Bài tiểu luận: Hệ thống lái trợ lực thủy lực

Ộ

ƯƠ

B CÔNG TH

NG

ƯỜ

Ạ Ọ

Ệ

TR

NG Đ I H C CÔNG NGHI P

Ố Ồ THÀNH PH H CHÍ MINH

Ự

Ộ KHOA Đ NG L C

ố

ộ

ể

ệ

Môn : H Th ng Chuy n Đ ng Ô Tô

Ậ

Ể BÀI TI U LU N

ễ

GVHD: Nguy n Xuân Ng c ọ

SVTH: Nhóm 3

Tên

MSSV

ơ

ễ

Nguy n Trung S n

16067931

ễ

Nguy n Phúc Xuân Sang

16068221

ễ

Nguy n Văn Thành

16066941

ổ ệ

C Vi

t Thành

16067071

ố ồ

Thành Ph H Chí Minh, 24/09/2018

Ộ

ƯƠ

B CÔNG TH

NG

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ƯỜ

Ạ Ọ

Ố Ồ

Ệ

TR

NG Đ I H C CÔNG NGHI P THÀNH PH H CHÍ MINH

Ủ Ự

Ệ Ố

Ợ Ự

H TH NG LÁI TR L C TH Y L C

Ơ

Ễ

NGUY N TRUNG S N SVTH :

Ổ Ệ

C VI T THÀNH :

Ễ

NGUY N PHÚC XUÂN SANG :

Ễ

NGUY N VĂN THÀNH :

Ệ Ộ

Ự

KHOA

: CÔNG NGH Đ NG L C

GVHD

XUÂN NG CỌ : NGUY N Ễ

Ệ Ỹ

Ậ

CÔNG NGH K THU T Ô TÔ CHUYÊN NGÀNH :

Ậ

Ể

NGÀY NH N TI U LU N:

Ậ

30072018

Ủ Ậ NH N XÉT C A GVHD:

……………………………………………………………………………………………………

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………….

,Ngày ,Tháng ,Năm

ữ ủ Ch ký c a GVHD

Ờ Ế L I CAM K T

ữ ệ ệ ạ ả ằ ọ ơ Tôi, Bùi Tr ng S n đ i di n cho c nhóm, xin cam đoan r ng nh ng công vi c trình bày

Ợ Ự Ự Ố Ủ Ệ ể ẩ ậ trong ti u lu n này mang tên “H TH NG LÁI TR L C TH Y L C” là tác ph m do

ộ ượ ự ể ế ủ chính nhóm chúng tôi hoàn thành, n i dung đ c trình bày theo s hi u bi t c a chúng tôi và

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ế ợ ả ở ộ ố ệ ừ có k t h p tham kh o thêm m t s tài li u t sách và Internet. Chúng tôi xin cam đoan

ẫ ẩ ộ ừ ể ậ ồ không sao chép nguyên m u toàn b tác ph m t các ngu n ti u lu n khác trên các trang web.

,Ngày ,Tháng, Năm

Sinh viên ký tên

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

MỤC LỤC

Ụ Ụ M C L C HÌNH

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ươ

Ề Ể

Ổ

Ậ

Ch

ng 1: T NG QUAN V TI U LU N

ề ặ ấ 1.1.Đ t v n đ .

ạ ệ ế ư ố ượ ị ườ ị Nh các b n đã bi t, nh ng dòng xe hi n nay trên th tr ng đa s đ

ữ ậ ợ ự ợ ự

ế ỏ ề ệ ố ụ ử ư

ể ế ợ ự ề ầ

ạ ể ị ể c h tr khi đi u khi n vô lăng. Đ u tiên đ bi ệ ố ượ ư ượ ỗ ợ ứ i lái đ ể ủ ứ ệ ố c ch c năng c a h th ng lái. H th ng lái trên ô tô có 5 ch c năng c

c trang b tính ằ ấ t r v h th ng tr l c lái mà mình th y h ng năng tr l c cho tay lái. V y b n đã bi ử ụ ngày hay ch a? Hãy cùng tìm hi u l ch s hình thành, m c đích s d ng cũng nh cách mà ườ ờ t vì sao tr l c tay lái ra đ i ng ơ ầ ta c n hi u đ b n.ả

ẫ ướ ể ề Đi u khi n bánh xe d n h ng chính xác.

ự ợ Duy trì l c lái phù h p.

ề ượ ả ườ Truy n đ c c m giác t ừ ặ ườ m t đ ế ng đ n ng i lái.

ụ ầ ớ ự ấ ộ H p th ph n l n l c tác đ ng lên vô lăng.

ệ ố ạ ộ ả ả ả Đ m b o ho t đ ng c u h th ng treo.

ư ả ố

ề ặ ơ ế ẽ ỷ ố s truy n, nh ng đ i l ư ỹ ư ỉ ầ ể ề ự ơ ề ố ề ể ả

ế ẫ ấ ố ổ ạ V m t c khí, khi mu n gi m l c lái các k s ch c n tăng t i ớ tài x s ph i đánh tay lái nhi u h n m i có th đi u khi n xe nh ý mu n, đôi khi không ị ử k p x lý tình hu ng d n đ n m t an toàn.

ậ ầ ờ ả ả ả ồ

ợ ự ề ừ ể ộ ệ ố ầ Vì v y c n có m t h th ng tr l c trung gian giúp đ m b o đ ng th i c hai yêu c u, ả ả ự l c tay lái v a ph i và kh năng đi u khi n chính xác.

ố ượ ể ậ ạ 1.2.Đ i t ng và ph m vi ti u lu n.

ố ượ ố ượ ữ ạ ườ ể ạ ng và ph m vi đ i t ng là các b n sinh viên và nh ng ng ề i thích tìm hi u v ô

Đ i t tô.

