
TIỂU LUẬN
TÀI: “NG DNG CÔNG NGH
SINH HC NÂNG CAO CHT
LƯNG GING BP NP, BP NÙ
TNH AN GIANG”

NG DNG CÔNG NGH SINH HC NÂNG CAO CHT LƯNG
GING BP NP, BP NÙ TNH AN GIANG
Nguyn Th Lang
Vin lúa ng bng sông Cu Long
1. t vn
Cây bp hay còn gi là cây ngô (Zea mays) là cây lng thc quan trng trong nn
kinh t nông nghip ca th gii và Vit Nam. ng bng sông Cu Long
(BSCL), bp np và bp nù c trng nhiu các tnh An Giang, Cn Th,
Tin Giang, ng Tháp, Bn Tre,… T lâu, nó ã tr thành sn phm màu ca
nhiu a phng. Tuy nhiên, trong quá trình trng th!ng xy ra các v"n b"t
c#p v"n gi$ng cây trng do cây bp có tng t%p giao th!ng xy ra nên r"t d&
b thoái hóa, n'ng su"t không cao. Sâu bnh trên bp… Góp phn không nh( làm
suy thoái ngun gen t nhiên ca bp a phng. Hu ht các gi$ng bp trng
hin nay th!ng là gi$ng lai F1, do có n'ng su"t cao, tuy nhiên h%t c)ng, không
d*o và nhiu ch"t s cao hn n+a ngun gen này không , gi$ng c cho v- sau
do s phân ly trong các th h sau. Do ó tài “ng d-ng công ngh sinh hc ,
nâng cao ch"t lng gi$ng bp np, bp nù” là m.t hng i cn thit và t"t yu.
Nó góp phn vào công tác chn gi$ng, làm c s giúp các nhà chn gi$ng sm t%o
ra c gi$ng mi, /c bit là nh+ng gi$ng mang thng hiu cho An Giang nói
riêng và Vit Nam nói chung.
- M-c tiêu nghiên c)u
- ng d-ng công ngh sinh hc phân tích . thun di truyn , ph-c tráng gi$ng
bp np, bp nù ca tnh An Giang.
- Xây dng mô hình tình di&n gi$ng np, bp nù ph-c tráng 4 a i,m, quy mô
m0i i,m 1ha.
- Cung c"p gi$ng siêu nguyên chng cho tnh.
- N.i dung

Các n.i dung t#p trung vào: Chn lc theo qun th,, iu tra trong qun th, theo
phng pháp ca Vin bo tn Qu$c t. ánh giá v#t liu theo 30 ch tiêu ca
Qu$c t. Ph-c tráng: Trng ngoài ng ánh giá chn trái. Tuy,n chn: Chn theo
phng pháp ki,u hình và phng pháp maker phân t. Duy trì v#t liu: Trong
phòng, trong nhà li và ngoài ng. Sn xu"t gi$ng g$c ngoài ng. Xây dng
mô hình và chuy,n giao sn phm cho tnh.
2.Vt liu và phng pháp nghiên cu
2.1. Vt liu
45 dòng bp np và 41 m1u bp nù c thu th#p t huyn ca tnh An Giang
c chn lc trong tháng 7 n'm 2007
a i,m b$ trí thí nghim: t#p trung các huyn: Ch Mi, An Phú và Phú Tân,
Tân Châu, tnh An Giang .
2.2. Phưng pháp
DNA theo phng pháp ca Lang 2002 và Lang ,2007
Các ch tiêu n'ng su"t và thành phn n'ng su"t theo tiêu chun ca Vin Tài
nguyên Qu$c t .
2.3. Phân tích kt qu PCR bng phn mm NTSYSpc 2.1 .
3. KT QU VÀ THO LUN
3.1. Kt qu iu tra thu thp bp np
Cây bp c tin hành iu tra thu th#p các huyn th ca tnh An Giang trong
ó t#p trung m%nh 3 huyn Ch Mi, Phú Tân, An Phú. Trên 72% h. nông dân
chuyên trng bp u s d-ng các gi$ng bp lai F1 Hai M2i Tên ( ca công ty
Syngenta, bp lai F1 ca công Ty Trang Nông, Bp np ca công ty Bo V Thc
V#t An Giang. Và ch có 28% còn s d-ng gi$ng a phng Nù Vàng, Nù Xanh,
Np Vàng, np Xanh… Nhng các h. iu tra iu cho rng n'ng su"t cao, ch"t
lng t$t, nhng d& nhi&m sâu bnh và d%ng hình b phân ly và ã thoái hóa d%ng
h%t. Do ó trong các h. gia ình ghi nh#n có nhiu h. trng c hai nhóm Nù và
Np. M.t s$ gia ình trng l1n l.n gi+a bp Nù và Np. Các gi$ng thu th#p c
trng tip t-c , ánh giá và phân tích các ch tiêu nông hc.

