trên mạng khi những chuyển động cơ thể của chủ nhân sẽ “hóa thân” trên màn hình máy
tính.
9. Công nghệ không cần điện
Tác giả: Amy B. Smith, Viện Công nghệ Massachusetts (MIT).
Với mục tiêu giúp người dân tại các nước đang phát triển thông qua việc tạo ra những
công nghệ giá rẻ và đơn giản, thủ lĩnh phong trào công nghệ đặc biệt B. Smith đã sángtạo
ra nhiều giải pháp ấn tượng như loại trang thiết bị bệnh viện không sử dụng điện, bên
cạnh những cối xay ngũ cốc cải tiến...
Bà cùng các cộng tác viên đang góp phần khắc phục và xử trí nhiều vấn đề tại các quốc
gia thuộc thế giới thứ 3 như Haiti, Ghana...
10. Xe lăn địa hình
Tác giả: Rudy Roy, Ben Sexson, Daniel Oliver và Charles Pyott.
Là sản phẩm đoạt giải thưởng đột phá năm nay, xe lăn địa hình của 4 chàng sinh viên
đồng sáng lập tổ chức phi lợi nhuận quốc tế Intelligent Mobility International (IMI) đã
giúp hàng loạt người khuyết tật tại các nước đang phát triển.
Loại xe đa dụng này có thể dễ dàng thích nghi với mọi địa hình, từ đồi dốc, sa mạc với
các tính năng điều khiển đơn giản...
Đ.Hùng (Lược dịch)
10 dự báo khoa học và công nghệ năm 2009
Không chỉ mang đến những nền tảng quan trọng cho sự phát triển khoa học trong năm
tới, 10 phát kiến dưới đây sẽ còn định hướng công nghệ trong tương lai
1. Lưu trữ... gió. Các chuyên gia ở Công ty Năng lượng lưu trữ Iowa (Mỹ) vừa có một
phát kiến độc đáo: Sử dụng sức gió để nén và lưu trữ không khí trong các bể chứa dưới
lòng đất, sau đó sẽ sử dụng để chạy các máy phát. Hiện tại họ cũng đang kiểm tra những
giếng mới vừa được khoan và sẽ hoàn thành vào năm tới để phục vụ các nông trại gió lớn
nhất thế giới, trong đó có dự án nhà máy điện gió 3.000 megawatt vừa được lên kế hoạch
xây dựng tại quận Briscoe ở Texas...
2. Mô cấy hydrogel. Khoa học về kỹ thuật tạo mô phục vụ cho việc nuôi cấy xương,
ghép mạch máu mới và thay thế cơ quan... đang bắt đầu gặt hái những thành quả ngoạn
mục. Thành công mới nhất là loại sản phẩm hydrogel, những chuỗi polymer thấm hút cực
mạnh. Các nhà nghiên cứu ở Đại học Carnegie Mellon còn khai thác hydrogel để tạo mô
răng và một số tế bào cấy khác. Đặc biệt, sản phẩm BST-CarGel tổng hợp của Công ty
Công nghệ sinh học Biosyntech dự kiến sẽ có mặt vào năm tới, còn có hoạt tính tái tạo
sụn hết sức ấn tượng khi kết hợp với các tiểu huyết cầu trong máu. Dự kiến sẽ có những
liệu pháp chữa trị mới trong năm 2009 sau khi các thí nghiệm lâm sàng cho kết quả như
mong đợi.
3. Tia T. Tia T hay sự bức xạ Terahertz xảy ra ở tần số khoảng một nghìn tỉ hertz trên dải
quang phổ điện tử. Điểm đặc biệt của tia T là không có hiện tượng ion hóa, nên không
tiềm ẩn tác nhân ung thư, mặc dù cũng xuyên qua quần áo, vật chất. Chính điều này làm
cho tia T khá lý tưởng trong kiểm tra an ninh và ứng dụng y khoa, như để phát hiện sớm
ung thư da và triệu chứng khiếm khuyết xương. Cho đến gần đây, việc tạo ra tia T vẫn
còn là bí mật, nhưng các nhà nghiên cứu Đại học Harvard vừa nhận bằng sáng chế về
nguồn nhiệt này, và các nhà khoa học ở Phòng Nghiên cứu quốc gia Argonne cũng đang
phát triển loại máy tạo tia T di động.
4. Công nghệ Pico. Các nhà vật lý Đức trở thành người mở đường kỷ nguyên công nghệ
siêu nhỏ vào giữa năm nay khi đo được khoảng cách bằng picomét từ việc sử dụng kính
hiển vi điện tử đặc biệt có độ siêu phân giải. Nếu từ công nghệ micro (1 microm = 1.10-
6m: một phần triệu mét) sang công nghệ nano (1 nano = 1.10-9m: một phần tỉ mét) là một
bước tiến quan trọng thì công nghệ pico (1 picom = 1.10-12m: một phần nghìn tỉ mét) thực
sự là bước nhảy vọt. Trên cơ sở này, nguyên mẫu hệ thống chuẩn TEAM (Transmission
Electron Aberration-corrected Microscope) của Bộ Năng lượng Mỹ sẽ được ứng dụng
trong năm 2009, cho các nhà khoa học khả năng quan sát được từng nguyên tử carbon
riêng rẽ.
