10 Yếu Tố Gây Khởi Phát Cơn Đau đầu Migrain
1- Thực Phẩm: Thức ăn có thể gây khởi phát migraine, do đó người
bệnh nên cố gắng xác định thực phẩm nào là nguyên nhân. Nên đọc
kỹ thành phần trong công thức các thực phẩm đã chế biến sẵn.
- Các thực phẩm gây khởi phát cơn migrain có thể là:
+ Phô mai để lâu ngày, chuối, quả sung, nho khô, bia, rượu vang, rượu
mạnh, vang đỏ, sản phẩm từ sữa (kem/sữa/yogurt, phô mai)
+ Thực phẩm lên men, trái cây họ cam chanh, đu đủ, chanh dây, mận đỏ, trái
cây muối, nước tương, bột ngọt, trái bơ Đà lạt, đậu lentils, hạt dẻ, đậu phọng
và bơ đậu phọng, hành, thịt muối và thịt chế biến,
+ Saccharin/aspartame (trong các loại thực phẩm ăn kiêng), chất sulfites
trong tôm và khoai tây chế biến, các thực phẩm có chứa men nổi (bánh bao,
bánh mì).
2-Caffeine
Dùng các thực phẩm hoặc thức uống có chứa caffeine có thể gây khởi phát
cơn migraine; ngược lại, khi ngừng uống càfê quá nhanh cũng có thể gây
bùng phát cơn đau. Caffeine hiện diện trong càfê, coca, pepsi, trà, chocolate
và trong một số các thực phẩm bổ sung, đặc biệt các chất gây giảm cân.
3-Thuốc Men
- Các loại thuốc gây dãn mạch như hydralazine hoặc loniten, có thể gây khởi
phát cơn migraine. Tương tự với các loại khác như cimetidine, fenfluramine,
indomethacin, nitroglycerine, nifedipine, theophylline, reserpine, estrogen
trong các thuốc hormone thay thế hoặc thuốc tránh thai.
- Bệnh nhân cần báo cho bác sĩ điều trị nếu có dùng các loại thuốc trên và
khi nghi ngờ chúng có khả năng gây cơn migraine.
- Bác sĩ có thể phải thay thế thuốc đang dùng bằng một loại khác có cùng tác
dụng nhưng ít khả năng khởi phát migraine hơn.
4-Cảm Xúc và Stress
- Áp lực của thời gian, các mất mát lớn, giận dữ, mâu thuẫn, hoặc trầm cảm
có thể khởi phát migraine. Các stress hàng ngày có nhiều khả năng gây ra
cơn migraine nhất. Những sự kiện gây cảm xúc hạnh phúc mạnh như kết
hôn, thay đổi chỗ ở mới, có con, cũng có thể tăng nguy cơ migraine.
- Dành thời gian riêng tư để thư giãn, tìm những phương pháp lành mạnh và
hữu hiệu để đối phó với stress là điểm mấu chốt để kiểm soát các cơn
migraine.
5-Quá Tải về Cảm Giác
- Migraine có thể khởi phát sau khi ngửi mùi nước hoa, khói thuốc lá, dung
môi pha sơn, ammonia hay mùi xào nấu.
- Ánh sáng chớp nháy, ánh sáng mặt trời, chuyển động của xe hơi hoặc xe
lửa cũng có thể khởi phát cơn migraine.
- Bạn bè và gia đình được khuyên không nên dùng nước hoa có mùi quá gắt
khi ở gần người bệnh. Cần thông gió nhà bếp cho thật tốt khi bệnh nhân
dùng bữa ăn.
- Khi sơn sửa lại nhà cửa, nên di chuyển đến một chỗ ở khác và chỉ dọn về
khi biết chắc là nhà đã thật thông thoáng và không còn mùi sơn. Nên đeo
kiếng râm khi phải tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và dùng các hoá chất
không mùi để tẩy rửa.
6- Rối Loạn Giấc Ngủ
Ngủ quá nhiều hoặc giấc ngủ bị gián đoạn có thể là những nguyên nhân gây
khởi phát cơn migraine. Giấc ngủ tốt có thể giảm bớt tần số cơn.
