Bài giảng: Tiêu chuẩn môi trường

Kinh teá Moâi tröôøng

Baøi giaûng 7

Tieâu chuaån moâi tröôøng (Các chính sách meänh leänh – kieåm soaùt)

Ñeà cöông ñeà nghò:

A. Tieâu chuaån moâi tröôøng

laø gì?

B. Phaân loaïi tieâu chuaån moâi

tröôøng

C. Kinh teá hoïc veà tieâu chuaån D. Taùc ñoäng khuyeán khích

cuûa tieâu chuaån

E. Kinh teá hoïc veà söï cöôõng

cheá

F. Ñaùnh giaù öu nhöôïc ñieåm

A. Tieâu chuaån moâi tröôøng

• Phöông phaùp CAC ñoái vôùi chính saùch coâng laø phöông phaùp trong ñoù, ñeå coù haønh vi mong muoán xaõ hoäi, caùc nhaø chöùc traùch chæ vieäc quy ñònh haønh vi theo luaät, vaø söû duïng boä maùy thöïc thi nhö toøa aùn, coâng an, hình phaït, … ñeå buoäc moïi ngöôøi tuaân theo

laø gì?

A. Tieâu chuaån moâi tröôøng

• Phaân bieät khaùi nieäm:

• Tieâu chuaån: Xaùc ñònh caùc muïc tieâu chaát löôïng moâi tröôøng

• Phöông phaùp CAC laø caùch ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu (khaùc vôùi phöông phaùp thò tröôøng?)

laø gì?

A. Tieâu chuaån moâi tröôøng

• Ñoái vôùi chính saùch moâi tröôøng, phöông phaùp CAC döïa vaøo nhieàu loaïi tieâu chuaån khaùc nhau nhaèm caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng • Hai vaán ñeà chính cuûa CAC laø:

• Xaùc laäp caùc tieâu chuaån moâi

tröôøng (Command)

• Thöïc thi baèng caùc quy ñònh (Control) = Kieåm soaùt vaø baét buoäc tuaân thuû tieâu chuaån quy ñònh

=> Ñoäng cô kieåm soaùt oâ nhieãm mang hình thöùc phaït neáu ngöôøi gaây oâ nhieãm khoâng tuaân thuû meänh

leänh

laø gì?

B. Phaân loaïi tieâu chuaån

• Ñoái vôùi vaán ñeà moâi tröôøng coù 3 loaïi tieâu chuaån chính: • Tieâu chuaån moâi tröôøng (Ambient quanh

xung Standards)

thaûi

• Tieâu chuaån phaùt (Emission Standards)

• Tieâu chuaån coâng ngheä

(Technology Standards)

moâi tröôøng

B. Phaân loaïi tieâu chuaån

• Tieâu chuaån moâi tröôøng xung

quanh: • Ñeà caäp ñeán caùc khía caïnh ñònh tính cuûa moâi tröôøng xung quanh

• Laø möùc khoâng ñöôïc pheùp vöôït quaù (never-exceed) ñoái vôùi moät chaát gaây oâ nhieãm trong moâi tröôøng xung quanh • Thöôøng ñöôïc theå hieän theo caùc möùc noàng ñoä bình quaân

treân moät khoaûng thôøi gian

moâi tröôøng

B. Phaân loaïi tieâu chuaån

• Tieâu chuaån phaùt thaûi:

• Thöôøng ñöôïc theå hieän theo löôïng vaät chaát treân moät ñôn vò thôøi gian, ví duï gram/phuùt, taán/tuaàn • Xaùc ñònh tieâu chuaån phaùt thaûi ôû moät möùc naøo ñoù khoâng nhaát thieát phaûi thoûa maõn caùc löôïng moâi tieâu chuaån chaát

tröôøng xung quanh

moâi tröôøng • Laø caùc möùc khoâng ñöôïc pheùp vöôït quaù aùp duïng tröïc tieáp cho caùc löôïng phaùt thaûi töø caùc nguoàn gaây oâ nhieãm

B. Phaân loaïi tieâu chuaån moâi tröôøng • Tieâu chuaån phaùt thaûi: • Moät soá daïng tieâu chuaån phaùt thaûi: • Toác ñoä phaùt thaûi (ví duï kg/giôø) • Haøm löôïng phaùt thaûi (phaàn trieäu nhu caàu oxy sinh hoïc, hay BOD trong nöôùc) • Toång löôïng chaát thaûi (toác ñoä phaùt

thaûi* noàng ñoä *thôøi gian)

• Löôïng chaát thaûi/ñôn vò saûn löôïng (SO2/kWh) • Löôïng chaát thaûi/ñôn vò nhaäp löôïng (Sulphur/taán

than)

• Phaàn traêm chaát gaây oâ nhieãm ñöôïc loaïi boû (ví duï 60% löôïng chaát thaûi ñöôïc loaïi boû tröôùc khi thaûi ra)

moâi tröôøng

B. Phaân loaïi tieâu chuaån • Tieâu chuaån coâng ngheä: • Nhöõng quy ñònh

coâng thuaät, hoaëc ngheä, kyõ hoaït ñoäng maø chuû theå coù tieàm naêng gaây oâ nhieãm buoäc phaûi aùp duïng