5. Siêu UAV HALE. Hồi giữa năm nay, nguyên mẫu HALE đầu tiên, Zephyr, do Công
ty QinetiQ của Anh chế tạo đã bay được thời gian kỷ lục 82 giờ. Hoạt động bằng năng
lượng mặt trời từ những panel thu nhiệt mỏng như giấy lắp trên hai cánh, Zephyr sẽ tự
sạc điện cho các pin lithium-sulfur nhằm duy trì độ cao khi về đêm.
Thế hệ UAV HALE tiếp theo sẽ có nhiều ưu việt hơn để đảm nhiệm chức năng giám sát
từ trên cao. Những nhà thầu tầm cỡ như Boeing và Lockheed Martin cũng đang nhắm
đến khả năng khai thác công nghệ này vào đầu năm 2009, giai đoạn tiếp theo là sẽ tiến
hành những chuyến bay thử nghiệm kéo dài 3 tháng và sẽ ứng dụng cho các vệ tinh quỹ
đạo tầm thấp. Cơ quan Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ vũ khí mới (DARPA) thuộc
Bộ Quốc phòng Mỹ vừa khởi động dự án kền kền (Vulture) với loại máy bay không
người lái (UAV) có thể bay ở tầm siêu cao trong khoảng thời gian lâu đến 5 năm mà
không cần tiếp đất.
6. Dây dẫn siêu an toàn. Dự án Hydra (tên mã của mạng lưới truyền tải điện Manhattan,
New York) sẽ nâng cấp toàn diện vào năm 2010 với loại cáp siêu an toàn làm từ nitrogen
lỏng tự làm lạnh. Đây là sản phẩm đầu tiên của Công ty American Superconductor, có
khả năng truyền tải lượng điện gấp 10 lần so với loại cáp đồng truyền thống với chỉ số trở
kháng (impedance) thấp hơn đáng kể. Điểm đáng chú ý của dự án là thế hệ cáp truyền
siêu dẫn - vừa được cho lắp đặt thử nghiệm tại đảo Dài (Long Island, California) và tiếp
theo sẽ là thành phố New York - ít có nguy cơ cháy nổ hay hư hại khi dòng điện bị tăng
giảm thất thường, nên sẽ bảo đảm nguồn điện ổn định hơn cho các lĩnh vực quan trọng
khi thời tiết khắc nghiệt, tai nạn điện hay bị tấn công khủng bố.
7. Vỏ lốp chống trượt. Một nghiên cứu chuyên ban của Chính phủ Hoa Kỳ hồi năm
2006 cho thấy nếu giảm chỉ số kháng trượt EPA đến 10% có thể sẽ tiết kiệm năng lượng
tiêu hao đến 20%. Và năm ngoái, Quốc hội Mỹ cũng đã thông qua điều luật yêu cầu các
nhà sản xuất ô tô thực hiện tiết kiệm nhiên liệu từ công nghệ sản xuất lốp đến cuối năm
2009. Công ty đầu tiên hưởng ứng chỉ thị này là Michelin với thế hệ vỏ lốp Latitude Tour
có đến 33% lợi thế chống trượt so với loại truyền thống. Hiện tại, loại lốp “xanh” có ta-
lông thấp cùng hàm lượng silica được các kỹ sư hàng đầu của Michelin và Bridgestone
pha trộn vào hỗn hợp khi sản xuất đã chứng minh hiệu quả về tiết kiệm nhiên liệu. Các
nhà sản xuất ô tô hàng đầu thế giới cũng đang nhắm đến công nghệ này để trang bị cho
loại xe lai, sẽ trở thành tiêu chuẩn đối với nhiều loại xe mới để tăng tối đa tỉ lệ tiết kiệm
nhiên liệu.
8. Công cụ cộng tác. Những người làm việc trong các dự án nhóm thường phải chép lại
công việc của từng cá nhân trong ê-kíp nghiên cứu thông qua web nội bộ, một thao tác
đòi hỏi nhiều thời gian và thường không cho hiệu quả cao. Thế nhưng, với công cụ cộng
tác mới SearchTogether vừa được Microsoft bổ sung, sẽ cho phép các nhóm người kết
hợp nghiên cứu với tính hiệu quả cao nhất. Phiên bản beta vừa ra mắt hồi tháng 4-2008 sẽ
là công cụ quan trọng của Internet Explorer, cho phép nhiều người cùng chia sẻ nghiên
cứu, phân phối kết quả và đề xuất hướng xử trí những trục trặc phát sinh.
9. Màn hình siêu phân giải. Nhà sản xuất Philips vừa tiếp cận loại công nghệ mới từ
không gian 3 chiều để thiết kế thế hệ màn hình siêu phân giải. Sản phẩm đầu tiên sẽ có
mặt trên thị trường vào năm tới là hệ thống WOXvx, sẽ cho những ảnh ảo có chiều sâu
hơn. Hiện Philips đang quảng cáo loại sản phẩm 132 inch; riêng loại màn hình 42 inch