TiÓu luËn lÞch sö ®¶ng
§Ò tµi: Vai trß cña l·nh tô NguyÔn ¸i Quèc trong qu¸ tr×nh thµnh lËp §¶ng céng s¶n ViÖt Nam
Lêi më ®Çu
GÇn b¶y thËp kû võa qua, d©n téc ta ®· vît qua mét chÆng ®êng ®Êu tranh cùc kú khã kh¨n, gian khæ, giµnh ®îc nh÷ng th¾ng lîi vÎ vang. Tõ th©n phËn ngêi d©n mÊt níc, nh©n d©n ta ®· anh dòng vïng lªn, lÇn lît ®¸nh b¹i sù x©m lîc cña nhiÒu ®Õ quèc lín m¹nh, ®a ®Êt níc ta bíc vµo kû nguyªn míi kû nguyªn ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi Chñ nghÜa x· héi. Lùc lîng l·nh ®¹o nh©n d©n ta dµnh ®îc nh÷ng th¾ng lîi vÜ ®¹i ®ã lµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. Nh×n l¹i qu¸ tr×nh lÞch sö cña C¸ch m¹ng ViÖt Nam chóng ta thÊy §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· thÓ hiÖn vai trß l·nh ®¹o, tinh thÇn phô tr¸ch tríc giai cÊp vµ d©n téc khi th¾ng lîi còng nh lóc khã kh¨n, khi thµnh c«ng còng nh lóc sai lÇm, khuyÕt ®iÓm. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi lµ mét ®iÒu t¸t yÕu kh¸ch quan cña cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng giai cÊp vµ gi¶i phãng d©n téc ë ViÖt Nam trong thêi ®¹i míi; lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh lùa chän con ®êng cøu níc, tÝch cùc chuÈn bÞ vÒ t tëng , chÝnh trÞ vµ tæ chøc cña mét tËp thÓ c¸ch m¹ng; lµ mét sù sµng läc vµ lùa chän nghiªm kh¾c cña lÞch sö c¸ch m¹ng ViÖt Nam tï khi mÊt níc vµo tay ®Õ quèc thc d©n Ph¸p. §¶ng ra ®êi lµ mét bíc ngoÆt träng ®¹i trong lÞch sö c¸ch m¹ng d©n téc ViÖt Nam . Tríc khi §¶ng ra ®êi ®· cã rÊt nhiÒu cuéc khëi nghÜa næ ra nhng chïng ®Òu bÞ thÊt b¹i tríc sù ®µn ¸p d· man cña bän thùc d©n Ph¸p. ChØ ®Õn n¨m 1924 NguyÔn AÝ Quèc trë vÒ thèng nhÊt ba §¶ng lóc bÊy giê thµnh mét §¶ng duy nhÊt lµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam th× cuéc khñng ho¶ng vÒ ®êng lèi c¸ch m¹ng míi ®îc gi¶i quyÕt. Sù ra ®êi cña §¶ng g¾n liÒn víi tªn tuæi cña NguyÔn AÝ Quèc Hå ChÝ Minh ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng lçi l¹c cña d©n téc ViÖt Nam. Ngêi lµ ngêi ViÖt Nam ®Çu tiªn n¾m b¾t Chñ nghÜa M¸c Lªnin vµ vËn dông s¸ng t¹o vµo ®Æc ®iÓm lÞch sö c¸ch m¹ng d©n téc ViÖt Nam. Vai trß quan träng cña Ngêi ®îc thÓ hiÖn râ nÐt trong qu¸ tr×nh thµnh lËp §¶ng còng nh trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc thèng nhÊt ®Êt níc. Néi dung phÇn gåm luËn sau: tiÓu c¸c cã
1
PhÇn I: Kh¸i qu¸t vÒ x· héi ViÖt Nam tríc khi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi PhÇn II: Phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ta tríc khi §¶ng ra ®êi. PhÇn III: Qóa tr×nh thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam PhÇn IV: KÕt luËn.
PhÇn I Kh¸i qu¸t x· héi ViÖt Nam tríc khi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi
Vµo ®Çu thÕ kû XIX, t×nh h×nh thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng, bøc tranh ph©n chia thÕ giíi cña chñ nghÜa ®Õ quèc ngµy cµng ®îc ph¸c ho¹ c¬ b¶n vµ râ nÐt. Sù ¸p bøc vµ xu híng th«n tÝnh d©n téc cña Chñ nghÜa ®Õ quèc ®· t¨ng lªn râ rÖt. Sù xuÊt khÈu t b¶n vµo c¸c níc thuéc ®Þa ®· lµm cho c¸c dan téc thuéc ®Þa bÞ l«i cuèn vµo con ®êng t b¶n thùc d©n Chñ nghÜa. Còng tõ ®ã sù thøc tØnh vÒ ý thøc d©n téc vµ phong trµo ®Êu tranh tù gi¶i phãng khái ¸ch ¸p bøc cu¶ thùc d©n t¨ng lªn mét c¸ch m¹nh mÏ. ViÖt Nam ®· chÞu sù t¸c ®éng cña bèi c¶nh lÞch sö ®ã. Tõ n¨m 1858, níc ViÖt Nam ®· bÞ thùc d©n Ph¸p x©m lîc, më ®Çu b»ng cuéc tiÕn c«ng vµo c¶ng §µ N½ng. Chóng tõng bíc thiÕt lËp chÕ ®é thèng trÞ tµn b¹o, ph¶n ®éng cña chñ nghÜa thùc d©n trªn ®Êt níc ta. Sau khi hoµn thµnh viÖc x©m lîc vµ b×nh ®Þnh vò trang, thùc d©n Ph¸p tiÕn hµnh nh÷ng cuéc khai th¸c thuéc ®Þa nh»m cíp ®o¹t tµi nguyªn thiªn nhiªn, bãc lét nh©n c«ng rÎ m¹t, cho vay nÆng l·i, më réng thÞ trêng tiªu thô hµnh ho¸ cña chÝnh quèc. ChÝnh s¸ch “khai ho¸ v¨n minh”, “khai ho¸ vµ c¶i t¹o theo kiÓu ph¬ng T©y” cña bän thùc d©n Ph¸p ®îc Hå ChÝ Minh v¹ch râ: “Khi ngêi ta lµ mét nhµ khai ho¸ th× ngêi ta cã thÓ lµm nh÷ng viÖc d· man mµ vÉn cø lµ v¨n minh nhÊt” vµ nÕu d©n b¶n xø kh«ng nhÞn nhôc chÞu ®ùng mµ ®øng dËy ®Êu trnh th× c¸c nhµ khai ho¸ sÏ ®a qu©n ®éi, sóng liªn thanh vµ tµu chiÕn ®Õn. Trªn tÊt c¶ mäi lÜnh vùc, tõ chÝnh trÞ, kinh tÕ ®Õn v¨n ho¸ t tëng chóng ®Òu t×m mäi c¸ch k×m h·m sù ph¸t triÓn cña d©n téc ta. 1. T×nh h×nh chÝnh trÞ Thùc d©n Ph¸p ra søc thi hµnh chÝnh s¸ch “chia ®Ó trÞ”; chóng trùc tiÕp n¾m gi÷ c¸c chøc vô chñ chèt trong bé m¸y nhµ níc, bªn c¹nh ®ã lµ mét hÖ thèng chÝnh quyÒn tay sai bï nh×n ngêi ViÖt: chóng lËp ra nh÷ng ®éi qu©n thuéc ®Þa ngêi ngo¹i quèc vµ nh÷ng ®éi lÝnh c¬ giíi ngêi ViÖt, nh÷ng toµ ¸n T©y vµ toµ ¸n Nam, nhiÒu nhµ tï ®Ó ®µn ¸p
