T NG QUAN V V T LÝ VÀ H ĐO L
NG
Ề Ậ
Ổ
Ệ
ƯỜ
Ð I T
NG VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U C H C
Ố ƯỢ
ƯƠ
Ứ Ơ Ọ
1. Khái niệm về Cơ học
ố ớ ậ ấ
nhiên - là ngành khoa h c t
ấ ổ ữ
ấ
t h c, đi n t ứ ậ ự ơ ọ h c, quang h c và c u trúc phân t ử ổ ế ủ ậ ệ ừ ọ ấ ọ
V t lý h c – v i tên g c xu t phát t ti ng hy l p “physis” ọ ạ ừ ế nhiên nghiên c u nghĩa là t ọ ự ự v các tính ch t t ng quát c a v t ch t, nh ng qui lu t ấ ậ ủ ề v n đ ng ph bi n c a v t ch t trên các lĩnh v c c h c, ậ ộ , nhi ệ ọ nguyên t .ử
ARCHIMEDES GALILEO
T NG QUAN V V T LÝ VÀ H ĐO L
NG
Ề Ậ
Ổ
Ệ
ƯỜ
ơ ọ ổ ể
ữ ủ
ự t h c t ế ọ ự ả ọ ữ ế ế
ướ ề ậ
ứ ậ ể ề
nhiên”
NEWTON “Nh ng nguyên lý toán h c c a tri ữ
ọ ủ
t h c t ế ọ ự
c - th gi i vĩ mô. a) C h c c đi n: do Newton xây d ng qua công nhiên” trình “Nh ng nguyên lý toán h c c a tri (1687) trên c s đúc k t nh ng k t qu đáng k c a ể ủ ơ ở c đó nh Galileo, Leibnitz, Huygens, nhi u nhà v t lý tr ư Kepler vv… đã t o nên m t b c tranh bi n ch ng khá hoàn ạ ệ ộ ứ ch nh v các hi n t ng c h c cho các v t th thông ơ ọ ệ ượ ng quan sát đ th ượ ỉ ườ ế ớ
T NG QUAN V V T LÝ VÀ H ĐO L
NG
Ề Ậ
Ổ
Ệ
ƯỜ
ố ơ ọ ươ
ự ế ươ
ế ươ ư ố ẹ ữ ớ ề
ấ ờ
ệ ữ ố
ng đ i: do Einstein xây d ng trên c s b) C h c t ơ ở ng đ i r ng ng đ i h p (1905) và lý thuy t t lý thuy t t ố ộ (1916) đã đ a ra nh ng quan ni m m i v quan h gi a s ệ ữ ự ệ i c a v t ch t và khái ni m th i gian – không gian, v t n t ề ệ ồ ạ ủ ậ b n ch t c a khái ni m quán tính và m i liên h h u c ơ ấ ủ ả gi a c h c và hình h c. ữ ơ ọ ệ ọ
EINSTEIN
T NG QUAN V V T LÝ VÀ H ĐO L
NG
Ề Ậ
Ổ
Ệ
ƯỜ
ng t : lý thuy t đ ử ơ ọ ượ ề
ử ầ
ướ
ph m vi kích th ệ
ng t
: SOMMERFELD, BOHR, DIRAC, HEISENBERG
Đ i di n c a C h c l ủ
ơ ọ ượ
ệ
ạ
ử
c đ xu t trong c) C h c l ấ ế ượ i quy t nh ng n a đ u th k XX mang tính cách m ng gi ữ ế ả ạ ế ỷ - th gi quy lu t v t lý i c nguyên t ở ế ớ ử ạ ậ ậ vi mô – trên c s đ a ra khái ni m tính gián đo n c a các ạ ủ ơ ở ư đ i l ng v t lý. ậ ạ ượ
T NG QUAN V V T LÝ VÀ H ĐO L
NG
Ề Ậ
Ổ
Ệ
ƯỜ
ng đ ượ
ộ ư ơ ọ ộ
ự ọ ộ ề ộ ộ ể
ộ ộ ể ự ọ ế ứ ề ố
ự ữ ộ
ể ọ ể ự ậ ậ ộ
ế ủ ự ọ ườ
ế ể
ậ ắ ơ ọ
ươ
ố ượ ơ ọ ng liên t c…), tuỳ theo ph ụ ứ
c chia thành: đ ng V n i dung, c h c th ườ h c và đ ng l c h c. Đ ng h c nghiên c u các đ c tr ng ặ ứ ọ ọ c a chuy n đ ng mà không quan tâm đ n nguyên nhân gây ủ ra chuy n đ ng. Đ ng l c h c nghiên c u v m i quan h ệ gi a chuy n đ ng và l c – là tác nhân gây ra chuy n đ ng; ộ và tĩnh h c, m t b ph n m t thi t c a đ ng l c h c, ộ ộ i quan tâm đ n các tr ng thái cân b ng l c. Ngoài ra, ng ằ ạ ng nghiên ta còn có th phân lo i c h c tuỳ theo đ i t ạ ơ ọ c u (c h c ch t đi m, c h c v t r n, c h c ch t l u, ơ ọ ấ ư ể ứ ng pháp c h c môi tr ụ ơ ọ nghiên c u (c h c lý thuy t, c h c ng d ng, c h c ơ ọ ế tính toán…) ho c theo nh ng ch đích khác. ấ ườ ơ ọ ặ ơ ọ ứ ủ ữ
T NG QUAN V V T LÝ VÀ H ĐO L
NG
Ề Ậ
Ổ
Ệ
ƯỜ
2. Ph ng pháp nghiên c u V t lý ươ ứ ậ
ng, k t h p thí nghi m đ kh o sát ế ợ ể ệ ả
thuy t đ gi i thích các hi n ế ể ả ệ
ặ ng đã quan sát đ t 1) Quan sát hi n t hi n t ệ ượ ư ượ
3) Dùng thí nghi m đ ki m ch ng s đúng đ n c a lý ệ ượ ng. 2) Ð a ra lý lu n ho c gi ậ ả c. ượ ể ể ệ ự
ắ ủ ế ế
i t thuy t b ng các s li u đo đ c chính xác. N u k t qu ả ế ằ sai v i th c t ớ ố ệ thì ph i làm l ả ự ế ứ ạ đ u. ạ ừ ầ
T NG QUAN V V T LÝ VÀ H ĐO L
NG
Ề Ậ
Ổ
Ệ
ƯỜ
3. Ðơn vị đo
Hệ SI bao gồm 7 đơn vị đo cơ bản là:
ị
ng M (Mass)
t đ T ộ ệ
ử
Ký hi u ệ Đ n vơ m mét s giây kg kilogam K đ Kelvin ộ ampère A mol candela mol cd ị ộ
i ta ch l u ý đ n 3 đ n v : đ dài (L), kh i ơ
ế
ố
ng Đ i l ạ ượ Ð dài L (Length) ộ Th i gian t (Time) ờ Kh i l ố ượ Nhi ệ ộ C ng đ dòng đi n I ườ Đ n v phân t ị ơ Đ sáng I 0 ộ Trong c h c ng ườ ơ ọ ỉ ư ng (M) và th i gian (T). l ờ ượ
