1
SỞ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN CÀ MAU
TRUNG TÂM KHUYẾN NÔNG
TÀI LIỆU KHUYẾN NÔNG
CHĂN NUÔI AN TOÀN SINH HỌC
Kỹ thuật
2
Chương I
AN TOÀN SINH HỌC TRONG CHĂN NUÔI
I. ĐỊNH NGHĨA AN TOÀN SINH HỌC
An toàn sinh học là các biện pháp kỹ thuật được áp dụng nhằm ngăn ngừa sự tiếp xúc
và lây lan của các tác nhân gây bệnh xuất hiện tự nhiên hoặc do con người gây ra trong các
hoạt động chăn nuôi, sản xuất giống, nuôi trồng thủy sản, làm cho các tác nhân gây bệnh
không có khả năng xâm nhập, gây nguy hại đến động vật trong cơ sở, trong vùng.
II. QUY TRÌNH CHĂN NUÔI AN TOÀN SINH HỌC:
1. Con giống: Phải có nguồn gốc rõ ràng, mua ở những cơ sơ, trại giống có uy tín và phải
được chủng ngừa vaccine đầy đủ theo quy định của cơ quan thú y.
2. Chuồng trại: Phải cách biệt với khu dân cư, khu sinh hoạt, các công trình công cộng đặc
biệt phải cách xa cơ sở giết mổ động vật, lò ấp trứng… Trại chăn nuôi phải có hàng rào bao
quanh. Hạn chế con người và phương tiện vào khu vực chăn nuôi, không nuôi chung các loại
gia súc, gia cầm. Khi vào khu vực chăn nuôi phải được vệ sinh sạch sẽ và có trang bị đồ bảo
hộ. Cổng ra vào trại phải có hố sát trùng, cửa mỗi ô chuồng có khay sát trùng.
3. Nuôi dưỡng: Áp dụng quy tắc “cùng vào cùng ra”.Không nên nuôi mật độ quá chật. Thức
ăn phải đảm bảo đủ chất lượng, đủ thành phần dinh dưỡng, đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh thú y,
phải còn hạn sử dụng, không sử dụng thức ăn không rõ nguồn gốc, thức ăn mang từ các trại
khác vào trại chăn nuôi của mình, bổ sung đầy đủ chất khoáng và vitamin trong khẩu phần.
Thường xuyên vệ sinh máng ăn, máng uống cũng như các dụng cụ chăn nuôi khác.
4. Quản lý: Phải hạn chế mức thấp nhất người đến thăm khu chăn nuôi. Nên bố trí chỗ ăn,
nghỉ cho công nhân ở tại trại, nhất là giai đoạn nguy cơ phát dịch cao. Trước khi vào trại chăn
nuôi phải tắm rửa, vệ sinh, khử trùng, thay quần áo, ủng…Không mang thịt và sản phẩm động
vật vào trại để sử dụng. Dụng cụ chăn nuôi mỗi khu trại phải sử dụng riêng. Phải vệ sinh sát
trùng thật kỹ các dụng cụ chăn nuôi cũng như phương tiện vận chuyển...
5. Công tác tiêu độc khử trùng: Định kỳ hằng tuần vệ sinh phun xịt thuốc sát trùng toàn
khu vực trại, phát quang khơi thông cống rãnh, rắc vôi bột. Thu dọn, xử lý kỹ chất thải trong
trại. Hạn chế các loài động vật như: chuột, chó, mèo, các loài chim hoang dã… vào trại. Khi
3
có gia súc, gia cầm bệnh hoặc chết cần báo cho nhân viên thú y xã hoặc trưởng ấp và có
hướng dẫn xử lý. Tuyệt đối không vứt xác động vật chết bừa bãi làm ô nhiễm môi trường và
lây lan mầm bệnh.
6. Tiêm phòng: Tiêm phòng vacxin đầy đủ các bệnh theo quy trình của ngành thú y.
7. Quan hệ xung quanh: Tạo mối quan hệ thật tốt với các hộ xung quanh để có ý thức cùng
nhau bảo vệ đàn gia súc, gia cầm cũng như bảo vệ môi trường sạch bệnh. Nên thường xuyên
theo dõi báo, đài để nắm các thông tin chăn nuôi để xử lý kịp thời các tình huống, đặc biệt là
dịch bệnh
Chương II
4
KỸ THUẬT NUÔI HEO
I. CHUỒNG TRẠI NUÔI HEO:
1. Chuồng nền
1.1. Vị trí chuồng: Xa nhà, xa
khu dân cư. Không xây dựng
chuồng heo với chuồng nuôi gia
súc, gia cầm khác để tránh lây
nhiễm bệnh.
1.2. Chuồng nuôi: Xây dựng
theo hướng Đông Nam hoặc
hướng Nam là tốt nhất (có ánh
nắng buổi sáng chiếu vào).
