Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Vận dụng mô hình CAPM trong đo lường rủi ro hệ thống cổ phiếu ngành xây dựng niêm yết trên HOSE

Chia sẻ: Sdfv Sdfv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

168
lượt xem 41
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày những nội dung chính: lý luận mô hình CAPM, và vận dụng mô hình CAPM trong đo lường rủi ro hệ thống cổ phiếu, thực trạng vận dụng mô hình CAPM trong đo lường rủi ro hệ thống cổ phiếu ngành xây dựng niêm yết trên HOSE.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Vận dụng mô hình CAPM trong đo lường rủi ro hệ thống cổ phiếu ngành xây dựng niêm yết trên HOSE

1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG --- --- Ngư i hư ng d n khoa h c: TS VÕ TH THÚY ANH NGUY N TH TI N Ph n bi n 1: TS. NGUY N HÒA NHÂN Ph n bi n 2: TS. VÕ VĂN LÂM V N D NG MÔ HÌNH CAPM TRONG ĐO LƯ NG R I RO H TH NG C PHI U NGÀNH XÂY D NG NIÊM Y T TRÊN HOSE Lu n văn ñã ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m lu n văn t t nghi p th c sĩ ngành Qu n tr Kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 25 tháng 11 năm 2012 Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã s : 60.34.20 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng. - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng. Đà N ng - Năm 2012
3 4 M Đ U Th ba, ño lư ng r i ro h th ng c a c phi u ngành xây d ng 1. Tính c p thi t c a ñ tài b ng c hai phương pháp ư c lư ng thích hơp c c ñ i (FIML) và Ngành xây d ng là m t trong nh ng ngành c n v n ñ u tư ban phương pháp ư c lư ng GMM. ñ u r t l n. Vì v y, ñ kênh ch ng khoán tr thành kênh thu hút v n Th tư, ñánh giá r i ro h th ng c a ngành và ñ xu t các ñ u tư hi u qu , thì ñ tin c y trong phân tích các báo cáo tài chính khuy n ngh ñ i v i nhà ñ u tư. c a ngành xây d ng mang tính s ng còn. 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u V n d ng mô hình CAPM trong ño lư ng r i ro h th ng c Đ tài t p trung vào vi c v n d ng mô hình CAPM trong ño phi u là khá ñơn gi n, d dàng v n d ng và ñư c s d ng ph bi n lư ng r i ro h th ng c phi u ngành xây d ng niêm y t trên HOSE. nh t. Đ tài s d ng d li u ñư c thu th p là giá ñóng c a c a 13 R i ro h th ng là r i ro tác ñ ng ñ n toàn b ho c h u h t công ty ngành xây d ng niêm y t trên HOSE t ngày 20/12/2010 ñ n ch ng khoán. ngày 06/3/2012 v i danh m c th trư ng ñư c s d ng trong ñ tài là Nh m ti p t c phát tri n nh ng ñ tài nghiên c u v mô hình ch s VN Index. CAPM trư c ñây, nh ng ñ tài này ch d ng l i vi c ñưa ra k t qu 4. Phương pháp nghiên c u ư c lư ng và ki m ñ nh mô hình cho th trư ng ch ng khoán Vi t Đ tài s d ng các phương pháp th ng kê; phương pháp phân Nam, chưa nghiên c u sâu v vi c ño lư ng r i ro h th ng c phi u tích và t ng h p, phương pháp ư c lư ng thích h p c c ñ i (FIML) ngành xây d ng. và Mô-men t ng quát (GMM), mô hình CAPM. Chính vì v y, vi c nghiên c u v n d ng mô hình CAPM trong 5. B c c ñ tài ño lư ng r i ro h th ng c phi u ngành xây d ng ñang là v n ñ Đ tài g m có 4 chương: h t s c c p thi t, k t qu c a ñ tài s là cơ s quan tr ng ñ các nhà Chương 1: Mô hình CAPM và v n d ng mô hình CAPM trong ñ u tư có nh ng quy t ñ nh h p lý khi ñ u tư vào ngành xây d ng. ño lư ng r i ro h th ng c phi u. 2. M c tiêu nghiên c u Chương 2: Phương pháp ư c lư ng và ki m ñ nh mô hình Th nh t, h th ng hóa cơ s lý lu n v r i ro h th ng và ño CAPM. lư ng r i ro h th ng b ng mô hình CAPM c a Sharpe - Lintner và Chương 3: Th c tr ng r i ro c phi u ngành xây d ng Vi t CAPM Beta Zero c a Black. Nam. Th hai, làm rõ phương pháp ư c lư ng và ki m ñ nh mô hình Chương 4: K t qu ư c lư ng và ki m ñ nh mô hình CAPM ñ i CAPM c a Sharpe - Lintner và CAPM Beta Zero c a Black. v i c phi u ngành xây d ng niêm y t trên HOSE. 6. T ng quan tài li u nghiên c u
5 6 T ng quan v các nghiên c u có liên quan ñ n vi c ư c lư ng Hay lu n văn th c s " ng d ng các lý thuy t tài chính hi n ñ i và ki m ñ nh CAPM trên th gi i: trong vi c ño lư ng r i ro c a các ch ng khoán niêm y t t i S giao Cho ñ n nay có r t nhi u công trình nghiên c u v mô hình d ch ch ng khoán thành ph H Chí Minh" c a tác gi Tr n Minh CAPM, m t trong nh ng công trình ñ u tiên nghiên c u v mô hình Ng c Di m ñư c th c hi n dư i s hư ng d n c a giáo sư ti n s này là "Giá c a tài s n v n - Lý thuy t th trư ng cân b ng trong ñi u Tr n Ng c Thơ. Ngoài ra, trong th i gian g n ñây, tác gi Nguy n ki n r i ro" c a William Sharpe (1964) và "Giá tr c a tài s n r i ro Ng c Vũ cũng có bài báo vi t v v n ñ này. và s l a ch n danh m c ñ u tư và ngân sách v n" c a John Lintner CHƯƠNG 1 (1965b). MÔ HÌNH CAPM VÀ V N D NG MÔ HÌNH CAPM TRONG Sau ñó có r t nhi u công trình nghiên c u v mô hình CAPM và ĐO LƯ NG R I RO H TH NG ki m ñ nh hi u l c c a mô hình: 1.1. R I RO TRONG Đ U TƯ C PHI U - Đ u tiên là công trình "Công tác ñi u hành c a Qu ñ u tư 1.1.1. Khái ni m r i ro trong giai ño n 1945 - 1964 c a Michael C. Jensen. R i ro là nh ng ñi u không ch c ch n c a nh ng k t qu trong - Ti p ñ n là Fisher Black (1972) ñã ñ xu t mô hình CAPM tương lai hay là nh ng kh năng c a k t qu b t l i.[Tr 6, Đ u tư tài Beta Zero trong công trình "S cân b ng c a th trư ng v n khi có s chính, TS. Phan Th Bích Nguy t]. h n ch c a vi c vay mư n". 1.1.2. Các lo i r i ro c phi u - Sau ñó là các công trình ph n bi n mô hình CAPM c a các tác a. R i ro phi h th ng gi Richard Roll (1977) trong công trình "Ph n bi n ñ i v i ki m R i ro phi h th ng (nonsystematic risk): r i ro xu t phát t ñ nh lý thuy t ñ nh giá tài s n" hay Eugene F. Fama và Kenneth R. chính công ty phát hành ch ng khoán ñó, do v y nó có th ñư c French (1992) v i công trình "D li u chéo ñ i v i thu nh p kỳ v ng tránh b ng cách ña d ng hóa danh m c ñ u tư. c a các ch ng khoán" ñã ñưa ra b ng ch ng th c nghi m bác b hi u b. R i ro h th ng l c c a mô hình CAPM lý thuy t. R i ro h th ng là nh ng s c x y ra trong quá trình v n hành c a T ng quan v các nghiên c u có liên quan ñ n vi c ư c lư ng h th ng (n n kinh t ) và/ho c nh ng s c x y ra ngoài h th ng nhưng và ki m ñ nh CAPM t i Vi t Nam: có tác ñ ng ñ n ph n l n h th ng. Nh ng r i ro này gây nh hư ng ñ n Trong lu n văn th c s " ng d ng m t s mô hình ñ u tư tài giá h u h t các ch ng khoán và không th ña d ng hóa ñư c. chính hi n ñ i vào th trư ng ch ng khoán Vi t Nam" c a tác gi 1.1.3. Các nhân t r i ro h th ng Đinh Tr ng Hưng dư i s hư ng d n c a ti n s Lãi Ti n Dĩnh. S bi n ñ ng ngoài d ki n c a l m phát, lãi su t: l m phát ngoài kỳ v ng ít có tác ñ ng ñ n t su t l i t c c a ch ng khoán.
7 8 S thay ñ i chính sách ti n t c a Chính ph : Cũng tương t kinh t . Các tác ñ ng này có th theo chi u hư ng tích c c và tiêu như các nhân t lãi su t, l m phát, chính sách ti n t n ñ nh không c c, tùy thu c vào s bi n ñ ng chính tr . t o ra s bi n ñ ng m nh v giá c a ch ng khoán. Và ngư c l i, s Thiên tai trên di n r ng làm ñình tr ho t ñ ng c a h th ng thay ñ i trong chính sách ti n t c a Ngân hàng Nhà nư c t o tác trong dài ngày: Thiên tai trên di n r ng là m t nhân t r i ro n m ñ ng m nh trên toàn th trư ng và nh hư ng ñ n giá h u h t các ngoài s v n hành c a h th ng kinh t , trong ñó có th trư ng ch ng ch ng khoán. khoán. Đi u này có th t o ra s gi m giá ch ng khoán trên di n r ng Tăng trư ng kinh t : Chu kỳ tăng trư ng kinh t cũng là m t và kéo dài. trong nh ng nhân t r i ro h th ng. Trong giai ño n tăng trư ng 1.1.4. Đo lư ng l i t c và r i ro kinh t m nh, giá ch ng khoán có xu hư ng tăng lên và ngư c l i, a. Đo lư ng l i t c c a m t ch ng khoán khi n n kinh t chuy n sang giai ño n suy thoái, giá ch ng khoán có L i t c c a m t ch ng khoán D + P1 − P0 xu hư ng gi m. HPY = (1.1) P0 D u hi u c a kh ng ho ng kinh t và kh ng ho ng tài chính: Trong ñó: D: Dòng thu nh p t ch ng khoán. D u hi u c a kh ng ho ng kinh t và kh ng ho ng tài chính là nhân P1: Giá bán ch ng khoán vào cu i th i gian n m gi t tác ñ ng m nh m ñ n th trư ng ch ng khoán theo chi u hư ng P0: Giá mua ch ng khoán ban ñ u tiêu c c. Giá ch ng khoán c a h u h t các mã ch ng khoán gi m L i t c trung bình c a m t ch ng khoán n m nh và có th gi m liên t c trong m t kho n th i gian. + Trung bình c ng: ∑ AHPY i (1.3) AM = i Bi n ñ ng chính tr và kinh t khu v c: Đ i v i nh ng n n kinh n t m , s bi n ñ ng m nh c a chính tr và kinh t khu v c có th t o n ra s bi n ñ ng giá ch ng khoán trên di n r ng. Tuy nhiên, ñ i v i + Trung bình nhân: GM = n ∏ (1 + AHPY ) − 1 i i (1.4) nh ng th trư ng ch ng khoán m i ho c nh ng qu c gia có thương L i t c kỳ v ng c a m t ch ng khoán m i qu c t kém phát tri n, ho c áp d ng chính sách kh ng ch t l ch ng khoán bán cho nhà ñ u tư nư c ngoài, tác ñ ng c a nh ng T su t l i t c kỳ v ng c a m t ch ng khoán ñư c xác ñ nh như bi n ñ ng chính tr và kinh t khu v c ñ n th trư ng ch ng khoán là sau: n không ñáng k . E ( R) = ∑ pi Ri (1.5) Bi n ñ ng chính tr trong nư c: Có th nói bi n ñ ng chính tr i trong nư c có tác ñ ng ñ n giá ch ng khoán c a h u h t các ch ng Trong ñó: - E(R): T su t l i t c kỳ v ng. khoán và nh ng tác ñ ng này có th m nh m hơn các bi n ñ ng v - T su t l i t c có th nh n ñư c trong tình hu ng i.
9 10 - pi: Xác su t nh n ñư c Ri 1.2. MÔ HÌNH Đ NH GIÁ TÀI S N V N (CAPM – CAPITAL L i t c ñư c ñi u ch nh theo l m phát ASSET PRICING MODEL) 1+ R 1.2.1. Mô hình CAPM phiên b n c a Sharpe - Lintner RIA = −1 (1.6) 1 + IF Sharpe và Lintner rút ra ñư c t mô hình CAPM là gi ñ nh t n Trong ñó: t i các kho n cho vay và ñi vay v i lãi su t phi r i ro. T phiên b n CAPM này, chúng ta có thu nh p kỳ v ng c a tài s n i. - RIA: T su t l i t c ñư c ñi u ch nh theo l m phát. - IF: T l l m phát [ E ( Ri ) = R f + β im E ( Rm ) − R f ] (1.17) cov( Ri , Rm ) b. Đo lư ng r i ro c a m t ch ng khoán β= Phương sai ñư c ư c lư ng t nh ng d li u quá kh ñư c xác var( Rm ) (1.18) ñ nh như sau: 1.2.2. Mô hình CAPM Beta zero phiên b n c a Black ∑ (R ) n 2 i −R Phiên b n Black có th ñư c ki m ñ nh như là m t h n ch ñ i σ = 2 i (1.9) v i mô hình th trư ng có thu nh p th c t . Đ i v i mô hình này n −1 chúng ta có: Trong ñó: E [Ri ] = α im + β im E [Rm ] (1.22) R : T su t l i t c trung bình c ng. Và ñ xu t c a phiên b n Black là: n: S lư ng t su t l i t c t m u ñư c quan sát trong quá kh . α im = E[Rm ](1 − β im )∀i (1.23) c. Đo lư ng l i t c và r i ro c a danh m c ñ u tư 1.2.3. Nh ng ng d ng c a mô hình CAPM trong ño lư ng L i t c kỳ v ng c a m t danh m c ñ u tư r i ro h th ng L i t c kỳ v ng c a m t danh m c ñ u tư ñư c xác ñ nh như sau: n n H s beta c a mô hình CAPM ñư c s d ng ñ phân tích và d E ( R p ) = ∑ wi E ( Ri ) V i ∑w i =1 (1.10) báo r i ro c a các công ty trên th trư ng ch ng khoán. i i H s beta ngành có th so sánh m c ñ r i ro c a các công ty R i ro c a danh m c ñ u tư - Đo lư ng r i ro c a danh m c ñ u tư trong ngành ñó v i th trư ng. H s beta ngành có th ñư c dùng σ AB = ∑ pi [R A,i − E ( R A )][RB ,i − E ( RB )] n thay th cho h s beta c a t ng công ty. H s beta ngành trong m t (1.11) i s trư ng h p ph n ánh chính xác s bi n ñ ng c a c phi u hơn là h s beta c a t ng công ty.
11 12 1.3. PHÂN LO I R I RO TRONG NGÀNH XÂY D NG ( c p vĩ mô) và các chi n lư c do quy t ñ nh ñ u tư sai c a ch ñ u 1.3.1. Theo b n ch t có th phân thành tư ( c p vi mô). - Các r i ro t nhiên - R i ro không h th ng là lo i r i ro m t khi x y ra nó ch tác - Các r i ro v m t công ngh và t ch c ñ ng h p trong m t b ph n c a h th ng. - Các r i ro v tài chính và kinh t c p vi mô và vĩ mô 1.3.5. Theo m c ñ kh ng ch ñư c, các r i ro ñư c phân ra - Các r i ro v chính tr xã h i - Các r i ro không th kh ng ch ñư c (thư ng là các r i ro t nhiên). - Các r i ro v thông tin ñư c dùng cho d án - Các r i ro có th kh ng ch ñư c (thư ng là các r i ro cơ h i 1.3.2. Theo tính ch t ch quan và khách quan có th phân thành có liên quan ñ n vi c ra quy t ñ nh). - Các r i ro khách quan thu n túy (Pure Risks) mà con ngư i 1.3.6. Theo các giai ño n ñ u tư các r i ro có th phân ra khó can thi p - Các r i ro n y sinh giai ño n chu n b ñ u tư (ch y u là các - Các r i ro liên quan ñ n trình ñ suy tính c a con ngư i khi ra r i ro có liên quan ñ n vi c ra quy t ñ nh). quy t ñ nh và nó luôn luôn ñ ng gi a cơ h i ki m l i và nguy cơ t n - Các r i ro n y sinh giai ño n th c hi n xây d ng công trình th t, cho nên còn g i là r i ro cơ h i (Speculative Risks. R i ro lo i c a d án, ch y u là các r i ro do sai l ch gi a th c t và k ho ch này bao g m: xây d ng. + R i ro giai ño n chu n b ra quy t ñ nh (chu n b ñ u tư). - Các r i ro n y sinh giai ño n v n hành, ch y u là các r i ro + R i ro liên quan ñ n b n thân quy t ñ nh. R i ro này tương do sai l ch gi a th c t v n hành d án và d án ñư c l p ra ban ñ u. ñương v i giai ño n quy t ñ nh ñ u tư. 1.3.7. Theo các chương m c c a d án ñ u tư + R i ro giai ño n sau quy t ñ nh Theo các chương m c c a d án ñ u tư các r i ro ñư c phân ra 1.3.3. Theo nơi phát sinh có th phân ra các r i ro theo các chương m c c a d án ti n kh thi và kh thi. - Các r i ro do n i b d án gây ra. CHƯƠNG 2 - Các r i ro x y ra bên ngoài d án tác ñ ng x u ñ n d án xây d ng. PHƯƠNG PHÁP Ư C LƯ NG VÀ KI M Đ NH MÔ HÌNH CAPM 1.3.4. Theo tính h th ng có th phân ra r i ro h th ng và r i 2.1. KHI D LI U TUÂN THEO QUY LU T PHÂN PH I ro không h th ng CHU N, Đ C L P, Đ NG NH T VÀ LIÊN T C - R i ro h th ng là r i ro m t khi ñã x y ra thì tác ñ ng c a nó 2.1.1 Ư c lư ng và ki m ñ nh mô hình CAPM phiên b n ph n ng dây chuy n ñ n t t c các b ph n khác trong h th ng. Ví Sharpe - Lintner b ng phương pháp thích h p c c ñ i (FIML - d các r i ro v quy t ñ nh sai ñư ng l i và chính sách c a Nhà nư c Full Information method Likelihood) a. Ư c lư ng mô hình
13 14 T Phương pháp ư c lư ng thích h p là phương pháp thích h p c c ñ i ñ ư c lư ng các h s trong mô hình không ràng bu c. ∑Z Z t mt β* = ˆ t =1 (2.30) Các tham s ư c lư ng c a mô hình ràng bu c ( α = 0) s là: T ∑Z 2 mt ∑t =1 Z t Z mt T t =1 β∗ = ˆ (2.21) ∑ T Z 2 mt 1 T t =1 Σ∗ = ∑ ( Z t − β *Z mt )( Z t − β *Z mt )' ˆ ˆ ˆ (2.31) T t =1 1 T Σ ∗ = ∑ ( Z t − β ∗ Z mt )(Z t − β ∗ Z mt )' [ ] ˆ ˆ ˆ (2.22) T T t =1 LR = − log Σ* − log Σ ~ χ 2 ( N ) ˆ ˆ (2.34) 2 Phân ph i c a các tham s ư c lư ng ràng bu c theo gi thuy t Chúng ta có th ki m ñ nh H0 b ng cách s d ng:  ! 1   β ∗ ~ N β,  2 ˆ ∑  T µ +σ 2   [ ] H0 là: (2.23) a ∗   ˆm ˆm   TΣ ~ W N (T − 1, ∑) ˆ (2.24) J 2 = −2 LR = T log Σ∗ − log Σ ~ χ N ˆ ˆ 2 (2.35) b. Ki m ñ nh tính hi u l c c a mô hình - Ki m ñ nh d a vào m u có h n - Ki m ñ nh Wald - ki m ñ nh J0  N  T − − 2  [ ] −1  µ  −1 −1 2 J3 =   J =  T − N − 2  log Σ* − log Σ ~ χ 2 a J 0 = α [Var (α )] α = T 1 + ˆ 2 ˆ ˆ −1 ˆ α Σ α ~ χ 2(N ) ˆ ˆ m   ˆ ˆ σ  (2.27) 2 N ˆ  2 T  2   m (2.36) - Ki m ñ nh Fisher - ki m ñ nh J1 2.1.2. Ư c lư ng và ki m ñ nh mô hình CAPM Beta Zero −1 phiên b n Black b ng phương pháp thích h p c c ñ i (FIML - (T − N − 1)  µ m  −1 −1 ˆ2 J1 = 1 + 2  α Σ α ~ F ( N , T − N − 1)  σ ˆ ˆ Full Information method Likelihood) N  ˆm  (2.28) a. Ư c lư ng mô hình - Ki m ñ nh t l thích h p LR Mô hình c a Black s là: Mô hình: Z t = α + β Z mt + ε t là mô hình không ràng bu c. E ( Rt ) = i γ + β ( E[Rmt ] − γ ) = (i − β )γ + βE[Rmt ] ˆ ˆ ˆ ˆ (2.37) Mô hình ràng bu c: Z t = β * Z mt + ε t (2.29) α = µ − βµm ˆ ˆ ˆˆ (2.39) ΣT=1 ( Rt − µ )( Rmt − µ m ) ˆ β= ˆ t (2.41) Σt =1 ( Rmt − µ m ) 2 T ˆ
15 16   [ ( ) ( )] T a ˆ 1 N Σ = ∑ ( Rt − α − β Rmt )( Rt − α − β Rmt )' ˆ ˆ ˆ ˆ (2.42) J 5 =  T − − 2  log Σ ∗ − log Σ ~ χ 2 N −1 ˆ ˆ (2.70) T t =1  2  1 T 1 T µ= ˆ ∑ T t =1 Rt và µ m = ∑ Rmt ˆ T t =1 (2.43) J6 = (T − N − 1)  ( µ m − γ ) 2  1 + ˆ −1 α (γ )′Σ −1α (γ ) ~ FN ,T − N −1 (2.71) ˆ ˆ ˆ N  σm  2  B ng cách s d ng ma tr n Fisher, phương sai ti m c n c a Khi α d n v 0 thì các tham s ư c lư ng ràng bu c là: t l thích h p c c ñ i γ là ( )( ΣT=1 R t −γˆ ∗t Rmt − y ∗ ) 1  (µ m − γ ) ( ) ˆ −1  ˆ ′ˆ 2 β∗ =   t − β Σ −1 (t − β ) ˆ t ˆ ( ) Var (γˆ ∗ ) a = (2.54) 1 + ˆ (2.72) ΣT=1 Rmt − γˆ ∗ 2 T σm ˆ    t  1 T Σ ∗ = ∑ ( Rt − γ (t − β ∗ ) − β ∗ × Rmt )( Rt − γ (t − β ∗ ) − β ∗ × Rmt )′ (2.55) ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ H s ư c lư ng này có th xác ñ nh b ng cách ư c lư ng các t T t =1 l thích h p c c ñ i và sau ñó nh ng k t lu n liên quan ñ n nh ng V i giá tr c a hàm thích h p ràng bu c là: giá tr γ cũng có th xác ñ nh ñư c theo phân ph i ti m c n chu n L∗ (γ ) = − NT 2 T [ log(2Π ) − log Σ∗ (γ ) − log Σ 2 ˆ ˆ ] (2.62) c a γ∗. ˆ 2.2. KHI D LI U KHÔNG TUÂN THEO QUY LU T PHÂN Giá tr c a γ mà làm c c ti u hàm logarit c a t l thích h p s PH I CHU N, Đ C L P, Đ NG NH T VÀ LIÊN T C là giá tr hàm logarit thích h p ph thu c. Do ñó, giá tr này chính là 2.2.1. Ư c lư ng và ki m ñ nh mô hình CAPM phiên b n tham s ư c lư ng thích h p c c ñ i c a γ . Sharpe - Lintner b ng phương pháp Momen t ng quát (GMM) Tương t ñ i v i mô hình Sharpe - Lintner thì hàm logarit c a t a. Ư c lư ng mô hình l thích h p có th ñư c xác ñ nh Phương pháp GMM l a ch n các tham s ư c lư ng sao cho k t  σ  [ ] [ ′ ˆ −1 ]  (2.63) h p tuy n tính các trung bình m u c a Mô-men ñi u ki n b ng 2 T ˆ LR(γ ) = −  ( µ − γ ) + σ 2  µ − γt − β ( µ m − γ ) Σ µ − γt − β ( µm − γ + 1 log  m ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ 2  ˆm 2 ˆm    không. Đ i v i trung bình m u chúng ta có 1 T b. Ki m ñ nh tính hi u l c c a mô hình gT (θ ) = ∑ ft (θ ) T t =1 (2.75) Ki m ñ nh t l thích h p có th ñư c thi t l p gi ng v i ki m ñ nh c a mô hình Sharpe - Lintner. J4 ñư c xác ñ nh là giá tr th ng Tham s ư c lư ng GMM θ ñư c xác ñ nh ñ t i thi u phương ˆ kê ki m ñ nh, chúng ta có: trình : QT (θ ) = gT (θ )'WgT (θ ) (2.76) [ J 4 = T log Σ∗ − log Σ ~ χ 2 N −1 ˆ ˆ ] a (2.64) Các tham s ư c lư ng s b ng: ) ) )) α = µ − βµ m (2.77) J5 là ñi u ch nh c a J4 trong trư ng h p m u nh :
17 18 ∑ (Z − µ )(Z − µ ) T ) ) Bư c 1: Tính t su t l i t c bình quân ngày c a các c phi u ) β= m =1 t m m ∑ (Z − µ ) ) T 2 ngành xây d ng và c a danh m c th trư ng. m =1 m m (2.78) Bư c 2: Ki m ñ nh xem d li u có tuân theo quy lu t phân ph i chu n b. Ki m ñ nh tính hi u l c c a mô hình hay không. Ma tr n phương sai c a tham s ư c lư ng θ trong phương ˆ Bư c 3: Ki m ñ nh tính hi u l c c a mô hình CAPM phiên b n pháp GMM như sau: c a Sharpe - Lintner và mô hình CAPM phiên b n c a Black. [ V = D 0 S0−1D0 ' ] −1 (2.79) Bư c 4: Ư c lư ng r i ro h th ng c a c phi u ngành xây d ng niêm y t trên HOSE b ng hai phương pháp ư c lư ng thích h p c c Trong ñó: ñ i (FIML) và Momen t ng quát (GMM).  ∂g (θ ) Bư c 5: Đánh giá k t qu và ñưa ra khuy n cáo cho nhà ñ u tư. D0 = E  T  (2.80)  ∂θ '  CHƯƠNG 3 Và S0 = ∑ E[ f t (θ ) f t −1 (θ )'] (2.81) TH C TR NG R I RO C A C PHI U NGÀNH XÂY D NG ) VI T NAM Ph n h i ti m c n c a θ là phân ph i chu n. Tr th ng kê ki m ñ nh s là: 3.1. T NG QUAN V NGÀNH XÂY D NG VI T NAM ) [[ J 7 = Tα ' R DT ST 1DT ' − ] −1 ] −1 ) R' α (2.84) Ngành ñã tích c c xây d ng và hoàn thi n h th ng cơ ch , chính sách theo hư ng ñ ng b , nâng cao ch t lư ng ban hành, phù 2.2.2. Ư c lư ng và ki m ñ nh mô hình CAPM Beta Zero h p v i th c ti n, t o ra nh ng ñ t phá trong vi c huy ñ ng các phiên b n Black b ng phương pháp Momen t ng quát (GMM) ngu n l c tham gia ñ u tư xây d ng và nâng cao hi u l c, hi u qu a. Ư c lư ng mô hình công tác qu n lý nhà nư c trong các lĩnh v c c a ngành, ñ c bi t là Tương t như vi c ư c lư ng ñ i v i mô hình CAPM phiên b n lĩnh v c phát tri n ñô th , phát tri n nhà , ho t ñ ng kinh doanh b t c a Sharpe – Lintner. ñ ng s n… b. Ki m ñ nh tính hi u l c c a mô hình 3.2. TÌNH HÌNH BI N Đ NG GIÁ C PHI U NGÀNH XÂY 2.3. QUY TRÌNH ĐO LƯ NG R I RO H TH NG C PHI U D NG VI T NAM Vi c v n d ng mô hình CAPM ñ ño lư ng r i ro h th ng c V giá, giá c phi u nói chung ñã xu ng ñ n m c h p d n, trong phi u ngành xây d ng niêm y t trên HOSE, chúng ta ti n hành các khi giá c phi u ngành xây d ng và kinh doanh b t ñ ng s n còn rơi bư c sau: nhanh hơn m c chung. Đi u y có nghĩa, giá c phi u ngành này r hơn c nh ng c phi u r c a ngành khác.
19 20 Trong b i c nh th trư ng ch ng khoán lâm vào c m giác bi ño n kinh t suy thoái, ñi u này s làm cho giá các ch ng khoán quan thái quá như v a qua, c phi u ngành xây d ng và kinh doanh gi m m nh. b t ñ ng l i g p ph i nh ng tin t c không m y t t lành. 3.3.4. D u hi u c a kh ng ho ng kinh t và kh ng ho ng tài 3.3. CÁC NHÂN T R I RO H TH NG NH HƯ NG Đ N chính NGÀNH XÂY D NG VI T NAM Ta nh n th y trong th i gian nghiên c u t tháng 12/2010 ñ n 3.3.1. S bi n ñ ng ngoài d ki n c a l m phát, lãi su t tháng 03/2012 mang nh ng d u hi u c a kh ng ho ng kinh t và Đ i v i l m phát: Theo thông tin t c c th ng kê, ch s giá tiêu kh ng ho ng tài chính. Đi u này làm giá c a h u h t ch ng khoán dùng c nư c, tính h t năm 2010 ñã tăng 11,75% so v i cùng kỳ năm gi m m nh và liên t c gi m trong m t kho ng th i gian và nh ng trư c, tăng cao r t nhi u so v i m c tiêu ki m ch l m phát 7-8% ñã ch ng khoán trong ngành xây d ng cũng v y. ñ ra cho năm tài chính 2010. 3.3.6. Bi n ñ ng chính tr trong nư c Đ i v i lãi su t: Năm 2010, nh t là th i ñi m cu i năm 2010, lãi Trong th i gian nghiên c u ta nh n th y r ng Vi t Nam không su t huy ñ ng tăng cao, d n t i vi c ti p c n ngu n v n kinh doanh có nh ng bi n ñ ng chính tr nào nên ñi u này s không nh hư ng c a các doanh nghi p tr nên g p khó khăn và chi phí lãi vay cũng ñ n giá c a h u h t các ch ng khoán. nh hư ng l n ñ n k ho ch doanh thu - l i nhu n c a các doanh 3.3.7. Thiên tai trên di n r ng làm ñình tr ho t ñ ng c a h nghi p. th ng trong dài ngày Tóm l i, s bi n ñ ng c a l m phát và lãi su t trong th i gian này Tóm l i t vi c phân tích b y nhân t r i ro h th ng tác ñ ng có xu hư ng tăng khá cao nhưng l i n m trong d ki n nên không có ñ n ngành k t h p v i b ng s li u thu th p c a giá h ng ngày c a 13 tác ñ ng ñ n s bi n ñ ng c a t su t l i t c c a các c phi u trong c phi u trong ngành xây d ng chúng ta có th phân thành các nhóm ngành xây d ng. sau: 3.3.2. S thay ñ i chính sách ti n t c a Chính ph Th nh t, nhóm các c phi u b ngưng giao d ch trong quá trình Hai mã ch ng khoán DCC và FPC ñã b ngưng giao d ch k t thu th p t tháng 12/2010 ñ n tháng 03/2013 bao g m 2 c phi u: tháng 8/2011 d a vào s li u giá h ng ngày c a 13 ch ng khoán DCC, FPC. Nguyên nhân là do th i gian này Ngân hàng Nhà nư c có ngành xây d ng và l y VN In dex làm danh m c th trư ng. nh ng Chính sách nh m h lãi su t, n i l ng ti n t . 3.3.3. Tăng trư ng kinh t Th hai, nhóm các c phi u gi m ñi m trong th i gian nghiên Trong giai ño n 2010-2012 thì GDP c a Vi t Nam có xu hư ng c u bao g m các c phi u sau: CDC, CNT, CTD, MCG, PTL, VNE, ngày càng gi m, hay nói cách khác trong th i kỳ này n m trong giai HBC, TDC, TV1. Đây là nhóm các c phi u ch u nh hư ng l n t các nhân t r i ro h th ng.
21 22 CHƯƠNG 4 4.2. K T QU KI M Đ NH VI C TUÂN TH QUY LU T K T QU Ư C LƯ NG VÀ KI M Đ NH MÔ HÌNH CAPM PHÂN PH I CHU N, Đ C L P, LIÊN T C VÀ Đ NG NH T Đ IV IC PHI U NGÀNH XÂY D NG NIÊM Y T TRÊN Đi u này cho th y r ng h u h t các ch ng khoán trong ngành HOSE ñ u không tuân theo quy lu t phân ph i chu n, cho nên vi c ư c 4.1. MÔ T D LI U, PHƯƠNG PHÁP THU TH P VÀ X lư ng theo phương pháp Mô-men t ng quát là phù h p ñ i v i các c LÝ D LI U phi u trong ngành. D li u ñư c thu th p là d li u ngày, bao g m 300 quan sát t 4.3. K T QU KI M Đ NH TÍNH HI U L C C A MÔ HÌNH ngày 20/12/2010 ñ n ngày 06/3/2012, d li u c a 13 ch ng khoán CAPM ñáp ng ñ yêu c u ñ t ra. VN Index ñư c xem là danh m c th 4.3.1. K t qu ki m ñ nh tính hi u l c c a mô hình CAPM trư ng do ch s VN Index ñư c tính theo toàn b các ch ng khoán theo phương pháp FIML hi n có trên th trư ng và ñư c tính trên giá ñóng c a c a các ch ng Đi u này có nghĩa là chúng ta có th s d ng mô hình CAPM khoán. phiên b n c a Sharpe -Lintner và phiên b n Black ñ ư c lư ng h s D a vào ñi u ki n v th i gian, có 13 lo i c phi u trong ngành beta cho ngành xây d ng niêm y t trên HOSE. xây d ng có ñ ñi u ki n v th i gian là BCE: Công ty C ph n xây 4.3.2. K t qu ki m ñ nh tính hi u l c c a mô hình CAPM theo d ng và giao thông Bình Dương, CDC: Công ty c ph n Chương phương pháp GMM Dương, CNT: Công ty c ph n xây d ng và kinh doanh v t tư, CTD: Ti p theo chúng ta s ti n hành vi c ki m ñ nh tính hi u l c c a Công ty c ph n COTEC, DCC: Công ty c ph n xây d ng và công mô hình CAPM phiên b n Sharpe - Lintner và mô hình CAPM Beta nghi p Descon, FPC: Công ty c ph n Full Power, HBC: Công ty c Zero phiên b n c a Black b ng tiêu chu n ki m ñ nh J7. Cách th c ph n kinh doanh ñ a c Hòa Bình, HTI: Công ty ñ u tư và phát tri n hi n tính giá tr c a J7 ñã ñư c ñ c p c th chương 2 c a ñ tài. H t ng IDICO, MCG: Công ty c ph n cơ ñi n và xây d ng Vi t 4.4. K T QU Ư C LƯ NG MÔ HÌNH CAPM Nam, PTL: Công ty c ph n ñ u tư h t ng và ño th d u khí, TDC: 4.4.1. Phương pháp thích h p c c ñ i (FIML) Công ty c ph n kinh doanh và phát tri n Bình Dương, TV1: Công ty a. Mô hình CAPM phiên b n c a Sharpe - Lintner c ph n tư v n xây d ng ñi n 1, VNE: Công ty c ph n xây d ng S d ng ph n m m Eviews 5.0 chúng ta ư c lư ng h s Beta ñi n Vi t Nam, VN-Index ñư c xem như là danh m c th trư ng. Do c a các ch ng khoán trong ngành xây d ng niêm y t trên HOSE. ñó, t su t l i t c c a danh m c th trư ng ñư c tính b ng logarit t Giá tr ư c lư ng c a các ch ng khoán cho th y r ng h s nhiên c a ch s VN - Index c a ngày hôm nay chia cho ch s VN - Beta ñư c ño lư ng theo phương pháp ư c lư ng thích h p c c ñ i là Index c a ngày giao d ch k trư c. th p hơn so v i h s Beta c a ngành. K t qu ki m ñ nh giá tr Beta
23 24 c a các ch ng khoán h u h t ñ u l n hơn ho c b ng 1, trong ñó 3 năm 2012 thu nh p kỳ v ng c a các c phi u trong ngành khá nh . ch ng khoán có h s beta l n hơn 1. Đi u này cho th y r i ro h th ng hi n t i khá cao. b. Mô hình CAPM Beta Zero phiên b n c a Black 4.5. PHÂN TÍCH K T QU NGHIÊN C U VÀ KHUY N CÁO H s beta c a các ch ng khoán ñ u l n hơn ho c b ng 1. Các NHÀ Đ U TƯ h s này ñ u t n t i m t cách có ý nghĩa. C th có 3 ch ng khoán 4.5.1. Phân tích k t qu nghiên c u có h s Beta l n hơn 1 là các ch ng khoán sau: HBC, MCG, TDC; Như chúng ta ñã bi t m t ch ng khoán có beta b ng 1 t c giá 10 ch ng khoán có h s beta b ng 1 là các ch ng khoán sau: BCE, ch ng khoán ñó s di chuy n cùng bư c ñi v i th trư ng. M t ch ng CDC, CNT, CTD, DCC, FPT, HTI, PTL, TV1, VNE. khoán có beta l n hơn 1 có nghĩa là ch ng khoán ñó s có m c thay Đi u này có nghĩa là trong th i gian nghiên c u t tháng 12/2010 ñ i l n hơn m c thay ñ i c a th trư ng. H s beta các ch ng khoán ñ n ñ u năm 2012 thu nh p kỳ v ng c a các c phi u trong ngành ngành xây d ng ñ u l n hơn 1 t c m c ñ bi n ñ ng c a giá các khá nh . Đi u này cho th y r i ro h th ng hi n t i khá cao. ch ng khoán này cao hơn m c bi n ñ ng c a th trư ng