Thuốc chữa ung thư từ cây dừa cạn
Cây dừa cạn là một loại cây có hoa đẹp thường mọc rất nhiều ở các thửa ruộng đất
pha cát và được trồng làm cảnh. Loại cây này có những đặc tính sinh học quý báu,
dùng để chế ra một số thuốc chữa ung thư, căn bệnh đáng sợ của thời đại công
nghiệp.
Cây rau dừa,có tên gọi phổ biến là cây dừa cạn. Nhưng nó còn có một số tên khác
tuỳ theo từng địa phương như cây hoa trường xuân, cây tứ thời hoa do nó ra hoa
hầu như quanh năm. Cũng có nơi còn gọi dừa cạn là cây sừng dê (dương giác), cây
bông dừa , cây nhật tân, cây hoa hải đăng…Tên khoa học của nó là Vincarosealin
hay Catharanthus Roseus (L.) G.Don thuộc họ trúc đào (Apocynaceae) . Cây dừa
cạn có nguồn gốc xuất xứ ở đảo Madagascar thuộc châu Phi nhưng được trồng ở
nước ta rất nhiều để làm cảnh và làm thuốc. Khi đi tham quan tượng đài Bác Hồ ở
thành phố Vinh ( Nghệ An), tôi thấy người ta trồng cả một vườn cây dừa cạn nở
hoa đỏ rất đẹp làm nền cho quảng trường Hồ Chí Minh rực rỡ và sinh động hẳn
lên.
Trong nhân dân, từ lâu đã biết dùng cây dừa cạn làm thuốc. Hồi nhỏ tôi đã thấy
nhà bác hàng xóm có cháu nhỏ bị bỏng nước sôi, trước nhà có mấy khóm dừa cạn
trồng làm cảnh, bác hái lá dừa cạn tươi giã nát trộn với chút bột gạo đắp lên vết
bỏng. Cháu bé đỡ kêu khóc vì hết bỏng rát, mấy ngày sau đã khô vết thương. Ông
chú họ tôi bị bệnh tiểu đường thì thường xuyên uống nước sắc của thân lá cây dừa
cạn phơi khô, sao vàng, kiểm tra đường huyết cũng đỡ tăng nhiều.
Trong dân gian còn có nhiều bài thuốc dùng cây dừa cạn chữa viêm đại tràng, chữa
tăng huyết áp bằng cách sắc nước uống. Các nhà khoa học cũng đã nghiên cứu,
phân tích những chất có trong cây dừa cạn và thấy rằng sở dĩ nó có những tác dụng
chữa bệnh như dân gian lưu truyền là do một số chất hoá học có nhiều trong thân,
rễ và lá như acid pyrocatechic, acid ursolic và đặc biệt là các alkaloid có nhân
indol.
Năm 1958, Noble và cộng sự đã chiết được một alkaloid từ lá dừa cạn là
Vincaleucoblastine ( còn gọi là Vinblastin). Sau đó 4 năm, Svoboda và cộng sự
cũng tìm thêm một alkaloid nữa là Vincaleucocristin (còn gọi là vincristin). Hàm
lượng các alkaloid này trong dừa cạn rất nhỏ (khoảng 1 phần vạn trong lá dừa cạn
khô đối với Vinblastin còn đối với Vincristin thì ít hơn 10 lần nữa ). Người ta
thường dùng hai alkaloid này làm thuốc chữa ung thư dưới dạng muối sulfat. Quá
trình điều chế hai alkaloid này từ cây dừa cạn qua khá nhiều công đoạn với giá
thành cao nên thuốc khá đắt. Hiện nay người ta đã tìm cách sinh tổng hợp hoặc
bán tổng hợp hai loại alkaloid trên để giảm giá thành của thuốc.
Nhân dân ta đã có bài thuốc chữa bạch cầu cấp ( bệnh máu trắng) bằng cách sắc
uống thân và lá cây dừa cạn ( khoảng 15 gam thân lá khô/ngày). Trên thị trường,
thuốc Vinblastin ( còn có tên Velban) là thành phẩm độc bảng A thường đóng ống
5-10 mg chế phẩm đông khô kèm theo 1 ống dung môi. Vinblastin có tác dụng ức
chế sự sinh sản của các tế bào ung thư, ít ảnh hưởng đến hồng cầu và tiểu cầu.
Vincristin ( Oncvin) có tác dụng tương tự như Viblastin nhưng mạnh hơn nên dùng
với liều thấp hơn. Cả hai loại thuốc này đều được dùng để tiêm mạch máu nên phải
rất thận trọng khi tính liều để tiêm thuốc. Trong quá trình dùng thuốc phải theo dõi
số lượng bạch cầu. Nếu số lượng bạch cầu giảm xuống dưới 2000 thì phải giảm
liều thuốc xuống một nửa. Hai loại thuốc này hiện nay vẫn được coi là thuốc tốt
nhất để điều trị ung thư máu. Thuốc được bảo quản trong lọ kín, tránh ánh sáng và
ở nhiệt độ thấp (trong tủ lạnh).
Cây dừa cạn thật là đáng quý, vừa là cây cảnh đẹp, vừa là cây thuốc hay. Các bệnh
nhân nghèo cần sử dụng những tên thuốc tây kể trên, nếu dùng nước sắc của cây
dừa cạn phơI khô thường xuyên cũng đỡ tiền nhiều lắm./.