Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai<br />
<br />
VĂN MẪU LỚP 11: VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU<br />
5 BÀI VĂN MẪU “PHÂN TÍCH ĐOẠN CUỐI BÀI THƠ VỘI VÀNG CỦA<br />
XUÂN DIỆU”<br />
BÀI MẪU SỐ 1:<br />
MỞ BÀI<br />
Ngày Xuân Diệu mới xuất hiện trên thi đàn Việt Nam, nhà phê bình Hoài Thanh đã có<br />
một đánh giá rất xác đáng “Xuân Diệu say đắm tình yêu, say đắm cảnh trời sống vội vàng”. Có lẽ<br />
cái nét đặc sắc ấy của hồn thơ Xuân Diệu được biểu hiện đầy đủ nhất trong bài thơ Vội vàng, mà<br />
đoạn bình giảng dưới đây là đoạn hay nhất của bài thơ.<br />
Trích dẫn :<br />
“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm Ta muốn ôm<br />
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn<br />
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn<br />
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu<br />
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều<br />
Và non nước, và cây, và cỏ rạng<br />
Cho chuếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng<br />
Cho no nê thanh sắc cua thời tươi<br />
- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi’”<br />
THÂN BÀI<br />
Ở phần trên của bài thơ, thi sĩ luận giải cho người đọc thấy được tạo hoá có sinh ra con<br />
người để mãi mãi hương lạc thú ở chốn trần gian này đâu. Đời người ngắn ngủi, tuổi xuân có hạn<br />
và thời gian trôi đi vĩnh viễn không trở lại “giục giã” chúng ta phải “nhanh lên”, “vội vàng lên”<br />
để tận hương bữa tiệc của trần gian khi mà “mùa chưa ngả chiều hôm”, khi mà xuân đang non.<br />
Xuân chưa già:<br />
Trích dẫn :<br />
“Mau đi thôi mùa chưa ngả chiều hôm Ta muốn ôm<br />
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn”<br />
“Ở trên, tác giả xưng ”tôi” để đối thoại với đồng loại, ở dưới lại xưng “ta” để đối diện với<br />
sự sống” (Chu Văn Sơn). Giữa những câu thơ dài, đột ngột xen vào một câu thơ rất ngắn, chỉ có<br />
ba chữ “ta muốn ôm”. Câu thơ như thắt ngang giữa bài làm ta liên tương đến vòng tay đang ôm<br />
bó, níu giữ“cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn” của nhà thơ. “Mơn mởn” là từ láy rất gợi cảm và<br />
giàu ý nghĩa diễn tả. Nó gợi cảm giác sự vật, cây cối đang ở độ non mướt, tươi tốt đầy sức<br />
sống.Lần theo bước chân “vội vàng“và trái tim “say đắm’”, ‘”nồng nàn’”, ‘”tha thiết’” với sự<br />
sống của thi nhân, ta<br />
Trích dẫn :<br />
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn<br />
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu<br />
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều<br />
Và non nước, và cây, và cỏ rạng<br />
Đúng là những câu thơ giục giã, cảm xúc của Xuân Diệu như một dòng suối ào ạt tuôn<br />
chảy, tưởng chừng ngôn từ xô đẩy vào nhau chen lấn nhau để theo kịp dòng cảm xúc ấy. Những<br />
tiếng ta muốn láy đi láy lại mãi để khẳng định niềm khao khát mãnh liệt và cháy bỏng. Những từ<br />
ngữ Xuân Diệu sử dụng ở mức độ mãnh liệt nhất: muốn ôm, muốn riết, muốn say, muốn thâu; lại<br />
còn 1 cái hôn nhiều chữ nghĩa của Xuân Diệu thật mới lạ và đầy cảm xúc. Sống như thế với Xuân<br />
W: www.hoc247.net<br />
<br />
F: www.facebook.com/hoc247.net<br />
<br />
T: 0989 627 405<br />
<br />
Trang | 1<br />
