30 NĂM TẠP CHÍ MỸ THUẬT
Hai năm, sau ngày đất nước thống nhất, năm 1997 Tạp chí Mỹ thuật, cơ quan ngôn luận của Hội Mỹ thuật Việt Nam
ra số đầu tiên, lời nói đầu đã xác định nhiệm vụ của Tạp chí là:
- Giới thiệu các thành tựu của nền mỹ thuật Việt Nam
- Phản ánh phong trào sáng tác của các họa sĩ, nhà điêu khắc, trang trí mỹ thuật chuyên nghiệp và không chuyên
nghiệp
- Giới thiệu tinh hoa nghệ thuật của dân tộc, của thế giới
- Đấu tranh cho đường lối văn nghệ của Đảng và Nhà nước
- Nêu lên những vấn đề mà giới sáng tác, nghiên cứu, phê bình mỹ thuật, những người yêu mến mỹ thuật quan tâm
để cùng nhau giải quyết những vấn đề đương thời đặt ra.
Định hướng ấy đã cụ thể hóa công việc phản ánh những vấn đề lý luận, phê bình, thông tin sáng tác mỹ thuật và
đương nhiên là phản ánh hoạt động của Hội Mỹ thuật Việt Nam, tổ chức sáng tạo và công bố tác phẩm.
30 năm qua, Tạp chí Mỹ thuật có những năm yên ổn, định hình, nhẫn nại của thời kỳ bao cấp, lo chuyện nghề
nghiệp chứ không phải lo kinh phí, rồi đến năm 1989, khi nền kinh tế thị trường hình thành, sự bao cấp không còn,
có lúc tưởng như Tạp chí không thể vượt qua. Nhưng chính những năm đó Tạp chí đã bắt đầu vận động để tồn tại và
tiếp tục phát triển. Từ 1 năm 4 số đến 6 số và hiện nay là 12 số. Cho phép cập nhật thông tin, mở rộng nhiều chuyên
mục, chuyên đề như: Sự kiện, những vấn đề mỹ thuật, mỹ thuật truyền thống, mỹ thuật thế giới, tác giả tác phẩm,
trao đổi, giới thiệu sách mỹ thuật, những chuyên đề về hội họa sơn mài, tượng đài, mỹ thuật trẻ, mỹ thuật công
nghiệp...
Hàng tháng, Tạp chí như là nguồn tư liệu cần thiết mà Hội gửi đến các hội viên mỹ thuật, và với người yêu mỹ thuật
thì Tạp chí là người bạn đồng hành chia xẻ, trao đổi, tâm tình hướng về cái đẹp nhân văn chân - thiện - mỹ Việt Nam
và mỹ thuật thế giới.
Ngoài số chuyên đề Mỹ thuật, Tạp chí cũng đã từng xuất bản những ấn phẩm như: Mỹ thuật Thời nay, Thời trang,
Mỹ thuật cười, và hiện nay là Đặc san Mỹ thuật và Đời sống. Các ấn phẩm này đã cho phép mở rộng đề tài rộng rãi
trong lĩnh vực cái Đẹp mà đông đảo bạn đọc quan tâm: Thời trang, trang trí nội thất, các sinh hoạt văn hóa... Người
ngoài ngành thì tưởng là đi quá phạm vi mỹ thuật nhưng thực ra hầu hết những hoạt động tưởng chỉ mang bề nổi của
kinh tế thị trường này lại được đào tạo từ các trường mỹ thuật, các nhà tạo mẫu chuyên nghiệp đều là các họa sĩ và
nơi mở đầu con đường sáng tạo của họ là Trường Mỹ thuật. Không phải vẽ tranh, làm tượng mới là mỹ thuật.
Việc mở rộng đề tài và nội dung phản ánh không chỉ đơn thuần là mục đích kinh tế, mà cái được lớn hơn là đã bổ
sung cho Tạp chí chuyên ngành những vấn đề mà cuộc sống đời thường quan tâm. Mỹ thuật không chỉ phục vụ mấy
nghìn nhà mỹ thuật mà phục vụ con người, phục vụ công chúng, có thêm hàng vạn người đọc và biết đến mỹ thuật
để thêm yêu cái Đẹp, làm cho cuộc sống đàng hoàng hơn.
30 năm là quãng thời gian không nhiều, mới chưa bằng phần nửa của đời người, nhưng nếu giở lại những trang tạp
chí thì cũng thấy có biết bao đổi thay về kiểu thức, về cách viết nhưng cái cốt lỗi là tạp chí của Hội Mỹ thuật Việt
Nam với định hướng ban đầu thì hầu như không đổi “dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Lãnh đạo Tạp chí đã đến thời Tổng
biên tập thứ 9. Thử làm một phép tính chia, thì bình quân, mỗi tổng biên tập chỉ trụ lại hơn 3 năm, có tổng biên tập
còn ít hơn thế. Cũng cần mẫn, nhiệt thành nhưng mỗi người có một cách bộc lộ và có thể nói không quá là tạp chí
chính là hình ảnh của họ. Hay hoặc dở thì phải nhận, không được chối vì lý do khách quan. Đấy mới là tư cách của
những người thuyền trưởng chân chính, mà tài năng, quả cảm thường ít bộc lộ trong những lúc thuận buồm xuôi gió.
Tạp chí Mỹ thuật đã vinh dự được nhà nước trao tặng huân chương Lao động hạng 3, nhân Kỷ niệm 20 năm thành
lập (1997). Nhiều thành viên của Tạp chí Mỹ thuật đã được nhận giải thưởng cao quý: họa sĩ Huỳnh Văn Gấm được
trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh (đợt 2), họa sĩ Trần Đình Thọ, Mai Văn Hiến được trao tặng giải thưởng Nhà
nước (đợt 1), họa sĩ Nguyễn Thế Vinh được tao tặng giải thưởng Nhà nước (đợt 2), nhiều đồng chí đã được Nhà
nước trao tặng các huân, huy chương cao quý.
Tạp chí Mỹ thuật có thể hoạt động và phát triển, bên cạnh sự nỗ lực của mình, chúng tôi còn nhận được sự chỉ đạo,
giúp đỡ của Ban Tư tưởng Văn hóa trung ương nay là Ban Tuyên huấn Trung ương, Bộ Văn hóa Thông tin, nay là