0
H
Ọ
C
V
I
Ệ
N
N
G
O
Ạ
I
G
I
A
O
V
I
Ệ
T
N
A
M
KHOA CHÍNH TRỊ QUỐC TẾ VÀ NGOẠI GIAO VIỆT NAM
Bộ Môn: Chính sách đối ngoại
Đề tài: Quan hệ chính trị Việt Nam – Trung Quốc
(1991 đến nay)
Sinh viên thực hiện: Vũ Huyền Ly
Lớp : D33
Hà Nội, tháng 04/2009
1
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 2
1. Nội dung chính ........................................................................................................ 2
2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 2
3. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 2
NỘI DUNG ............................................................................................................................. 3
I. Khái quát quan hệ Trung Quốc và Việt Nam ............................................................ 3
1. Khái quát về Trung Quốc ........................................................................................ 3
2. Khái quát về các giai đoạn quan hệ Việt Nam – Trung Quốc .................................. 4
II. Quan hệ Việt Nam - Trung Quốc (1991 – nay) .......................................................... 6
1. Bối cảnh .................................................................................................................... 6
2. Những kết quả đạt được của quan hệ Việt – Trung sau khi bình thường hóa ......... 7
3. Những tồn tại giữa quan hệ Việt – Trung ................................................................12
III. Dự báo quan hệ Việt – Trung trong thời gian tới .....................................................13
IV. Giải pháp đối với quan hệ Việt – Trung....................................................................14
KẾT LUẬN ...........................................................................................................................15
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................................16
2
LỜI MỞ ĐẦU
1. Nội dung chính
Trình bày nghiên cứu chính sách Việt Nam – Trung Quốc trong giai đoạn 1991 đến
hiện tại.
Phân tích kết quả Việt Nam Trung Quốc đã đạt được để từ đó rút ra bài học và dự
báo về quan hệ Việt – Trung trong thời gian tới.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu chính sách đối ngoại Việt Nam – Trung Quốc nhằm góp phần hoạch
định chính sách đối ngoại Việt Nam đối với Trung Quốc.
Tìm ra những giải pháp cơ bản trong quan hệ chính trị Việt – Trung.
3. Lý do chọn đề tài
Trung Quốc là tổng hợp của nhiều nền văn hóa đã từng tồn tại và nối tiếp nhau tại
Đông Á lục địa, là một đất nước rất quan trọng và phức tạp.
Mối quan hệ Việt Nam – Trung Quốc có nhiều đặc thù riêng, có bề dày lịch sử lâu
đời nhất trong quan hệ ngoại giao song phương của Việt Nam gần hai mươi hai thế
kỷ lịch sử.
Quan hệ chính trị Việt – Trung giai đoạn 1991 đến nay là thời kỳ diễn ra nhiều sự
kiện quan trọng đối với hai nước. Năm 1991 đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử
khi tháng 11/1991 Việt Nam tuyên bố chính thức bình thường hóa quan hệ Việt-
Trung, chấm dứt sự đối đầu gần 10 năm giữa hai nước.
