Thị trường bia, thời của tay chơi
Trong cái nắng Sài Gòn tháng Tư oi người, các băng rôn
quảng cáo "Zorok, hai loại lúa mạch, một vị bia" góp phần
làm nóng thêm áp lực cạnh tranh trong thị trường bia tại
Việt Nam. Với một thị trường có sức tăng trưởng 2 con số
và sức tiêu thụ bia đầu người năm chỉ mới 18 lít/người
(2006) còn ở mức thấp so với trung bình của thế giới quả
có sức hấp dẫn mạnh mẽ cho bất kỳ doanh nghiệp nào.
Theo quy hoạch tổng thể ngành bia - rượu - nước giải
khát của Bộ Công nghiệp được phê duyệt tại Quyết định
18/2007/QĐ-BCN, ngày 08/5/2007, sản lượng bia của Việt
Nam năm 2005 là 1,53 tỷ lít và sẽ gia tăng lên đến 3,5 tỷ
lít vào năm 2010, mức đầu tư tương ứng trong giai đoạn
từ 2005 đến 2010 là 31,809 tỷ đồng. Xem thêm đồ thị về
quy hoạch ngành bia Việt Nam đến năm 2010 của Bộ
công nghiệp .
Trước hết, xin được điểm qua một vài gương mặt điển
hình làm nên bức tranh ngành bia Việt Nam. Lâu đời và
danh tiếng phải kể đến Sabeco, tổng công ty bia - rượu -
nước giải khát Sài Gòn, với các thương hiệu Bia Sài Gòn,
Saigon special, 333, bia hơi, có nhà máy ở khắp 3 miền,
Sài Gòn, Sóc Trăng, Cần Thơ, Phú Yên, Quy Nhơn,
Daklak, Hà Tĩnh, Hà Nam, Hà Nội. Sabeco chiếm lĩnh
phân khúc bia phổ thông, đặc biệt mạnh ở khu vực phía
Nam và đang phát triển ra Trung Bộ. Kế đến là Habeco,
một tổng công ty bia rượu nữa ở phía Bắc, tiền thân là
nhà máy bia Hommel có từ thời Pháp. Habeco đang phát
triển mạnh thị trường phía Bắc và các tỉnh Bắc Trung Bộ.
Habeco cũng có nhà máy tại Hà Nội, Hải Phòng, Quảng
Ninh, Hải Dương, Thanh Hoá, Quảng Bình. Habeco cũng
chiếm lĩnh thị trường bia phân khúc phổ thông, nổi tiếng
với các thương hiệu bia Hà Nội chai, lon, bia hơi. Chỉ
riêng hai tổng công ty nhà nước này đã chiếm đến trên
50% sản lượng bia của Việt Nam. Thương hiệu bia quốc
tế sản xuất ở Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ nhất phải kể
đến 2 thương hiệu: Tiger, Heineken. Đặt chân đến Việt
Nam vào năm 1993 thông qua hình thức liên doanh, công
ty Nước giải khát Việt Nam (VBL) thuộc tập đoàn APB
(Asia Pacific Breweries Ltd) đến từ Singapore
liên doanh với Tổng công ty thương mại Sài
Gòn (Satra) theo tỷ lệ 60:40. APB không ngừng bành
trướng ở Việt Nam bằng việc đầu tư hàng trăm triệu đô,
mua lại nhà máy bia Foster Tiền Giang và Foster Đà Nẵng
vào tháng 9/2006. APB cũng đã thôn tính 2 đối tác khác
trong liên doanh bia Hà Tây để đặt dấu chân của mình ra
thị trường phía Bắc. Với Heineken là thương hiệu thống
lĩnh phân khúc thị trường bia cao cấp và Tiger phát triển
mạnh ở phân khúc trung cao. Với sản lượng từ 150 triệu
lít năm tăng vọt lên đến 230 triệu lít trong năm 2006, APB
Việt Nam đóng góp nguồn doanh thu và lợi nhuận đáng kể
vào tập đoàn. APB đang ra sức bành trước và củng cố thế
lực của mình tại Việt Nam. Các thương hiệu quốc tế khác
còn có thể kể đến là San Miguel, thương hiệu bia số một
tại Philipines, Calsberg đến từ Đan Mạch, Foster's từ Úc,
BGI đến từ Pháp quốc. Các nhà máy bia địa phương như
Huda Huế, Bến Thành, Đại Việt, Phong Dinh, v.v cũng
đóng góp hương sắc vào bức tranh ngành bia thông qua
các phân khúc thị trường hẹp có tính địa phương. Mới
nhất, phải kể đến dự án Nhà máy bia Thái Bình có vốn
đầu tư 95 triệu Euro, do Tổng công ty công nghiệp tàu
thủy Vinashin, Ngân hàng đầu tư phát triển Việt Nam
(BIDV) đầu tư với công suất lên đến 100 triệu lít năm. Quả
thật, bia rượu có sức hấp dẫn cả với nhà sản xuất sữa lẫn
doanh nghiệp đóng tàu, doanh nghiệp thuốc lá, ...