ủ ể ụ ậ 1.3.M c tiêu c a ti u lu n

ể ỏ ề ấ ạ ủ ệ ố ạ ộ ợ ự ư i đ c hi u r v c u t o cũng nh nguyên lí ho t đ ng c a h th ng lái, tr l c lái

ườ ọ Giúp ng ặ và góc đ t bánh xe.

ươ ể 1.4.Ph ng pháp tìm hi u.

ể ệ ằ ả ạ ỏ Tìm hi u b ng tài li u tham kh o, qua m ng internet, sách báo, h i giáo viên.

ọ ủ ể ự ễ ậ Ý nghĩa khoa h c c a ti u lu n và th c ti n.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ạ ộ ủ ọ ế ệ ố t, h th ng sau

c tên g i và nguyên lý ho t đ ng c a các chi ti ệ ườ ọ i đ c bi ể ế ượ t đ ụ ự Giúp cho ng ọ khi h c xong có th áp d ng vào th c hành vàcông vi c sau này.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ươ

Ệ Ố

Ch

ng 2: H TH NG LÁI TRÊN Ô TÔ

ệ ố ừ ế ờ ượ ả ế ứ ể T khi ô tô ra đ i cho đ n nay, h th ng lái đ ừ c c i ti n không ng ng đ đáp ng các

ủ ộ ệ ệ ể ề ề ộ ớ ậ tiêu chí v an toàn và ti n nghi, tính an toàn ch đ ng trong đi u ki n chuy n đ ng v i v n

ậ ộ ươ ệ ớ ố t c cao và m t đ các ph ng ti n tham gia giao thông l n.

ể ệ ể ệ ố ệ ố Quá trình phát tri n các h th ng lái trên xe ô tô có th li t kê thành các h th ng lái sau:

ủ ự ủ ự ệ ố ệ ố ợ ự ợ ự ầ ố ơ ề hệ th ng lái thu n c khí, h th ng lái tr l c th y l c, h th ng lái tr l c th y l c đi u

ệ ố ệ ố ệ ố ợ ự ự ệ ể ệ khi n đi n, h th ng lái tr l c đi n, h th ng lái tích c c, h th ng lái Steer by wire, h ệ

ố th ng lái ự t đ ng.ộ

ơ ồ ấ

ệ ố

Hình : S đ c u trúc h th ng lái

2.1.Khái quát chung

ệ ố ườ ể ướ ủ ằ H th ng lái cho phép ng ề i lái xe đi u khi n h ng c a xe b ng cách xoay các bánh xe

ệ ố ư ậ ộ ồ ẫ ướ d n h ng. H th ng lái bao g m các b ph n nh hình sau:

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ệ ố

Hình : H th ng lái trên oto

2.2.Công d ng:ụ

ổ ướ ủ ệ ể ặ ữ ể ộ H lái c a ôtô dùng thay đ i h ộ ng chuy n đ ng ho c gi ộ cho ôtô chuy n đ ng theo m t

ướ h ấ ị ng nh t đ nh.

2.3.Phân lo i:ạ

ố 2.3.1.Theo b trí vành lái:

ố ả 2.3.1.1Vành lái b trí bên ph i

Hình : Vành lái bên ph iả

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ố 2.3.1.2Vành lái b trí bên trái

Hình : Vành lái bên trái

ậ ườ ố ả ỳ ộ ủ ừ ố (cid:0) Vành lái b trí bên phía trái hay ph i tu theo lu t đ ng b c a t ng qu c gia

ị qui đ nh.

ố ượ ẫ ướ 2.3.2Theo s l ng bánh d n h ng:

ệ ố ẫ ướ ở ầ ớ ướ 2.3.2.1H th ng lái v i các bánh d n h ng c u tr c.

ẫ ướ

ướ

Hình : xe d n h

ầ ng c u tr

c

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ệ ố ẫ ướ ở ầ ớ 2.3.2.2.H th ng lái v i các bánh d n h ng c u sau.

ẫ ướ

Hình : xe d n h

ầ ng c u sau

ệ ố ẫ ướ ở ớ ầ 2.3.2.3.H th ng lái v i các bánh d n h ng hai c u (4WS).

ế ấ ủ ơ ấ 2.3.3Theo k t c u c a c c u lái :

ạ ụ ơ ấ 2.3.3.1.C c u lái lo i tr c vít cung răng:

ườ ư ặ ể +Cung răng có th là cung răng th ể ng ho c cung răng hai bên.Cung răng bên có u đi m

ế ả ộ ượ ứ ấ ế ề ti p xúc théo toàn b chi u dài răng.,do đó gi m đ c ng su t ti p xúc và răng ít hao mòn

ợ ả ớ cho nên thích h p cho oto t i l n,xe SUV.

ườ ề ể ạ ụ ụ + Khi ng i đi u khi n xoay vành lái qua l ộ i tr c lái xoay làm cho tr c vít xoay tác đ ng

ư ậ ứ ể ị ạ ụ lên cung răng quay nh v y là đòn quay đ ng d ch chuy n qua l ẫ i quanh tr c cung lăn làm d n

ẫ ướ ầ ườ ể ầ ề ế ộ đ ng các bánh xe d n h ng quay theo yêu c u mà ng i đi u khi n c n đ n.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ơ ấ

ụ

Hình : c c u lái tr c vít –cung răng

ể ệ ư ế ẽ ạ ờ ố ớ ớ Nh trên hình v đã th hi n, chi c êcu ăn kh p v i kh i kim lo i nh các viên bi tròn.

ữ ụ ả ộ ế ứ ả Các bi này có hai tác d ng: m t là nó gi m ma sát gi a các chi ti t. Th hai, nó làm gi m đ ộ

ộ ơ ế ề ệ ấ ổ ẽ ờ ơ ủ ơ ấ r c a c c u. Đ r xu t hi n khi đ i chi u tay lái, n u không có các viên bi, các răng s r i

ộ ơ ủ ố nhau ra trong ch c lát gây nên đ d c a tay lái.

