v¨n phßng quèc héi c¬ së d÷ liÖu luËt viÖt nam LAWDATA
Th«ng t
cña Bé Tµi ch Ýn h sè 25 T C/TC D N ngµy 15 th¸ng 5 n¨ m 1997 h íng dÉn
tr×nh tù, thñ tôc, nguyªn t¾c xö lý tµi chÝnh khi gi¶i thÓ doanh
nghiÖp n hµ níc
Thùc hiÖn §iÒu 15 NghÞ ®Þnh sè 50/CP ngµy 28/8/1996 cña ChÝnh
phñ vÒ thµnh lËp, tæ chøc l¹i, gii thÓ vµ ph¸ sn doanh nghiÖp Nhµ níc, Bé
Tµi chÝnh híng dÉn tr×nh tù, thñ tôc vµ nguyªn t¾c xö lý tµi chÝnh khi gii
thÓ doanh nghiÖp Nhµ níc, nh sau:
I- §èi tîng ¸p d ông:
§èi tîng ¸p dông th«ng t nµy lµ doanh nghiÖp Nhµ níc bÞ tuyªn bè gii
thÓ, gåm: tæng c«ng ty Nhµ níc, doanh nghiÖp thµnh viªn tæng c«ng ty Nhµ
níc h¹ch to¸n ®éc lËp, doanh nghiÖp Nhµ níc ®éc lËp (sau ®©y gäi t¾t lµ
doanh nghiÖp) quy ®Þnh t¹i §iÒu 1, §iÒu 2 LuËt doanh nghiÖp Nhµ níc.
II. Thñ tôc gi¶i thÓ doanh nghiÖp:
1. C¸c trêng hîp bÞ xem xÐt tuyªn bè gii thÓ doanh nghiÖp:
Doanh nghiÖp bÞ xem xÐt gii thÓ trong c¸c trêng hîp sau:
1.1.: ViÖc tiÕp tôc duy tr× doanh nghiÖp lµ kh«ng cÇn thiÕt theo quy
ho¹ch s¾p xÕp, tæ chøc l¹i doanh nghiÖp cña c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng,
tæng c«ng ty.
1.2: HÕt thêi h¹n kinh doanh ghi trong quyÕt ®Þnh thµnh lËp vµ giÊy
chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh mµ doanh nghiÖp kh«ng xin gia h¹n hoÆc
kh«ng ®îc phÐp gia h¹n kinh doanh.
1.3: Kinh doanh thua lç kÐo dµi tõ 02 n¨m trë lªn víi sè lç luü kÕ b»ng 3
phÇn 4 sè vèn thùc cã cña doanh nghiÖp nhng cha ®Õn møc mÊt kh n¨ng
thanh to¸n nî ®Õn h¹n, tuy ®∙ ®îc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh, c¸c h×nh
thøc tæ chøc l¹i nhng vÉn kh«ng kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng thua lç.
1.4: Doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn ® îc c¸c nhiÖm vô do Nhµ níc giao
tõ 02 n¨m trë lªn tuy ®∙ ® îc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt vÒ tµi chÝnh, tæ
chøc.
1.5: Sau khi ®∙ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh mµ vèn ®iÒu lÖ cña
doanh nghiÖp vÉn thÊp h¬n møc vèn ph¸p ®Þnh quy ®Þnh cho ngµnh nghÒ
kinh doanh cña doanh nghiÖp.