2
c¸c cuéc næi dËy. Chóng thi hµnh chÝnh s¸ch cai trÞ chuyªn chÕ, thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®µn ¸p, khñng bè hÕt søc d· man, tµn b¹o, chia rÏ d©n téc t«n gi¸o….lµm cho nh©n d©n mÊt hÕt quyÒn ®éc lËp, quyÒn tù do d©n chñ; mäi phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ®Òu bÞ chóng ®µn ¸p d· man. 2. T×nh h×nh kinh tÕ Trong thêi kú nµy thùc d©n Ph¸p ®· kh«ng tõ mét thñ ®o¹n nµo ®Ó bãc lét nh©n d©n ta, thu lîi nhuËn tèi ®a, th¼ng tay cíp ®o¹t vµ bÇn cïng ho¸ n«ng d©n, chiÕm ®o¹t tµi nguyªn thiªn nhiªn, n¾m c¸c m¹ch m¸u kinh tÕ ë ViÖt Nam, n¾m ®éc quyÒn trong c«ng nghiÖp khai lho¸ng vµ c«ng nghiÖp chÕ rîu, k×m h·m c«ng nghiÖp nÆng, h¹n chÕ c«ng nghiÖp nhÑ, ®éc chiÕm thÞ trêng ViÖt Nam, t¨ng cêng cho vay nÆng l·i; ®ång ho¸ l·nh thæ kinh tÕ ViÖt Nam vµo trong toµn bé l·nh thæ cña ®Õ quèc Ph¸p vµ biÕn ViÖt Nam thµnh kh©u kh¨ng khÝt trong sîi d©y chuyÒn cña kinh tÕ thÕ giíi T b¶n chñ nghÜa. Tõ khi thùc d©n Ph¸p x©m lîc ViÖt Nam, qu¸ tr×nh tËp trung ho¸ ruéng ®Êt diÔn ra víi quy m« lín vµ tèc ®é nhanh h¬n tríc. Chóng ®· tr¾ng trîn cíp ®o¹t ruéng ®Êt cña n«ng d©n ®Ó lËp ra c¸c ®ån ®iÒn trång cao su, cµ phª,…vµ b¾t d©n ta lao ®éng kh«ng c«ng cho chóng hoÆc thuª víi gi¸ rÊt rÎ m¹t. Kh«ng nh÷ng thÕ, thùc d©n Ph¸p cßn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó bän ®Þa chñ t¨ng cêng chiÕm ®o¹t ruéng ®Êt cña n«ng d©n. Ngoµi ra bän chóng cßn ®Æt ra nhiÒu thø thuÕ v« lý b¾t nh©n d©n ph¶i ®ãng. Bän thùc d©n vµ ®Þa chñ ®· k×m h·m n«ng nghiÖp ViÖt Nam trong vßng l¹c hËu ®Ó lµm lîi cho chóng: thùc d©n Ph¸p cha bao giê ®Æt vÊn ®Ò kÜ nghÖ ho¸ n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam nªn c«ng cô lao ®éng s¶n xuÊt rÊt th« s¬. Thiªn tai x¶y ra liªn miªn, ®êi sèng nh©n d©n gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Chóng cßn duy tr× lèi bãc lét phong kiÕn, kÕt hîp víi lèi cíp bãc cña ®Õ quèc (®©y lµ ®Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p bãc lét thuéc ®Þa), lµm n«ng d©n ph¸ s¶n, k×m h·m s¶n xuÊt. V× muèn biÕn ViÖt Nam thµnh thÞ trêng tiªu thô hµng c«ng nghiÖp Õ thõa cña Ph¸p, nªn chóng ®· ra søc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp níc ta. Do sù k×m h·m ®ã nªn c«ng nghiÖp ViÖt Nam rÊt nhá bÐ,quÌ quÆt. §iÒu ®ã thÓ hiÖn râ rÖt ë chç trong ho¹t ®éng c«ng nghiÖp, thùc d©n Ph¸p chØ chó träng vµo viÖc khai th¸c má mµ kh«ng hÒ quan t©m ®Õn nh÷ng ngµnh nghÒ kh¸c. Kh«ng chØ trªn lÜnh vùc c«ng nghiÖp mµ trªn tÊt c¶ mäi ph¬ng diÖn kinh tÕ, thùc d©n Ph¸p ®Òu t×m mäi c¸ch ®a níc ta vµo trong quü ®¹o ph¸t triÓn cña Chñ nghÜa t b¶n theo kiÓu thùc d©n vµ biÕn chuyÓn theo qu¸ tr×nh Êy. héi 3. T×nh h×nh v¨n ho¸ x· -
3
Tõ khi thùc d©n Ph¸p sang x©m lîc níc ta, chóng thùc hiÖn chÝnh s¸ch ngu d©n, khuyÕn khÝch v¨n ho¸ n« dÞch, vong b¶n, tù ti, sïng Ph¸p, k×m h·m nh©n d©n ta trong vßng tèi t¨m, dèt n¸t, l¹c hËu, phôc tïng sù cai trÞ cña chóng. Víi chÝnh s¸ch khai th¸c thuéc ®Þa triÖt ®Ó cña thùc d©n Ph¸p, x· héi ViÖt Nam cã nh÷ng biÕn ®æi lín, hai giai cÊp míi ra ®êi: giai cÊp c«ng nh©n vµ giai cÊp t s¶n. Tõ chÕ ®é phong kiÕn chuyÓn sang chÕ ®é thuéc ®Þa nöa phong kiÕn, x· héi ViÖt Nam xuÊt hiÖn hai m©u thuÉn: m©u thuÉn c¬ b¶n vèn cã trong lßng x· héi ViÖt Nam phong kiÕn cò lµ m©u thuÉn gi÷a nh©n d©n ta, tríc hÕt lµ n«ng d©n, víi giai cÊp ®Þa chñ phong kiÕn kh«ng mÊt ®i, mµ vÉn tiÕp tôc tån t¹i, tuy kh«ng cßn hoµn toµn gièng nh tríc. Bªn c¹ch m©u thuÉn nµy, xuÊt hiÖn m©u thuÉn míi bao trïm lªn t¸t c¶, ®ã lµ m©u thuÉn gi÷a d©n téc ta víi ®Õ quèc thùc d©n Ph¸p. M©u thuÉn nµy ngµy cµng më réng vµ gay g¾t h¬n. Hai m©u thuÉn ®ã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, trong ®ã m©u thuÉn gi÷a d©n téc ta víi ®Õ quèc Ph¸p x©m lîc võa lµ m©u thuÉn c¬ b¶n ®ång thêi lµ m©u thuÉn chñ yÕu cña x· héi ViÖt Nam mét x· héi thuéc ®Þa cña Ph¸p. V× vËy, nhiÖm vô chèng ®Õ quèc Ph¸p x©m lîc vµ nhiÖm vô chèng bän phong kiÕn tay sai kh«ng t¸ch rêi nhau. §Êu tranh giµnh ®éc lËp d©n téc ph¶i g¾n kiÒn víi ®Êu tranh ®ßi quyÒn d©n sinh, d©n chñ. §ß lµ yªu cÇu cña C¸ch m¹ng ViÖt Nam ®Æt ra cÇn ®îc gi¶i quyÕt.
