TRUNG TÂM Y TÊ HUYÊN THANH SƠN
KHOA DƯƠC – TTB – VTYT
TÔ DƯƠC LÂM SANG TƯƠNG TAC THUÔC
Thuôc Thuôc tương tac Mưc đô nguy hiêm Phân tich va xư ly
THUÔC GÂY MÊ, TÊ
Atropin Haloperidol Cân nhắc nguy cơ/ lợi
ích: mức độ 3
Phân tích: Tương tác thuốc làm cho các triệu chứng
thần kinh phân liệt nặng lên, làm giảm nồng độ
haloperidol trong huyết thanh làm xuất hiện loạn
động muộn.
Xử lý: Chỉ dùng các thuốc cho người bệnh đang
dùng haloperidol khi thật cần. Phải theo dõi người
bệnh chặt chẽ. Nếu cần thì hiệu chỉnh liều
haloperidol hoặc ngừng dùng thuốc.
Digoxin Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: Digoxin uống hoà tan chậm thể
nồng độ tăng trong huyết thanh tác dụng tăng.
Thuốc thể làm giảm co bóp đường tiêu hoá, nên
làm tăng thời gian hấp thu.
Xử lý: Phải giám sát người bệnh dùng thuốc digoxin
uống hòa tan chậm khi thường xuyên phối hợp. Theo
dõi nồng độ huyết thanh thể giúp điều chỉnh liều
digoxin. Có thể tránh tương tác này bằng cách dùng
digoxin elixir hoặc nang.
Fentanyl
Morphin
Pethidin
Propofol
Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: Tăng nguy cơ táo bón do hip đồng các tác
dụng không mong muốn.
Xử : Nếu cần phối hợp thuốc, phải tính tới nhược
điểm này, báo cho người bệnh biết. Nếu cần, phải dự
kiến trước một đơn thuốc nhuận tràng dùng đường
thụt.
Metformin
(Duotrol, Melanov,
Tương tác cần theo dõi:
mức độ 1
Phân tích: Nồng độ trong huyết thanh của metformin
có thể tăng, làm tăng tác dụng điều trị và cả tác dụng
GliritDHG,
Perglim
M-2)
không mong muốn. Thuốc kháng cholinergic thể
làm chậm nhu động đường tiêu hoá, làm tăng hấp
thu metformin ở ruột non.
Xử : người bệnh dùng metformin, cần giám sát
lâm sàng khi bắt đầu hoặc lúc ngừng điều trị thuốc
kháng cholinergic. thể phải điều chỉnh liều
metformin.
Levodopa Tương tác cần theo dõi:
mức độ 1
Phân tích: Tác dụng điều trị của levodopa thể bị
giảm. chế khả năng thuốc kháng cholinergic
làm giảm co bóp dạ dày, nên làm tăng bất hoạt
levodopa dạ dày làm giảm hấp thu ruột.
Tương tác xảy ra muộn.
Xử : Liều lượng levodopa thể phải tăng hoặc
liều lượng thuốc kháng cholinergic phải giảm.
Lidocain
(Lidonalin)
Buvivacain
Lidocain hoăVc caWc thuôWc
tương tưV:
Furosemid
(Agifuros)
Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: Tăng tác dụng hạ huyết áp tăng nguy
hạ huyết áp thế đứng.
Xử lý: Theo dõi huyết áp trong thời gian dùng phối
hợp thuốc. Tuỳ theo thuốc, hạ huyết áp có thể nặng
nhẹ khác nhau. Khi cần, hiệu chỉnh liều lượng của
một hay cả hai thuốc. Xây dựng một kế hoạch dùng
thuốc đều đặn. Khuyên người bệnh gặp lại bác sĩ để
điều chỉnh liều lượng, nếu thấy chóng mặt lúc bắt
đầu điều trị. Tăng cường theo dõi người bệnh cao
tuổi (nguy cơ ngã) và khuyên họ chuyển dần từ thế
nằm hoặc ngồi sang tư thế đứng.
BENZODIAZEPIN (dẫn
chất)
DIAZEPAM
Diazepam (Seduxen)
Rượu Cân nhắc nguy cơ/ lợi
ích: mức độ 3
Phân tích: Tăng ức chế hệ thần kinh trung ương,
dẫn đến tăng các tác dụng an thần buồn ngủ. Một số
thuốc, có thể thấy gây một số tác dụng tâm thần vận
động, nhất là trong tuần điều trị đầu tiên. Tương tác
dược lực.
Xử lý: Không kê đơn thuốc này, vì không thể ngăn
cản người bệnh không uống rượu. Nguy cơ an thần
buồn ngủ đặc biệt nguy hiểm ở người lái xe hoặc
vận hành máy. Khuyên người bệnh không uống
rượu, không tự ý dùng thuốc hoặc các chế phẩm có
rượu.
Lansoprazol
(Scolanzo)
Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: có nguy cơ giảm hoạt tính các thuốc đó,
do cảm ứng enzym, có thể dẫn đến thất bại trong
điều trị.
Xử lý: Lansoprazol là thuốc tương đối mới và các
nhận xét lâm sàng còn thiếu. Đây là các tương tác
có thể có và khuyên nên gửi các nhận xét lâm sàng
cho các Trung tâm cảnh giác dược. Đặt lại nguy cơ
trong bối cảnh điều trị. Thông báo cho người bệnh,
điều chỉnh liều tuỳ thuộc vào các xét nghiệm sinh
hoá khi bắt đầu và kết thúc điều trị bằng lansoprazol
Levodopa Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: Tác dụng điều trị của levodopa có thể b
giảm, thậm chí mất, ở một số người bệnh khi dùng
các benzodiazepin như clordiazepoxyd, diazepam và
nitrazepam.