<br />
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai<br />
<br />
Diệu mới thực là sống sống như thế đi đến chỗ tận cùng của niềm hạnh phúc được sống:<br />
Trích dẫn :<br />
"Cho chếnh choáng mùi thơm cho đã đầy ánh sáng<br />
Cho no nê thanh sắc của mùa xuân"<br />
Hạnh phúc của sự sống là mùi thơm là ánh sáng là thanh sắc tận hưởng cuộc đời là có<br />
được cảm nhận về những điều ấy ở độ tràn trề nhất: "chếnh choáng", "đã đầy", "no nê".Trong<br />
niềm cảm hứng ở độ cao nhất Xuân Diệu nhận ra cuộc đời mùa xuân như 1 cái gì quý giá nhất<br />
trọn vẹn như 1 trái đời đỏ hồng chín mọng thơm ngát ngọt ngào để cho nhà thơ tận hưởng trong<br />
niềm khát khao cao độ:<br />
Trích dẫn :<br />
"Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi<br />
Thật không thể nói được gì hơn về nỗi rạo rực của tình yêu đối với cuộc sống !"<br />
KẾT BÀI<br />
Sống là hạnh phúc. Muốn đạt tới hạnh phúc phải sống vội vàng. Thế là, vội vàng là cách<br />
đến với hạnh phúc, là chính hạnh phúc, và hình như cũng là cái giá phải trả cho hạnh phúc vậy !<br />
Ta hiểu vì sao khi Xuân Diệu xuất hiện, lập tức thi sĩ đã thuộc về tuổi trẻ !<br />
<br />
W: www.hoc247.net<br />
<br />
F: www.facebook.com/hoc247.net<br />
<br />
T: 0989 627 405<br />
<br />
Trang | 2<br />
<br />
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai<br />
<br />
BÀI MẪU SỐ 2:<br />
I. MỞ BÀI:<br />
Xuân Diệu là nhà thơ của tình yêu và tuổi trẻ, là “ông hoàng của thi ca tình yêu”. Trước<br />
cách mạng, Xuân Diệu nổi tiếng với hai tập thơ “Thơ thơ” và “Gửi hương cho gió”. Chính hai tập<br />
thơ ấy đã đưa tên tuổi của Xuân Diệu trở thành “Nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”. Bài<br />
thơ “Vội vàng” nằm trong tập “Thơ thơ” là bài thơ rất tiêu biểu cho phong cách thơ của Xuân<br />
Diệu. Tác phẩm để lại dấu ấn về nội dung và nghệ thuật đặc sắc mà tiêu biểu là đoạn thơ sau đây:<br />
“Ta muốn ôm<br />
…………….<br />
- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”<br />
II. THÂN BÀI:<br />
1. Khái quát: Bài thơ “Vội vàng” nằm trong tập “Thơ thơ”, xuất bản năm 1938, là bài thơ<br />
tiêu biểu của tập thơ nói riêng, của hồn thơ Xuân Diệu nói chung. Cả bài thơ thể hiện một nhân<br />
sinh quan mang ý nghĩa nhân bản sâu sắc. Thiên đường là ở ngay trên mặt đất chúng ta với biết<br />
bao điều hấp dẫn và quyến rũ. Vì vậy, hãy yêu mến, hãy gắn bó và sống hết mình với cuộc sống<br />
thực tại đầy vui tươi này. Nó bộc lộ niềm ham sống, khát sống, tận hưởng đến vô biên và tuyệt<br />
đích của thi nhân. Nó làm ta nhớ tới câu thơ trong bài thơ “Hư vô” của nhà thơ:<br />
“Tôi kẻ đưa răng bấu mặt trời,<br />
Kẻ đựng trái tim trìu máu đất,<br />
Hai tay chín móng bám vào đời.”<br />
Ở phần trên của bài thơ, thi sĩ luận giải cho người đọc thấy được tạo hóa có sinh ra con<br />
người để mãi mãi hưởng lạc thú ở chốn trần gian này đâu. Đời người ngắn ngủi, tuổi xuân có hạn<br />
và thời gian trôi đi vĩnh viễn không trở lại. Vì vậy thi nhân “giục giã” chúng ta phải “nhanh lên”,<br />
“vội vàng lên” để tận hưởng bữa tiệc của trần gian khi mà “mùa chưa ngả chiều hôm”, khi mà<br />
xuân đang non, xuân chưa già:<br />
“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm”<br />
