TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020
37
công của cả ba nhóm lần lượt là (93.6%, 94.4%
và 91.7%). Trong nhóm 3, không thấy biến
chứng về thận của CTO - PCI. Thời gian theo dõi
lâm sàng trung bình thời gian 16,3 ± 8.2 tháng
trong tổng số 781 bệnh nhân (93,1%) bao gồm
cả những bệnh nhân có LVEF ≤35%. Sau 2 năm,
những yếu tố chính trong tim mạch và mạch máu
não (MACCE) ở cả 3 nhóm lần lượt là (86% so với
82,8% so với 75,2% với p<0,001). Các bệnh
nhân đều cải thiện về chất lượng cuộc sống, giảm
tỷ lệ đau ngực, tăng khả năng gắng sức… đặc
biệt ở những bệnh nhân có LVEF ≤35%, LVEF đã
cải thiện đáng kể khi có CTO PCI thành công từ
29,1 ± 3,4% lên 41,6 ± 7,9% [4]. Ching-Chang
Huang, Chih-Kuo Lee và cs nghiên cứu. Tỷ lệ
thành công kỹ thuật là 81,4% [7]. Trong nghiên
cứu của Pillai A.A et al Tổng số 389 tổn thương
CTO đã được điều trị với tỷ lệ thành công là 87%
(339/389). tổng điểm trung bình mạn tính (J-
CTO) trung bình của Nhật Bản là 1,78 +/- 0,12.
Phân tích đa biến các thành phần chụp động
mạch khác nhau của điểm J-CTO đã xác định độ
tù (p = 0,001), vôi hóa ( p <= 0,001) và gặp góc
(p = 0,007) là các yếu tố dự báo độc lập về thất
bại thủ tục. Tỷ lệ tử vong do tràn dịch màng tim
là dưới 1% và các biến chứng không đe dọa đến
tính mạng là khoảng 4%. Tỷ lệ biến cố về tim
mạch (MACE) cao hơn đáng kể trong nhóm thất
bại về thủ thuật can thiệp (60%) so với nhóm
thành công về can thiệp (5,3%, p <0,001). Sự gia
tăng phân suất tống máu thất trái (LVEF) đãđược
ghi nhận sau khi CTO PCI thành công và khi tái
thông mạch hoàn toàn.Tỷ lệ thành công cho CTO
PCI này là khoảng 87% [8].
V. KẾT LUẬN
Kỹ thuật can thiệp qua da ở bệnh nhân tắc
ĐMV hoàn toàn mạn tính là khả thi, do vậy có
thể mở rộng chỉ định cho các đối tượng trẻ hơn,
chức năng tim chưa suy giảm và có thể coi đây
là một lựa chọn điều trị cho bệnh nhân có bệnh
mạch vành mạn tính. Tái thông mạch vành CTO
phương pháp điều trị mới với tỷ lệ thành công
cao. PCI-CTO đã được chứng minh là có lợi ích:
giảm triệu chứng lâm sàng, giảm nhu cầu phải
thực hiện CABG, phân suất tống máu được cải
thiện, và tử vong dài hạn được cải thiện [8].
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Jaffe, R., et al., Natural history of experimental
arterial chronic total occlusions. J Am Coll Cardiol,
2009. 53(13): p. 1148-58.
2. Landsberg, L. and J. Sowers, Obesity-related
hypertension: pathogenesis, cardiovascular risk,
and treatment--a position paper of the The Obesity
Society and The American Society of Hypertension.
Obesity (Silver Spring), 2013. 21(1): p. 8-24.
3. Galassi, A.R., et al., Percutaneous Coronary
Intervention of Chronic Total Occlusions in Patients
With Low Left Ventricular Ejection Fraction. JACC
Cardiovasc Interv, 2017. 10(21): p. 2158-2170.
4. Fujino, A., et al., Accuracy of J-CTO Score
Derived From Computed Tomography Versus
Angiography to Predict Successful Percutaneous
Coronary Intervention. JACC Cardiovasc Imaging,
2018. 11(2 Pt 1): p. 209-217.
