Ý định sử dụng chai tái sử dụng của học sinh, sinh viên: Tiếp cận bằng mô hình quá trình song song mở rộng (EPPM)

Trong bối cảnh các vấn đề môi trường ngày càng nghiêm trọng, việc thúc đẩy hành vi tiêu dùng bền vững, đặc biệt là sử dụng chai tái sử dụng, trở thành một ưu tiên cấp thiết. Mặc dù nhóm học sinh, sinh viên được đánh giá là có ý thức cao về môi trường và đóng vai trò quan trọng trong việc định hình xu hướng tiêu dùng tương lai, nhưng việc áp dụng hành vi này vẫn còn hạn chế và chưa nhất quán. Nghiên cứu này nhằm mục đích làm rõ các yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến ý định hành vi sử dụng chai tái sử dụng của học sinh, sinh viên tại Việt Nam. Bằng cách áp dụng mô hình Quá trình Song song Mở rộng (EPPM), chúng tôi kỳ vọng sẽ đóng góp vào việc lấp đầy khoảng trống nghiên cứu và cung cấp những hàm ý thực tiễn cho các chiến lược thúc đẩy sustainable consumption hiệu quả hơn.

Các nhà nghiên cứu học thuật, nhà hoạch định chính sách, và chuyên gia marketing quan tâm đến hành vi tiêu dùng bền vững, đặc biệt trong nhóm học sinh, sinh viên. Cũng là tài liệu tham khảo cho các nhà giáo dục và những người muốn thúc đẩy hành vi thân thiện với môi trường.

Nghiên cứu này khám phá các yếu tố tâm lý tác động đến ý định hành vi sử dụng chai tái sử dụng của học sinh, sinh viên tại Việt Nam, một hành vi tiêu dùng bền vững quan trọng trong bối cảnh các vấn đề môi trường cấp bách. Dựa trên Mô hình Quá trình Song song Mở rộng (EPPM), nghiên cứu đã xác định và kiểm định ảnh hưởng của các yếu tố như Mức độ nghiêm trọng được cảm nhận, Năng lực tự thân, và Hiệu quả hành động đối với ý định hành vi. Phương pháp nghiên cứu bao gồm việc thu thập dữ liệu từ 299 học sinh, sinh viên thông qua phương pháp chọn mẫu có mục đích (purposive sampling), và dữ liệu được phân tích bằng mô hình PLS-SEM để kiểm định các giả thuyết phức tạp của mô hình. Kết quả phân tích cho thấy Mức độ nghiêm trọng được cảm nhận, Năng lực tự thân, và Hiệu quả hành động đều có ảnh hưởng tích cực đáng kể đến ý định hành vi sử dụng chai tái sử dụng. Đặc biệt, Mức độ nghiêm trọng được cảm nhận đóng vai trò điều tiết trong mối quan hệ giữa Năng lực tự thân và ý định hành vi, làm nổi bật cơ chế kép của EPPM trong việc xử lý thông điệp đe dọa. Những phát hiện này mang lại giá trị ứng dụng cao, cho thấy các chiến dịch truyền thông nhằm thúc đẩy sustainable consumption cần tập trung vào việc nhấn mạnh khả năng hành động cá nhân và những lợi ích cụ thể của hành vi, thay vì chỉ đơn thuần cảnh báo về các mối đe dọa môi trường. Điều này sẽ giúp tăng cường ý định hành vi tích cực và thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi hành vi sử dụng chai tái sử dụng trong cộng đồng học sinh, sinh viên, góp phần bảo vệ môi trường hiệu quả hơn.