Đồ án tốt nghiệp: Xây dựng qui trình ủ phân compost từ phế phẩm cây thanh long ở huyện Châu Thành tỉnh Long An

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP XÂY DỰNG QUI TRÌNH Ủ PHÂN COMPOST TỪ PHẾ PHẨM CÂY THANH LONG Ở HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNHLONG AN

Ngành

: KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG

Chuyên ngành: KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG

Giảng viên hướng dẫn : PGS.TS Thái Văn Nam

Sinh viên thực hiện

: Huỳnh Nhựt Trường

MSSV: 1311090681 Lớp:13DMT03

TP. Hồ Chí Minh, 2017

Đồ án tốt nghiệp

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................... iv

DANH MỤC HÌNH ................................................................................................ v

DANH MỤC BẢNG ............................................................................................. vi

MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 1

1.Đặt vấn đề ............................................................................................................. 1

2.Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................ 1

3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 3

3.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................ 3

3.2. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 3

4.Mục tiêu đề tài ....................................................................................................... 3

5.Nội dung nghiên cứu ............................................................................................. 3

6.Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 4

7.Tính mới của đề tài ................................................................................................ 5

8.Ý nghĩa của đề tài .................................................................................................. 5

8.1 Ý nghĩa thực tiễn ................................................................................................ 5

8.2 Ý nghĩa khoa học ............................................................................................... 5

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 7

1.1 Tổng quan về Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An ........................................... 7

1.1.1 Khí hậu ........................................................................................................... 7

1.1.2 Thuỷ văn .......................................................................................................... 8

1.2 Tổng quan về cây thanh long ........................................................................... 10

1.2.1 Cây thanh long .............................................................................................. 10

1.2.2 Thực trạng hoa và cành thanh long ............................................................... 11

1.3Giới thiệu về phân compost .............................................................................. 11

1.3.1Định nghĩa compost ....................................................................................... 11

1.3.2 Thuận lợi và khó khăn khi sử dụng compost ................................................ 12

1.3.3 Các yếu tố của quá trình ủ phân compost ..................................................... 13

1.4 Các phản ứng sinh hóa xảy ra trong quá trình ủ compost ................................ 19

1.4.1 Phản ứng sinh hóa ......................................................................................... 19

1.4.2Phản ứng sinh học .......................................................................................... 20

Đồ án tốt nghiệp

1.5 Các hình thức ủ compost .................................................................................. 21

1.5.1 Phương pháp ủ theo luống dài và cấp khí bằng xáo trộn .............................. 21

1.5.2 Phương pháp ủ theo luống dài hoặc đống với thổi khí cưỡng bức ............... 21

1.5.3 Phương pháp ủ trong thùng Container .......................................................... 22

1.6 Một số công nghệ chế biến phân hữu cơ điển hình .......................................... 24

1.6.1 Hệ thống Composting Lemna ....................................................................... 24

1.6.2 Công nghệ compost Steinmueller – Đức ...................................................... 25

1.7 Tổng quan về chế phẩm sinh học ..................................................................... 25

1.7.1Các loại chế phẩm sinh học ............................................................................ 25

1.7.2 Sinh vật thực hiện chuyển hóa compost ........................................................ 26

1.7.3 VSV thêm vào để tăng tốc quá trình sản xuất compost ................................ 27

1.8 Phương pháp sản xuất compost sử dụng giun quế ........................................... 28

1.8.1 Giun quế ........................................................................................................ 28

1.8.2 Đặc tính sinh lý của giun quế ........................................................................ 28

1.8.3 Các mô hình nuôi giun quế ........................................................................... 29

1.8.4 Yêu cầu về kỹ thuật ....................................................................................... 31

1.8.5 Sự sinh sản và phát triển ............................................................................... 33

1.9Các nghiên cứu liên quan đến đề tài ................................................................. 34

1.9.2 Nghiên cứu trong nước.................................................................................. 34

1.10 Các thông số vận hành ................................................................................... 37

1.11 Đánh giá chất lượng phân hữu cơ vi sinh ...................................................... 38

CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................... 42

2.1 Các nguyên vật liệu .......................................................................................... 42

2.2 Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 43

2.2.1 Sơ đồ nghiên cứu ........................................................................................... 43

2.2.2 Phương pháp tổng hợp và biên hội tài liệu .................................................. 44

2.2.3 Phương pháp khảo sát thực địa ..................................................................... 44

2.2.4 Phương pháp điều tra xã hội học ................................................................... 44

2.2.5 Phương pháp lấy mẫu và bảo quản mẫu ....................................................... 45

2.2.6 Phương pháp so sánh đánh giá để chọn chế phẩm sinh học và trùn quế ..... 45

Đồ án tốt nghiệp

2.2.7 Phương pháp thực nghiệm khoa học ............................................................. 45

2.2.8 Phương pháp bố trí thí nghiệm ...................................................................... 48

2.2.9 Phương pháp theo dõi, kiểm soát thí nghiệm và ghi nhận kết quả .............. 50

2.2.10 Phương pháp phân tích mẫu ........................................................................ 50

2.2.11 Phương pháp đánh giá ................................................................................. 51

2.2.12 Phương pháp trồng thử nghiệm ................................................................... 51

2.2.13 Phương pháp phân tích và đánh giá ............................................................ 51

2.2.14 Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu....................................................... 52

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ...................................................... 53

3.1 Kết quả khảo sát ............................................................................................... 53

3.2 Khảo sát khả năng xử lí phế phẩm cây thanh long ở các mô hình thí nghiệm 54

3.2.1 Độ sụt lún ...................................................................................................... 54

3.2.2 Độ ẩm ............................................................................................................ 56

3.2.3 Độ pH ............................................................................................................ 58

3.2.4 Nhiệt độ ......................................................................................................... 60

3.2.5 Hàm lượng CHC ........................................................................................... 61

3.2.6 Hàm lượng C ................................................................................................. 64

3.2.7 Hàm lượng Nito ............................................................................................ 66

3.2.8 Hàm lượng P, K ............................................................................................ 68

3.3Kết quả .............................................................................................................. 68

3.4 Trồng thử nghiệm trên cây ngắn ngày ............................................................. 70

3.4 Đề xuất mô hình ............................................................................................... 71

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................. 75

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 77

iii

Đồ án tốt nghiệp

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Tiếng Việt

STT Từ viết tắt

Tiếng Anh

Vi sinh vật

VSV

Sinh vật

Vi khuẩn

Cacbon

Nito

Phot pho

Chất thải rắn

CTR

Canxi

Kali

Standard Deviation

Độ lệch chuẩn

± XD

Qui chuẩn Việt Nam

11 QCVN

Đại học

12 ĐH

Mô hình

13 MH

14 ANOVA

Analysis Of Variance

Phân tích phương sai

Nhà xuất bản

15 NXB

Chất hữu cơ

CHC

Số thứ tự

STT

Đồ án tốt nghiệp

DANH MỤC HÌNH

Hình 1. 1 Sự biến đổi của pH theo thời gian trong quá trình sản xuất Compost ..... 16

Hình 1. 2 Biểu diễn mối quan hệ giữa độ ẩm và không khí ..................................... 17

Hình 1.3 Mô hình nuôi giun quế của thùng rác sinh học ......................................... 35

Hình 1.3 Kết quả sau ủ của công ty .......................................................................... 36

Hình 2.1 Sơ đồ thực hiện .......................................................................................... 43

Hình 2.2 Cành và hoa được bỏ ngay tại vườn .......................................................... 44

Hình 2.3 Thùng xốp được đục lỗ(A) và lót lưới(B) ................................................. 46

Hình 2.4 Cành, hoa được cắt nhỏ và chia thành các phần nhỏ ................................ 46

Hình 2.5 Các mô hình dùng để xử lý cành và hoa thanh long ................................. 47

Hình 2.6 Các mô hình bắt đầu làm( A ) và sau khi bố trí xong( B ) ....................... 48

Hình 3.1 Đồ thị biểu diễn độ sụt giảm thể tích ......................................................... 55

Hình 3.2 Đồ thị dao động độ ẩm trong các mô hình ................................................ 56

Hình 3.3 Đồ thị dao động pH trong các mô hình ..................................................... 59

Hình 3.4 Đồ thị biến thiên nhiệt độ trong các mô hình ............................................ 61

Hình 3.5 Đồ thị biểu diễn độ suy giảm CHC trong các mô hình ............................. 62

Hình 3.6 Đồ thị biểu diễn độ suy giảm hàm lượng C trong các mô hình ............... 64

Hình 3.7 Đồ thị biểu diễn độ suy giảm hàm lượng N trong các mô hình ............... 66

Hình 3.8 Mẫu phân sau khi ủ của các mô hình ........................................................ 68

Hình 3.9 Khi gieo hạt giống cây rau muống vào các mẫu phân .............................. 70

Hình 3.10 Kết quả sau 7 ngày gieo hạt ..................................................................... 71

Hình 3.11 Qui trình ủ compost kết hợp phế phẩm và giun ...................................... 72

Hình 3.12 Mô hình xây dựng cho mô hình chế phẩm + giun .................................. 74

Đồ án tốt nghiệp

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.2 Các thông số quan trọng trong quá trình làm phân hữu cơ hiếu khí ......... 23

Bảng 1.1 Tiêu chuẩn ngành 10 TCVN 562 – 2002 cho phân hữu cơ vi sinh vật chế

biến từ chất thải rắn sinh hoạt do Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn ban

hành ........................................................................................................................... 39

Bảng 2.1 Đánh số thứ tự vào các mô hình ................................................................ 49

Bảng 2.2 Bố trí các mô hình theo ngẫu nhiên .......................................................... 50

Bảng 3.1 Kết quả khảo sát ........................................................................................ 53

Bảng 3.2 Kết quả theo tỷ lệ ...................................................................................... 53

Bảng 3.3 Giá trị trung bình của các mô hình ............................................................ 54

Bảng 3.4 Độ ẩm trung bình của 3 mô hình ............................................................... 56

Bảng 3.5 Độ pH trung bình của các mô hình .......................................................... 58

Bảng 3.6 Nhiệt độ trung bình của các mô hình ........................................................ 60

Bảng 3.7 Hàm lượng CHC trung bình của các mô hình ........................................... 62

Bảng 3.8 Hàm lượng C trung bình cúa các mô hình ................................................ 64

Bảng 3.9 Hàm lượng C( % ) tại các thời điểm xử lý của các mô hình ..................... 65

Bảng 3.10 Hàm Lượng Nito trung bình của các mô hình ........................................ 66

Bảng 3.11 Hàm lượng N(%) tại các thời điểm xử lý của các mô hình ..................... 67

Bảng 3.12Chỉ tiêu Photpho và Kali .......................................................................... 68

Bảng 3.13 Bảng tổng hợp kết quả khảo sát của compost sau ủ ................................ 69

Đồ án tốt nghiệp

MỞ ĐẦU

1.Đặt vấn đề

Cùng với sự phát triển không ngừng của xã hội, ngành nông nghiệp cũng đã

có những thay đổi rất đáng kể. Nhiều máy móc tiên tiến, công nghệ trồng trọt, giống

mới ra đời, đã đáp ứng kịp với những nhu cầu ngày càng cao. Việt Nam là nước

nông nghiệp nên phân bón và giống có thể xem là 2 yếu tố có tính quyết định đến

năng suất và chất lượng. Nhiều nơi, do sử dụng quá mức cần thiết các loại phân bón

và thuốc trừ sâu hoá học làm cho đất canh tác bị bạc màu đi rất nhanh

chóng…Huyện Châu Thành, tỉnh Long An vùng đất nơi ngày xưa chỉ tập trung phát

triển nông nghiệp theo cây lúa thì bây giờ với sự phát triển theo hướng chuyển đổi

cây trồng vật nuôi để phát triển kinh tế bền vững. Cây thanh long được trồng thay

cho lúa và đã đem lại nguồn thu nhập ổn định hơn cây lúa nước và góp phần vào

phát triển kinh tế ở cho tỉnh Long An. Không chỉ sản lượng trái tạo ra lớn mà lượng

phế phẩm từ cây thanh long cũng rất lớn chưa được xử lí được người dân vứt bỏ tại

vườn gây ô nhiễm nguồn nước và tạo mầm móng bệnh gây bệnh lại cho cây thanh

long. Mặt khác, trồng cây thanh long ở Long An hiện nay chủ yếu sử dụng phân

bón hóa học, vì thế dư lượng các chất hóa học trong các loại phân này gây ô nhiễm

môi trường đất, môi trường nước và ảnh hưởng nhiều đến sinh vật cũng như con

người.

2.Tính cấp thiết của đề tài

Để trả lại độ phì nhiêu cho đất biện pháp cấp thiết đó là sử dụng sản phẩm

phân hữu cơ chế biến từ các nguồn khác nhau, đây chính là giải pháp hay nhất hiện

nay có thể giải quyết được các vấn đề trên. Phân bón hữu cơ dựa vào các chủng vi

sinh vật sẽ phân giải các chất hữu cơ trong bùn, phế thải, rác thải, phế phẩm công

nông nghiệp... Tạo ra sinh khối, sinh khối này rất tốt cho cây cũng như cho đất, giúp

cải tạo làm đất tơi xốp. Mặt khác với mức sống trung bình của một người nông dân

Đồ án tốt nghiệp

hiện nay không thể dùng các loại phân bón cho cây trồng với giá cả cao như vậy, sự

ra đời của phân hữu cơ đã đáp ứng được mong muốn của người nông dân, vừa tăng

năng suất lại hợp túi tiền. Dùng phân hữu cơ có thể thay thế được từ 50 – 100 %

lượng phân đạm hóa học (tùy từng loại cây trồng bón phân vi sinh có thể tiết kiệm

được nhiều chi phí do giá phân hạ, giảm lượng phân bón, giảm số lần phun và lượng

thuốc bảo vệ thực vật) do bón phân hữu cơ nên sản phẩm rất an toàn, lượng nitrat

giảm đáng kể, đất không bị ô nhiễm, khả năng giữ ẩm tốt hơn, tăng cường khả năng

cải tạo đất do các hệ sinh vật có ích hoạt động mạnh làm cho đất tơi xốp hơn... Hiện

nay diện tích trồng thanh long ở huyện Châu Thành (Long An) là 7000ha trong đó

có 3300 ha thanh long ruột đỏ, còn lại là thanh long ruột trắng. Mỗi một ha thanh

long trồng được: Ruột trắng trung bình khoảng 1300 trụ. Ruột đỏ trung bình khoảng

1375 trụ Mỗi một trụ trung bình chu kì ra hoa sau khi bỏ hoa nở là từ 2- 3kg

hoa/trụ/một kì ra hoa vậy: Ruột đỏ sẽ là 4125kg hoa/ha. Ruột trắng là khoảng

3900kg hoa /ha/ một kì ra hoa. Lượng dây thải bỏ của 1 ha là khoảng 1200kg trên 1

lần tỉa cành. Một năm cây thanh long có thể cho ra hoa tạo quả từ 5 – 8 lần/năm.

Hiện nay, các mô hình thử nghiệm giun quế để xử lý nguồn thải bỏ từ cành thanh

long được nhân dân ở Bình Thuận áp dụng. Hiện tại, huyện Châu Thành, tỉnh Long

An hiện nay chưa có mô hình áp dụng để xử lí cành và hoa thanh long bằng mô

hình ủ compost. Vì vậy tiềm năng của việc chế biến hoa và cành thanh long thành

phân compost ở huyện Châu Thành, tỉnh Long An là rất lớn.

Chính vì những lí do trên việc nghiên cứu ”Xây dựng qui trình ủ phân compost

từ phế phẩm cây thanh long ở huyện Châu Thành tỉnh Long An “ là hết sức cần

thiết. Đề xuất qui trình chất lượng ủ sẽ kết hợp chế phẩm và giun quế sẽ tốt hơn và

ủ làm thí nghiệm khảo sát quá trình ủ sẽ gồm các mô hình: chế phẩm, giun quế, kết

hợp giun quế và chế phẩm. Mô hình đối chứng của cành và hoa thanh long sẽ được

thực hiện cùng lúc để so sánh đánh giá với 3 mô hình.

Đồ án tốt nghiệp

3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

- Hoa và cành cây thanh long ở huyện Châu Thành, tỉnh Long An

- Giun Quế và chế phẩm sinh học EMUNIV

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Địa điểm khảo sát: Các hộ gia đình ở 4 xã: An Lục Long, Dương Xuân Hội, Long

Trì, Thanh Phú Long, ở huyện Châu Thành, tỉnh Long An.

- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 3 - 2017 đến tháng 7 – 2017.

4.Mục tiêu đề tài

 Khảo sát, so sánh khả năng xử lý của các tác nhân (chế phẩm sinh học, giun

quế, kết hợp giun quế và chế phẩm) đến khả năng phân hủy cành thanh long

tạo phân hữu cơ vi sinh.

 Xây dựng qui trình ủ phân compost cho phế phẩm cây thanh long (cành,

hoa).

5.Nội dung nghiên cứu

Để đạt được mục tiêu nghiên cứu cần thực hiện những nội dung chính như sau:

Nội dung 1: Thu thập tài liệu liên quan, khảo sát thực địa:

- Thu thập dữ liệu từ trạm khuyến nông huyện

- Khảo sát thực tế tại vườn thanh long

- Thu thập các dữ liệu nghiên cứu liên quan về thành phần có trong cành và

hoa thanh long

- Lấy mẫu về phân tích tại phòng thí nghiệm.

Nội dung 2: Khảo sát quá trình xử lý các phế phẩm cây thanh long bởi các tác

nhân (chế phẩm sinh học, giun quế, kết hợp chế phẩm và giun quế)

- Đánh giá các thành phần dinh dưỡng thuận lợi cho quá trình ủ compost

Đồ án tốt nghiệp

Thu thập tài liệu về các loại chế phẩm sinh học và tài liệu về trùng quế

- Đánh giá và lựa chọn chế phẩm sinh học

- Đánh giá các thông số ảnh hưởng trong quá trình ủ phân compost

- Thu thập tài liệu và lên ý tưởng xây dựng mô hình thử nghiệm

Tính toán và chọn nguyên vật liệu cho quá trình ủ

- Khảo sát và ghi nhận kết quả.

Nội dung 3: Phân tích và đánh giá chất lượng phân sau ủ

- Phân tích thành phần về dinh dưỡng, các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình ủ.

- Trồng thử nghiệm trên cây ngắn ngày.

Nội dung 4: Nghiên cứu đề xuất quá trình ủ

- Sau khi có kết quả của các chỉ tiêu được phân tích và đánh giá, kết hợp với

kết quả trồng thử nghiệm trên cây ngắn ngày sẽ chọn mô hình có hiệu quả

nhất dể xây dựng qui trình và mô hình tại địa phương.

6.Phương pháp nghiên cứu

 Phương pháp tổng hợp và biên hội tài liệu: thu thập tài liệu số liệu có chọn

lọc, phân tích và tổng hợp các tài liệu, tư liệu, thông tin liên quan đến hoa và

cành thanh long

 Phương pháp khảo sát thực địa: chụp hình, ghi chép thông tin sơ bộ ban đầu

 Phương pháp điều tra xã hội học: chọn các hộ gia đình có vườn để điều tra

về khả năng sử dụng hoa thanh long

 Phương pháp lấy mẫu và bảo quản mẫu:

- Phương pháp lấy mẫu: số lượng mẫu cần lấy, địa điểm và vị trí lấy mẫu, tần

suất lấy mẫu, phương pháp lấy mẫu

- Phương pháp so sánh đánh giá để lựa chọn chế phẩm sinh học

- Phương pháp thực nghiệm khoa học: bắt đầu ủ phân compost, ghi chép các

thông số

 Phương pháp quan sát: quan sát các thay đổi trong khi ủ phân

Đồ án tốt nghiệp

 Phương pháp đánh giá: nhận xét, đánh giá kết quả sau quá trình ủ phân

compost

 Cụ thể các phương pháp này đã được trình bày ở chương 2

7.Tính mới của đề tài

Nghiên cứu để xây dựng một qui trình ủ compost hoàn thiện. Tận dụng

nguồn nguyên liệu phế phẩm nông nghiệp được xem là bỏ đi của địa phương

làm nguồn phân bón sạch cho cây trồng, giúp cải thiện môi trường đất, tránh ô

nhiễm môi trường và mầm bệnh từ phế phẩm. Tính mới của đề tài là đánh giá

được hiệu quả của quá trình kết hợp giữa chế phẩm sinh học và trùn quế trong ủ

compost phế phẩm cây thanh long.

8.Ý nghĩa của đề tài

8.1 Ý nghĩa thực tiễn

Đề tài có tính thực tiễn cao dựa vào những tài liệu có sẵn về quá trình lên

men hiếu khí chất thải có nguồn gốc hữu cơ,theo dõi liên tục các chỉ tiêu về nhiệt

độ, độ ẩm, pH, hàm lượng Cacbon, Nitơ ảnh hưởng đến quá trình ủ phân compost.

Để xây dựng mô hình ủ compost từ hoa, cành thanh long. Tạo nguồn phân bón cho

cây trồng cải thiện cho đất tránh bị chai cứng do thói quen sử dụng phân bón hóa

học và thuốc bảo vệ thực vật, hạn chế được bệnh cho cây thanh long và hạn chế ô

nhiễm môi trường.

8.2 Ý nghĩa khoa học

 Nghiên cứu để tận dụng được một nguồn nguyên liệu mới làm ra phân

compost.

 Xác định được yếu tố quan trọng trong quá trình ủ phân compost từ hoa và

cành thanh long.

Đồ án tốt nghiệp

 Nghiên cứu, đề xuất được qui trình hoàn thiện tạo ra một nguồn phân bón

sạch và hạn chế sử dụng phân bón hóa học.

Đồ án tốt nghiệp

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

1.1 Tổng quan về Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An [21]

Châu Thành là một huyện nhỏ nằm ở phía nam của tỉnh Long An. Châu

Thành là nơi hai sông Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây gặp nhau. Hợp lưu của hai

sông này chảy qua địa phận của xã Thuận Mỹ và Thanh Vĩnh Đông trước khi chảy

xuống Gò Công để ra biển.

Huyện Châu Thành giáp ranh thành phố Tân An, cách trung tâm thành phố

12 km, cách thành phố Hồ Chí Minh 52 km theo tuyến Quốc lộ 1A và 42 km theo

tuyến Quốc lộ 50.

 Phía bắc giáp huyện Tân Trụ, ranh giới là sông Vàm Cỏ Tây.

 Phía nam giáp huyện Chợ Gạo và huyện Gò Công Tây tỉnh Tiền Giang.

 Phía đông giáp huyện Cần Đước, ranh hành chánh là sông Vàm Cỏ.

 Phía tây giáp huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang.

 Phía tây Bắc giáp với Thành phố Tân An.

1.1.1 Khí hậu [21]

Nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, mỗi năm có 2 mùa rõ rệt. Mùa mưa từ

tháng 5 đến tháng 11, lượng mưa bình quân từ 1.350 - 1.800 mm/ năm. Mùa khô từ

tháng 12 đến tháng 4 năm sau, nhiệt độ trung bình của năm là 27 oC. Số giờ nắng

vào khoảng 2.350 - 2.500 giờ/năm. Bình quân 6 - 7 giờ/ngày. Độ ẩm trung bình từ

87 % - 89 %. Tốc độ gió trung bình 2,8 m/s, lớn nhất 3,8 m/s.

Huyện Châu Thành nằm trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long nên có ưu

thế về nhiệt độ, tổng tích ôn gần 3.000 oC, ánh sáng trên 800 giờ nắng/năm, lại ít

chịu ảnh hưởng của lũ lụt nên thuận lợi trong việc đa dạng hoá cây trồng, thâm canh

tăng vụ.

Đồ án tốt nghiệp

1.1.2 Thuỷ văn

Các kênh Hòa Phú, rạch Bà Lý, kênh Chiến Lược, kênh 30/4, sông Vĩnh

Công tiếp nhận nước ngọt từ hệ thống rạch Bảo Định và kênh Chợ Gạo, chất lượng

nước khá tốt nhưng lưu lượng bị hạn chế.

Châu Thành cũng như các huyện phía nam của tỉnh ít chịu ảnh hưởng của

mùa lũ, vào những tháng mưa tập trung (tháng 10, 11) gặp triều cường thì lũ lụt mới

xảy ra, thời gian ngắn và mức độ ảnh hưởng không lớn, các xã ven sông như Thanh

Phú Long, Thuận Mỹ, Thanh Vĩnh Đông nền địa hình thấp (từ 0,5 - 0,8m, hệ Hòn

Dấu) nằm trong vùng chịu ảnh hưởng của triều cường trong mùa lũ, các xã có nền

địa hình cao như Hòa Phú, Vĩnh Công (từ 1,0 - 1,4 m, hệ Hòn Dấu) ít bị ảnh hưởng.