5. Christopoulos, G., et al., Clinical Utility of the
Japan-Chronic Total Occlusion Score in Coronary
Chronic Total Occlusion Interventions: Results from
a Multicenter Registry. Circ Cardiovasc Interv,
2015. 8(7): p. e002171.
6. Soon, K.H., et al., CT coronary angiography
predicts the outcome of percutaneous coronary
intervention of chronic total occlusion. J Interv
Cardiol, 2007. 20(5): p. 359-66.
7. Huang, C.C., et al., Collateral Channel Size and
Tortuosity Predict Retrograde Percutaneous Coronary
Intervention Success for Chronic Total Occlusion. Circ
Cardiovasc Interv, 2018. 11(1): p. e005124.
8. Pillai, A.A., et al., Procedural and follow-up
clinical outcomes after chronic total occlusion
revascularization: Data from an Indian public
hospital. Indian Heart J, 2019. 71(1): p. 65-73.
MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN TỬ VONG CỦA TRẺ SINH NON
TẠI BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2
Ngô Minh Xuân*
TÓM TẮT10
Mục tiêu: Khảo sát các yếu tố liên quan đến tử
vong của trẻ sinh non tại bệnh viện Nhi Đồng 2. Đối
*Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch
Chịu trách nhiệm chính: Ngô Minh Xuân
Email: xuanlien62@gmail.com
Ngày nhận bài: 8/3/2020
Ngày phản biện khoa học: 31/3/2020
Ngày duyệt bài: 14/4/2020
tượng và phương pháp: Mô tả cắt ngang có phân
tích các yếu tố nguy cơ liên quan đến tử vong sơ
sinhtrên 215 trẻ sơ sinh sinh non 26 đến 34 tuần tuổi
được điều trị tại Khoa sơ sinh và Hồi sức sơ sinh Bệnh
viện Nhi Đồng 2, từ ngày 1/6/2014 đến hết tháng
5/2015. Kết quả và kết luận: Phân tích đơn biến các
yếu tố liên quan đến tử vong, kết quả thống kê tìm
thấy mối liên quan của các yếu tố: nhóm tuổi sinh non
(p<0,001), xuất huyết não (p<0,001), loạn sản phế
quản phổi (p<0,05), viêm phổi (p<0,001), nhiễm trùng
huyết muộn (p<0,001), viêm ruột hoại tử (p<0,05), thở
vietnam medical journal n01 - MAY - 2020
38
máy (p<0,001), truyền hồng cầu lắng (p<0,001),
truyền tiểu cầu (p<0,001), nuôi ăn tĩnh mạch toàn
phần trên 7 ngày (p<0,05), nuôi ăn tĩnh mạch toàn
phần trên 14 ngày (p<0,001). Phân tích đa biến các
yếu tố liên quan đến tử vong, kết quả có mối liên quan,
có ý nghĩa thống kê với các yếu tố: truyền tiểu cầu,
nhóm tuổi sinh non, nuôi ăn tĩnh mạch toàn phần trên
14 ngày, nuôi ăn tĩnh mạch toàn phần trên 7 ngày, xuất
huyết não, COĐM ảnh hưởng huyết động học.
Từ khóa:
Yếu tố liên quan đến tử vong trẻ sinh
non, sinh non.
SUMMARY
SOME FACTORS RELATED TO THE MORTALITY
OF PRETERM INFANTS AT 2 CHILDREN’S HOSPITAL
Objectives: Surveyingsome factors related to
mortality of preterm infants at 2 children’s hospital.
Subject and methods: Study of cross-sectional
description with analysis of risk factors related to
neonatal mortality in 215 preterm infants 26 to 34
weeks of age treated in the Neonatology and Neonatal
Resuscitation Department of Children Hospital 2, from
June 1st, 2014 to the end of May, 2015. Results and
conclusion:Univariate analysis of factors related to
mortality, statistical results found the correlation of
factors: age of preterm birth (p <0.001), cerebral
hemorrhage (p<0.001), bronchial dysplasia lung
(p<0.05), pneumonia (p <0.001), late sepsis
(p<0.001), necrotizing enterocolitis (p<0.05),
mechanical ventilation (p <0.001), erythrocyte
sedimentation transfer (p<0.001), platelet infusion
(p<0.001), total intravenousfeeding over 7
days(p<0.05), total venous feeding over 14 days (p
<0.001). Multivariate analysis of factors related to
mortality, the results are related with the factors:
platelet transmission, age group of preterm, total
intravenous feeding over 14 days, total
intravenousfeeding over 7 days, cerebral hemorrhage,
endured arterial ducts impacted hemodynamic.
