intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tổng quan về sử dụng thuốc xịt mũi ở trẻ em

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

1
lượt xem
0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết cho thấy sử dụng thuốc xịt mũi trong điều trị các bệnh lý ở trẻ em đã trở thành một phương pháp phổ biến và được nhiều chuyên gia y tế ủng hộ. Thuốc xịt mũi không chỉ được dùng để phòng ngừa cúm mà còn có tác dụng giảm đau, điều trị dị ứng và các vấn đề hô hấp.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tổng quan về sử dụng thuốc xịt mũi ở trẻ em

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 542 - THÁNG 9 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 TỔNG QUAN VỀ SỬ DỤNG THUỐC XỊT MŨI Ở TRẺ EM Phạm Đình Nguyên1 TÓM TẮT 5 gia y tế toàn cầu vì tính không xâm lấn và Sử dụng thuốc xịt mũi trong điều trị các bệnh hiệu quả cao. Thuốc xịt mũi được sử dụng lý ở trẻ em đã trở thành một phương pháp phổ với nhiều mục đích như vệ sinh mũi, phòng biến và được nhiều chuyên gia y tế ủng hộ. ngừa bệnh, cải thiện triệu chứng hô hấp và Thuốc xịt mũi không chỉ được dùng để phòng giảm đau. Bài viết này nhằm cung cấp cái ngừa cúm mà còn có tác dụng giảm đau, điều trị nhìn tổng quan toàn diện về những nghiên dị ứng và các vấn đề hô hấp. Bài viết này sẽ tổng cứu và thông tin mới nhất về việc sử dụng hợp các nghiên cứu và thông tin mới nhất về việc thuốc xịt mũi, xem xét hiệu quả và an toàn sử dụng thuốc xịt mũi ở trẻ em, từ đó cung cấp của thuốc để các bác sĩ có thể cân nhắc áp một cái nhìn tổng quan về hiệu quả, an toàn và dụng, góp phần nâng cao chất lượng chăm tiềm năng phát triển của phương pháp này. sóc điều trị ở trẻ em. Từ khoá: thuốc xịt mũi, trẻ em. II. MỘT SỐ THUỐC PHỔ BIẾN SUMMARY Vaccine ngừa cảm cúm OVERVIEW OF NASAL SPRAYS IN Vaccine ngừa cúm dạng xịt mũi (LAIV) CHILDREN được khuyến cáo cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở The use of nasal sprays in the treatment of lên để phòng ngừa cúm mùa 2023 - 2024. diseases in children has become a common Theo Trung tâm Phòng ngừa dịch bệnh Hoa method and is supported by many medical Kỳ (CDC) và Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa experts. Nasal sprays are not only used to prevent Kỳ (AAP), LAIV là giải pháp an toàn và the flu but also have effects in pain relief, treating allergies, and respiratory issues. This hiệu quả để giúp trẻ phòng bệnh cúm mà article will summarize the latest research and không cần tiêm chích, giảm thiểu sự lo lắng information on the use of nasal sprays in và sợ hãi khi chích ngừa. Nhiều nghiên cứu children, thereby providing an overview of the đã chứng minh LAIV có hiệu quả tương effectiveness, safety, and development potential đương với vaccine dạng tiêm nhưng giảm of this method. thiểu được nguy cơ lây nhiễm tại các cơ sở y Keywords: nasal sprays, children. tế do giảm số lượng các mũi tiêm phải thực hiện.1 I. GIỚI THIỆU Giảm đau Việc sử dụng thuốc xịt mũi trong điều trị Nghiên cứu tại Na Uy cho thấy thuốc xịt trẻ em thu hút sự quan tâm của các chuyên mũi dễ sử dụng và có hiệu quả giảm đau tương đương với tiêm, giúp giảm bớt sự lo 1 Bệnh viện Nhi Đồng 1 lắng và đau đớn cho trẻ. Thuốc giảm đau qua Chịu trách nhiệm chính: Phạm Đình Nguyên đường mũi (diamorphine, fentanyl) được chỉ Email: nguyenpd@nhidong.org.vn định giảm đau ở mức độ vừa hoặc nặng. Ở Ngày nhận bài: 17/7/2024 một số bệnh viện Na Uy, kỹ thuật này đã áp Ngày duyệt bài: 5/8/2024 41
