ｈ＠ￓａ＠ｈ󰹭ｃ＠ＱＱ
ｔ󰹵ｎｇ＠ｈ󰺃ｐ＠ｌ￝＠ｔｈｕｙ󰹟ｔ＠Ｆ＠ｂ￀ｉ＠ｔ󰹍ｐ＠
＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠ｃƠ＠ｂ󰹃ｎ＠Ｍ＠ｎￂｎｇ＠ｃ￁ｏ＠＠ｔ󰹍ｐ＠Ｑ
＠＠
ｈｏ￀ｎｇ＠ｔｈ￁ｉ＠ｖｉ󰹧ｔ＠＠＠＠Ｍ＠＠ｔｒƯ󰹽ｎｇ＠Đｈ＠ｂ￁ｃｈ＠ｋｈｏａ＠Đ￀＠ｎ󰹕ｎｇ＠
＠＠ｓưｵ＠ｔ󰹈ｭ＠Ｆ＠ｂｩ￪ｮ＠ｓｯ󰹂ｮ＠＠＠＠＠＠Ｍ＠＠ｔｒƯ󰹽ｎｇ＠Đｈ＠ｓƯ＠ｐｈ󰹁ｍ＠ｈ￀＠ｎ󰹹ｉ＠Ｒ
ｌｩ￪ｮ＠ｨ󰹨＠ｴｨ󰹈ｹ＠ｈｯ￠ｮｧ＠ｔｨ￡ｩ＠ｖｩ󰹨ｴ
ｓđｴＺ＠ＰＱＶＹＵＳＱＶＸＷＵ
ｇｭ｡ｩｬ＠Ｚ＠ｮｧｵｹ･ｮｶ｡ｮｶｩ･ｴ｢ｫ､ｮ｀ｧｭ｡ｩｬＮ｣ｯｭ
ｆ｡｣･Ｚ＠ｨｴｴｰｳＺＯＯｷｷｷＮｦ｡｣･｢ｯｯｫＮ｣ｯｭＯｴｴ｢､ｧ､ｨｴｶ
ｔｲ｡ｮｧ＠｣ｨｩ｡＠ｳ󰹜＠ｴ￠ｩ＠ｬｩ󰹨ｵ ｣󰺈｡＠ｴｨ󰹈ｹ＠Ｚ
ｨｴｴｰＺＯＯｷｷｷＮｳｬｩ､･ｳｨ｡ｲ･Ｎｮ･ｴＯ｢｡ｲ｡｣ｫｯ｢｡ｭ｡ｨｴｶ
＠＠＠＠ｔ￠ｩ＠ｬｩ󰹨ｵ＠､ｮｧ＠｣ｨｯ＠ｨ󰹮｣＠ｳｩｮｨ＠ＱＱ＠ｴ󰺒＠ｨ󰹮｣＠ｶ￠＠｣￡｣＠
＠＠＠＠＠ｧｩ￡ｯ＠ｶｩ￪ｮ＠､󰹂ｹ＠ｴｨ￪ｭ＠ｮｧｯ￠ｩ＠ｧｩ󰹾Ｎ
Đ￠＠ｎ󰹖ｮｧ＠ＲＰＱＵ
CHƠNG 1. S IN LI
§1. S IN LI. PHÂN LOI CÁC CHT IN LI
A. Tóm tt lí thuyt
I. S I N LI
1. nh ngha:
- S in li: là quá trình phân li các cht trong nưc ra ion.
- Cht in li: là nhng cht tan trong nưc phân li ra ion. Do ó dung dch cht in li dn
in ưc.
Ví d: NaCl là cht in li; còn ưng saccarozơ không phi là cht in li mc dù nó
tan ưc trong nưc nhưng không phân li ra các ion.
2.  in li (ααα) và cht in li mnh, yu
-  in li α ( a n p h a ) c a cht in li là t s phâ n t phân li ra ion (n) và tng s phân t
hoà tan (n
0
).
α =
o
n
n
; 0 < α ≤ 1, nu tính theo phn trm thì 0% < α ≤ 100%
Thí d, trong dung dch CH
3
COOH 0,043M, c 100 phân t CH
3
COOH hoà tan thì
ch có 2 phân t phân li ra ion,  in li là: α =
100
2
= 0,02 hay 2%.
- N
u
α
= 0 , qu á tr ìn h
i
n li không x
y r a ,
ó là ch
t không
i
n li.
- N
u
α
= 1 ,
ó là ch
t
i
n li m
nh, khi tan trong n
ư
c các phân t
hoà tan