2. Thñ tôc gii thÓ doanh nghiÖp:
2.1: Khi doanh nghiÖp r¬i vµo mét trong 05 trêng hîp trªn d©y, ngêi ®Ò
nghÞ thµnh lËp doanh nghiÖp cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ ngêi quyÕt ®Þnh thµnh
lËp doanh nghiÖp ra quyÕt ®Þnh gii thÓ doanh nghiÖp. Trong khi thùc
hiÖn nhiÖm vô cña m×nh, c¸c c¬ quan chøc n¨ng Nhµ níc ph¸t hiÖn thÊy
doanh nghiÖp r¬i vµo t×nh tr¹ng phi gii thÓ th× cã quyÒn ®Ò nghÞ ngêi
®Ò nghÞ thµnh lËp doanh nghiÖp ®Ò nghÞ gii thÓ doanh nghiÖp hoÆc
®Ò nghÞ ngêi quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp ra quyÕt ®Þnh gii thÓ
doanh nghiÖp. Trêng hîp doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp theo uû quyÒn cña
Thñ tíng ChÝnh phñ th× viÖc quyÕt ®Þnh gii thÓ doanh nghiÖp còng phi
theo uû quyÒn cña Thñ tíng ChÝnh phñ. V¨n b¶n ®Ò nghÞ gii thÓ ph¶i nªu
râ lý do ®Ò nghÞ gii thÓ kÌm theo b¸o c¸o tµi chÝnh 02 n¨m cuèi cïng cña
doanh nghiÖp ®Ò nghÞ gii thÓ.
2.2: Trong thêi gian 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ® îc v¨n bn ®Ò nghÞ gii
thÓ doanh nghiÖp, ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc ® îc uû quyÒn ra quyÕt ®Þnh
gii thÓ doanh nghiÖp phi ra quyÕt ®Þnh gii thÓ doanh nghiÖp. Trêng hîp
thÊy kh«ng ®ñ c¨n cø ®Ó quyÕt ®Þnh gii thÓ doanh nghiÖp th× ngêi quyÕt
®Þnh phi th«ng b¸o b»ng v¨n bn cho ngêi ®Ò nghÞ gii thÓ doanh nghiÖp
biÕt lý do kh«ng quyÕt ®Þnh gii thÓ doanh nghiÖp.
2.3: QuyÕt ®Þnh gii thÓ doanh nghiÖp phi cã c¸c néi dung sau:
- Tªn, ®Þa chØ doanh nghiÖp bÞ gii thÓ
- Ngµy tuyªn bè gii thÓ doanh nghiÖp
- Lý do gii thÓ doanh nghiÖp
- Ph¬ng ¸n gii thÓ doanh nghiÖp
2.4: QuyÕt ®Þnh gii thÓ doanh nghiÖp ®îc göi ®Õn c¸c c¬ quan sau:
- Ngêi ®Ò nghÞ gii thÓ doanh nghiÖp
- Doanh nghiÖp bÞ gii thÓ
- Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t
- Bé qu¶n lý ngµnh kinh tÕ kü thuËt
B¶n sao quyÕt ®Þnh gii thÓ doanh nghiÖp ®îc göi cho c¸c c¬ quan:
- C¬ quan qu¶n lý vèn vµ tµi sn Nhµ níc t¹i doanh nghiÖp n¬i doanh
nghiÖp ®ãng trô së chÝnh.
- C¬ quan thuÕ trùc tiÕp qu¶n lý viÖc thu thuÕ doanh nghiÖp.
- Côc Thèng kª tØnh n¬i doanh nghiÖp ®ãng trô së chÝnh.
- Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t n¬i doanh nghiÖp ®¨ng ký kinh doanh.
- UBND tØnh n¬i doanh nghiÖp ®ãng trô së chÝnh nÕu doanh nghiÖp
bÞ gii thÓ do c¸c Bé, ngµnh Trung ¬ng, Tæng c«ng ty Nhµ níc ®Ò nghÞ
thµnh lËp.
3. Héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp:
3.1: Ngêi quyÕt ®Þnh gii thÓ doanh nghiÖp thµnh lËp Héi ®ång gii
thÓ doanh nghiÖp gåm c¸c thµnh viªn sau:
- §¹i diÖn c¬ quan quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp (®èi víi doanh
nghiÖp ®îc thµnh lËp tríc NghÞ ®Þnh 50/CP) hoÆc ®¹i diÖn c¬ quan ®Ò
2
nghÞ thµnh lËp doanh nghiÖp (®èi víi doanh nghiÖp ® îc thµnh lËp theo
NghÞ ®Þnh 50/CP) lµm Chñ tÞch Héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp.