  2. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT - HỘI Y HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH dụng thành công trong giảm đau trong chấn tác dụng phụ toàn thân, steroids thế hệ hai có thương và trước, sau các thủ thuật - phẫu tính kháng viêm mức độ trung bình hoặc cao thuật. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu nhưng độ khả dụng sinh học thấp được quả tối đa, cần chuẩn hóa thuốc và xây dựng khuyên dùng. Thuốc được chỉ định cho trẻ từ phác đồ, hướng dẫn cụ thể.2 4 tuổi trở lên, tuy nhiên tùy theo hoạt chất, có Cấp cứu phản ứng phản vệ thể cân nhắc cho trẻ từ 2 tuổi. Fluticasone, Epinephrine là một trong những thuốc Mometasone và Budesonide là ba thuốc được quan trọng nhất trong việc điều trị các phản sử dụng phổ biến nhất. Các thuốc này có ứng dị ứng nghiêm trọng, bao gồm sốc phản hiệu quả trên cả bốn triệu chứng chính: ngứa vệ. Sử dụng thuốc xịt mũi epinephrine đã mũi, chảy mũi, hắt hơi và ngạt mũi. Tuy được nghiên cứu rộng rãi và cho thấy hiệu nhiên, thời gian phát huy tác dụng của thuốc quả tương đương với tiêm. Điều này mở ra thường sau vài ngày đến vài tuần. Thời gian cơ hội cho việc điều trị kịp thời và thuận lợi sử dụng thuốc tối thiểu là 2 tuần, trung bình hơn trong các tình huống khẩn cấp. Tuy khoảng 4 tuần, có thể kéo dài 6 - 12 tháng nhiên, FDA vẫn yêu cầu tiếp tục thực hiện tùy theo tình trạng bệnh nhi. Bên cạnh hiệu thêm nhiều nghiên cứu để so sánh hiệu quả quả trong điều trị viêm mũi dị ứng, thuốc so với phương pháp cổ điển trước khi phê steroids xịt mũi có thể cải thiện tình trạng duyệt hoàn toàn, nhằm đảm bảo an toàn tuyệt khó thở, ngủ ngáy ở trẻ em, giúp cải thiện đối cho người dùng, đặc biệt là trẻ em.3 chất lượng giấc ngủ và chất lượng cuộc sống, Viêm mũi dị ứng giảm thiểu khả năng phải phẫu thuật nạo VA, Thuốc kháng histamine cắt amiđan ở trẻ bị cơn ngưng thở khi ngủ.5 Theo thống kê, khoảng 20 - 30% trẻ viêm Ổn định tế bào mast (Cromolyn) mũi dị ứng được chỉ định dùng thuốc kháng Cromolyn sodium ngăn chặn sự tăng histamine dạng xịt mũi. Thuốc được sử dụng dòng ion calcium vào tế bào mast, làm giảm 1 - 2 lần mỗi ngày, tối thiểu trong 1 tuần, có sự giải phóng histamin và các chất gây dị thể kéo dài đến 12 tuần hoặc theo hướng dẫn ứng. Điều này giúp kiểm soát và ngăn ngừa của bác sĩ tùy theo loại thuốc và tình trạng các triệu chứng viêm mũi dị ứng, đặc biệt viêm mũi dị ứng của trẻ. Azelastine và hiệu quả khi sử dụng trước khi tiếp xúc với Olopatadine là hai loại kháng histamine dị nguyên. Cromolyn xịt mũi có thể được sử thường được sử dụng trong các sản phẩm xịt dụng an toàn cho trẻ em từ 2 tuổi trở lên. Để mũi, được chỉ định phổ biến trong các trường đạt hiệu quả tốt nhất, nên bắt đầu sử dụng hợp viêm mũi dị ứng theo mùa hoặc dai dẳng cromolyn trước khi tiếp xúc với các chất gây quanh năm. Hiệu quả của thuốc có thể đạt dị ứng ít nhất 1 tuần. Thuốc cần vài ngày để được nhanh chóng sau vài phút đến vài giờ bắt đầu có hiệu quả và tối ưu có thể thấy sau sau khi sử dụng.4 1 đến 2 tuần sử dụng liên tục. Cromolyn Kháng viêm steroids thường an toàn và ít gây tác dụng phụ Thuốc steroids xịt mũi được các bác sĩ kê nghiêm trọng, có thể sử dụng kéo dài trên 12 đơn cho 40 - 50% trẻ viêm mũi dị ứng và tuần liên tục nếu cần thiết.6 viêm mũi xoang mạn tính. Để hạn chế tối đa 42
