intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Ảnh hưởng của nước dừa và Sucroza lên sự tăng sinh mô sẹo và sự hình thành phôi vô tính loài lan hồ điệp (Phalaenopsis Amabilis (L.) Blume)

Chia sẻ: Trinhthamhodang Trinhthamhodang | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

49
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết nghiên cứu sự ảnh hưởng của nước dừa và Sucroza lên sự tăng sinh mô sẹo và sự hình thành phôi vô tính loài lan hồ điệp (Phalaenopsis Amabilis (L.) Blume).

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Ảnh hưởng của nước dừa và Sucroza lên sự tăng sinh mô sẹo và sự hình thành phôi vô tính loài lan hồ điệp (Phalaenopsis Amabilis (L.) Blume)

31(1): 77-84 T¹p chÝ Sinh häc 3-2009<br /> <br /> <br /> <br /> ¶NH H¦ëNG CñA N¦íC DõA Vµ SUCROZA L£N Sù T¡NG SINH M¤ SÑO<br /> Vµ Sù H×NH THµNH PH¤I V¤ TÝNH ë LOµI LAN Hå §IÖP<br /> [PHALAENOPSIS AMABILIS (L.) BLUME]<br /> <br /> D¦¥NG TÊN NHùT, HåNG NGäC TR¢M,<br /> NGUYÔN PHóC HUY, §INH V¡N KHI£M<br /> <br /> ViÖn Sinh häc T©y Nguyªn<br /> <br /> Trong nhiÒu n¨m qua, loµi lan hå ®iÖp cã thÓ ®−îc thu nhËn trùc tiÕp tõ viÖc nu«i cÊy<br /> Phalaenopsis amabilis (L.) Blume (hä Lan - m« l¸, chãp rÔ [16, 17], nèt ph¸t hoa [3] hoÆc<br /> Orchidaceae) lu«n ®−îc xem lµ lo¹i hoa c¾t toµn bé c©y con in vitro [18]. HÇu hÕt c¸c<br /> cµnh vµ c©y hoa trång chËu quan träng. Nhê vÎ ph−¬ng ph¸p nµy ®Òu t¹o ®−îc nguån PLB rÊt<br /> ®Ñp sang träng vµ quyÕn rò mµ loµi hoa nµy thÊp vµ cÇn nhiÒu thêi gian ®Ó t¨ng sinh PLB.<br /> th−êng ®−îc −u tiªn trang trÝ trong nh÷ng dÞp lÔ Kü thuËt nu«i cÊy trong b×nh ph¶n øng sinh häc<br /> héi trang träng. Gi¸ trÞ kinh tÕ cña lan hå ®iÖp (bioreactor) còng ®d ®−îc øng dông ®Ó t¨ng sinh<br /> rÊt lín nh−ng hiÖn nay nhu cÇu vÒ c©y gièng vÉn PLB hiÖu qu¶ [13]; tuy nhiªn, thêi gian t¨ng<br /> ch−a ®−îc ®¸p øng vÒ chÊt l−îng còng nh− sinh dµi sÏ dÔ x¶y ra biÕn dÞ h×nh th¸i trªn c©y<br /> sè l−îng. gièng.<br /> ë hÇu hÕt c¸c gièng lan, rÊt dÔ x¶y ra biÕn Nh− vËy, yªu cÇu ®Æt ra lµ t¹o ®−îc sè l−îng<br /> dÞ nªn viÖc gieo h¹t kh«ng thÓ t¹o ®−îc mét sè lín PLB trong thêi gian ng¾n ®Ó ®¹t hiÖu qu¶<br /> l−îng lín c©y con cã tÝnh ®ång nhÊt [1]. V× vËy, nh©n gièng cao.<br /> viÖc ¸p dông ph−¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh ®Ó §Ó gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n trªn, chóng<br /> s¶n xuÊt c©y con ®ång nhÊt vÒ mÆt di truyÒn t«i nghiªn cøu sù h×nh thµnh ph«i v« tÝnh ë lan<br /> ®−îc thùc hiÖn. Khã kh¨n lín nhÊt trong nh©n hå ®iÖp ®Ó øng dông trong nh©n gièng v« tÝnh<br /> gièng v« tÝnh lan hå ®iÖp lµ nguån mÉu rÊt h¹n lo¹i lan nµy. Trong bµi b¸o nµy, ¶nh h−ëng cña<br /> chÕ do chóng lµ lo¹i c©y ®¬n th©n. NÕu sö dông n−íc dõa vµ sucroza lªn sù t¨ng sinh cña m« sÑo<br /> chåi ®Ønh ®Ó nu«i cÊy nh− nhiÒu loµi lan kh¸c sÏ (embryogenic callus) vµ sù ph¸t sinh cña ph«i<br /> lµm tæn th−¬ng c©y mÑ [6]. H¬n n÷a, lan hå ®iÖp v« tÝnh gi¸n tiÕp ë lan hå ®iÖp ®−îc nghiªn cøu.