- §¹i diÖn c¬ quan kÕ ho¹ch vµ ®Çu t.
- §¹i diÖn côc qun lý vèn vµ tµi sn Nhµ níc t¹i doanh nghiÖp n¬i doanh
nghiÖp ®ãng trô së chÝnh.
- §¹i diÖn c¬ quan Ng©n hµng Nhµ níc cÊp tØnh n¬i doanh nghiÖp
®ãng trô së chÝnh.
- §¹i diÖn c«ng ®oµn cña doanh nghiÖp bÞ gii thÓ.
- §¹i diÖn doanh nghiÖp bÞ gii thÓ.
3.2: Héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp lËp tæ chuyªn viªn gióp viÖc gåm
c¸n bé tõ c¸c c¬ quan cã ngêi tham gia Héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp. Chñ
tÞch Héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh danh s¸ch tæ chuyªn viªn
gióp viÖc theo sù giíi thiÖu cña c¬ quan cã ngêi tham gia Héi ®ång gii thÓ
doanh nghiÖp.
4. NhiÖm vô cña Héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp:
4.1:- ThÈm ®Þnh hå s¬ ®Ò nghÞ gii thÓ doanh nghiÖp tr×nh ngêi cã
thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc gii thÓ doanh nghiÖp.
4.2:- TiÕp nhËn vµ qun lý sæ s¸ch, tµi liÖu, tµi sn cña doanh nghiÖp
bÞ gii thÓ bµn giao, ®èi chiÕu b¶o ®m khíp ®óng gi÷a sæ s¸ch vµ thùc tÕ.
Trêng hîp gi÷a sæ s¸ch vµ thùc tÕ cã chªnh lÖch phi lËp biªn b¶n x¸c ®Þnh
râ rµng nguyªn nh©n, tr¸ch nhiÖm cña tËp thÓ, c¸ nh©n ®èi víi tõng trêng hîp
cô thÓ.
4.3:- LËp danh s¸ch c¸c chñ nî vµ sè nî cña tõng chñ nî theo chøng tõ
c¸c chñ nî göi ®Õn chia ra nî cã b¶o ®m, nî cã bo ®m mét phÇn vµ nî
kh«ng cã bo ®m.
4.4:- TiÕn hµnh thu håi c¸c tµi sn cña doanh nghiÖp bÞ gii thÓ, gåm
c¸c khon phi thu, tµi sn ®ang cho thuª, cho m ín, göi gi÷ hé, tµi sn quy
®Þnh t¹i ®iÓm 7 Môc III díi ®©y.
4.5:- Hoµn tr c¸c tµi sn mµ doanh nghiÖp bÞ gii thÓ ®i thuª, ®i m în,
nhËn gi÷ hé c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n ngoµi doanh nghiÖp,
nÕu chñ c¸c tµi sn xuÊt tr×nh ®ñ c¨n cø ph¸p lý chøng minh tµi sn ®ã lµ
cña hä.
4.6:- Xö lý tµi sn cña doanh nghiÖp bÞ gii thÓ theo ph¬ng ¸n ®∙ ® îc
duyÖt.
Trêng hîp tµi sn ®em b¸n ®Êu gi¸ phi lËp tæ ®Þnh gi¸ ®Ó ®Þnh gi¸
chuÈn tríc khi b¸n ®Êu gi¸.
4.7:- Thanh to¸n c¸c khon nî phi tr cho c¸c chñ nî b»ng sè tiÒn thu ®-
îc tõ tµi sn doanh nghiÖp bÞ gii thÓ.
4.8:- QuyÕt to¸n qu¸ tr×nh gii thÓ doanh nghiÖp.