Nói chung, do gi$ng c thu th#p t nhiu ngun em trng l%i nên ã có s
phân ly r"t cao th, hin qua hình thái bên ngoài ghi nh#n c. Phân lo%i theo hình
thái còn mang tính ch quan ch , tham kho bên c%nh nh+ng tính tr%ng s$ lng.
Mu$n có kt qu chính xác cn phi ki,m tra n ki,u gen.
3.2. ánh giá các tính trng s lưng
Ngoài các /c tính nông hc v hình d%ng, màu sc và kích thc, thí nghim
ngoài ng còn thu c m.t s$ ch tiêu v các tính tr%ng quyt nh n'ng su"t th,
hin qua trng các v- khác nhau.
Hn 100 m1u gi$ng np, nù thu th#p trong ngân hàng gen nhng tn t%i và lu
gi+ không nhiu. Tuy nhiên, gi$ng g$c v1n th!ng xuyên bo qun và ph-c tráng
l%i cho tnh t%i Vin lúa ng bng sông Cu Long
Trong n'm 2007 chúng tôi tip t-c thu th#p 100 dòng bp np và bp nù t%i các
huyn ca tnh An Giang , chn lc và ánh giá ph-c tráng gi$ng bp cho tnh
An Giang nói riêng và ph-c v- cho c nc nói chung. Bp np d*o, ngt r"t /c
sc bi vì nó bao gm c hai lo%i hình nù và np. Np d*o, có v ngt mùi thm
thu.c lo%i hình np là gi$ng r"t him trên th gii và hin nay r"t him BSCL.
Các dòng bp np và nù c chn lc thun và ghi nh#n các tính ch"t quan trng:
nh ch"t lng gi$ng bp np ca An Giang.
Gi$ng bp np c thu th#p nh+ng vùng canh tác các vùng cù lao cho n'ng
su"t cao nh An Phú và Phú Tân, Ch Mi. Các gi$ng này c nông dân chn
lc và gi+ qua nhiu n'm. Tuy nhiên, , áp )ng yêu cu sn xu"t chúng tôi tip
t-c ph-c tráng , gi+ gi$ng lúa này lâu dài ph-c v- cho sn xu"t.
Qua quan sát, ghi nh#n nh+ng /c tính nông hc bao gm chiu cao cây, s$ trái
trên cây, trng lng m.t tr'm h%t, n'ng su"t cho th"y s a d%ng ca 45 dòng nù
và 41 dòng np v m/t ki,u hình. Các dòng khác bit vi nhau v th$ng kê trên t"t
c các ch tiêu m)c ý ngh3a 1%. S a d%ng c th, hin nh sau:
i,m trng gi$ng bp np t%i huyn Ch Mi. Xét v các tính tr%ng n'ng su"t và
thành phn n'ng su"t ca các gi$ng u có ý ngh3a th$ng kê.
Các m1u bp np c thu th#p t%i hai vùng chính là Ch Mi và Tân Châu và
ca tnh An Giang. Sau ó chúng c phân lo%i theo vùng thu th#p và ánh giá
da trên m)c phân b$ v các tính tr%ng ngoài ng. Trong nghiên c)u, chúng tôi
s d-ng bi,u , bi,u hin m)c phân b$ tính tr%ng ca t4ng s$ m1u thu th#p,

ng th!i bi,u hin phân b$ ca nh+ng m1u có n'ng su"t lý thuyt ln hn ho/c
bng 5 t"n/ha (chim m.t phn trong t4ng s$ các m1u nghiên c)u).
3.3. Các tính trng hình thái
Hình d%ng và màu sc các gi$ng trên c2ng ã th, hin tính a d%ng phong phú ca
bp. Tuy nhiên, nh+ng mô t v hình thái c2ng có tính tng $i da vào các ki,u
hình c bn. N'ng su"t ca các dòng có h s$ bin thiên cao nh"t trong các ch tiêu
44.85%. N'ng su"t trung bình ca các dòng bin .ng t 4,8 t"n/ha n 6 t"n/ha
và trung bình là và trung bình là 5,5 t"n/ha.
3.4. ng dng phưng pháp công ngh cao chn dòng thun ca bp:
Thông qua ba primer c s d-ng trên 86 m1u tng )ng vi kt qu ly trích ca
86 dòng bp cho ch"t lng DNA t$t sau khi phân tích AFLP trên máy sequencer
cho ra s vi d%ng nh sóng tng )ng vi s$ c/p base ca o%n c phân
ct bi hai enzyme EcoRI. ACA/Mse 1 CAC và EcoRI/AAC/CAC.Kt qu phân
nhóm di truyn da vào ki,u gen c2ng chia ra làm hai nhóm chính và 4 nhóm ph-.
Vic phân nhóm bng phng pháp AFLP s* cho kt qu chính xác hn phân
nhóm da trên các /c tính hình thái. Da vào marker phân t có th, ánh giá gián
tip s hin din hay không hin din ca gen chn lc nh! marker mà không ch u
s chi ph$i bi nh hng ca môi tr!ng.ánh giá nh! marker phân t có th, d
oán nh+ng cá th, có kh n'ng t%o u th lai trong chn t%o gi$ng.
3.5. Phc tráng và chn lc cá th
T 45 dòng Nù và 41 dòng Np c chn lc n'm u chn l%i còn l%i 9 gi$ng
/t tên ln lt là : B 4 ,B10, B21, B35, B16, BN 40, BN 11, B36, B17 .
H%t bp c2ng to nh( khác nhau do ó s bin .ng trng lng 1090 h%t ca các
dòng c2ng thay 4i và bin .ng khá ln. Ch)ng t( qun th, phân hóa trong t
nhiên qua các n'm r"t bin .ng. N'ng su"t và thành phn gi$ng bp c2ng khác
nhau (Bng 1).
Bng 1: c tính nng sut và thành phn nng sut ca các ging Bp ti Vin
lúa BSCL V ông Xuân 2007
Tên
ging Hàng/trái
Ht/trái Ht ti
chóp
P100 ht
(g)
Trng
lng cùi
ht
Nng
sut ht
(Tn/ha)