CH NG 3:THÀNH PH N KHÍ TH I NOƯƠ Ầ Ả X
3.1. NOX là gì?
- NOx là tên g i chung c a oxyde nit g m các ch t NO, NOọ ủ ơ ồ ấ 2 và
N2O.
- NOx hình thành nh th nào?ư ế
NOx hình thành do s k t h p gi a oxy và nit đi u ki n ự ế ợ ữ ơ ở ề ệ
nhi t đ cao. ệ ộ
- M c đ phát sinh ô nhi m trung bình c a quá trình cháy nhiên li u ứ ộ ễ ủ ệ
hydrocarbure nh th nào?ư ế
Ch t ô nhi mấ ễ L ng phát sinhượ
(g/kg nhiên li u)ệ
NOX20
CO 200
HC 25
B hóngồ5
CH NG 3:THÀNH PH N KHÍ TH I NOƯƠ Ầ Ả X
3.2. C ch hình thành NOơ ế X trong đ ng c xăng nh th nào?ộ ơ ư ế
3.2.1. C ch hình thành Monoxyde Nit (NO) ơ ế ơ
Trong h NOx thì NO chi m t l l n nh t.ọ ế ỉ ệ ớ ấ
NOx ch y u do N2 trong không khí n p vào đ ng c t o ra. ủ ế ạ ộ ơ ạ
Nhiên li u xăng hay Diesel ch a r t ít nit nên nh h ng c a ệ ứ ấ ơ ả ưở ủ
chúng đ n n ng đ NOx không đáng k .ế ồ ộ ể
S hình thành NO do oxy hóa nit trong không khí có th đ c ự ơ ể ượ
mô t b i c ch Zeldovich:ả ở ơ ế
N + O2 NO + O (2-1)
O + N2 NO + N (2-2)
N + OH NO + H (2-3)
- Ph n ng (2-3) x y ra khi h n h p r t giàu.ả ứ ả ỗ ợ ấ
CH NG 3:THÀNH PH N KHÍ TH I NOƯƠ Ầ Ả X
3.2. C ch hình thành NOơ ế X trong đ ng c xăng nh th nào?ộ ơ ư ế
3.2.1. C ch hình thành Monoxyde Nit (NO) ơ ế ơ
N + O2 NO + O (2-1)
O + N2 NO + N (2-2)
N + OH NO + H (2-3)
- NO t o thành trong màng l a và trong s n ph m cháy phía ạ ử ả ẩ
sau màng l a.ử
1
0,5
10 20 t(ms)
X/X
e
3000K 2800K
2600K
2500K
0
Hình 3.1. S ph thu c n ng ự ụ ộ ồ
đ NO theo nh êt đ . ộ ị ộ
CH NG 3:THÀNH PH N KHÍ TH I NOƯƠ Ầ Ả X
3.2. C ch hình thành NOơ ế X trong đ ng c xăng nh th nào?ộ ơ ư ế
3.2.1. C ch hình thành Monoxyde Nit (NO) ơ ế ơ
3.2.2. C ch hình thành Dioxyde Nit (NOơ ế ơ 2)
N ng đ NOồ ộ 2 có th b qua so v i NO n u tính toán theo nhi t ể ỏ ớ ế ệ
đ ng h c cân b ng trong đi u ki n nhi t đ bình th ng c a ng n ộ ọ ằ ề ệ ệ ộ ườ ủ ọ
l a.ử
K t qu trên có th áp d ng g n đúng trong tr ng h p đ ng c ế ả ể ụ ầ ườ ợ ộ ơ
đánh l a c ng b c.ử ưỡ ứ
Đ i v i đ ng c Diesel, ng i ta th y có đ n 30% NOx d i ố ớ ộ ơ ườ ấ ế ướ
d ng NOạ2.
Dioxyde nit NOơ2 đ c hình thành t monoxyde nit NO và các ượ ừ ơ
ch t trung gian c a s n v t cháy theo ph n ng sau: ấ ủ ả ậ ả ứ
NO + HO2 NO2 + OH (2-4)
CH NG 3:THÀNH PH N KHÍ TH I NOƯƠ Ầ Ả X
3.2. C ch hình thành NOơ ế X trong đ ng c xăng nh th nào?ộ ơ ư ế
3.2.1. C ch hình thành Monoxyde Nit (NO) ơ ế ơ
3.2.2. C ch hình thành Dioxyde Nit (NOơ ế ơ 2)
Trong đi u ki n nhi t đ cao, NOề ệ ệ ộ 2 t o thành có th phân gi i ạ ể ả
theo ph n ng:ả ứ
NO2 + O NO + O2 (2-5)
Trong tr ng h p NOườ ợ 2 sinh ra trong ng n l a b làm mát ngay ọ ử ị
b i môi ch t có nhi t đ th p thì ph n ng (2-5) b kh ng ch , ở ấ ệ ộ ấ ả ứ ị ố ế
nghĩa là NO2 ti p t c t n t i trong s n v t cháy. Vì v y khi ế ụ ồ ạ ả ậ ậ
đ ng c xăng làm vi c kéo dài ch đ không t i thì n ng đ ộ ơ ệ ở ế ộ ả ồ ộ
NO2 trong khí x s gia tăng. ả ẽ