ợ ự ủ ơ ấ ệ ố ươ ự ư ủ ơ ấ H th ng tr l c c a c c u lái này cũng t ng t nh c a c c u lái bánh răng – thanh

ỗ ợ ệ ượ ấ ỏ ư ự ệ ấ ằ răng. Vi c h tr cũng đ ộ c th c hi n b ng cách đ a dòng ch t l ng áp su t cao vào m t

ủ ạ ố phía c a kh i kim lo i.

ơ ấ ụ 2.3.3.2C c u lái tr c vítcon lăn:

ụ ị ộ ỏ ơ ụ ụ ụ 1tr c vít lõm ; 2con lăn; 3tr c lái; 4tr c con lăn; 5tr c b đ ng ; 6 v c cáu lái.

Ư ể ủ ơ ấ ộ ề ụ ủ ố ộ ọ ế ấ u đi m c a c c u tr c vít con lăn là k t c u g n,đ b n và đ ch ng mòn c a các

ụ ụ ụ ề ệ ạ ấ tr c vít và con lăn cao và có hi u su t cao.Do tr c vít có d ng glopoit nên chi u dài tr c vít

ự ế ớ ượ ư ớ ơ không l n nh ng s ti p xúc các bánh răng ăn kh p đ c lâu h n.

ả ọ ụ ế ỡ T i tr ng tác d ng lên chi ti ế ượ t đ ủ c phân tán,tùy théo c oto ma có 2 đ n 4 vòng ren c a

ứ ậ ạ ư ậ ề ể ả ơ ộ con lăn ch không t p trung t ơ ấ i m t đi m nh v y kh năng mài mòn đ u h n ,trong c c u

ể ề ế ớ ở ỉ này thì ma sát tr ượ ượ t đ c thay th bang ma sát lăn.Có th đi u ch nh khe h ăn kh p.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ườ ể ề ạ ụ ụ Khi ng i đi u khi n xoay vành lái qua l ộ i, tr c lái xoay làm cho tr c vít xoay tác đ ng

ư ậ ứ ể ị ạ ụ ủ lên con răng quay nh v y là đòn quay đ ng d ch chuy n qua l i quanh tr c c a con lăn làm

ẫ ướ ộ ủ ầ ườ ể ầ ề ế ẫ d n đ ng các bánh xe d n h ng theo yêu c u mà c a con ng i đi u khi n c n đi n.

ườ ử ụ ả Th ng s d ng trên các xe t i.

ơ ấ ụ ố 2.3.3.3C c u lái tr c vítch t quay:

Ư ể ơ ả ể ỷ ố ủ ế ề ổ ả u đi m c b n là có th có t s truy n thay đ i.Dùng ch y u ôt t i và oto khách.

ườ ể ề ạ ụ ụ Khi ng i đi u khi n xoay vành lái qua l ộ i, tr c lái xoay làm cho tr c vít xoay tác đ ng

lên con

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ơ ấ ụ 2.3.3.4C c u lái tr c vít –thanh răng:

ể ặ Đ c đi m:

ấ ạ ề ẹ ả ỏ ơ ọ ộ ộ C u t o đ n gi n,g n nh .Do h p truy n đ ng nh nên thanh răng đóng vai trò thanh

ộ ẫ d n đ ng lái.

ạ ủ ơ ấ ự ế ắ ắ ớ ộ Các răng ăn kh p tr c ti p nên đ nh y c a c c u lái ch c ch n.

ượ ứ ả ệ ề ố ơ Ít quay tr t và ít s c c n quay,và vi c truy n mômen t ẹ ậ t h n vì v y lái nh .

ả ả ưỡ ơ ấ ầ ụ c m c c u lái hoàn toàn kín nên không c n ph i b o d ng.

ụ ạ ầ ơ ủ ụ ấ ớ ớ Tr c vít t i đ u th p h n c a tr c lái chính ăn kh p v i thanh răng.Khi vô lăng quay thì

ụ ể ẫ ả ặ ộ ộ tr c vít quay làm cho thanh răng chuy n đ ng sang trái ho c ph i làm d n đ ng các bánh xe

ầ ườ ể ầ ề ế ẫ ướ d n h ng quay theo yêu c u mà ng i đi u khi n c n thi t.

ổ ế ử ụ ị ả ỏ S d ng ph bi n trên các oto du l ch ,xe t i nh ,xe SUV.

ơ ấ

ụ

Hình :C c u lái tr c vít thanh răng.

ẫ ộ D n đ ng lái:

ẫ ồ ộ ấ ả ế ề ự ừ ơ ấ ủ ế D n đ ng lái g m t t c các chi ti t truy n l c t ỗ c c u lái đ n ng ng quay c a bánh

xe.

ế ấ ố ượ ề ẫ ạ ớ ộ ế ế ể ự ệ Có nhi u lo i thanh d n đ ng lái và k t c u kh p n i đ c thi t k đ th c hi n yêu

ầ c u này.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ủ ẫ ệ ậ ộ ọ ộ ụ ả B ph n quang tr ng c a d n đ ng lái là hình thang lái.Hình thang lái có nhi m v b o

ẫ ướ ộ ỏ ị ượ ớ ố ọ ả đ m đ ng h c bánh d n h ng làm cho bánh xe kh i b tr t lê khi lái,do đó b t hào mòn l p.

ạ ẫ

ơ ồ

ộ

Hình :S đ các lo i d n đ ng lái.

ế ấ ộ ợ ự  Theo k t c u b tr l c:

ợ ự ằ ủ ự Tr l c b ng th y l c.

ợ ự ằ Tr l c b ng khí nén.

ợ ự ằ ệ Tr l c b ng đi n.

ệ ố ủ ự ợ ự 2.4.H th ng lái tr l c th y l c.