Đặc điểm địa hình của huyện Châu Thành là dốc thoai thoải theo hướng Tây Bắc -

Đông Nam, cao ở đầu nguồn nước ngọt và thấp ở cuối nguồn. Huyện Châu Thành

đã có hệ thống đê bao nên đã ngăn được lũ. Ngập lũ cũng có tác dụng tích cực là

đưa nhiều thuỷ sinh vật vào đồng ruộng, rửa mặn xổ phèn vào tạo phù sa cho đất. Vì

vậy, dọc theo đê bao cần có cống điều tiết để kiểm soát mức ngập và thời gian ngập.

Nước mặn Biển Đông qua sông Soài Rạp - Vàm Cỏ dẫn sâu vào nội đồng

theo 2 hướng chính là sông Vàm Cỏ Tây ở phía bắc và sông Tra ở phía nam. Do xu

hướng mực nước biển dâng cao nên xâm nhập mặn cũng có xu hướng tăng nhanh

về hàm lượng và thời gian nhiễm mặn. Do các huyện, thị xã phía Bắc vùng Đồng

Tháp Mười như thị xã Kiến Tường, Vĩnh Hưng, Mộc Hoá, Tân Thạnh, Thạnh Hoá

sử dụng nguồn nước ngọt ngày càng tăng nên độ nhiễm mặn có xu hướng ngày càng

tăng [21].

Sông Vàm Cỏ Tây: nước sông bị xâm nhập mặn từ tháng 1 đến tháng 2, hàm

lượng mặn 2g/l, từ tháng 3 đến tháng 5, hàm lượng mặn 4 g/l.

Sông Vàm Cỏ và sông Tra gần Biển hơn nên độ nhiễm mặn cũng cao hơn, khoảng

4g/l, thời gian nhiễm mặn kéo dài 6 - 7 tháng/năm.

Huyện Châu Thành đã có hệ thống cống ngăn mặn và điều tiết nước, cần tiếp

tục nạo vét kênh, rạch dẫn nước ngọt, bố trí cơ cấu cây trồng, mùa vụ hợp lý để né

mặn [21].

Đồ án tốt nghiệp

1.1.3 Địa hình - địa chất [21]

Các xã vùng Thượng có địa hình cao như Long Trì, An Lục Long, Hiệp

Thạnh, Vĩnh Công, Hòa Phú... nền mặt ruộng cao từ 1,0 - 1,4m. Các xã vùng Hạ

như Thanh Vĩnh Đông, Thuận Mỹ, Phú Ngãi Trị, Phước Tân Hưng, Bình Quới...

nền mặt ruộng từ 0,5 - 0,8m, riêng xã Thuận Mỹ có gò cao nằm ở bến đò Thuận

Mỹ - Cần Đước, đỉnh gò cao 2,2m.

Cao độ trung bình toàn Huyện từ 0,8 - 1,2m, cao ở phía đầu nguồn nước

ngọt, thấp cuối nguồn, thuận lợi cho công việc dẫn nước ngọt vào đồng ruộng

nhưng thấp về cuối sông nên nước mặn cũng dễ xâm nhập.

Huyện Châu Thành có 4 nhóm đất:

 Đất phù sa: diện tích 7.958 ha, chiếm tỷ lệ 53,4%, bao gồm đất phù sa sông

Vàm Cỏ có tầng loang lỗ đỏ vàng (chiếm 21%, diện tích 1.650 ha) và đất phù

sa sông Cửu Long có tầng loang lỗ đỏ vàng (chiếm 79%, diện tích 6.308 ha).

Phân bố khá tập trung ở các xã Hòa Phú, Vĩnh Công, Hiệp Thạnh, Dương

Xuân Hội, Long Trì, An Lục Long và thị trấn Tầm Vu. Đất phù sa có độ

pHH20 = 4,5 - 5,5, mùn tầng mặt từ khá đến giàu đạm tổng số từ 0,14 - 0,22,

nhiều dinh dưỡng nên canh tác lúa được 2 - 3 vụ/năm.

 Đất mặn: chiếm tỷ lệ 8,09%, diện tích 1.218 ha, bao gồm nhóm đất ít mặn

276 ha (chiếm 23%) và nhóm đất mặn 942 ha (chiếm 77%). Phân bố ở các xã

ven sông như Thuận Mỹ, Thanh Vĩnh Đông, một phần Thanh Vĩnh Long và

rãi rác ngoài đê của các xã Bình Qưới, Phú Ngãi Trị. Đất mặn thích hợp với

nuôi trồng thủy sản hơn là canh tác lúa.

 Đất phèn: chiếm tỷ lệ 9,16%, diện tích 1.378 ha. Phân bố ở các xã ven sông

Vàm Cỏ và Vàm Cỏ Tây, xa nguồn nước ngọt nên trồng trọt gặp nhiều khó

khăn, muốn canh tác lúa 2 - 3 vụ cần có hệ thống thủy nông hoàn chỉnh, tháu

chua rửa phèn, kết hợp với việc sử dụng giống, phân bón, bố trí mùa vụ hợp

lý và kỹ thuật canh tác tốt.

Đồ án tốt nghiệp

 Đất líp (đất xáo trộn): Chiếm tỷ lệ 24,92%, diện tích 3.7514 ha. Phân bố

hầu như khắp các xã. Đất líp hiện dùng làm đất ở, xây dựng cơ bản, trồng

cây lâu năm, cây ăn quả, chủ yếu là cây thanh long, dừa, mãng cầu.

1.2 Tổng quan về cây thanh long

1.2.1 Cây thanh long

Thanh long một loài cây được trồng chủ yếu để lấy quả và cũng là tên của

một vài chi của họ xương rồng. Thanh Long là loài thực vật bản địa tại México, các

nước Trung Mỹ và Nam Mỹ. Hiện nay, loài cây này cũng được trồng ở các nước

trong khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Malaysia, Thái Lan, Philippines,

Indonesia (đặc biệt là ở miền tây đảo Java); miền nam Trung Quốc, Đài Loan và

một số khu vực khác [20].

Tên khoa học:

Quả của thanh long có ba loại, tất cả đều có vỏ giống như da và có một chút lá.

Chúng có tên gọi khoa học như sau:

 Hylocereus undatus thuộc chi Hylocereus, ruột trắng với vỏ hồng hay đỏ.

 Hylocereus polyrhizus thuộc chi Hylocereus, ruột đỏ với vỏ hồng hay đỏ.

 Hylocereus megalanthus trước đây được coi là thuộc chi Selenicereus, ruột

trắng với vỏ vàng [20].

Loại ruột trắng vỏ hồng hay đỏ được trồng rộng rãi ở các tỉnh như Bình Thuận,

Long An, Tiền Giang v.v. Loại ruột đỏ vỏ đỏ được nghiên cứu và lai tạo bởi Viện

Cây Ăn Quả Miền Nam SOFRI (ấp Đông, xã Long Định,huyện Châu Thành,tỉnh

Tiền Giang) hiện nay đã được trồng rộng rãi và phổ biến khắp các tỉnh tập trung ở

Bình Thuận, Tiền Giang, Long An,...Bên cạnh đó hiện nay giống thanh long ruột

tím hồng cũng được nghiên cứu và lai tạo bởi Viện Cây Ăn Quả Miền Nam cũng đã

được đưa vào trồng đại trà [8,20].

Đồ án tốt nghiệp

1.2.2 Thực trạng hoa và cành thanh long

Long an là vùng đất rộng lớn giàu tiềm năng phát triển nông nghiệp với nhiều

loại cây khác nhau, đất đai ở đây phù hợp với trồng cây nông nghiệp và cây ăn quả.

Nhưng do các yếu tố tự nhiên, sự khai thác không đúng kỹ thuật của con người nên

đã làm suy thoái sức sản xuất của đất, mà trước hết làm sụt giảm hàm lượng chất

hữu cơ của đất, sau đó là độ phì, cấu trúc đất cũng bị sụt giảm theo. Thực tế sản

xuất đã khẳng định vai trò thiết yếu phân hữu cơ trong việc duy trì độ phì nhiêu của

đất, ổn định năng suất cây trồng góp phần vào sản xuất nông nghiệp bền vững.

Hoa thanh long sau khi nở, cành thanh long sẽ bị bỏ ngay gốc hay cho xuống

mương nước trực tiếp tại vườn, không qua sử lí nên quá trình phân hủy sẽ là mấm

móng bệnh trở lại cho cây thanh long hay làm cho môi trường ở đây bị ô nhiễm.

Phần lớn nông dân trồng thanh long ở Bình Thuận, Long An, Tiền Giang sử

dụng phân bón hóa học thiếu phân hữu cơ làm cho đất trồng thanh long bị chai cứng

thoái hóa vi sinh vật đất bị suy giảm hoặc sử dụng phân bón hữu cơ với giá cao để

bón cho thanh long không có hiệu quả kinh tế. trong khi đó hằng năm có khoảng

trên 100.000 tấn hoa và cành thanh long thải bỏ, đây là nguồn hữu cơ dồi dào để sử

dụng làm phân compost.

Phần lớn lượng hoa và cành thải bỏ trực tiếp tại vườn làm cho nước có mùi hôi

thôi gây ô nhiễm nguồn nước. Một phần các hộ có chăn nuôi giá súc thì người ta sử

dụng cành làm thức ăn cho dê, bò…

1.3Giới thiệu về phân compost

1.3.1Định nghĩa compost

Phân hữu cơ (hay còn gọi là compost) là các chất hữu cơ đã được phân hủy

và tái chế thành một loại phân bón để cải tạo đất. Phân hữu cơ là một thành phần

quan trọng trong nền nông nghiệp hữu cơ[1].

Ủ compost được hiểu là quá trình phân hủy sinh học hiếu khí các chất thải

hữu cơ dễ phân hủy sinh học đến trạng thái ổn định dưới sự tác động và kiểm soát

của con người, sản phẩm giống như mùn được gọi là compost. Quá trình diễn ra chủ

Đồ án tốt nghiệp

yếu giống như phân hủy trong tự nhiên, nhưng được tăng cường và tăng tốc bởi tối

ưu hóa các điều kiện môi trường cho hoạt động của vi sinh vật.

Theo cách đơn giản, quá trình ủ được hiểu đơn giản là làm ẩm một phần chất

hữu cơ hay còn gọi là chất thải màu xanh (như lá, chất thải thực phẩm) và chờ đợi

cho các vật liệu bị phá hủy thành mùn sau một thời gian vài tuần hoặc vài tháng.

Hiện nay, ủ phân là một phương pháp gồm nhiều bước, các quy trình được giám sát

chặt chẽ với các thông số đầu vào được kiểm tra như nước, không khí, carbon và vật

liệu giàu nitơ. Quá trình phân hủy được hỗ trợ bởi việc nghiền nhỏ các thực vật thô,

thêm nước và đảm bảo thông khí thích hợp bằng cách thường xuyên xáo trộn. Giun

và nấm tiếp tục hỗ trợ phá hủy các vật liệu. Vi khuẩn cần oxy để phát triển (vi

khuẩn hiếu khí) và nấm quản lý các quá trình hóa học bằng cách kiểm soát các đầu

vào như nhiệt, khí carbon dioxide và amoni. Amoni (NH4) là dạng nitơ được sử

dụng bởi các nhà máy. Khi amoni có sẵn không được sử dụng bởi các nhà máy nó

tiếp tục được chuyển đổi do vi khuẩn, tạo thành nitrat (NO3) thông qua quá trình

nitrat hóa[1].

Phân hữu cơ rất giàu chất dinh dưỡng. Nó được sử dụng trong các khu vườn,

cảnh quan, vườn cây và nông nghiệp. Các phân hữu cơ có lợi cho đất bằng nhiều

cách, bao gồm như là điều hòa đất, làm phân bón, bổ sung các chất mùn quan trọng

hoặc axit humic, và như là một loại thuốc trừ sâu tự nhiên cho đất.

1.3.2 Thuận lợi và khó khăn khi sử dụng compost

Ở các nước đang phát triển, những trở ngại có liên quan đến kinh tế, kỹ thuật

và nguồn nhân lực có đủ trình độ chuyên môn làm thu hẹp cơ hội lựa chọn giải pháp

quản lý, xử lý, thải bỏ chất rắn chấp nhận được. Những giải pháp có thể bao gồm:

tái sinh tái chế, giảm thiểu, sản xuất compost, thiêu đốt và chôn lấp chất thải rắn.

Sản xuất compost là giải pháp và có một vài ngoại lệ, thích hợp nhất cho nguồn

nguyên liệu hạn chế nhưng có sẵn ở các nước đang phát triển. Một đặc điểm làm

cho sản xuất compost đặc biệt phù hợp là khả năng thích nghi cao với nhiều tình

huống khác nhau, một phần bởi vì những yêu cầu cần thiết cho quá trình sản xuất

compost có thể linh động thay đổi [1].

Đồ án tốt nghiệp

Giải pháp sản xuất compost đã tận dụng được nhiều lợi ích của hệ thống sinh học,

giảm chi phí cho trang thiết bị và chi phí vận hành, thân thiện với môi trường và tạo

ra một sản phẩm có ích[1].

Ngược lại, sản xuất compost thỉnh thoảng có một số bất lợi, thường liên quan

đến hệ thống sinh học, cụ thể là tốc độ phản ứng chậm và một số vấn đề không thể

dự đoán được. Đối với nhược điểm vừa nêu tốc độ phản ứng chậm có thể hợp lí vì

thời gian cần thiết xảy ra các phản ứng được tính bằng tuần hoặc tháng. Tuy nhiên

nhược điểm không thể dự đoán được thì không hợp lý. Nếu tất cả các điều kiện cần

thiết được xác định, đảm bảo và duy trì thì tình trạng của quá trình sản xuất sẽ dự

báo được.

1.3.3 Các yếu tố của quá trình ủ phân compost

Ngoài sự có mặt của những sinh vật cần thiết, những yếu tố chính ảnh hưởng

lên quá trình sản xuất compost có thể được nhóm thành 03 nhóm chính là: nhóm

những yếu tố dinh dưỡng, môi trường và vận hành. Tầm quan trọng tương đối của

mỗi một loại yếu tố được xác định bằng quan hệ của nó đối với sự sinh trưởng và

hoạt động của những sinh vật chủ yếu trong quá trình. Những sinh vật quan trọng

này quyết định tốc độ và quy mô của việc sản xuất ra sản phẩm compost, bởi vì

chúng có hệ enzym phức tạp để cho phép chúng tấn công, phân giải, và sử dụng

chất hữu cơ trong rác thải tươi (thô). Những sinh vật khác chỉ có thể sử dụng những

sản phẩm đã bị phân hủy (sản phẩm trung gian).

Nguồn dinh dưỡng nhất định trong chất thải chỉ được các vi khuẩn sử dụng

nếu có sẵn tính “có sẵn” thể hiện dưới 2 mặt – gọi là hoá học và vật lý. Một chất

dinh dưỡng được gọi là “có sẵn” về mặt hóa học đối với 1 loại VK hoặc 1 nhóm VK

nếu nó là 1 phần của phân tử cho phép dễ dàng bị 1 loại hay nhiều loại VK tấn

công. Thông thường sự tấn công có nghĩa là sự bẻ gãy chất hữu cơ hay phân hủy,

được thực hiện bởi enzym mà VK có hoặc có khả năng tổng hợp. Tính “có sẵn” về

mặt vật lý có nghĩa là khả năng VK có thể tiếp cận. Nó phụ thuộc vào tỷ lệ khối

lượng hoặc thể tích trên diện tích bề mặt hạt rác thải, những đại lượng này phụ

thuộc vào kích cỡ hạt chất thải.

Đồ án tốt nghiệp

1.3.3.1Nguyên tố đa lượng và vi lượng

Những chất dinh dưỡng có thể được phân thành 2 loại: “đa lượng” và

“vi lượng”. Các nguyên tố đa lượng bao gồm: C, N, P, Ca và K. Tuy nhiên, hàm

lượng Ca và K cần thiết thì thấp hơn nhiều so với C, N và P. Bởi vì chúng chỉ cần

hiện diện với hàm lượng “vết”, chúng thường được gọi là “nguyên tố vết không thể

thiếu” Trong thực tế, hầu hết chúng trở nên độc nếu nồng độ vượt quá vết. Nằm

trong số những nguyên tố vết không thể thiếu còn có Mg, Mn, Co, Fe, S. Hầu hết

những nguyên tố dạng vết có vai trò trong việc trao đổi tế bào chất. Cơ chất là

nguồn gốc cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng đa lượng và vi lượng cần thiết. Cho

dù có sự bất ổn định trong quá trình hoạt động, nhưng trong thực tế, muốn có lợi ích

bắt buộc phần lớn hoặc tất cả cơ chất của quá trình sản xuất compost phải là chất

thải. Sự bất ổn định được đề cập đến ở đây có nguyên nhân là do giữa các nguyên

liệu khác nhau có những dị biệt về sự “sẵn có”1 số chất dinh dưỡng đối với vi

khuẩn. Những dị biệt về sự “sẵn có”, đến lượt nó, lại phụ thuộc vào sự chênh lệch

độ bền giữa các phân tử hữu cơ trước sự tấn công của vi khuẩn. Sự chênh lệch độ

bền là nguyên nhân dẫn tới những khác biệt về tốc độ quá trình.

1.3.3.2 Tỷ lệ Cacbon:Nitơ (carbon/nitơ)

Tỷ lệ C/N là hệ số dinh dưỡng chính. Dựa trên nhu cầu carbon và nitơ tương

đối cho sự phát triển của tế bào, tỷ lệ trên lý thuyết là 25:1. Tỷ lệ này nhấn mạnh

chủ yếu vào lượng carbon; bởi vì trong sự trao đổi chất của vi khuẩn và tổng hợp tế

bào chất, lượng Carbon được sử dụng nhiều hơn Nitơ. Theo đó, lượng C không chỉ

được sử dụng trong sự hình thành thành tế bào hay màng tế bào, chất nguyên sinh,

và tổng hợp các sản phẩm để lƣu trữ, mà phần lớn chúng được ôxy hóa tạo ra CO2

trong quá trình trao đổi chất. Ngược lại, N chỉ được sử dụng như 1 chất dinh dưỡng,

được gọi là thành phần thiết yếu của nguyên sinh chất. Do đó, quá trình chuyển hóa

cần nhiều C hơn so với N Trong quản lý chất thải, tỷ lệ C:N biến động rất lớn. Nói

chung, tỷ lệ này lớn hơn tỷ lệ 8-10 oC “có sẵn”: 1N “có sẵn”(cần ghi chú sự nhấn

mạnh ở chỗ “có sẵn”). Trong thực tiễn sản xuất compost, tỷ lệ này vào khoảng 20:1

Đồ án tốt nghiệp

đến 25:1. Nếu tỷ lệ C:N vượt quá giới hạn vừa nêu, tốc độ phân hủy sẽ bị chậm

lại[8].

Ngược lại, nếu tỷ lệ thấp hơn 20:1, N có khả năng bị thất thoát. Thất thoát N

bởi vì N chuyển hóa thành N trong NH3. Giai đoạn chuyển hóa tích cực (active

stage) trong sản xuất compost có đặc điểm là nồng độ pH và nhiệt độ khá cao, đặc

điểm này có thể gây ra sự bay hơi của NH3. Ở 1 nước đang phát triển, tỷ lệ C:N

không thuận lợi, cao có thể được hạ thấp xuống bằng cách bổ sung thêm chất thải

có nhiều nitơ vào nguyên liệu đầu vào. Nếu khả năng kinh tế cho phép, có thể hạ tỷ

lệ C:N bằng cách thêm phân bón N hóa học, như phân urê, hay amôni sunphát

(NH4)2SO4. Trái lại, chất thải có nhiều C có thể được sử dụng để nâng tỷ lệ C:N

thấp. Nồng độ N và tỷ lệ C:N trong các loại rác thải và chất thải khác nhau.

Phân tích C và N:

Trong những phương pháp phân tích hữu ích để xác định lượng N, phương

pháp Kjeldahl tiêu chuẩn vẫn luôn là phương pháp vừa thực tiễn vừa có chất lượng.

1.3.3.3 Những yếu tố môi trường

Những yếu tố môi trường chủyếu ảnh hưởng đến quá trình sản xuất compost

là nhiệt độ, nồng độ pH, độ ẩm, và độ thông khí. Ý nghĩa của các yếu tố môi trường

đối với quá trình sản xuất compost là chúng – có thể là từng yêu tố hoặc nhiều yếu

tố kết hợp lại - quyết định tốc độ và mức độ phân hủy. Theo đó, tốc độ và mức độ

phân hủy tương ứng với mức độ trong đó mỗi yếu tố dinh dưỡng và yếu tố môi

trường đều tiến dần tới sự tối ưu. Nếu khiếm khuyết một yếu tố bất kỳ nào đó sẽ hạn

chế tốc độ và mức độ phân hủy – có thể nói một cách khác, yếu tố bị khiếm khuyết

chính là yếu tố làm hạn chế quá trình. Cần hết sức lưu tâm ghi nhớ rằng yếu tố cuối

cùng làm hạn chế quá trình sản xuất compost là yếu tố tạo nên các quần thể vi sinh

vật khác nhau thuộc về di truyền.

1.3.3.4 Nhiệt độ

Mặt dù có những lập luận rất thuyết phục nói về sự thuận lợi của quá trình

sản xuất compost ở khoảng nhiệt độ thermophilic và mesophilic trong việc sản xuất

Đồ án tốt nghiệp

ra sản phẩm compost. Lý do là trong quá trình sản xuất compost bình thường ,quá

trình bắt đầu từ nhiệt độ thường khoảng nhiệt độ mesophilic), tăng nhiệt độ từ từ

và đạt tới khoảng nhiệt độ thermophilic, sau đó lại giảm xuống khoảng nhiệt độ

mesophilic. Quá trình sản xuất compost nào cũng tăng và giảm nhiệt độ như vậy trừ

khi tiến hành biện pháp ngăn chặn nào đó. Nếu nhiệt độ trên 65oC quá trình sản xuất

compost hầu như sẽ bị ảnh hưởng xấu 1 cách nghiêm trọng. Lý do là vi sinh vật

hình thành bào tử tại mức nhiệt độ cao hơn 65oC. Trừ khi chúng là VSV hoạt động

trong khoảng nhiệt độ thermophilic, nếu không chúng sẽ rơi vào giai đoạn nghỉ

hoăc chết. Vì vậy phương pháp sản xuất compost hiện nay sử dụng quy trình vận

hành được thiết kế tránh nhiệt độ cao hơn 60oC[1,13].

Theo các nghiên cứu về quá trình ủ compost trong vài ngày đầu tiên nhiệt độ của bể

ủ sẽ tăng lên đến 600C, điều này giúp cho sản phẩm phân compost không còn mầm

bệnh và cỏ dại. Quá trình compost sẽ diễn ra dài hay ngắn tùy vào loại chất thải hữu

cơ đem đi ủ. Trong suốt quá trình ủ cần phải theo dõi nhiệt độ một cách thường

xuyên. Đối với nhiệt độ khi ủ hoa và cành thanh long cần tạo đống ủ cao để tạo

nhiệt độ cao lên và có trùm bạt phủ để cho quá trình ủ phân được diễn ra theo đúng

qui trình.

1.3.3.5 Độ pH

Hình 1. 1 Sự biến đổi của pH theo thời gian trong quá trình sản xuất Compost

Đồ án tốt nghiệp

Độ pH của khối ủ thông thường thay đổi theo thời gian. Vào giai đoạn đầu

của quá trình sản xuất compost, độ pH thường bị giảm xuống, tuy nhiên chẳng bao

lâu sau nó bất đầu tăng lên đến pH cao như pH = 9.

Ban đầu pH giảm xuống là do những phản ứng tạo thành acid hữu cơ, những

acid này sẽ đóng vai trò là cơ chất cho quần thể VSV kế tiếp.

Độ pH sau đó tăng lên tương ứng với việc VSV sử dụng những acid vừa sinh

ra trong giai đoạn trước. Bởi vì độ pH tối thiểu trong giai đoạn giảm xuống ban đầu

không gây ức chế đối với hầu hết các loài VSV, không cần thiết phải có chất đệm

và nếu có thậm chí nó có thể còn gây hệ quả bất lợi.