Xử lý: Cần theo dõi tương tác này, đã được xác định
với các thuốc kể trên, để điều trị tốt bệnh Parkinson.
Với các benzodiazepin khác, cần cảnh giác và thông
báo cho Trung tâm cảnh giác dược những thất bại
điều trị trong trường hợp phối hợp.
Omeprazol
(Omepramed)
Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: có thể dẫn đến chậm trễ trong chuyển
hoá một số thuốc, tăng nồng độ của chúng trong
huyết thanh và trong trường hợp này, tăng những tác
dụng không mong muốn do quá liều.
Xử lý: Tương tác chỉ có thể xảy ra với các
benzodiazepin đã chuyển hoá kiểu clordiazepoxyd,
diazepam, flurazepam, triazolam..., bằng cách chẹn
chuyển hoá của chúng, các tác dụng an thần, giải lo
tăng lên. Hoặc giảm liều hoặc đổi thuốc ức chế bơm
proton khác cho những người bệnh này
Methadon Tương tác cần theo dõi:
mức độ 1
Phân tích: Tăng tác dụng ức chế hệ thần kinh trung
ương, kèm theo an thần buồn ngủ mạnh, đặc biệt có
hại với những người lái xe và vận hành máy.
Kê đơn: Phải lưu ý sự tăng tác dụng an thần này và
cho những lời khuyên thích hợp (tránh lái xe hoặc
vận hành máy; thông báo cho người xung quanh biết
mối nguy hiểm).
Thuốc chủ vận của
morphin
FENTANYL
MORPHIN
PETHIDIN
PROPOFOL
Fentanyl
Morphin
Pethidin
Propofol
Methadon Phối hợp nguy hiểm:
mức độ 4
Phân tích: Tương tác dược lực học: Tác dụng hiệp
đồng giữa hai chất cùng nhóm.
Xử : Tránh dùng thêm một chất chủ vận của
morphin cho người bệnh đang điều trị cai nghiện ma
tuý.
Rượu Cân nhắc nguy cơ / lợi
ích: mức độ 3
Phân tích: Tăng ức chế thần kinh trung ương: tăng
tác dụng an thần gây buồn ngủ, tăng ức chế hấp
và tăng hạ huyết áp.
Xử : Với người nghiện rượu, phải giảm liều thuốc
chủ vận của morphin. Khi đơn một thuốc ức chế
thần kinh trung ương, cần khuyên người bệnh không
dùng rượu đồng thời. Cần quan tâm đến hàm lượng
rượu trong biệt dược hoặc đồ uống người
bệnh tự dùng. Cần chú ý trường hợp ngoại trú, đối
với người lái xe và người đứng máy.
Levodopa
Lidocain
(Lidonalin)
Buvivacain
Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: Tăng tác dụng hạ huyết áp tăng nguy
cơ hạ huyết áp thế đứng.
Xử : Theo dõi huyết áp trong thời gian dùng phối
hợp hai thuốc. Tùy theo thuốc dùng, thấy hạ huyết
áp nhiều hay ít. Khi cần, hiệu chỉnh liều của một hay
hai thuốc. Lập một kế hoạch dùng thuốc đều đặn.
Dặn người bệnh gặp lại bác để hiệu chỉnh liều
thuốc, nếu thấy chóng mặt khi bắt đầu điều trị.
Atropin Tương tác cần thận Phân tích: Tăng nguy táo bón do tác dụng hiệp
trọng: mức độ 2 đồng.
Xử lý: Nếu cần phối hợp thuốc, phải tính đến nhược
điểm này báo trước cho người bệnh biết. Nếu
cần, kê đơn thêm thuốc nhuận tràng.
Promethazin Tương tác cần theo dõi:
mức độôp
Phân tích: Tăng tác dụng ức chế thần kinh trung
ương, kéo theo tăng tác dụng an thần gây buồn ngủ.
Cơ chế do tương tác dược lực.
Xử : Nếu cần phối hợp thuốc, phải tính đến nguy
này để xác định liều lượng của hai thuốc. Cần
nghĩ tới giảm tỉnh táo ở người lái xe hay đứng máy.
THUỐC GÂY MÊ VÀ
TIỀN MÊ
MIDAZOLAM
Midazolam
Neomycin (Maxitrol)
Tobramycin (Tobidex,
Biracin-E)
Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: Tương tác phải tính đến, do aminosid
phong bế được chỗ nối thần kinh-cơ.
Xử : Khuyên người bệnh sắp phẫu thuật, cần
thông báo cho bác sĩ gây mê các thuc đang dùng.
Digoxin
Levodopa
Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: Tăng tác dụng ức chế hệ thần kinh trung
ương, kéo theo tăng tác dụng an thần gây buồn ngủ.
Tương tác dược lực.
Xử lý: Khuyên người bệnh sắp phẫu thuật, cần thông
báo cho bác sĩ gây mê các thuốc đang dùng.
Alfuzosin
(Alsiful)
Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: thể nguy giảm tác dụng co
mạch.
Xử : Khuyên người bệnh sắp phẫu thuật, cần
thông báo cho bác sĩ gây mê các thuc đang dùng.
Dopamin
Salbutamol
Terbutalin
Tương tác cần thận
trọng: mức độ 2
Phân tích: Do những tác dụng trên tim của các
thuốc giống beta.
Xử lý: Khuyên người bệnh sắp phẫu thuật, cần
thông báo cho bác sĩ gây mê các thuc đang dùng.
Fentanyl
Morphin
Pethidin
Propofol
Tương tác cần theo dõi:
mức độ 1
Phân tích: Nguy tăng tác dụng ức chế hệ thần
kinh trung ương.
Xử : Nếu cần phối hợp hai thuốc, phải lưu ý nguy
này khi gây khi xác định liều dùng. Khuyên