ể ả ộ ườ ệ ế ạ ầ Đ tăng kh năng lái xe và tăng đ bám đ ề ng thì h u h t các ô tô hi n đ i ngày nay đ u

ữ ề ặ ườ ố ộ ệ ể ế ấ ấ ậ ố có l p r ng, áp su t th p đ tăng di n tích ti p xúc gi a b m t đ ng và l p xe. Do v y đòi

ỉ ố ự ế ề ặ ằ ả ố ơ ỏ ự h i l c đánh lái n ng h n. N u gi m l c đánh lái đó b ng cách tăng t s truy n thì s vòng

ặ ấ ẽ ượ ậ ặ ố ệ đánh lái s tăng lên, làm vi c đánh lái không ngo t g p đ c. Vì v y mu n đánh lái ngo t mà

ẹ ầ ộ ế ị ợ ự nh thì c n có m t thi t b tr l c.

2.4.1Công d ng:ụ

ụ ự ả ừ ườ ệ ế ả ỏ Gi m l c tác d ng t tay ng ế ả i lái đ n vành lái làm gi m c m giác m t m i cho tài x .

ệ ợ ẹ Lái nh và ti n l i.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ủ ể ẳ ổ ộ ị Gi ữ ượ đ c chuy n đ ng th ng n đ nh c a ô tô.

ấ ạ ủ ệ ố ủ ự ồ ợ ự 2.4.2.C u t o c a h th ng lái có tr l c th y l c g m:

1. Bình ch a.ứ

ợ ự ơ 2. B m tr l c lái.

ộ ơ ấ 3. H p c c u lái.

ụ ể ề 4. C m van đi u khi n.

ợ ự 5. Xy lanh tr l c lái.

ầ ố 6. Các ng d u.

7. Thanh n i. ố

8. Rotuyn.

ợ ự ơ 2.4.3B m tr l c lái:

ầ ừ ự ầ ệ ố ứ ể ạ ẩ ạ ộ bình ch a sao đó đ y vào h th ng t o áp l c d u đ ho t đ ng Công d ngụ : Hút d u t

ể ẩ ị ệ ố h th ng ( đ y piston d ch chuy n).

ấ ạ : C u t o

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

1. Puly.

ỏ ơ 2. V b m.

ụ 3. Tr c quay.

4. Roto.

5. Đĩa phân ph i.ố

ế ạ 6. Phi n g t.

ề Van đi u ti ế ư ượ t l u l ng.

ề ể ư ượ ề ề ỉ ượ ả Van đi u ti ế ư ượ t l u l ng: Van đi u khi n l u l ng đi u ch nh l ng dòng ch y d u t ầ ừ

ớ ộ ơ ấ ư ượ ộ ố ộ ơ ổ ơ b m t i h p c c u lái, duy trì l u l ụ ng không đ i mà không ph thu c t c đ b m (vg/ph).

ạ ộ ủ ề 2.4.4.Ho t đ ng c a van đi u ti ế ư ượ t l u l ng:

Ở ế ộ ấ ch đ th p:

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ể ư ượ ủ ơ ấ ả ả ủ ề ộ Áp su t x P1 c a b m tác đ ng lên phía ph i c a van đi u khi n l u l ng và P2 tác

ỗ ữ ệ ấ ớ ơ ộ đ ng lên phía trái sau khi đi qua các các l ố . Chênh l ch áp su t gi a P1 và P2 l n h n khi t c

ự ứ ủ ệ ắ ấ ơ ề ữ ộ ộ đ đ ng c tăng. Khi s chênh l ch áp su t gi a P1 và P2 th ng s c căng c a lò xo van đi u

ể ư ượ ẽ ị ở ườ ể ử ả khi n l u l ng thì van này s d ch chuy n sang trái, m đ ng ch y sang phía c a hút vì

ử ả ầ ượ ầ ớ ộ ượ ổ ề ậ v y d u ch y v phía c a hút. L ng d u t ơ ấ i h p c c u lái đ c duy trì không đ i theo

cách này.

Ở ế ộ ch đ trung bình:

ấ ả ủ ơ ộ ơ ủ ố ể ề ố Áp su t x c a b m P1 tác đông lên phía trái c a ng đi u khi n. Khi t c đ b m trên

ẩ ố ứ ề ể ấ ắ ả 1250 v/ph, áp su t P1 th ng s c căng lò xo (B) và đ y ng đi u khi n sang ph i do đó l ượ ng

ỗ ả ữ ế ệ ệ ả ả ấ ấ ầ d u qua các l gi m gây ra vi c gi m áp su t P2.K t qu là chênh l ch áp su t gi a P1 và P2

ể ư ượ ề ư ử ế ề ầ ị tăng. Theo đó van đi u khi n l u l ng d ch chuy n sang trái và đ a d u v phía c a hút

ượ ơ ấ ể ề ể ầ ộ ố ả gi m l ả ng d u vào h p c c u lái. Nói cách khác khi ng đi u khi n chuy n sang ph i,

ầ ỗ ả ượ l ng d u qua các l gi m.

Ở ố ộ t c đ cao:

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ượ ế ụ ị ẩ ề ể ả ố ố ộ ơ Khi t c đ b m v ộ ử t 2500 v/ph, ng đi u khi n ti p t c b đ y sang ph i, đóng m t n a

ỗ ế ư ấ ỉ ượ ầ ỗ ế ị các l t l u. Lúc này, áp su t P2 ch do l ti ng d u qua các l quy t đ nh. Theo cách này

ầ ớ ộ ơ ấ ượ ị ố ổ ỏ ượ l ng d u t i h p c c u lái đ c duy trì không đ i (tr s nh ).

ể ư ượ ề ấ ượ ặ Van an toàn: Van an toàn đ t trong van đi u khi n l u l ng. Khi áp su t P2 v ứ t m c

ẽ ở ể ả ế ỡ ấ ấ ị ả quy đ nh (khi quay h t c vô lăng), van an toàn s m đ gi m áp su t. Khi áp su t P2 gi m

ể ư ượ ề ị ẩ ấ ố ề ỉ thì Van đi u khi n l u l ng b đ y sang trái và đi u ch nh áp su t t i đa.