Để nâng pH, người ta dùng nước vôi trong Ca(OH)2, việc này có thể dẫn đến

sự thất thoát N dưới dạng NH3-N tại nhiệt độ tương đối cao[1,13].

1.3.3.6 Yếu tố độ ẩm

Hình 1. 2 Biểu diễn mối quan hệ giữa độ ẩm và không khí

Một đặc điểm quan trọng của việc sản xuất compost từ rác thải đô thị là mối

quan hệ mật thiết giữa độ ẩm và sự thông khí, đặc biệt là trong quá trình sản xuất

Đồ án tốt nghiệp

compost theo phương pháp đánh luống (windrow composting). Cơ sở của mối quan

hệ này dựa trên thực tế là nguồn oxy chủ yếu cần cung cấp cho quần thể vi khuẩn là

không khí giữ lại trong những khe hở giữa những hạt chất thải. Việc khuếch tán

oxy trong không khí vào bên trong khối chất thải để thỏa mãn nhu cầu oxy của vi

sinh vật là không quan trọng lắm. Bởi vì trong các khe hở giữa những hạt chất thải

còn chứa độ ẩm tự do trong khối ủ, giữa độ ẩm và oxy có sẵn phải có một sự cân

bằng. Để tiện sử dụng, sự cân bằng này có thể được gọi tên là “độ ẩm cho phép”.

Theo đó nó sẽ ở mức mà nếu cao hơn nữa sự thiếu oxy sẽ diễn ra và tình trạng kỵ

khí sẽ bắt đầu phát triển[1,13].

1.3.3.7 Sự thông khí

Sản xuất compost kỵ khí so với hiếu khí, sản xuất compost kỵ khí được xem

là 1 giải pháp khả thi có thể thay thế cho sản xuất compost hiếu khívà người ta đã

đưa ra nhiều lập luận mạnh mẽ bênh vực cho nó. Một trong những lý lẽ đó là khả

năng có thể giảm thiểu sự thất thoát N, một lý lẽ khác là có thể kiểm soát khí thoát

ra tốt hơn. Gần đây, đã có xu hướng xem sản xuất compost là một quá trình hoàn

toàn hiếu khí. Tuy nhiên cũng đang bắt đầu thừa nhận trong quá trình sản xuất

compost, một giai đoạn kỵ khí ngắn hạn là cần thiết để phân hủy halogenated

hydrocarbons. Giai đoạn kỵ khí ngắn hạn ngoài tác dụng trên còn có thể kết hợp

làm giảm N thất thoát. So sánh với phương pháp sản xuất compost kỵ khí, phương

pháp sản xuất compost hiếu khí có rất nhiều ưu điểm, trong đó có:

 Sự phân huỷ xảy ra nhanh hơn.

 Nhiệt độ cao đủ để làm chết những mầm bệnh.

 Số lượng và nồng độ khí hôi thối giảm mạnh.

Mùi khó chịu là vấn đề không thể tránh trong xử lý và thải bỏ chất thải. Để cải

thiện đáng kể nồng độ và sự tập trung mùi trong sản xuất compost hiếu khí cần cung

cấp đủ nhu cầu oxi cho quần thể VK hoạt động bằng cách sử dụng quy trình thông

khí thích hợp. Khí sinh ra có thể được kiểm soát bằng cách thu khí từ khối ủ

compost do quá trình phân hủy và xử lý chúng bằng hệ thống xử lý hoá học hay

sinh học, nhờ vậy mùi hôi khó chịu sẽ giảm[13].

Đồ án tốt nghiệp

1.4 Các phản ứng sinh hóa xảy ra trong quá trình ủ compost

1.4.1 Phản ứng sinh hóa

Quá trình phân hủy CTR diễn ra rất phức tạp, qua nhiều giai đoạn và sản

phẩm trung gian. Ví dụ, quá trình phân hủy protein:

Protein  peptides amino acids  hợp chất ammonium  nguyên sinh chất của

vi khuẩn và N hoặc NH3.

Đối với carbonhydrate, quá trình phân hủy xảy ra:

Carbonhydrate  đường đơn  acid hữu cơ  CO2 và nguyên sinh chất của vi

khuẩn.

Những phản ứng chuyển hóa sinh hóa diễn ra trong quá trình ủ hiếu khí vẫn

chưa được nghiên cứu chi tiết. Các giai đoạn khác nhau trong quá trình ủ hiếu khí

có thể phân biệt theo biến thiên nhiệt độ như sau:

 Pha thích nghi: là giai đoạn cần thiết để vi sinh vật thích nghi với môi

trường mới.

 Pha tăng trưởng: đặc trưng bởi sự gia tăng nhiệt độ do quá trình phân hủy

sinh học.

 Pha ưa nhiệt: là giai đoạn nhiệt độ tăng cao nhất. Đây là giai đoạn ổn định

chất thải và tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh hiệu quả nhất.

Phản ứng hoá sinh xảy ra trong ủ hiếu khí và phân hủy kỵ khí được đặc trưng bởi 2

phương trình:

COHNS + O2 + VSV hiếu khí  CO2 + NH3 + sản phẩm khác + năng lượng

COHNS + VSV kỵ khí  CO2 + H2S + NH3 + CH4 +sản phẩm khác + năng lượng

 Pha trưởng thành: là giai đoạn giảm nhiệt độ đến bằng nhiệt độ môi trường.

Quá trình lên men xảy ra chậm và thích hợp cho sự hình thành chất keo mùn

(quá trình chuyển hoá các phức chất hữu cơ thành chất mùn) và các chất

khoáng (sắt, canxi, nitơ…) và cuối cùng thành mùn. Các phản ứng nitrate

Đồ án tốt nghiệp

hoá, trong đó ammonia (sản phẩm phụ của quá trình ổn định chất thải) bị oxi

-):

hoá sinh học tạo thành nitrit (NO2

-) và cuối cùng thành nitrate (NO3

NH4

+ + 3/2 O2  NO2

- + 2H+ + H2O

NO2

- + ½ O2  NO3

Kết hợp hai phương trình trên, quá trình nitrate diễn ra như sau:

NH4

+ + 2O2  NO3

- + 2H+ + H2O

+ cũng được tổng hợp trong mô tế bào, phản ứng đặc trưng cho quá trình

Vì NH4

tổng hợp trong mô tế bào:

NH4

+ + 4CO2 + HCO3

- + H2O  C5H7NO2 + 5O2

Phương trình phản ứng nitrate hoá tổng cộng xảy ra như sau:

22NH4

+ + 37O2 + 4CO2 + HCO3

- 21 NO3

- + C5H7NO2 + 20 H2O + 42H+

1.4.2 Phản ứng sinh học

Ủ compost là quá trình sinh học mà các chất hữu cơ có trong chất thải rắn

được biến đổi thành các chất mùn ổn định do hoạt động của các thể chức có thể

sống trong điều kiện tự nhiên hiện diện trong chất thải. Các tổ chức này gồm các

loại vi sinh vật như vi khuẩn, nấm, chất hữu cơ được phân huỷ như ban đầu từ vi

sinh vật tiêu thụ bậc một như vi khuẩn thực hiện. Trong thời gian đầu, vi khuẩn

thích hợp với điều kiện Mesophilic xuất hiện trước.

Nhiệt độ tăng khi vi khuẩn thermophilic xuất hiện chiếm hầu hết các vị trí trong

khối ủ, thermorphilic nấm thường tăng trưởng từ 5 – 10 ngày sau khi ủ. Nếu nhiệt

độ cao hơn 50 – 60 OC thì nấm và hầu hết các vi khuẩn bị ức chế, chỉ còn các dạng

bào tử có thể phát triển. trong giai đoạn cuối cùng, nhiệt độ giảm Atinomycetes trở

nên chiếm ưu thế làm cho bề mặt đống ủ xuất hiện màu trắng hoặc nâu.

Các loại vi khuẩn Thermophilic, hầu hết là loài Bacillus đóng vai trò quan

trọng trong việc phân huỷ protein và hydratcacbon. Mặc dù chỉ hoạt động bên lớp

ngoài đóng ủ và chỉ hoạt dông trong thời gian cuối nhưng nhóm Atinomycetes đóng

vai trò trong việc phân huỷ cenlulose, lignin và các chất bền vững khác. Sau giai

đoạn tiêu thụ bậc một hay sơ cấp thực hiện xong, các chất này sẽ là thức ăn cho sinh

Đồ án tốt nghiệp

vật tiêu thụ thứ cấp như ve, bọ cánh cứng, giun tròn, đông vật nguyên sinh, phiêu

sinh[8].

1.5 Các hình thức ủ compost

1.5.1 Phương pháp ủ theo luống dài và cấp khí bằng xáo trộn

Trong phương pháp này, vật liêụ ủ được sắp xếp theo luống dài và hẹp,

không khí được cung cấp tới hê ̣thống theo con đường tự ̣ nhiên. Các luống

Compost được xáo trộn bằng cách di chuyển luống Compost với xe xúc hoặc xe

trộn chuyên dụng.

Ưu điểm:

 Do xáo trôṇ thường xuyên nên chất lựơng Compost thu được khá đều .  Vốn đầu tư và chi phi ́ vận hành thấp vì không cần hê ̣thống cung cấp

khí.

Nhược điểm:

 Cần nhiều nhân công.

 Thời gian ủ dài (3 – 6 tháng).

 Do sử dụng thổi khí tự động nên khó quản lý , đặc biệt là khó kiểm soát

nhiệt độ và mầm bệnh.

 Xáo trộn luống Compost thường gây thất thoát Nitơ và gây mùi.

 Quá trình ủ có thể bị phụ thuộc vào điều kiện thời tiết.

 Cần một lượng lớn vật liệu tạo cấu trúc và vật liệu tạo cấu trúc này khó tìm

hơn so với các phương pháp khác.

1.5.2 Phương pháp ủ theo luống dài hoặc đống với thổi khí cưỡng bức

Với phương pháp này, vật liệu ủ chất thải được sắp xếp thành đống hoặc

luống dài. Không khí được cung cấp tới hê ̣thống bằng quạt thổi khí hoặc bơm nén

khí và hê ̣thống phân phối khi ́hoặc sàn phân phối khí.

Ưu điểm

- Dê ̃ kiểm soát khi vận hành hê ̣thống, đặc biệt là kiểm soát nhiệt độ và nồng độ

- Oxi trong luống ủ.

- Giảm mùi hôi và mầm bệnh.

Đồ án tốt nghiệp

- Thời gian ủ ngắn (3 – 6 tuần).

- Nhu cầu sử dụng đất thấp và có thể vận hành ngoài trời hoặc có che phủ.

Nhược điểm

- Hê ̣thống phân phối khí dễ bị tắt nghẽn, cần bảo trì thường xuyên.

- Chi phí bảo trì hệ thống và năng lượng thổi khí làm chi phí của phương pháp này

cao hơn thổi khí thụ động

1.5.3 Phương pháp ủ trong thùng Container

Là phương pháp mà vật liệu ủ được chứa trong Container, túi đựng hoặc trong

nhà. Thổi khía cưỡng bức thường được sử dụng cho phương pháp này

Ưu điểm

 Ít nhạy cảm với điều kiện thời tiết.

 Khả năng kiểm soát quá trình ủ và kiểm soát mùi tốt hơn.

 Thời gian ủ ngắn hơn so với phương pháp ủ ngoài trời.

 Nhu cầu sử dụng đất nhỏ hơn các phương pháp khác.

 Chất lượng phân Compost tốt.

Nhược điểm

 Vốn đầu tư cao.

 Chi phí vận hành và bảo trì hê ̣thống cao.

 Thiết kế phức tạp và đòi hỏi trình độ cao.

1.5.4 Phương pháp ủ theo luống dài (đánh luống cấp khí tự nhiên)

Dạng đánh luống cấp khí tự nhiên là quá trình ủ phân trong đó nguyên liệu ủ

compost được sắp xếp theo các luống dài, hẹp và được đảo trộn theo một chu kỳ

nhất định nhằm cấp khí cho luống ủ.

Các luống ủ có chiều cao thay đổi từ 1m đến 3,5m

Chiều rộng luống ủ thay đổi từ 1,5 đến 6m.

Không khí (oxy) được cung cấp tới hệ thống bằng các con đường tự nhiên như:

khuếch tán, gió, đối lưu nhiệt.

Tốc độ làm thoáng khí phụ thuộc độ xốp của đống ủ.

Đồ án tốt nghiệp

Đảo trộn sẽ làm cho nguyên liệu ủ được trộn đều, tạo lại độ xốp của đống ủ, loại

trừ các khoảng trống tạo ra bởi sự phân hủy và sa lắng.

Ưu điểm:

Nhân công sử dụng ít.

Vốn đầu tư cho chi phí vận hành thấp vì không cần hệ thống cấp khí.

Nhược điểm:

 Do sử dụng cấp khí tự nhiên nên khó quản lý, đặc biệt là khó kiểm soát

nhiệt độ và mầm bệnh.

 Quá trình ủ bị phụ thuộc vào thời tiết, ví dụ như: mưa có thể gây ảnh

hưởng bất lợi cho quá trình ủ.

 Dễ sinh khí có mùi hôi do quá trình kỵ khí diễn ra bên trong luống ủ.

Bảng 1.2 Các thông số quan trọng trong quá trình làm phân hữu cơ hiếu khí

Thông số Giá trị

Quá trình ủ đạt hiệu quả tối ưu khi kích 1. Kích thước thước CTR khoảng 25 –75mm

Tỉ lệ C:N tối ưu dao động trong khoảng 25

- 50

- Ở tỉ lệ thấp hơn, dư NH3, hoạt tính sinh 2. Tỉ lệ C/N học giảm

- Ở tỉ lệ cao hơn, chất dinh dưỡng bị hạn

chế.

3. Pha trộn Thời gian ủ ngắn hơn

Nên kiểm soát trong phạm vi 50 – 60% 4. Độ ẩm trong suốt quá trình ủ. Tối ưu là 55%

Nhằm ngăn ngừa hiện tượng khô, đóng

bánh và sự tạo thành các rảnh khí, trong

5. Đảo trộn quá trình làm phân hữu cơ, CTR phải được

xáo trộn định kỳ. Tần suất đảo trộn phụ

thuộc vào quá trình thực hiện

6. Nhiệt độ Nhiệt độ phải được duy trì trong khoảng 50

Đồ án tốt nghiệp

– 550C đối với một vài ngày đầu và 55 –

600C trong những ngày sau đó. Trên 660C,

hoạt tính vi sinh vật giảm đáng kể.

Nhiệt độ 60 – 700C, các mầm bệnh đều bị 7. Kiểm soát mầm bệnh tiêu diệt

Lượng oxy cần thiết được tính toán dựa

trên cân bằng tỷ lượng. Không khí chứa 8. Nhu cầu về không khí oxy cần thiết phải được tiếp xúc đều với tất

cả các phần của CTR làm phân

Tối ưu: 7 – 7,5. Để hạn chế sự bay hơi Nitơ

9. pH dưới dạng NH3, pH không được vượt quá

8,5

Đánh giá qua sự giảm nhiệt độ vào thời 10. Mức độ phân hủy gian cuối

Nguồn: Tchobanoglous và cộng sự, 1993.

11. Diện tích đất yêu cầu Công suất 50 tấn/ngày cần 1 hecta đất

1.6 Một số công nghệ chế biến phân hữu cơ điển hình

1.6.1 Hệ thống Composting Lemna[13]

Hệ thống làm phân Composting Lemna là một công nghệ kỹ thuậ kín được

cấp bằng sáng chế độc quyền. Công nghệ Lemna sử dụng các bao ủ có hàm lượng

polythene thấp để chứa và bảo vệ rác hữu cơ có thổi khí nhằm mục đích đẩy nhanh

quá trình compost tự nhiên để sản xuất ra phân bón hữu cơ chất lượng cao. Từ khâu

xử lý nguyên liệu đầu vào cho đến giai đoạn sản xuất cuối cùng thành phẩm

Compost hữu cơ và các sản phẩm phụ khác có thể bán được, thì việc thiết kế quy

trình và chất lượng thiết bị tiên tiến được sử dụng trong. Hệ thống Composting

Lemna luôn đảm bảo được sự kiểm soát đáng tin cậy quy trình xử lý.

Hệ Thống Composting Lemna có nhiều ưu điểm hơn các kỹ thuật composting

khác[8]. Những ưu điểm này bao gồm:

 Các bao là những ống chứa hiệu quả, chịu được các tác động của mưa, gió.

Đồ án tốt nghiệp

 Không có mùi hôi và ruồi muỗi.

 Ngăn chặn bụi và nước rò rỉ.

 Giảm nhu cầu về diện tích đất.

 Đẩy nhanh quá trình làm phân compost.

Quá trình vận hành đơn giản và chi phí bảo dưỡng thấp.

 Không có nguy hiểm về hỏa hoạn.

 Các bao chứa rác có thể tái sử dụng lại.

 Hệ thống này dễ mở rộng thêm để tăng công suất trong tương lai.

1.6.2 Công nghệ compost Steinmueller – Đức[13]

Là một hệ thống xử lý CTR hoàn chỉnh với quy trình xử lý sinh học tự nhiên

trong điều kiện cần thiết để biến đổi các thành phần chất hữu cơ từ rác thành phân

vi sinh vật. Công nghệ compost Steinmueller dựa trên quá trình phân huỷ hiếu khí

các chất hữu cơ dưới tác dụng của vi sinh vật.

1.7 Tổng quan về chế phẩm sinh học

1.7.1Các loại chế phẩm sinh học

Hiện nay trên thị trường có nhiều loại chế phẩm sinh học như là:

 Chế phẩm EM:

 Diệt các vsv gây thối( sinh ra các loại khí H2S, SO2,NH3...) .Rác hữu cơ được

xử lý EM chỉ sau một ngày có thể hết mùi và tốc độ mùn hóa diễn ra rất

nhanh.

 Các nghiên cứu cho thấy chế phẩm EM có thể giúp vsv tiết ra enzym phân

hủy như lignin peroxidase.

 Chế phẩm Micromix: do Viện Công nghệ sinh học sản xuất.

 Dùng để xử lý rác thải hữu cơ hiệu lực cao vơi thời gian rút ngắn, khử được

mùi hôi

Đồ án tốt nghiệp

 Được sản xuất từ các vi sinh vật có tính chịu nhiệt cao, độ hiếu khí mạnh xử

lý rác thải hữu cơ bằng hai cơ chế: vừa dùng vi khuẩn để phân giải, vừa dùng

tác động của nhiệt độ để phân hủy

 Chế phẩm EM FERT-1 của Công ty Môi Trường Sạch ( SACO )

 Đều có nguồn gốc sinh học, chứa các chủng vi sinh vật đặc hiệu – chuyên

phân giải cellulose, lignin, hemicellulose là các thành phần chính của rơm

rạ để tạo loại phân tự nhiên có hàm lượng Nitrogen (đạm), Potassium

(kali) và Photphore (lân) rất cao – loại phân này rất cần thiết để làm cho

đất đai màu mỡ, kích thích sinh thưởng cho cây.

 Chế phẩm EMUNIV truyền thống chứa chứa các vi sinh vật sau đây:

 Bacillus subtilis và Bacillus licheniformis, có khả năng sinh các enzyme

cellulase, amylase, protease để phân giải chất hữu cơ chứa cellulose, tinh

bột và protein.

 Lactobacillus plantarum và Lactobacillus acidophilus. Sinh axit lactic và

bateniocin, cạnh tranh sinh trưởng với các vi sinh vật có hại khác.

 Streptomyces sp, sinh chất kháng sinh tự nhiên chống nấm bệnh.

 Saccharomyces cerevisiae, sinh etanol cung cấp nguồn cacbon cho các vi

sinh vật.

 Bacillus megaterium, phân giải phot phat khó tan.

1.7.2 Sinh vật thực hiện chuyển hóa compost

Các vi sinh vật ưa ấm, vi sinh vật chịu nhiệt (mesophilis và thermophilic )và

nấm chiếm ưu thế trong tổ chức sinh vật trong suốt giai đoạn đầu và giai đoạn hoạt

động chuyển hóa tích cực (active stage – giai đoạn nhiệt độ cao) của quá trình ủ

compost. Có thể phân chia các VSV thành các nhóm theo hình thái của chúng là

“VK có hình thái đầy đủ” (“bacteria proper”) và “VK dạng sợi”. Thật ra, VK dạng

sợi đơn giản là VK bị “phân nhánh”, nó là 1 loại khuẩn tia. Khuẩn tia là nhóm VSV

có tính chất trung gian giữa vi khuẩn và nấm. Chúng có hình dạng tương tự như

nấm nhưng với chiều rộng của tế bào từ 0,5 – 1,4 µm, trong công nghiệp, nhóm

VSV này được sử dụng rộng rãi để sản xuất chất kháng sinh). Thường thì

Đồ án tốt nghiệp

khuẩn tia không xuất hiện với số lượng lớn cho đến khi hết giai đoạn nhiệt độ cao

của quá trình ủ phân compost. Ngẫu nhiên cùng với sự xuất hiện của khuẩn tia là sự

biến mất nhanh chóng của cellulose và chất gỗ (lignin).

Mặc dù một vài VK phân giải Nito có thể có mặt, nhưng các điều kiện không

cho phép phân giải nitơ. Sự bắt đầu cho giai đoạn ổn định của quá trình là sự xuất

hiện của sinh vật hoại sinh. Nguồn dinh dưỡng cho SV hoại sinh là từ các VSV hoại

sinh không hoạt động khác và các chất thải đang phân hủy. Các dạng đầu tiên mới

xuất hiện là các dạng cực nhỏ (như paramecium – loài sinh vật đơn bào có lông

mịn, amoeba - amip, rotifer - phiêu sinh vật đa bào có khoang giả cực nhỏ). Dần

dần, các dạng lớn hơn như sên và trùng đất. Nằm trong số đó là Lumbricuse

terestris, L.rubellus, và Eisenia foetida. Khối lượng compost sẽ thay đổi khá lớn tại

thời điểm bắt đầu xuất hiện trùng đất. Dĩ nhiên, trùng đất vẫn có thể xuất hiện từ từ

vào thời gian trước đó, thậm chí ở gần đầu giai đoạn. Lợi ích tiềm tàng được xác

nhận khi sử dụng trùng đất trong sản xuất compost đã khuyến khích phương pháp

sản xuất compost sử dụng trùng đất “vermiculture”.

1.7.3 VSV thêm vào để tăng tốc quá trình sản xuất compost

Sử dụng inoculums là tương xứng với nhu cầu bổ sung VSV nếu như không

có đủ quần thể VSV và SV có sẵn trong cơ chất để phân huỷ (làm compost) cơ chất.

Nét đặc trưng ở các chất thải dễ gặp trong sản xuất compost là chúng thường có sẵn

các quần thể vi sinh trong mỗi loại chất thải, và việc thêm vào “inoculums” thì

không cần thiết. Ngược lại, thêm “inoculums” sẽ có lợi với các chất thải không có

sẵn quần thể VSV hoặc có nhưng không đủ.

Ví dụ các chất thải như chất thải trong quá trình sản xuất dược phẩm, chất

thải bị tiệt trùng hay khử trùng, và chất thải có thành phần đồng nhất (mùn cưa

hoặc vỏ bào gỗ, trấu, chất thải của dầu thô …).

Đồ án tốt nghiệp

1.8 Phương pháp sản xuất compost sử dụng giun quế

1.8.1 Giun quế

Giun quế có tên khoa học là Perionyx excavatus, chi Pheretima, họ

Megascocidae (họ cự dẫn), ngành ruột khoan. Chúng thuộc nhóm giun ăn phân,

thường sống trong môi trường có nhiều chất hữu cơ đang phân hủy, trong tự nhiên ít

tồn tại với phần thể lớn và không có khả năng cải tạo đất trực tiếp như một số loài

trùn địa phương sống trong đất.

Kích thước giun quế trưởng thành từ 10 – 15 cm, nước chiếm khoảng 80 –

85%, chất khô khoảng 15–20%. Hàm lượng các chất (tính trên trọng lượng chất

khô) như sau: Protein: 6 –70%, Lipid: 7–8%, chất đường: 12–14 %, tro 11–12%.