PhÇn II Phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ta tríc khi §¶ng ra ®êi
Trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh dùng níc vµ gi÷ níc l©u dµi gian khæ ¸c liÖt, d©n téc ta sím h×nh thµnh truyÒn thèng yªu níc nång nµn, tinh thÇn ®Êu tranh anh dòng kiªn cêng bÊt khuÊt. Ngay tõ khi thùc d©n Ph¸p x©m lîc, nh©n d©n ta ®· liªn tiÕp ®øng lªn chèng l¹i chóng. ë kh¾p n¬i trong níc, nh©n d©n ta ®· tham gia ®Êu tranh díi ngän cê c¶u c¸c sÜ phu yªu níc ®¬ng thêi theo nhiÒu khuynh híng kh¸c nhau. Tõ nh÷ng phong trµo tù ph¸t ®Õn nh÷ng phong trµo cã tæ chøc, l·nh ®¹o, c¸c phong trµo diÔn ra ngµy cµng mét hoµn thiÖn h¬n. Tuy r»ng c¸c phong trµo ®Òu bÞ ®µn ¸p d· man nªn ®· bÞ thÊt b¹i nhng tÊt c¶ nh÷ng cuéc khëi nghÜa ®ã ®· ®Ó l¹i tiÕng vang lín, g©y cho ®Þch nçi hoang mang lo sî. 1. Phong V¬ng trµo CÇn
4
Sau khi thùc d©n Ph¸p c¨n b¶n hoµn thµnh cuéc x©m lîc ViÖt Nam víi hoµ íc 1884, cuéc ®Çu tranh cña nh©n d©n ViÖt Nam chèng x©m lîc ®· chuyÓn qua mét giai ®o¹n míi. Më ®Çu lµ cuéc tÊn c«ng tr¹i lÝnh Ph¸p m»n c¹nh kinh thµnh HuÕ, díi sù chØ huy cña T«n ThÊt ThuyÕt lÊy danh nghÜa nhµ vua yªu níc trÎ tuæi Hµm Nghi. BÞ thÊt b¹i, T«n Th¸t ThuyÕt ®· phß vua Hµm Nghi l¸nh vµo vïng rõng nói, th¶o chiÕu CÇn V¬ng, kªu gäi c¸c sÜ phu v¨n th©n cïng toµn d©n tiÕp tôc chiÕn ®Êu. Tõ ®ã phong trµo CÇn V¬ng ®· ph¸t triÓn trong nhiÒu ®Þa ph¬ng ë Trung Kú vµ B¾c Kú, cho ®Õn nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kû XIX. Trong phong trµo CÇn V¬ng, c¸c thñ lÜnh sÜ phu v¨n th©n, liªn kÕt víi c¸c thæ hµo ®Þa ph¬ng, ®· tËp hîp ®«ng ®¶o quÇn chóng n«ng d©n trong vïng, dïng vò khÝ th« s¬ næi dËy chèng l¹i cuéc b×nh ®Þnh cña thùc d©n Ph¸p. C¸c sÜ phu muèn kh«i phôc mét v¬ng triÒu phong kiÕn cã chñ quyÒn, c¸c thæ hµo muèn dµnh l¹i nh÷ng thÕ lùc bÞ tíc ®o¹t, n«ng d©n chèng l¹i sù bãc lét thuÕ m¸ vµ cíp ®o¹t ruéng ®Êt, tÊt c¶ g¾n bã l¹i trªn danh nghÜa cña mét phong trµo yªu níc chèng x©m lîc mang tÝnh chÊt truyÒn thèng. Nhng cuèi cïng phong trµo CÇn V¬ng ®É thÊt b¹i v× rêi r¹c, lÎ tÎ, thiÕu sù chØ huy thèng nhÊt. 2. Phong trµo d©n téc - d©n chñ cña tÇng líp sÜ phu yªu níc. 2.1 Sù chuyÓn biÕn cña x· héi ViÖt Nam vµ nh÷ng ¶nh hëng cña t¸c ®éng bªn ngoµi. Cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû XX, x· héi ViÖt Nam cã nhiÒu chuyÓn biÕn, tríc nh÷ng chÝnh s¸ch cai trÞ cña thùc d©n Ph¸p, c¬ cÊu x· héi truÒn thèng VÖt Nam biÕn ®æi. Giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam (chñ yÕu lµ trong c¸c c«ng trêng vµ hÇm má) h×nh thµnh. ë ®« thÞ xuÊt hiÖn mét tÇng líp c«ng th¬ng vµ tiÓu t s¶n thµnh thÞ. TÇng líp sÜ phu nho häc bªn c¹ch ®äc c¸c kinh s¸ch nho gi¸o, c¸c nho sÜ nµy còng ®· ®äc ng÷ng cuèn s¸ch míi cña c¸c t¸c gi¶ ch©u ¢u vµ Trung Quèc. V× vËy phong trµo c¶i c¸ch chÝnh trÞ v¨n ho¸ ë Trung Quèc, cïng víi nh÷ng t tëng c¸ch m¹ng Ph¸p ®îc dÞch qua ch÷ H¸n ®· t¸c ®éng vµo ViÖt Nam. Giíi sÜ phu lóc nµy thÊy ®îc thÕ suy tµn cña c¸c chÕ ®é phong kiÕn ch©u ¸ vµ sù cÇn thiÕt ph¶i c¶i c¸ch x· héi. 2.2. Trµo lu d©n téc chñ nghÜa Nh÷ng nhËn thøc chÝnh trÞ ®ã ®· lµm n¶y sinh mét khuynh híng chÝnh trÞ míi: trµo lu d©n téc chñ nghÜa. Trµo lu chÝnh trÞ nµy kÕ tôc phong trµo CÇn V¬ng yªu níc chèng Ph¸p nhng ®ång thêi ®· mang nhiÒu nÐt míi kh¸c tríc. TÇng líp khëi xíng trµo lu nµy lµ nh÷ng sÜ phu yªu níc tiÕn bé. Lßng yªu níc cña hä kh«ng cßn b¸m gi÷ vµo
5
