TIỂU LUẬN
 TÀI: “NG DNG CÔNG NGH
SINH HC  NÂNG CAO CHT
LƯNG GING BP NP, BP
TNH AN GIANG
NG DNG NG NGH SINH HC  NÂNG CAO CHT LƯNG
GING BP NP, BP TNH AN GIANG
Nguyn Th Lang
Vin lúa ng bng sông Cu Long
1. t vn 
y bp hay còn gi lày ngô (Zea mays) là cây lng thc quan trng trong nn
kinh t nông nghip ca th gii Vit Nam. ng bng sông Cu Long
(BSCL), bp np bp c trng nhiu các tnh An Giang, Cn Th,
Tin Giang, ng Tháp, Bn Tre,… T lâu, ã tr thành sn phm màu ca
nhiu a phng. Tuy nhiên, trong quá trình trng th!ng xy ra các v"n  b"t
c#p v"n  gi$ng cây trng do cây bp tng t%p giao th!ng xy ra nên r"t d&
b thoái hóa, n'ng su"t không cao. Sâu bnh trên bp… Góp phn không nh( m
suy thoái ngun gen t nhiên ca bp a phng. Hu ht các gi$ng bp trng
hin nay th!ng gi$ng lai F1, do n'ng su"t cao, tuy nhiên h%t c)ng, không
d*o nhiu ch"t s cao hn n+a ngun gen này không , gi$ng c cho v- sau
do s phân ly trong các th h sau. Do ó  tài ng d-ng công ngh sinh hc ,
nâng cao ch"t lng gi$ng bp np, bp nù” m.t hng i cn thit t"t yu.
Nó góp phn vào công tác chn gi$ng, làm c s giúp các nhà chn gi$ng sm t%o
ra c gi$ng mi, /c bit nh+ng gi$ng mang thng hiu cho An Giang nói
riêng và Vit Nam nói chung.
- M-c tiêu nghiên c)u
- ng d-ng ng ngh sinh hc phân tích . thun di truyn , ph-c tráng gi$ng
bp np, bp nù ca tnh An Giang.
- Xây dng hình tình di&n gi$ng np, bp ph-c tráng 4 a i,m, quy
m0i i,m 1ha.
- Cung c"p gi$ng siêu nguyên chng cho tnh.
- N.i dung
Các n.i dung t#p trung vào: Chn lc theo qun th,, iu tra trong qun th, theo
phng pháp ca Vin bo tn Qu$c t. ánh giá v#t liu theo 30 ch tiêu ca
Qu$c t. Ph-c tráng: Trng ngoài ng ánh giá chn trái. Tuy,n chn: Chn theo
phng pháp ki,u hình phng pháp maker phân t. Duy trì v#t liu: Trong
phòng, trong nli ngoài ng. Sn xu"t gi$ng g$c ngoài ng. y dng
mô hình và chuy,n giao sn phm cho tnh.
2.Vt liu và phng pháp nghiên cu
2.1. Vt liu
45 dòng bp np 41 m1u bp c thu th#p t huyn ca tnh An Giang
c chn lc trong tháng 7 n'm 2007
a i,m b$ trí thí nghim: t#p trung các huyn: Ch Mi, An Phú Phú Tân,
Tân Châu, tnh An Giang .
2.2. Phưng pháp
DNA theo phng pháp ca Lang 2002 và Lang ,2007
Các ch tiêu n'ng su"t thành phn n'ng su"t theo tiêu chun ca Vin Tài
nguyên Qu$c t .
2.3. Phân tích kt qu PCR bng phn mm NTSYSpc 2.1 .
3. KT QU VÀ THO LUN
3.1. Kt qu iu tra thu thp bp np
y bp c tin hành iu tra thu th#p các huyn th ca tnh An Giang trong
ó t#p trung m%nh 3 huyn Ch Mi, Phú Tân, An Phú. Trên 72% h. nông dân
chuyên trng bp u s d-ng các gi$ng bp lai F1 Hai M2i Tên ( ca công ty
Syngenta, bp lai F1 ca công Ty Trang Nông, Bp np ca công ty Bo V Thc
V#t An Giang. ch 28% còn s d-ng gi$ng a phng Vàng, Xanh,
Np Vàng, np Xanh… Nhng các h. iu tra iu cho rng n'ng su"t cao, ch"t
lng t$t, nhng d& nhi&m sâu bnh và d%ng hình b phân ly ã thoái hóa d%ng
h%t. Do ó trong các h. gia ình ghi nh#n nhiu h. trng c hai nhóm
Np. M.t s$ gia ình trng l1n l.n gi+a bp Np. Các gi$ng thu th#p c
trng tip t-c , ánh giá và phân tích các ch tiêu nông hc.
Nói chung, do gi$ng c thu th#p t nhiu ngun em trng l%i nên ã s
phân ly r"t cao th, hin qua hình thái bên ngoài ghi nh#n c. Phân lo%i theo hình
thái còn mang tính ch quan ch , tham kho bên c%nh nh+ng tính tr%ng s$ lng.
Mu$n có kt qu chính xác cn phi ki,m tra n ki,u gen.
3.2. ánh giá các tính trng s lưng
Ngoài c /c tính nông hc v hình d%ng, màu sc kích thc, thí nghim
ngoài ng còn thu c m.t s$ ch tiêu v các tính tr%ng quyt nh n'ng su"t th,
hin qua trng các v- khác nhau.