Nếu mới sinh con, nên nhờ gia đình hoặc bạn bè giúp cho bé bú vào
các bữa khuya.
Khi đi du lịch, cần yêu cầu bác sĩ cho dùng thêm thuốc để điều chỉnh
lại giấc ngủ. Nếu di chuyển qua nhiều múi giờ khác nhau, hãy thử
dùng melatonin.
Điều trị bệnh hoặc các cơn đau ngay lúc khởi phát để giảm tối thiểu
thời gian mất ngủ hoặc gián đoạn giấc ngủ.
Tạo giai đoạn thư giãn trước khi ngủ bao gồm: ánh sáng nhẹ, thức
uống ấm, tắt TV, tắm nước nóng.
Tập thể lực thường xuyên để có được giấc ngủ sâu.
7-Thay đổi về nhiệt độ và độ cao
- Những thay đổi đột ngột thời tiết theo mùa gồm nhiệt độ, áp suất khí
quyển, độ ẩm, chất lượng không khí, mưa đột ngột có thể khởi phát cơn
migraine. Ví dụ: ở Santa Ana, California, theo thống kê, những người nhạy
cảm với migraine thường bị ảnh hưởng mỗi khi có những đợt gió thổi mạnh
đột ngột.
- Cao độ cũng có thể gây nhức đầu do migraine. Ví dụ, các nhà leo núi, trượt
tuyết có chứng migraine sẽ bị đau thường xuyên hơn khi họ ở độ cao. Thật
vậy, di chuyển bằng máy bay cũng đủ làm khởi phát migraine ở một số
người nhạy cảm.
8-Hoạt động thể lực
- Tất cả các hoạt động thể lực kể cả khiêng vác nặng đều có thể gây ra cơn
migraine. Táo bón, rặn nhiều cũng có thể khởi phát migraine.
- Cần thay đổi lối sống theo chiều hướng lành mạnh như sau:
Khi tập thể lực nên tăng trọng lượng cân và cường độ luyện tập dần
dần. Không được gắng sức quá mức.
Ăn chế độ ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nước để tránh táo bón.
Tránh để khoảng cách giữa 2 bữa ăn quá lâu.
Nên bỏ thuốc lá từ từ, tránh cai đột ngột, vì có thể khởi phát cơn
migraine.
9-Thay đổi về Nội Tiết
- Migraine có thể xảy ra liên quan với chu kỳ kinh nguyệt. Tình trạng sẽ cải
thiện hơn vào thời kỳ mãn kinh, khi lượng estrogen bắt đầu giảm xuống.
- Thuốc tránh thai hoặc tình trạng có thai làm giảm bớt tần số cơn migraine ở
một số phụ nữ, nhưng lại có thể gây tăng ở một số khác:
Dùng thuốc viên tránh thai dựa trên cơ sở xác định tác dụng của nó
lên tình trạng migraine
Nên dùng thuốc tránh thai uống với hàm lượng estrogen thấp nhất vì
progestin có vẻ như không ảnh hưởng đến tình trạng migraine
Nguy cơ đột quỵ ở phụ nữ bị migraine có khuynh hướng tăng khi họ
sử dụng thuốc ngừa thai uống, hút thuốc lá hoặc bị tăng huyết áp.
10-Ăn uống thất thường
Đói có thể gây ra cơn migraine, do đó người bị chứng migraine không nên
bỏ bữa.
11. Bổ sung
- Tránh bỏ bữa, tránh để khoảng cách quá lâu giữa 2 bữa ăn.
- Dùng đủ lượng calcium bổ sung hàng ngày hoặc ăn các thực phẩm giàu
calcium (cũng quan trọng trong việc phòng chống loãng xương)
- Dùng viên đa sinh tố (multi-vitamin) có bổ sung magnesium mỗi ngày.
BS Đồng Ngọc Khanh - BV Đa Khoa Hoàn Mỹ Sài Gòn