3
III. N g uyªn t¾c xö lý c¸c v Ên ® Ò tµi chÝnh khi
gi¶i thÓ doanh nghiÖp
1. Tµi sn cña doanh nghiÖp bÞ gii thÓ: Lµ nh÷ng tµi sn thuéc quyÒn
qu¶n lý vµ sö dông hîp ph¸p cña doanh nghiÖp, gåm: tµi sn cè ®Þnh, tµi sn
lu ®éng, c«ng tr×nh x©y dùng dë dang, c¸c khon vèn gãp liªn doanh, liªn
kÕt, c¸c khon phi thu.
Nh÷ng tµi sn dù tr÷ Nhµ níc ®Ó t¹i doanh nghiÖp, tµi sn ®i thuª, ®i m -
în, nhËn gi÷ hé kh«ng thuéc tµi sn cña doanh nghiÖp bÞ gii thÓ.
2. KÓ tõ ngµy tuyªn bè gii thÓ doanh nghiÖp, mäi khon nî cha ®Õn
h¹n ® îc coi lµ ®Õn h¹n, c¸c khon nî ®îc ngõng tÝnh l∙i.
3. Mäi tµi sn cña doanh nghiÖp bÞ gii thÓ chuyÓn giao cho c¸c ®¬n
vÞ, c¸ nh©n ®Òu ph¶i thanh to¸n theo gi¸ thÞ trêng t¹i thêi ®iÓm chuyÓn
giao.
4. Chñ nî b¶o ®m ® îc nhËn tµi sn bo ®m theo gi¸ do tæ ®Þnh gi¸
x¸c ®Þnh, nÕu chñ nî kh«ng nhËn th× tµi sn cã ® îc ®em b¸n ®Êu gi¸ theo
quy ®Þnh hiÖn hµnh. Sè tiÒn thu ® îc tõ b¸n ®Çu gi¸ tµi sn b¶o ®m ® îc
dïng ®Ó tr cho chñ nî cã b¶o ®m; sè thõa thuéc tµi sn cña doanh nghiÖp
bÞ gii thÓ, sè thiÕu ® îc coi lµ nî kh«ng cã b¶o ®m vµ ® îc xö lý nh c¸c
khon nî kh«ng cã b¶o ®m kh¸c.
5. Ngêi b¶o l∙nh cho doanh nghiÖp vay nî ®∙ tr nî thay cho doanh
nghiÖp th× sè tr nî thay ®ã ® îc coi lµ khon nî kh«ng cã b¶o ®m vµ ® îc
thanh to¸n nh c¸c khon nî kh«ng b¶o ®m kh¸c.
6. Toµn bé sè tiÒn thu ® îc tõ tµi sn cña doanh nghiÖp bÞ gii thÓ ®îc
xö lý theo tr×nh tù sau:
6.1: Thµnh toµn c¸c khon chi phÝ gii thÓ doanh nghiÖp (chi phÝ thu
håi tµi sn, nhîng, b¸n tµi sn, phô cÊp cho thµnh viªn Héi ®ång gii thÓ
doanh nghiÖp, chuyªn viªn gióp viÖc Héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp).
6.2: Thanh to¸n c¸c khon nî l¬ng, nî BHXH, trî cÊp th«i viÖc vµ c¸c
quyÒn lîi kh¸c theo chÕ ®é cho ngêi lao ®éng t¹i doanh nghiÖp bÞ gii thÓ
theo hîp ®ång hoÆc tho íc lao ®éng tËp thÓ.
6.3: Thanh to¸n c¸c khon nî thuÕ.