Và bởi: “Em, em ơi! Tình non sắp già rồi...”<br />
Có lẽ chính vì vậy mà thi nhân đã khép lại bài thơ bằng một đoạn thơ mang sắc màu ái ân<br />
mãnh liệt. Ở đó, ta thấy được sự vồ vập, đắm say rất đỗi Xuân Diệu.<br />
2. Nội dung phân tích:<br />
a. Đoạn thơ mở đầu bằng ba chữ “Ta muốn ôm” như phơi bày ra hết sự ham hố và<br />
cuồng nhiệt của Xuân Diệu với cuộc sống trần thế:<br />
Trước đó nhà thơ xưng “tôi” với ước muốn táo bạo “tắt nắng, buộc gió” nhưng ở đoạn thơ<br />
cuối này cái tôi ấy đã hòa thành cái ta chung để tận hưởng hết những hương sắc của cuộc đời.<br />
Ngay liền đó là câu thơ thể hiện cái tươi non của “Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn”. “Mơn<br />
mởn” là từ láy rất gợi cảm và giàu ý nghĩa diễn tả. Nó gợi cảm sự vật, cây cối đang ở độ non<br />
mướt, tươi tốt đầy sức sống “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”, khiến cho thi nhân tràn<br />
lên bao khao khát:<br />
“Ta ôm bó, cánh tay ta làm rắn,<br />
Làm giây da quấn quít cả mình xuân;<br />
Không muốn đi, mãi mãi ở vườn trần,<br />
Chân hóa rễ để hút mùa dưới đất.”<br />
(Thanh niên)<br />
b. Và đằng sau khao khát “ôm cả sự sống mơn mởn” ấy là những câu thơ mạnh bạo,<br />
W: www.hoc247.net<br />
<br />
F: www.facebook.com/hoc247.net<br />
<br />
T: 0989 627 405<br />
<br />
Trang | 3<br />
<br />
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai<br />
<br />
gấp gáp, giục giã tràn đầy nỗi yêu:<br />
“Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,<br />
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,<br />
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều<br />
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,<br />
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,<br />
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;”<br />
Một đoạn thơ ngắn mà có tới bốn, năm từ “ta muốn” được lặp đi, lặp lại như nhịp điệu hối<br />
hả, như hơi thở gấp gáp của thi nhân. Chứng tỏ Xuân Diệu nồng nhiệt đối rối rít, cuống quýt, như<br />
muốn cùng lúc giang tay ôm hết cả vũ trụ, cả cuộc đời, mùa xuân vào lòng mình. Sống như thế<br />
với Xuân Diệu mới thực là sống, mới đi đến tận cùng của niềm hạnh phúc được sống. Điệp ngữ<br />
“Ta muốn” như ý nghĩa của nó đã nói lên được cái ham muốn khát thèm đến hăm hở, cuồng nhiệt<br />
của nhà thơ. Thi nhân như muốn ôm hết vào lòng mình “mây đưa và gió lượn”, muốn đắm say<br />
với “cánh bướm tình yêu”, muốn gom hết vào lồng ngực trẻ trung ấy “một cái hôn nhiều”. Muốn<br />
thu hết vào hồn nhựa sống dạt dào “Và non nước, và cây, và cỏ rạng”. Để<br />
rồi, chàng như con ong bay đi hút nhụy đời cho đến say “chếnh choáng” hút cho đã cho<br />
đầy ánh sáng, “Cho no nê thanh sắc của thời tươi” mới lảo đảo bay đi.<br />
Câu thơ:<br />
“Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,<br />
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;”<br />
Điệp từ “cho” với nhịp độ tăng tiến nhấn mạnh các cấp độ khát vọng hưởng thụ đạt đến độ<br />
thỏa thuê, sung mãn, trọn vẹn. Xuân Diệu muốn tận hưởng cuộc sống cho đến “no nê”, “chếnh<br />
choáng”, “đã đầy”. Trong niềm cảm hứng ở độ cao nhất, Xuân Diệu nhận ra cuộc đời, mùa xuân<br />
như một cái gì quý nhất, trọn vẹn như một trái đời đỏ hồng, chín mọng, thơm ngát, ngọt ngào,<br />