u phân li ra
ion. Ví d
:
+ Các axit m
nh nh
ư
HCl, HNO
3
, HBr, H
2
SO
4,
HClO
4 ,...
+ Các baz
ơ
m
nh nh
ư
NaOH, KOH, Ba(OH)
2
, Ca(OH)
2...
+ Mu
i tan: NaCl, KNO
3
, Na
2
SO
4
, BaCl
2
, AgNO
3
, ZnCl
2
, K
3
PO
4
...
- N
u 0 <
α
< 1 ,
ó là các ch
t
i
n li y
u, khi tan trong n
ư
c, ch
có m
t ph
n s
phân t
hoà tan phân li ra ion, ph
n còn l
i v
n t
n t
i d
ư
i d
ng phân t
trong dung d
ch. Ví d
:
+ Các axit y
u nh
ư
CH
3
COOH, H
2
S, H
2
CO
3
, H
2
SO
3
, HClO...
+ Các baz
ơ
y
u nh
ư
Mg(OH)
2
, Cu(OH)
2
…
Thí d
: CH
3
COOH
CH
3
COO
-
+ H
+
ｈｏ￀ｎｇ ｔｈ￁ｉ ｖｉ󰹧ｔ Ｍ ｔｒƯ󰹽ｎｇ Đ󰹁ｉ ｈ󰹭ｃ ｂ￁ｃｈ ｋｈｏａ Ｍ Đｈ ｓƯ ｐｈ󰹁ｍ ｈ￀ ｎ󰹹ｉ Ｒ
＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠
ｩ￪ｮ＠ｨ󰹨＠
✁
＠ｓ
✂
ｴ＠
✄
Ｑ
☎✆✝✞
Ｑ
☎✟✠✝
＠
✡
＠
☛☞
｣
✌
＠
✁
＠ｨｴｴ
✍
ｳ
✁✎✎✏✏✏
Ｎ
✑☞
｣
✌✒
ｯｯ
✓
Ｎ｣ｯｭ
✎
ｴｴ
✒
､ｧ､ｨｴｶ
H
ng s
cân b
ng
i
n li
ư
c kí hi
u K
in li
* Khi pha loãng dung d
'
ch,

i
n li c
a các ch
t
i
n li

u t
ng.
B. Các dng bài tp và phng pháp gii
Dng 1:Tính nng  các ion trong dung dch cht in li
Ph
ươ
ng pháp gi
i
+ Vi
t ph
ươ
ng trình
i
n li c
a các ch
t.
+ C
n c
vào d
ki
n và yêu c
u c
a

u bài, bi
!
u di
"
n s
mol các ch
t trong ph
ươ
ng trình
theo t
#
ng th
i
i
!
m (ban

u, ph
n
ng,cân b
ng) ho
c áp d
ng C=Co.
α
.
Ví d 1.
Tr
n 100 ml dung d
ch NaCl 0,10M v
i 100ml dung d
ch Na
2
SO
4
0,10M. Xác

nh
n
ng

các ion có m
t trong dung d
ch.
L
i gi
i
NaCl, Na
2
SO
4
là nh
ng ch
t
i
n li m
nh nên ta có
NaCl
→
Na
+
+ Cl
-
(1); Na
2
SO
4
→
2Na
+
+ SO
42-
(2)
0,01 0,01 0,01 ; 0,01 0,02 0,01
[Na
+
] = 1,01,0
02,001,0
+
+
= 0,15M; [Cl
-
] = 0,05M; [SO
42-
]= 0,05M
Ví d 2
. Tính n
ng

