TS. BSCKII. Vũ Anh Dũng | 1
BÀI 3
BỆNH SÂU RĂNG
MỤC TIÊU HỌC TẬP
1. Trình bày định nghĩa, nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh và dịch tễ học bệnh sâu
răng.
2. Trình bày triệu chứng lâm sàng, chẩn đoán và biến chứng của bệnh sâu răng.
3. Trình bày được nguyên tắc điều trị và các biện pháp dự phòng.
1. ĐỊNH NGHĨA VÀ DỊCH TỄ HỌC
1.1. Định nghĩa
Sâu răng là một bệnh ở tổ chức cứng của răng, có đặc điểm làm tiêu dần các chất
vô cơ và hữu cơ ở men răng, ngà răng, xương răng tạo thành lỗ sâu.
Là bệnh phổ biến nhất của loài người. Có rất nhiều định nghĩa về bệnh sâu răng:
Theo Lundeen và Robersoon: là bệnh nhiễm trùng của răng đưa đến hậu quả là hòa
tan cục bộ và phá hủy các mô vôi hóa.
Nikiforuk: là bệnh đặc thù tại chỗ có liên quan đến sự phá hủy mô răng do các sản
phẩm chuyển hoá từ vi khuẩn.
Silverston: là bệnh nhiễm trùng của mô răng biểu hiện đặc trưng bởi các giai đoạn
mất khoáng và tái khoáng xen kẽ nhau.
Ngày nay, phần lớn các tác giả đều thống nhất rằng: sâu răng là một bệnh nhiễm
khuẩn của tổ chức calci hóa được đặc trưng bởi sự huỷ khoáng của thành phần vô cơ và
sự phá huỷ thành phần hữu cơ của mô cứng. Tổn thương là quá trình phức tạp bao gồm
các phản ứng hoá lý liên quan đến sự di chuyển các ion bề mặt giữa răng và môi trường
miệng và là quá trình sinh học giữa các vi khuẩn trong mảng bám với cơ chế bảo vệ của
vật chủ.
1.2. Dịch tễ học
Sâu răng là một bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi, không phân biệt giới và dân tộc.
Bệnh gặp ở mọi vùng địa lý và các tầng lớp xã hội. Bệnh mang tính chất xã hội và có xu
hướng gia tăng cùng với sự phát triển của nền kinh tế, nhất là ở các nước phát triển.
Hiện nay, để đánh giá tỉ lệ bệnh sâu răng và nhu cầu điều trị tại cộng đồng người ta
sử dụng chỉ số DMF (decay/missing/filled). Trong đó D là răng sâu, M là răng mất do sâu
và F là răng trám. Đối với răng sữa, khi áp dụng chỉ số này sẽ được ký hiệu bằng chữ
thường dmf, trong đó d là răng sâu, m là răng nhổ và f là răng trám.
Trên thế giới, để so sánh tỷ lệ sâu răng giũa các nước và giám sát xu hướng của
bệnh sâu răng, người ta tính chỉ số DMF ở lứa tuổi 12 (số răng sâu mất trám trung bình ở
một người) theo các mức độ:
