ｈ＠ￓａ＠ｈｃ＠ＱＱ
ｔｎｇ＠ｈｐ＠ｌ＠ｔｈｕｙｔ＠Ｆ＠ｂｉ＠ｔｐ＠
＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠ｃƠ＠ｂｎ＠Ｍ＠ｎￂｎｇ＠ｃｏ＠＠ｔｐ＠Ｑ
＠＠
ｈｏｎｇ＠ｔｈｉ＠ｖｉｔ＠＠＠＠Ｍ＠＠ｔｒƯｎｇ＠Đｈ＠ｂｃｈ＠ｋｈｏａ＠Đ＠ｎｎｇ＠
＠＠ｓưｵ＠ｔｭ＠Ｆ＠ｂｩ￪ｮ＠ｓｯｮ＠＠＠＠＠＠Ｍ＠＠ｔｒƯｎｇ＠Đｈ＠ｓƯ＠ｐｈｍ＠ｈ＠ｎｉ＠Ｒ
ｌｩ￪ｮ＠ｨ＠ｴｨｹ＠ｈｯ￠ｮｧ＠ｔｨ￡ｩ＠ｖｩｴ
ｓđｴＺ＠ＰＱＶＹＵＳＱＶＸＷＵ
ｇｭ｡ｩｬ＠Ｚ＠ｮｧｵｹ･ｮｶ｡ｮｶｩ･ｴ｢ｫ､ｮ｀ｧｭ｡ｩｬＮ｣ｯｭ
ｆ｡｣･Ｚ＠ｨｴｴｰｳＺＯＯｷｷｷＮｦ｡｣･｢ｯｯｫＮ｣ｯｭＯｴｴ｢､ｧ､ｨｴｶ
ｔｲ｡ｮｧ＠｣ｨｩ｡＠ｳ＠ｴ￠ｩ＠ｬｩｵ ｣｡＠ｴｨｹ＠Ｚ
ｨｴｴｰＺＯＯｷｷｷＮｳｬｩ､･ｳｨ｡ｲ･Ｎｮ･ｴＯ｢｡ｲ｡｣ｫｯ｢｡ｭ｡ｨｴｶ
＠＠＠＠ｔ￠ｩ＠ｬｩｵ＠､ｮｧ＠｣ｨｯ＠ｨ｣＠ｳｩｮｨ＠ＱＱ＠ｴ＠ｨ｣＠ｶ￠＠｣￡｣＠
＠＠＠＠＠ｧｩ￡ｯ＠ｶｩ￪ｮ＠､ｹ＠ｴｨ￪ｭ＠ｮｧｯ￠ｩ＠ｧｩＮ
Đ￠＠ｎｮｧ＠ＲＰＱＵ
CHƠNG 1. S IN LI
§1. S IN LI. PHÂN LOI CÁC CHT IN LI
A. Tóm tt lí thuyt
I. S I N LI
1. nh ngha:
- S in li: là quá trình phân li các cht trong nưc ra ion.
- Cht in li: là nhng cht tan trong nưc phân li ra ion. Do ó dung dch cht in li dn
in ưc.
Ví d: NaCl là cht in li; còn ưng saccarozơ không phi là cht in li mc dù nó
tan ưc trong nưc nhưng không phân li ra các ion.
2. in li (ααα) và cht in li mnh, yu
- in li α ( a n p h a ) c a cht in li là t s phâ n t phân li ra ion (n) và tng s phân t
hoà tan (n
0
).
α =
o
n
n
; 0 < α ≤ 1, nu tính theo phn trm thì 0% < α ≤ 100%
Thí d, trong dung dch CH
3
COOH 0,043M, c 100 phân t CH
3
COOH hoà tan thì
ch có 2 phân t phân li ra ion, in li là: α =
100
2
= 0,02 hay 2%.
- N
u
α
= 0 , qu á tr ìn h
i
n li không x
y r a ,
ó là ch
t không
i
n li.
- N
u
α
= 1 ,
ó là ch
t
i
n li m
nh, khi tan trong n
ư
c các phân t
hoà tan
u phân li ra
ion. Ví d
:
+ Các axit m
nh nh
ư
HCl, HNO
3
, HBr, H
2
SO
4,
HClO
4 ,...
+ Các baz
ơ
m
nh nh
ư
NaOH, KOH, Ba(OH)
2
, Ca(OH)
2...
+ Mu
i tan: NaCl, KNO
3
, Na
2
SO
4
, BaCl
2
, AgNO
3
, ZnCl
2
, K
3
PO
4
...
- N
u 0 <
α
< 1 ,
ó là các ch
t
i
n li y
u, khi tan trong n
ư
c, ch
có m
t ph
n s
phân t
hoà tan phân li ra ion, ph
n còn l
i v
n t
n t
i d
ư
i d
ng phân t
trong dung d
ch. Ví d
:
+ Các axit y
u nh
ư
CH
3
COOH, H
2
S, H
2
CO
3
, H
2
SO
3
, HClO...