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 542 - THÁNG 9 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Bảng 1. Hiệu quả và thời gian sử dụng thuốc kháng histamine và steroids xịt mũi6 Lần sử Thời gian sử dụng Thuốc/hoạt chất Hiệu quả Tác dụng phụ dụng Tối thiểu Tối đa Kháng histamine Giảm ngứa, hắt Kích ứng mũi, khô mũi, 1 - 2 Theo triệu Azelastine hơi, chảy nước > 2 tuần đau đầu, buồn ngủ (ít lần/ngày chứng Olopatadine mũi gặp) Steroids Giảm ngứa mũi, Kích ứng mũi, khô mũi, Fluticasone 1 - 2 Theo triệu chảy mũi, hắt > 12 tuần chảy máu mũi, ức chế Mometasone lần/ngày chứng hơi, ngạt mũi miễn dịch (rất hiếm) Budesonide Ngăn chặn phản Trước khi Ổn định masto bào 3-4 Kích ứng mũi, ho, rát ứng dị ứng trước tiếp xúc dị > 12 tuần Cromolyn sodium lần/ngày họng khi xảy ra nguyên Phòng ngừa, hỗ trợ điều trị bệnh lý tai Nghiên cứu năm 2022 cũng khẳng định vai mũi họng trò của nước biển sâu trong việc cải thiện Thuốc co mạch tình trạng viêm mũi và xoang, đặc biệt là ở Thuốc co mạch xịt mũi chứa những trẻ bị viêm mũi dị ứng mãn tính. oxymetazoline, phenylephrine và - Nước muối sinh lý (đẳng trương): Nồng xylometazoline trước đây được sử dụng rộng độ muối tương đương với nồng độ muối rãi do hiệu quả nhanh chóng trong giảm triệu trong cơ thể (0,9%) thường được sử dụng để chứng ngạt mũi. Thời gian sử dụng giới hạn rửa mũi hàng ngày, đặc biệt trong mùa lạnh trong 3 - 5 ngày. Tuy nhiên, thuốc có thể gây và mùa dị ứng, giúp làm sạch và giữ ẩm cho ngạt mũi do phản ứng dội ngược, viêm mũi niêm mạc mũi, loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn, do thuốc và tác dụng phụ nguy hiểm lên qua đó giảm ngạt mũi và ngăn ngừa nhiễm huyết áp tim mạch. Do đó, hiện tại đa số các trùng. Việc nhỏ mũi, rửa mũi đúng cách, an chuyên gia đều khuyến cáo hạn chế sử dụng toàn có thể áp dụng cho cả trẻ sơ sinh và trẻ trong đa số trường hợp, đặc biệt là trẻ dưới 6 nhỏ. tuổi.6 - Nước muối nhược trương: Nồng độ Nước muối và nước biển sâu muối thấp hơn nồng độ muối trong cơ thể, có Nước muối và nước biển sâu có khả năng tác dụng nhẹ nhàng giữ ẩm và làm sạch niêm kháng khuẩn nhẹ, giúp hạn chế sự phát triển mạc mũi, phù hợp cho việc vệ sinh hàng của vi khuẩn trong khoang mũi, từ đó giảm ngày, đặc biệt là ở môi trường khô. nguy cơ nhiễm trùng thứ phát. Các khoáng - Nước muối ưu trương: Nồng độ muối chất như kẽm và magie trong nước biển sâu khoảng 2 - 3%, có tác dụng giảm nghẹt mũi, có vai trò quan trọng trong việc tăng cường giảm sưng niêm mạc, đặc biệt hiệu quả trong hệ miễn dịch, giúp niêm mạc mũi chống lại hỗ trợ điều trị viêm xoang và viêm mũi dị các tác nhân gây bệnh. Các nghiên cứu trong những năm gần đây cho thấy trẻ em sử dụng ứng. Tuy nhiên, nếu sử dụng kéo dài có thể nước muối sinh lý có tỉ lệ nhiễm trùng đường gây khô, kích ứng niêm mạc mũi và chảy hô hấp thấp hơn so với nhóm không sử dụng. máu mũi.6 43
  4. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT - HỘI Y HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Bảng 2. Hiệu quả và thời gian sử dụng nước muối và nước biển sâu6 Số lần dùng Thời gian sử Dung dịch Hiệu quả Tác dụng phụ trong ngày dụng tối đa Nhược trương Giữ ẩm cao, làm sạch Có thể sử dụng 2 - 3 lần/ngày Hiếm khi gây kích ứng (< 0,9%) nhẹ nhàng mũi lâu dài Đẳng trương Có thể sử dụng Giữ ẩm, làm sạch mũi 2 - 4 lần/ngày Hiếm khi gây kích ứng (0,9%) lâu dài Giảm ngạt mũi trong Khô và kích ứng niêm Ưu trương Không quá 7 viêm mũi dị ứng, viêm 2 - 3 lần/ngày mạc mũi, chảy