TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 543 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
203
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CHUẨN BỊ BỆNH NHI
TRƯỚC PHẪU THUẬT CÓ KẾ HOẠCH TẠI KHOA NGOẠI NHI -
BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN
Hùng Thị Thu Hòa1, Đào Trọng Quân2,
Hoàng Thị Thùy Linh3, Ngô Thị Thanh Thủy4
TÓM TẮT24
Mục tiêu: Mô tả thực trạng chuẩn bị bệnh
nhi trước phẫu thuật có kế hoạch tại khoa Ngoại
nhi - Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên năm
2022.
Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu
mô tả tiến cứu tiến hành trên 158 bệnh nhi được
phẫu thuật có kế hoạch từ 3/2022 đến 8/2022
Kết quả: Có 67,1% bệnh nhi chưa được
đánh dấu vị trí phẫu thuật, 65,8% người bệnh
chưa được băng vng da mổ trước phẫu thuật, có
3,2% bệnh nhi chưa có đủ phiếu khám mê trước
mổ, 100% bệnh nhi được thụt tháo phân, thay
quần áo, tắm gội, đeo vng tay, được vận chuyển
bằng phương tiện vận chuyển và được bàn giao
với phòng mổ, 100% bệnh nhi được đo chiều cao
cân nặng, được tắm gội, được làm đầy đủ xét
nghiệm, đủ phiếu khám và có đủ phiếu cam kết,
duyệt mổ trước phẫu thuật.
1Khoa Ngoi Nhi - Bệnh viện Trung ương Thi
Nguyên
2Trưng Đi hc Y Dược thái Nguyên
3Phòng Điều dưỡng - Bệnh viện Trung ương Thi
Nguyên
4Khoa Hô hấp - Bệnh viện Trung ương Thi
Nguyên
Chịu trách nhiệm chính: Hùng Thị Thu Hòa
SĐT: 0817728383
Email: hungthuhoa1234@gmail.com
Ngày nhận bài: 11/6/2024
Ngày phản biện khoa học: 21/6/2024
Ngày duyệt bài: 02/8/2024
Kết luận: Hầu hết công tác chuẩn bị bệnh
nhi trước mổ tại Khoa Ngoại nhi được thực hiện
khá tốt, tuy nhiên công tác đánh dấu vị trí phẫu
thuật và khám mê trước mổ chưa được tiến hành
kỹ lưỡng.
Từ khóa: Chuẩn bị bệnh nhân trước mổ,
khám mê, đánh dấu vị trí phẫu thuật.
SUMMARY
CURRENT STATUS OF
PREPARATION OF PEDIATRIC
PATIENTS BEFORE PLANNED
SURGERY AT THE PEDIATRIC
SURGICAL DEPARTMENT - THAI
NGUYEN NATIONAL HOSPITAL
Objective: Describe the current situation of
preparing pediatric patients before planned
surgery at the Department of Pediatric Surgery -
Thai Nguyen National Hospital in 2022.
Subjects and methods: Prospective
descriptive study was conducted on 158 pediatric
patients undergoing planned surgery from March
2022 to August 2022.
Results: 67.1% of pediatric patients did not
have the surgical site marked, 65.8% of patients
did not have the surgical skin bandaged before
surgery, and 3.2% of pediatric patients did not
have enough pre-operative anesthesia
examination sheets, 100% of pediatric patients
received enemas, changed clothes, bathed, wore
bracelets, were transported by means of transport
and were handed over to the operating room,
100% of pediatric patients had their height and
HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG QUỐC TẾ LẦN THỨ IV - BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN
204
weight measured, and were bathed, have all the
tests done, have all the examination forms and
have all the commitment forms and pre-operative
approval.
Conclusion: Most of the pre-operative
preparation of pediatric patients at the Pediatric
Surgery Department is done quite well, however
the work of marking the surgical site and pre-
operative anesthesia examination has not been
carried out carefully.