Do có hàm lượng Protein cao nên giun quế được xem là nguồn dinh dưỡng

bổ sung quý giá cho các loại gia súc, gia cầm, thủy hải sản… Ngoài ra, giun quế còn

được trong y học, công nghệ chế biến thức ăn gia súc…

Phân giun là loại phân hữu cơ sinh học có hàm lượng dinh dưỡng cao, thích

hợp cho nhiều loại cây trồng, không gây ra tình trạng “sốc” phân, yêu cầu trữ dễ

dàng, đặc biệt thích hợp cho các loại hoa kiểng, làm giá thể vườn ươm và là nguồn

phân thích hợp cho việc sản xuất rau sạch.

1.8.2 Đặc tính sinh lý của giun quế

Giun quế rất nhạy cảm, chúng phản ứng mạnh với ánh sáng, nhiệt độ và biên

độ nhiệt cao, độ mặn và điều kiện khô hạn. Nhiệt độ thích hợp nhất với giun quế

nằm trong khoảng từ 20 – 30oC, ở nhiệt độ khoảng 30oC và độ ẩm thích hợp, chúng

sinh trưởng và sinh sản rất nhanh. Ở nhiệt độ quá thấp, chúng sẽ ngừng hoạt động

và có thể chết; hoặc khi nhiệt độ của luống nuôi lên quá cao cũng bỏ đi hoặc chết.

Chúng có thể chết khi điều kiện khô và nhiều ánh sáng nhưng chúng lại có thể tồn

tại trong môi trường nước có thổi Oxy.

Giun quế rất thích sống trong môi trường ẩm ướt và có độ pH ổn định. Qua

các thí nghiệm thực hiện, chúng tôi nhận thấy chúng thích hợp nhất vào khaỏng 7.0

Đồ án tốt nghiệp

– 7.5, nhưng chúng có khả năng chịu đựng được phổ pH khá rộng, từ 4 – 9, nếu pH

quá thấp, chúng sẽ bỏ đi.

Giun quế thích nghi với phổ thức ăn khá rộng, chúng ăn bất kỳ chất thải hữu

cơ nào có thể phân hủy trong tự nhiên (rác đang phân hủy, phân gia súc, gia

cầm…). Tuy nhiên, những thức ăn có hàm lượng dinh dưỡng cao sẽ hấp dẫn chúng

hơn, giúp cho chúng sinh trưởng và sinh sản tốt hơn.

Trong tự nhiên, Giun quế thích sống nơi ẩm thấp, gần cống rãnh, hoặc nơi có

nhiều chất hữu cơ dễ phân hủy và thốI rữa như trong các đống phân động vật, các

đống rác hoai mục. chúng rất ít hiện diện trên các đồng ruộng canh tác dù nơi đây

có nhiều chất thải hữu cơ, có lẽ vì tỷ lệ C/N của những chất thải này thường cao,

không hấp dẫn và không đảm bảo đềiu kiệm ẩm độ thường xuyên.

Khi nói đến phương pháp sản xuất compost sử dụng giun quế, cần phải

luôn luôn ghi nhớ rằng: trong sản phẩm cuối cùng của quá trình sản xuất compost

luôn luôn có giun đất, sản phẩm cuối cùng đó chính là chất bài tiết mà giun đất thải

ra sau khi phân giải chất thải. Và đó cũng chính là “sản phẩm compost”.

Trong số các lợi ích được nêu của “vermiculture” có những lợi ích sau đây:

 Giảm kích thước hạt sản phẩm nhiều hơn.

 Sản phẩm compost chất lượng cao hơn vì trong sản phẩm compost có chất

bài tiết của trùng đất rất giàu nitơ.

 Gia tăng sự trao đổi carbon và dinh dưỡng nhờ tăng sự tương tác giữa các

sinh vật hoại sinh lớn và nhỏ.

1.8.3 Các mô hình nuôi giun quế

Hiện nay, tên thế giới có nhiều mô hình nuôi giun quế: từ đơn giản như nuôi

trong khay, chậu trên một diện tích nhỏ, đến nuôi trên đồng ruộng (có hoặc không

có mái che), hay nuôi trong những nhà nuôi kiên cố… nhưng nhìn chung, các mô

hình này đều phải đảm bảo được những yêu cầu kỹ thuật phù hợp với đặc điểm sinh

lý của con giun.

 Nuôi trong khay chậu:

Đồ án tốt nghiệp

Áp dụng cho những hộ gia đình không có đất sản xuất hoặc muốn tận dụng tối

đa các diện tích trống có thể sử dụng được, mô hình này có thể sử dụng các dụng cụ

đơn giản và rẻ tiền như các thùng gỗ, thau chậu, thùng xô… Các thùng gỗ chỉ nên

có kích thước vừa phải (vào khoảng 0,2 – 0,4 m2 với chiều cao khoảng 0,3m). Các

dụng cụ này nên được đặt trên những cái khung nhiều tầng để dễ chăm sóc và tận

dụng được không gian.

Các dụng cụ nuôi nên được che mưa gió, đặt nơi có ánh sáng hạn chế càng tốt.

Chúng phải được lỗ thoát nước, những lỗ này cần được chặn lại bằng bông gòn,

lưới… để không bị thất thoát nước con giống. Do tính ưu tối nên trên mặt của dụng

cụ cần được kiểm tra thường xuyên.

Mô hình nuôi này có ưu điểm là dễ thực hiện, có thể sử dụng lao động phụ trong

gia đình hoặc tận dụng thời gian rãnh rỗi. Công tác chăm sóc cũng thuận tiện vì dễ

quan sát và gọn nhẹ. Tuy nhiên, nó có nhược điểm là tốn nhiều thời gian hơn các

mô hình khác, số lượng sản phẩm có giới hạn, việc chăm sóc cho giun phải được

chú ý cẩn thận hơn.

 Nuôi trên đồng ruộng có mái che:

Thích hợp cho quy mô gia đình vừa phải hoặc mở rộng, thích hợp cho những

vườn cây ăn quả, cây công nghiệp lâu năm có bóng râm vừa phải.

Các luống nuôi có thể đạt độ ẩm trong đất hoặc làm bằng các vật liệu nhẹ như

bạt không thấm nước, gỗ…, có bề ngang từ 1 – 2m, độ sâu (hoặc cao) khoảng 30 –

40 cm, bảo đảm thoát nước được nước và thông thoáng. Mái che nên làm ở dạng cơ

động để dễ di chuyển, thay đổi trong những thời tiết khác nhau. Độ dày chất

nền ban đầu và thức ăn nên được bổ sung hàng tuần. Luống nuôi cần được che phủ

để giữ ẩm, kích thích hoạt động của giun và chóng các thiên địch.

 Nuôi trên đồng ruộng không có mái che:

Đây là phương pháp nuôi truyền thống ở các nước đã phát triển công nghệ nuôi

Trùn như Mỹ, Úc.. và có thể thực hiện ở quy mô lớn. Luống nuôi có thể nổi hoặc

âm trong mặt đất, bề ngang khoảng 1 – 2m, chiều dài thường không giới hạn mà tùy

theo diện tích nuôi. Với phương pháp này, người nuôi không phải làm lán trại, có

Đồ án tốt nghiệp

thể sử dụng các trang thiết bị cơ giới để chăm sóc và thu hoạch sản phẩm. Nếu cho

lượng thức ăn ban đầu ít và bổ sung hàng tuần thì việc thu hoạch cũng khá dễ dàng.

Tuy nhiên, phương pháp nuôi này bị tác động mạnh bởi các yếu tố thời tiết, có thể

gây tổn hại đến giun và cần một diện tích tương đối lớn,

 Nuôi trong nhà với quy mô công nghiệp và bán công nghiệp:

Là dạng cải tiến và mở rộng của luống nuôi có mái che trên đồng ruộng và nuôi

trong thau chậu. Các khung (bồn) nuôi có thể được xây dựng kiên cố trên mặt đất có

kích thước rộng hơn hoặc được sắp thành nhiều tầng. Việc chăm sóc có thể thực

hiện bằng tay hoặc các hệ thống tự động tùy theo quy mô. Phương pháp này có

nhiều ưu điểm là chủ động được điều kiện nuôi. Chăm sóc tốt, nuôi theo quy mô lớn

nhưng chi phí xây dựng cơ bản và trang thiết bị cao. Hiện nay, quy mô nuôi công

nghiệp với những trang thiết bị hiện đại được áp dụng khá phổ biến ở các nước phát

triển như Mỹ, Úc, Canada.

1.8.4 Yêu cầu về kỹ thuật[26,10]

Tuy nhiên trên thực tế việc nuôi giun tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố. Để nuôi

giun quế thành công và đạt hiệu quả kinh tế cao, chúng ta cần tuân thủ những yêu

cầu kỹ thuật sau:

1.8.4.1 Về chuồng trại nuôi

Chuồng trại nuôi phải đặt nơi thoáng mát, không bị ngập úng và không nên bị

ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp, có nguồn nước tưới thường xuyên, trung tính và

sạch, cần thoát nhiệt, thoát nước tốt. Bảo đảm các điều kiện về nhiệt độ và độ ẩm.

Nên có biện pháp ngăn ngừa các thiên địch (kiến, cóc, nhái..) Hố hoặc bể nuôi giun

phải có mái che tránh mưa nắng.

1.8.4.2Về chất nền

Là yếu tố quan trọng cho giun trong thời gian đầu sinh sống, là nơi trú ẩn khi

giun tiếp xúc với môi trường mới và phải đạt các yếu tố: tơi xốp, sạch, giàu dinh

dưỡng…Chất nền có cơ cấu xốp, kết cấu tương đối thô, có khả năng giữ ẩm tốt,

không gây phản ứng nhiệt, pH không nằm ngoài phổ chịu đựng của giun, có thể là

Đồ án tốt nghiệp

môi trường sống tạm của giun khi gặp điều kiện bất lợi. Do vậy người mua giống

bắt buộc phải lấy dạng sinh khối, vừa an toàn cho vận chuyển vừa có chất nền lý

tưởng cho giun khi có chỗ ở mới.

1.8.4.3Về nhiệt độ

Nhiệt độ thích hợp nhất cho giun phát triển là từ 20oC - 30oC. Đối với bà con

ở một số khu vực phía Bắc cần chú ý: Vào mùa đông nhiệt độ xuống thấp, lúc này

chúng ta cần che chắn kỹ để tránh gió lùa. Đảm bảo chuồng nuôi luôn kín, tối, ẩm

và thoáng.

1.8.4.4 Về độ ẩm

Phải thường xuyên kiểm tra và xử lý sao cho chuồng nuôi luôn ẩm, độ ẩm

lý tưởng là từ 60 - 70 %.

1.8.4.5 Về ánh sáng

Giun rất sợ ánh nắng nên ta cần phải che chắn chuồng thật kỹ vào ban ngày

để tránh tia tử ngoại lọt vào chuồng. Tốt nhất là có tấm phủ trên mặt luống

nuôi. Tuy nhiên cần phải giữ cho chuồng thoáng mát.

1.8.4.6 Về không khí

Khí CO2, H2S, SO3, NH4 là kẻ thù của giun nên thức ăn của giun phải sạch

và không có các thành phần hóa học gây bất lợi cho giun.

1.8.4.7 Về thức ăn

Mỗi ngày giun tiêu thụ một lượng thức ăn tương đương với trọng lượng cơ

thể chúng, nên chúng ta phải chắc rằng đủ lượng thức ăn cần thiết để

nuôi giun. Thức ăn giun gồm: Phân bò, trâu, dê, heo, gà, vịt, rơm rạ, rác hữu cơ..

Trong đó phân bò tươi và phân trâu tươi là món khoái khẩu nhất của giun, những

loại phân này chì cần hòa với nước lã sột sệt dạng bùn đặc là cho giun ăn ngay; còn

lại phân gà, phân lợn, phân vịt, cần phải ủ cho hoai trước khi cho ăn. Thức ăn là

chất thải hữu cơ nên ở dạng đang phân hủy, không nên có hàm lượng muối và

amoniac quá cao; chủng loại tương đối đa dạng nhưng thích hợp nhất là những chất

Đồ án tốt nghiệp

liệu có tỷ lệ C/N vào khoảng 10:1 như phân gia súc, hấp dẫn giun hơn là các loại

phân khô hoặc đã qua giai đoạn ủ.

Có thể chế biến thức ăn giun gồm rơm rạ, bã mía, mùn cưa... 50 %; lá xanh,

rau các loại, vỏ chuối... 20 % và phân gia súc, gia cầm 30 %. Trong đó phân trâu bò

là tốt nhất. Cứ 1 kg giun giống (khoảng 5000 con) tiêu thụ mỗi ngày 1-2 kg phân ủ,

mỗi tháng 100m2 ăn hết 4500 - 5000kg phân ủ. Trộn đều các loại nguyên liệu theo

tỷ lệ 70 % nước, 30 % phân rác... (cất nguyên liệu rơm rạ...) đem ủ như ủ phân đống

ngoài trát bùn chặt kín, nhiệt độ tăng cao, cho đến 3 - 4 tuần lễ. Khi nhiệt độ hạ

xuống bằng nhiệt độ môi trường thì cho giun ăn.

1.8.5 Sự sinh sản và phát triển

Giun quế sinh sản rất nhanh trong điều kiện khí hậu nhiệt đới tương đối ổn định

và có độ ẩm cao như điều kiện của khu vực phía Nam. Theo nhiều tài liệu, từ một

cặp ban đầu trong điều kiện sống thích hợp có thể tạo ra từ 1.000 –1.500 cá thể

trong một năm.

Giun quế là sinh vật lưỡng tính, chúng có đai và các lỗ sinh dục nằm ở phía đầu

của cơ thể, có thể giao phối chéo với nhau để hình thành kén ở mỗi con, kén được

hình thành ở đai sinh dục, trong mỗi kén mang từ 1 – 20 trứng, kén giun di chuyển

dần về phía đầu và hơi ra đất. Kén áo hình dạng thon dài, hai đẩu túm nhọn lại gần

giống như hạt bông cỏ, ban đầu có màu trắng đục, sau chuyển sanh xanh nhạt rồi

vàng nhạt. Mỗi kén có thể nở từ 2 – 10 con.

Khi mới nở, con nhỏ như đầu kim có màu trắng, dài khoảng 2 – 3mm, sau 5 – 7

ngày cơ thể chúng sẽ chuyển dần sang màu đỏ và bắt đầu xuất hiện một vằn đỏ

thẫm trên lưng. Khoảng từ 15 –30 ngày sau, chúng trưởng thành và bắt đầu xuất

hiện đai sinh dục (theo Arellano, 1997); từ lúc này chúng bắt đầu có khả năng bắt

cặp và sinh sản. Con trưởng thành khỏe mạnh có màu mận chín và có sắc ánh kim

trên cơ thể.

Đồ án tốt nghiệp

1.9Các nghiên cứu liên quan đến đề tài

1.9.1Nghiên cứu ngoài nước

Nghề nuôi giun (giun đất, giun quế...) đã hình thành từ hàng trăm năm nay.

Do lợi ích của giun đất nên nhiều nước đã quan tâm nuôi và sử dụng giun, chọn lọc

và lai tạo một số giống giun có năng suất và chất lượng cao, chủ yếu là giun Quế.

Mỹ đã có lịch sử nuôi và sử dụng giun từ hơn 80 năm nay. Năm 1980, ở Mỹ đã có

hơn 90.000 trang trại nuôi giun. Ở Manila (Philipin) có hơn 50.000 hộ nuôi giun.

Trung Quốc bắt đầu nuôi giun từ cuối thập kỉ 70.

Giun quế là một trong những giống trùn đã được thuần háo, nhập nội và đưa

vào nuôi công nghiệp với các quy mô vừa và nhỏ. Đây là loài trùn mắn đẻ, xuất

hiện rải rác ở vùng nhiệt đới, dễ bắt bằng tay, vì vậy rất dễ thu hoạch. Chúng được

sử dụng rộng rãi trong việc chuyển hóa chất thảm ở Philippines, Australia và một số

nước khác (Gurrero, 1983; Edwards, 1995).

Nghiên cứu về vai trò của giun trong hệ sinh thái:

Tracey (1951) đã chứng minh sự hiện diện của các enzyne cellulaz và kitinaz

phân hủy cellulose và kitin. Mitchell và cộng tác viên (1977), Hamil, Hanotiaux

nghiên cứu khả năng mùn hóa chất hữu cơ của giun đất.

Barley, Jenning (1959) … nghiên cứu phân giun và nhận thấy phân có lượng

nitơ hữu dụng cho cây trồng tăng cao hơn. Jacobson (1944), Graaf (1971) phân giun

tăng nguyên tố trao đổi Ca, Mg, P, K …

1.9.2 Nghiên cứu trong nước

NGHIÊN CỨU 1:Mô hình “Thùng rác sinh học” ra đời đã mang lại kết quả khả

quan giúp nông dân Bình Thuận xử lý hiệu quả rác thải từ cây thanh long.

Thùng rác sinh học sử dụng giun quế để xử lý rác thanh long của ba sinh

viên năm cuối Đào Y Kha, Cao Đăng Khoa, Tôn Thất Phu Trí (ĐH Kiến trúc

TP.HCM). Sau đó được người dân ứng dụng tại Bình Thuận

Đồ án tốt nghiệp

Hình 1.3 Mô hình nuôi giun quế của thùng rác sinh học

Sau đó được người dâ ở Bình Thuận áp dụng và cải tạo lại:

Thùng rác này làm bằng gỗ, diện tích khoảng 1 m2, cao 0,5 m, bao gồm hai

khay xếp chồng lên nhau và được liên kết cố định bởi hệ thống khung bên ngoài.

Bên dưới mỗi khay đều có một lớp lưới kẽm đan vuông để nuôi giun quế, mỗi thùng

chứa khoảng 20 kg giun quế.

Mỗi thùng có khả năng chứa được khoảng 200 kg rác tươi và có thể giải

quyết được khối lượng rác của 40 trụ thanh long mỗi năm.

NGHIÊN CỨU 2: Công ty Nguyễn Thanh Hải đã thực hiện một mô hình sử

dụng SENVI để ủ cành, nhánh cây thanh long được tỉa bỏ sau thu hoạch và các

cành thanh long bị bịnh phải tỉa bỏ.

 SENVI là một chế phẩm không mùi, không hóa chất do công ty Nguyễn

Thanh Hải chế tạo.

 SENVI được dùng để phân hủy chất hữu cơ, khử mùi hữu cơ. Sản phẩm

được ứng dụng trong ủ xác bã thực vật, phụ phẩm nông nghiệp, chất thải

động vật, phân chuồng… giúp cho bà con nông dân tận dụng được các chất

thải trong sản xuất nông nghiệp của mình, góp phần rất lớn vào việc cải tạo

đất bằng phân hữu cơ, giảm thiểu tác hại của các chất thải gây ô nhiễm môi

trường.

Các bước thực hiện:

Đồ án tốt nghiệp

 Khối lượng đưa vào ủ là: 20 kg cành nhánh tươi.

 Quy cách: cành thanh long được chặt thành đoạn từ: 5cm – 20cm

 Quy trình xử lý: cành sau khi chặt thành đoạn được phun vừa đủ ướt chế

phẩm SENVI. Sau đó cho tất cả vào thùng chứa(có đục lỗ cho thoát nước) và

đậy kín.

 Lô đối chứng không phun chế phẩm, cành nhánh thanh long cũng được chặt

đoạn 20cm.

 Ngày bắt đầu xử lý: 15 / 10/ 2014. Ngày đảo trộn: 25/10/2014

 Sau khi đã ủ được 20 ngày – ngày 4/11/2014 được dỡ ra.

Hình 1.3 Kết quả sau ủ của công ty

Nhận xét :

 Ngày thứ 10 sau ủ: có sự phân hủy tốt, chất ủ trở màu từ xanh chuyển sang

màu vàng sẫm, có một ít nước thải ra nhưng không đáng kể. Có sự xuất hiện

của các nấm tơ màu trắng. Nếu xới đảo trộn mạnh thì sẽ có mùi hôi nhẹ.

 Ngày thứ 20, thể tích khối ủ giảm rất nhiều, giảm khoảng 70 – 80%. Sản

phẩm có màu vàng nâu sẫm, phân hủy tốt. Riêng lõi hóa gỗ của cành thanh

long thì chỉ vỡ chưa có hiện tượng mủn.

Đồ án tốt nghiệp

 Lô đối chứng: sản phẩm chuyển màu từ xanh sang vàng, có hiện tượng bị

thúi úng từ ngày thứ 7–15. Ngày thứ 20, sản phẩm có màu vàng, giữ nguyên

hình dạng ban đầu hiện tượng phân hủy diễn ra rất chậm.

 Sau khi phơi 2 ngày nắng, sản phẩm có màu đẹp, không mùi có thể sử dụng.

1.10 Các thông số vận hành

Để phát triển một chương trình giám sát sản xuất compost hiệu quả, cần phải

xác định và đánh giá các thông số vận hành thích hợp, các mối quan hệ cuả chúng

lên quá trình sản xuất compost. Dựa trên những kiến thức chuyên môn sâu sắc về

trình tự của các tình huống diễn ra trong suốt quá trình sản xuất compost trong điều

kiện tất cả các điều kiện đều được thỏa mãn, các thông tin về thông số vận hành và

mối quan hệ của chúng có thể được xác định. Trong quá trình sản xuất compost, có

một số điểm được xem là đại lượng giúp giám sát hoạt động của hệ thống sản xuất

compost. Ba điểm đáng chú ý đó là:

 Sự thay đổi nhiệt độ:( tăng hay giảm ) Dưới những điều kiện thuận lợi, giai

đoạn này sẽ được kế tiếp bởi giai đoạn gia tăng nhiệt độ gần như theo cấp số

mũ tới nhiệt độ 60oC đến 70oC. Sự gia tăng nhiệt độ rất cao là kết quả phân

huỷ những thành phần dễ phân hủy trong chât thải ( đường, tinh bột, một số

protêin đơn giản)[1].

 Sự biến đổi các tính chất vật lý: Mùi, hình thức, cấu trúc, kích cở hạt.

 Sự phân huỷ các chất rắn dễ bay hơi.

Mức độ và tốc độ phân hủy chất rắn dể bay hơi là những thông số vận hành chủ

yếu. Thay đổi những thông số này sẽ khiến phân hủy chất dể bay hơi, biến đổi cấu

trúc phân tử và gia tăng độ ổn định. Một trong những nguyên nhân quan trọng gây

ra sự thay đổi này là sự phân hủy những cơ chất rắn dể bay hơi ( nghĩa là chất hữu

cơ), oxy hóa sinh học chúng, tạo ra sản phẩm là CO2. Bởi vì quá trình sản xuất

compost là một quá trình phân hủy sinh học có kiểm soát, trong quá trình đó những

chất phức tạp được phân hủy thành những chất đơn giản hơn, những cấu trúc phân

Đồ án tốt nghiệp

tử phức tạp được thay thế bằng những cấu trúc phân tử đơn giản hơn. Những phân

tử 1 phần hay hoàn toàn bền vững có khuynh hướng không thay đổi[1].

1.11 Đánh giá chất lượng phân hữu cơ vi sinh

Chất lượng phân hữu cơ vi sinh được đánh giá dựa trên 4 yếu tố sau :

 Mức độ lẫn tạp chất (thủy tinh, plastic, đá, kim loại nặng, chất thải hóa học,

thuốc trừ sâu…)

 Nồng độ các chất dinh dưỡng (dinh dưỡng đa lượng N, P, K; dinh dưỡng

trung lượng Ca, Mg, S; dinh dưỡng vi lượng: Fe, Zn, Cu, Mn, Mo, Co, Bo…)

 Mật độ vi sinh vật gây bệnh (thấp ở mức không ảnh hưởng có hại tới cây

trồng).

 Độ ổn định (độ chín, hoai) và hàm lượng chất hữu cơ.