<br /> th−êng tiÕt nhiÒu hîp chÊt phenol tõ vÕt c¾t ra Ngoµi ra, mét khi kh¶ n¨ng quang hîp cña c©y<br /> m«i tr−êng nu«i cÊy, g©y ®éc cho mÉu m« [2]. con in vitro cã thÓ ®iÒu khiÓn ®−îc vµ nÕu<br /> Gavino Rotor lµ ng−êi ®Çu tiªn thµnh c«ng trong chóng cã kh¶ n¨ng sinh tr−ëng quang tù d−ìng<br /> viÖc nh©n gièng v« tÝnh in vitro c©y lan hå ®iÖp th× tû lÖ sèng sãt cã thÓ ®−îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ<br /> [15]. ¤ng ®d sö dông c¸c ®o¹n ph¸t hoa mang trong suèt qu¸ tr×nh thÝch nghi. Mét trong nh÷ng<br /> chåi dµi kho¶ng 2 cm ®Ó nu«i cÊy trªn m«i gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò nµy lµ t¨ng c−êng kh¶ n¨ng<br /> tr−êng Knudson C. Sau ®ã, nh÷ng nhµ nghiªn quang hîp cña c©y con in vitro b»ng viÖc lµm<br /> cøu kh¸c ®d t¹o ra nhiÒu quy tr×nh míi dùa theo cho hÖ thèng nu«i cÊy cã kh¶ n¨ng trao ®æi khÝ,<br /> ph−¬ng ph¸p nµy [5, 16]. Intuwong vµ Sagawa cung cÊp thªm CO2, gi¶m ®é Èm vµ h¹ thÊp<br /> (1974) cho r»ng −u ®iÓm chÝnh cña ph−¬ng ph¸p nång ®é sucroza. Nh÷ng nghiªn cøu nu«i cÊy<br /> nµy lµ c©y mÑ kh«ng bÞ tæn th−¬ng [6]. Tuy quang tù d−ìng trªn c¸c ®èi t−îng c©y tr−íc ®©y<br /> nhiªn, ph−¬ng ph¸p t¸i sinh chåi tõ ph¸t hoa cho kh«ng sö dông sucroza trong m«i tr−êng nu«i<br /> hÖ sè nh©n rÊt thÊp, kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu cÊy ch−a thu ®−îc thµnh c«ng [8]. Kozai vµ<br /> c©y gièng cho thÞ tr−êng. Iwanami [11] ®d thµnh c«ng trong viÖc ph¸t<br /> GÇn ®©y, mét sè ph−¬ng ph¸p nh©n gièng v« triÓn mét hÖ thèng b»ng c¸ch t¨ng c−êng ®ång<br /> tÝnh lan hå ®iÖp th«ng qua thÓ gièng mÇm rÔ thêi nång ®é CO2 vµ c−êng ®é ¸nh s¸ng. Tuy<br /> (PLB) ®d ®−îc thùc hiÖn thµnh c«ng. C¸c PLB nhiªn, thµnh phÇn nguyªn vËt liÖu cña b×nh nu«i<br /> <br /> 77<br /> cÊy (tetrafluoroethylene perfluoroalkyl vinyl in vitro sÏ ®−îc c¾t ®«i vµ ®Æt óp trªn m«i tr−êng.<br /> ether copolymer hay tetrafluoro-ethylene Sau 8 tuÇn, ghi nhËn kÕt qu¶ vÒ kh¶ n¨ng h×nh<br /> hexafluoropropylene copolymer) vÉn rÊt ®¾t thµnh m« sÑo cña c¸c mÉu PLB nu«i cÊy.<br /> tiÒn. Trong nghiªn cøu nµy, chóng t«i sö dông §Ó kh¶o s¸t ¶nh h−ëng cña n−íc dõa vµ<br /> p«-ly-ª-ty-len (PE), mét d¹ng ni-l«ng th«ng sucroza lªn sù t¨ng sinh cña m« sÑo vµ ph¸t sinh<br /> th−êng, ®Ó thiÕt kÕ hÖ thèng nu«i cÊy (hÖ thèng ph«i v« tÝnh, m« sÑo sÏ ®−îc nu«i cÊy trªn c¸c<br /> NF). HÖ thèng nµy cã kh¶ n¨ng trao ®æi khÝ tèt m«i tr−êng MS cã bæ sung 2 mg/l BA kÕt hîp<br /> vµ cã gi¸ thµnh rÎ (0,003-0,005 USD/tói), v× vËy víi 0,5 mg/l NAA; 1 g/l than ho¹t tÝnh; 20%<br /> chóng cã kh¶ n¨ng øng dông cao trong nh©n (v/v) n−íc dõa vµ 0, 30, 60 g/l sucroza (lÇn l−ît<br /> gièng th−¬ng m¹i. Ngoµi ra, hÖ thèng nµy cßn t−¬ng øng víi c¸c m«i tr−êng C3, C4 vµ C5).<br /> cã mét sè ®Æc ®iÓm thuËn lîi cho sù sinh tr−ëng, Sau ®ã, c¸c PLB ®−îc c¶m øng t¹o thµnh tõ ph«i<br /> ph¸t triÓn cña c©y còng nh− c¶i thiÖn chØ sè v« tÝnh. Hai mÉu ph«i v« tÝnh 10 tuÇn tuæi ®−îc<br /> quang hîp cao h¬n so víi hÖ thèng nu«i cÊy nu«i cÊy trªn m«i tr−êng phï hîp nhÊt (cã träng<br /> truyÒn thèng (hÖ thèng C), gióp n©ng cao chÊt<br /> l−îng t−¬i 0,25 ± 0,05 g) ®−îc cÊy vµo m«i<br /> l−îng cña c©y gièng lan hå ®iÖp.