−ng kh«ng ph¶i ®Ó th¨m thÇn d©n cña m×nh mµ ®Ó ®−îc tËn m¾t ng¾m nh×n nh÷ng h¹t lóa ãng vµng mµ ng−êi n«ng d©n s¾p ph¶i cèng nép cho «ng ta. Trong lóc ®ang ng¾m nh×n nh÷ng b«ng lóa vµng trÜu h¹t vµ liªn t−ëng ®Õn viÖc t¨ng thuÕ, më réng kho lóa cña triÒu ®×nh, «ng vua tham lam nh×n thÊy mét ®µn chim sÎ sµ xuèng ruéng lóa. ¤ng hái mét ng−êi n«ng d©n “Loµi chim nµy ¨n g× ?”. Ng−êi n«ng d©n thËt thµ tr¶ lêi: “Chim sÎ ¨n s©u bä vµ c¸c h¹t lóa” Nghe thÕ «ng vua tham lam liÒn tÝnh to¸n. Mçi ngµy mét con chim sÎ ¨n hÕt 10 h¹t lóa, mét n¨m sÏ ¨n hÕt 3.650 h¹t t−¬ng ®−¬ng 3 c©n lóa. VËy 1 triÖu con chim sÎ ¨n hÕt 3 triÖu c©n thãc. ¤ng ta nghÜ tiÕp” ThÕ t¹i sao ta kh«ng b¾t bän n«ng d©n hµng n¨m ph¶i b¾t cho ta 1 triÖu con chim sÎ vµ hµng n¨m nép thªm cho ta 3 triÖu c©n thãc, ta sÏ cho qu©n lÝnh cña ta ¨n thÞt chim sÎ thay c¬m vËy lµ ta võa ®ì tèn l−¬ng thùc mµ l¹i cã thªm nhiÒu lóa trong kho”. NghÜ lµ lµm, tªn vua tham lam liÒn ra lÖnh cho bän tham quan b¾t d©n chóng trong vßng 3 th¸ng ph¶i b¾t nép cho h¾n 1 triÖu con chim sÎ. Ngay mïa lóa tiÕp theo, s©u bä xuÊt hiÖn nhiÒu v« kÓ vµ ph¸ ho¹i hÕt mïa mµng, ng−êi d©n l©m vµo c¶nh tóng ®ãi. Tªn vua tham lam kh«ng nh÷ng kh«ng xuÊt lóa trong kho ®Ó cøu d©n mµ cßn ra lÖnh cho bän gian thÇn ®µn ¸p d©n chóng d· man. Qu¸ uÊt øc tr−íc tªn vua b¹o ng−îc vµ tham lam, ng−êi d©n ®· ®oµn kÕt næi dËy ®¸nh ®æ triÒu ®×nh vµ giÕt chÕt h¾n. - C¸c em cã biÕt t¹i sao s©u bä xuÊt hiÖn nhiÒu v« sè kÓ vµ ph¸ ho¹i mïa mµng hay kh«ng ? - T¹i sao ng−êi d©n ë ®Þa ph−¬ng kh«ng t×m c¸ch b¾t hÕt nh÷ng con chim sÎ sµ xuèng ¨n lóa mµ chØ lµm h×nh ném vµ g©y tiÕng ®éng ®Ó xua ®uæi chóng ? Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 11
  13. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 Bµi sè 3 : Vai trß vµ c¸c mèi ®e däa tíi v−ên quèc gia yok ®«n I - giíi thiÖu V−ên Quèc gia Yok §«n cã nhiÒu gi¸ trÞ vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ ®a d¹ng sinh häc. Trong V−ên cã nhiÒu loµi gç quÝ nh− DÇu ®ång, C¨m xe, CÈm Liªn. §Æc biÖt, ®©y lµ n¬i tån t¹i kiÓu rõng ®iÓn h×nh cña T©y Nguyªn: Rõng khép. C¸c loµi ®éng vËt trong V−ên rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, trong sè c¸c loµi ®éng vËt ë ®©y cã nhiÒu loµi quÝ hiÕm. Ngoµi c¸c