+ Các baz
ơ
y
u nh
ư
Mg(OH)
2
, Cu(OH)
2
…
Thí d
: CH
3
COOH
CH
3
COO
-
+ H
+
ｈｏｎｇ ｔｈｉ ｖｉｔ Ｍ ｔｒƯｎｇ Đｉ ｈｃ ｂｃｈ ｋｈｏａ Ｍ Đｈ ｓƯ ｐｈｍ ｈ ｎｉ Ｒ
＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠
ｩ￪ｮ＠ｨ＠
✁
＠ｓ
✂
ｴ＠
✄
Ｑ
☎✆✝✞
Ｑ
☎✟✠✝
＠
✡
＠
☛☞
｣
✌
＠
✁
＠ｨｴｴ
✍
ｳ
✁✎✎✏✏✏
Ｎ
✑☞
｣
✌✒
ｯｯ
✓
Ｎ｣ｯｭ
✎
ｴｴ
✒
､ｧ､ｨｴｶ
H
ng s
cân b
ng
i
n li
ư
c kí hi
u K
in li
* Khi pha loãng dung d
'
ch,
i
n li c
a các ch
t
i
n li
u t
ng.
B. Các dng bài tp và phng pháp gii
Dng 1:Tính nng các ion trong dung dch cht in li
Ph
ươ
ng pháp gi
i
+ Vi
t ph
ươ
ng trình
i
n li c
a các ch
t.
+ C
n c
vào d
ki
n và yêu c
u c
a
u bài, bi
!
u di
"
n s
mol các ch
t trong ph
ươ
ng trình
theo t
#
ng th
i
i
!
m (ban
u, ph
n
ng,cân b
ng) ho
c áp d
ng C=Co.
α
.
Ví d 1.
Tr
n 100 ml dung d
ch NaCl 0,10M v
i 100ml dung d
ch Na
2
SO
4
0,10M. Xác
nh
n
ng
các ion có m
t trong dung d
ch.
L
i gi
i
NaCl, Na
2
SO
4
là nh
ng ch
t
i
n li m
nh nên ta có
NaCl
→
Na
+
+ Cl
-
(1); Na
2
SO
4
→
2Na
+
+ SO
42-
(2)
0,01 0,01 0,01 ; 0,01 0,02 0,01
[Na
+
] = 1,01,0
02,001,0
+
+
= 0,15M; [Cl
-
] = 0,05M; [SO
42-
]= 0,05M
Ví d 2
. Tính n
ng
mol c
a các ion CH
3
COOH, CH
3
COO
-
, H
+
t
i cân b
ng trong dung
d
ch CH
3
COOH 0,1M có
α
= 1 , 3 2 % .
Bài gi
i
CH
3
COOH
H
+
+ CH
3
COO
-
(1)
Ban
u: C
o
0 0
Ph
n
ng: C
o
.
α
C
o
.
α
C
o
.
α
Cân b
ng: C
o
(1-
α
) C
o
.
α
C
o
.
α
V
$
y : [ H
+
]= [CH
3
COO
-
] =
α
.C
o
= 0,1. 1,32.10
-2
M = 1,32.10
-3
M
[CH
3
COOH] = 0,1M – 0,00132M = 0,09868M
Dng 2: Tính in li
ααα
c a dung dch cht
Ph
ươ
ng pháp gi
i
+ Vi
t ph
ươ
ng trình
i
n li c
a các ch
t.
ｈｏｎｇ ｔｈｉ ｖｉｔ Ｍ ｔｒƯｎｇ Đｉ ｈｃ ｂｃｈ ｋｈｏａ Ｍ Đｈ ｓƯ ｐｈｍ ｈ ｎｉ Ｒ
＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠
✔
ｩ￪ｮ＠ｨ＠
✕
＠ｓ
✖
ｴ＠
✗
Ｑ
✘✙✚✛
Ｑ
✘✜✢✚
＠
✣
＠
✤✥
｣
✦
＠
✕
＠ｨｴｴ
✧
ｳ
✕★★✩✩✩
Ｎ
✪✥
｣
✦✫
ｯｯ
✬
Ｎ｣ｯｭ
★
ｴｴ
✫
､ｧ､ｨｴｶ
+ Bi
!
u di
"
n s
mol các ch
t trong ph
ươ
ng trình theo t
#
ng th
i
i
!
m (ban
u, ph
n
ng,cân
b
ng) tùy theo yêu c
u và d
ki
n bài toán.
+ Xác
nh n
ng
ch
t (s
phân t
) ban
u, n
ng
ch
t (s
phân t
)
%
tr
ng thái cân
b
ng, suy ra n
ng
ch
t (s
phân t
)
ã ph
n
ng (phân li).
+
i
n li
α
=
o
n
n =
o
N
=
o
C
Ví d 1
. Trong 1 lít dung d
ch CH
3
COOH 0,02M có ch
a 1,2407.10
22
phân t
ch
ư
a phân li
và ion. Tính
i
n li
α
c
a CH
3
COOH t
i n
ng
trên, bi
t N
0
=6,022.10
23
.