ấ ạ ủ ệ ố ủ ự ợ ự C u t o c a h th ng lái có tr l c th y l c:

ộ ơ ấ 2.4.5H p c c u lái:

ấ ạ ộ ơ ấ C u t o h p c c u lái:

1. Thanh răng.

ụ ề ể 2. Tr c van đi u khi n.

ụ 3. Tr c vít.

ụ ề ể 4. C m van đi u khi n.

ủ ộ ạ ộ ơ ấ ụ ề ể ượ ố ớ Ho t đ ng c a h p c c u lái:Tr c van đi u khi n đ c n i v i vô lăng. Khi vô lăng ở

ể ở ị ề ướ ụ ị v trí trung hòa thì c m van đi u khi n v trí trung hòa, khi vô lăng quay theo h ng nào đó

ổ ườ ề ể ự ầ ủ ề ồ thì van đi u khi n thay đ i đ ộ ng truy n cho áp l c d u vào m t trong các bu ng c a xylanh,

ạ ượ ẩ ề ể ồ ầ d u bu ng còn l ứ c đ y ra ngoài bình ch a theo van đi u khi n. i đ

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ạ ộ ủ ự ợ ự ủ ệ ố 2.4.6 Nguyên lý ho t đ ng c a h th ng lái có tr l c th y l c:

ở ị ở ị Khi vô lăng ở ữ v trí trung hòa ( gi a): Khi vô lăng v trí trung hòa (hai bánh xe h ướ ng

ẳ ướ ự ầ ụ ề ể ằ ở ề th ng v phía tr c), c m van đi u khi n m cho áp l c d u vào hai bên xy lanh b ng nhau

ữ ở ị ữ ứ ướ làm gi piston v trí chính gi a t c là hai bánh xe h ẳ ng th ng.

ụ ề ể ẫ ộ Khi xoay vô lăng sang trái: Khi xoay vô lăng sang trái d n đ ng tr c van đi u khi n xoay

ỗ ầ ườ ầ ố ớ ẩ ở làm m các l d u theo đ ng ng d u đi t ả ự ầ i xylanh bên trái, áp l c d u đ y piston sang ph i

ợ ự ủ ụ ườ ầ ố ở ề ứ ầ (d u tr ả l c c a xylanh bên ph i qua c m van theo đ ng ng d u tr v bình ch a) làm

ể ả ị thanh răng d ch chuy n sang ph i.

ả ẫ ụ ề ả ộ ể Khi xoay vô lăng sang ph i: Khi xoay vô lăng sang ph i d n đ ng tr c van đi u khi n

ở ỗ ầ ườ ầ ố ớ ự ầ ả ẩ xoay làm m các l d u theo đ ng ng d u đi t i xylanh bên ph i, áp l c d u đ y piston

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ợ ự ủ ụ ầ ườ ầ ố sang trái (d u tr l c c a xylanh bên trái qua c m van theo đ ứ ở ề ng ng d u tr v bình ch a)

ể ị làm thanh răng d ch chuy n sang trái.

ặ 2.5.Góc đ t bánh xe

ề ặ ặ ườ ề ấ ẳ ạ ớ Đôi khi b n th y nhi u xe có bánh xe không h đ t th ng góc v i m t đ ơ ng mà h i

ầ ố ộ ể ủ ế ả ậ ộ nghiêng m t chú. Đó là vì yêu c u t i thi u c a m t chi c xe là ph i có tính năng v n hàng

ổ ị ườ ẳ ạ ườ ụ ồ ể ả ạ n đ nh trên đ ng th ng ch y theo đ ng vòng và kh năng ph c h i đ ch y trên đ ườ ng

th ng.ẳ

ượ ắ ặ ấ ấ ị ữ ữ ớ ớ ộ ớ Do đó các bánh xe đ c l p v i nh ng góc đ nh t đ nh so v i m t đ t và v i nh ng h ệ

ữ ố ượ ọ ặ th ng treo riêng. Nh ng góc này đ c g i chung là góc đ t bánh xe.

ế ố ặ ồ Góc đ t bánh xe g m có 5 y u t sau đây:

Góc Camber

Góc Caster

Góc Kingpin

ụ ộ Đ Ch m

Bán kính quay vòng.

ủ ạ ứ ế ượ ế ố ộ ệ ấ N u xe c a b n không đáp ng đ c m t trong các y u t ể trên thì có th xu t hi n các

ề ư ả ổ ị ườ ề ố ấ v n đ nh khó lái, lái không n đ nh, tr lái trên đ ng vòng kém, mòn l p không đ u.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

2.5.1.Góc Camber

ả ướ ượ ắ ớ Mô t : Góc Camber là góc mà các bánh xe tr c đ c l p v i phía trên nghiêng vào trong

ặ ho c ra ngoài.

ượ ằ ớ ị ị ươ ẳ Cách xác đ nh: Đ c xác đ nh b ng góc nghiêng so v i ph ầ ứ ng th ng đ ng. Khi ph n

ủ ọ ươ trên c a bánh xe nghiêng ra ngoài thì g i là Camber d ng. Ng ượ ạ c l i khi bánh xe nghiêng vào

ọ ừ ướ ầ trong thì g i là camber âm, nhìn t phía tr c đ u xe.