Hn 100 m1u gi$ng np, thu th#p trong ngân hàng gen nhng tn t%i lu
gi+ không nhiu. Tuy nhiên, gi$ng g$c v1n th!ng xuyên bo qun ph-c tráng
l%i cho tnh t%i Vin lúa ng bng sông Cu Long
Trong n'm 2007 chúng tôi tip t-c thu th#p 100 dòng bp np bp t%i các
huyn ca tnh An Giang , chn lc ánh giá ph-c tráng gi$ng bp cho tnh
An Giang nói riêng ph-c v- cho c nc nói chung. Bp np d*o, ngt r"t /c
sc bi bao gm c hai lo%i hình np. Np d*o, v ngt mùi thm
thu.c lo%i nh np gi$ng r"t him trên th gii và hin nay r"t him BSCL.
Các dòng bp np và nù c chn lc thun và ghi nh#n các tính ch"t quan trng:
nh ch"t lng gi$ng bp np ca An Giang.
Gi$ng bp np c thu th#p nh+ng vùng canh tác các vùng lao cho n'ng
su"t cao nh An Phú Phú Tân, Ch Mi. Các gi$ng này c nông dân chn
lc gi+ qua nhiu n'm. Tuy nhiên, , áp )ng yêu cu sn xu"t chúng tôi tip
t-c ph-c tráng , gi+ gi$ng lúa này lâu dài ph-c v- cho sn xu"t.
Qua quan t, ghi nh#n nh+ng /c tính nông hc bao gm chiu cao y, s$ trái
trên y, trng lng m.t tr'm h%t, n'ng su"t cho th"y s a d%ng ca 45 dòng
và 41 dòng np v m/t ki,u hình. Các dòng khác bit vi nhau v th$ng trên t"t
c các ch tiêu m)c ý ngh3a 1%. S a d%ng c th, hin nh sau:
i,m trng gi$ng bp np t%i huyn Ch Mi. Xét v các tính tr%ng n'ng su"t
thành phn n'ng su"t ca các gi$ng u có ý ngh3a th$ng kê.
Các m1u bp np c thu th#p t%i hai ng chính Ch Mi Tân Châu
ca tnh An Giang. Sau ó chúng c phân lo%i theo vùng thu th#p ánh giá
da trên m)c phân b$ v các tính tr%ng ngoài ng. Trong nghiên c)u, chúng tôi
s d-ng bi,u  , bi,u hin m)c phân b$ tính tr%ng ca t4ng s$ m1u thu th#p,
ng th!i bi,u hin phân b$ ca nh+ng m1u n'ng su"t thuyt ln hn ho/c
bng 5 t"n/ha (chim m.t phn trong t4ng s$ các m1u nghiên c)u).
3.3. Các tính trng hình thái
Hình d%ng màu sc các gi$ng trên c2ng ã th, hin tính a d%ng phong phú ca
bp. Tuy nhiên, nh+ng mô t v hình thái c2ng tính tng $i da vào các ki,u
hình c bn. N'ng su"t ca các dòng có h s$ bin thiên cao nh"t trong các ch tiêu
44.85%. N'ng su"t trung bình ca các dòng bin .ng t 4,8 t"n/ha n 6 t"n/ha
và trung bình là và trung bình là 5,5 t"n/ha.
3.4. ng dng phưng pháp công ngh cao  chn dòng thun ca bp:
Thông qua ba primer c s d-ng trên 86 m1u tng )ng vi kt qu ly trích ca
86 dòng bp cho ch"t lng DNA t$t sau khi phân tích AFLP trên máy sequencer
cho ra s  vi d%ng nh sóng tng )ng vi s$ c/p base ca o%n c phân
ct bi hai enzyme EcoRI. ACA/Mse 1 CAC EcoRI/AAC/CAC.Kt qu phân
nhóm di truyn da vào ki,u gen c2ng chia ram hai nhóm chính4 nhóm ph-.
Vic phân nhóm bng phng pháp AFLP s* cho kt qu chính xác hn phân
nhóm da trên các /c tính hình thái. Da vào marker phân tth, ánh giá gián
tip s hin din hay không hin din ca gen chn lc nh! marker không ch u
s chi ph$i bi nh hng ca môi tr!ng.ánh giá nh! marker phân tth, d
oán nh+ng cá th, có kh n'ng t%o u th lai trong chn t%o gi$ng.
3.5. Phc tráng và chn lc cá th
T 45 dòng 41 dòng Np c chn lc n'm u chn l%i còn l%i 9 gi$ng
/t tên ln lt là : B 4 ,B10, B21, B35, B16, BN 40, BN 11, B36, B17 .
H%t bp c2ng to nh( khác nhau do ó s bin .ng trng lng 1090 h%t ca các
dòng c2ng thay 4i bin .ng khá ln. Ch)ng t( qun th, phân hóa trong t
nhiên qua các n'm r"t bin .ng. N'ng su"t thành phn gi$ng bp c2ng khác
nhau (Bng 1).
Bng 1: c tính nng sut thành phn nng sut ca các ging Bp ti Vin
lúa BSCL V ông Xuân 2007
Tên
ging Hàng/trái
Ht/trái Ht ti
chóp
P100 ht
(g)
Trng
lng cùi
ht
Nng
sut ht
(Tn/ha)