TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA NÔNG NGHIỆP & TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

BỆNH CÂY NÔNG NGHIỆP

Tác nhân gây bệnh

Ths. Võ Thị Hướng Dương Bộ Môn Khoa Học Cây Trồng

1

MỤC TIÊU

1 Nắm tác nhân gây bệnh không truyền nhiễm

2 Nắm cách gây hại của nấm

2

NỘI DUNG

1. Tác nhân gây bệnh

2. Tác nhân phi sinh vật

3. Tác nhân sinh vật (Nấm gây bệnh cây)

3

Nguyên nhân nào làm cây sinh trưởng không bình thường ?

4

5

TÁC NHÂN GÂY BỆNH

Môi trường bất lợi

Dinh dưỡng không phù hợp

Đất đai bất lợi

6

TÁC NHÂN PHI SINH VẬT

Gió

Ẩm độ không khí

Môi trường bất lợi

Nhiệt độ

Ánh sáng

7

TÁC NHÂN PHI SINH VẬT

Cấu trúc, tp cơ giới

pH đất

Ẩm độ (tùy cây, đất)

Đất đai bất lợi

8

Chóp lá lúa bị vàng và cháy khô

Rễ nhám, vàng nâu

NGỘ ĐỘC PHÈN

9

YẾU TỐ DINH DƯỠNG

Thiếu Ca: Chồi non mất màu xanh

Thiếu B: Lá non ở ngọn mất màu và suy yếu

Thiếu S: Lá xanh nhạt, gân nhợt nhạt

Thiếu Fe: Lá mất màu xanh, gân chính xanh,

Thiếu Mn: Lá mất màu xanh, gân màu xanh đậm,

Thiếu Cu: Gân lá mất màu xanh, lá héo dễ rụng

10

TRIỆU CHỨNG THIẾU DINH DƯỠNG TRÊN LÁ

Thiếu Mo: Lá xanh nhạt, có đốm, mặt dưới lá tiết nhựa

Thiếu K: Lá có màu nâu, Mép lá cong dợn sóng

Thiếu Zn: Lá hẹp, nhỏ, mất màu xanh, đốm chết nhỏ, Thiếu Mg: Lá mất màu xanh, gân vẫn xanh, dễ rụng

Thiếu P: Cây lùn, xanh đậm, lá hẹp và dựng đứng

Thiếu N: Cây lùn, lá dựng đứng màu xanh nhạt /vàng

11

TRÊN LÚA

Thiếu đạm (đẻ nhánh ít)

Thiếu Kali (đầu lá bị khô)

Thiếu lân

12

TRÊN BẮP

Thiếu kali Thiếu đạm Thiếu lân

13

TÁC NHÂN PHI SINH VẬT

5. Nguyên nhân khác

• Thuốc trừ sâu bệnh nồng độ cao • Canh tác không thích hợp (pH, Thừa, thiếu ẩm độ

trong đất)

• Ngộ độc hữu cơ • Ô nhiễm không khí

14

15

TÁC NHÂN GÂY BỆNH

Nấm

Vi khuẩn

Mycoplasma

Thực vật thượng đẳng KS

Tuyến trùng

Virus

Tảo

16

TÁC NHÂN SINH VẬT

Head of nematodes

Virus

Fungus

Viroids

Mycoplasma

Bacteria

17

NẤM - Là vsv nhân thực, không có diệp lục tố, đơn bào hay đa bào, dạng sợi

Sợi nấm đa bào

Sợi nấm đơn bào Trên mặt môi trường rắn, nấm mọc thành khuẩn ty tròn

18

NẤM

-Lan truyền bằng bào tử, sợi nấm hay hạch nấm (nhờ tác nhân)

Bào tử đính

Bào tử phấn

Bào tử chồi

Bào tử động

19

NẤM - HẠCH NẤM

Hạch nấm (Sclerotium)

Hạch nấm Rhizoctonia solani gây khô vằn trên lúa

20

NẤM

- Lưu tồn trên hạt giống, đất, xác bã thực vật, ký chủ phụ …

- Tính ký sinh: KS chuyên tính, bán KS, bán hoại sinh, hoại sinh

- Xâm nhiễm qua lỗ hở tự nhiên (?), vết thương hoặc tự xn trực tiếp

21

NẤM – CÁCH XÂM NHIỄM

Xâm nhiễm qua lỗ hở tự nhiên

Xâm nhiễm trực tiếp

22

Peronosclerospora maydis nảy mầm, xâm nhiễm vào cây

BỆNH ĐẠO ÔN TRÊN LÚA

23

MỘT SỐ DẠNG BỆNH HẠI CHÍNH DO NẤM

24

DẠNG VẾT LỞ LOÉT ĐỐM VẾT

Bệnh ghẻ sao khoai tây (Spongospora subteriana Wallr)

Bệnh gỉ sắt hại đậu (Puccinia arachidis)

25

DẠNG BIẾN HÌNH DẠNG BIẾN MÀU

Bệnh u sưng rễ bắp cải Plasmodiophora brasicae

Bệnh sọc lá (Peronosclerospora maydis)

26

27

TÓM TẮT

Môi trường

Phi sinh vật

Đất đai

Tác nhân gây bệnh cây

Dinh dưỡng

Lan truyền

Nấm Sinh sản

Sinh vật

Lưu tồn

28

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Vũ Triệu Mân, Lê Lương Tề. 1998. Giáo trình bệnh cây Nông

nghiệp. NXB Nông nghiệp

2. Phạm Văn Kim. 2000. Các nguyên lý về bệnh hại cây trồng.

Trường Đại Học Cần Thơ.

3. Vũ Triệu Mân. 2007. Giáo trình bệnh cây đại cương

4. Vũ Triệu Mân. 2007. Giáo trình bệnh cây chuyên khoa

5. Agrios, G.N. 1997. Plant Pathology. Academic Press.

6. Ou, S.H. 1982. Rice Disease. Commonwealth Mycological

Institute.

29

Xin Cảm Ơn

30