<br /> tr−êng cã thµnh phÇn t−¬ng tù trong tói ni-l«ng<br /> vµ b×nh thñy tinh. PLB thu ®−îc sau 1,5 th¸ng<br /> I. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU vµ 3 th¸ng nu«i cÊy. §Ó t¸i sinh c©y con, nh÷ng<br /> PLB mµu xanh ®−îc chuyÓn sang m«i tr−êng<br /> 1. Nguyªn liÖu Hyponex 3 g/l (6,5 N - 6 P - 19 K; Hyponex<br /> Nh÷ng ph¸t hoa võa në hoa cña c©y lan hå corporation, Marysville, Ohio 43041 U.S.A.) cã<br /> ®iÖp tr−ëng thµnh trång trong nhµ l−íi ®−îc thu bæ sung 0,5 mg/l IBA, 2 mg/l BA, 30 g/l ®−êng<br /> nhËn; chän c©y kháe m¹nh cho hoa ®Ñp lµm sucrose, 15% (v/v) n−íc dõa vµ 9 g/l th¹ch; ®iÒu<br /> mÉu cÊy ®Ó t¹o chåi. C¾t ph¸t hoa thµnh tõng chØnh ®é pH cña m«i tr−êng vÒ 5,3. 10 PLB (cã<br /> ®o¹n dµi 5 cm mang mét chåi bªn ë gi÷a ®o¹n. ®−êng kÝnh 1,20 ± 0,05 mm) ®−îc cÊy vµo m«i<br /> Röa s¹ch mÉu, xö lý víi cån 70o trong 30 gi©y, tr−êng trong tói ni-l«ng vµ b×nh thñy tinh.<br /> sau ®ã khö trïng ph¸t hoa víi HgCl2 0,1% trong C¸c c©y con thu ®−îc sau 3 th¸ng nu«i cÊy<br /> 10 phót. Sau khi khö trïng, c¾t ph¸t hoa thµnh ®−îc chuyÓn ra trång ë v−ên −¬m.<br /> ®o¹n dµi 1,5 cm mang chåi bªn gi÷a ®o¹n vµ<br /> cÊy vµo m«i tr−êng 1/2 MS [12] (m«i tr−êng MS TÊt c¶ c¸c m«i tr−êng ®−îc lµm ®Æc víi 9 g/l<br /> cã thµnh phÇn kho¸ng ®a l−îng vµ vi l−îng th¹ch, chØnh ®é pH cña m«i tr−êng vÒ 5,7; riªng<br /> gi¶m cßn 1/2) cã bæ sung 0,5 mg/l NAA, 2 mg/l m«i tr−êng t¸i sinh c©y tõ PLB cã ®é pH 5,3.<br /> BA, 20% (v/v) n−íc dõa vµ 9 g/l th¹ch ®Ó M«i tr−êng ®−îc hÊp khö trïng ë nhiÖt ®é<br /> nghiªn cøu sù t¹o chåi. 121oC, 1 atm trong 35 phót.<br /> <br /> Sau 2 th¸ng, c¸c l¸ in vitro dµi 2 cm ®−îc 2. Ph−¬ng ph¸p<br /> thu tõ viÖc nu«i cÊy c¸c ®o¹n ph¸t hoa ®−îc sö Chóng t«i bè trÝ 6 nghiÖm thøc ®Ó kh¶o s¸t<br /> dông lµm mÉu cÊy ®Ó nghiªn cøu kh¶ n¨ng t¹o ¶nh h−ëng cña n−íc dõa vµ sucroza lªn kh¶ n¨ng<br /> PLB. C¾t l¸ thµnh 6 m¶nh nhá, nu«i cÊy mÉu l¸ t¨ng sinh vµ ph¸t sinh ph«i cña m« sÑo lan hå<br /> trªn m«i tr−êng MS cã bæ sung 1 mg/l NAA, 10 ®iÖp. ThÝ nghiÖm ®−îc lÆp l¹i 3 lÇn, mçi lÇn sö<br /> mg/l BA, 20% (v/v) n−íc dõa vµ 9 g/l th¹ch ®Ó dông 10 b×nh thñy tinh vµ mçi b×nh thñy tinh<br /> t¹o PLB. Sau 8 tuÇn sÏ thu ®−îc kho¶ng 15 PLB ®−îc cÊy 70 mg m« sÑo. Sau 4 tuÇn, 5 tuÇn vµ 11<br /> tõ 6 mÉu l¸ ®Æt cÊy ban ®Çu. C¸c PLB nµy ®−îc tuÇn, träng l−îng t−¬i m« sÑo vµ h×nh th¸i cña<br /> sö dông lµm vËt liÖu ®Ó t¹o m« sÑo. Sö dông m«i ph«i h×nh thµnh trªn c¸c m«i tr−êng ®−îc ghi<br /> tr−êng MS cã bæ sung 0,1 mg/l BA; 0,01 mg/l nhËn. ThÝ nghiÖm ®èi víi lan hå ®iÖp ®−îc lÆp l¹i<br /> 2,4-D; 0, 20, 40% (v/v) n−íc dõa vµ 30 g/l 3 lÇn; kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®−îc ph©n tÝch b»ng<br /> sucroza (lÇn l−ît t−¬ng øng víi c¸c m«i tr−êng Duncan’s test (Duncan, 1995) víi a = 0,05. S¬ ®å<br /> C0, C1 vµ C2). C¸c PLB t¸i sinh tõ m« l¸ tãm t¾t thÝ nghiÖm ®−îc tr×nh bµy ë h×nh 1.