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 1.1 Tiêu chuẩn ngành 10 TCVN 562 – 2002 cho phân hữu cơ vi sinh vật chế

biến từ chất thải rắn sinh hoạt do Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn ban

hành

Tên chỉ tiêu Đơn vị tính Mức

Hiệu quả đối với cây trồng Tốt

Độ chín (hoai) cần thiết Tốt

Đường kính hạt không lớn hơn mm 4 – 5

Độ ẩm không lớn hơn % 35

PH 6,0 – 8,0

Mật độ vi sinh vật hữu hiệu (đã được tuyển chọn) CFU/g mẫu 106 không nhỏ hơn

Hàm lượng cacbon tổng số không nhỏ hơn % 13

Hàm lượng nitơ tổng số không nhỏ hơn % 2,5

Hàm lượng lân hữu hiệu không nhỏ hơn % 2,5

Hàm lượng kali hữu hiệu không nhỏ hơn % 1,5

Mật độ samonella trong 25 g mẫu CFU 0

Hàm lượng chì (khối lượng khô) không lớn hơn Mg/kg 250

Hàm lượng cadimi (khối lượng khô) không lớn hơn Mg/kg 2,5

Hàm lượng crom (khối lượng khô) không lớn hơn Mg/kg 200

Hàm lượng đồng (khối lượng khô) không lớn hơn Mg/kg 200

Hàm lượng niken (khối lượng khô) không lớn hơn Mg/kg 100

Hàm lượng kẽm (khối lượng khô) không lớn hơn Mg/kg 750

2 Hàm lượng thủy ngân (khối lượng khô) không lớn hơn Mg/kg

(Nguồn: Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn, 2002)

Phân hữu cơ vi sinh đem lại nhiều lợi ích cho con người, song vẫn còn khá nhiều

hạn chế trong quá trình ủ phân compost cũng như sử dụng nó:

6 Thời gian bảo quản không ít hơn Tháng

Đồ án tốt nghiệp

Lợi ích:

- Là phương án được lựa chọn để bảo tồn nguồn nước và năng lượng.

- Kéo dài tuổi thọ cho các bãi chôn lấp.

- Ổn định chất thải: Các phản ứng sinh học xảy ra trong quá trình chế biến

Compost sẽ chuyển hóa các chất hữu cơ dễ thối rữa sang dạng ổn định,

chủ yếu là các chất vô cơ ít gây ô nhiễm môi trường khi thải ra đất hoặc

nước.

- Làm mất hoạt tính của vi sinh vật gây bệnh: Nhiệt của chất thải sinh ra từ

quá trình phân hủy sinh học có thể đạt khoảng 60 0C, đủ để làm mất hoạt

tính của vi khuẩn gây bệnh, virus và trứng giun sán nếu như nhiệt độ này

được duy trì ít nhất một ngày.

- Thu hồi dinh dưỡng và cải tạo đất: Các chất dinh dưỡng (N, P, K) có

trong chất thải thường ở dạng hữu cơ phức tạp, cây trồng khó hấp thụ.

Sau quá trình làm phân Compost, các chất này được chuyển hóa thành

3- thích hợp cho cây trồng.

các chất vô cơ như NO3- và PO4

- Làm khô bùn : Phân người, phân động vật và bùn chứa khoảng 80 – 95 %

nước, do đó chi phí thu gom vận chuyển và thải bỏ cao. Làm khô bùn

trong quá trình ủ phân Compost là phương pháp lợi dụng nhiệt của chất

thải sinh ra từ quá trình phân hủy sinh học làm bay hơi nước chứa trong

bùn.

- Tăng khả năng kháng bệnh cho cây trồng: Trong đất bón phân vi sinh với

hàm lượng dinh dưỡng cao, dễ hấp thụ và chủng loại vi sinh vật đa dạng

không những làm tăng năng suất cây trồng mà còn giảm thiểu bệnh cho

cây trồng hơn so với các loại phân hóa học khác.

Hạn chế:

- Hàm lượng chất dinh dưỡng trong Compost không thoả mãn yêu cầu.

- Do đặc tính của chất thải hữu cơ có thể thay đổi rất nhiều tùy thuộc vào

thời gian, khí hậu và phương pháp chế biến phân, dẫn đến tính chất của

Đồ án tốt nghiệp

sản phẩm cũng khác nhau. Bản chất của vật liệu làm Compost thường

làm cho sự phân bố nhiệt độ trong khối phân không đồng đều, do đó khả

năng làm mất hoạt tính của vi sinh vật gây bệnh trong sản phẩm Compost

cũng không hoàn toàn.

- Quá trình sản xuất Compost tạo mùi khó chịu nếu không thực hiện quy

trình chế biến đúng cách.

- Hầu hết các nhà nông vẫn thích sử dụng phân hóa học vì không quá đắt

tiền, dễ sử dụng và tăng năng suất cây trồng một cách rõ ràng.

Đồ án tốt nghiệp

CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1 Các nguyên vật liệu

- Thùng xốp (38.5cm x 28.5cmx 31cm):

12 thùng

1 cái

- Cân (5kg):

24 kg

- Hoa thanh long:

24kg

- Cành thanh long:

12 kg

- Trùn quế + đất:

1 gói

- Chế phẩm EMUNIV(200g)

1 cái

- Bình pha chế phẩm:

1 cái

- Bình phun nước:

1 cái

- Kéo:

12 tấm

- Lưới ( loại 1 m2/ tấm):

1 cái

- Bút đo pH:

1 cái

- Nhiệt kế:

- Bạc che, Nước

Chế phẩm EMUNIV là sản phẩm của công ty Cổ phần Vi sinh ứng dụng .

- Địa chỉ P111/D6 - Trung Tự, Quận Đống Đa, Hà Nội

- Tell/Fax: 04 35736159

- Email:Info@emuniv.com

- Website: www.emuniv.com

Trùn quế sử dụng : trùn quế Củ Chi

- Địa chỉ: số 1A, hẻm 29, đường Trần Tử Bình, ấp Tân Định, xã Tân Thông

Hội, huyện Củ Chi, TP HCM

- Chi nhánh: 519/41, Kinh Dương Vương, phường An Lạc, Quận Bình Tân,

TP HCM. (Kế ủy ban quận Bình Tân)

- Email: info@tqcc.org

- Điện thoại: (Liên hệ từ 8h30 sáng – 6h chiều, từ thứ 2 – thứ 7)

- 08 6684 1057 (Tư vấn),0932 655 047

Đồ án tốt nghiệp

2.2 Phương pháp nghiên cứu

2.2.1 Sơ đồ nghiên cứu:

Khảo sát thực địa

Mục tiêu nghiên cứu

Phân tích sơ bộ thành phần phế phẩm cây thanh long

(hoa và cành)

MH MH MH MH

Bố trí thí nghiệm

Quan sát, ghi nhận kết quả

Ghi nhận kết quả phân tích

Phân tích các chỉ tiêu

- Các yếu tố ảnh hưởng: Nhiệt độ, Độ ẩm, pH,độ sụt lún. - Các yếu tố dinh dưỡng: C, N, P, K - Trồng thử nghiệm trên cây ngắn ngày

Đối chứng Chế phẩm Giun quế Kết hợp

Xử lí số liệu bằng excel và phân tích bằng ANOVA

Trồng thử nghiệm

So sánh các MH với MH đối

Đánh giá các chỉ tiêu phân tích

chứng và giữa các MH với

Lựa chọn mô hình

nhau

Đưa ra được mô hình tốt nhất

Đề xuất được qui trình sản

xuất phân hữu cơ vi sinh

Hình 2.1 Sơ đồ thực hiện

Đồ án tốt nghiệp

2.2.2 Phương pháp tổng hợp và biên hội tài liệu

Thu thập tài liệu số liệu có chọn lọc, phân tích và tổng hợp các tài liệu, tư

liệu, thông tin liên quan đến hoa và cành thanh long. Xem xét và tìm hiểu các

nghiên cứu đã được dùng để xử lí phế phẩm (cành và hoa thanh long). Hiện trạng

tình hình cành và hoa tại địa phương.

2.2.3 Phương pháp khảo sát thực địa

Chụp hình về hiện trạng ở vườn thanh long điển hình tại huyện Châu thành tỉnh Long An

Hình 2.2 Cành và hoa được bỏ ngay tại vườn

 Ghi chép sơ bộ về ý kiến của các hộ trồng thanh long tại Huyện Châu Thành,

Tỉnh Long An về tình hình xử lí và sử dụng phế phẩm (cành và hoa).

2.2.4 Phương pháp điều tra xã hội học

 Khảo sát những hộ có diện tích trồng thanh long:

 Thanh long trồng phải lớn hơn 1 năm: vì ở đây cây thanh long sau khi trồng

hơn 1 năm thì lượng phế phẩm thải nhiều và đánh giá đúng được hiện trạng

cành và hoa thanh long.

 Sau khi khảo sát những gia đình có diện tích trồng thanh long hơn 1 năm

chọn khảo sát ngẫu nhiên 100 hộ gia đình ở 4 xã An Lục Long, Thanh Phú

Long, Long Trì, Dương Xuân Hội.

Đồ án tốt nghiệp

Mỗi xã khảo sát 25 hộ gia đình và ghi nhận kết quả.

2.2.5 Phương pháp lấy mẫu và bảo quản mẫu

Phương pháp lấy mẫu:

 Số lượng mẫu cần lấy: 12 kg hoa, 12kg cành sau khi lặt bỏ.



Địa điểm và vị trí lấy mẫu: chọn tại vườn thanh long ông ở tại địa phương.



Tần suất lấy mẫu: lấy mẫu hoa thanh long và cành thanh long ngẫu nhiên,

sau đó gom đóng lại.

 Phương pháp lấy mẫu trong quá trình ủ đem đi đo các chỉ tiêu.

 Phương pháp bảo quản mẫu đem đo.

2.2.6 Phương pháp so sánh đánh giá để chọn chế phẩm sinh học và trùn quế

 Sử dụng chế phẩm EMUVI vì có thành phần tính chất phù hợp cho quá trình

xử lý phế phẩm từ cây thanh long vì có khả năng xử lý phần cellulose và

ligin tốt. Giá thành hợp lí.

 Sử dụng giun quế Củ Chi vì thuận tiện mua và trùn có nguồn gốc rõ ràng và

uy tính chất lượng.

2.2.7 Phương pháp thực nghiệm khoa học

Để chuẩn bị thực hiện mô hình thí nghiệm trong đồ án “ Xây dựng qui trình

ủ phân compost từ phế phẩm cây thanh long ở huyện Châu Thành, tỉnh Long An”.

Qua đó đánh giá và so sánh các mô hình để xác định qui trình phù hợp nhất để xử lí

lượng phế phẩm từ cây thanh long nên các bước cần thực hiện như sau:

2.2.7.1Chuẩn bị

 Các dụng cụ cần thiết phải chuẩn bị đầy đủ.

 Các tấm lưới lót được cắt đủ cho các thùng mô hình.

 Nắp thùng được ghi lại cẩn thận ngày ủ và tên.

Các thùng xốp được đục lỗ ở trên thành dùng để tạo điều kiện cho không khí và

ra và dưới đáy đục lỗ để thu nước thải từ cành và hoa thanh long thải ra trong quá

trình ủ.

Đồ án tốt nghiệp

Hình 2.3 Thùng xốp được đục lỗ(A) và lót lưới(B)

Các tấm lưới được đặt vào trong thùng. Mục đích dùng để tạo thông thoáng

phía dưới đáy thùng khi ủ và dễ dàng thuận tiện lấy phân sau khi ủ ra.

Cành và nhánh thanh long được cắt nhỏ từ 1- 2 cm sau đó chia thành từng

phần nhỏ mô hình.

Hình 2.4 Cành, hoa được cắt nhỏ và chia thành các phần nhỏ

Đồ án tốt nghiệp

2.2.7.2 Tiến hành

Hoa và cành thanh long sẽ được làm 3 mô hình thử nghiệm và một mẫu đối

chứng:

ĐỐI CHỨNG CHẾ PHẨM

Hoa và cành thanh long

GIUN QUẾ GIUN + CHẾ PHẨM

Hình 2.5 Các mô hình dùng để xử lý cành và hoa thanh long

 Mô hình sử dụng chế phẩm EMUNIV

Chuẩn bị thùng xốp: ghi tên, ngày thực hiện, có lót lưới sẵn. Thùng có khối

lượng: 2kg cành, 2 kg hoa đã được cắt nhỏ

Chế phẩm EMUNIV 100g + 2 lít nước cho vào thau khuấy tan đều, che đậy tránh

ánh sáng bụi bẩn bay vào.

Cách tưới dung dịch như sau: cho hoa và cành trộn đều sau đó phun dung dịch đã

pha lên và trộn đều lại cho dung dịch thấm đều lên cành và hoa

Sau đó cho vào thùng xốp đã chuẩn bị sẵn và đậy nắp lại

 Mô hình xử lí bằng giun quế

Chuẩn bị thùng xốp: ghi tên, ngày thực hiện, có lót lưới sẵn. Một thùng có khối

lượng: 2kg cành, 2 kg hoa đã được cắt nhỏ

Hoa và cành thanh long sau khi cân trộn đều sau đó cho hết vào thùng và cho

2kg giun và sinh khối giun lên trên.

Đồ án tốt nghiệp

Sau đó cho vào thùng xốp đã chuẩn bị sẵn và đậy nắp lại.

 Mô hình kết hợp chế phẩm và giun quế

Chuẩn bị thùng xốp: ghi tên, ngày thực hiện, có lót lưới sẵn. Một thùng có khối

lượng: 2kg cành, 2 kg hoa đã được cắt nhỏ. Cành và hoa thanh long sau khi đã được

trộn với chế phẩm với tỉ lệ như mô hình chế phẩm thì cho vào thùng xốp sau đó

cho 2kg giun và sinh khối lên trên.

Sau đó cho vào thùng xốp đã chuẩn bị sẵn và đậy nắp lại

 Mô hình đối chứng

Mô hình đối chứng cũng chuẩn bị thùng xốp: ghi tên, ngày thực hiện, có lót lưới

sẵn. Một thùng có khối lượng: 2kg cành, 2 kg hoa đã được cắt nhỏ. Sau đó trộn đều

hoa và cành và cho vào thùng đã chuẩn bị và đậy nắp lại

Đối với mô hình có giun quế cần được phun nước để tạo điều kiện cho giun tránh

Hình 2.6 Các mô hình bắt đầu làm( A ) và sau khi bố trí xong( B )

 Mỗi mô hình trên được thực hiện lặp lại 2 lần thử nghiệm để có được

kết quả chính xác.

2.2.8 Phương pháp bố trí thí nghiệm

 Ta đặt tên cho các mô hình:

I1, I2, I3: Lần lượt là mô hình đối chứng 1, mô hình đối chứng 2, mô hình

đối chứng 3.

Đồ án tốt nghiệp

- II2, II2, II3: Lần lượt là mô hình chế phẩm 1, mô hình chế phẩm 2, mô hình

chế phẩm 3.

- III1, III2, III3: lần lượt là mô hình giun quế 1, mô hình giun quế 2, mô hình

giun quế 3.

- IV1, IV2, IV3: lần lượt là mô hình kết hợp giun quế và chế phẩm 1, mô hình

kết hợp giun quế và chế phẩm 2, mô hình giun quế và chế phẩm 3.

 Đánh số thứ tự cúa các mô hình:

Bảng 2.1 Đánh số thứ tự vào các mô hình

Mô hình

Số thứ tự

I1

I2

I3

II1

II2

II3

III1

III2

III3

IV1

IV2

IV3

 Sau đó ghi và dán lên các thùng xốp

 Tiến hành bố trí các mô hình thí nghiệm theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên với

4 mô hình với 2 lần lặp lại:

- Chọn kiểu bố trí ngang 4 ô và dọc 3 ô dọc.

Làm 12 lá thăm đánh số từ 1 đến 12, sau đó xếp và trộn đều lên.

Bắt ngẫu nhiên và bố trí các mô hình theo hàng ngang từ trái sang

phải, từ trên xuống dưới.

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 2.2 Bố trí các mô hình theo ngẫu nhiên

2.2.9 Phương pháp theo dõi, kiểm soát thí nghiệm và ghi nhận kết quả

Trong thời gian tiến hành thí nghiệm trên các mô hình, các mô hình được

cung cấp môi trường như nhau về nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng. Đối với các mô hình

có giun quế cần được kiểm soát về nhiệt độ và độ ẩm

Nhiệt độ và độ ẩm được theo dõi hằng ngày, riêng chỉ tiêu về nhiệt độ, nếu nhiệt độ

tăng cao quá 30 0C sẽ tiến hành phun thêm nước để giảm nhiệt độ xuống tránh giun

bò ra khỏi thùng xốp Còn khi nhiệt độ xuống thấp phải tiến hành che chắn kỹ để giữ

ẩm cho giun

Các chỉ tiêu về cacbon, nitơ, chất hữu cơ được lấy mẫu từ ngày thứ 3 trở đi và chỉ

tiêu K, P được lấy mẫu vào ngày cuối cùng.

Quan sát các thay đổi trong khi ủ phân của các mô hình đối chứng, chế

phẩm, giun quế, chế phẩm + giun

Ghi nhận kết quả thí nghiệm:

 Độ sụt lún: đo, theo dõi 3 ngày đo 1 lần chiều cao của lớp ủ giảm

 pH: đo, theo dõi từng ngày của các mô hình

 Nhiệt độ: theo dõi theo từng ngày ủ đối với các mô hình

 Độ ẩm: theo dõi và 3 ngày đo một lần

2.2.10 Phương pháp phân tích mẫu

 Các chỉ tiêu theo dõi trong suốt quá trình ủ: nhiệt độ, độ ẩm, pH, độ sụt lún.

 Các mẫu được lấy từ các mô hình thử nghiệm được lấy đo các chỉ tiêu: CHC,

Cacbon, Nito, Photpho, Kali

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 2.3 Phương pháp phân tích các chỉ tiêu

STT Chỉ tiêu Phương pháp phân tích Địa điểm

Nhiệt độ Nhiệt kế Phường An Phú Đông , Quận 12 1

Độ ẩm Đo bằng máy đo HTC - 02 Phường An Phú Đông , Quận 12 2

pH Đo bằng bút đo pH Phường An Phú Đông , Quận 12 3

CHC Nhiệt phân Phòng thí nghiệm ngành môi 4

trường, Trường đại học Công

nghệ Thành phố Hồ Chí Minh

C Nhiệt phân Phòng thí nghiệm ngành môi 5

trường, Trường đại học Công

nghệ Thành phố Hồ Chí Minh

N TCVN 8557:2010 Viện nghiên cứu CNSH – MT, 6

Đại học Nông Lâm TP.HCM

P TCVN 8563:2010 Viện nghiên cứu CNSH – MT, 7

Đại học Nông Lâm TP.HCM

K TCVN 8562:2010 Viện nghiên cứu CNSH – MT, 8

Đại học Nông Lâm TP.HCM

2.2.11 Phương pháp đánh giá

Nhận xét, đánh giá kết quả sau quá trình ủ phân compost của các mô hình.

Để xem xét các thông số có phù hợp với quá trình ủ hay không.

So sánh với các nghiên cứu trước để đánh giá được các mô hình.

2.2.12 Phương pháp trồng thử nghiệm

Sau khi ủ phâm compost ta sẽ trồng thử nghiệm đối với cây ngắn ngày. Cây

ngắn ngày ở đây sẽ dụng trên cây rau muống. Theo dõi quá trình phát triển cây rau

muống, lượng hạt nẩy mầm.

2.2.13 Phương pháp phân tích và đánh giá

Dựa và kết quả đánh giá và kết quả trồng thử nghiệm trên cây rau muống ta

sẽ kết luận được mô hình có giá trị dinh dưỡng cao và sau đó đề xuất mô hình thực

tế.

Đồ án tốt nghiệp

2.2.14 Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu

 Phân tích đánh giá các số liệu có sẵn, các số liệu thu thập được. Tổng hợp

các số liệu đó để đưa ra các nhận xét, đánh giá một cách đầy đủ, chính xác.

 Các số liệu trong quá trình theo dõi và phân tích được ghi chép lại từng ngày

và xử lý bằng bằng phần mềm EXCEL.

 Phân tích ANOVA bằng phần mềm stargraphics 15.1 dùng để kiểm định giả

thuyết trung bình bằng nhau của các nhóm mẫu với khả năng phạm sai lầm

chỉ là 5 %.

Một số giả định khi phân tích ANOVA:

 Các nhóm so sánh phải độc lập và được chọn một cách ngẫu nhiên.

 Các nhóm so sánh phải có phân phối chuẩn hoặc cỡ mẫu phải đủ lớn để được

xem là tiệm cận của phân phối chuẩn.

 Phương sai của các nhóm so sánh phải đồng nhất.

Nhận xét kết quả chạy phân tích ANOVA:

 Nếu P – Value ≤ 0.05: đủ điều kiện để khẳng định có sự khác biệt giữa các

nhóm đối với biến phụ thuộc.

 Nếu P – Value > 0.05: chưa đủ điều kiện để khẳng định có sự khác biệt giữa

các nhóm đối với biến phụ thuộc.

Khi có sự khác biệt thì có thể phân tích sâu hơn để tìm ra sự khác biệt như

thế nào giữa các nhóm quan sát bằng các kiểm định Tukey, LSD, Bonferroni,

Duncan. Kiểm định sâu anova gọi là kiểm định Post – Hoc.

Đồ án tốt nghiệp

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

3.1 Kết quả khảo sát

Sau quá trình khảo sát thực tế tại địa phương được kết quả:

Bảng 3.1 Kết quả khảo sát

Xã An Lục 25 hộ gia đình Tái sử dụng: 3 hộ

Long Không tái sử dụng: 22 hộ

Xã Dương 25 hộ gia đình Tái sử dụng: 3 hộ

Xuân Hội Không tái sử dụng: 22 hộ

Xã Thanh Phú 25 hộ gia đình Tái sử dụng: 2

Long Không tái sử dụng: 23 hộ

Xã Long Trì 25 hộ gia đình Tái sử dụng: 0 hộ

Không tái sử dụng: 25 hộ

Bảng 3.2 Kết quả theo tỷ lệ

Kết quả Số hộ Tỷ lệ

Tái sử dụng 8/100 8%

Không tái sử dụng 92/100 92%

Nhận xét:

Sau khi khảo sát tại 4 xã thì thấy được phần lớn người trồng thanh long tại

Huyện Châu Thành, tỉnh Long An không sử dụng cành và hoa sau khi thải bỏ.

Người ta bỏ hoa và cành trực tiếp tại vườn hoặc thu gom chờ khô đốt bỏ. Một phần

ít hộ gia đình ở đây có chăn nuôi bò, dê nên người ta sử dụng lại.

Khi phân hủy cành và hoa có mùi hôi khó chịu. Nguồn thải bỏ tại vườn gây ô

nhiễm nguồn nước tưới, ô nhiễm đất trồng và dễ trở thành nơi để các vi sinh vật

phát triển và gây bệnh hại cho cây thanh long.

Đồ án tốt nghiệp

3.2 Khảo sát khả năng xử lí phế phẩm cây thanh long ở các mô hình thí nghiệm

Với các thông số của cành và hoa thanh long lúc đem ủ:

- Nhiệt độ: 30oC

- Độ ẩm: 60.6 (%)

- pH: 7.03

- Hàm lượng CHC: 97.57 (%)

- Hàm lượng C: 54.2 (%)

- Hàm lượng N: 1.95(%)

 Kết quả của quá trình khảo sát các MH:

3.2.1 Độ sụt lún

Để xác định độ sụt lún của mô hình ủ, định kỳ 3 ngày đo mức sụt giảm chiều

cao của phần phế phẩm thanh long ủ trong thùng. Từ đó tính được độ sụt lún của

các thùng ủ. Trong thời gian 25 ngày ủ thì độ sụt lung được thể hiện như sau :

Kết quả trung bình

Bảng 3.3 Giá trị trung bình của các mô hình

Ngày Đối chứng Chế Phẩm Giun Chế phẩm + giun

1 100.0 ± 0 100.0 ± 0 100.0 ± 0 100.0 ± 0

3 96.2 ± 0.1 93.9 ± 0.1 96.4 ± 0.1 93.1 ± 0.5

6 87.3 ±0.2 81.0 ± 0.4 89.7 ± 0.2 84.3 ± 0.3

9 81.9 ± 0.7 73.3 ± 0.3 81.6 ± 0.3 74.8 ± 0.3

12 72.7± 0.2 60.7 ± 0.2 66.6 ± 0.1 58.6 ± 0.6

15 65.7 ± 0.3 53.7 ± 0.3 59.2 ± 0.3 47.6 ± 0.5

18 62.2 ± 0.4 45.9 ± 0.3 53.7 ± 0.5 42.7 ± 03

21 57.7 ± 0.4 42.3 ± 0.1 49.9 ± 0.4 38.4 ± 0.2

24 52.8 ± 0.7 40.4 ± 0.3 44.5 ± 1 37.1 ± 0.1

Đồ án tốt nghiệp

Độ sụt lún (%)

110,0

Đối chứng 100,0 Chế Phẩm 90,0 Giun 80,0 Chế phẩm + giun

70,0

60,0

50,0

40,0

30,0

Ngày 20,0

Hình 3.1 Đồ thị biểu diễn độ sụt giảm thể tích

Nhận xét:

Nhìn vào Bảng 3.3 và Hình 3.1 trong những ngày đầu do VSV thích nghi nên

độ sụt giảm thể tích thấp. Từ ngày thứ 3 trở đi thể tích sụt giảm bắt đầu sụt giảm

nhiều vì trong thời gian này VSV hoạt động mạnh và tăng chậm lại từ ngày 12 và

bắt đầu ổn định từ ngày 25 cho đến khi kết thúc quá trình ủ ở cả 2 mô hình.

Tuy nhiên, trong những ngày đầu ở cả 4 mô hình có độ sụt giảm thể tích cách

biệt nhau. Ngày thứ 3 thì MH có sử dụng chế phẩm và MH chế phẩm + giun thể

tích sụt giảm gần như nhau. Vì vi sinh vật bắt đầu hoạt động và cành và hoa được

phân hủy nhanh. Đến ngày thứ 9 vi sinh vật bắt đầu giảm hoạt động nhiệt độ giảm

xuống giun bắt đầu xử lý nên mô hình giun + chế phẩm bắt đầu giảm nhanh hơn các

MH còn lại. Đến ngày thứ 24 thì độ sụt lún của các MH: đối chứng (52.8%), giun

(44.5%), chế phẩm (40.4%), chế phẩm + giun (37.1%). Cho thấy được MH chế

phẩm+giun xử lý hoa và cành thanh long nhanh hơn và hiệu quả hơn các mô hình

còn lại.

Đồ án tốt nghiệp

3.2.2 Độ ẩm

Kết quả trung bình

Bảng 3.4 Độ ẩm trung bình của 3 mô hình

Ngày Đối chứng Chế Phẩm Giun Chế phẩm + giun

1 60.6 ± 0.3 61.7 ± 0.4 60.9 ± 0.4 60.3 ± 0.3

3 61.6 ± 0.3 62.5± 0.6 61.8 ± 0.2 62.5 ± 0.5

6 66.6 ± 0.2 68.2 ± 0.1 66.7 ± 0.4 67.2 ± 0.3

9 71.8 ± 0.4 72.6 ± 0.5 68.8 ± 0.4 69.6 ± 0.7

12 66.0 ± 0.6 60.5 ± 1 68.3 ± 0.2 64.8 ± 0.6

15 58.6 ± 0.5 56.2 ± 0.6 67.0 ± 0.4 64.3 ± 0.6

18 55.0 ± 0.7 50.1 ± 0.8 66.3 ± 0.2 65.1 ± 0.3

21 50.6 ± 0.6 46.3 ± 0.6 65.4 ± 0.5 64.2 ± 0.1

24 48.1 ± 0.5 44.3 ± 0.4 64.9 ± 0.6 63.5 ± 0.2

Độ ẩm (%)

80,0

70,0

60,0

Đối chứng 50,0

Chế Phẩm

40,0 Giun

Chế phẩm + giun 30,0

Ngày 20,0 1 3 6 9 12 15 18 21 24

Hình 3.2 Đồ thị dao động độ ẩm trong các mô hình

Đồ án tốt nghiệp

Nhận xét:

Trong nhừng ngày đầu độ ẩm của các MH cao so với khoảng tối ưu và từ

ngày 9 trở đi độ ẩm bắt đầu giảm dần. Độ ẩm cao do thành phần và tính chất của

cành thanh long chưa lượng nước nhiều những ngày đầu hàm lượng nước thải ra từ

cành và hoa rất nhiều. Trong quá trình ủ sau ngày 9, độ ẩm đã được kiểm tra và duy

trì nằm trong khoảng tối ưu để VSV phát triển mạnh. Độ ẩm tối ưu cho VSV phát

triển mạnh dao động trong khoảng 50 – 60 % các VSV đóng vai trò quyết định

trong quá trình phân huỷ CTR. Nếu độ ẩm quá thấp (< 30%) sẽ hạn chế hoạt động

của VSV, nếu độ ẩm quá cao ( > 65% ) thí quá trình phân huỷ sẽ chậm lại.

Độ ẩm của 2 mô hình đối chứng và chế phẩm thì từ ngày thứ 9 bắt đầu giảm

và về mức độ ẩm tối ưu. Còn ở 2 mô hình có sử dụng giun quế thì độ ẩm được duy

trì cao hơn từ 60 - 70% vì đó là điều kiện tối ưu cho giun phát triển.

Theo nghiên cứu của Trần Tú Linh[11] về độ ẩm của giun để xử lý phân gà

và [10] về trại giun giống HPT có uy tín về chất lượng thì độ ẩm duy trì phù hợp với

giun tạo điều kiện cho giun phát triển.

So với nghiên cứu của Đỗ Thanh Hải[23] thì độ ẩm của mô hình chế phẩm có

độ ẩm thấp hơn và vẫn đạt tiêu chuẩn về độ ẩm của TCVN 562 -2002( >35%).

Độ ẩm duy trì trong quá trình cho thấy giun vẫn phát triển tốt và kết hợp được

với chế phẩm và qua trình xử lý cành và hoa thanh long diễn ra nhanh.

Đồ án tốt nghiệp

3.2.3 Độ pH

Kết quả trung bình

Bảng 3.5 Độ pH trung bình của các mô hình

Đối chứng Chế Phẩm Giun Chế phẩm + giun Ngày

1 7.03 ± 0.06 6.87 ± 0.06 7.00 ± 0.06 6.93 ± 0.06

2 6.93 ± 0.06 6.77 ± 0.06 6.93 ± 0.06 6.80 ± 0.1

3 6.83 ± 0.06 6.67 ± 0.06 6.83 ± 0.06 6.70 ± 0.1

4 6.60 ± 0.1 6.30 ± 0.1 6.53 ± 0.15 6.23 ± 0.12

5 6.20 ± 0.1 6.07 ± 0.12 6.27 ± 0.15 6.00 ± 0.1

6 5.90 ± 0.1 5.57 ± 0.21 6.17 ± 0.1 5.50 ± 0.1

7 5.57 ± 0.06 5.27 ± 0.06 5.80 ± 0.06 5.23± 0.06

8 5.43 ± 0.06 5.23 ± 0.06 5.47 ± 0.12 5.17 ± 0.06

9 5.50 ± 0.1 5.43 ± 0.06 5.47 ± 0.06 5.47 ± 0.06

10 6.10 ± 0.1 5.90 ± 0.1 5.77 ± 0.15 5.93 ± 0.06

11 6.37 ± 0.06 6.33 ± 0.15 6.27 ± 0.1 6.20 ± 0.1

12 6.83 ± 0.06 6.73 ± 0.06 6.50 ± 0.1 6.70 ± 0.1

13 7.20 ± 0.06 7.10 ± 0.1 6.90 ± 0.1 7.00 ± 0.1

14 7.50 ± 0.1 7.37 ± 0.06 7.40 ± 0.1 7.37 ± 0.06

15 7.63 ± 0.06 7.53 ± 0.06 7.50 ± 0.1 7.37 ± 0.06

16 7.57 ± 0.06 7.53 ± 0.06 7.37 ± 0.06 7.47 ± 0.12

17 7.47 ± 0.06 7.57 ± 0.06 7.23 ± 0.06 7.33 ± 0.06

18 7.40 ± 0.1 7.47 ± 0.06 7.30 ± 0.1 7.23 ± 0.06

19 7.47 ± 0.12 7.27 ± 0.06 7.13 ± 0.15 7.03 ± 0.15

20 7.30 ± 0.1 7.23 ± 0.15 7.20 ± 0.1 7.20 ± 0.1

21 7.27 ± 0.06 7.10 ± 0.1 7.03 ± 0.12 7.00 ± 0.1

22 7.17 ± 0.06 7.07 ± 0.06 6.93 ± 0.06 6.87 ± 0.15

23 6.90 ± 0.06 7.03 ± 0.15 6.97 ± 0.1 6.87 ± 0.12

24 6.87 ± 0.1 6.83 ± 0.06 6.90 ± 0.06 6.77 ±0.12

25 6.83 ± 0.12 6.73 ±0.06 6.83 ± 0.06 6.70 ± 0.1

Đồ án tốt nghiệp

pH

8,00

7,50

7,00

6,50

6,00

5,50

5,00

Đối chứng Chế Phẩm Giun Chế phẩm + giun 4,50

4,00 Ngày 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

Hình 3.3 Đồ thị dao động pH trong các mô hình

Nhận xét:

Giá trị pH trung bình ở cả 4 mô hình đều nằm trong khoảng 5.5 – 8.5 là tối

ưu cho các vi sinh vật trong quá trình ủ phân rác. Nhìn vào Bảng 3.15 và Hình 3.3

ta thấy giá trị PH trung bình của cả 4 mô hình giảm nhanh trong 8 ngày đầu điều

này chứng tỏ trong thời gian này VSV, nấm tiêu thụ các hợp chất hữu cơ và thải ra

các acid hữu cơ. Trong giai đoạn đầu của quá trình ủ phân rác, các acid này bị tích

tụ và kết quả làm giảm pH, kìm hãm sự phát triển của nấm và vi sinh vật, kìm hãm

sư phân hủy lignin và cenlulose. Qua bảng số liệu 3.15 ta thấy rằng pH của 4 mô

hình dao động trong khoảng từ 6.7 – 7.57 chứng tỏ pH nằm trong khoảng cho phép,

thích hợp cho sự phát triển của các VSV. Sau ngày thứ 15 thì pH của các mô hình

có sự dao động trong khoảng 7.63 – 6.7.

Theo nghiên cứu của Đặng Thị Nhân[1],Trần Tú Linh[10] thì pH của mô

hình đều nằm trong khoảng thuận lợi để cho quá trình compost diễn ra thuận lợi, đối

với cả mô hình sử dụng chế phẩm và mô hình sử dụng giun quế. pH đều năm trong

khoảng giá trị của giun và chế phẩm nên quá trình xử lý diễn ra thuận lợi.

Đồ án tốt nghiệp

3.2.4 Nhiệt độ

Kết quả trung bình

Bảng 3.6 Nhiệt độ trung bình của các mô hình

Ngày Đối chứng Chế Phẩm Giun Chế phẩm + giun

1 32.3 ± 0.6 32.8 ± 0.6 32.3 ± 0.6 32.8 ± 0.6

2 33.0 ± 0.9 33.7 ± 0.8 32.8 ± 0.6 33.8 ± 0.6

3 34.7 ± 0.8 35.7 ± 0.8 33.7 ± 0.3 36.0 ± 0.5

4 36.7 ± 0.8 38.3 ± 0.6 35.7 ± 0.8 38.8 ± 0.8

5 39.0 ± 0.5 41.2 ± 0.8 38.5 ± 0.5 41.0 ± 0.9

6 42.0 ± 0.5 46.2 ± 0.6 41.0 ± 0.5 44.2 ± 0.3

7 46.7 ± 0.3 49.7 ± 0.8 44.2 ± 0.3 47.5 ± 0.5

8 50.7 ± 0.3 53.2 ± 0.3 45.8 ± 0.6 50.7 ± 0.3

9 49.2 ± 0.5 50.5 ± 0.5 48.0 ± 0.5 47.7 ± 0.3

10 47.5 ± 0.6 48.5 ± 0.5 44.3 ± 0.6 44.5 ± 0.5

11 45.3 ± 0.6 47.0 ± 0.5 42.5 ± 0.5 41.8 ± 0.6

12 43.7 ± 0.3 44.2 ± 0.8 40.7 ± 0.6 39.8 ± 0.3

13 42.3± 0.6 42.5 ± 0.5 37.7 ± 0.3 36.7 ± 0.5

14 38.8 ± 0.3 40.8 ± 0.3 35.3 ± 0.3 35.0 ± 0.3

15 36.8 ± 0.3 40.0 ± 0.5 33.7 ± 0.6 34.2 ± 0.3

16 35.8 ± 0.6 38.2 ± 0.3 32.7 ± 0.3 33.3 ± 0.3

17 35.2 ± 0.3 36.8 ± 0.3 32.2 ± 0.3 32.7 ± 0.3

18 34.3 ± 0.3 35.5 ± 0.5 31.8 ± 0.3 32.2 ± 0.3

19 32.7 ± 0.6 33.8 ± 0.8 31.3 ± 0.3 31.5 ± 0.5

20 32.2 ± 0.6 33.0 ± 0.5 30.0 ± 0.0 31.0 ± 0.5

21 31.8 ± 0.3 32.2 ± 0.3 29.5 ± 0.5 30.5 ± 0.5

22 31.3 ± 0.6 31.2 ± 0.3 28.8 ± 0.3 30.2 ± 0.3

23 30.3 ± 0.6 30.7 ± 0.3 29.3 ± 0.3 29.7 ± 0.3

24 30.7 ± 0.3 30.7 ± 0.6 29.0 ± 0 29.2 ± 0.3

25 30.0 ± 0.2 29.2 ± 0.3 29.7 ± 0.3 29.8 ± 0.3

Đồ án tốt nghiệp

Nhiệt độ (OC)

60,00

50,00

40,00

30,00

Đối chứng 20,00 Chế Phẩm

Giun 10,00

Chế phẩm + giun

Ngày 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

Hình 3.4 Đồ thị biến thiên nhiệt độ trong các mô hình

Nhận xét:

Nhiệt độ của qua trình ủ của các mô hình đều diễn ra đúng theo trình tực của

quá trình compost (Hình 3.6 và Bảng 3.4) nhiệt độ có sự thay đổi rõ rệt và chênh

lệch giữa các MH. Vào 5 ngày đầu VSV thích nghi nên nhiệt độ tăng chậm ở cả 2

mô hình bắt từ ngày thứ 5 nhiệt độ tăng cao rõ rệt chứng tỏ có sự hoạt động mạnh

của VSV hiếu khí trong điều kiện thermophilic. Trong điều kiện này, VSV sẽ

chuyển hoá các HCHC phức tạp thành đơn giản. Sau đó nhiệt độ khối ủ bắt đầu

giảm dần từ ngày thứ 8 và đến ngày 25 là khoảng 30 0C. Điều này cho thấy nhiệt

độ là chỉ thị tăng trưởng của các VSV hiếu khí như nấm, vi khuẩn, xạ khuẩn. Nó thể

hiện VSV VSV trong những ngày đầu thích nghi và chuyển sang pha ưa nhiệt và

trưởng thành. VSV đã có sự thích nghi phù hợp ở cả 4 mô hình. Ở hai mô hình có

giun nên cần phun nước cho giun phát triển tránh bị hiện tượng phân hủy của cành

và hoa thanh long làm cho giun không sống được.

3.2.5 Hàm lượng CHC

Hàm lượng CHC trung bình:

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 3.7 Hàm lượng CHC trung bình của các mô hình

Ngày Đối chứng Chế Phẩm Giun Chế phẩm + giun

1 97.57 ± 0.05 96.28 ± 0.22 97.19 ± 0.58 97.40 ± 0.17

3 95.60 ± 0.16 93.83 ± 0.25 94.72 ± 0.29 93.76 ± 0.43

6 91.68 ± 0.3 88.15 ± 0.49 91.02 ± 0.25 89.15 ± 0.72

9 86.30 ± 0.24 82.68 ± 0.30 84.91 ± 0.61 80.01 ± 0.48

12 79.26 ± 0.58 75.51± 0.24 77.57 ± 1.16 72.25 ± 0.29

15 75.77 ± 0.72 71.92 ± 0.77 75.70 ± 0.86 71.16 ± 0.76

18 74.76 ± 0.56 68.08 ± 0.67 74.22 ± 0.86 65.19 ± 0.21

21 70.47 ± 0.81 61.87 ± 0.79 67.89 ± 0.68 60.22 ± 0.88

24 66.80 ± 0.57 61.42 ± 0.60 64.53 ± 0.83 59.85 ± 0.88

CHC (%)

110,00

100,00

90,00

80,00

70,00 Đối chứng Chế Phẩm Giun 60,00 Chế phẩm + giun

50,00

Ngày 40,00 1 3 7 9 12 15 18 21 24

Hình 3.5 Đồ thị biểu diễn độ suy giảm CHC trong các mô hình

Nhận xét:

Hàm lượng CHC tại 4 mô hình có sự suy giảm đều rõ rệt (Hình 3.5 và Bảng

3.7) chứng tỏ các quá trình xảy ra nhanh chóng và đồng đều. Trong đó mô hình

cành và hoa thanh long được xử lý bằng chế phẩm và kết hợp chế phẩm giun tốc

Đồ án tốt nghiệp

độ phân huỷ nhanh hơn mô hình xử lý bằng giun và mô hình đối chứng. Trong

những ngày đầu hàm lượng CHC giảm rất nhanh và giảm dần từ ngày 12 trở đi đối

với cả 4 mô hình.

 Mô hình đối chứng: Hàm lượng CHC ban đầu 97.57% xuống 66.80%. MH

vẫn còn trong quá trình phân hủy sau ngày 25.

 Mô hình chế phẩm: Hàm lượng CHC ban đầu 96.28% xuống còn 561.82%.

MH bắt đầu ổn định và quà trình phân hủy gần như kết thúc sau này 24.

 Mô hình giun: hàm lượng CHC ban đầu 97.19% xuống còn 64.53%. MH

vẫn còn tiếp tục được giun xử lý sau ngày 25.

 Mô hình chế phẩm + giun: Hàm lượng CHC ban đầu 97.40% xuống còn

59.85%. MH đã ổn định và quá trình xử lý kết thúc vào ngày24.

Điều này cho thấy ở mô hình kết hợp chế phẩm giun VSV hoạt động mạnh hơn

nên tốc độ phân huỷ chất hữu cơ nhanh hơn.

Sau quá trình 25 ngày ủ thì mô hình:

 Mô hình đối chứng: còn nhiều cellulose, ligin không phân hủy hết và vẫn

chưa phân hủy hết cành và hoa thanh long.

 Mô hình chế phẩm: lượng cellulose, ligin phân hủy nhiều hơn đối chứng

nhưng vẫn còn một ít lượng cellulose, ligin không phân hủy

 Mô hình giun: lượng phân tạo ra nhiều nhưng ẩm, và vẫn còn lượng cellulose

không phân hủy. Cành và hoa thanh long vẫn còn.

 Mô hình chế phẩm + giun quế: lượng phân tạo ra có độ ẩm vừa và lượng

cellulose khó phân hủy còn ít hơn 3 mô hình trên. Điều này cho thấy nhờ chế

phẩm bổ xung VSV nên VSV hoạt động mạnh song song giun quế cũng xử

lý canh và hoa một cách nhanh chóng.

So với các nghiên cứu về thùng rác sinh học hay nghiên cứu sử dụng chế phẩm

thì ta thấy được sự kết hợp của giun quế và chế phẩm có sự giảm hàm lượng hữu

cơ nhiều hơn các mô hình còn lại vì: giai đoạn đầu chế phẩm sẽ giúp cho cành

và hoa thanh long phân hủy nhanh một sau đó giun sẽ bắt đầu hoạt động để tiếp

tục xử lý cành và hoa.

Đồ án tốt nghiệp

3.2.6 Hàm lượng C

Kết quả trung bình

Bảng 3.8 Hàm lượng C trung bình cúa các mô hình

Ngày Đối chứng Chế Phẩm Giun Chế phẩm + giun

1 54.2 ± 0.03 53.49 ± 0.12 53.99 ± 0.32 54.11 ± 0.09

3 53.11 ± 0.09 52.13 ± 0.14 52.62 ± 0.16 52.09 ± 0.24

6 50.94 ± 0.16 48.97 ± 0.27 50.57 ± 0.14 49.53 ± 0.40

9 47.94 ± 0.13 45.94 ±0.16 47.17 ± 0.34 44.45 ± 0.27

12 44.04 ± 0.32 41.95 ± 0.13 43.10 ± 065 40.14 ± 0.16

15 42.09 ± 0.40 39.95 ± 0.43 42.06 ± 0.48 37.58 ± 0.42

18 41.53 ± 0.31 37.82 ± 0.37 41.23 ± 0.48 36.22 ± 0.12

21 39.15± 0.45 34.37 ± 0.44 37.72 ± 0.38 33.46 ± 0.49

24 37.11 ± 0.22 34.12 ± 0.12 35.85 ± 0.25 33.25 ± 0.34

C(%)

60,00

55,00

50,00

Đối chứng

45,00

40,00 Chế Phẩm

35,00 Giun

Chế phẩm + giun 30,00

Ngày 25,00 1 3 6 9 12 15 18 21 24

Hình 3.6 Đồ thị biểu diễn độ suy giảm hàm lượng C trong các mô hình

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 3.9 Hàm lượng C( % ) tại các thời điểm xử lý của các mô hình

Ngày MH MH MH MH

Đối chứng Chế phẩm Giun Chế phẩm + giun

3 53.11 ± 0.09 52.13 ± 0.14 52.62 ± 0.16 52.09 ± 0.24

9 47.94 ± 0.13 45.94 ±0.16 47.17 ± 0.34 44.45 ± 0.27

15 42.09 ± 0.40 39.95 ± 0.43 42.06 ± 0.48 37.58 ± 0.42

21 39.15± 0.45 34.37 ± 0.44 37.72 ± 0.38 33.46 ± 0.49

(ANOVA: P-Value<0.05)

Không có sự khác biệt ý nghĩa giữa các MH

24 37.11 ± 0.22 34.12 ± 0.12 35.85 ± 0.25 33.25 ± 0.34

Tài liệu tham khảo phụ lục C: Kết quả phân tích ANOVA của Cacbon

Nhận xét:

Cả 4 MH có sự suy giảm đều rõ rệt từ. Từ ngày đầu đến ngày thứ 6 hàm

lượng C cua các MH giảm chậm. Từ ngày thứ 6 trở đi các MH bắt đầu giảm nhanh

hàm lượng C. Từ ngày thứ 12 thì giữa các MH có sự suy giảm hàm lượng C rõ rệt .

Tuy phân tích kết quả ANOVA không có sự khác biệt ý nghĩa nhưng tỷ lệ phần

trăm giảm của các mô hình khác nhau rõ rệt:

 Mô hình đối chứng: Hàm lượng C ban đầu 53.11% xuống 37.11%

 Mô hình chế phẩm: Hàm lượng C ban đầu 52.13% xuống còn 34.12%

 Mô hình giun: Hàm lượng C ban đầu 52.09 % xuống còn 35.85%

 Mô hình chế phẩm + giun: Hàm lượng C ban đầu 54.11% xuống còn 33.25%

Hàm lượng C của MH giun + chế phẩm giảm nhanh hơn các mô hình còn lại.

Từ ngày thứ 12-15 có giảm chậm hơn và sau đó tiếp tục giảm và duy trì ổn định sau

25 ngày ủ. MH giun + chế phẩm có sự ổn định từ ngày thứ 24 và quá trình xử lý đã

xong trước các MH còn lại.

Đồ án tốt nghiệp

3.2.7 Hàm lượng Nito

Kết quả trung bình

Bảng 3.10 Hàm Lượng Nito trung bình của các mô hình

Ngày Đối chứng Chế Phẩm Giun Chế phẩm + giun

1 1.95 ± 0 1.90 ± 0 1.90 ± 0 1.90 ± 0

3 1.90 ± 0.01 1.81 ± 0.01 1.86 ± 0.01 1.80 ± 0.01

6 1.85 ± 0.02 1.76 ± 0.01 1.71 ± 0.01 1.67 ± 0.02

9 1.78 ± 0.03 1.61 ± 0.01 1.65 ± 0.01 1.61 ± 0.01

12 1.69 ± 0.01 1.50±0.01 1.61 ± 0.01 1.49 ± 0.01

15 1.65 ± 0.01 1.46 ± 0.01 1.55 ± 0 1.44 ± 0.01

18 1.57 ± 0.05 1.41 ± 0.01 1.52 ± 0.01 1.34 ± 0.01

21 1.56 ± 0.01 1.39 ± 0.01 1.49 ± 0.02 1.33 ± 0.01

24 1.52 ± 0.02 1.38 ± 0.01 1.48 ± 0.01 1.32 ± 0.01

N (%)

2,00

1,90

1,80

1,70

1,60

1,50

Chế Phẩm

1,40 Đối chứng 1,30

1,20 Giun

1,10 Chế phẩm + giun Ngày 1,00 1 2 3 4 6 7 8 9 5

Hình 3.7 Đồ thị biểu diễn độ suy giảm hàm lượng N trong các mô hình

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 3.11 Hàm lượng N(%) tại các thời điểm xử lý của các mô hình

Ngày MH MH MH MH

Đối chứng Chế phẩm Giun Chế phẩm + giun

3 1.95 ± 0.01 1.81 ± 0.01 1.86 ± 0.01 1.80 ± 0.01

9 1.78 ± 0.03 1.61 ± 0.01 1.65 ± 0.01 1.61 ± 0.01

15 1.65 ± 0.01 1.46 ± 0.01 1.55 ± 0 1.44 ± 0.01

21 1.56 ± 0.01 1.39 ± 0.01 1.49 ± 0.02 1.33 ± 0.01

(ANOVA: P-Value>0.05)

Không có sự khác biệt ý nghĩa giữa các mô hình

24 1.52 ± 0.02 1.38 ± 0.01 1.48 ± 0.01 1.32 ± 0.01

Tài liệu tham khảo phụ lục D: Kết quả phân tích ANOVA của Nito

Nhận xét:

Hàm lượng N tại 4 mô hình có sự suy giảm đều rõ rệt (dựa và Bảng 3.9 và

Hình 3.7). Trong những ngày đầu hàm lượng hàm lượng N ở các mô hình đều giảm

chậm.