Key words:
Factors associated with infant
mortality, preterm birth.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới (2012), báo cáo
hoạt động toàn cầu về sinh non [1], khoảng
50% tử vong sơ sinh toàn cầu xảy ra trong 24
giờ đầu tiên của cuộc đời, và 25% xảy ra sau
tuần lễ đầu tiên. Một điều cũng đáng lưu ý là có
khoảng 1,2 triệu trẻ tử vong sớm lúc sinh hoặc
ngay sau sinh, và khoảng 280.000 sản phụ tử
vong hàng năm ở thời điểm lúc chuyển dạ hoặc
vài giờ sau sinh [1], [2]. Nguyên nhân trực tiếp
tử vong sơ sinh là sinh non và các biến chứng
liên quan (35%), những biến cố liên quan đến
cuộc như sinh ngạt (23%), những nguyên nhân
khác: nhiễm trùng huyết, viêm phổi, viêm màng
não (27%). Khi kết hợp với các yếu tố nguy cơ
khác, ngoài biến chứng trực tiếp của sinh non, tử
vong ở nhóm tuổi sinh non chiếm đến gần 50%
tử vong sơ sinh. Có 3 nguyên nhân hàng đầu tử
vong sơ sinh: biến chứng trực tiếp liên quan đến
sinh non, những biến cố lúc sinh, và nhiễm
trùng. Các nguyên nhân kết hợp với tử vong sơ
sinh tùy theo quốc gia. Ở các nước có tỷ lệ tử
vong sơ sinh cao, nguyên nhân kết hợp cao nhất
là nhiễm trùng, trong khi ở những nước có tỷ lệ
tử vong sơ sinh thấp, nguyên nhân kết hợp là dị
tật bẩm sinh. Đây được như là những yếu tố có
mối liên quan chặt chẽ đến tỷ lệ tử vong sơ sinh
còn cao ở nước ta, tuy nhiên hiện nay, chưa có
nhiều những nghiên cứu về đánh giá các yếu tố
nguy cơ có liên quan đến tử vong sơ sinh ở trong
nước, do đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm
mục tiêu
: “Khảo sát các yếu tố liên quan đến tử
vong của trẻ sinh non tại bệnh viện Nhi Đồng 2”.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu. Gồm 215 trẻ sơ
sinh sinh non có tuổi thai từ 26 đến 34 tuần
nhập viện trước 72 giờ tuổi.
*Tiêu chuẩn lựa chọn: - Trẻ sinh non có
tuổi thai lúc sinh từ 26 đến 34 tuần.
- Trẻ được điều trị tại Khoa Sơ Sinh và Hồi
Sức Sơ Sinh BV Nhi Đồng 2.
- Cha hoặc mẹ hoặc người nuôi dưỡng (nếu
không gặp được cha hoặc mẹ) đồng ý để trẻ
tham gia vào nghiên cứu.
*Tiêu chuẩn loại trừ. Trẻ có bất thường
nhiễm sắc thể (trisomy 13, 18, 21) hoặc các dị
tật như thoát vị hoành, dị tật bẩm sinh đường
tiêu hóa, não úng thủy bẩm sinh, thoát vị não
màng não, tim bẩm sinh nặng, sinh ngạt nặng.
2. Địa điểm nghiên cứu:Khoa sơ sinh và
Hồi sức sơ sinh Bệnh viện Nhi Đồng 2.
3. Thời gian nghiên cứu: nghiên cứu tiến
hành trong khoảng thời gian từ ngày 1tháng 6
năm 2014 đến hết tháng 5 năm 2015.