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 78<br /> H×nh 1. S¬ ®å tãm t¾t quy tr×nh thÝ nghiÖm<br /> a1, a2, a3. t¹o l¸ in vitro tõ ph¸t hoa; b1, b2, b3. t¹o PLB tõ l¸ in vitro; c1, c2, c3, c4. t¹o m« sÑo tõ PLB; e. t¨ng<br /> sinh m« sÑo; f. t¹o PLB tõ m« sÑo; g. t¸i sinh c©y con tõ PLB; h. chuyÓn c©y con ra v−ên −¬m.<br /> <br /> II. KÕT QU¶ Vµ TH¶O LUËN sucroza). Ngoµi ra, trong n−íc dõa, cßn chøa mét<br /> sè chÊt ®iÒu hoµ sinh tr−ëng, ®−îc biÕt ®Õn nhiÒu<br /> 1. Sù t¨ng sinh cña m« sÑo lan hå ®iÖp nhÊt lµ zeatin [1]. Do vËy, n−íc dõa th−êng ®−îc<br /> bæ sung vµo m«i tr−êng nu«i cÊy lan ®Ó ®¹t hiÖu<br /> a. ¶nh h−ëng cña n−íc dõa lªn sù t¨ng sinh<br /> qu¶ mong muèn. Trong tr−êng hîp nµy, n−íc dõa<br /> cña m« sÑo lan hå ®iÖp<br /> ®−îc bæ sung vµo m«i tr−êng nu«i cÊy m« sÑo ë<br /> N−íc dõa lµ nguån dinh d−ìng dåi dµo, cung nång ®é 20% (v/v), gióp t¨ng sinh m« sÑo hiÖu<br /> cÊp nguån ®¹m (tõ nhiÒu lo¹i acid amin, axit h÷u qu¶; 70 mg m« sÑo ban ®Çu sÏ t¹o ®−îc 1286 mg<br /> c¬) vµ cacbohydr¸t (nh− glucoza, fructoza, sau 4 tuÇn (b¶ng 1).<br /> <br /> B¶ng 1<br /> ¶nh h−ëng cña n−íc dõa lªn sù t¨ng sinh cña m« sÑo lan hå ®iÖp sau 4 tuÇn<br /> M«i tr−êng N−íc dõa (% v/v) Träng l−îng t−¬i cña m« sÑo (mg)<br /> C0 – 498,3c*<br /> C1 20 1286,0a<br /> C2 40 532,9b<br /> Ghi chó: *. Nh÷ng mÉu tù kh¸c nhau ®−îc nªu trong c¸c cét trªn biÔu diÔn sù kh¸c nhau cã ý nghÜa víi<br /> a = 0,05 trong Duncan’s test.<br /> <br /> Khi kh«ng bæ sung n−íc dõa vµo m«i hîp víi nghiªn cøu cña mét sè t¸c gi¶ tr−íc ®ã<br /> tr−êng, m« sÑo cña lan hå ®iÖp t¨ng sinh chËm; [10]. Trªn m«i tr−êng chøa 40% (v/v) n−íc dõa,<br /> mét sè hãa n©u vµ chÕt. Nh− vËy, m« sÑo cña m« sÑo t¨ng sinh chËm, mét sè m« sÑo ho¸ n©u<br /> lan hå ®iÖp cÇn n−íc dõa cung cÊp nguån ®¹m trªn m«i tr−êng. Nh− vËy, trong m«i tr−êng cã<br /> vµ cacbohydr¸t ®Ó t¨ng sinh. KÕt qu¶ nµy phï bæ sung 40% (v/v) n−íc dõa, cã thÓ ®d cung cÊp<br /> 79<br /> hµm l−îng ®¹m vµ cacbohydr¸t cao, do ®ã vµo m«i tr−êng t¨ng sinh khèi m« sÑo lµ 20%<br /> kh«ng phï hîp cho m« sÑo cña lan hå ®iÖp t¨ng (v/v).<br /> sinh. Hµm l−îng ®¹m vµ cacbohydr¸t cao trong<br /> b. ¶nh h−ëng cña sucroza lªn sù t¨ng sinh vµ<br /> m«i tr−êng sÏ øc chÕ sù t¨ng sinh cña m« sÑo;<br /> biÖt ho¸ cña m« sÑo lan hå ®iÖp<br /> hµm l−îng cacbohydr¸t cao lµm t¨ng ¸p suÊt<br /> thÈm thÊu cña m«i tr−êng, g©y øc chÕ sù sinh KÕt qu¶ kh¶o s¸t ¶nh h−ëng cña sucroza lªn<br /> tr−ëng cña tÕ bµo m« sÑo. Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm sù t¨ng sinh vµ biÖt ho¸ cña m« sÑo lan hå ®iÖp<br /> nµy, cã thÓ chän ®−îc nång ®é n−íc dõa thªm ®−îc tr×nh bµy trong b¶ng 2.<br /> B¶ng 2<br /> ¶nh h−ëng cña sucroza lªn sù t¨ng sinh cña m« sÑo lan hå ®iÖp<br /> Träng l−îng t−¬i cña m« sÑo (mg)<br /> M«i tr−êng Sucroza (g/l)<br /> 5 tuÇn 11 tuÇn<br /> C3 – – –<br /> C4 30 1455,0a* 6080,0a<br /> C5 60 751,4b 1049,6b<br /> Ghi chó: nh− b¶ng 1.