Hàm lượng N 3 mô hình chế phẩm, giun và kết hợp giun với chế phẩm

giảm nhanh hơn từ ngày thứ 6 đến ngày thứ 12: mô hình chế phẩm (giảm từ 1.76 –

1.50), mô hình giun(giảm từ 1.71 – 1.61), mô hình kết hợp giun và chế phẩm ( giảm

từ 1.67 – 1.49) và từ ngày thứ 24 thì bắt đầu giảm chậm lại và duy trì định hàm

lượng N của MH giun kết hợp chế phẩm là 1.32 và chế phẩm 1.38, giun là 1.48,.

còn hàm lượng của mô hình đối chứng giảm chậm hơn 3 mô hình 1.52 thì vẫn còn

tiếp tục xử lý. Nó thể hiện VSV trong những ngày đầu thích nghi và chuyển sang

pha tăng và trưởng thành VSV đã có sự thích nghi phù hợp ở cả 2 mô hình.

Nhìn vào hình 3.7 Hàm lượng N ở 3 mô hình chế phẩm giun, giun và kết hợp

chế phẩm giun giảm nhanh hơn mô hình đối chứng chứng tỏ bổ sung thêm vi sinh

vật giúp cho quá trình phân hủy N của cành và hoa thanh long giảm nhiều hơn. Ta

thấy được mô hình kết hợp có hàm lượng N giảm nhanh hơn 2 mô hình còn lại và

duy trì ở 1.32

Đồ án tốt nghiệp

3.2.8 Hàm lượng P, K

Bảng 3.12Chỉ tiêu Photpho và Kali

Giun STT Chỉ tiêu Chế Phẩm Chế phẩm + giun

0.53 0.68 P 0.42 1

1.94 2.06 K 2.03 2

3.3Kết quả

Giun quế

Giun + chế phẩm

Chế phẩm

Đối chứng

Hình 3.8 Mẫu phân sau khi ủ của các mô hình

- Mẫu phân đối chứng: cành và hoa phân hủy nhưng vẫn còn lớp màng vỏ

như ban đầu và còn lõi giữa và vẫn còn chưa phân hủy xong.

- Mẫu xử dụng chế phẩm: cành và hoa đã phân hủy hết và còn lõi giữa

nhưng độ ẩm không cao

Đồ án tốt nghiệp

- Mẫu xử dụng giun: cành và hoa được giun xử lý và phân sau khi giun xử

lý có màu nâu và hơi ẩm hơn so với giun + chế phẩm lượng lõi giữa ít

hơn 2 mô hình trên, và vẫn còn cành và hoa chưa xử lý xong.

- Mẫu giun + chế phẩm: cành hoa được chế phẩm và giun xử lý hết. ohân

sau xử lý có màu nâu và lượng lõi giữa ít hơn 3 Mô hình trên

Ta thấy được cả 3 mô hình xử lý phế phẩm cây thanh long đều tốt hơn so với mô

hình đối chứng. Ta thấy được thành phần ở mô hình chế phẩm và mô hình chế

phẩm giun xử lý cành và hoa nhanh hơn mô hình chỉ sử dụng giun.

Mô hình chế phẩm + giun thì phần hữu cơ nhiều hơn so với mô hình chế phẩm.

Bảng 3.13 Bảng tổng hợp kết quả khảo sát của compost sau ủ

STT Chỉ tiêu MH MH MH MH TCVN

đối chứng Chế Giun Giun+ TCVN 562 -

phẩm Chế phẩm 2002

1 Nhiệt độ 30.0 29.2 29.7 29.8 -

2 Độ ẩm 48.1 44.3 64.9 63.5 ≤35%

3 pH 6.83 6.73 6.83 6.70 6 - 8

4 Chất hữu cơ 66.80 61.42 64.53 59.85 -

5 Cacbon 37.11 34.12 35.85 33.25 ≥13

6 Nito 1.52 1.38 1.48 1.32 ≥2.5

7 C/N 24.41 24.72 24.22 25.19 -

8 P - 0.42 0.53 0.68 ≥ 2.5

Hàm lượng C/N của chế phẩm + giun có giá trị cao hơn các các mô hình còn

lại.

- Các chỉ tiêu P, K của các mô hình đều thấp hơn hàm lượng P, K của TCVN

562 – 2002

- Hàm lượng chất hữu cơ của mô hình chế phẩm + giun có độ giảm nhiều hơn

so với các mô hình còn lại.

9 K - 2.03 1.94 2.06 ≥1.5

Đồ án tốt nghiệp

- Hàm lượng C ở mô hình chế phẩm + giun giảm nhanh hơn các mô hình còn

lại

- pH có dao động nhưng vẫn nằm trong khoảng cho phép của TCVN 562 -

2002.

3.4 Trồng thử nghiệm trên cây ngắn ngày

 Trồng thử nghiệm trên cây rau muống : hạt giống của công ty TNHHMTV –

sx – Hạt giống Sài Gòn xanh

Giun quế

Chế phẩm + giun

Chế phẩm

Đối chứng

Hình 3.9 Khi gieo hạt giống cây rau muống vào các mẫu phân

Sau 7 ngày trồng thì kết quả:

Đồ án tốt nghiệp

Đối chứng

Chế phẩm

Giun quế

Chế phẩm + giun

Hình 3.10 Kết quả sau 7 ngày gieo hạt

Nhận xét:

- Mẫu đối chứng: hiện không thấy hạt nẩy mầm.

- Mẫu chế phẩm: mới có 2- 3 hạt nứt vỏ trắng.

- Mẫu giun quế: cây nẩy mầm và vượt lá xanh.

- Mẫu kết hợp chế phẩm và giun: cây nẩy mầm và vượt lá xanh , tỷ lệ cây

nẩy mầm nhiều hơn so với mẫu giun quế.

 Từ các kết luận trên ta thấy được mô hình chế phẩm giun có sự vượt

trội hơn các mô hình còn lại

3.4 Đề xuất mô hình

Với vật liệu phế phẩm là cành và hoa thanh long sau 25 ngày quá trình ủ

compost kết thúc với các kết quả về các chỉ tiêu giám sát và trồng thực tế trên cây

ngắn ngày.

Ta thấy 3 mô hình chế phẩm, mô hình giun, mô hình giun kết hợp với chế phẩm đều

tốt hơn với mô hình đối chứng. Vì 3 mô hình trên có cho thêm VSV vào nên quá

trình xử lý diễn ra nhanh hơn.

Đồ án tốt nghiệp

Mặc khác ta cũng thấy được mô hình chế phẩm kết hợp với giun có hiệu quả

xử lý tốt hơn mô hình chế phẩm và mô hình giun. Chế phẩm giúp cho quá trình

phân hủy của cành và hoa thanh long nhanh đồng thời sau đó giun sử dụng làm

nguồn thức ăn nên quá trình xử lý diễn ra nhanh hơn.

Chất lượng phân sau khi ủ được trồng trên cây ngắn ngày cũng giúp ta thấy

rõ: phân tạo ra từ mô hình kết hợp giun + chế phẩm giúp cho cây rau muống phát

triển nhanh và tốt hơn các phân tạo ra từ các mô hình còn lại.

Mô hình chế phẩm kết hợp với giun quế mang lại hiệu quả hơn các nghiên cứu

-So với nghiên cứu: Mô hình “Thùng rác sinh học” thì thời gian xử lý cành và hoa

nhanh hơn nhờ có sự phân hủy của chế phẩm và sau đó giun sẽ xử lý tốt hơn.

-So với nghiên cứu “Công ty Nguyễn Thanh Hải đã thực hiện một mô hình sử

dụng SENVI để ủ cành” thì sau quá trình ủ cành được phân hủy tốt không còn độ

ẩm cao và không còn lượng xenlulose và ligin nhiều như nghiên cứu.

Qui trình:

Hoa và cành thanh long 5Kg hoa và 5Kg cành

Cắt nhỏ 2 – 3 cm và trộn đều với nhau

Trộn với chế phẩm 100g

-Theo dõi các chỉ tiêu nhiệt độ, độ ẩm, pH - Phun nước khi nhiệt độ cao

Sau đó cho vào mô hình đã có sẵn giun

Sau khảng 24 ngày bắt đầu thu họach. Sau khảng 2 tháng ta theo dõi lượng giun

Phân hữu cơ

Hình 3.11 Qui trình ủ compost kết hợp phế phẩm và giun

Đồ án tốt nghiệp

-Nhiệt độ: của giun duy trì 28 - 35oC, đối với chế phẩm thì duy trì theo nhiệt độ của

quá trình phân hủy vì mô hình chia 2 ngăn nên không ảnh hưởng nhiều đến giun

trong quá trình phân hủy do chế phẩm.

-pH: duy trì trong khoảng 6- 8, tối ưu 6.5 – 7.5 vừa thuận lợi cho giun và chế phẩm.

- Độ ẩm duy trì: 60 – 75% cho giun và thường xuyên theo dõi tưới mát cho giun.

- Hàm lượng N, P, K: đều thấp hơn TCVN 562 – 2002 chưa đạt yêu cầu: sẽ phối

trộn vì vậy cần được bổ sung thêm phân bón từ bên ngoài như phân phân bón hỗn

hợp của công ty Supe Photphat lâm thao, loại tỉ lệ N: P: K = 6 : 20 : 10 (hàm lượng

N: 6 ± 0,3 %, hàm lượng P2O5 hữu hiệu: 20 ± 1 %, hàm lượng K2O2: 10 ± 0,5 %).

Mô hình:

Mô hình đề xuất kết hợp giun và chế phẩm EMUNI: Mô hình sẽ gồm 3 ngăn

- Ngăn trên là ngăn chứa cành và hoa thanh long đã được trộn với chế

phẩm

- Ngăn giữa nơi chứa giun giữa ngăn giữa, giữa ngăn giữa và ngăn trên có

lớp lưới để cho giun bò qua và lên trên để xử lý cành và hoa thanh long

- Ngăn cuối là ngăn thu lượng phân do giun thải ra, giữa ngăn giữa và ngăn

cuối có lớp lưới có kích thước nhỏ để hạn chế được giun chui ra. Mật độ

giun khoảng 4kg/ 2m2.

Ngăn cuối có khây lót dưới để thu lượng phân sau khi giun thải ra. Kích thước môi

một mô hình như vậy là khoản ngang 1m, dài 2m, cao 1.3 mét. Trong đó ngăn trên

và ngăn giữa cao 0.5m, ngăn cuối cùng cao 0.3 m.

Nếu ủ với số lựng lớn thì giun có thể nuôi theo qui mô nhà có mái che và cành

nhánh cắt nhỏ được ủ trước với chế phẩm khoảng 12 ngày và sau đó bắt đầu tháo dở

cho giun xử lý tiếp theo.

Đồ án tốt nghiệp

Ngăn trên sẽ là nơi chứa cành thanh long trộn với chế phẩm có 1ớp lưới giúp giun có thể bò qua

Ngăn giữa nơi chứa giun ,

Ngăn cuối là ngăn thu lượng phân do giun thải ra

Hình 3.12 Mô hình xây dựng cho mô hình chế phẩm + giun

Đồ án tốt nghiệp

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

5.1 Kết luận

Sau 25 ngày nghiên cứu với nguyên liệu đầu vào là phế phẩm cành và hoa

thanh long đã tạo ra sản phẩm phân hữu cơ rất tốt cho cây trồng. Điều này chứng tỏ

tất cả các loại chất thải rắn bỏ đi đều có thể tận dụng để sản xuất phân compost với

công nghệ khá đơn giản, chi phí đầu tư vừa phải và quy mô lớn.

Với các mục tiêu đề ra:

Cả 3 mô hình đều xử lý tốt cành và cây thanh long. Nhưng đối với mô hình kết

hợp có sự vượt trội hơn về các chỉ tiêu dinh dưỡng hàm lượng C/N 25.19 cao hơn

các MH còn lại, hàm lượng N 1.32(%), hàm lượng C 33.25(%), CHC 59.85 (%) đều

giảm nhanh hơn các MH còn lại. Số ngày xử lý hết cành và hoa là ngày 24, còn chế

phẩm ổn định vào ngày 25, hai MH đối chứng và MH giun quế còn lại vẫn còn xử

lý xong. Quan sát thực tế thì chất lượng phân sau ủ của chế phẩm có khả năng giữ

ẩm thấp. Trồng thử nghiệm thực tế trên cây rau muống thì tỷ lệ hạt nẩy mầm phát

triển tốt nhất là MH chế phẩm + giun. Chế phẩm EMUNIV có khả năng tốt trong

quá trình xử lý cành và hoa thanh long ở giai đoạn đầu tiên giúp cho cành và hoa

phân hủy tốt. Sau đó, cùng với quá trình xử lí giun quế sẽ tạo ra được nguồn phân

hữu cơ.

Vì vậy sẽ xây dựng qui trình xây dựng MH chế phẩm + giun ở Huyện Châu

Thành, tỉnh Long An sẽ được thực hiện.

5.2 Kiến nghị

Từ kết quả nghiên cứu cho thấy tác dụng của VSV trong chế phẩm và giun

quế trong quá trình phân huỷ CHC trong cành và hoa thanh long.cho thấy được sự

kết hợp tạo ra được nguồn compost có chất lượng tốt. Vì thời gian thực hiện đề tài

có hạn nên đề tài chỉ nghiên cứu lựa chọn mô hình tốt nhất trong các mô hình. Nếu

có đủ điều kiện, đề tài sẽ nghiên cứu những lĩnh vực sau:

 Nghiên cứu và đánh giá chất lượng compost của mô hình giun kết hợp với

giun quế lên sự sinh trưởng, phát triển, ra hoa, kết quả trên cây thanh long.

 Nghiên cứu thành phần và mật độ của VSV trong khối ủ compost.

Đồ án tốt nghiệp

 Nghiên cứu mật độ và chất lượng giun sau quá trình ủ để nhân giống phát

triển mô hình

 Nghiên cứu và so sánh hiệu quả sử dụng phân compost tạo ra so với lượng

phan hóa học mà người nông dân sử dụng

Chúng ta cần phải vân động truyên truyền người dân tận dụng nguồn chất

thải rắn để sản xuất và sử dụng compost rộng rãi. Chính vì vậy cần có sự đầu tư và

hỗ trợ của nhà nước trong việc khuyến khích nhà nông sử dụng phân hữu cơ nhiều

hơn thay vì sử dụng phân bón hoá học. Dùng các loại phân hữu cơ không những

tăng lượng muối khoáng, vi lượng mà còn làm cho đất tươi xốp, góp phần cải tạo

đất, tăng độ phì nhiêu cho đất mà không ảnh hưởng đến con người và môi trường

xung quanh.

Đồ án tốt nghiệp

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Đặng Thị Nhân (2010). Đồ án nghiên cứu sản xuất phân compost từ vỏ khoai

mì phục vụ cho nông nghiệp sinh thái, Đồ án tốt nghiệp, Trường đại học kỹ thuật

công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh.

[2] Hoàng Đức Liên, Tống Ngọc Tuấn. Kỹ Thuật Và Thiết Bị Xử Lý Chất Thải Bảo

Vê ̣Môi Trường, NXB Nông Nghiệp̣

[3] Hoàng Đức Liên, Tống Ngọc Tuấn. Kỹ Thuật Và Thiết Bị Xử Lý Chất Thải Bảo

Vê ̣Môi Trường - NXB Nông Nghiệp ̣ [4] Nguyễn Đức Lượng (2003), Công nghệ sinh học môi trường. Xử lý chất thải hữu

cơ Tập2, NXB Đại học Quốc gia TP.HCM.

[5] Nguyễn Lân Dũng(2000). Vi sinh vật học, NXB giáo dục.

[6] Nguyễn Văn Phước (2012). Quản lý và xử lý chất thải rắn, NXB Đại Học Quốc

Gia Thành phố Hồ Chí Minh

[7] Nguyễn Thị Xuân Thanh (2009). Nghiên cứu ứng dụng đạm thuỷ phân từ Trùn

Quế để nuôi cấy vi sinh vật, Luận văn tốt nghiệp, Viện NC và PT Công Nghệ

Sinh Học, Trường Đại học Cần Thơ.

[8] Nguyễn Văn Kế. Cây Thanh Long, Nhà Xuất Bản Nông Nghiệp.

[ 9] Nghề nông làm giàu bằng nông nghiệp. Hướng dẫn kỹ thuật nuôi giun quế,

Wedsite: nghenong.com

[10]Trại giun quế PHT (2009). Đặc tính sinh lý học của giun quế,

Wedsite: nghenong.com

[ 11] Trần Tú Linh(2014). Nghiên cứu khả năng sử dụng trùn quế để xử lý phân gà,

Luận văn tốt nghiệp, Trường đại học Cần Thơ.

[ 12] Vietnamnet( 2011 ). Giải pháp mới cho rác thải Việt Nam,

Wedsite: vietnamnet.vn

[13] Vũ Hải Yến. Quản lí chất thải rắn và chất chất thải rắn nguy hại, Trường đại

học Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh.

Đồ án tốt nghiệp

[14] Võ Thị Thanh Lộc. Phân tích thị trường thanh long ,Viện Nghiên cứu Phát

triển ĐBSCL, Đại học Cần Thơ

[15]Vũ Hoàng Thúy Quỳnh(2006). Khảo sát mật độ trùn đất( trùn quế ) trong xử lí

phụ phẩm rau cải, Luận văn tốt nghiệp, Trường đại học Nông Lâm Thành

phố Hồ Chí Minh.

Tài liệu ngoài nước

[17]USDA, (2000). National Engineering Handbook - Composting

[18] US.EPA, (1997). Inovative Uses of Compost

[19] CMC, (2005). Guide to Selecting an Invessel Composting System

Các tài liệu có nguồn từ internet

[20] Cây thanh long,

https://vi.wikipedia.org/wiki/Thanh_long_(th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt)

[21] Châu Thành – Long An,

https://vi.wikipedia.org/wiki/Châu_Thành,_Long_An

[22] CHAPTER VIII. COMPOSTING,

http://www.unep.or.jp/ietc/publications/spc/solid_waste_management/Vol_I/14-

Chapter8.pdf

[23] Công Ty Nguyễn Thanh Hải,

http://ctynguyenthanhhai.com/view-108645/ket-qua-su-dung-che-pham-senvi-u-

canh-thanh-long-binh-thuan-/

[24] Lâm Đỗ. Phát triển cây thanh long vẫn là hướng đi đúng, báo Long An

Online,5/2016,

http://baolongan.vn/phat-trien-cay-thanh-long-van-la-huong-di-dung-a19212.html

[25] Nghiên cứu xử lý rác thải thanh long,

http://khoahoc.tv/thung-xu-ly-rac-thanh-long-cua-sinh-vien-kien-truc-55866

[26] Trại giun quế PHT,

http://traigiunquepht.com/home/detail.asp?iData=981

[27] Thư viện Trường đại học Nông Lâm.”Kỹ Thuật nuôi trùn quế”,

http://elib.hcmuaf.edu.vn/elib-5563-1/vn/ky-thuat-nuoi-trun-que.html

Đồ án tốt nghiệp

[28] Hợp tác xã tư vấn và hỗ trợ PTNN Hạ Hoà , Dự án: “Giảm thiểu ô nhiễm môi

trường và biến đổi khí hậu thông qua việc xử lý chất thải bằng mô hình nuôi giun

quế.”,

Wedsite: http://gret.org.vn

[29] Báo cáo dự án:” Trồng mới cây thanh long theo hướng bền vững”,11/2013,

https://www.slideshare.net/CtyThaoNguyenXanh/d-n-trng-cy-n-tri-thanh-long-

48032511

Đồ án tốt nghiệp

PHỤ LỤC

Phụ Lục A: KẾT QUẢ ................................................................................................... 3

1.Bảng kết quả độ sụt lúng ............................................................................................... 3

Bảng 1.1 Mô hình đối chứng ............................................................................................ 3

Bảng 1.2 Mô hình chế phẩm ............................................................................................ 3

Bảng1.3 Mô hình xử lí bằng mô hình trùng quế .............................................................. 4

Bảng 1.4 Mô hình trùn quế + chế phẩm ........................................................................... 4

2. Bảng kết quả độ ẩm ...................................................................................................... 5

Bảng 2.1 Mô hình đối chứng ............................................................................................ 5

Bảng 2.2 Mô hình chế phẩm ............................................................................................ 5

Bảng 2.3 Mô hình xử lí bằng trùng quế ........................................................................... 5

Bảng 2.4 Mô hình trùn quế + chế phẩm ........................................................................... 6

3.Bảng kết quả độ pH ....................................................................................................... 6

Bảng 3.1 Mô hình đối chứng ............................................................................................ 7

Bảng 3.2 Mô hình chế phẩm ............................................................................................ 8

Bảng 3.3 Mô hình giun quế .............................................................................................. 9

Bảng 3.4 Mô hình giun quế + chế phẩm ........................................................................ 10

4. Bảng kết quả nhiệt độ ................................................................................................. 11

Bảng 4.1 Mô hình đối chứng .......................................................................................... 11

Bảng 4.2 Mô hình chế phẩm .......................................................................................... 12

Bảng 4.3 Mô hình giun quế ............................................................................................ 13

Bảng 4.4 Mô hình giun quế + chế phẩm ........................................................................ 14

5. Bảng kết quả hàm lượng CHC ................................................................................... 15

Bảng 5.1 Mô hình đối chứng .......................................................................................... 15

Bảng 5.2 Mô hình chế phẩm .......................................................................................... 15

Bảng 5.3 Mô hình xử lí bằng giun quế........................................................................... 16

Bảng 5.4 Mô hình giun quế + chế phẩm ........................................................................ 16

Đồ án tốt nghiệp

6. Bảng kết quả hàm lượng Cacbon ............................................................................... 17

Bảng 6.1 Mô hình đối chứng .......................................................................................... 17

Bảng 6.2 Mô hình chế phẩm .......................................................................................... 17

Bảng 6.3 Mô hình xử lí bằng giun quế........................................................................... 18

Bảng 6.4 Mô hình giun quế + chế phẩm ........................................................................ 18

7.Kết quả hàm lượng N .................................................................................................. 19

Bảng 7.1 Mô hình đối chứng .......................................................................................... 19

Bảng 7.2 Mô hình chế phẩm .......................................................................................... 19

Bảng 7.3 Mô hình xử lí bằng trùng quế ......................................................................... 20

Bảng 7.4 Mô hình giun quế + chế phẩm ........................................................................ 20

Phụ lục B: KHẢO SÁT ................................................................................................ 22

1.1 Mẫu phiếu khảo sát .................................................................................................. 22

Hình 1.1 Mẫu phiếu khảo sát ......................................................................................... 22

Phụ lục C :PHÂN TÍCH ANOVA .............................................................................. 22