nh÷ng t tëng “trung qu©n” mµ ®· chuyÓn sang ý thøc vÒ mét chñ nghÜa quèc gia d©n téc, v× lîi Ých chung cña nhiÒu triÖu ®ång bµo trong c¶ nø¬c. Nh÷ng sÜ phu yªu níc tiÕn bé ë ViÖt Nam lóc bÊy giê cho r»ng, muèn ®¸nh ®uæi thùc d©n Ph¸p, kh«ng thÓ chØ h¹n chÕ trong nh÷ng h×nh thøc khëi nghÜa vò trang nh tríc ®©y, mµ cßn ph¶i kÕt hîp c¶ víi nhiÒu biÖn ph¸p míi vÒ chÝnh trÞ, ngo¹i giao, tiÕn h¸nh mét phong trµo c¶i c¸ch x· héi s©u réng trong ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n. Hai g¬ng mÆt næi bËt cho trµo lu d©n téc d©n chñ lµ c¸c nhµ chÝ sÜ Phan Béi Ch©u vµ Phan Ch©u Trinh Phan Béi Ch©u lµ mét sÜ phu sím cã lßng yªu níc, chñ tr¬ng vËn ®éng qu©ng chóng trong níc, tranh thñ sù gióp ®ì cña níc ngaßi, tæ chøc b¹o ®éng ®Ó ®¸nh ®uæi thùc d©n Ph¸p, giµnh ®éc lËp d©n téc, x©y dùng nÒn chÕ ®é chÝnh trÞ dùa vµo d©n. ¤ng ®· lËp héi Duy T©n, vît biÓn sang NhËt mu cÇu ngo¹i viªn, tæ chøc phong trµo §«ng Du ®a c¸c thanh thiÕu niªn ViÖt Nam sang häc ë NhËt ®Ó chuÈn bÞ lùc lîng chèng Ph¸p vµ dïng v¨n th¬ yªu níc ®Ó thøc tØnh quèc d©n . Cuéc vËn ®éng §«ng du chØ diÔn ra ®îc mÊy n¨m vµ ®· bÞ thùc d©n Ph¸p bãp chÕt . Nh÷ng du häc sinh ViÖt Nam bÞ trôc xuÊt ra khái NhËt vµ c¶ cô Phan còng ph¶i rêi khái ®Êt níc nµy.Sau c¸ch m¹ng T©n Hîi, «ng lu l¹c ë Trung Quèc, l¹i lËp ra tæ chøc ViÖt Nam Quang Phôc héi, chuÈn bÞ ®a qu©n vÒ níc khái nghÜa, nhng còng kh«ng tr¸nh khái bÞ th©t b¹i.Phan Béi Ch©u lµ mét ngêi anh hïng ®Çy nhiÖt huyÕt nhng kh«ng gÆp thêi thÕ. Phan Ch©u Trinh gÇn ®ång thêi víi Phan Béi Ch©u, lµ mét sÜ phu ë Qu¶ng Nam ®· gi¬ng cao ngän cê d©n chñ, c¶i c¸ch x· héi. ¤ng ®· tõng b«n ba ë nhiÒu níc, sím tiÕp thu nh÷ng t tëng tiÕn bé, chñ tr¬ng cøu níc b»ng ph¬ng ph¸p n©ng cao d©n trÝ, d©n quyÒn. ¤ng v¹ch trÇn chÕ ®é vua quan phong kiÕn thèi n¸t, ®ßi Ph¸p ph¶i söa ®æi chÝnh s¸ch cai trÞ ë thuéc ®Þa. ChÞu nhiÒu ¶nh hëng t tëng dan chñ cña Phan Ch©u Trinh, nhiÒu phong trµo c¶i c¸ch x· héi lóc ®ã ®· næi lªn nh viÖc thµnh lËp nhµ trêng kiÓu míi §«ng Kinh NghÜa Thôc ë Hµ Néi, phong trµo Duy T©n. T tëng d©n chñ cña Phan Ch©u Trinh thÓ hiÖn mét tinh thÇn d©n téc yªu níc s©u s¾c, nhng chñ tr¬ng dïng c¶i c¸ch ®Ó cøu níc cña «ng cã phÇn kh«ng hîp thêi thÕ. 2.3. Phong trµo ®Êu tranh cña quÇn chóng c«ng, n«ng, binh: C¸c phong trµo chÝnh trÞ cña giíi sÜ phu ®· cã ¶nh hëng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn phong trµo ®Êu tranh cña quÇn chóng c«ng n«ng binh trong thêi kú nµy. ë ®©y nh÷ng cuéc ®Êu tranh so víi phong trµo cña giíi sÜ phu thêng lµ thiÕu ®êng lèi, tæ chøc nhng l¹i ®«ng ®¶o, quyÕt liÖt h¬n. N¨m 1908, do ¶nh hëng cña nh÷ng t tëng c¶i c¸ch
6
cña Phan Ch©u Trinh vµ phong trµo Duy T©n h« hµo ®êi sèng míi, mét phong trµo chèng su thuÕ cña n«ng d©n ®· lan réng ra ë nhiÒu tØnh. Hµng ngµn n«ng d©n næi dËy biÓu t×nh, bao v©y huyÖn lÞ ®ßi gi¶m su thuÕ. §¸ng chó ý lµ khëi nghÜa cña n«ng d©n Yªn ThÕ cña Hoµng Hoa Th¸m, hä ®· liªn l¹c víi tæ chøc yªu níc cña Phan Béi Ch©u trong mét kÕ ho¹ch tÊn c«ng vµo Hµ Néi. Giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam tuy míi ra ®êi, sè lîng cßn Ýt nhng bíc ®Çu ®· tham gia ®Êu tranh, ®iÓn h×nh cã nh÷ng cuéc b·i c«ng b¹o ®éng cña c«ng nh©n c¸c c«ng trêng ®êng s¾t(Yªn B¸i), häc sinh trêng B¸ch NghÖ (Sµi Gßn) vµ mét sè c«ng nh©n tµu biÓn. Ngoµi ra cßn cã nh÷ng cuéc b¹o ®éng khëi nghÜa chèng Ph¸p cña d©n téc Ýt ngêi. Ngoµi tÇng líp sÜ phu vµ quÇn chóng c«ng n«ng, ®Çu thÕ kû XX cßn cã mét lùc lîng x· hé míi tham gia phong trµo ®Êu tranh chèng Ph¸p. §ã lµ c¸c binh lÝnh ngêi ViÖt trong qu©n ®éi Ph¸p. Do thùc hiÖn chÝnh s¸ch dïng ngêi ViÖt ®Ó trÞ ngêi ViÖt nªn qua nh÷ng cuéc cµn quÐt nh÷ng binh lÝnh ViÖt ®· thÊy ®îc tËn m¾t nh÷nh téi ¸c cña giÆc, lßng c¨m thï giÆc ®îc kh¬i dËy. H¬n n÷a do sù ®èi xö cña thùc d©n Ph¸p ®èi víi hä lµ khinh miÖt, b¹c ®·i nªn ®· dÉn tíi viÖc hä næi dËy b¹o ®éng khëi nghÜa. Nh÷ng phong trµo d©n téc d©n chñ chèng Ph¸p ë ViÖt Nam ®Çu thÕ kû XX do nh÷ng sÜ phu yªu níc tiÕn bé l·nh ®¹o, ®îc ®«ng ®¶o c¸c tÇng líp nh©n d©n hëng øng tham gia, tuy kh«ng thµnh c«ng nhng ®· cã tiÕng vang lín. §ã lµ nh÷ng bíc ®i ban ®Çu ®Ó t×m ra mét con ®êng míi, dóng ®¾n trong cuéc c¸ch m¹ng d©n téc vµ c¸ch m¹ng x· héi.