4. Phương pháp nghiên cứu
Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang có phân tích
các yếu tố nguy cơ liên quan đến tử vong sơ sinh.
Chỉ tiêu nghiên cứu:
- Đặc điểm chung: Giới tính của trẻ, thời gian
trẻ được sinh, tuần tuổi thai, lý do nhập viện, trẻ
được chuyển đến từ nơi nào, hỗ trợ hô hấp lúc
chuyển viện, chẩn đoán lúc nhập viện.Tuổi thai lúc
sinh, cân nặng lúc sinh, dị tật bẩm sinh, mẹ của trẻ
được tiêm corticosteroid trước sinh hay không.
- Đặc điểm điều trị: Thở NCPAP, thở máy, bơm
surfactant, sử dụng caffeine citrate điều trị ngưng
thở, điều trị đóng ống động mạch, nuôi ăn qua
sonde, nuôi ăn tĩnh mạch toàn phần, truyền máu
và các chế phẩm của máu, điều trị ROP.
- Các biến chứng liên quan đến sinh non:
Ngưng thở, xuất huyết não, bệnh màng trong,
loạn sản phế quản phổi, còn ống động mạch,
nhiễm trùng huyết muộn, viêm phổi bệnh viện,
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020
39
viêm ruột hoại tử và bệnh lý võng mạc.
5. Phương pháp xử lý số liệu: Số liệu được
phân tích bằng phần mềm y sinh học SPSS 22.0.
Kiểm định Chi bình phương hoặc Fisher chính
xác sẽ được sử dụng để tìm mối liên quan giữa
các biến chứng do sinh non, các can thiệp và kết
quả điều trị. Tất cả các kiểm định sẽ được thực
hiện với mức ý nghĩa <5% (p<0,05). Mô hình
đơn biến được sử dụng để xét mối liên quan
giữa biến chứng sinh non, các biến độc lập khác
và kết quả điều trị. Mô hình hồi qui logistic đa
biến cũng được sử dụng để xét mối liên quan
giữa biến chứng sinh non, các biến độc lập khác
và kết quả điều trị. Mô hình được xây dựng bằng
phương pháp stepwise forward với ngưỡng giá
trị p < 0,15.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Bảng 1. Các yếu tố liên quan đến tử vong sinh non
Yếu tố
Tử vong n(%)
p
OR
95%CI
Có
Không
Giới tính
8(8,4)
87(91,6)
>0,05
1
14(11,7)
106(88,3)
1,43
0,53 – 4,13
Nhóm tuổi sinh
non
14(48,3)
15(51,7)
<0,001
1
7(8,1)
80(91,9)
0,09
0,032 – 0,27
1(1,0)
98(99,0)
0,011
0,001 – 0,089
Hỗ trợ hô hấp lức
chuyển tuyến
2(6,3)
30(93,7)
>0,05
1
11(8,9)
113(91,1)
1,46
0,3 – 6,94
2(6,9)
27(93,1)
1,11
0,14 – 8,44
7(23,3)
23(76,7)
4,56
0,86 – 24,07
Xuất huyết não
16(7,9)
187(92,1)
<0,001
1
6(50,0)
6(50,0)
11,68
2,71 – 48,4
Loạn sản phế
quản phổi
16(8,2)
179(91,8)
<0,05
1
6(30,0)
14(70,0)
4,8
1,31 – 15,55
Viêm phổi
4(3,1)
124(96,9)
<0,001
1
18(20,7)
69(79,3)
8,1
2,5 – 33,8
COĐM ảnh hưởng
huyết động học
1(7,1)
13(92,9)
>0,05
1
11(35,5)
20(64,5)
7,15
0,81 – 330,9
NTH muộn
2(2,3)
87(97,7)
<0,001
1
20(15,9)
106(84,1)
8,2
1,89 – 73,8
Viêm ruột hoại tử
17(8,5)
183(91,5)
<0,05
1
5(33,3)
10(66,7)
5,4
1,27 – 19,62