1.2 Kết quả phân tích ANOVA Cacbon ......................................................................... 22

1.3 Kết quả phân tích ANOVA Nito .............................................................................. 23

Đồ án tốt nghiệp

Phụ Lục A: KẾT QUẢ

1.Bảng kết quả độ sụt lúng

Bảng 1.1 Mô hình đối chứng

Ngày 1 3 2 TB ± XD

100 100 100 100.0 0.0 1

96.15 96.23 96.25 96.2 0.1 3

87.29 87.56 87.16 87.3 0.2 6

82.54 81.23 82.03 81.9 0.7 9

72.56 72.95 72.49 72.7 0.2 12

65.56 65.98 65.45 65.7 0.3 15

62.23 61.89 62.59 62.2 0.4 18

57.23 57.98 57.98 57.7 0.4 21

52.23 52.69 53.55 52.8 0.7 24

Bảng 1.2 Mô hình chế phẩm

Ngày

1

3

2 TB

±XD

100 100 100 100.0 0.0

93.84 94.02 93.98 93.9 0.1

80.76 81.43 80.89 81.0 0.4

73.07 73.12 73.56 73.3 0.3

60.76 60.45 60.89 60.7 0.2

53.85 53.92 53.31 53.7 0.3

46.23 45.71 45.78 45.9 0.3

42.23 42.26 42.26 42.3 0.0

40.23 40.16 40.79 40.4 0.3

Đồ án tốt nghiệp

Bảng1.3 Mô hình xử lí bằng mô hình giun quế

Ngày

± XD

3

2

1 TB

100 100 100 100.0 0.0

96.45 96.32 96.29 96.4 0.1

89.89 89.63 89.63 89.7 0.2

81.97 81.45 81.48 81.6 0.3

66.46 66.74 66.67 66.6 0.1

59.56 58.92 59.26 59.2 0.3

54.32 53.46 53.33 53.7 0.5

49.85 49.56 50.37 49.9 0.4

45.53 43.56 44.44 44.5 1.0

Bảng 1.4 Mô hình giun quế + chế phẩm

3

2 Ngày

1 TB

±XD

100 100 100 100.0 0.0

93.41 92.45 93.33 93.1 0.5

84.56 83.92 84.44 84.3 0.3

74.46 75.12 74.81 74.8 0.3

58.56 58.12 59.26 58.6 0.6

47.56 47.23 48.15 47.6 0.5

42.58 42.43 42.96 42.7 0.3

38.12 38.54 38.52 38.4 0.2

36.98 37.23 37.04 37.1 0.1

Đồ án tốt nghiệp

2. Bảng kết quả độ ẩm

Bảng 2.1 Mô hình đối chứng

3

2 Ngày

1 TB

±XD

60.25 60.85 60.65 1 60.6 0.3

61.29 61.86 61.53 3 61.6 0.3

66.52 66.51 66.8 6 66.6 0.2

72.01 71.35 71.99 9 71.8 0.4

65.99 65.44 66.56 12 66.0 0.6

58.36 59.23 58.26 15 58.6 0.5

55.51 54.21 55.23 18 55.0 0.7

51.23 50.23 50.28 21 50.6 0.6

47.62 48.12 48.56 24 48.1 0.5

Bảng 2.2 Mô hình chế phẩm

3

2 Ngày

1 TB

±XD

61.95 61.89 61.2 61.7 0.4

62.35 62.03 63.25 62.5 0.6

68.12 68.39 68.23 68.2 0.1

72.32 73.12 72.32 72.6 0.5

61.52 60.23 59.64 60.5 1.0

56.76 56.25 55.64 56.2 0.6

50.32 50.84 49.28 50.1 0.8

45.56 46.66 46.56 46.3 0.6

44.72 44.02 44.23 44.3 0.4

Bảng 2.3 Mô hình xử lí bằng giun quế

Đồ án tốt nghiệp

2 3 1 TB ±XD Ngày

60.89 61.26 60.55 60.9 0.4 1

61.56 62.03 61.85 61.8 0.2 3

66.82 66.96 66.2 66.7 0.4 6

69.01 68.94 68.34 68.8 0.4 9

68.59 68.16 68.22 68.3 0.2 12

67.23 66.57 67.29 67.0 0.4 15

66.21 66.23 66.56 66.3 0.2 18

65.87 64.98 65.29 65.4 0.5 21

64.23 65.32 65.24 64.9 0.6 24

Bảng 2.4 Mô hình giun quế + chế phẩm

2 3 1 TB ±XD Ngày

60.56 60.42 59.98 60.3 0.3 1

62.88 61.98 62.52 62.5 0.5 3

67.25 67.46 66.89 67.2 0.3 6

70.45 69.15 69.31 69.6 0.7 9

65.15 64.12 65.23 64.8 0.6 12

64.89 63.78 64.34 64.3 0.6 15

65.11 65.42 64.9 65.1 0.3 18

64.15 64.29 64.23 64.2 0.1 21

63.23 63.58 63.56 63.5 0.2 24

3.Bảng kết quả độ pH

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 3.1 Mô hình đối chứng

Ngày 1 3 2 TB ±XD

7 7 7.1 1 7.03 0.06

6.9 6.9 7 2 6.93 0.06

6.8 6.8 6.9 3 6.83 0.06

6.5 6.6 6.7 4 6.60 0.10

6.1 6.2 6.3 5 6.20 0.10

5.8 6 5.9 6 5.90 0.10

5.5 5.6 5.6 7 5.57 0.06

5.4 5.4 5.5 8 5.43 0.06

5.6 5.5 5.4 9 5.50 0.10

6.1 6 6.2 10 6.10 0.10

6.4 6.4 6.3 11 6.37 0.06

6.9 6.8 6.8 12 6.83 0.06

7.3 7.2 7.1 13 7.20 0.10

7.5 7.6 7.4 14 7.50 0.10

7.6 7.6 7.7 15 7.63 0.06

7.5 7.6 7.6 16 7.57 0.06

7.4 7.5 7.5 17 7.47 0.06

7.5 7.3 7.4 18 7.40 0.10

7.4 7.4 7.6 19 7.47 0.12

7.2 7.3 7.4 20 7.30 0.10

7.3 7.2 7.3 21 7.27 0.06

7.2 7.1 7.2 22 7.17 0.06

6.9 6.8 7 23 6.90 0.10

7 6.8 6.8 24 6.87 0.12

6.9 6.7 6.9 25 6.83 0.12

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 3.2 Mô hình chế phẩm

Ngày 1 3 2 TB ±XD

6.8 6.9 6.9 1 6.87 0.06

6.7 6.8 6.8 2 6.77 0.06

6.6 6.7 6.7 3 6.67 0.06

6.2 6.3 6.4 4 6.30 0.10

6 6 6.2 5 6.07 0.12

5.8 5.4 5.5 6 5.57 0.21

5.3 5.2 5.3 7 5.27 0.06

5.2 5.2 5.3 8 5.23 0.06

5.4 5.4 5.5 9 5.43 0.06

5.9 5.8 6 10 5.90 0.10

6.2 6.3 6.5 11 6.33 0.15

6.7 6.7 6.8 12 6.73 0.06

7.1 7 7.2 13 7.10 0.10

7.3 7.4 7.4 14 7.37 0.06

7.5 7.5 7.6 15 7.53 0.06

7.6 7.5 7.5 16 7.53 0.06

7.5 7.6 7.6 17 7.57 0.06

7.4 7.5 7.5 18 7.47 0.06

7.3 7.2 7.3 19 7.27 0.06

7.4 7.1 7.2 20 7.23 0.15

7.2 7 7.1 21 7.10 0.10

7.1 7.1 7 22 7.07 0.06

7 6.9 7.2 23 7.03 0.15

6.8 6.8 6.9 24 6.83 0.06

6.8 6.7 6.7 25 6.73 0.06

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 3.3 Mô hình giun quế

Ngày 1 3 2 TB ±XD

7 7 7 1 7.00 0.00

6.9 6.9 7 2 6.93 0.06

6.8 6.8 6.9 3 6.83 0.06

6.6 6.5 6.5 4 6.53 0.06

6.4 6.1 6.3 5 6.27 0.15

6.3 6 6.2 6 6.17 0.15

5.9 5.7 5.8 7 5.80 0.10

5.5 5.4 5.5 8 5.47 0.06

5.6 5.4 5.4 9 5.47 0.12

5.8 5.7 5.8 10 5.77 0.06

6.1 6.3 6.4 11 6.27 0.15

6.4 6.6 6.5 12 6.50 0.10

6.8 7 6.9 13 6.90 0.10

7.4 7.5 7.3 14 7.40 0.10

7.5 7.6 7.4 15 7.50 0.10

7.4 7.4 7.3 16 7.37 0.06

7.2 7.3 7.2 17 7.23 0.06

7.2 7.3 7.4 18 7.30 0.10

7 7.1 7.3 19 7.13 0.15

7.1 7.2 7.3 20 7.20 0.10

6.9 7.1 7.1 21 7.03 0.12

7 6.9 6.9 22 6.93 0.06

6.9 7 7 23 6.97 0.06

7 6.9 6.8 24 6.90 0.10

6.8 6.8 6.9 25 6.83 0.06

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 3.4 Mô hình giun quế + chế phẩm

Ngày 1 3 2 TB ±XD

6.9 7 6.9 1 6.93 0.06

6.7 6.9 6.8 2 6.80 0.10

6.6 6.8 6.7 3 6.70 0.10

6.1 6.3 6.3 4 6.23 0.12

5.9 6.1 6 5 6.00 0.10

5.4 5.6 5.5 6 5.50 0.10

5.2 5.3 5.2 7 5.23 0.06

5.2 5.2 5.1 8 5.17 0.06

5.4 5.5 5.5 9 5.47 0.06

5.9 5.9 6 10 5.93 0.06

6.2 6.1 6.3 11 6.20 0.10

6.8 6.6 6.7 12 6.70 0.10

7.1 6.9 7 13 7.00 0.10

7.4 7.3 7.4 14 7.37 0.06

7.3 7.5 7.3 15 7.37 0.12

7.5 7.4 7.5 16 7.47 0.06

7.4 7.3 7.3 17 7.33 0.06

7.3 7.2 7.2 18 7.23 0.06

7.2 7 6.9 19 7.03 0.15

7.3 7.2 7.1 20 7.20 0.10

7.1 6.9 7 21 7.00 0.10

7 6.7 6.9 22 6.87 0.15

7 6.8 6.8 23 6.87 0.12

6.9 6.7 6.7 24 6.77 0.12

6.8 6.7 6.6 25 6.70 0.10

Đồ án tốt nghiệp

4. Bảng kết quả nhiệt độ

Bảng 4.1 Mô hình đối chứng

Ngày

1

2

3 TB

±XD

1 33 32 32 32.3 0.6

2 34 32.5 32.5 33.0 0.9

3 35.5 34.5 34 34.7 0.8

4 37.5 36.5 36 36.7 0.8

5 39.5 39 38.5 39.0 0.5

6 42.5 42 41.5 42.0 0.5

7 46.5 47 46.5 46.7 0.3

8 51 50.5 50.5 50.7 0.3

9 48.5 49.5 49.5 49.2 0.6

10 47 48 47.5 47.5 0.5

11 45.5 45.5 45 45.3 0.3

12 44 43.5 43.5 43.7 0.3

13 42 43 42 42.3 0.6

14 39 38.5 39 38.8 0.3

15 37 36.5 37 36.8 0.3

16 36.5 35.5 35.5 35.8 0.6

17 35.5 35 35 35.2 0.3

18 34 34.5 34.5 34.3 0.3

19 33 32 33 32.7 0.6

20 31.5 32.5 32.5 32.2 0.6

21 32 31.5 32 31.8 0.3

22 32 31 31 31.3 0.6

23 31 30 30 30.3 0.6

24 30.5 30.5 31 30.7 0.3

25 30 29.9 30.2 30.0 0.2

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 4.2 Mô hình chế phẩm

Ngày

±XD

3

2

1 TB

32.5 32.5 33.5 32.8 0.6

33.5 33 34.5 33.7 0.8

35.5 35 36.5 35.7 0.8

38 38 39 38.3 0.6

40.5 41 42 41.2 0.8

46.5 45.5 46.5 46.2 0.6

49.5 49 50.5 49.7 0.8

53 53.5 53 53.2 0.3

51 50.5 50 50.5 0.5

48 49 48.5 48.5 0.5

47.5 47 46.5 47.0 0.5

45 43.5 44 44.2 0.8

43 42 42.5 42.5 0.5

41 41 40.5 40.8 0.3

40.5 40 39.5 40.0 0.5

38.5 38 38 38.2 0.3

37 37 36.5 36.8 0.3

36 35.5 35 35.5 0.5

34.5 34 33 33.8 0.8

33 33.5 32.5 33.0 0.5

32 32.5 32 32.2 0.3

31 31 31.5 31.2 0.3

30.5 30.5 31 30.7 0.3

31 31 30 30.7 0.6

29.5 29 29 29.2 0.3

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 4.3 Mô hình giun quế

Ngày

1

3

2 TB

±XD

33 32 32 1 32.3 0.6

33.5 32.5 32.5 2 32.8 0.6

34 33.5 33.5 3 33.7 0.3

36.5 35.5 35 4 35.7 0.8

39 38.5 38 5 38.5 0.5

41.5 41 40.5 6 41.0 0.5

44.5 44 44 7 44.2 0.3

46.5 45.5 45.5 8 45.8 0.6

48.5 48 47.5 9 48.0 0.5

45 44 44 10 44.3 0.6

43 42.5 42 11 42.5 0.5

40 41 41 12 40.7 0.6

37.5 37.5 38 13 37.7 0.3

35 35.5 35.5 14 35.3 0.3

33 34 34 15 33.7 0.6

32.5 32.5 33 16 32.7 0.3

32 32 32.5 17 32.2 0.3

31.5 32 32 18 31.8 0.3

31 31.5 31.5 19 31.3 0.3

30 30 30 20 30.0 0.0

30 29.5 29 21 29.5 0.5

29 29 28.5 22 28.8 0.3

29.5 29.5 29 23 29.3 0.3

29 29 29 24 29.0 0.0

29 28.5 28.5 25 28.7 0.3

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 4.4 Mô hình giun quế + chế phẩm

Ngày 1 3 2 TB ±XD

33.5 32.5 32.5 1 32.8 0.6

34.5 33.5 33.5 2 33.8 0.6

36.5 36 35.5 3 36.0 0.5

39.5 39 38 4 38.8 0.8

41.5 41.5 40 5 41.0 0.9

44.5 44 44 6 44.2 0.3

47.5 48 47 7 47.5 0.5

50.5 50.5 51 8 50.7 0.3

48 47.5 47.5 9 47.7 0.3

44 44.5 45 10 44.5 0.5

41.5 41.5 42.5 11 41.8 0.6

39.5 40 40 12 39.8 0.3

36.5 36.5 37 13 36.7 0.3

34.5 35.5 35 14 35.0 0.5

34 34 34.5 15 34.2 0.3

33 33.5 33.5 16 33.3 0.3

32.5 33 32.5 17 32.7 0.3

32 32.5 32 18 32.2 0.3

31 32 31.5 19 31.5 0.5

30.5 31.5 31 20 31.0 0.5

30 31 30.5 21 30.5 0.5

30 30.5 30 22 30.2 0.3

29.5 30 29.5 23 29.7 0.3

29 29.5 29 24 29.2 0.3

28.5 29 29 28.8 0.3

Đồ án tốt nghiệp

5. Bảng kết quả hàm lượng CHC

Bảng 5.1 Mô hình đối chứng

2 3 Ngày 1 TB ±XD

97.56 97.63 97.53 1 97.57 0.05

95.46 95.78 95.56 3 95.60 0.16

92.02 91.47 91.56 6 91.68 0.30

86.52 86.32 86.05 9 86.30 0.24

79.64 78.59 79.56 12 79.26 0.58

75.65 75.12 76.54 15 75.77 0.72

74.26 74.65 75.36 18 74.76 0.56

70.98 69.54 70.89 21 70.47 0.81

66.2 66.86 67.34 24 66.80 0.57

Bảng 5.2 Mô hình chế phẩm

2 3 Ngày 1 TB ±XD

96.03 96.42 96.39 1 96.28 0.22

93.56 93.89 94.05 3 93.83 0.25

87.62 88.23 88.59 6 88.15 0.49

82.56 82.47 83.02 9 82.68 0.30

75.23 75.63 75.66 12 75.51 0.24

71.99 71.11 72.65 15 71.92 0.77

67.89 67.53 68.82 18 68.08 0.67

62.05 61.01 62.56 21 61.87 0.79

62.06 61.31 60.88 24 61.42 0.60

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 5.3 Mô hình xử lí bằng giun quế

Ngày 1 2 3 TB ±XD

97.48 97.56 96.52 1 97.19 0.58

95.05 94.56 94.55 3 94.72 0.29

90.75 91.24 91.08 6 91.02 0.25

85.26 84.21 85.26 9 84.91 0.61

78.85 77.29 76.58 12 77.57 1.16

76.66 75.42 75.02 15 75.70 0.86

73.24 74.56 74.86 18 74.22 0.86

68.59 67.23 67.85 21 67.89 0.68

64.86 63.59 65.15 24 64.53 0.83

Bảng 5.4 Mô hình giun quế + chế phẩm

Ngày 1 2 3 TB ±XD

97.56 97.42 97.23 1 97.40 0.17

93.59 93.45 94.25 3 93.76 0.43

89.18 88.42 89.86 6 89.15 0.72

80.26 80.32 79.46 9 80.01 0.48

72.21 71.99 72.56 12 72.25 0.29

70.37 71.23 71.89 15 71.16 0.76

65.23 65.38 64.97 18 65.19 0.21

62.54 62.89 61.23 21 60.22 0.88

60.7 59.89 58.95 24 59.85 0.88

Đồ án tốt nghiệp

6. Bảng kết quả hàm lượng Cacbon

Bảng 6.1 Mô hình đối chứng

Ngày 1 2 3 TB ± XD

54.18 54.20 54.24 1 54.21 0.03

53.09 53.03 53.21 3 53.11 0.09

50.87 51.12 50.82 6 50.94 0.16

47.81 48.07 47.96 9 47.94 0.13

44.20 44.24 43.66 12 44.04 0.32

42.52 42.03 41.73 15 42.09 0.40

41.87 41.26 41.47 18 41.53 0.31

39.38 39.43 38.63 21 39.15 0.45

37.29 37.18 36.87 24 37.11 0.22

Bảng 6.2 Mô hình chế phẩm

Ngày 1 2 3 TB ± XD

53.55 53.35 53.57 1 53.49 0.12

52.25 51.98 52.16 3 52.13 0.14

49.22 48.68 49.02 6 48.97 0.27

46.12 45.87 45.82 9 45.94 0.16

42.03 41.79 42.02 12 41.95 0.13

40.36 39.99 39.51 15 39.95 0.43

38.23 37.72 37.52 18 37.82 0.37

34.76 34.47 33.89 21 34.37 0.44

34.00 34.12 34.24 24 34.12 0.12

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 6.3 Mô hình xử lí bằng giun quế

Ngày 1 2 3 TB ± XD

54.16 54.20 53.62 53.99 0.32 1

52.81 52.53 52.53 52.62 0.16 3

50.42 50.69 50.60 50.57 0.14 6

47.37 46.78 47.37 47.17 0.34 9

43.81 42.94 42.54 43.10 0.65 12

42.59 41.90 41.68 42.06 0.48 15

40.69 41.42 41.59 41.23 0.48 18

38.11 37.35 37.69 37.72 0.38 21

36.14 35.76 35.66 35.85 0.25 24

Bảng 6.4 Mô hình giun quế + chế phẩm

1 2 3 TB Ngày ± XD

54.20 54.12 54.02 54.11 0.09 1

51.99 51.92 52.36 52.09 0.24 3

49.54 49.12 49.92 49.53 0.40 6

44.59 44.62 44.14 44.45 0.27 9

40.12 39.99 40.31 40.14 0.16 12

39.09 39.57 39.94 39.54 0.42 15

36.24 36.32 36.09 36.22 0.12 18

33.63 33.83 32.91 33.46 0.49 21

32.89 33.30 33.56 33.25 0.34 24

Đồ án tốt nghiệp

7.Kết quả hàm lượng N

Bảng 7.1 Mô hình đối chứng

Ngày 1 3 2 TB ± XD

1.95 1.95 1.95 1 1.95 0.00

1.9 1.9 1.91 3 1.90 0.01

1.85 1.86 1.83 6 1.85 0.02

1.8 1.8 1.75 9 1.78 0.03

1.7 1.68 1.69 12 1.69 0.01

1.65 1.66 1.64 15 1.65 0.01

1.6 1.51 1.59 18 1.57 0.05

1.55 1.57 1.55 21 1.56 0.01

1.52 1.54 1.51 24 1.52 0.02

Bảng 7.2 Mô hình chế phẩm

Ngày 1 3 2 TB ± XD

1.9 1.9 1.9 1 1.90 0.00

1.8 1.81 1.82 3 1.81 0.01

1.75 1.76 1.77 6 1.76 0.01

1.6 1.6 1.62 9 1.61 0.01

1.5 1.51 1.5 12 1.50 0.01

1.45 1.46 1.46 15 1.46 0.01

1.4 1.41 1.41 18 1.41 0.01

1.38 1.39 1.4 21 1.39 0.01

1.37 1.38 1.38 24 1.38 0.01

Đồ án tốt nghiệp

Bảng 7.3 Mô hình xử lí bằng trùng quế

Ngày 1 2 3 TB ± XD

1.9 1.9 1.9 1.90 0.00 1

1.85 1.86 1.86 1.86 0.01 3

1.7 1.7 1.72 1.71 0.01 6

1.65 1.66 1.65 1.65 0.01 9

1.6 1.62 1.61 1.61 0.01 12

1.55 1.55 1.55 1.55 0.00 15

1.53 1.52 1.51 1.52 0.01 18

1.51 1.49 1.48 1.49 0.02 21

1.49 1.47 1.47 1.48 0.01 24

Bảng 7.4 Mô hình giun quế + chế phẩm

1 2 3 TB Ngày ± XD

1.9 1.9 1.9 1.90 0.00 1

1.8 1.81 1.8 1.80 0.01 3

1.65 1.67 1.68 1.67 0.02 6

1.6 1.61 1.61 1.61 0.01 9

1.5 1.48 1.49 1.49 0.01 12

1.45 1.44 1.44 1.44 0.01 15

1.35 1.34 1.34 1.34 0.01 18

1.34 1.33 1.32 1.33 0.01 21

1.33 1.32 1.32 1.32 0.01 24

Đồ án tốt nghiệp

8. Kết quả hàm lượng K

Bảng 8.1 Kết quả hàm lượng K của các mô hình

Thí Đối chứng Chế Phẩm Trùn quế Chế phẩm + Trùn quế

nghiệm

1 - 2.01 1.94 2.05

2 - 2.04 1.95 2.07

3 - 2.03 1.94 2.06

TB - 2.03 1.94 2.06

9. Kết quả hàm lượng P

Bảng 9.1 Kết quả hàm lượng P của các mô hình

Thí Đối chứng Chế Phẩm Trùn quế Chế phẩm + Trùn quế

nghiệm

1 - 0.44 0.68 0.53

2 - 0.42 0.68 0.55

3 - 0.41 0.69 0.52

TB - 0.42 0.68 0.53

Đồ án tốt nghiệp

Phụ lục B: KHẢO SÁT

1.1 Mẫu phiếu khảo sát

PHIẾU KHẢO SÁT” HIỆN TRẠNG SỬ DỤNG CÀNH VÀ HOA THANH LONG SAU

KHI THẢI BỎ”

Họ và tên:…………………………………………………….

Địa chỉ: ………………………………………………………

Diện tích trồng:………………..số trụ:……………………..

Số kg cành thải (ước lượng):………………………………..

 Hộ ông (bà) có tái sử dụng không? Dùng để làm gì (nếu có)?

.........................................................................................................

Số kg hoa thải (ước lượng) :………………………………..

 Hộ ông ( bà) có tái sử dụng không? Dùng để làm gì (nếu có)?

Loại phân hay sử dụng để bón cho cây thanh long:……………

……………………………………

Ký tên

Hình 1.1 Mẫu phiếu khảo sát

Phụ lục C :PHÂN TÍCH ANOVA CACBON

Kết quả phân tích ANOVA Cacbon

ANOVA Table for kq by tnhan Source

Df Mean

F-Ratio

P-Value

Sum of Squares 22.8554

Square 3 7.61847

0.11

0.9505

1066.8

16 66.6748

Between groups Within groups Total (Corr.) 1089.65

Đồ án tốt nghiệp

Phụ lục D :PHÂN TÍCH ANOVA NITO

Kết quả phân tích ANOVA Nito

ANOVA Table for kq by tnhan Source

Df Mean

F-Ratio

P-Value

Square

Sum of Squares 0.099895

3 0.0332983 1.07

0.3888

0.497

16 0.0310625

Between groups Within groups Total (Corr.) 0.596895