PhÇn III Qóa tr×nh thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam
Tõ ®Çu thÕ kû XX trë ®i, song song víi sù ph¸t triÓn cña phong trµo yªu níc vµ d©n chñ theo kiÓu t s¶n, phong trµo c«ng nh©n chèng l¹i chÕ ®é bäc lét cña bän ®Þa chñ vµ thùc d©n Ph¸p ®· lÇn lît diÔn ra b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ nh÷ng h×nh thøc ®Êu tranh ®Æc thï cña giai cÊp m×nh nh b·i c«ng, biÓu t×nh. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn lÞch sö lóc bÊy giê, do nhiÒu nguyªn nh©n nh÷ng phong trµo nµy cuèi cïng ®Òu kh«ng thµnh c«ng. Nhng nguyªn nh©n c¬ b¶n ®ã l¸ nh÷ng ngêi yªu níc ®¬ng thêi cha t×m ®îc con ®êng cøu
7
níc ®óng ®¾n ph¶n ¸nh ®óng nhu cÇu ph¸t triÓn cña x· hé ViÖt Nam. C¸ch m¹ng níc ta ®ang ®íng tríc cuéc khñng ho¶ng vÒ ®êng lèi. 1. NguyÔn AÝ Quèc ra ®i t×m ®êng cøu níc Gi÷a lóc c¸ch m¹ng ViÖt Nam ®ang trong ®ªm tèi cha t×m ®îc lèi ra, NguyÔn ¸i Quèc víi tªn gäi NguyÔn TÊt Thµnh ®· rêi Tæ quèc tõ th¸ng 6 n¨m 1911 ®i sang ph¬ng T©y, n¬i mµ Ngêi cho lµ cã t tëng tù do, ®an chñ vµ khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn ®Ó xem hä lµm nh thÕ nµo, häc tËp hä råi trë vÒ gióp ®ång bµo m×nh cëi bá xiÒng xÝch n« lÖ. Trªn con ®êng b«n ba kh¾p n¨m ch©u, bèn bÓ, võa lao ®éng, võa quan s¸t, nghiªn cøu lý luËn vµ kinh nghiÖm c¸c cuéc c¸ch m¹ng t s¶n ®iÓn h×nh trªn thÕ giíi nh c¸ch m¹ng Mü vµ c¸ch m¹ng Ph¸p §ßng thêi Ngêi t×m mäi c¸ch tham dù tÊt c¶ c¸c cuéc mÝt tinh, héi häp do §¶ng x· héi Ph¸p mét ®¶ng duy nhÊt trong sè c¸c ®¶ng ë Ph¸p ®Êu tranh b¶o vÖ c¸c d©n téc thuéc ®Þa. §Õn cuèi n¨m 1918, mét biÕn chuyÓn quan träng ®· diÔn ra trong cuéc ®êi cña NguyÔn ¸i Quèc: Ngêi tham gia §¶ng x· héi Ph¸p. Ngêi lµ ngêi ViÖt Nam ®Çu tiªn tham gia mét ®¶ng chÝnh trÞ cña “mÉu quèc”. Trong qu¸ tr×nh tham gia ho¹t ®éng §¶ng vµ nghien cøu vÒ c¸ch m¹ng Mü vµ c¸ch m¹ng Ph¸p, NguyÔn ¸i Quèc ®· tËp hîp ®îc nhiÒu bµi häc quý vÒ lùc lîng c¸ch m¹ng, vÒ tæ chøc, vÒ tinh thÇn, ý chÝ c¸ch m¹ng vµ ®Æc biÖt lµ bµi häc vÒ con ®êng c¸ch m¹ng. Ngêi v¹ch râ:” C¸ch m¹ng Ph¸p còng nh c¸ch m¹ng Mü, nghÜa lµ c¸ch mÖnh t b¶n, c¸ch mÖnh kh«ng ®Õn n¬i,tiÕng lµ c«ng hoµ vµ d©n chñ, nhng kú thùc trong th× nã tíc lùc c«ng n«ng, ngoµi th× nã ¸p bøc thuéc ®Þa”. ”Chóng ta d· hy sinh lµm c¸ch mÖnh, th× nªn lµm cho ®Ðn n¬i nghÜa lµ lµm sao c¸ch m¹ng råi th× quyÒn giao cho ®an chóng sè nhiÒu…ThÕ míi khái hy sinh nhiÒu lÇn, th× d©n chóng míi ®îc h¹nh phóc”. Gi÷a th¸ng giªng n¨m 1919, Pa-ri long träng tæ chøc héi nghÞ hoµ b×nh. Giíi cÇm quyÒn c¸c cêng quèc th¾ng trËn muèn “tæng kÕt” chiÕn tranh cµng nhanh cµng tèt, hay nãi c¸ch kh¸c muèn giµu lªn baõng c¸ch bãc lét c¸c níc b¹i trËn. NguyÔn ¸i Quèc ®· göi ®Ðn héi nghÞ mét b¶n tµi liÖu cã tªn lµ “B¶n yªu s¸ch cña nh©n d©n An Nam” ®ßi chÝnh phñ Ph¸p c«ng nhËn c¸c quyÒn tù do d©n chñ vµ b×nh ®¼ng cña nh©n d©n ViÖt Nam. B¶n yªu s¸ch ®ã kh«ng ®îc héi nghÞ quan t©m ®Õn. Tõ thùc tÕ ®ã ngêi ra mét kÕt luËn quan träng : tù do b×nh ®¼ng b¸c ¸i…nh÷ng ch÷ tèt ®Ñp ®ã ch¼ng qua chØ lµ mµn khãi ®Ó giai cÊp t s¶n che ®Ëy nh÷ng téi ¸c cña chóng. Nh÷ng b¶n tuyªn ng«n mµ bän ®Õ quèc tung ra bõa b·i trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh ®Ó lµm bia ®ì ®¹n cho chóng ho¸ ra chØ lµ mét trß bÞp bîm. Ch¼ng bao giê cÇu
8
xin ®îc c«ng lý ë bän ®Õ quèc. VËy th× lèi tho¸t ë ®©u ? ChØ ë trong ®Êu tranh, ®Êu tranh mét mÊt, mét cßn. §Ó gi¶i phãng m×nh nh©n d©n c¸c d©n téc thuéc ®Þa ph¶i l©t ®æ ¸ch th«ng trÞ cña bän ¸p bøc. C¸ch mang lµ trËn ®¸nh quyÕt liÖt, nhê nã mµ thµnh luü thùc d©n tëng nh bÊt kh¶ x©m ph¹m còng cã thÓ bÞ h¹. “B¶n yªu s¸ch” ®· trë thµnh mét tuyªn ng«n chÝnh trÞ b¸o hiÖu sù më ®Çu cña giai ®o¹n míi trong viÖc ph¸t triÓn phong trµo gi¶i phãng d©n téc ViÖt Nam. Trong nh÷ng ngµy ®ang ho¹t ®éng s«i næi lùa chän con ®êng c¸ch m¹ng cña NguyÔn ¸i Quèc th× cuéc c¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga n¨m 1917 bïng næ vµ th¾ng lîi, lµm chÊn ®éng toµn cÇu. Sù th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga cã ý nghÜa lÞch sö rÊt quan träng ®èi víi phong trµo gi¶i phãng dan téc cña c¸c níc thuéc ®Þa trªn thÕ giíi. Nhê cã C¸ch m¹ng th¸mh Mêi Nga, phong trµogi¶i phãng d©n téc ë c¸c níc ph¬ng §«ng vµ phong trµo c«ng nh©n ë c¸c níc t b¶n ®Õ quèc ph¬ng T©y ®· cã sù g¾n bã mËt thiÕt víi nhau trong cuéc ®Êu tranh chèng kÎ thï chung lµ chñ nghÜa ®Õ quèc. NguyÔn ¸i Quèc ®· híng ®Õn con ®êng C¸ch m¹ng th¸ng Mêi vµ chó t©m t×m hiÓu t tëng ®êng lèi cña cuéc c¸ch m¹ng ®ã. Vµ bíc ngoÆt lín trong t tëng cña NguyÔn ¸i Quèc diÔn ra khi Ngêi ®äc toµn v¨n S¬ kh¶o lÇn thø nhÊt nh÷ng kuËn c¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vµ vÊn ®Ò thuéc ®Þa cña Lª-nin ®¨ng trªn b¸o “Nh©n ®¹o”. §ay lµ t¸c phÈm ®Çu tiªn cña Lª-nin mµ NguyÔn ¸i Quèc ®îc lµm quen. Ngêi ®äc ®i ®äc l¹i mét sè c©u, cè g¾ng hiÓu s©u h¬n n÷a b¶n chÊt nh÷ng t tëng cña Lª-nin vµ Ngêi rng rng níc m¾t, h©n hoan v« cïng. Ngêi nãi to lªn nh ®ang ®íng tríc quÇn chóng ®«ng ®¶o:” Hìi ®ång bµo bÞ ®o¹ ®µy ®au khæ ! §©y lµ c¸i cÇn thiÕt cho chóng ta, ®©y lµ con ®êng gi¶i phãng chóng ta”. B¶n ®Ò c¬ng ®ã ®· chØ râ cho Ngêi “ Muèn cøu níc vµ gi¶i phãng d©n téc kh«ng cã con ®êng nµo khÊc lµ con ®êng c¸ch m¹ng v« s¶n”. Tõ ®©y, Ngêi døt kho¸t ®i theo con ®êng c¸ch m¹ng cña Lª-nin, con ®êng c¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga vÜ ®¹i. §©y lµ bíc ngoÆt tõ chñ nghÜa yªu níc ®Õn víi chñ nghÜa céng s¶n, tõ mét chiÕn sÜ gi¶i phãng d©n téc trë thµnh mét chiÕn sÜ céng s¶n quèc tÕ cña Ngêi. Sù kiÖn ®ã còng ®¸nh dÊu bíc ngoÆt më ®êng th¾ng lîi cho sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc cña ViÖt Nam. NguyÔn ¸i Quèc lµ ngêi ViÖt Nam ®Çu tiªn tiÕp thu s¸ng t¹o Chñ nghÜa M¸c- Lªnin, t×m ra con ®êng ®óng ®¸n gi¶i phãng d©n téc. 2. Con ®êng "c¸ch mÖnh” NguyÔn ¸i Quèc. Sau khi trë thµnh ngêi chiÕn sÜ Céng s¶n, NguyÔn ¸i Quèc ®· tham gia ho¹t ®äng trong phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ, tÝch
9
cùc vËn ®äng phong trµo c¸ch m¹ng thuäcc ®Þa, nghiªn cøu vµ truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c Lenin vÌ ViÖt Nam qua c¸c b¸o ‘Ng¬ig cïng khæ”, “Nh©n ®¹o”, “§êi sèng c«ng nh©n” vµ sau nµy lµ t¸c phÈm “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p”(1925) cña Ngêi. Th¸ng 12 n¨m 1924, NguyÔn ¸i Quèc vÒ Qu¶ng Ch©u (Trung Quèc) trùc tiÕp chØ ®¹o viÖc chuÈn bÞ thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. T¹i ®©y, Ngêi tham gia s¸ng lËp Héi liªn hiÖp c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ë ¸ §«ng, s¸ng lËp vµ viÕt bµi cho b¸o Thanh niªn. Vµ ®Æc biÖt lµ ®Çu n¨m 1927, t¸c phÈm “§êng c¸ch mÖnh” ®îc Héi liªn hiÖp c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc xuÊt b¶n. T¸c phÈm nµy lµ sù tiÕp theo mét c¸ch l«- gÝc cuèn “B¶n ¸n chhÕ ®é thùc d©n Ph¸p”. “§êng c¸ch mÖnh” ®· v¹ch ra con ®êng cô thÓ ®Ó gi¶i phãng d©n téc. T¸c phÈm chØ ra r»ng: ®Ó chiÕn th¾ng kÎ thï hïng m¹nh, nh÷ng nhµ c¸ch mÖnh ViÖt Nam ph¶i gi¶i quyÕt ngay hai nhiÖm vô c¬ b¶n: n¾m v÷ng häc thuyÕt chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ thµnh lËp ®éi tiªn phong tøc lµ §¶ng c¸ch m¹ng. “Tríc hÕt ph¶i cã §¶ng c¸ch mÖnh ®Ó trong th× vËn ®éng vµ tæ chøc d©n chóng, ngoµi thf liªn l¹c víi d©n téc bÞ ¸p bøc vµ v« s¶n giai cÊp mäi n¬i. §¶ng cã v÷ng, c¸ch m¹ng míi thµnh c«ng, còng nh ngêi cÇm l¸i cã v÷ng thuyÒn míi ch¹y. §¶ng cã v÷ng th× ph¶i cã chñ nghÜa lµm nång cèt, trong §¶ng ai còng ph¶i hiÓu, ai còng ph¶i tu©n theo chñ nghÜa ©ýy. §¶ng mµ kh«ng cã chñ nghÜa còng nh ngêi kh«ng cã trÝ kh«n. tµu kh«ng cã bµn chØ nam”. NguyÔn ¸i Quèc ®· tr×nh bµy mét c¸ch \s¸ng t¹o nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n cña häc thuyÕt Lª- nin ¸p dông vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña níc ViÖt Nam thuéc ®Þa. NguyÔn ¸i Quèc chØ ra r»ng ViÖt Nam ®ang ®øng ë ngìng cña c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc. Cuéc c¸ch m¹ng nµy ph¶i lµ mét giai ®o¹n chuyÓn tiÕp ®Ó ®a ®Êt níc tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t b¶n chñ nghÜa. NhiÖm vô chñ yÕu cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam sau nµy lµ l·nh ®¹o nh©n d©n ®Êu tranh chèng bän thùc d©n vµ §¶ng ph¶i kÕt hîp phong trµo c«ng nh©n víi chñ nghÜa yªu níc. Theo NguyÔn ¸i Quèc,lùc lîng c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam sau nµy lµ giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng. LuËn ®iÓm quan träng nµy ®îc NguyÔn ¸i Quèc tr×nh bµy ngay tõ buæi ®Çu cña cuéc c¸ch m¹nggi¶i phãng d©n téc vµ vÒ sau trë thµnh luËn ®iÓm chñ ®¹o, luËn diÓm quyÕt ®Þnh trong ho¹t ®éng cña NguyÔn ¸i Quèc vµ c¸c ®ång chÝ cña Ngêi. T¸c gi¶ “§êng c¸ch mÖnh” còng ph¸t triÓn h¬n n÷a t tëng cña m×nh vµ cho r»ng chñ nghÜa yªu níc ch©n chÝnh kh«ng thÓ t¸ch rêi chñ nghÜa Quèc tÕ v« s¶n. V× vËy, nhiÖm vô quèc tÕ quan träng nhÊt