Thở máy
3(2,5)
117(97,5)
<0,001
1
19(20,0)
76(80,0)
9,75
2,7 – 52,6
Truyền hồng cầu
lắng
1(0,8)
132(99,2)
<0,001
1
21(25,6)
61(74,4)
45,4
6,88 – 1892,7
Nuôi ăn TM toàn
phần > 7 ngày
10(7,0)
132(93,0)
<0,05
1
12(16,4)
61(83,6)
2,6
0,96 – 7,1
Nuôi ăn TM toàn
phần > 14 ngày
10(5,4)
174(94,6)
<0,001
1
12(38,7)
19(61,3)
10,9
3,7 – 32,2
Nhận xét:
Phân tích đơn biến các yếu tố liên quan đến tử vong, kết quả thống kê tìm thấy mối
liên quan của các yếu tố: nhóm tuổi sinh non (p<0,001), xuất huyết não (p<0,001), loạn sản phế
quản phổi (p<0,05), viêm phổi (p<0,001), nhiễm trùng huyết muộn (p<0,001), viêm ruột hoại tử
(p<0,05), thở máy (p<0,001), truyền hồng cầu lắng (p<0,001), truyền tiểu cầu (p<0,001), nuôi ăn
tĩnh mạch toàn phần trên 7 ngày (p<0,05), nuôi ăn tĩnh mạch toàn phần trên 14 ngày (p<0,001).
Bảng 2. Phân tích đa biến các biến chứng và can thiệp liên quan đến tử vong sinh non
Các yếu tố liên quan đến tử vong sinh non
OR
p
95%CI
Truyền tiểu cầu
6,5
<0,05
1,53 – 27,4
Nhóm tuổi sinh non
0,11
<0,05
0,03 – 0,43
Nuôi ăn TM toàn phần > 7 ngày
38,3
<0,05
3,5 – 416,7
Nuôi ăn TM toàn phần > 14 ngày
0,05
<0,05
0,004 – 0,56
Xuất huyết não
6,6
<0,05
1 – 43,56
COĐM ảnh hưởng huyết động học
3,5
>0,05
0,88 – 13,6
vietnam medical journal n01 - MAY - 2020
40
Nhận xét:
Mô hình các yếu tố liên quan tới tử
vong sơ sinh gồm các biến số: nhóm tuổi sinh non;
hỗ trợ hô hấp lúc chuyển viện; loạn sản phế quản
phổi trung bình – nặng; COĐM ảnh hưởng huyết
động học; NTH muộn; viêm phổi; viêm ruột hoại
tử; thở máy; truyền hồng cầu lắng; truyền tiểu
cầu; xuất huyết não; nuôi ăn tĩnh mạch toàn phần
> 7 ngày; nuôi ăn tĩnh mạch toàn phần > 14 ngày.
Trong đó tìm thấy được mối liên quan có ý nghĩa
thống kê với các yếu tố: truyền tiểu cầu, nhóm tuổi
sinh non, nuôi ăn tĩnh mạch toàn phần trên 14
ngày, nuôi ăn tĩnh mạch toàn phần trên 7 ngày,
xuất huyết não, COĐM ảnh hưởng huyết động học.
IV. BÀN LUẬN
1. Phân tích đơn biến. Phân tích đơn biến
cho thấy có nhiều yếu tố làm tăng khả năng (odds
ratio) tử vong trong ngắn hạn của sinh non.
- Nhóm tuổi thai sinh non: các nhóm tuổi sinh
non 29 – 31 tuần và 32 – 34 tuần khả năng tử
vong thấp hơn 0,09 lần so với nhóm tuổi sinh non
26 – 28 tuần (KTC: 0,032 – 0,27; p < 0,001).
- Nhóm trẻ tử vong có cân nặng trung bình là
1215,9 gram, nhóm trẻ sống thời điểm xuất viện
có cân nặng trung bình là 1608,8 gram, sự khác
biệt này có ý nghĩa thống kê với p<0,0001.
- Những trẻ xuất huyết não có khả năng tử
vong cao hơn 11,7 lần (2,7 – 48,4; KTC 95%).
- Những trẻ bị loạn sản phế quản phổi, khả năng
tử vong tăng gấp 4,8 lần (1,3–15,5; KTC 95%).