6.4: Sè tiÒn cßn l¹i sau khi trõ c¸c khon 6.1, 6.2, 6.3 ® îc thanh to¸n cho
c¸c chñ nî kh«ng cã b¶o ®m. NÕu sè tiÒn cßn l¹i ®ñ thanh to¸n cho c¸c chñ
nî th× c¸c chñ nî ®îc nhËn ®ñ sè nî cña m×nh. NÕu kh«ng ®ñ th× c¸c khon
nî kh«ng cã b¶o ®m chØ ®îc thanh to¸n theo tû lÖ gi÷a tæng sè tiÒn cßn l¹i
víi tæng sè nî kh«ng cã b¶o ®m cña doanh nghiÖp.
VÝ dô:
- Sè tiÒn thu ®îc tõ tµi sn cña doanh nghiÖp bÞ gii thÓ: 1.600 tr
4
- Chi phÝ gii thÓ doanh nghiÖp: 100 tr
- C¸c khon nî l¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn: 400 tr
- C¸c khon nî thuÕ: 300 tr
- C¸c khon nî kh«ng cã b¶o ®m: 1000 tr
- Sè tiÒn cßn l¹i ®Ó thanh to¸n cho c¸c khon nî kh«ng cã b¶o ®m lµ:
1600 - (100 + 400 + 300) = 800tr
- Tû lÖ gi÷a sè tiÒn cßn l¹i vµ sè nî kh«ng bo ®m lµ:
800: 1000 x 100 = 80%
Chñ nî A cã sè nî kh«ng cã b¶o ®m 100tr th× sÏ ®îc thanh to¸n lµ:
100tr x 80% = 80 tr
6.5: Sè tiÒn cßn l¹i sau khi trõ c¸c khon 6.1, 6.2, 6.3, 6.4 thuéc ng©n
s¸ch Nhµ níc, Héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp phi nép toµn bé sè tiÒn nµy
vµo ng©n s¸ch Nhµ níc.
7. Trong thêi gian 06 th¸ng tríc ngµy tuyªn bè gii thÓ doanh nghiÖp, c¸c
hµnh vi sau ®©y cña doanh nghiÖp bÞ coi lµ kh«ng cã hiÖu lùc:
- Ph©n t¸n tµi sn cña doanh nghiÖp díi mäi h×nh thøc;
- Thanh to¸n c¸c khon nî cha ®Õn h¹n;
- Tõ bá quyÒn ®ßi c¸c khon nî phi thu;
- ChuyÓn c¸c khon nî kh«ng cã b¶o ®m thµnh nî cã bo ®m;
- B¸n tµi sn thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc.
Héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp cã quyÒn thu håi c¸c tµi sn trªn vµ
tÝnh vµo trong tµi sn cña doanh nghiÖp bÞ gii thÓ.
Khi thu håi c¸c tµi sn trªn héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp xuÊt tr×nh
quyÕt ®Þnh cña Chñ tÞch héi ®ång gii thÓ doanh nghiÖp vµ gii thÝch râ lý
do thu håi tµi sn cho ® ¬ng sù biÕt. Mäi tranh chÊp vÒ thu håi l¹i tµi sn cña
doanh nghiÖp bÞ gii thÓ do toµ ¸n gii quyÕt.
IV. Tr×nh tù gi¶i thÓ doanh nghiÖp:
1. Khi cã quyÕt ®Þnh gii thÓ, doanh nghiÖp bÞ gii thÓ phi ®¨ng b¸o
hµng ngµy cña Trung ¬ng vµ b¸o ®Þa ph¬ng trong 03 sè liªn tiÕp. Néi dung
®¨ng b¸o lµ:
- Tªn, dÞa chØ cña doanh nghiÖp bÞ gii thÓ;
- Sè, ngµy, th¸ng, n¨m vµ cÊp ký quyÕt ®Þnh gii thÓ;
- Ngµy doanh nghiÖp chÊm døt ho¹t ®éng (ngµy tuyªn bè gii thÓ)
- Yªu cÇu chñ nî ®Õn ®èi chiÕu c«ng nî.
2. KÓ tõ ngµy tuyªn bè gii thÓ, doanh nghiÖp bÞ gii thÓ phi:
5