• Caùc ñoà ñieän phaûi ñöôïc trang bò thieát bò loïc khí SO2

• Tieâu chuaån

thieát keá,

hoaëc kyõ thuaät

B. Phaân loaïi tieâu chuaån

• Tieâu chuaån coâng ngheä:

• Tieâu chuaån saûn phaåm, tieâu

chuaån nhaäp löôïng

• TBS thöôøng quy ñònh chuû theå gaây oâ nhieãm söû duïng coâng ngheä toát nhaát hieän coù (BAT), coâng ngheä toát nhaát coù theå aùp duïng (BPT), hoaëc coâng ngheä toát nhaát saün coù khaû thi veà maët kinh teá

(BATEA)

moâi tröôøng

B. Phaân loaïi tieâu chuaån

• Khaùc bieät cô baûn giöõa tieâu chuaån hoaït ñoäng & tieâu chuaån coâng ngheä: • Tieâu chuaån hoaït ñoäng, nhö tieâu chuaån phaùt thaûi, quy ñònh moät soá raøng buoäc veà tieâu chí hoaït ñoäng vaø cho pheùp ngöôøi ta choïn löïa caùch thöùc toát nhaát ñeå ñaït ñöôïc

• Tieâu chuaån coâng ngheä aùp ñaït kyõ thuaät ñöôïc söû duïng, nhö

thieát bò maùy moùc hoaëc quy trình

hoaït ñoäng maø chuû theå gaây oâ

nhieãm söû duïng

moâi tröôøng

C. Kinh teá hoïc veà tieâu

• Xaùc laäp möùc tieâu chuaån treân

chuaån

thöïc teá: • Theo lyù thuyeát, tieâu chuaån hieäu quaû xaõ hoäi seõ laøm caân baèng chi phí giaûm oâ nhieãm bieân vaø chi phí thieät haïi bieân

• Vaán ñeà cô baûn nhaát khi xaùc laäp tieâu chuaån laø cô quan chöùc naêng chæ döïa treân chi phí thieät haïi hay caû

chi phí thieät haïi vaø chí phí

kieåm soaùt oâ nhieãm?

C. Kinh teá hoïc veà tieâu

• Xaùc laäp möùc tieâu chuaån treân

chuaån

thöïc teá: • Neáu khoâng coù ñaày ñuû thoâng tin veà chi phí thieät haïi vaø chi phí kieåm soaùt oâ nhieãm, cô quan chöùc naêng coù theå xaùc laäp tieâu chuaån phaùt thaûi ban ñaàu treân cô sôû thoâng tin saün coù toát nhaát veà caùc chi phí naøy taïi thôøi ñieåm ra quyeát ñònh treân cô sôû thöû – sai, vaø quan saùt phaûn öùng cuûa caùc beân coù lieân quan, thì cô quan quaûn lyù coù

theå xaùc laäp tieâu chuaån gaàn

vôùi möùc oâ nhieãm toái öu

C. Kinh teá hoïc veà tieâu

chuaån

$

MAC

MDC

175

300

100 e* (150)

Emissions (tons/year)

et zero-risk level

C. Kinh teá hoïc veà tieâu

• Tieâu

nhaát

ñoàng

chuaån

(Uniform

thò vaø noâng thoân

• er > eu • Tieâu chuaån ñoàng nhaát khoâng theå ñoàng thôøi hieäu quaû ôû caû hai vuøng

• Coù neân thieát laäp hai tieâu chuaån (individual standards)

rieâng bieät khaùc nhau khoâng?

=> Coù söï ñaùnh ñoåi

chuaån Standard): • MDCr = MDC ôû vuøng noâng thoân • MDCu = MDC ôû vuøng thaønh thò • Giaû söû MAC gioáng nhau ôû thaønh

C. Kinh teá hoïc veà tieâu

MAC

MD u

MD r

Emissions (tons/year)

chuaån

C. Kinh teá hoïc veà tieâu

• Tieâu chuaån ñoàng nhaát

laäp

thieát

tieâu Taïi sao chuaån ñoàng nhaát? Coù hai lyù do: • Chi phí cao neáu thieát laäp vaø thöïc thi nhieàu tieâu chuaån khaùc nhau cho caùc tröôøng hôïp khaùc nhau

• Tieâu chuaån ñoàng nhaát

seõ deã quaûn lyù hôn

chuaån

C. Kinh teá hoïc veà tieâu

• Tieâu chuaån vaø nguyeân taéc caân baèng

kieåm soaùt khaùc nhau

• Giaû söû tieâu chuaån xaùc laäp sao cho 2 coâng ty ñöôïc pheùp phaùt thaûi toång coäng laø 200 ñôn vò (e1 + e2 = 200)

• Tieâu chuaån ñoàng nhaát: Moãi coâng ty ñöôïc pheùp phaùt thaûi 100 ñôn vò

chuaån bieân Chính saùch kieåm soaùt oâ nhieãm döïa vaøo tieâu chuaån ñoàng nhaát seõ KHOÂNG coù hieäu quaû – chi phí • Xeùt 2 coâng ty söû duïng coâng ngheä

$

MAC2

MA C1

N

L

K

M

Löôïng thaûi: Firm 1

100

200

0

75 Löôïng thaûi: Firm 2

0

100

200

125

C. Kinh teá hoïc veà tieâu • Tieâu chuaån vaø nguyeân taéc caân baèng

• Tieâu chuaån ñoàng nhaát naøy seõ KHOÂNG ñaït hieäu quaû – chi phí. Giaû söû cô quan chöùc naêng yeâu caàu coâng ty 1 xöû lyù 125 ñôn vò, vaø coâng ty 2 xöû lyù 75 ñôn vò, thì toång chi phí

kieåm soaùt oâ nhieãm laø K + L + M.