gi¸ trÞ vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn, V−ên Quèc gia Yok §«n cßn cã gi¸ trÞ trong viÖc b¶o vÖ vïng ®Çu nguån s«ng Srªp«k, c¶i thiÖn m«i tr−êng, ng¨n ngõa h¹n h¸n vµ h¹n chÕ lò lôt. HiÖn nay V−ên Quèc gia Yok §«n ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu mèi ®e däa do chÝnh con ng−êi g©y ra. Ii - Ho¹t ®éng 1. C¸c gi¸ trÞ cña V−ên Quèc gia Yok §«n. a) C¸c gi¸ trÞ vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn. (Gi¸o viªn ®Æt c©u hái cho häc sinh th¶o luËn vµ t×m ra tªn c¸c loµi ®éng thùc vËt). • Trong V−ên Quèc gia Yok §«n cã nhiÒu loµi thùc vËt trong ®ã cã nhiÒu loµi c©y quý nh− : C¨m xe, DÇu ®ång, B»ng l¨ng, CÈm Liªn... Ngoµi ra cßn cã nhiÒu loµi thùc vËt cã thÓ dïng lµm thuèc trÞ bÖnh. • Trong V−ên cã rÊt nhiÒu loµi ®éng vËt, trong ®ã cã h¬n 70 loµi thó, loµi chim quý hiÕm. C¸c loµi thó lín: Voi ch©u ¸, Mang lín, Bß Tãt, Nai Cµ Tong... C¸c loµi chim quý: Chim C«ng, Giµ §Éy, Hång Hoµng... C¸c loµi bß s¸t: Kú ®µ v©n, C¸ sÊu n−íc ngät... Ngoµi ra cßn cã nhiÒu loµi l−ìng c− vµ c«n trïng. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 12
  14. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 b. C¸c gi¸ trÞ vÒ phßng hé vµ b¶o vÖ m«i tr−êng. HÖ thèng rõng cña V−ên Quèc gia Yok §«n cã gi¸ trÞ trong viÖc: • B¶o vÖ vïng ®Çu nguån cña S«ng Sªrªp«k. • Gióp ng¨n chÆn vµ h¹n chÕ lò lôt, xãi mßn ®Êt. • §iÒu hßa khÝ hËu, c©n b»ng sinh th¸i. 2. C¸c mèi ®e däa. (Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn vÒ c¸c mèi ®e däa tíi V−ên Quèc gia Yok §«n. Sau ®ã tãm t¾t l¹i theo ý sau). HiÖn nay, V−ên Quèc gia Yok §«n ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu mèi ®e däa do con ng−êi g©y ra. Næi bËt trong sè ®ã lµ: • N¹n ph¸ rõng lÊy gç. • N¹n s¨n b¾t tr¸i phÐp c¸c loµi thó trong rõng, ®Æc biÖt lµ c¸c loµi quý hiÕm. • Ch¸y rõng do con ng−êi ®èt cá, ®èt tæ ong... • ¤ nhiÔm nguån n−íc do x¶ r¸c, lò lôt, xãi mßn ®Êt... V−ên Quèc gia Yok §«n bÞ ®e däa, tµn ph¸ kh«ng chØ g©y ra nh÷ng hËu qu¶ kh«ng tèt cho c¸c loµi ®éng thùc vËt sèng trong rõng mµ cßn g©y ¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn cuéc sèng cña c− d©n ®Þa ph−¬ng. (NhiÖt ®é t¨ng cao, nguån n−íc c¹n kiÖt, vµ bÞ « nhiÔm, lò lôt vµ h¹n h¸n x¶y ra th−êng xuyªn