ể ướ ườ ươ ể Trong các ki u xe tr c đây, các bánh xe th ng có camber d ộ ề ủ ng đ tăng đ i b n c a

ướ ệ ượ ừ ỏ ụ ế ẳ ộ ố ụ tr c tr c, ngăn ng a hi n t ể ng tu t bánh xe kh i tr c, và đ cho l p xe ti p xúc th ng góc

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ặ ườ ệ ượ ừ ằ ầ ườ ườ ớ v i m t đ ng nh m ngăn ng a hi n t ề ng mòn không đ u vì ph n tâm đ ng th ng cao

ườ ặ ươ ế ẽ ớ ầ ơ h n ph n rìa đ ng. Tuy nhiên n u xe có góc camber âm ho c d ng quá l n thì s làm cho

ề ế ầ ơ ớ ố l p mòn không đ u. N u xe có góc cam b âm quá quá l n thì ph n phía trong c a l p s b ủ ố ẽ ị

ươ ủ ố ẽ ị ầ ớ ế mòn nhanh còn n u góc camber d ng quá l n thì ph n phía ngoài c a l p s b mòn nhanh.

ệ ố ụ ể ệ ạ ượ ả ế ộ ề Trong các ki u xe hi n đ i, h th ng treo và tr c đã đ ơ c c i ti n và có đ b n cao h n

ướ ặ ườ ẳ ầ ẳ ươ tr c đây, và m t đ ng b ng ph ng nên bánh xe không c n camber d ề ng nhi u nh tr ư ướ c

ậ ượ ộ ố ằ ả ố ữ n a. Vì v y góc camber đ c gi m xu ng ( m t s xe có góc camber b ng không).

ự ế ượ ổ ế ụ ị Trên th c t , bánh xe có camber âm đang đ c áp d ng ph bi n trên các dòng xe du l ch

ạ ườ ủ ạ ườ ể đ tăng tính năng ch y đ ng vòng vòng c a xe. Vì khi xe ch y trên đ ự ng vòng l c ly tâm

ệ ố ủ ộ ướ làm cho xe nghiêng đi vì tác đ ng c a các lò xo h th ng treo, vì xe có xu h ng nghiêng ra

ủ ố ở ươ ự ẩ ề ơ phía ngoài, nên camber c a l p xe tr nên d ng h n, và l c đ y ngang v phía trong xe cũng

ự ế ả ả ố ố ườ ợ gi m xu ng, l c quay vòng cũng bi gi m xu ng. N u trong tr ng h p này xe không có góc

ẽ ượ ữ ị ươ camber âm thì bánh xe s đ c gi không cho bánh xe b nghiêng d ạ ng khi ch y vào đ ườ ng

ự ợ vòng và duy trì l c quay vòng thích h p.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

2.5.2.Góc caster

ả ề ướ ụ ứ ạ Mô t : Góc caster là góc nghiêng v phía tr ủ c ho c phía sau c a tr c xoay đ ng.

ị ượ ữ ụ ứ ằ ị Cách xác đ nh: góc caster đ c xác đ nh b ng góc nghiêng gi a tr c xoay đ ng và đ ườ ng

ứ ụ ứ ề ẳ ươ th ng đ ng, khi tr c xoay đ ng nghiêng v phía sau thì là góc caster d ụ ng, còn tr c nghiêng

ướ ướ ừ ạ ề v phía tr c thì là góc caster âm , h ng nhìn t c nh xe.

ả ừ ữ ườ ặ ườ ụ ứ ế Kho ng cách t ể giao đi m gi a đ ng tâm tr c xoay đ ng và m t đ ế ng đ n tâm ti p

ặ ấ ượ ọ ữ ố ủ ụ ứ ả ớ xúc gi a l p xe v i m t đ t đ c g i là kho ng caster c a tr c quay đ ng.

ả ưở ộ ổ ế ạ ị ườ ẳ ả Góc caster nh h ng đ n đ n đ nh khi xe ch y trên đ ng th ng, còn kho ng caster

ưở ồ ị ế ạ ườ ụ ả thì nh h ng đ n tính năng h i v bánh xe sau khi xe ch y trên đ ng vòng. Vì khi tr c xoay

ạ ườ ố ẽ ị ế ể ứ đ ng quay đ xe ch y vào đ ng vòng, n u các bánh xe có góc caster thì l p s b nghiêng đi

ặ ườ ớ ạ ướ so v i m t đ ng và t o ra mômen kích, có xu h ng nâng thân xe lên. Mômen kích này đóng

ư ộ ự ồ ị ướ ở ề ị ư ằ vai trò nh m t l c h i v bánh xe, có xu h ng đ a thân xe tr v v trí n m ngang và duy trì

ườ ủ ẳ ị ộ ổ đ n đ nh trên đ ng th ng c a xe.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ữ ườ ể ế ụ ứ ớ Ngoài ra n u bánh xe có góc caster thì giao đi m gi a đ ặ ng tâm tr c xoay đ ng v i m t

ườ ẽ ằ ướ ữ ố ặ ườ ế ể ớ ượ đ ng s n m phía tr c tâm đi m ti p xúc gi a l p xe v i m t đ ố ng. Vì l p xe đ c kéo

ướ ự ự ướ ấ ổ ị ề v phía tr ẽ ấ c nên l c kéo này s l n át các l c có xu h ng làm cho bánh xe m t n đ nh, gi ữ

ị ườ ể ẳ ướ ạ ổ cho bánh xe ch y n đ nh theo đ ng th ng. Khi bánh xe chuy n h ộ ng sang m t bên ( do lái

ạ ạ ặ ở ườ ự ẽ ẳ ho c tr ng i khi ch y trên đ ng th ng) thì s phát sinh ra các l c bên F2 và F’2.

ữ ụ ụ ự ứ ướ ồ ị Nh ng l c bên này có tác d ng làm quay tr c xoay đ ng và có xu h ng h i v bánh xe

ộ ự ồ ị ủ ư ự ầ ớ ề ị v v trí ban đ u c a nó ( l c h i v T và T’). Vào lúc này, v i cùng m t l c bên nh nhau,

ự ồ ị ả ậ ớ ớ ớ ộ ổ ế n u khaorng caster l n, l c h i v bánh xe cũng l n. vì v y, kho ng caster càng l n thì đ n

ườ ự ồ ị ẳ ớ ị đ nh trên đ ng th ng và l c h i v càng l n.