<br /> <br /> Trong nu«i cÊy m« thùc vËt, khi bæ sung 2. Sù ph¸t sinh ph«i v« tÝnh cña m« sÑo lan<br /> nguån cacbon d−íi d¹ng ®−êng vµo m«i tr−êng, hå ®iÖp<br /> sÏ gióp m« vµ tÕ bµo thùc vËt tæng hîp nªn c¸c<br /> chÊt h÷u c¬, gióp tÕ bµo ph©n chia vµ t¨ng sinh a. ¶nh h−ëng cña n−íc dõa lªn sù ph¸t sinh<br /> khèi mµ kh«ng cÇn quang hîp. Sucroza lµ nguån ph«i v« tÝnh cña m« sÑo ë lan hå ®iÖp<br /> cacbohydr¸t th−êng ®−îc sö dông trong nu«i Nguån ®¹m cã ¶nh h−ëng ®Æc biÖt ®Õn sù<br /> cÊy m« thùc vËt; ®©y lµ lo¹i ®−êng ®«i khã ph©n ph¸t sinh ph«i. Khi nång ®é ®¹m trong m«i<br /> huû. tr−êng gi¶m, ph«i v« tÝnh sÏ h×nh thµnh [14].<br /> Trªn m«i tr−êng cã bæ sung 30 g/l sucroza, Nguån ®¹m dåi dµo th−êng ®−îc dïng lµ n−íc<br /> m« sÑo cã kh¶ n¨ng t¨ng sinh tèt; sau 5 tuÇn dõa, do trong n−íc dõa chøa rÊt nhiÒu axÝt amin.<br /> nu«i cÊy, sÏ thu ®−îc 1455 mg m« sÑo tõ 70 mg Theo quan s¸t kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, trªn m«i<br /> ban ®Çu. Träng l−îng t−¬i cña m« sÑo tiÕp tôc tr−êng C3, m« sÑo t¨ng sinh chËm vµ kh«ng<br /> t¨ng sau 11 tuÇn; m« sÑo trªn m«i tr−êng t¬i xèp chuyÓn thµnh ph«i sau 15 tuÇn nu«i cÊy. Sau 11<br /> cã mµu vµng s¸ng, xuÊt hiÖn nhiÒu côm l«ng. tuÇn, ph«i ®d h×nh thµnh trªn m«i tr−êng C1.<br /> Trªn m«i tr−êng cã chøa 60 g/l sucroza, m« sÑo Nh−ng ®èi víi m«i tr−êng C2 lµ sau 15 tuÇn.<br /> t¨ng sinh yÕu; nhiÒu m« sÑo bÞ th©m tÝm, ho¸ Nh− vËy, khi gi¶m hµm l−îng n−íc dõa trong<br /> ®en vµ chÕt. Nguyªn nh©n do khi sucroza hiÖn m«i tr−êng, sÏ gióp kÝch thÝch sù h×nh thµnh<br /> diÖn ë nång ®é cao, ®d lµm t¨ng ¸p suÊt thÈm ph«i v« tÝnh cña m« sÑo lan hå ®iÖp (b¶ng 1).<br /> thÊu cña m«i tr−êng; c¸c tÕ bµo m« sÑo cña lan KÕt qu¶ nµy phï hîp víi nghiªn cøu cña Price<br /> hå ®iÖp trªn m«i tr−êng lóc nµy bÞ mÊt n−íc vµ vµ Smith [14].<br /> rèi lo¹n biÕn d−ìng; nh− vËy, nång ®é 60 g/l<br /> sucroza trong m«i tr−êng kh«ng phï hîp cho tÕ b. ¶nh h−ëng cña sucroza lªn sù ph¸t sinh<br /> bµo m« sÑo lan hå ®iÖp sinh tr−ëng. ph«i v« tÝnh cña m« sÑo lan hå ®iÖp<br /> <br /> B¶ng 3<br /> Träng l−îng t−¬i cña PLB sau 5 tuÇn vµ 11 tuÇn nu«i cÊy<br /> Träng l−îng t−¬i cña PLB (mg)<br /> M«i tr−êng Sucroza (g/l)<br /> 5 tuÇn 11 tuÇn<br /> C3 – 1841,0 a* 3426,0 a<br /> C4 30 – –<br /> C5 60 – –<br /> Ghi chó: nh− b¶ng 1.<br /> 80<br /> H×nh 2. ¶nh h−ëng cña sucroza lªn sù t¨ng sinh vµ biÖt ho¸ cña m« sÑo lan hå ®iÖp<br /> 1a, 1b. PLB cña lan hå ®iÖp h×nh thµnh tõ m« sÑo sau 5 tuÇn vµ 11 tuÇn nu«i cÊy;<br /> 2a, 2b. m« sÑo cña lan hå ®iÖp trªn m«i tr−êng cã chøa 30 g/l sucroza sau 5 tuÇn vµ 11 tuÇn nu«i cÊy;<br /> 3a, 3b. m« sÑo cña lan hå ®iÖp trªn m«i tr−êng cã chøa 60 g/l sucroza sau 5 tuÇn vµ 11 tuÇn nu«i cÊy.<br /> <br /> Trªn c¸c m«i tr−êng cã chøa 30 g/l sucroza ®é 30 g/l ®d øc chÕ tÕ bµo m« sÑo tæng hîp diÖp<br /> vµ 60 g/l sucroza, m« sÑo cã mµu vµng s¸ng vµ lôc tè, tõ ®ã m« sÑo kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¸t<br /> kh«ng ph¸t sinh h×nh th¸i. Sau 11 tuÇn nu«i cÊy, sinh h×nh th¸i. Trªn m«i tr−êng kh«ng chøa<br /> mét sè m« sÑo n»m phÝa ngoµi khèi m« sÑo trªn sucroza, m« sÑo cã kh¶ n¨ng tæng hîp diÖp lôc<br /> m«i tr−êng cã chøa 30 g/l sucroza chuyÓn mµu