- Những trẻ nhiễm trùng huyết muộn, khả
năng tử vong tăng 8,2 lần (1,9-73,8; KTC 95%).
Trong một nghiên cứu phân tích gộp của
Bakhuizen[3] nguy cơ tương đối (risk ratio) về
kết cuộc tử vong sớm của nhóm trẻ có nhiễm
trùng huyết so với trẻ không nhiễm trùng huyết
tăng 1,83 (1,41 – 2,37; KTC 95%, p <0.001).
- Những trẻ bị viêm phổi bệnh viện, khả năng
tử vong tăng 8,1 lần (2,5 – 33,8; KTC 95%).
- Những trẻ có thở máy, khả năng tử vong
tăng 9,75 lần (2,7 – 52,6: KTC 95%).
- Những trẻ bị viêm ruột hoại tử, khả năng tử
vong tăng 5,4 lần (1,3 – 19,6; KTC 95%).
- Những trẻ thiếu máu có truyền hồng cầu
lắng, khả năng tử vong tăng 45,4 lần (6,9 –
1892,7; KTC 95%). Những trẻ giảm tiểu cầu, có
truyền tiểu cầu, khả năng tử vong tăng 30,2 lần
(8,77 – 129,3; KTC 95%).
- Những trẻ nuôi ăn tĩnh mạch toàn phần kéo
dài > 7 ngày, khả năng tử vong tăng 2,6 lần
(0,96 – 7,1; KTC 95%). Những trẻ nuôi ăn tĩnh
mạch toàn phần kéo dài > 14 ngày, khả năng tử
vong tăng 10,9 lần (3,7 – 32,2; KTC 95%).
Sinh non nhẹ cân, đặc biệt là nhóm rất non
tháng < 32 tuần, sau khi sinh cùng lúc có thể
mắc nhiều biến chứng liên quan đến sinh non,
các biến chứng này tác động qua lại lẫn nhau
như: còn ống động mạch ảnh hưởng huyết động
học có thể làm tăng nguy cơ viêm ruột hoại tử,
loạn sản phế quản phổi, nuôi ăn tĩnh mạch kéo
dài. Nhiễm trùng huyết làm tăng nguy cơ viêm
ruột hoại tử, loạn sản phế quản phổi, nuôi ăn
tĩnh mạch kéo dài. Trong thời gian điều trị ngoài
các bệnh và biến chứng, trẻ có thể cùng lúc
nhận nhiều can thiệp điều trị. Vì vậy có nhiều
yếu tố liên quan tác động phức tạp đến dự hậu
và kết quả điều trị, cần mô hình đa biến để làm
rõ thêm [3], [4], [5]
2. Phân tích đa biến. Mô hình hồi quy logistic
đa biến theo phương pháp stepwise forward các
yếu tố liên quan đến tử vong sơ sinh gồm các biến
số: nhóm tuổi sinh non, hỗ trợ hô hấp lúc chuyển
viện, loạn sản phế quản phổi, còn ống động mạch
ảnh huởng huyết động học, nhiễm trùng huyết
muộn, viêm phổi, viêm ruột hoại tử, thở máy,
truyền hồng cầu lắng, truyền tiểu cầu, xuất huyết
não, nuôi ăn tĩnh mạch toàn phần > 7 ngày, nuôi
ăn tĩnh mạch toàn phần > 14 ngày.
Nghiên cứu của chúng tôi chưa phân tích được
các yếu tố nguy cơ từ mẹ, tiền sử cuộc sinh và
chăm sóc điều trị từ tuyến trước như trong các
nghiên cứu của tác giả Ngô Minh Xuân [6], [7] do
thiếu thông tin trong giấy chuyển viện.
