Vận dụng phương pháp làm việc nhóm trong quá

trình giảng dạy môn CNXHKH và Chính trị học tại

Trường Chính trị Nghệ An

Để nâng cao chất lượng giảng dạy trong những năm qua, Trường Chính

trị Nghệ An đã rất chú trọng tới việc đổi mới phương pháp giảng dạy

theo hướng dạy - học tích cực. Một trong những phương pháp đã được

áp dụng và phát huy hiệu quả là phương pháp Làm việc nhóm.

Giảng dạy dựa trên phương pháp Làm việc nhóm là một phương pháp sư

phạm mà theo đó, lớp được chia thành nhiều hơn một nhóm, mỗi nhóm

được phân công giải quyết một công việc cụ thể hướng tới một nội dung

công việc chung lớn hơn; kết quả của từng nhóm sẽ được trình bày trước

lớp để thảo luận chung trước khi giáo viên đi đến kết luận cuối cùng.

Sử dụng phương pháp Làm việc nhóm trong quá trình giảng dạy có các

dạng sau:

- Nhóm đồng việc (chung một công việc): Làm việc nhóm dạng này

nghĩa là tất cả các nhóm đều có cùng một chủ đề. Chia theo dạng nhóm

đồng việc này trước hết phải xuất phát từ thực tế là một vấn đề, một

nhiệm vụ nào đó có thể được giải quyết theo nhiều cách thức khác nhau

hay không; các cách nhìn khác nhau có đưa đến các giải pháp khác nhau

hay không.

- Làm việc nhóm theo vị trí công việc:Làm việc nhóm theo dạng này

được áp dụng khi một nhiệm vụ chung cần thực hiện có thể phân ra

thành nhiều nhiệm vụ nhỏ mà các giải pháp của chúng được tập hợp

chung lại sau khi kết thúc làm việc nhóm.

Sử dụng phương pháp Làm việc nhóm trong quá trình dạy học sẽ giúp

học viên làm việc tập trung và có định hướng. Đồng thời, làm việc nhóm

còn tăng cường sự liên kết và hợp tác giữa các học viên, phát huy tính

chủ động, sáng tạo của học viên, giúp học viên có kết quả học tập tốt

hơn.

Thực tế cho thấy, khi áp dụng phương pháp Làm việc nhóm vào quá

trình dạy học môn Chủ nghĩa xã hội khoa học và Chính trị học ở trường

Chính trị Nghệ An đã phần nào phát huy được những chức năng trên của

phương pháp dạy học này. Để có được thành công trong quá trình sử

dụng phương pháp Làm việc nhóm bên cạnh trình độ, năng lực, khả

năng sư phạm, kinh nghiệm giảng dạy của đội ngũ giáo viên còn nhờ ở

khả năng hợp tác đắc lực của học viên. Bởi lẽ, học viên của nhà trường

là những người có trình độ (đã được đào tạo qua các trường, lớp, các hệ

đào tạo, một số đã qua chương trình đại học, thậm chí cao học) nên đã

phần nào được trang bị kiến thức lý luận chính trị và đã kinh qua kinh

nghiệm thực tiễn làm việc ở cơ sở nên khá nhảy cảm với tình hình thực

tế ở trong nước cũng như trên thế giới. Vì vậy, khi giáo viên sử dụng

phương pháp Làm việc nhóm học viên tham gia một cách sôi nổi, đặc

biệt là những vấn đề thực tiễn đặt ra đòi hỏi phải được làm sáng rõ hơn

về mặt lý luận. Ví dụ như:

- Bài Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Ở nội dung bài học này,

hàng loạt vấn đề được đặt ra như: Xác định khái niệm giai cấp công

nhân; Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân; Để thực hiện Sứ

mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay thì vai trò lãnh

đạo của Đảng, chính sách của nhà nước phải như thế nào; Bản thân

GCCN cần phải làm gì để đảm nhiệm vai trò, sứ mệnh lịch sử đó.