tè, ph¸t triÓn lôc l¹p vµ biÖt ho¸ thµnh PLB. KÕt<br /> xanh (h×nh 2). Trong khi ®ã, trªn m«i tr−êng qu¶ nµy phï hîp víi nghiªn cøu cña nhiÒu t¸c<br /> kh«ng bæ sung sucroza, toµn bé m« sÑo chuyÓn gi¶ tr−íc ®ã [7, 13]. Nh− vËy, khi chuyÓn sang<br /> thµnh mµu xanh vµ h×nh thµnh PLB sau 5 tuÇn m«i tr−êng kh«ng bæ sung sucroza (C3), toµn bé<br /> nu«i cÊy. m« sÑo sÏ h×nh thµnh PLB. M«i tr−êng nµy ®−îc<br /> Trong nhiÒu tr−êng hîp, sucroza cã t¸c dông chän ®Ó t¹o PLB tõ m« sÑo cña lan hå ®iÖp<br /> øc chÕ sù tæng hîp diÖp lôc tè cña m« nu«i cÊy, (h×nh 2 vµ b¶ng 3).<br /> ch¼ng h¹n ë rau diÕp [4], ë thuèc l¸ [9]. §èi víi<br /> lan hå ®iÖp, nång ®é 20 g/l sucrose sÏ g©y øc c. ¶nh h−ëng cña hÖ thèng nu«i cÊy lªn sù<br /> chÕ sù tæng hîp diÖp lôc tè cña tÕ bµo [10]. Nh− ph¸t sinh ph«i v« tÝnh c¶m øng t¹o PLB tõ<br /> vËy, sucroza hiÖn diÖn trong m«i tr−êng ë nång ph«i v« tÝnh cña m« sÑo lan hå ®iÖp<br /> <br /> B¶ng 4<br /> ¶nh h−ëng cña hÖ thèng nu«i cÊy lªn sù c¶m øng t¹o PLB tõ ph«i v« tÝnh<br /> HÖ thèng Träng l−îng t−¬i Sè l−îng Sè l−îng<br /> Th¸ng Ghi chó<br /> nu«i cÊy cña PLB (mg) PLB c©y con<br /> NF 2019c* 107,4d 14,8b Ph«i cã d¹ng cÇu, mµu xanh ®Ëm<br /> 1,5<br /> C 1927d 113,0c 7,3d Ph«i cã d¹ng cÇu, mµu xanh ®Ëm<br /> Ph«i mµu xanh ®Ëm, cã l«ng<br /> NF 3268b 161,5b 30,1a<br /> tr¾ng, xuÊt hiÖn mét vµi chåi<br /> 3<br /> Ph«i mµu xanh ®Ëm, cã l«ng<br /> C 3410a 166,8a 13,5c<br /> tr¾ng, xuÊt hiÖn mét vµi chåi<br /> Ghi chó: nh− b¶ng 1.<br /> 81<br /> Sau 4 tuÇn nu«i cÊy, ph«i cã mµu xanh ®Ëm, thèng NF gÇn nh− ngang b»ng víi hÖ thèng C.<br /> träng l−îng t−¬i cã sù gia t¨ng. Sè l−îng c©y con h×nh thµnh trùc tiÕp tõ PLB<br /> Sau 1,5 th¸ng vµ 3 th¸ng nu«i cÊy, träng trong hÖ thèng NF gÊp kho¶ng 2 lÇn sè l−îng<br /> l−îng t−¬i vµ sè l−îng PLB h×nh thµnh trong hÖ trong hÖ thèng C (b¶ng 4 vµ h×nh 3).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> H×nh 3. ¶nh h−ëng cña hÖ thèng nu«i cÊy lªn sù ph¸t sinh ph«i v« tÝnh<br /> vµ sù c¶m øng t¹o PLB tõ ph«i v« tÝnh cña m« sÑo lan hå ®iÖp<br /> a1, a2. PLB h×nh thµnh trong hÖ thèng NF sau 1,5 th¸ng vµ 3 th¸ng nu«i cÊy;<br /> b1, b2. PLB h×nh thµnh trong hÖ thèng C sau 1,5 th¸ng vµ 3 th¸ng nu«i cÊy.<br /> <br /> (mg) cây con<br /> 5000 200<br /> <br /> 4000 150<br /> 3000<br /> 100<br /> 2000<br /> 50<br /> 1000<br /> <br /> 0 0<br /> NF C NF C NF C NF C<br /> <br /> 1 tháng 2 tháng 1 tháng 2 tháng<br /> Trọng lượng tươi (mg) Số lượng cây con<br /> <br /> H×nh 4. ¶nh h−ëng cña hÖ thèng nu«i cÊy lªn sù t¸i sinh c©y con tõ PLB cña lan hå ®iÖp<br /> <br /> 3. T¸i sinh c©y con tõ PLB vµ chuyÓn c©y trong hÖ thèng C (h×nh 4).<br /> con ra v−ên −¬m<br /> b. ¶nh h−ëng cña hÖ thèng nu«i cÊy lªn kh¶<br /> a. ¶nh h−ëng cña hÖ thèng nu«i cÊy lªn sù t¸i n¨ng sèng sãt vµ ph¸t triÓn cña c©y con lan<br /> sinh c©y con tõ PLB ë lan hå ®iÖp hå ®iÖp<br /> C¶ träng l−îng t−¬i vµ sè l−îng c©y con Sau 3 th¸ng nu«i cÊy, c©y con lan hå ®iÖp cã<br /> h×nh thµnh trùc tiÕp tõ PLB sau 1 th¸ng vµ 2 nguån gèc tõ viÖc nu«i cÊy trong hÖ thèng NF,<br /> th¸ng nu«i cÊy trong hÖ thèng NF ®Òu cao h¬n cã tû lÖ sèng cao (95%) h¬n so víi trong hÖ<br /> 82<br /> thèng C (70%) sau 4 tuÇn ®−îc chuyÓn ra v−ên nguån gèc tõ viÖc nu«i cÊy trong hÖ thèng NF<br /> −¬m vµ träng l−îng t−¬i cña nh÷ng c©y con cã còng cao h¬n trong hÖ thèng C (h×nh 5, h×nh 6).