h¬n. III - Tãm t¾t V−ên Quèc gia Yok §«n ®−îc xem lµ “B¶o tµng thiªn nhiªn”. Trong V−ên cã nhiÒu loµi ®éng, thùc vËt quý hiÕm. Ngoµi c¸c gi¸ trÞ vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn. V−ên Quèc gia Yok §«n cßn cã chøc n¨ng c¶i thiÖn m«i tr−êng, ng¨n ngõa h¹n h¸n, lò lôt. Chóng ta h·y tham gia vµo viÖc b¶o vÖ V−ên Quèc gia, ng¨n ngõa c¸c mèi ®e däa ®Õn c¸c gi¸ trÞ cña V−ên. IV - Bµi tËp 1. Em h·y nªu tªn cña 3 ngän nói vµ 3 con suèi trong VQG Yok §«n. 2. Em h·y nªu c¸c mèi ®e däa chÝnh tíi VQG Yok §«n. 3. Em h·y kÓ tªn 5 loµi thó sèng trong VQG Yok §«n vµ h·y vÏ h×nh mét con trong sè chóng. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 13
  15. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 V - Bµi tham kh¶o V−ên Quèc gia Yok §«n VQG Yok §«n ®−îc thµnh lËp vµo n¨m 1992 víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô b¶o vÖ c¶nh quan vµ hÖ sinh th¸i rõng khép ®iÓn h×nh cña khu vùc §«ng D−¬ng. §©y lµ n¬i c− tró cña loµi voi Ch©u ¸ vµ nhiÒu loµi chim, thó quý hiÕm. Víi vai trß quan träng nh− thÕ nªn vµo n¨m 2002 ChÝnh phñ ViÖt Nam quyÕt ®Þnh më réng diÖn tÝch VQG Yok §«n lªn 115.545 ha, t¨ng gÊp ®«i so víi diÖn tÝch ban ®Çu vµ trë thµnh VQG lín nhÊt ViÖt Nam. Sù hßa lÉn ®an xen gi÷a c¸c th¶m rõng th−êng xanh vµ rõng khép ®· t¹o cho VQG Yok §«n thµnh mét m«i tr−êng sèng c¶nh vËt ®Æc tr−ng vµ hÕt søc quan träng ®èi víi c¸c loµi sinh vËt. HiÖn nay V−ên Quèc gia Yok §«n lµ n¬i c− tró quan träng cho mét sè loµi thó lín, ®Æc biÖt lµ Bß rõng, Bß tãt, Voi Ch©u ¸, Hæ, B¸o, KhØ, Sãi ®á, MÌo vµng vµ nhiÒu loµi chim quÝ kh¸c. VQG Yok §«n n»m tr¶i dµi trªn d¶i ®Êt phÝa T©y - Nam thuéc Khu vùc T©y Nguyªn. §©y lµ n¬i giao l−u cña nhiÒu nÒn v¨n hãa d©n téc ®−îc h×nh thµnh bëi sù hßa quyÖn hµi hßa gi÷a con ng−êi vµ thiªn nhiªn trong dßng ch¶y cña thêi gian, víi sù héi tô cña15 céng ®ång c¸c d©n téc kh¸c nhau VQG Yok §«n ®−îc xem lµ n¬i ph¶n ¸nh sinh ®éng cho sù ®a d¹ng vµ ®Æc s¾c cña c¸c nÒn v¨n hãa trªn vïng ®Êt T©y Nguyªn. Næi bËt nhÊt trong c¸c nÐt v¨n hãa chÝnh lµ truyÒn thèng, phong tôc tËp qu¸n cña céng ®ång c¸c d©n téc gåm ng−êi M’N«ng, Ng−êi Lao, Ng−êi £ §ª... ChÝnh truyÒn thèng s¨n b¾t vµ thuÇn d−ìng voi ®· lµm cho hä ®−îc biÕt ®Õn trªn kh¾p c¸c miÒn ®Êt n−íc. Víi ®éi voi ®«ng ®óc ®· ®−îc thuÇn d−ìng, vµo c¸c dÞp lÔ héi lín trong n¨m ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng th−êng tæ chøc c¸c LÔ héi ®ua voi truyÒn thèng rÊt sinh ®éng vµ hÊp dÉn. Bªn c¹nh c¸c nÐt v¨n ho¸ truyÒn thèng cña c− d©n ®Þa ph−¬ng lµ c¸c nÐt v¨n hãa cña céng ®ång c− d©n míi gåm d©n téc Tµy, M−êng ®Õn tõ c¸c tØnh phÝa B¾c. §Õn ®©y, dÉu chØ lµ mét chuyÕn tham quan trong ngµy, du kh¸ch còng cã thÓ c¶m nhËn ®−îc sù ®a d¹ng vÒ v¨n hãa víi nhiÒu thæ ng÷, phong tôc tËp qu¸n; sù ®oµn kÕt g¾n bã gi÷a c¸c céng ®ång c− d©n; Sù cëi më, th©n thiÖn, vµ hiÕu kh¸ch. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 14
  16. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 Bµi sè 4 : XãI MßN §ÊT Môc ®Ých - Gióp c¸c em häc sinh hiÓu ®−îc thÕ nµo lµ xãi mßn ®Êt. - Nguyªn nh©n g©y ra xãi mßn ®Êt. - C¸c biÖn ph¸p chèng xãi mßn ®Êt. I - Giíi thiÖu chung 1. §Êt vµ vai trß cña ®Êt. §Êt lµ phÇn che phñ bÒ mÆt cña tr¸i ®Êt. RÔ c©y hót n−íc vµ chÊt dinh d−ìng tõ ®Êt ®Ó nu«i c©y, gióp c©y sinh tr−ëng, ra hoa, kÕt tr¸i, t¹o ra nguån l−¬ng thùc nu«i sèng con ng−êi vµ c¸c loµi sinh vËt. 2. Xãi mßn ®Êt. Líp ®Êt bÒ mÆt cung cÊp nhiÒu chÊt dinh d−ìng nhÊt cho c©y nh−ng líp ®Êt nµy rÊt máng nªn nÕu chóng ta kh«ng b¶o vÖ, líp ®Êt nµy rÊt dÔ bÞ röa tr«i do m−a vµ giã b·o, g©y nªn xãi mßn ®Êt. Xãi mßn ®Êt th−êng x¶y ra ë c¸c vïng s−ên ®åi vµ triÒn nói do ®Êt cã ®é dèc cao. Khi ®Êt bÞ xãi mßn, líp ®Êt mµu mì trªn bÒ mÆt bÞ röa tr«i, nªn lóa, ng« vµ c¸c lo¹i c©y vµ hoa mµu ®−îc trång ë ®ã kh«ng cho n¨ng xuÊt cao. ë nh÷ng vïng ®Êt bÞ xãi mßn nhiÒu, ®é mµu mì cña ®Êt bÞ c¹n kiÖt, c©y kh«ng thÓ sèng ®−îc. Nguy h¹i h¬n, nÕu m−a giã kÐo dµi g©y s¹t lë ®Êt, ®æ nhµ, chÕt ng−êi, chÕt gia sóc, ph¸ hñy tµi s¶n vµ mïa mµng. Cã nhiÒu nguyªn nh©n g©y xãi mßn ®Êt. Do ch¸y rõng vµ con ng−êi chÆt ph¸ rõng ®Ó lÊy cñi, gç, hoÆc lµm n−¬ng rÉy, nªn diÖn tÝch c©y xanh vµ rõng gi¶m, kh«ng lµm gi¶m ®−îc tèc ®é cña n−íc vµ giã khi m−a b·o x¶y ra nªn ®Êt dÔ bÞ xãi mßn. C©y xanh vµ rõng, ®Æc biÖt lµ ë vïng s−ên ®åi, triÒn nói, hay ven s«ng suèi cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc chèng xãi mßn vµ h¹n chÕ lò lôt: RÔ c©y gióp gi÷ chÆt ®Êt quanh gèc c©y nªn gióp ®Êt kh«ng bÞ xãi mßn. T¸n c©y gióp lµm gi¶m tèc ®é ch¶y vµ søc va ®Ëp cña n−íc m−a víi mÆt ®Êt nªn gióp h¹n chÕ xãi mßn. Ngoµi ra, líp th¶m môc trªn mÆt ®Êt gióp gi÷ ®é Èm trong ®Êt vµ gãp phÇn lµm h¹n chÕ sù röa tr«i c¸c líp ®Êt mµu mì. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 15