mol c
a các ion CH
3
COOH, CH
3
COO
-
, H
+
t
i cân b
ng trong dung
d
ch CH
3
COOH 0,1M có
α
= 1 , 3 2 % .
Bài gi
i
CH
3
COOH
H
+
+ CH
3
COO
-
(1)
Ban

u: C
o
0 0
Ph
n
ng: C
o
.
α
C
o
.
α
C
o
.
α
Cân b
ng: C
o
(1-
α
) C
o
.
α
C
o
.
α
V
$
y : [ H
+
]= [CH
3
COO
-
] =
α
.C
o
= 0,1. 1,32.10
-2
M = 1,32.10
-3
M
[CH
3
COOH] = 0,1M – 0,00132M = 0,09868M
Dng 2: Tính  in li
ααα
c a dung dch cht
Ph
ươ
ng pháp gi
i
+ Vi
t ph
ươ
ng trình
i
n li c
a các ch
t.
ｈｏ￀ｎｇ ｔｈ￁ｉ ｖｉ󰹧ｔ Ｍ ｔｒƯ󰹽ｎｇ Đ󰹁ｉ ｈ󰹭ｃ ｂ￁ｃｈ ｋｈｏａ Ｍ Đｈ ｓƯ ｐｈ󰹁ｍ ｈ￀ ｎ󰹹ｉ Ｒ
＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠
✔
ｩ￪ｮ＠ｨ󰹨＠
✕
＠ｓ
✖
ｴ＠
✗
Ｑ
✘✙✚✛
Ｑ
✘✜✢✚
＠
✣
＠
✤✥
｣
✦
＠
✕
＠ｨｴｴ
✧
ｳ
✕★★✩✩✩
Ｎ
✪✥
｣
✦✫
ｯｯ
✬
Ｎ｣ｯｭ
★
ｴｴ
✫
､ｧ､ｨｴｶ
+ Bi
!
u di
"
n s
mol các ch
t trong ph
ươ
ng trình theo t
#
ng th
i
i
!
m (ban

u, ph
n
ng,cân
b
ng) tùy theo yêu c
u và d
ki
n bài toán.
+ Xác

nh n
ng

ch
t (s
phân t
) ban

u, n
ng

ch
t (s
phân t
)
%
tr
ng thái cân
b
ng, suy ra n
ng

ch
t (s
phân t
)
ã ph
n
ng (phân li).
+

i
n li
α
=
o
n
n =
o
N
=
o
Ví d 1
. Trong 1 lít dung d
ch CH
3
COOH 0,02M có ch
a 1,2407.10
22
phân t
ch
ư
a phân li
và ion. Tính

i
n li
α
c
a CH
3
COOH t
i n
ng

trên, bi
t N
0
=6,022.10
23
.
Bài gi
i
3
OOH
CH C
n
= 0,02 mol
→
S
phân t
ban

u là:
n
0
= 1. 0,02.6,022.10
23
= 1,2044.10
22
phân t
CH
3
COOH
H
+
+ CH
3
COO
-
(1)
Ban

u n
0
Ph
n
ng n n n
Cân b
ng (n
0
-n) n n
&
tr
ng thái cân b
ng có t
ng s
phân t
ch
ư
a phân li và các ion là:
(n
0
– n) + n + n = 1,2047.10
22
Suy ra: n = 1,2047.10
22
– 1,2044.10
22
= 0,0363. 10
22
(phân t
).
V
$
y
α
=
22
22
0
0, 0363.10
0, 029
1,2047.10
n
n
= =
hay
α
= 2 ,9 %
Ví d 2.
Tính

i
n li c
a axit HCOOH 0,007M trong dung d
ch có [H
+
]=0,001M
Bài gi
i
HCOOH + H
2
O
H
-
+ H
3
O
+
Ban