Keywords: Preoperative patient preparation,
anesthesia examination, marking the surgical
site.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Với lịch sử hình thành và phát triển lâu
đời qua nhiều thời kỳ, ngày nay ngoại khoa
đã và đang khẳng định vai trò của mình trong
nền y học thế giới. Nếu phẫu thuật là một sự
can thiệp trực tiếp vào hệ thống giải phẫu
sinh lý của bệnh nhân thì công tác của người
điều dưỡng là chuẩn bị tiền đề về thể chất và
tinh thần cho người bệnh để tiếp nhận sự can
thiệp đó một cách thuận lợi và thành công
hơn.
Phẫu thuật là một sang chấn có ảnh
hưởng lớn đến thể chất và tinh thần của
người bệnh đặc biệt là bệnh nhi. Vì vậy phải
chăm sóc trước mổ cho người bệnh một cách
chu đáo về thể chất, tinh thần. Phẫu thuật
cũng có thể gây biến chứng cho người bệnh,
do đó phải biết cách chăm sóc, ngăn ngừa và
phát hiện sớm các biến chứng có thể xảy ra.
Vì vậy không thể thiếu vai trò của công việc
chuẩn bị bệnh nhân trước mổ. Công việc này
được thể hiện bởi một ê-kíp: điều dưỡng, bác
sĩ điều trị, phẫu thuật viên, bác sĩ gây
mê…Trong đó vai tr của người điều dưỡng
rất quan trọng trong việc chuẩn bị bệnh nhi
trước mổ. Điều dưỡng cần nắm những thông
tin cơ bản về người bệnh như bệnh tật và các
rối loạn kèm theo; hiểu và biết phản ứng của
người bệnh trước mổ; biết cách đánh giá
những xét nghiệm tiền phẫu và biết lượng giá
những thay đổi của cơ thể, nguy cơ, biến
chứng liên quan đến phẫu thuật.
Tại Việt Nam, theo kết quả nghiên cứu
năm 2015 của Dương Quốc Nhật khảo sát
thực trạng công tác chuẩn bị người bệnh
trước phẫu thuật tim hở ở người trưởng
thành, tại đơn vị phẫu thuật tim mạch - viện
Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai
cho thấy 100% người bệnh đều được đảm
bảo công tác về chăm sóc: thụt tháo, vệ sinh,
thay quần áo, động viên tinh nhần, hướng
dẫn chế độ ăn. 98,9% người bệnh được đeo
vng tay ghi thông tin người bệnh và 100%
đều được đưa đến phòng phẫu thuật [4],
chuẩn bị người bệnh trước phẫu thuật tốt sẽ
làm giảm đi các tai biến trong và sau phẫu
thuật, giúp người bệnh có tâm lí tốt yên tâm
tin tưởng hơn khi phẫu thuật giảm các thắc
mắc khiếu kiện liên quan đến thiếu hiểu biết
của người nhà về tình trạng bệnh người thân
của họ. xuất phát từ những lý do trên chúng
tôi tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu:
Mô tả thực trạng chuẩn bị bệnh nhi trưc
phẫu thut có kế hoạch tại khoa Ngoại nhi
- Bệnh viện Trung ương Thi Nguyên năm
2022.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
- Bệnh nhi mổ có kế hoạch tại khoa
Ngoại nhi - Bệnh Viện trung ương Thái
Nguyên.
* Tiêu chuẩn lựa chọn: Bệnh nhi phẫu
thuật có kế hoạch tại khoa Ngoại Nhi.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 543 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
205
* Tiêu chuẩn loại trừ: Bệnh nhi phẫu
thuật cấp cứu, người đại diện cho bệnh nhi
không đồng ý tham gia nghiên cứu.