Vaäy seõ hieäu quaû hôn (giaûm ñöôïc N)

chuaån bieân • Toång chi phí kieåm soaùt oâ nhieãm trong tröôøng hôïp naøy laø K + L + M + N. Trong ñoù: • Coâng ty 1: M • Coâng ty 2: K + L + N => MAC2 > MAC1

C. Kinh teá hoïc veà tieâu

• Tieâu chuaån vaø nguyeân taéc caân baèng

chuaån

bieân • Ñieàu kieän xaùc

laäp

tieâu chuaån hieäu quaû laø döïa vaøo nguyeân taéc caân baèng bieân teá: MAC1 = MAC2

• Keát luaän, toång chi phí kieåm soaùt oâ nhieãm seõ nhoû nhaát khi chi phí giaûm oâ nhieãm bieân baèng nhau cho taát caû

caùc nguoàn phaùt thaûi

C. Kinh teá hoïc veà tieâu • Tieâu chuaån vaø nguyeân taéc caân

MACH = 600 – 5EH MACL = 240 – 2EL

• Tính toång chi phí giaûm oâ tieâu

nhieãm khi aùp duïng chuaån ñoàng boä 60 kg/thaùng? • Tính toång chi phí giaûm oâ nhieãm khi tieâu chuaån thoûa ñieàu kieän caân baèng bieân?

• So saùnh?

chuaån baèng bieân • Xem ví duï minh hoïa Hình 11.4

D. Taùc duïng khuyeán

• Xem ví duï Hình 11.5 MAC1 = 200 – 5E MAC2 = 160 – 4E MDC = 5E • E1 = 20 taán/naêm, vôùi MAC1 thì Chi phí thöïc thi: a+b = 1 trieäu $/naêm

• R&D => MAC1 -> MAC2 thi:

thöïc

b =

phí Chi $800.000/naêm $200.000/naêm = giaûm chi phí

khích?

E. Kinh teá hoïc veà söï

MAC

Emissions

cöôõng cheá C 1C

F. Ñaùnh giaù öu nhöôïc ñieåm • Öu ñieåm:

• Ñôn giaûn vaø tröïc tieáp • Caùc muïc tieâu cuï theå roõ

raøng

• Laøm cho ngöôøi ta caûm nhieãm moâi

oâ nhaän tröôøng ngay töùc thì

• Nhaát quaùn vôùi nhaän thöùc ñaïo ñöùc cho raèng oâ nhieãm laø nguy hieåm, laø

baát hôïp phaùp

F. Ñaùnh giaù öu nhöôïc ñieåm • Öu ñieåm (tt) • Phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng cuûa

heä thoáng luaät phaùp

• Raát hieäu quaû ñoái vôùi caùc loaïi oâ nhieãm coù tính nguy haïi cao thaûi coâng nhö DDT, chaát nghieäp ñoäc haïi (ñaït hieäu quaû – chi phí nhaát)

• Linh hoaït khi thöïc hieän (ñoái vôùi

cq quaûn lyù)

• Phoå bieán

F. Ñaùnh giaù öu nhöôïc

• Nhöôïc ñieåm:

• Chi phí haønh chính vaø chi phí thöïc thi cao, chuyeån MAC leân => möùc toái öu coù theå seõ cao hôn möùc chuaån e* => thaát baïi cuûa chính phuû

• Coù tröôøng hôïp duøng CAC ñeå laøm raøo caûn gia nhaäp ngaønh tieàm naêng (caáu keát giöõa ngöôøi

xaùc laäp tieâu chuaån vaø doanh

nghieäp?)

ñieåm • Söï can thieäp coù veõ xa vôøi tinh thaàn uûng hoä thò tröôøng töï do (xu höôùng chung)

F. Ñaùnh giaù öu nhöôïc • Nhöôïc ñieåm (tt):

• Vaãn söû duïng dòch vuï moâi tröôøng mieãn phí trong chöøng möïc naøo ñoù (tuøy möùc ñoä nghieâm ngaët cuûa tieâu chuaån) => Khoâng thoûa nguyeân taéc PPP

• Chuû theå gaây oâ nhieãm khoâng

linh hoaït trong quyeát ñònh

ñieåm • Thoâng thöôøng söû duïng moät tieâu chuaån ñoàng nhaát (treân thöïc teá coù raát nhieàu nguoàn phaùt thaûi khaùc nhau) => khoâng ñaït hieäu quaû – chi phí