Bài gi
i
3
OOH
CH C
n
= 0,02 mol
→
S
phân t
ban
u là:
n
0
= 1. 0,02.6,022.10
23
= 1,2044.10
22
phân t
CH
3
COOH
H
+
+ CH
3
COO
-
(1)
Ban
u n
0
Ph
n
ng n n n
Cân b
ng (n
0
-n) n n
&
tr
ng thái cân b
ng có t
ng s
phân t
ch
ư
a phân li và các ion là:
(n
0
– n) + n + n = 1,2047.10
22
Suy ra: n = 1,2047.10
22
– 1,2044.10
22
= 0,0363. 10
22
(phân t
).
V
$
y
α
=
22
22
0
0, 0363.10
0, 029
1,2047.10
n
n
= =
hay
α
= 2 ,9 %
Ví d 2.
Tính
i
n li c
a axit HCOOH 0,007M trong dung d
ch có [H
+
]=0,001M
Bài gi
i
HCOOH + H
2
O
H
-
+ H
3
O
+
Ban
u: 0,007 0
Ph
n
ng: 0,007.
α
0,007.
α
Cân b
ng: 0,007(1-
α
) 0,007.
α
Theo ph
ươ
ng trình ta có: [H
+
] = 0,007.
α
( M )
→
0,007.
α
= 0,001
α
=
0
0, 001
0 , 1 4 2 8
0, 007
C
C
= = hay α = 14,2 8%.
ｈｏｎｇ ｔｈｉ ｖｉｔ Ｍ ｔｒƯｎｇ Đｉ ｈｃ ｂｃｈ ｋｈｏａ Ｍ Đｈ ｓƯ ｐｈｍ ｈ ｎｉ Ｒ
＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠
✭
ｩ￪ｮ＠ｨ＠
✮
＠ｓ
✯
ｴ＠
✰
Ｑ
✱✲✳✴
Ｑ
✱✵✶✳
＠
✷
＠
✸✹
｣
✺
＠
✮
＠ｨｴｴ
✻
ｳ
✮✼✼✽✽✽
Ｎ
✾✹
｣
✺✿
ｯｯ
❀
Ｎ｣ｯｭ
✼
ｴｴ
✿
､ｧ､ｨｴｶ
Ví d 3.
a) Tính
i
n li c
a dung d
ch NH
3
0,010M.
b)
i
n li thay
i ra sao khi
- Pha loãng dung d
ch ra 50 l
n.
- Khi có m
t NaOH 0,0010M.
Bi
t: NH
3
+ H
2
O
NH
4+
+ OH
-
; K
b
= ][
]].[[
3
4
NH
OHNH
−+
=10
-3,36
Bài gi
i
a) Tính
i
n li c
a dung d
ch NH
3
0,010M:
NH
3
+ H2O
NH
4
+ + OH- Kb = 10-3,36
Ban
u: C
o
C
o
ph
n
ng: C
o
α C
o
α C
o
α C
o
α
cân b
ng: C
0
(1- α) C
o
α C
o
α
2
3,36
0
10
1
C
α
α
−
=
−
→ α = 1 8 , 8 %
b) * Pha loãng dung d
ch ra 50 l
n:
3
NH
C
=
10
-2
: 50 = 2.10
-4
M =C
o
4 2
3,36
2.10 10
1
α
α
−
−
=
−→
α
= 7 4 , 5 %
i
n li t
ng vì n
ng
càng nh
'
m
$
t
ion càng ít thì kh
n
ng t
ươ
ng tác gi
a
các ion t
o ch
t
i
n li càng gi
m,
i
n li càng l
n.
* Khi có m
t NaOH 0,0010M: NaOH
→
Na+ + OH-
NH
3
+ H2O
NH
4
+ + OH- Kb = 10-3,36 (1)
Ban
u: C
o
C
o
0 1. 10-3
ph
n
ng: C
o
α
’ C
o
α
’ C
o
α
’ (C
o
α
’ +10
-3
)
cân b
ng: C
0
(1-
α
’) C
o
α
’ (C
o
α
’ +10
-3
)
Vì C
o
= 0,01M
→
3
3,36
0 0
0
( ' 10 ). ' 10
( 1 ' ) .
C C
C
α α
α
−
−
+=
−
→
α
’ = 14,9% <18,8%
Nh
$
n xét:
α
g i
m vì OH- c
a NaOH làm chuy
!
n d
ch cân b
ng (1) sang trái.
ｈｏｎｇ ｔｈｉ ｖｉｔ Ｍ ｔｒƯｎｇ Đｉ ｈｃ ｂｃｈ ｋｈｏａ Ｍ Đｈ ｓƯ ｐｈｍ ｈ ｎｉ Ｒ
＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠
❁
ｩ￪ｮ＠ｨ＠
❂
＠ｓ
❃
ｴ＠
❄
Ｑ
❅❆❇❈
Ｑ
❅❉❊❇
＠
❋
＠
●❍
｣
■
＠
❂
＠ｨｴｴ
❏
ｳ
❂❑❑▲▲▲
Ｎ
▼❍
｣
■◆
ｯｯ
❖
Ｎ｣ｯｭ
❑
ｴｴ
◆
､ｧ､ｨｴｶ