  17. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 Do con ng−êi kh«ng ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p trång trät phï hîp víi ®Êt dèc nªn kh«ng ng¨n c¶n ®−îc viÖc ®Êt bÞ xãi mßn. 3. BiÖn ph¸p b¶o vÖ ®Êt. §Ó b¶o vÖ ®Êt chóng ta cÇn ph¶i: - B¶o vÖ rõng b»ng c¸ch kh«ng chÆt ph¸ rõng bõa b·i, ®èt rõng hoÆc g©y ch¸y rõng. - Trång thªm c©y xanh t¹i nh÷ng n¬i rõng bÞ ph¸ ®Ó b¶o vÖ ®Êt, chèng xãi mßn vµ h¹n chÕ lò lôt. - ë nh÷ng n¬i s−ên ®åi hoÆc triÒn dèc, chóng ta nªn canh t¸c theo ®−êng ®ång møc (Theo chiÒu ngang víi s−ên dèc). (NÕu gieo trång theo ph−¬ng ph¸p l¹c hËu, trång c©y theo h−íng tõ trªn xuèng d−íi, th× khi m−a giã x¶y ra, n−íc ch¶y tõ cao xuèng lµm cho ®Êt bÞ xãi mßn nhanh chãng). II - Ho¹t ®éng 1. §Êt vµ vai trß cña ®Êt ®èi víi ®êi sèng con ng−êi. Gi¸o viªn cã thÓ gîi ý ®Ó häc sinh hiÓu ®−îc vai trß cña ®Êt, vÝ dô: ChØ ra n¬i cã c©y cèi vµ hái “C©y mäc lªn tõ ®©u?”. HoÆc cã thÓ hái “NÕu kh«ng cã ®Êt, chóng ta cã thÓ trång trät lóa, ng«, vµ c¸c lo¹i c©y kh¸c ®−îc kh«ng?”. Tõ ®ã kh¼ng ®Þnh vai trß cña ®Êt. 2. Xãi mßn ®Êt. - Gi¸o viªn cã thÓ vÏ hai bøc tranh vÒ hai thöa ®Êt vïng ®åi cã ®é dèc nh− nhau, thöa ®Êt thø nhÊt kh«ng cã c©y xanh, thöa thø hai cã nhiÒu c©y xanh vµ nhiÒu l¸ c©y trªn mÆt ®Êt. Hái häc sinh “ NÕu m−a to bÒ mÆt cña thöa ®Êt nµo sÏ bÞ n−íc m−a cuèn tr«i ®i nhiÒu h¬n vµ nhanh h¬n ?”. Tõ ®ã gi¶i thÝch hiÖn t−îng xãi mßn ®Êt vµ t¸c h¹i cña nã cho häc sinh. (Dïng bøc tranh cã nhiÒu c©y ®Ó gi¶i thÝch t¸c dông cña c©y, rÔ c©y, t¸n c©y vµ líp l¸ rông trªn mÆt ®Êt trong viÖc chèng xãi mßn). - Gi¸o viªn cã thÓ tæ chøc cho häc sinh lµm mét sè thÝ nghiÖm ®¬n gi¶n vÒ c¸c nguyªn nh©n g©y xãi mßn ®Êt ®Ó lµm cho bµi häc thªm phÇn sinh ®éng. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 16