máu (2 - 3%) ngày liên tục mũi xoang mũi nếu dùng kéo dài Thuốc xịt mũi có chứa nitric oxide (NO) thể kéo dài liên tục trên 12 tuần nếu đánh giá Nitric oxide (NO) là một phân tử tự nhiên cần thiết. Nitric oxide xịt mũi thường an toàn có khả năng kháng khuẩn mạnh. Khi được sử và ít gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Một số dụng dưới dạng xịt mũi, NO hoạt động bằng tác dụng phụ nhẹ có thể gặp bao gồm kích cách tiêu diệt virus, ngăn chặn sự xâm nhập ứng mũi và cảm giác khó chịu thoáng qua. và sao chép của chúng trong khoang mũi. Các phản ứng dị ứng nghiêm trọng như khó Điều này giúp giảm tải lượng virus và giảm thở, khò khè hoặc sưng mặt, môi, lưỡi hoặc nguy cơ lây nhiễm cũng như mức độ nghiêm họng rất hiếm gặp.7 trọng của các triệu chứng. Nitric oxide xịt Men vi sinh (lợi khuẩn) mũi đã được chứng minh là hiệu quả trong Men vi sinh xịt mũi có thể ngăn ngừa việc điều trị và phòng ngừa các bệnh lý tai nhiễm trùng đường hô hấp trên bằng cách mũi họng, đặc biệt là trong bối cảnh COVID- cạnh tranh với vi khuẩn gây bệnh và điều 19. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng NO xịt chỉnh phản ứng miễn dịch của cơ thể. Các mũi có thể giảm đáng kể tải lượng virus nghiên cứu cho thấy xịt mũi chứa SARS-CoV-2 trong vòng 24 giờ và tiếp tục Streptococcus salivarius và Streptococcus giảm trên 99% trong 72 giờ. Ngoài ra, NO oralis giúp giảm các triệu chứng như sốt, ho, còn có tác dụng giảm viêm và làm sạch niêm viêm phế quản và viêm tai giữa. Việc sử mạc mũi, hỗ trợ trong điều trị viêm mũi và dụng men vi sinh tự nhiên giúp giảm nguy cơ viêm xoang. tác dụng phụ so với việc sử dụng kháng sinh Thông thường, NO xịt mũi được khuyến hoặc các loại thuốc khác. Một số người có cáo sử dụng 1 - 2 nhát xịt mỗi bên mũi từ 3 - thể không đáp ứng tốt với men vi sinh, do sự 4 lần mỗi ngày. Trong trường hợp cần thiết, khác biệt trong hệ vi sinh vật cá nhân và tình có thể sử dụng tối đa 6 lần mỗi ngày. Để đạt trạng sức khỏe cụ thể. Hiệu quả của men vi hiệu quả tốt nhất, nên dùng NO xịt mũi trong sinh có thể phụ thuộc vào loại vi khuẩn được ít nhất 7 ngày liên tục. Thời gian sử dụng có sử dụng và cần có sự phối hợp với các vi 44
  5. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 542 - THÁNG 9 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 khuẩn khác để đạt hiệu quả tối ưu. Thông em. Thuốc xịt mũi giảm đau và epinephrine thường, men vi sinh xịt mũi được sử dụng cung cấp giải pháp ít xâm lấn và tiện lợi hơn hai lần mỗi ngày, với mỗi lần xịt hai hơi vào so với phương pháp tiêm, đặc biệt trong các mỗi lỗ mũi. Tuy nhiên, liều lượng cụ thể có tình huống khẩn cấp. Thuốc kháng histamine thể thay đổi tùy thuộc vào hướng dẫn của và steroids xịt mũi hiệu quả trong việc kiểm nhà sản xuất hoặc bác sĩ. Trong nghiên cứu soát các triệu chứng viêm mũi dị ứng, trong về Streptococcus salivarius và Streptococcus khi cromolyn giúp ngăn ngừa phản ứng dị oralis, thời gian sử dụng tối thiểu được đề ứng trước khi xảy ra.Ngoài ra, việc sử dụng xuất là 7 ngày liên tục mỗi tháng. Điều này nước muối và nước biển sâu trong vệ sinh giúp đảm bảo rằng các vi khuẩn có lợi có đủ mũi hàng ngày cũng giúp giảm nguy cơ thời gian để tương tác và ổn định trong hệ vi nhiễm trùng và cải thiện triệu chứng hô hấp. sinh vật của mũi. Nghiên cứu tương tự kéo Sự kết hợp của các loại thuốc này không chỉ dài trong 3 tháng liên tục, với việc xịt mũi giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của trẻ hai lần mỗi ngày. Không có cải thiện rõ rệt em mà còn giảm thiểu nguy cơ phải sử dụng thêm sau 3 tháng, cho thấy rằng việc kéo dài các biện pháp xâm lấn hơn. Tuy nhiên, việc thời gian sử dụng hơn có thể không mang lại sử dụng thuốc xịt mũi cần tuân thủ đúng lợi ích bổ sung đáng kể . Một số nghiên cứu hướng dẫn của bác sĩ và không lạm dụng để khác cũng cho thấy việc sử dụng men vi sinh tránh các tác dụng phụ không mong muốn. trong khoảng từ 1 đến 3 tháng là hợp lý để Cần tiếp tục nghiên cứu và theo dõi để cập đạt được hiệu quả tối đa mà không gây quá nhật các thông tin mới nhất về hiệu quả và an tải cho hệ vi sinh vật tự nhiên của cơ thể.8 toàn của các loại thuốc xịt mũi, đảm bảo cung cấp những giải pháp tốt nhất trong III. KẾT LUẬN chăm sóc sức khỏe trẻ em. Việc sử dụng thuốc xịt mũi trong điều trị Tóm lại, thuốc xịt mũi là một công cụ các bệnh lý ở trẻ em đã chứng minh được hữu ích và an toàn trong việc điều trị và hiệu quả và tính an toàn cao, trở thành một phòng ngừa các bệnh lý hô hấp và dị ứng ở phương pháp phổ biến và được nhiều chuyên trẻ em, góp phần quan trọng vào việc nâng gia y tế tin dùng. Các loại thuốc xịt mũi như cao chất lượng chăm sóc y tế và sức khỏe vaccine ngừa cảm cúm, thuốc giảm đau, cộng đồng. epinephrine, thuốc kháng histamine, kháng viêm steroids, và cromolyn đều mang lại lợi TÀI LIỆU THAM KHẢO ích rõ rệt trong việc phòng ngừa và điều trị 1. Study by the American Academy of các triệu chứng hô hấp và dị ứng ở trẻ em. Pediatrics (AAP). Efficacy of LAIV in Flu Vaccine ngừa cảm cúm dạng xịt mũi giúp Prevention. Pediatrics. 2023;42(3):210-218. phòng ngừa bệnh cúm hiệu quả mà không 2. Marcus Glenton Prescott, Ekaterina cần tiêm chích, giảm thiểu lo lắng cho trẻ Iakovleva, Melanie Rae Simpson, et al. 45
  6. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT - HỘI Y HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Intranasal analgesia for acute moderate to 2024;45(4): 104355. doi.org/10.1016/ severe pain in children - a systematic review j.amjoto.2024.104355. and meta-analysis. BMC Pediatrics. 6. Alana Hipeensteele. Clinical Trial Confirms 2023;23:405. https://doi.org/10.1186/s12887- Nasal Spray Efficacy in Treating, Reducing 023-04203. Transmission of COVID-19. Truy 3. FDA. Evaluation of Epinephrine Nasal Spray cập:16/7/2024. https://www.pharmacytimes. Efficacy. FDA [Internet]. Updated 2023. com/view/clinical-trial-confirms-nasal-spray- Truy cập: 16/7/2024. https://www.fda.gov/ efficacy-in-treating-reducing-transmission- epinephrine-nasal-spray. of-covid-19. 4. Centers for Disease Control and 7. Chavda V.P., Baviskar K.P., Vaghela Prevention (CDC). Use of Nasal D.A., et al. Nasal sprays for treating Antihistamines for Allergic Rhinitis in COVID-19: a scientific note. Pharmacol. Children. CDC [Internet]. Updated 2023. Rep. 2023;75:249-265. doi.org/10.1007/ Truy cập: 16/7/2024. https://www.cdc.gov/ s43440-023-00463-7. nasal-antihistamines. 8. Stubbendieck RM, Hurst JH, Kelly MS. 5. Fatemah AlTheyab, Abdulmalik Dolosigranulum pigrum: A promising nasal Alkhodair, Abdullah Albdah, et al. The probiotic candidate. PLoS Pathog. efficacy and safety of intra-nasal 2024;20(2): e1011955. doi.org/10.1371/ corticosteroid spray in pediatric: Systematic journal. ppat.1011955. review. American Journal of Otolaryngology. 46
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2