xuân hồng, để cho nhà thơ tận hưởng trong niềm khao khát cao độ.<br />
Thơ Xuân Diệu có đặc trưng là sự vồ vập, cuồng nhiệt, mạnh bạo. Mỗi một lần khao khát<br />
“Ta muốn” thì lại đi liền với một động từ chỉ trạng thái yêu đương mỗi lúc một mạnh mẽ, nồng<br />
nàn hơn “ôm – sự sống” – “riết – mây đưa, gió lượn” – “say – cánh bướm, tình yêu” – “thâu – cái<br />
hôn nhiều”, để cuối cùng là một tiếng kêu của sự cuồng nhiệt, đắm say thể hiện niềm yêu đời,<br />
khát sống chưa từng có trong thơ ca Việt Nam: “Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”. Đây<br />
chính là đỉnh điểm của sự khao khát cháy bỏng của nhà thơ.<br />
Dưới ngòi bút của Xuân Diệu và trong ánh mắt “xanh non”, “biếc rờn” của thi sĩ, mùa<br />
xuân hiện lên rõ rệt và sống động như có hình có dáng, có hồn có sắc “Xuân hồng”. Mùa xuân<br />
như môi, như má của một người thiếu nữ trẻ trung, tràn trề nhựa sống và đẹp xinh, trinh nguyên<br />
đang rạo rực yêu đương, hay như một quả chín ngọt thơm trong vườn “Tháng giêng ngon như<br />
một cặp môi gần”. Đứng trước cái hấp dẫn của mùa xuân, cuộc sống, thi sĩ hình như không nén<br />
nỗi lòng yêu đã đi đến một cử chỉ cũng thật đáng yêu:<br />
“Ta muốn cắn vào ngươi!”<br />
Có lẽ trong các bài thơ của Xuân Diệu trước Cách mạng thì đây là những vần thơ Xuân<br />
Diệu nhất. Vì mỗi câu, mỗi chữ đều mang hơi thở nồng nàn, đắm say, ham sống của “một nhà<br />
thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”.<br />
3. Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật:<br />
Về nội dung, đoạn thơ nói riêng và bài thơ nói chung đã thể hiện cái tôi cá nhân đầy say<br />
mê, rạo rực. Xuân Diệu đã bộc lộ một cái tôi tràn đầy sự thèm khát được sống, được tận hưởng<br />
một cách cuồng nhiệt những thanh sắc của cuộc đời. Thi sĩ như muốn giang rộng cả đôi tay, cả<br />
W: www.hoc247.net<br />
<br />
F: www.facebook.com/hoc247.net<br />
<br />
T: 0989 627 405<br />
<br />
Trang | 4<br />
<br />
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai<br />
<br />
lồng ngực của mình để đón nhận mùa xuân của tình yêu, của tuổi trẻ. Nỗi khát thèm ấy là xuất<br />
phát từ một quan niệm nhân sinh tiến bộ, tích cực của Xuân Diệu trước cuộc đời: “Mau với chứ,<br />
vội vàng lên với chứ - Em, em ơi, tình non đã già rồi” (Giục giã)<br />
Về nghệ thuật, thành công của đoạn thơ chính là nhờ vào một số yếu tố nghệ thuật: điệp<br />
ngữ “Ta muốn” được lặp đi lặp lại nhiều lần; sử dụng động từ mạnh: thâu, riết, say, hôn, cắn;<br />
giọng điệu say mê; nhịp điệu gấp gáp; chuyển đổi thể thơ linh hoạt; từ ngữ táo bạo thể hiện cái<br />
tôi tràn đầy cảm xúc của tác giả.<br />
III. KẾT BÀI:<br />
Tóm lại, đoạn thơ ta vừa phân tích ở trên là một đoạn thơ hay nhất trong bài thơ “Vội<br />
vàng”. Đoạn thơ đã giúp ta hình dung được tâm hồn Xuân Diệu, một cái tôi yêu đời, giàu xúc<br />
cảm, một nhân sinh quan tiến bộ về cuộc đời. Với những gì thể hiện ở trên, Xuân Diệu rất xứng<br />
đáng với danh hiệu: “Nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới” (Hoài Thanh).<br />
<br />
W: www.hoc247.net<br />
<br />
F: www.facebook.com/hoc247.net<br />
<br />
T: 0989 627 405<br />
<br />
Trang | 5<br />
<br />