  18. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 3. PhÇn b¶o vÖ ®Êt. - Nªu c©u hái ®Ó c¸c em th¶o luËn: a. T¸c h¹i cña viÖc chÆt ph¸ rõng hoÆc ®èt rõng ? b. CÇn ph¶i lµm g× ®Ó chèng xãi mßn ®Êt ? Tõ ®ã gióp c¸c em hiÓu ®−îc t¸c h¹i cña viÖc ph¸ rõng vµ lîi Ých cña viÖc trång rõng vµ b¶o vÖ rõng. Giíi thiÖu cho häc sinh c¸ch trång trät theo ®−êng ®ång møc ë nh÷ng vïng s−ên ®åi hoÆc triÒn dèc b»ng c¸ch cho c¸c em xem tranh. (Gi¸o viªn cã thÓ t×m nh÷ng tranh ¶nh cã s½n hoÆc vÏ). III - Tãm T¾t §Êt rÊt quan träng ®èi víi ®êi sèng con ng−êi nªn chóng ta ph¶i b¶o vÖ ®Êt. NÕu chóng ta kh«ng b¶o vÖ ®Êt, khi m−a b·o x¶y ra, bÒ mÆt ®Êt bÞ röa tr«i, ®Êt bÞ xãi mßn, c©y trång kh«ng cho n¨ng suÊt cao. NÕu ®Êt bÞ xãi mßn nhiÒu sÏ kh«ng thÓ trång trät ®−îc. §Ó b¶o vÖ ®Êt, chóng ta kh«ng ®−îc chÆt ph¸ rõng bõa b·i, cÇn trång c©y ë nh÷ng n¬i Ýt c©y xanh, ®Æc biÖt lµ vïng s−ên ®åi vµ triÒn dèc, vµ nh÷ng n¬i rõng bÞ ph¸. Ngoµi ra ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p canh t¸c phï hîp. IV - Bµi tËp 1. §Êt cã vai trß nh− thÕ nµo ®èi víi ®êi sèng cña chóng ta ? 2. T¹i sao ®Êt bÞ xãi mßn ? 3. Xãi mßn ®Êt g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ g× ? 4. Chóng ta cÇn ph¶i lµm g× ®Ó, chèng xãi mßn ®Êt ? Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 17
  19. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 V - Bµi ®äc tham kh¶o Xãi mßn ®Êt Mèi ®e däA ®Õn con ng−êi vµ m«i tr−êng NÕu kh«ng cã t¸c ®éng cña con ng−êi, c¸c líp ®Êt ®¸ mÊt ®i do xãi mßn sÏ ®−îc c©n b»ng bëi qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt míi. C©y cèi vµ cá bôi b¶o vÖ ®Êt khái bÞ xãi mßn. Chóng lµ nh÷ng c¸i “phanh” c¶n trë giã. HÖ thèng rÔ c©y th× gióp g¾n kÕt chÆt líp ®Êt ®¸ t¹i chç, ng¨n c¶n sù xãi mßn cña m−a vµ giã. Khi m−a, n−íc m−a sÏ r¬i vµo c¸c t¸n l¸ hoÆc cá bôi, cßn h¬i n−íc th× phÇn nµo nhanh chãng bay h¬i tr−íc khi r¬i xuèng ®Êt. C¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp, sinh ho¹t, x©y dùng nhµ m¸y (ho¹t ®éng c«ng nghiÖp), ®−êng s¸ ®· ph¸ hñy tõng phÇn hoÆc toµn bé líp c©y cèi b¶o vÖ vµ ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh xãi mßn. Xãi mßn trë nªn Ýt kh¾c nghiÖt h¬n nÕu trång c¸c c©y nh− lóa m× bëi nã sÏ phñ kÝn mÆt ®Êt. C¸c c©y kh¸c nh− ng« vµ thuèc l¸ mäc theo hµng nªn sÏ lµm hë mÆt ®Êt. M−a sÏ cuèn tr«i c¸c líp ®Êt mµu mì lµm ®Êt kh«ng thÓ trång trät ®−îc. Nu«i qu¸ nhiÒu sóc vËt sÏ biÕn nh÷ng c¸nh ®ång cá