3
NỘI DUNG
I. Khái quát quan hệ Trung Quốc và Việt Nam
1. Khái quát về Trung Quốc
Trung Quốc là quốc gia đa dân tộc với 56 dân tộc được chính thức công nhận, là nước
có dân số lớn nhất thế giới khoảng 1,31 tỉ người. Dân tộc chủ yếu là người Hán chiếm
tới 93% số dân cả nước và là dân tộc chính trên một nửa diện tích. Trung Quốc cũng là
nước có diện tích lớn thứ tư trên thế giới và có rất nhiều dạng khí hậu và địa dư khác
nhau. Trung Quốc là đất nước có lịch sử lâu đời, có nền văn hóa phát triển rực rỡ, được
coi là một trong những nền văn minh cổ đại loài người, nhiều phát kiến vĩ đại,… đã
được người Trung Quốc phát minh. Về thể chế chính trị, Trung Quốc hiện đang thực
hiện đường lối xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa, nhưng trong quan hệ với các nước họ
thường coi trọng chủ nghĩa dân tộc lớn. Sau một thời gian cải cách, mở của (bắt đầu từ
năm 1978) giành được nhiều thành tựu về kinh tế xã hội, từ năm 2003 Trung Quốc đã
có sự thay đổi về chính sách đối ngoại, Trung Quốc đã chuyển từ chính sách “náu mình
chờ thời” với luận thuyết nổi tiếng của lãnh tụ Đặng Tiểu Bình “quyết không đi đầu”
sang chính sách “trỗi dậy hòa bình” vươn mình ra thế giới để thực hiện chiến lược toàn
cầu, trong đó bước đi đầu tiên là tạo ra một vùng ảnh hưởng riêng - nơi đầu tiên là Đông
Nam Á làm bàn đạp tiến ra các khu vực khác trên thế giới với mưu đồ chiếm lĩnh các
lĩnh vực về kinh tế, chính trị, văn hóa… và với tham vọng sẽ vượt Mỹ vào năm 2050.
Trung Quốc là một trong năm nước sở hữu vũ khí hạt nhân, duy trì một lực lượng quân
đội lớn nhất thế giới, tuy nhiên theo nhiều chuyên gia, số lượng không phải là cơ sở để
đánh giá sức mạnh của một quân đội. Năm 2003, GDP của Trung Quốc tính theo sức
mua tương đương đạt 6.400 tỷ đô la, trở thành nước đứng thứ hai trên thế giới. Trong
nghiên cứu khoa học và kỹ thuật, Trung Quốc đã đạt được rất nhiều thành tựu - chương
trình không gian ngày nay là thành tựu đáng kể, sử dụng và phối hợp nhiều tiến bộ khoa
học và kỹ thuật tiên tiến.
1 http://vi.wikipedia.org/
4
Tuy nhiên, Trung Quốc còn gặp một số khó khăn như phát triển trong nước còn chưa
đồng đều, các phần tử ly khai chống đối vẫn còn tồn tại trong nội địa Trung Quốc. Các
nước lớn như Nhật, Mỹ luôn tìm mọi cách kiềm chế sự phát triển của Trung Quốc. Bên
cạnh đó, với quá khứ mở rộng thế lực bằng bạo lực, Trung Quốc đã cho mình một hình
ảnh không tốt với các nước láng giềng.
2. Khái quát về các giai đoạn quan hệ Việt Nam – Trung Quốc
Quan hệ Việt -Trung trong gần 2200 năm tồn tại từ thế kỷ 2 trước đến nay. Hai nước
luôn có sự tương tác về nhiều mặt tạo nên quan hệ sâu sắc trong lịch sử, văn hóa, kinh tế
vì vậy giữa Việt Nam và Trung Quốc có một mối quan hệ đặc biệt và khác thường.
Trong suốt lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, có thể nói yếu tố
Trung Quốc luôn là một yếu tố cự kỳ quan trọng và ảnh hưởng sâu sắc, có cả sự đau
đớn và những thời kỳ gắn bó tươi sáng. Lịch sử đã ghi nhận 14 lần các thế lực phong
kiến phương bắc xâm lược Việt Nam, những bất đồng, tranh chấp về quyền lợi dân tộc
đặc biệt là về biên giới, lãnh thổ trên đất liền và trên biển diễn ra thường xuyên và kéo
dài. Đồng thời bên cạnh đó những mối quan hệ tác động giao thoa về kinh tế, đặc biệt
về văn hóa đã tạo nên những nét tương đồng làm nên sự gắn bó của nhân dân hai nước;
nhiều nét sinh hoạt văn hóa, tôn giáo, y học của Việt Nam tuy không sao chép, rập
khuôn nhưng về cơ bản có nguồn gốc hoặc chịu ảnh hưởng sâu sắc từ Trung Quốc. Sau
khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa năm 1945 và nước Cộng hòa nhân dân Trung