u: 0,007 0
Ph
n
ng: 0,007.
α
0,007.
α
Cân b
ng: 0,007(1-
α
) 0,007.
α
Theo ph
ươ
ng trình ta có: [H
+
] = 0,007.
α
( M )
→
0,007.
α
= 0,001
α
=
0
0, 001
0 , 1 4 2 8
0, 007
C
C
= = hay α = 14,2 8%.
ｈｏ￀ｎｇ ｔｈ￁ｉ ｖｉ󰹧ｔ Ｍ ｔｒƯ󰹽ｎｇ Đ󰹁ｉ ｈ󰹭ｃ ｂ￁ｃｈ ｋｈｏａ Ｍ Đｈ ｓƯ ｐｈ󰹁ｍ ｈ￀ ｎ󰹹ｉ Ｒ
＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠
✭
ｩ￪ｮ＠ｨ󰹨＠
✮
＠ｓ
✯
ｴ＠
✰
Ｑ
✱✲✳✴
Ｑ
✱✵✶✳
＠
✷
＠
✸✹
｣
✺
＠
✮
＠ｨｴｴ
✻
ｳ
✮✼✼✽✽✽
Ｎ
✾✹
｣
✺✿
ｯｯ
❀
Ｎ｣ｯｭ
✼
ｴｴ
✿
､ｧ､ｨｴｶ
Ví d 3.
a) Tính

i
n li c
a dung d
ch NH
3
0,010M.
b)

i
n li thay

i ra sao khi
- Pha loãng dung d
ch ra 50 l
n.
- Khi có m
t NaOH 0,0010M.
Bi
t: NH
3
+ H
2
O
NH
4+
+ OH
-
; K
b
= ][
]].[[
3
4
NH
OHNH
−+
=10
-3,36
Bài gi
i
a) Tính

i
n li c
a dung d
ch NH
3
0,010M:
NH
3
+ H2O
NH
4
+ + OH- Kb = 10-3,36
Ban

u: C
o
C
o
ph
n
ng: C
o
α C
o
α C
o
α C
o
α
cân b
ng: C
0
(1- α) C
o
α C
o
α
2
3,36
0
10
1
C
α
α
−
=
−
→ α = 1 8 , 8 %
b) * Pha loãng dung d
ch ra 50 l
n:
3
NH
C
=
10
-2
: 50 = 2.10
-4
M =C
o
4 2
3,36
2.10 10
1
α
α
−
−
=
−→
α
= 7 4 , 5 %

i
n li t
ng vì n
ng

càng nh
'
m
$
t

ion càng ít thì kh
n
ng t
ươ
ng tác gi
a
các ion t
o ch
t
i
n li càng gi
m,

i
n li càng l
n.
* Khi có m
t NaOH 0,0010M: NaOH
→
Na+ + OH-
NH
3
+ H2O
NH
4
+ + OH- Kb = 10-3,36 (1)
Ban

u: C
o
C
o
0 1. 10-3
ph
n
ng: C
o
α
’ C
o
α
’ C
o
α
’ (C
o
α
’ +10
-3
)
cân b
ng: C
0
(1-
α
’) C
o
α
’ (C
o
α
’ +10
-3
)
Vì C
o
= 0,01M
→
3
3,36
0 0
0
( ' 10 ). ' 10
( 1 ' ) .
C C
C
α α
α
−
−
+=
−
→
α
’ = 14,9% <18,8%
Nh
$
n xét:
α
g i
m vì OH- c
a NaOH làm chuy
!
n d
ch cân b
ng (1) sang trái.
ｈｏ￀ｎｇ ｔｈ￁ｉ ｖｉ󰹧ｔ Ｍ ｔｒƯ󰹽ｎｇ Đ󰹁ｉ ｈ󰹭ｃ ｂ￁ｃｈ ｋｈｏａ Ｍ Đｈ ｓƯ ｐｈ󰹁ｍ ｈ￀ ｎ󰹹ｉ Ｒ
＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠＠
❁
ｩ￪ｮ＠ｨ󰹨＠
❂
＠ｓ
❃
ｴ＠
❄
Ｑ
❅❆❇❈
Ｑ
❅❉❊❇
＠
❋
＠
●❍
｣
■
＠
❂
＠ｨｴｴ
❏
ｳ
❂❑❑▲▲▲
Ｎ
▼❍
｣
■◆
ｯｯ
❖
Ｎ｣ｯｭ
❑
ｴｴ
◆
､ｧ､ｨｴｶ