Bài giảng Xác thực và truy xuất nguồn gốc thực phẩm: Phần 3 - Xác thực và truy xuất nguồn gốc sản phẩm qua hệ thống mã số, mã vạch hàng hóa

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và nhận thức ngày càng cao của người tiêu dùng về chất lượng và nguồn gốc sản phẩm, truy xuất nguồn gốc đã trở thành một yêu cầu thiết yếu, không chỉ là lợi thế cạnh tranh mà còn là nghĩa vụ pháp lý. Các vấn đề như an toàn thực phẩm, hàng giả, và các hoạt động khai thác không bền vững như đánh bắt IUU (Illegal, Unreported, Unregulated fishing) đã làm nổi bật tầm quan trọng của việc xác minh minh bạch thông tin sản phẩm. Tài liệu này cung cấp cái nhìn tổng quan về sự cần thiết của hệ thống truy xuất nguồn gốc hàng hóa, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của nó trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm và tuân thủ các quy định quốc tế cũng như trong nước. Việc xây dựng một chuỗi cung ứng minh bạch thông qua hệ thống này là chìa khóa để bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy thương mại bền vững.

Các doanh nghiệp sản xuất và phân phối (đặc biệt trong ngành thực phẩm và thủy sản), cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia về an toàn thực phẩm, và người tiêu dùng quan tâm đến nguồn gốc và chất lượng sản phẩm.

Tài liệu này đi sâu vào tầm quan trọng và các khía cạnh của việc xác thực và truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đặc biệt thông qua hệ thống mã số mã vạch. Bắt đầu bằng việc lý giải sự cần thiết, tài liệu trình bày các định nghĩa về truy xuất nguồn gốc theo các tiêu chuẩn quốc tế (như Quy định 178/2002/EC và ISO 22005) và giải thích một cách đơn giản về hệ thống truy xuất nguồn gốc thực phẩm là gì. Một phần trọng tâm là việc tuân thủ các quy định, ví dụ điển hình là việc Liên minh châu Âu áp dụng "Thẻ vàng" đối với các nước vi phạm quy định chống khai thác IUU trong ngành thủy sản, cho thấy tầm ảnh hưởng của việc minh bạch nguồn gốc đối với thị trường xuất khẩu. Tài liệu cũng nêu bật các yêu cầu cụ thể về dữ liệu truy xuất nguồn gốc, chi tiết 10 thông tin cơ bản mà Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam yêu cầu đối với hàng hóa, bao gồm tên sản phẩm, đơn vị sản xuất, các công đoạn trong chuỗi cung ứng, mã truy xuất và các tiêu chuẩn áp dụng. Minh họa bằng ví dụ về dòng chảy chuỗi cung ứng thủy sản, tài liệu giải thích rõ khái niệm truy xuất xuôi dòng (forward traceability) – quá trình theo dõi sản phẩm từ nguyên liệu ban đầu đến khi phân phối ra thị trường. Giá trị ứng dụng của hệ thống này là rất lớn, giúp tăng cường an toàn thực phẩm, xây dựng lòng tin cho người tiêu dùng, tối ưu hóa quản lý chuỗi cung ứng, và đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ chặt chẽ các quy định quốc tế và quốc gia, qua đó góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.