thµnh sa m¹c, gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh xãi mßn nhanh chãng ®Êt ®ai, bëi sóc vËt cÇn nhiÒu cá ®Ó ¨n. Canh t¸c n«ng nghiÖp thiÕu sù chó ý còng cã ¶nh h−ëng th¶m khèc tíi ®Êt ®ai. Ng−êi ta cho r»ng xãi mßn lµ mét nh©n tè biÕn ®æi d©n sè vµ lµm biÕn mÊt cña mét sè nÒn v¨n minh tr−íc ®©y. C¸c thµnh phè hoang tµn biÕn mÊt tr−íc kia ®−îc ph¸t hiÖn ë nh÷ng vïng ®Êt kh« c»n cho thÊy r»ng c¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp ®· mét thêi lan réng ë nh÷ng khu vùc nµy (nh− Sa m¹c Mesopotamia). Kh«ng dÔ dµng kh«i phôc mét khu vùc nµo ®ã cña rõng sau khi c©y cèi bÞ ®èn trôi, bëi xãi mßn liªn tiÕp x¶y ra do thiÕu hÖ thèng rÔ c©y ®Ó gi÷ líp ®Êt mÆt vµ gióp t¸i sinh nguån dinh d−ìng cã trong ®Êt. NÕu qu¸ tr×nh nµy tiÕp diÔn, khu vùc mÊt rõng nµy sÏ biÕn thµnh mét vïng gÇn gièng sa m¹c. Qu¶n lý ®Êt tèt vµ canh t¸c n«ng nghiÖp phï hîp lu«n lµ nh÷ng c¸ch tèt nhÊt ®Ó b¶o vÖ ®Êt ®ai. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 18
  20. VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 4 Bµi sè 5 : TRåNG C©Y NH− THÕ NµO Môc ®Ých Gióp häc sinh hiÓu ®−îc: - Vai trß cña c©y xanh. - C¸ch trång c©y. - C¸ch ch¨m sãc vµ b¶o vÖ c©y. I - Giíi thiÖu C©y xanh rÊt cã Ých trong cuéc sèng cña chóng ta nªn chóng ta ph¶i biÕt c¸ch trång, ch¨m sãc vµ ph¶i cã ý thøc b¶o vÖ c©y xanh. C©y xanh lµ nguån cung cÊp l−¬ng thùc cho con ng−êi vµ nhiÒu loµi ®éng vËt. C©y xanh cung cÊp bãng m¸t, kh«ng khÝ trong lµnh (nhê hÊp thô khÝ cacb«nic vµ t¹o khÝ « xy). C©y xanh cßn cung cÊp nguån d−îc liÖu ®Ó s¶n xuÊt thuèc ch÷a bÖnh vµ nhiÒu vËt dông cÇn thiÕt kh¸c trong gia ®×nh. Ngoµi ra c©y xanh cßn lµ n¬i tró Èn loµi ®éng vËt sèng trong tù nhiªn. II - Ho¹t ®éng 1. C¸ch trång c©y. (Gi¸o viªn giíi thiÖu ®Ó häc sinh biÕt chóng ta cã thÓ trång c©y tõ h¹t hoÆc tõ c©y con, vµ cã nhiÒu c¸ch ®Ó t¹o c©y con: T¹o c©y con tõ h¹t - −¬m h¹t; ChiÕt cµnh hoÆc ghÐp cµnh - ®äc thªm phÇn bµi ®äc tham kh¶o). Gi¸o viªn giíi thiÖu phÇn lý thuyÕt trong líp häc, sau ®ã cho häc sinh thùc hiÖn kü thuËt trång c©y trång c©y trong v−ên tr−êng. a. Tiªu chuÈn c©y trång: - C©y cao trªn 40cm ; c©y kh«ng bÞ côt ngän, cong queo, s©u bÖnh ; bÇu rÔ kh«ng bÞ vì. Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0