ự ế ể ớ ặ ạ ộ ợ ươ Trên th c t ủ ừ đ phù h p v i đ c tính c a t ng lo i xe, có m t vài ph ng pháp làm tăng

ả ổ ươ kho ng caster mà không làm thay đ i góc caster. Có hai ph ng pháp đó là: Nachlauf ( tăng

ặ ệ ụ ứ ề ả ằ ả ả kho ng caster) và Vorlauf ( Gi m kho ng caster) b ng cách đ t l ch tr c xoay đ ng v phía

ướ ặ tr c ho c phía sau tâm bánh xe.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

2.5.3.Góc Kingpin

ả ệ ượ ạ ứ ữ ườ ứ ẳ ọ Mô t : Góc l ch đ ụ c t o thành gi a tr c xoay đ ng và đ ng th ng đ ng g i Kingpin

ụ ụ ụ ứ ủ ề ể hay góc nghiêng c a tr c lái. Tr c xoay đ ng là tr c mà trên đó bánh xe có th xoay v phía

ả ặ ph i ho c trái.

ụ ị ượ ộ ườ ằ ạ ị ưở ượ Cách xác đ nh: tr c này đ c xác đ nh b ng cách v ch m t đ ẳ ng th ng t ng t ng đi

ủ ổ ủ ộ ả ầ ủ ấ ớ ỡ ướ ướ qua tâm c a bi đ trên c a b gi m ch m và kh p c u c a đòn treo d i. H ng nhìn t ừ

ướ ườ ề ẳ phía tr c xe đ ng th ng nay nghiêng v phía trong.

ả ừ ừ ặ ấ ế ứ ụ ữ ể ể Kho ng cách t L t ữ giao đi m gi a tr c xoay đ ng và m t đ t đ n giao đi m gi a

ườ ặ ườ ượ ọ đ ng tâm bánh xe và m t đ ng đ ộ ệ c g i là đ l ch Kingpin

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ủ ự ả ả ặ Vai trò c a góc kingpin là làm gi m l c đánh lái. Khi xe đánh lái sang ph i ho c sang trái,

ụ ứ ế ệ ệ ả ả ớ ớ v i tâm quay là tr c xoay đ ng còn bán kính quya là kho ng l ch, n u kho ng l ch càng l n

ậ ự ả ớ ứ ả ủ ố thì mômen c n quay càng l n ( do s c c n c a l p xe ), vì v y l c lái cũng tăng lên.

ị ậ ạ ự ẽ ả ả ấ ọ ộ ồ ặ Gi m l c ph n h i. m i ch n đ ng lên bánh xe s làm cho vô lăng b d t l ả i ho c ph n

ệ ượ ể ả ệ ệ ả ả ữ ồ h i. Nh ng hi n t ằ ng này có th c i thi n b ng cách gi m kho ng l ch.

ộ ổ ạ ườ ị Tăng đ n đ nh ch y trên đ ẳ ng th ng.

ủ ụ ự ộ ở ề ị ạ ườ Góc nghiêng c a tr c lái giúp cho bánh xe t đ ng quay tr v v trí ch y đ ẳ ng th ng,

ạ sau khi đã ch y vòng.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ộ ụ 2.5.4.Đ ch m

ả ộ ụ ủ ầ ướ ủ ệ ầ Mô t ộ ệ : đ ch m là đ l ch c a ph n tr c và ph n sau bánh xe. Góc l ch c a bánh xe

ượ ọ ụ đ c g i là góc ch m.

ộ ệ ụ ủ ầ ộ ị ừ Cách xác đ nh: Đ ch m là đ l ch c a ph n sau bánh xe khi nhìn t ố trên xu ng, khi

ầ ướ ủ ộ ụ ầ ầ ơ ọ ph n phía tr ớ c c a các bánh xe g n nhau h n so v i ph n phía sau g i là đ ch m, ng ượ c

ạ l ộ i là đ choãi.

ụ ụ ầ ả ạ ậ ử ỏ ự ẩ M c đích ban đ u c u góc ch m là kh b l c đ y ngang do góc camber t o ra. Vì v y

ụ ừ ở ươ ư góc ch m ngăn ng a bánh xe m ra hai bên khi có camber d ầ ng. Tuy nhiên nh ng năm g n

ệ ố ụ ệ ố ầ ả ả đây do áp d ng góc camber âm và do hi u qu c u h th ng treo và l p tăng lên nên nhu c u

ử ỏ ự ẩ ủ ữ ụ ụ ể ậ ả kh b l c đ y ngang không con n a. Do v y, m c đích c a góc ch m đã chuy n thành đ m

ộ ổ ạ ườ ẳ ạ ườ ị ả b o đ n đ nh ch y trên đ ng th ng. Khi xe ch y trên đ ng nghiêng, thân xe nghiêng v ề

ộ ướ ạ ướ ề m t bên. Khi đó xe có khuynh h ng ch y theo h ng quay v phía nghiêng.

ế ướ ủ ụ ỗ ướ ầ N u ph n phía tr c c a m i bánh xe ch m vào trong, thì xe có khuynh h ạ ng ch y theo

ướ ượ ạ ướ ộ ổ ị ườ ượ h ng ng i h c l ậ ng nghiêng. Vì v y đ n đ nh đ ẳ ng th ng đ c duy trì.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

2.5.5.Bán Kính quay vòng.