<br /> %<br /> 100<br /> gam<br /> 40 80<br /> <br /> 30 60<br /> <br /> 20<br /> 40<br /> 10<br /> 20<br /> 0<br /> NF C 0<br /> NF C<br /> Trọng lượng tươi (g) Tỷ lệ sống sót (%)<br /> <br /> H×nh 5. ¶nh h−ëng cña hÖ thèng nu«i cÊy lªn kh¶ n¨ng sèng sãt<br /> vµ ph¸t triÓn cña c©y con lan hå ®iÖp<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> H×nh 6. ¶nh h−ëng cña hÖ thèng nu«i cÊy lªn sù t¸i sinh c©y con tõ PLB<br /> vµ kh¶ n¨ng sèng sãt, ph¸t triÓn cña c©y con lan hå ®iÖp<br /> a1, a2. sù t¸i sinh c©y con lan hå ®iÖp tõ PLB nu«i cÊy trong hÖ thèng NF sau 3 th¸ng nu«i cÊy vµ sau 4 tuÇn<br /> ®−îc chuyÓn ra v−ên −¬m; b1, b2. sù t¸i sinh c©y con lan hå ®iÖp tõ PLB nu«i cÊy trong hÖ thèng C<br /> sau 3 th¸ng nu«i cÊy vµ sau 4 tuÇn ®−îc chuyÓn ra v−ên −¬m<br /> <br /> III. KÕT LUËN hÖ thèng tói ni-l«ng (hÖ thèng NF) nh− mét hÖ<br /> thèng nu«i cÊy míi víi gi¸ thµnh thÊp khi so<br /> Sau 5 tuÇn nu«i cÊy, m« sÑo cña lan hå ®iÖp s¸nh víi hÖ thèng nu«i cÊy truyÒn thèng (hÖ<br /> [Phalaenopsis amabilis (L.) Blume] sÏ t¨ng sinh thèng C) vµ ®d sö dông cho viÖc vi nh©n gièng<br /> vµ ®¹t ®−îc träng l−îng t−¬i 1455 mg tõ 70 mg còng nh− gióp c¶i thiÖn chÊt l−îng cña c©y con<br /> m« sÑo ban ®Çu khi nu«i cÊy trªn m«i tr−êng MS lan hå ®iÖp. KÕt qu¶ cho thÊy sè l−îng c©y con<br /> cã bæ sung 0,5 mg/l NAA, 2,0 mg/l BA, 20% thu ®−îc ë hÖ thèng NF (185 c©y) cao h¬n so víi<br /> (v/v) n−íc dõa, 1 g/l than ho¹t tÝnh vµ 30 g/l ë hÖ thèng C (109 c©y) sau 2 th¸ng nu«i cÊy. C©y<br /> sucroza (C4). Trªn cïng m«i tr−êng kh«ng cã bæ con lan hå ®iÖp cã nguån gèc tõ viÖc nu«i cÊy<br /> sung sucroza, toµn bé m« sÑo sÏ ®−îc chuyÓn trong hÖ thèng NF cã tû lÖ sèng cao (95%),<br /> thµnh PLB sau 5 tuÇn. C¸c PLB t¹o ®−îc tõ m« kh«ng x¶y ra biÕn dÞ h×nh th¸i trªn l¸ vµ rÔ sau 4<br /> sÑo cã thÓ øng dông vµo nhiÒu môc ®Ých nghiªn tuÇn ®−îc chuyÓn ra v−ên −¬m. Trong t−¬ng lai,<br /> cøu nh− t¹o h¹t nh©n t¹o, chuyÓn gen c©y trång. quy tr×nh nµy cã thÓ ®−îc sö dông cho môc ®Ých<br /> Chóng t«i còng ®d thµnh c«ng trong viÖc sö dông s¶n xuÊt c©y gièng th−¬ng m¹i.<br /> 83<br /> TµI LIÖU THAM KH¶O 10. Kim S. Y., 1994: Somatic embryogenesis of<br /> Phalaenopsis - Ph. D. Thesis. Uni. of<br /> 1. Arditti, 1992: Fundamentals of orchid Hawaii, U.S.A.<br /> biology - John Wiley and Sons Inc., New 11. Kozai T., Iwanami Y., 1988: Journal of<br /> York, U.S.A. Japanese Society for Horticultural Sciences,<br /> 2. Fast G., 1979: Die Orhidee, 30: 241-244. 57: 279-288.<br /> 3. Haas-von Schumde N. F., 1983: Die 12. Murashige T., Skoog F., 1962: Physiol.<br /> Orchidee, 34: 242-248. Plant, 15: 473-497.