TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THẠC SĨ CNTT QUA MẠNG
BÀI THU HOẠCH
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG TIN HỌC

ỨNG DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP, NGUYÊN TẮC SÁNG
TẠO ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ - BÀI TOÁN TRONG
TIN HỌC
Học viên thực hiện:
Giảng viên : GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
Học viên : TRỊNH QUỐC HÙNG
Mã học viên : CH1101088
Mục lục
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................................................. 4
CHƯƠNG 1: KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ KHOA HỌC VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ......................................... 5
I. KHOA HỌC LÀ GÌ? ............................................................................................................................... 5
1.2 Tiêu chí nhận biết một bộ môn khoa học ..................................................................................... 5
1.3 Phân loại khoa học ...................................................................................................................... 6
II. KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ LÀ GÌ? ..................................................................................................... 8
2.1 Công nghệ .................................................................................................................................. 8
2.2 Kỹ thuật ...................................................................................................................................... 8
2.3 Phân biệt khoa học, kỹ thuật và công nghệ .................................................................................. 8
III. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC LÀ GÌ ....................................................................................................... 9
3.1 Chức năng cơ bản của nghiên cứu khoa học ................................................................................ 9
3.2 Các đặc điểm của nghiên cứu khoa học ....................................................................................... 9
3.3 Các loại hình nghiên cứu khoa học .............................................................................................. 9
3.4 Các bước nghiên cứu................................................................................................................. 10
CHƯƠNG 2: VẤN ĐỀ KHOA HỌC & CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢI QUYẾT .................................................... 12
I. VẤN ĐỀ KHOA HỌC ......................................................................................................................... 12
1.1 Khái niệm ................................................................................................................................. 12
1.2 Phân loại ................................................................................................................................... 12
1.3 Các tình huống vấn đề ............................................................................................................... 12
1.4 Các phương pháp phát triển vấn đề khoa học ............................................................................. 12
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ-BÀI TOÁN PHÁT MINH, SÁNG CHẾ ........................................ 13
2.1 Năm phương pháp ..................................................................................................................... 15
2.2 Bốn mươi thủ thuật ................................................................................................................... 15
III. PHƯƠNG PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ- BÀI TOÁN TỔNG QUÁT .................................................... 16
3.1 Mô hình thông tin ban đầu ........................................................................................................ 16
3.2 Các phương pháp phân tích vấn đề ............................................................................................ 17
Ví dụ về xử lý hình ảnh ............................................................................................................................ 17
3.3 Các phương pháp tổng hợp vấn đề............................................................................................. 19
IV. PHƯƠNG PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ-BÀI TOÁN TIN HỌC .......................................................... 21
4.1 Phương pháp trực tiếp: .............................................................................................................. 21
4.2 Phương pháp gián tiếp:.............................................................................................................. 22
Một số ví dụ áp dụng các phương pháp giải quyết vấn đề trong lĩnh vực tin học: ............................... 25
Tài liệu thao khảo: ................................................................................................................................... 45
LỜI MỞ ĐẦU
Nghiên cứu khoa học (NCKH) là một hoạt động then chốt hàng đầu trong những ngành
khoa học. Kết quả từ NCKH là những phát hiện mới về kiến thức, về bản chất sự vật, phát
triển nhận thức khoa học về thế giới, sáng tạo phương pháp và phương tiện kỹ thuật mới có
giá trị cao.
Ngày nay khi mà với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật làm thế giới trở nên bình đẳng
hơn, các biên giới quốc gia chỉ còn giá trị về địa lý thì cơ hội thành công là rất rõ rệt với tất
cả mọi người. Do đó việc nắm vững phương pháp, nguyên lý sáng tạo có thể coi như là
chìa khoá để mở cánh cửa thành công. Chỉ cẩn giải quyết được một vấn đề nào đó cũng có
thể làm nên cuộc cách mạng công nghệ mới.
Em xin chân thành cám ơn GS. TSKH thầy Hoàng Kiếm, đã cho em một kiến thức thật
bổ ích qua môn học này, đã làm thay đổi, mở mang tư duy của em trong mọi vấn đề.
Không chỉ là những vấn đề trong tin học mà còn tất cả những vấn đề trong mọi lĩnh vực,
đời sống hằng ngày.
CHƯƠNG 1: KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ KHOA HỌC VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
I. KHOA HỌC LÀ GÌ?
1.1 Khoa học
- Khoa học là hệ thống tri thức về mọi loại qui luật của vật chất và sự vận động của
vật chất, những qui luật của tự nhiên, xã hội và tư duy (Pierre Auger –Tendences actuelles
de la recherche scientifique, UNESCO, Paris, 1961).
- Khoa học là quá trình nghiên cứu nhằm khám phá ra những kiến thức mới, học thiết
mới…về tự nhiên và xã hội. Những kiến thức hay học thiết mới này tốt hơn, có thể thay thế
cái củ không còn phù hợp.
- Hệ thống tri thức này hình thành trong lịch sử và không ngừng phát triển trên cơ sở
thực tiển xã hội. Phân biệt ra hai hệ thống tri thức: tri thức kinh nghiệm và tri thức khoa
học.
Tri thức kinh nghiệm: là những hiểu biết được tích lũy qua hoạt động sống hang ngày
trong mới quan hệ giữa con người với con người và giữa con người với thiên nhiên.
Quá trình này giúp con người hiểu biết về sự vật, về cách quản lý thiên nhiên và hình
thành mối quan hệ giữa những con người trong xã hội. Tri thức kinh nghiệm được con
người không ngừng sử dụng và phát triển trong hoạt động thực tế. Tuy nhiên, tri thức
kinh nghiệm chưa thật sự đi sâu vào bản chất, chưa thấy được hết các thuộc tính của sự
vật và mối quan hệ bên trong giữa sự vật và con người. Vì vậy, tri thức kinh nghiệm chỉ
phát triển đến một hiểu biết giới hạn nhất định, nhưng tri thức kinh nghiệm là cơ sở cho
sự hình thành tri thức khoa học.
Tri thức khoa học: là những hiểu biết được tích lũy một cách có hê thống nhờ hoạt động
nghiên cứu khoa học, các hoạt động này có mục tiêu xác định và sử dụng phương pháp
khoa học. Không giống như tri thức kinh nghiệm, tri thức khoa học dựa trên kết quả
khảo sát thu thập được qua những thí nghiệm và qua các sự kiện xảy ra ngẫu nhiên
trong hoạt động xã hội, trong tự nhiên. Tri thức khoa học được tổ chức trong khuôn khổ
các ngành và bộ môn khoa học (discipline) như: triết học, sử học, kinh tế học…
1.2 Tiêu chí nhận biết một bộ môn khoa học
Các tiêu chí nhận biết một bộ môn khoa học