ủ ướ ả ạ Bán kính quay vòng là góc quay c a bánh xe phía tr c bên trái và bên ph i khi ch y trên

ườ ả ả ợ ớ ớ đ ng vòng. V i góc quay c u các bánh xe bên ph i và bên trái khác nhau, phù h p v i tâm

ủ ả ố ộ ổ ủ ạ ị ườ quay c a c b n bánh xe thì đ n đ nh c a xe ch y trên đ ng vòng tăng lên.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ươ

Ệ Ố

Ữ

Ủ

Ả

Ế

Ch

Ợ Ự ng 3: NH NG C I TI N C A H TH NG LÁI TR L C

Ủ Ự

ƯƠ

TH Y L C TRONG T

NG LAI

ố ọ ệ ử ớ ố ộ

ơ ứ ệ ử ể ủ ộ

ệ ệ ở

ầ ế

ệ ố ể ệ ử và phanh đi n t ệ ớ ấ ị ệ ử ủ ự ố ề ủ ự ố ằ ể

ủ ự ợ ự

ấ ế ỷ ợ ự ỷ ầ ậ

ệ (EHPA)Trên h ủ ự ượ c phát ư ệ ố th p k 90). Ngoài hai b ph n là c c u lái và d n đ ng lái nh h th ng lái thu n ọ ệ ố ộ ủ ự ượ ả ế ộ ể

ự ế ắ ả ề

ợ ự ề ể ộ ủ ệ ệ ử ế c chuy n thành tín hi u đi n g i đ n h p MCU đi u khi n

ệ ạ ị ủ ệ ố ộ ế ể tr l c. ợ ự ầ ỷ ệ ợ l tr

ể ợ ợ ự ề ế ị ợ ổ ự ờ ỳ ớ Chúng ta đang s ng trong th i k khoa h c công ngh phát tri n v i t c đ tên l a. Cùng v i ụ ự ợ ự , tay lái tr l c s phát tri n c a đ ng c ng d ng công ngh đi n đi n t ượ ệ đi n (Electrically assisted power steering, EPS) tr thành công ngh m i nh t đang đ c các ệ ợ ự ả nhà s n xu t ô tô d n thay th tay lái tr l c th y l c v n đã th ng tr trong công nghi p ô tô ợ ự ơ ử h n n a th k qua H th ng lái tr l c th y l c đi u khi n b ng đi n t ả ả ế ủ ệ ố ố th ng lái tr l c th y l c là phiên b n c i ti n c a h th ng lái tr l c th y l c (đ ẫ ơ ấ ể ừ ậ tri n t ợ ự ặ ơ c c i ti n. Đ c đi m quan tr ng c a h th ng này c khí, h th ng lái tr l c lái th y l c đ ế là thanh xo n c m bi n mô men đánh lái không tr c ti p đi u khi n van tr l c. Đ bi n ắ ượ ạ d ng c a thanh xo n đ ể ộ H p MCU đi u khi n tr t ng h p các tín hi u ch y xe, tính toán và xác đ nh ph n t ự ừ l c t đó quy t đ nh áp l c tr l c lái.

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c

ươ

Ậ

Ế

Ch

Ị ng 4: K T LU N VÀ KI N NGH

ế ậ 1 K t lu n

ượ ử ụ ạ ủ ộ ộ c ta nh là m t ph ở ướ n c s d ng r ng rãi ể ệ ươ ng ti n đi l ự ầ ư ổ ế ớ ệ ặ ầ ạ ờ ồ ng ô tô đ c bi Ngày nay ô tô đ i c a cá nhân ư ậ cũng nh v n chuy n hàng hóa và hành khách ph bi n. Vài năm g n đây có s gia tăng nhanh ề ố ượ t là các ô tô đ i m i làm kéo theo nhu c u đào t o ngu n nhân chóng v s l ự l c trong ngành ô tô.

ấ ế ề ệ ố ề ủ ự ụ ữ ứ ơ ả ượ ả ế ừ ộ ấ ệ ố ng c i ti n h th ng lái trong t ườ ọ ể Đ cung c p cho m i ng ệ ặ đ t bánh xe. Trong tài li u đã cho th y đ ạ ộ ạ t o, nguyên lý ho t đ ng và xu h ượ c trình bày rõ ràng do đó ng đ ợ ự i có ki n th c c b n v h th ng lái có tr l c th y l c và góc ấ ệ c không ít v nh ng khái ni m, công d ng, c u ậ ươ ng lai. T ng b ph n ể ượ ệ ố c h th ng. ướ ể ễ ườ ọ i đ c có th d dàng hi u đ

ữ ể ế ậ ứ ạ ớ ọ ế ợ ế ữ ứ ệ ế ấ ớ i v i nhau thông ể ườ i hi u Trong quá trình làm nên bài ti u lu n chúng tôi đã k t h p nh ng ki n th c l ể qua tìm vi c tìm ki m trên Internet đ có nh ng ki n th c m i nh t cho m i ng c.ượ đ

ượ ự ư ể ậ ặ ế ể ễ ầ ọ ề ề ệ ố ấ ố ắ ầ ủ ượ ự ậ ế ỏ ữ ấ ặ c s giúp M c dù trong quá trình làm bài ti u lu n chúng tôi g p không ít khó khăn nh ng đ ỡ ủ đ c a th y Nguy n Xuân Ng c, đ n hôm nay chúng tôi đã hi u rõ v h th ng này và hoàn ư ủ thành bài thuy t trình c a nhóm. Trong bài thuy t trình chúng tôi đã c g ng r t nhi u nh ng không tránh kh i nh ng sai sót, r t mong có đ ế c s nh n xét, đóng góp c a th y.

ế ị 2 Ki n ngh .

ằ ệ ộ ườ ự ươ ế ị ệ ẽ ợ ng nói chung và khoa công ngh đ ng l c nói ề ể ng lai nhà tr ự ạ t b hi n đ i phù h p v i th c ti n đ sinh viên có tay ngh ệ ạ ả ỡ ỡ Chúng tôi mong r ng trong t riêng s có thêm mô hình, thi ữ v ng, không ph i b ng khi ra làm vi c t ễ ớ i các công ty, hãng xe,…

Ậ Ể BÁO CÁO TI U LU N ọ ễ GVHD: Nguy n Xuân Ng c