10
cña c¸c nhµ c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ ch¨m chó nghiªn cøu C¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga vÜ ®¹i. Con ®êng cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ con ®êng c¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga vÜ ®¹i. Phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë c¸c níc thuéc ®Þa ph¶i liªn minh víi giai cÊp v« s¶n c¸ch m¹ng chÝnh quèc. Thèng nhÊt vµ g¾n cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n ViÖt Nam víi phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi lµ vÊn ®Ò cã tÇm quan träng chiÕn lîc. “C¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ bé phËn hîp thµnh cña c¸ch m¹ng thÒ giíi. TÊt c¶ c¸c nhµ c¸ch m¹ng ®Òu lµ b¹n cña nh©n d©n ViÖt Nam”. Nãi tãm l¹i, hÖ thãng quan ®iÓm vµ lý luËn vÒ con ®êng c¸ch m¹ng cña NguyÔn ¸i Quèc lµ néi dung t tëng c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc theo chñ nghÜa Lª-nin, nã ®îc truyÒn vµo ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX ®· trë thµnh t tëng c¸ch m¹ng híng ®¹o phong trµo gi¶i phãng d©n téc vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ theo khuynh híng c¸ch m¹ng v« s¶n, dÉn ®Õn sù ra ®êi c¸c tæ chøc céng s¶n ë ViÖt Nam h×nh thµnh nªn §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. 3. Sù ra ®êi cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam Chñ nghÜa M¸c-Lªnin, tµi liÖu tuyªn truyÒn cña NguyÔn AÝ Quèc ®îc giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n ViÖt Nam ®ãn nhËn nh “ngêi ®i ®êng ®ang kh¸t mµ cß níc uèng, ®ang ®ãi mµ cã c¬m ¨n”. Nã l«i cuèn nh÷ng ngêi yªu níc ViÖt Nam ®i theo con ®êng c¸ch m¹ng v« s¶n, lµm dÊy lªn phong cao trµo ®Êu tranh m¹nh mÏ, s«i næi kh¾p c¶ níc, trong ®ã giai cÊp c«ng nh©n trë thµnh mét lùc lîng chÝnh trÞ ®éc lËp. Phong trµo ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nhiÒu tÇng líp nh©n d©n ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ý thøc gi¸c ngé chÝnh trÞ cña c«ng nh©n ng¸y cµng cao. Nh÷ng nhãm céng s¶n bÝ mËt ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn trong c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp ë c¸c thµnh phè lín ®ßi hái ph¶i cã tæ chøc §¶ng chÝnh trÞ l·nh ®¹o. ChØ trong mét thêi gian ng¾n ë ViÖt Nam ®· cã ba tæ chøc céng s¶n ®îc tuyªn bè thµnh lËp: ë Nam Kú lµ An Nam Céng s¶n §¶ng, ë B¾c Kú lµ §«ng D¬ng Céng s¶n §¶ng, ë Trung Kú lµ §«ng D¬ng Céng s¶n Liªn ®oµn. Ngay tõ khi thµnh lËp, gi÷a c¸c tæ chøc ®ã ®· x¶y ra xÝch mÝch, bëi v×, mçi tæ chøc ®Òu cã ý muèn ®ãng vai trß §¶ng Céng s¶n duy nhÊt ë trong víc. Nh÷ng cuéc xung ®ét nghiªm träng gi÷a hai tæ chøc §¶ng ë B¾c Kú vµ Nam Kú ®· x¶y ra. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c tæ chøc §¶ng kh«ng b×nh thêng l¹i kh«ng cã mét c¬ng lÜnh hµnh ®éng thèng nhÊt lµm c¸c §¶ng mÊt hÕt tÝnh chiÕn ®Êu vµ kh«ng thÓ ho¹t ®éng cã kÕt qu¶ trong quÇn chóng. V× vËy yªu cÇu bøc thiÕt cña C¸ch m¹ng lµ cÇn cã mét §¶ng duy nhÊt l·nh ®¹o. NguyÔn ¸i Quèc, ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng lçi l¹c cña d©n téc ViÖt Nam, ngêi duy nhÊt
11
cã ®ñ n¨ng lùc vµ uy tÝn ®¸p øng yªu cÇu ®ã cña lÞch sö: thèng nhÊt c¸c tæ chøc Céng s¶n thµnh §¶ng Céng s¶n duy nhÊt ë ViÖt Nam. Héi nghÞ hîp nhÊt ba tæ chøc Céng s¶n häp t¹i Cöu Long (H¬ng C¶ng, Trung Quèc) tõ ngµy 3 ®Õn 7 th¸ng 2 n¨m 1930 ®· nhÊt trÝ thµnh lËp §¶ng duy nhÊt , lÊy tªn lµ §¶ng Céng s¶n VÖt Nam. C¸c ®¹i biÓu t¸n thµnh ch¸nh c¬ng v¾n t¾t, s¸ch lîc v¾n t¾t, ch¬ng tr×nh tãm t¾t, §iÒu lÖ tãm t¾t cña §¶ng, §iÒu lÖ tãm t¾t cña c¸c héi quÇn chóng, v¹ch kÕ ho¹ch thµnh lËp Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng l©m thêi… ChÝnh c¬ng v¾n t¾t, S¸ch lîc v¾n t¾t do NguyÔn ¸i Quèc so¹n th¶o lµ c¬ng lÜnh c¸ch m¹ng ®Çu tiªn cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, ®ã lµ mét c¬ng lÜnh c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ®óng ®¾n vµ s¸ng t¹o, phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i míi, nhuÉn nhuyÔn vÒ quan ®iÓm giai cÊp, thÊm ®îm tinh thÇn d©n téc. §éc lËp tù do g¾n liÒn víi ®Þnh híng tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi lµ t tëng cèt lâi cña c¬ng lÜnh nµy. §¶ng lÊy lý tëng chñ nghÜa M¸c- Lª-nin vµ t tëng Hå ChÝ Minh lµm nÒn t¶ng, lµm kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng. ViÖc thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®¸nh dÊu bíc ngoÆt lên trong lÞch sö c¸ch m¹ng ViÖt Nam vµ ®ã lµ mét kÕt qu¶ tÊt yÕu kh¸ch quan cña cuéc ®Êu tranh d©n téc vµ gi¶i phãng giai cÊp. §¶ng lµ s¶n phÈm cña sù kÕt hîp lý luËn M¸c-Lªnin víi phong trµo c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n, cña nh©n d©n lao ®éng. Sù ra ®êi cña §¶ng “chøng tá r»ng giai cÊp v« s¶n níc ta ®· trëng thµnh, ®ñ søc l·nh ®¹o c¸ch m¹ng”. Sù ra ®êi cña §¶ng g¾n liÒn víi tªn tuæi cña NguyÔn ¸i Quèc Hå ChÝ Minh ngêi s¸ng lËp, l·nh ®¹o vµ rÌn luyÖn §¶ng ta.
KÕt luËn
Sù ra ®êi cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lµ mét yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña phong trµo C¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc vµ thèng nhÊt ®Êt níc. Víi ®êng lèi C¸ch m¹ng ®óng ®¾n, §¶ng ®· cïng nh©n d©n x©y dùng nªn mét lîng c¸ch m¹ng to lín vµ réng kh¾p ®Êu tranh chèng thùc d©n Ph¸p vµ bän phong kiÕn tay sai v× sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc. §¶ng ®· l·nh ®¹o nh©n d© c¶ níc dÊy lªn cao trµo c¸ch m¹ng 1930- 1931 mµ ®Øng cao lµ X« ViÕt NghÖ TÜnh, cao trµo ®Êu trang chÝnh trÞ 1936- 1939...Víi khÝ thÕ c¸ch m¹ng, n¾m ch¾c thêi c¬ lÞch sö, víi mét nghÖ thuËt l·nh ®¹o vµ tæng khëi nghÜa tµi t×nh, §¶ng ta ®· l·nh ®¹o cuéc Tæng khëi nghÜa Th¸ng T¸m n¨m 1945 thµnh c«ng trän vÑn, khai sinh ra níc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, d©n. nhµ níc d©n, d©n cña do vµ v×
12
Qóa tr×nh thùc tÕ lÞch sö ®· chøng minh r»ng: Lùa chän con ®êng c¸ch m¹ng v« s¶n, ®i lªn x©y dùng chñ nghÜa x· héi díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n lµ mét sù lùa chän hoµn toµn ®óng ®¾n, s¸ng suèt cña C¸ch m¹ng ViÖt Nam, mµ ngêi tiªn phong lµ NguyÔn ¸i Quèc- Hå ChÝ Minh- vÞ l·nh tô thiªn tµi cña d©n téc ViÖt Nam, ngêi thÇy vÜ ®¹i cña §¶ng. Hå ChÝ Minh lµ tÊm g¬ng s¸ng ngêi cña mét chiÕn sÜ Céng s¶n trän ®êi v× níc, v× d©n, lµ biÓu tîng cña khÝ ph¸ch anh hïng, ý chÝ ®éc lËp tù cêng, kiªn tr× lý tëng, s¸ng t¹o vµ quyÕt th¾ng.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. §ång chÝ Hå ChÝ Minh Ðp-Ghª-Nhi Ca-bª-lÐp 2. Nhµ xuÊt b¶n thanh niªn Hµ Néi 1985 3. Gi¸o tr×nh “ LÞch Sö §¶ng céng s¶n ViÖt Nam “ Nhµ xuÊt b¶n
gi¸o dôc
4. Tµi liÖu häc tËp chÝnh trÞ nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc Gia
Môc lôc
Lêi nãi ®Çu 3 PhÇn I: Kh¸i qu¸t vÒ x· héi ViÖt Nam tríc khi §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi.............................. ...............4 1. T×nh h×nh chÝnh trÞ............................................................................4 2. T×nh h×nh kinh tÕ .............................................................................5 3. T×nh h×nh v¨n ho¸ x· héi ..............................................................5 PhÇn II: Phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ta tríc khi §¶ng ....7 1. Phong trµo CÇn V¬ng ..................................................................7 2. Phong trµo d©n täc d©n chñ cña tÇng líp sÜ phu yªu níc ..........8 2.1 Sù chuyÓn biÕn cña x· héi ViÖt Nam . Nh÷ng ¶nh hëng cña t¸c ®éng bªn ngoµi .............8 2.2 Trµo lu d©n téc chñ nghÜa .....................................................8 2.3 Phong trµo ®Êu tranh cña quÇn chóng c«ng n«ng bi...........9 PhÇn III: Qu¸ tr×nh thµnh lËp §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ..................10 1. NguyÒn ¸i Quèc ra ®i t×m ®êng cøu níc .................................10
13
2. Con “®êng c¸ch mÖnh” NguyÔn ¸i Quèc ...........................12 3. Sù ra ®êi cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ................................13 PhÇn IV: KÕt luËn .................................15 Tµi liÖu tham kh¶o..................................................................16