<br /> 4. Hildebrandt A. C., Wilmar J. C., Johns 13. Park S. Y., Murthi H. N., Paek K. Y.,<br /> H., Ricker A. J., 1963: Am. J. Bot., 50: 2000: Plant Cell Tiss. Org. Cult., 63: 67-72.<br /> 248-254. 14. Price H. J., Smith R. H., 1979: Planta, 145:<br /> 5. Intuwong O., Kunisaki J. T., Sagawa Y., 305-307.<br /> 1972: Hawaii orchid J., 1: 13-18. 15. Rotor J. G., 1949: Am. Orchid Soc. Bull.,<br /> 18: 738-739.<br /> 6. Intuwong O., Sagawa Y., 1974: Am.<br /> Orchid Soc. Bull., 43: 893-895. 16. Tanaka M., Sakanishi Y., 1977: Am.<br /> Orchid Soc. Bull., 46: 733-737.<br /> 7. Ishii Y., Takamura I., Goi M., Tanaka<br /> M., 1997: Plant Cell Rep., 17: 446-450. 17. Tanaka M., Senda Y., Hasegawa A.,<br /> 1976: Am. Orchid Soc. Bull., 45: 1022-<br /> 8. Grout B. W. W., Grisp P., 1977: Acta 1024.<br /> Horticulturae, 78: 289-296.<br /> 18. Zimmer K., Pieper W., 1979:<br /> 9. Kaul K., Sabharwal P., 1971: Plant Phalaenopsis-zur vegetativen vermehrung.<br /> Physiol., 47: 691-695. Grtebrse und Gartenwelt, 79: 258-260.<br /> <br /> INFLUENCES OF THE COCONUT WATER AND SUCROSE ON THE<br /> EMBRYOGENIC CALLUS INDUCTION AND THE CLONAL EMBRYO<br /> FORMATION OF PHALAENOPSIS AMABILIS (L.) BLUME<br /> <br /> DUONG TAN NHUT, HONG NGOC TRAM,<br /> NGUYEN PHUC HUY, DINH VAN KHIEM<br /> <br /> Summary<br /> <br /> Phalaenopsis amabilis (L.) Blume (Orchidaceae) is one of many commercial valuable orchids as cut<br /> flowers and potted plants throughout the world. Considerable difficulties have been encountered in the clonal<br /> propagation of this orchid due to the characteristics ununiform and the limited plantlets number. In this paper,<br /> an established method of the Phalaenopsis amabilis propagation through embryogenesis callus was described.<br /> The in vitro leaves emerging from the flower stalk nodes were used for protocorm-like bodies (PLBs)<br /> induction. These PLBs were used for the embryogenesis callus (callus) induction. About 1455 mg calli<br /> without any morphological change were harvested from 70 mg calli on 30 ml MS medium supplemented with<br /> 2 mg/l BA, 0.5 mg/l NAA, 20% (v/v) CW, 1 g/l activated charcoal (AC), 30 g/l sucrose and 9 g/l agar after 5<br /> culture weeks of. On the same medium without sucrose, 70 mg calli produced 1841 mg PLB (approximately<br /> 200 PLBs) after 5 weeks of culture; data also showed that PLB fresh weight and quantity in the nylon film<br /> culture system (NF) were almost equal to that in conventional system (C). The hyponex medium<br /> supplemented with 0.5 mg/l NAA, 2 mg/l BA, 30 g/l sucrose, 1 g/l AC and 15% (v/v) CW was used for the<br /> plantlet regeneration from PLB. The results showed that plantlet quantity obtained in NF system (185<br /> plantlets) was higher than that in C system (109 plantlets) after 2 culture months. Phalaenopsis amabilis<br /> plantlets in NF system had much high survival rate (95%) than that in C system (70%) after 4 weeks<br /> transferred in the greenhouse.<br /> Ngµy nhËn bµi: 20-11-2008<br /> <br /> 84<br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
23=>2