Xảy ra khi ước lượng (ví dụ: tỷ lệ mới mắc, tye lệ hiện mắc, tử vong) hoặc mối liên quan (RR, OR) sai lệch so với tình huống đúng. Nguồn gốc của sai số có thể là ngẫu nhiên hoặc hệ thống Có thể xuất hiện trong các giai đoạn của nghiên cứu
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Các sai số trong nghiên cứu dịch tễ học
- CÁC SAI S TRONG NGHIÊN
C U D CH T H C
Ths Lê Minh H u
31/10/2011 1
- M c tiêu
1. Trình bài ư c nh nghĩa và phân
lo i các lo i sai s
2. Nêu các bi n pháp kh c ph c sai s
3. Trình bài ư c khái ni m v y u t
nhi u, y u t tương tác
4. Nêu bi n pháp kh c ph c y u t nhi u
31/10/2011 2
- i cương
M t m c ích i u tra d ch t là o
lư ng chính xác s xu t hi n b nh (tình
tr ng s c kho ).
Tuy nhiên vi c o lư ng này không d
dàng và có nhi u nguy cơ sai s trong o
lư ng.
Nhi u n l c dành cho vi c làm gi m
thi u các sai s
31/10/2011 3
- Ví d : M t nghiên c u nh m xác nh t l
SDD trong tr < 5 tu i trong 1 xã. Nhà
nghiên c u ch n ng u nhiên 30 tr ti n
hành cân n ng và o chi u cao. H nh n
th y r ng: S lư ng tr SDD là 12 tr
(40%). Nhà nghiên c u không tin tư ng vào
k t qu này và ti n hành ch n 30 tr khác,
k t qu l n 2 tính ư c t l SDD trong
nhóm này là 20%. L n 3, ch n 30 tr cho t
l SDD 30%. Gi i thích t i sao có s khác
bi t này?
31/10/2011 4
- M t nghiên c u nh m xác nh t l và ki n
th c ngư i dân v chăm sóc Ung thư vú t i 1
phư ng. Dân s ph n thu c di n ph i kh o
xác là 3000 ph n . Nhà nghiên c u thông qua
truy n thanh c a xã, p tuyên truy n ngư i
dân n tr m y t khám phát hi n ra b nh ung
thư vú. Ngoài ra, còn s d ng m t s thơ m i
g i c ng tác viên m i các ph n n khám.
K t qu có 300 ph n n tr m y t
khám b nh, trong ó có 15 ngư i ư c xác
nh là k vú. Nhà nghiên c u k t lu n
T l ki n th c t t c a ngư i dân v Ung thư vú là
10%
T l K vú c a xã này là 15/300=5%
K t lu n trên có chính xác không? T i sao?
31/10/2011 5
- Các sai s thư ng g p trong thi t k
d ch t h c
Có các lo i sai s sau:
Sai s ng u nhiên
Sai s h th ng
Nhi u
31/10/2011 6
- Sai s ng u nhiên
Sai s ng u nhiên là s l ch i do
ng u nhiên, may r i, c a m t quan sát
trên m t m u so v i giá tr th t c a
qu n th
31/10/2011 7
- Sai s ng u nhiên
Có ba ngu n sai s ng u nhiên chính
dao ng v m t sinh h c gi a các cá th ,
sai s ch n m u
sai s o lư ng.
31/10/2011 8
- Sai s ng u nhiên
Sai s ng u nhiên không bao gi có th
lo i b ư c hoàn toàn. Vì:
nghiên c u ch có th ti n hành trên m t
m u c a qu n th
dao ng gi a các cá nhân luôn luôn x y ra
không có o lư ng nào hoàn toàn chính
xác.
31/10/2011 9
- Sai s ng u nhiên
Cách kh c ph c:
o lư ng c n th n tình tr ng phơi nhi m và
tình tr ng s c kho
Tăng c m u nghiên c u.
31/10/2011 10
- Sai s h th ng
Sai s h th ng x y ra khi có khuynh
hư ng ưa ra các k t qu sai khác m t
cách có h th ng so v i các giá tr th c.
31/10/2011 11
- Sai s h th ng
Sai s h th ng làm nh hư ng n tính
giá tr c a nghiên c u.
Các sai s h th ng là:
Sai l ch do ch n
Sai l ch do o lư ng (hay quan sát)
Nhi u
31/10/2011 12
- Sai s ch n
X y ra khi có m t khác bi t có h th ng
gi a các c tính c a nh ng ngư i
ư c ch n vào nghiên c u và các c
tính c a nh ng ngư i không ư c
ch n vào nghiên c u.
31/10/2011 13
- Sai s ch n
Sai s do tình nguy n: Do h không kho
ho c do h c bi t lo l ng v m t tình tr ng
phơi nhi m nào ó.
Ví d : Ngư i ta bi t rõ là nh ng ngư i ch p
nh n l i m i tham gia nghiên c u v nh
hư ng c a hút thu c thì khác v i nh ng
ngư i không ch p nh n tham gia nghiên c u
v các thói quen hút thu c c a h ; nh ng
ngư i không tham gia thư ng là nh ng ngư i
hút nhi u hơn.
31/10/2011 14
- Sai s ch n
Sai s không tham gia (không áp ng): Khi chính
b nh hay y u t i u tra làm cho ngư i ta không s n
sàng tham gia cho nghiên c u.
Ví d , trong m t xí nghi p mà ó công nhân phơi
nhi m v i formaldehyde, thì nh ng công nhân b au
m t nhi u thư ng t r i b công vi c ho c theo l i
khuyên c a th y thu c. Nh ng công nhân còn l i ít b
nh hư ng và n u nghiên c u c t ngang nơi làm vi c
v m i liên quan gi a phơi nhi m v i formaldehyde và
b nh au m t r t có th b sai l c.
31/10/2011 15
- Sai s o lư ng
Sai s o lư ng x y ra khi vi c o
lư ng các cá th hay phân lo i b nh
ho c tình tr ng phơi nhi m không
chính xác.
31/10/2011 16
- Sai s o lư ng
M t d ng sai s o lư ng c bi t quan tr ng
trong nghiên c u b nh ch ng ư c g i là sai
s nh l i.
Ngoài ra trong sai s o lư ng còn g p các
lo i sai s sau:
Sai s do d ng c do lư ng sai
Sai s do ngư i i u tra (chính ki n c a ngư i
i u tra, ngư i i u tra làm sai l ch thông tin,
cách h i c a ngư i i u tra làm ngư i tr l i hi u
sai n i dung)
31/10/2011 17
- Gi m sai s h th ng
Lúc thi t k :
Tiêu chu n ch n m u rõ ràng
Chu n hoá công c o lư ng
T p hu n i u tra viên và i u tra th
Lúc thu th p s li u
Ti p c n và gi i thích cho i tư ng nghiên
c u
Giám sát i u tra
31/10/2011 18
- Nhi u
Nhi u có th x y ra khi m t y u t phơi
nhi m khác t n t i trong qu n th nghiên
c u và có liên quan t i c b nh và y u t
phơi nhi m.
Nhi u làm m i quan h gi a y u t nguy
cơ (xem xét) và b nh b sai ch ch.
31/10/2011 19
- Sơ c a y u t nhi u
E D
F
31/10/2011 20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