Chuồng nuôi phải khô ráo,
thoáng mát về mùa nắng ấm áp
về mùa mưa. Nền chuồng cao hơn mặt đất khoảng 30 - 40cm, có độ dốc 2 - 3% về hướng
thoát nước thải. Mái cao khoảng 2m để thông thoáng và hạn chế mưa tạt hắt vào. Mái chuồng
có thể lợp bằng lá, tôn... Vách cao 0,8 – 0,9 m.
1.3. Diện tích chuồng: Diện tích để nuôi 1- 4 con heo thịt thì diện tích khoảng 6m2, nuôi
nhiều hơn 4 con thì mỗi con 1,2m2. Heo nái 8 m2 (ngang 2m, dài 4m) làm vách ngăn cơ động
để ngăn thành ổ úm cho heo con (khoảng 2m2) để có điều kiện sưởi ấm hoặc sử dụng chuồng
lồng. Bên ngoài chuồng phải có khu xử lý chất thải, nhằm đảm bảo vệ sinh thú y và môi
trường.
2. Chuồng nuôi heo sử dụng đệm lót sinh học.
Sử dụng chế phẩm sinh học để sử lý chất thải sẽ đem lại các lợi ích sau:
- Làm tiêu hết phân do đó mùi hôi thối, khí độc trong chuồng nuôi hầu như không
còn, tạo môi trường sống tốt không ô nhiễm. Vì vậy giúp cải thiện môi trường sống cho vật
nuôi.
- Sẽ không phải thay dọn phân và rửa chuồng trong suốt quá trình nuôi do đó giảm tối
đa công lao động, lượng nước và lượng điện dùng.
- Giảm rõ rệt tỷ lệ mắc bệnh nhất là bệnh tiêu chảy ở heo đặc biệt là heo con. Vì vậy
giảm công và chi phí thuốc trong việc chữa trị bệnh.
- Tăng chất lượng đàn heo và chất lượng của sản phẩm.
- Heo con nuôi trên đệm lót sinh học sẽ khỏe mạnh, đồng đều, ít bị bệnh và tăng trưởng
tốt sau này. Heo nuôi trên nền đệm lót không bị què chân, lông da bóng mượt và sạch. Thịt
chắc, thơm ngon, không tồn dư kháng sinh.
Phương pháp làm đệm lót
Để làm cho 20m2 chuồng có đệm lót dầy 60 cm
Nguyên liệu:
- Trấu và mùn cưa: Số lượng đảm bảo rải đủ độ dầy 60cm
- Cám gạo: 15 kg
- Chế phẩm sinh học BALASA N01: 2 kg
Công việc chuẩn bị:
5
Cách chế 200 lít dịch men: Cho 1 kg men gốc và 10 kg cám gạo vào thùng sau đó cho
thêm 200 lít nước sạch khuấy đều, đậy kín. Để ở chỗ ấm trong thời gian 24 giờ, mùa lạnh có
thể kéo dài đến 2 ngày.
Cách xử lý cám gạo (Trước khi bắt đầu làm đệm lót 5-7 giờ thì xử lý): Lấy khoảng 2 lít
dịch men đã làm trước đó cho vào 5 kg cám gạo, trộn đều sau đó để ở chỗ ấm.
Cách làm đệm lót:
Bước 1: Rải lớp chất trấu dầy 30 cm.
Bước 2: Dùng vòi nước sạch (phun
như mưa) lên lớp trấu cho đến khi đạt độ ẩm
40% (bốc một nắm trấu trên tay quan sát
thấy trấu thấm nước, bóp chặt không thấy
nước làm ướt tay là được). Chú ý khi phun
nước phải dùng cào đảo để cho trấu ẩm đều
và làm phẳng mặt.
Bước 3: Tưới đều 100 lit dịch men,
sau đó rải đều một phần bã cám gạo có trong dịch men lên trên mặt lớp trấu.
Bước 4: Tiếp tục rải lớp mùn cưa dầy 30 cm lên trên lớp trấu.
Bước 5: Phun nước sạch đều lên trên mặt đến khi đạt độ ẩm khoảng 20%. Chú ý khi
phun nước phải dùng cào đảo để cho mùn cưa ẩm đều. Thử bằng cách: Quan sát thấy mùn
cưa thấm nước trở nên sẫm màu, sau đó lấy một nắm mùn cưa bóp mạnh có cảm giác nước
hơi thấm ướt ra tay nhưng hạt mùn cưa vẫn tơi rời là được.
Bước 6: Rải đều 5 kg cám gạo đã xử lý lên trên mặt lớp mùn cưa.
Bước 7: Tưới đều 100 lít dịch men còn lại lên lớp mùn cưa sau đó rắc đều hết phần bã
cám gạo còn lại lên mặt lớp mùn cưa.
Bước 8: Lấy tay xoa đều lên toàn bộ bề mặt lớp mùn cưa.
Bước 9 : Đậy kín toàn bộ bề mặt bằng bạt hoặc bằng ni-lon.
Bước 10: Lên men
Mùa mưa : sau khi làm xong đệm lót có thể thả heo vào ngay vì trời lạnh sự lên men
chậm do vậy tận dụng nhiệt độ của heo để làm tăng lên men.