t c là r i ro h 4.4.2. Phương pháp Momen t ng quát th ng c a các ch ng khoán trong giai ño n này khá cao. a. Mô hình CAPM phiên b n c a Sharpe - Lintner Theo k t qu tính toán b ng 2 phương pháp FIML và GMM cho V k t qu ki m ñ nh h s beta - r i ro h th ng c a các ch ng th y r i ro h th ng c a m t s ch ng khoán có giá tr l n hơn 1 như: khoán ngành h u h t ñ u l n hơn ho c b ng 1. Có 7 ch ng khoán có - Phương pháp FIML Probability l n hơn 0,05, t c là ta ch p nh n gi thi t H0. Trong ñó + Đ i v i mô hình CAPM phiên b n c a Sharpe - Lintner: có 3 ch ng khoán có k t qu ki m ñ nh l n hơn 1 như FPC, MCG, MCG, TDC, VNE. PTL và 10 ch ng khoán có k t qu ki m ñ nh b ng 1 là nh ng ch ng + Đ i v i mô hình CAPM phiên b n c a Black: HBC, MCG, khoán còn l i. TDC. b. Mô hình CAPM phiên b n c a Black - Phương pháp GMM Đ i v i mô hình CAPM beta zero phiên b n c a Black, chúng ta + Đ i v i mô hình CAPM phiên b n c a Sharpe - Lintner: FPC, s ti n hành ư c lư ng theo phương pháp mômen t ng quát. MCG, PTL. H s γ là thu nh p kỳ v ng c a danh m c Beta zero, trong + Đ i v i mô hình CAPM phiên b n c a Black: HBC, MCG, trư ng h p này ta ư c lư ng ñư c giá tr c a nó b ng 0,001975 TDC, VNE. tương ng v i thu nh p kỳ v ng trung bình 1 năm là 0,5214. Đi u 4.5.2. Khuy n cáo nhà ñ u tư này có nghĩa là trong th i gian nghiên c u t ñ u năm 2010 ñ n ñ u Th nh t, chúng ta có th s d ng mô hình CAPM phiên b n c a Sharpe - Lintner và mô hình CAPM Beta zero phiên b n c a
25 26 Black ñ ño lư ng r i ro h th ng c phi u ngành xây d ng Vi t K T LU N VÀ KI N NGH Nam. 1. K T LU N Th hai, sau khi phân tích k t qu vi c ño lư ng r i ro h th ng Giá tr ki m ñ nh h s beta qua 2 phương pháp ư c lư ng và c phi u ngành xây d ng b ng c hai phương pháp là ư c lư ng ki m ñ nh mô hình CAPM ñ u có giá tr l n hơn ho c b ng 1. thích h p c c ñ i - FIML và phương pháp Momen t ng quát - GMM, H s bêta các ch ng khoán ngành xây d ng có s khác bi t nh ta nh n th y r ng ño lư ng r i ro h th ng c a c phi u ngành xây khi ư c lư ng b ng 2 phương pháp khác nhau d ng Vi t Nam b ng phương pháp Momen t ng quát -GMM là phù Theo k t qu tính toán b ng 2 phương pháp FIML và GMM cho h p vì ña s d li u thu th p c a các ch ng khoán ngành xây d ng th y r i ro h th ng c a m t s ch ng khoán có giá tr l n hơn 1 như: niêm y t trên HOSE ñ u không tuân th quy lu t phân ph i chu n, MCG, TDC, VNE, HBC, FPC, PTL, VNE. ñ c l p, ñ ng nh t. 2. KI N NGH Th ba, k t qu ki m ñ nh h s beta c a các ch ng khoán Có th s d ng mô hình CAPM phiên b n c a Sharpe - Lintner ngành xây d ng niêm y t trên HOSE cho th y r i ro h th ng c a các và Black ñ ño lư ng r i ro h th ng c phi u ngành xây d ng Vi t ch ng khoán ñ u l n hơn ho c b ng 1, ch ng t r ng ch ng khoán Nam ñó s có m c thay ñ i l n hơn so v i m c thay ñ i c a th trư ng. Đo lư ng r i ro h th ng c a c phi u ngành xây d ng Vi t Th tư, qua vi c phân tích k t qu ph n trên ta th y, m t s Nam b ng phương pháp GMM là phù h p. ch ng khoán có r i ro h th ng l n hơn 1 là nh ng ch ng khoán sau: R i ro h th ng c a ch ng khoán ngành xây d ng hi n nay là MCG, TDC, VNE, HBC, FPC, VNE; nh ng ch ng khoán còn l i có cao, không n ñ nh và chia thành hai nhóm ch y u là nhóm các h s beta b ng 1. K t h p v i vi c phân tích th c t các nhân t r i ch ng khoán có r i ro h th ng l n hơn 1 và nhóm các ch ng khoán ro h th ng, cho ta vi c phân thành 2 nhóm ñó là: nhóm 1 các c b ng 1. phi u b ngưng giao bao g m 2 c phi u: DCC, FPC; nhóm 2 các c Nhà ñ u tư không nên ñ u tư vào các c phi u sau FPC, MCG, phi u gi m ñi m trong th i gian nghiên c u bao g m các c phi u TDC, VNE, HBC vì th c t ñã ch u nh hư ng r t l n t các nhân t sau: CDC, CNT, CTD, MCG, PTL, VNE, HBC, TDC, TV1. Do v y, r i ro h th ng và h s beta c a các ch ng khoán này l n hơn 1. nhà ñ u tư không nên ñ u tư vào các c phi u sau FPC, MCG, TDC, VNE, HBC Nh ng ch ng khoán còn l i c a ngành xây d ng sau khi phân tích có m c giá gi m sâu nhưng k t qu c a h s beta c a các ch ng khoán là b ng 1