- Vấn đề Đảng viên làm kinh tế tư nhân trong điều kiện nền kinh tế thị

trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

- Vấn đề Vai trò lãnh đạo của Đảng trong điều kiện một đảng cầm quyền

ở Việt Nam hiện nay.

- Vấn đề Con đường đi lên CNXH ở Việt Nam…

Khi những vấn đề này được đưa ra thảo luận đã thực sự thu hút sự chú ý,

tham gia đóng góp ý kiến của học viên và cũng từ đó giúp giáo viên có

được những ý kiến phản hồi, nắm bắt được những tư tưởng, quan điểm

khác, thậm chí trái ngược từ phía học viên, từ đó định hướng tư tưởng

đúng đắn cho học viên.

Tuy nhiên, để thực hiện có hiệu quả phương pháp Làm việc nhóm, trước

hết đòi hỏi giáo viên phải có kinh nghiệm làm việc nhóm, nắm vững

kiến thức, đặt vấn đề thảo luận một cách rõ ràng. Với một chủ đề, giáo

viên bắt đầu một mục tiêu đặc biệt “gay cấn” và cần châm ngòi cho cuộc

thảo luận. Ví dụ: - Khi giảng vấn đề Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai

cấp công nhân, giáo viên có thể nêu vấn đề thảo luận: Có quan điểm cho

rằng trong điều kiện của cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện nay

thì giai cấp công nhân không còn, do đó sứ mệnh lịch sử của giai cấp

công nhân sẽ thuộc về tầng lớp trí thức.

Giải quyết vấn đề trên để đi tới khẳng định: Trong điều kiện của cuộc

cách mạng khoa học công nghệ hiện nay giai cấp công nhân vẫn còn và

học thuyềt về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân vẫn giữ nguyên

giá trị.

- Khi giảng nội dung Quan điểm giai cấp trong lãnh đạo chính trị với

kinh tế ở nước ta hiện nay ở bài Quan hệ giữa chính trị với kinh tế, giáo

viên có thể nêu vấn đề thảo luận: Để đảm bảo định hướng xã hội chủ

nghĩa trong nền kinh tế thị trường chúng ta phải khắc phục những khó

khăn, thách đố gì?

Giải quyết vấn đề này để chỉ rõ vai trò của Chính trị đối với việc đảm

bảo định hướng xã hội chủ nghĩa trong nền kinh tế thị trường.

Hơn nữa, việc quản lý học viên trong quá trình làm việc nhóm cũng

không đơn giản. Có thể có một vài thành viên tham dự quan niệm rằng

thời gian làm việc trong nhóm là thời gian nghỉ xả hơi: giáo viên phải lái

ngay nhận thức lệch lạc này bằng cách nói lại nội dung cụ thể khi làm

việc nhóm và yêu cầu phải khẩn trương đưa ra được các kết quả để trình

bày trước các nhóm khác. Thậm chí, có thể xảy ra trường hợp là chỉ có

một hoặc hai thành viên trong nhóm đảm nhiệm công việc của toàn

nhóm. Trong trường hợp này giáo viên nên trực tiếp nhắc nhở hoặc đặt

ra yêu cầu sẽ gọi bất kỳ một thành viên nào trong nhóm trình bày kết

quả thảo luận của nhóm mình.

Mỗi phương pháp dạy học có những ưu thế cũng như hạn chế nhất định.

Việc vận dụng linh hoạt các phương pháp trong quá trình dạy học là một

nghệ thuật đòi hỏi giáo viên phải là những nghệ sỹ thật sự có tâm huyết

với nghề. Đặc biệt, giáo viên cần phải biết tùy nội dung của bài học để

lựa chọn phương pháp thích hợp. Vận dụng phương pháp Làm việc

nhóm trong quá trình dạy học môn Chủ nghiã xã hội khoa học và Chính

trị học thích hợp với những nội dung mà giữa lý luận và thực tiễn còn

gây những tranh luận hoặc những nội dung đòi hỏi sự giải quyết đầy tính

thông minh, sáng tạo của học viên./.