2.2. Thi gian và địa điểm nghiên cứu
- Thời gian: nghiên cứu được thực hiện
từ tháng 3 năm 2022 đến tháng 8 năm 2022
- Địa điểm: khoa Ngoại Nhi- Bệnh viện
Trung ương Thái Nguyên
2.3. Phương pháp nghiên cứu
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu
Mô tả cắt ngang
2.3.2. Cỡ mẫu và phương php chọn
mẫu
- Cỡ mẫu: chọn toàn bộ bệnh nhi mổ có
kế hoạch tại khoa Ngoại Nhi. Trong nghiên
cứu chọn được 158 bệnh nhi tham gia nghiên
cứu
- Phương pháp chọn mẫu: chọn mẫu
thuận tiện
2.4. Biến số nghiên cứu
Bệnh nhi là trẻ em dưới 15 tuổi
- Tuổi: là số tuổi dương lịch được tính
bằng năm 2022 trừ đi năm sinh trong nghiên
cứu chia làm 3 nhóm
+Nhóm 1 từ 0 đến 5 tuổi
+Nhóm 2 từ 6 đến 10 tuổi
+ Nhóm 3 từ 11 đến 15 tuổi
- Giới tính: Giới nam hoặc nữ
- Dân tộc: kinh/khác
- Trẻ em tính theo chiều cao/ cân nặng
- Tuân thủ quy trình chuẩn bị trước phẫu
thuật: sự thực hiện chuẩn bị trước phẫu thuật
cho người bệnh của điều dưỡng
Bộ công cụ và tiêu chí đánh giá
Bộ công cụ được nhóm nghiên cứu tự
xây dựng gồm 2 phần
Phần 1: Thông tin chung về đối tượng
nghiên cứu: Họ tên, tuổi, giới, dân tộc, chỉ số
chiều cao cân nặng của trẻ
Phần 2: Bảng kiểm quy trình chuẩn bị
trước phẫu thuật gồm 2: gồm phần chuẩn bị
bệnh nhi trước ngày phẫu thuật (gồm 15 nội
dung). Phần chuẩn bị bệnh nhi ngày phẫu
thuật gồm 9 nội dung. Mỗi được thực hiện
được tính 1 điểm, không thực hiện tính 0
điểm. Tổng điểm cao nhất là 24 điểm, thấp
nhất là 0 điểm.
Đánh giá chung về quy trình chuẩn bị
bệnh nhi trước phẫu thuật được chia làm 2
mức độ: Đầy đủ là khi chuẩn bị đạt tất cả các
bước trong quy trình (24 điểm) và không đầy
đủ là khi thực hiện thiếu ít nhất 1 bước theo
quy trình (< 24 điểm)
2.5. Phương pháp thu thập số liệu
- Số liệu được thu thập qua các bước sau:
+ Sử dụng thông tin trên hồ sơ bệnh án
+ Quan sát và chấm theo bảng kiểm thực
hiện chuẩn bị người bệnh trước phẫu thuật.
Mỗi điều dưỡng được quan sát ngẫu nhiên 2
lần thực hiện quy trình chuẩn bị người bệnh
trước phẫu thuật có kế hoạch và họ không
được thông báo trước
2.6. Phương pháp xử lý số liệu
Dữ liệu sau khi được thu thập được mã
hóa, nhập và phân tích bằng phần mềm thống
kê SPSS 23.0, với mức ý nghĩa thống kê là
<0,05.
2.7. Đạo đức trong nghiên cứu
Nghiên cứu được tiến hành sau khi được
sự đồng ý của Hội đồng đạo đức của Bệnh
viện Trung ương Thái Nguyên. Đối tượng
nghiên cứu hoàn toàn tự nguyện tham gia
vào nghiên cứu. Thông tin của đối tượng
nghiên cứu được giữ bí mật và chỉ phục vụ
mục đích nghiên cứu.
HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG QUỐC TẾ LẦN THỨ IV - BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN
206
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu
Biểu đồ 3.1. Đặc điểm gii tính của bệnh nhi
Nhn xét: Trong số 158 bệnh nhi tham gia nghiên cứu, có 76,6% là trẻ nam và 23,4% là
trẻ nữ
Biểu đồ 3.2. Đặc điểm độ tuổi của bệnh nhi
Nhn xét: Có 56,3% bệnh nhi ở độ tuổi dưới 5 tuổi. Có 29,1% bệnh nhi ở độ tuổi 29,1%
và 14,6% bệnh nhi ở độ tuổi từ 11 đến 15 tuổi.
Bảng 3.1. Đặc điểm dân tộc và thời gian chờ mổ
Đặc điểm
Số lượng
T lệ %
Dân tộc
Kinh
109
69,0
Khác
49
31,0
Thời gian chờ mổ
1 ngày
66
41,8
2-3 ngày
62
39,2
Trên 3 ngày
30
19,0
Nhn xét: Chủ yếu bệnh nhi là dân tộc kinh, chiếm 69,0%. Có 41,8% bệnh nhi được mổ
ngay trong ngày đầu tiên, có 39,2% người bệnh phải chờ mổ từ 2-3 ngày và 19,0% người
bệnh phải chờ mổ trên 3 ngày.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 543 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
207
3.2. Kết quả khảo sát việc chuẩn bị bệnh nhi trưc phẫu thuật
Bảng 3.2. Công tc tư vn, giải thích và động viên người bệnh của bc sĩ, điều dưỡng
STT
Nội dung
Có thực hiện
Không thực hiện
%
SL
%
1
Người bệnh được NVYT động viên
100
0
0
2
Người nhà được nghe bác sỹ tư vấn tình trạng bệnh,
phương pháp mổ, nguy cơ biến chứng
100
0
0
3
Người nhà được Đ D hướng dẫn chế độ ăn uống vệ sinh,
PHCN phòng ngừa biến chứng trong và sau phẫu thuật
100
0
0
4
Người nhà được Đ D thông báo các ảnh hưởng sau phẫu
thuật như đau, có dẫn lưu
100
0
0
5
Người nhà được Đ D hướng dẫn phối hợp cùng nhân
viên y tế
100
0
0
6
Người nhà được Đ D hướng dẫn tắm gội vệ sinh trước
ngày mổ
100
0
0
7
Người nhà được Đ D hướng dẫn nhịn ăn uống trước
phẫu thuật 6h
100
0
0
8
Người nhà được Đ D hướng dẫn cắt lông móng, tóc
trước phẫu thuật
100
0
0
Nhn xét: Tất cả các bệnh nhân được bác sỹ và điều dưỡng tư vấn, giải thích và động
viên đầy đủ ở ngày trước mổ.
Bảng 3.3. Kết quả chuẩn bị bệnh nhi và các thủ tục hành chính cần thiết trưc mổ
STT
Nội dung
Có thực hiện
Không thực hiện
SL
%
SL
%
1
Người bệnh được điều dưỡng đo chiều cao cân nặng
158
100
0
0
2
Người bệnh đã tắm, gội trước ngày mổ theo quy định
158
100
0
0
3
Bệnh nhi có đầy đủ các kết quả cận lâm sàng (Công thức
máu, sinh hóa máu, đông máu, nhóm máu, vi sinh, X-
quang, điện tim...) theo chỉ định của bác sĩ
158
100
0
0
4
Bệnh nhi có đủ kết quả khám chuyên khoa
158
100
0
0
5
Bệnh nhi có đủ phiếu chuẩn bị bệnh nhi trước mổ của
điều dưỡng
158
100
0
0
6
Bệnh nhi có đủ phiếu cam kết, duyệt mổ...
158
100
0
0
7
Bệnh nhi có đủ phiếu khám mê trước mổ
153
96,8
5
3,2
Nhn xét: Có 3,2% bệnh nhi chưa có đủ phiếu khám mê trước mổ. Tất cả bệnh nhi được
đo chiều cao cân nặng, được tắm gội, được làm đầy đủ xét nghiệm