Chúng tôi nhận thấy được mối liên quan có ý
nghĩa thống kê với các yếu tố: những trẻ rối loạn
đông máu, tiểu cầu giảm có truyền tiểu cầu khả
năng tử vong tăng 6,5 lần (1,53 – 27,4; KTC
95%). Nhóm tuổi sơ sinh lớn hơn (theo phân
nhóm 32 – 34 tuần, 29 – 31 tuần, 26 – 28 tuần)
có khả năng tử vong giảm hơn 0,11 lần (0,03 –
0,43). Những trẻ cần nuôi ăn tĩnh mạch toàn
phần trên 14 ngày khả năng tử vong tăng 38,3
lần (3,5 – 416,7; KTC 95%). Những trẻ bị xuất
huyết não khả năng tử vong tăng 6,5 lần (1–
43,56; KTC 95%). Những trẻ có còn ống động
mạch lớn ảnh hưởng huyết động học khả năng
tử vong tăng 3,5 lần (0,88 – 13,6; KTC 95%).
Qua kết quả phân tích các yếu tố nguy cơ tử
vong bằng mô hình đa biến, chúng tôi nhận
thấy, để giảm nguy cơ và tỷ lệ tử vong, cần thiết
kiểm soát tốt trực tiếp hay gián tiếp các yếu tố
nguy cơ nêu trên. Với còn ống động mạch lớn
ảnh hưởng huyết động học, chúng tôi nhận thấy
kết quả điều trị nội khoa với Ibuprofen đường
uống có hiệu quả tốt, tỷ lệ đóng còn ống động
mạch sau điều trị lần 1 là 61,5%, và sau 2 đợt
điều trị là 73%. Tuy nhiên điều trị nội khoa được
chỉ định khi trẻ dung nạp sữa đường tiêu hóa tốt
và không có chống chỉ định dùng thuốc. Những
trường hợp còn lại, hoặc trong những ngày đầu
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020
41
hoặc sớm hơn, sau bơm surfactant, ảnh hưởng
đáng kể của còn ống động mạch lớn vẫn chưa
được kiểm soát, vì không có thuốc đường tĩnh
mạch, khi trẻ chưa ăn sữa đường miệng được.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng ghi nhận tỷ lệ điều
trị còn ống động mạch bằng thông tim can thiệp
và phẫu thuật tại đơn vị chúng tôi thấp so với y
văn (có 6 trường hợp/ 31 trẻ có còn ống động
mạch lớn ảnh hưởng huyết động học). Nghiên
cứu của Bolisetty, tỷ lệ điều trị còn ống động
mạch bằng phẫu thuật trong toàn bộ dân số
mẫu ở hai nhóm sinh non 26 – 28 tuần và 29 –
31 tuần là 5% và 0,9%[8].
Nhiễm trùng huyết muộn thường gây nên rối
loạn đông máu và tiểu cầu giảm có hoặc cần
phải nuôi ăn tĩnh mạch kéo dài; kiểm soát và
điều trị tốt nhiễm trùng sẽ gián tiếp làm giảm
các yếu tố nguy cơ và biến chứng khác của sinh
non như loạn sản phế quản phổi, biến chứng
thần kinh, giảm thời gian lưu đường truyền tĩnh
mạch trung ương và rút ngắn thời gian nuôi ăn
tĩnh mạch. Trong nghiên cứu của chúng tôi chưa
khảo sát hết các đợt nhiễm trùng huyết muộn và
tái phát. Nghiên cứu của tác giả Tsai MH cho
thấy tử vong chung trong thời gian nằm viện
30,7% nhóm trẻ sơ sinh có nhiễm trùng huyết
muộn tái phát trong khi tử vong ở nhóm NTH
muộn không tái phát là 7,8%. Khi nhiễm trùng
huyết muộn tái diễn cũng làm kéo dài thời gian
nằm viện. Các yếu tố kết hợp với nhiễm trùng
huyết muộn tái phát: trẻ có nuôi ăn tĩnh mạch
toàn phần dài ngày hơn, dị tật bẩm sinh hoặc
tổn thương thần kinh trung ương.
V. KẾT LUẬN
Mô hình hồi quy đa biến chúng tôi tìm thấy
được mối liên quan có ý nghĩa thống kê các yếu
tố: trẻ giảm tiểu cầu và cần phải truyền tiểu cầu
khả năng tử vong tăng 6,5 lần; nuôi ăn tĩnh mạch
toàn phần trên 14 ngày có khả năng tử vong tăng
gấp 38,3 lần; nhóm trẻ xuất huyết não có khả
năng tăng nguy cơ tử vong 6,6 lần và nhóm trẻ
còn ống độn mạch lớn ảnh hưởng huyết động học
có khả năng tử vong tăng gấp 3,5 lần.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Preterm Birth Action Group World Health
Organization (2012). Chapter 6: action and the
way forward. In Born Too Soon: The Global Action
Report on Preterm Birth.
2. Blencowe H., Cousens S. (2013). Addressing the
challenge of neonatal mortality. Tropical Medicine
and International Health, 18(3): 303 – 312.
3. Bakhuizen SE (2014). Meta-analysis shows that
infants who have suffered neonatal sepsis face an
increased risk of mortality and severe
complications. Acta Pediatrica, 103: 1211–1218.
4. Martin Richard (2015). Prevent and Treatment of
Respiratory Distress Syndrome in preterm infants.
UpToDate last updated Apr 27, 2015.
5. Tauzin et al (2012). Effect of patent ductus
arteriosus on mortality and morbidity in very low –
birthweight infants. Acta Pediatrica, 101: 419–423.
6. Ngô Minh Xuân (2010). Tình hình tử vong tại khoa
sơ sinh bệnh viện Từ Dũ từ năm 1999 – 2009. Y học
thành phố Hồ Chí Minh, 2(14): 124 – 130.
7. Ngô Minh Xuân (2009). Các yếu tố dự đoán tử
vong ở trẻ nhẹ cân tại Khoa Sơ sinh – Bệnh viện Từ
Dũ. Y học thành phố Hồ Chí Minh, 2(14): 110 – 116.
8. Bolisetty Srinivas, Legge Nele, Bajuk
Barbara, et al. (2015). Preterm Infants outcomes
in New South Wales and The Australian Capital
Territory. Journal of Paediatrics and Child Health,
51(7): 713-21.
KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ NỘI NHA RĂNG HÀM LỚN THỨ NHẤT HÀM TRÊN
Ở NGƯỜI CAO TUỔI SỬ DỤNG HỆ THỐNG PROTAPER MÁY
Nguyễn Minh Lương*, Nguyễn Thị Hồng Minh*
TÓM TẮT11
Mục tiêu: Đánh giá kết quả điều trị nội nha nhóm
răng hàm lớn thứ nhất hàm trên (RHLT1HT) ở người
cao tuổi sử dụng hệ thống protaper máy tại Bệnh viện
Răng Hàm Mặt Trung Ương Hà Nội trong năm 2018 và
2019. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu can
thiệp lâm sàng không đối chứng được tiến hành trên
*Bệnh viện Răng Hàm Mặt TW HN
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Thị Hồng Minh
Email: minhnguyenrhm1812@gmail.com
Ngày nhận bài: 11/3/2020
Ngày phản biện khoa học: 1/4/2020
Ngày duyệt bài: 13/4/2020
47 bệnh nhân người cao tuổi với 47 răng hàm lớn thứ
nhất hàm trên được chẩn đoán viêm tuỷ không hồi
phục và tủy hoại tử với kỹ thuật điều trị tủy có sử
dụng trâm xoay máy. Phim X quang cận chóp chụp
ngay sau hàn ống tủy và sau 1 tháng, 3 tháng và 6
tháng để đánh giá kết quả điều trị. Kết quả: Ngay
sau hàn và sau hàn 1, 3 tháng và 6 tháng trên phim X
quang cho thấy không có sự khác biệt với 42 răng đạt
kết quả tốt, chiếm tỉ lệ 89,36%; 4 răng là hàn đạt kết
quả trung bình, chiếm tỉ lệ 8,51%, và 1 răng bị đánh
giá là kém do gãy dụng cụ trong lòng ốngtủy. Kết
luận: Hệ thống protaper máy tỏ ra có hiệu quả ưu
việt và có khả năng ứng dụng tốt trong điều nhóm
RHLT1HT ở người cao tuổi là nhóm răng có hệ thống
ống tuỷ phức tạp, thường bị canxi hóa.